ESSE – Page 435 – Dielli

Ismail Kadare: Pushteti është çmenduri

September 6, 2015 by dgreca

Nga Jorg Magenau/*
Udhëtim nëpër histori: Tre janë tregimet e kandidatit shqiptar për Çmimin Nobel, Ismail Kadare që ribotohen me titullin “Die Schleierkaraëane” (Sjellësi i fatkeqësisë): Tregimet janë si vera, sa më e vjetër aq më e mirë. Nëse paraqiten te lexuesi shumë herët, nuk kanë ndikim. Po të bazoheshim në parimin e Ismail Kadare-së, kjo do të marrte disa qindra vjet, derisa procesi i “plakjes” së nevojshme arrihet. Sepse sipas tij, bëhet fjalë për shkrirjen e modelit arkaik në pëlhurën e jetës aktuale, apo në shndërrimin e ndodhive në ngjarje mitike, sepse vetëm në këtë mënyrë është e mundur që njerëzit të flasin për ata që vuajtën tmerret. Në mit, historia është atje dhe ende e largët.
Prej disa vitesh, shkrimtari shqiptar është një nga favoritët për të fituar Çmimin Nobel për Letërsi. Ai, për ta marrë mesa duket nuk do e marrë kurrë edhe pse është një nga shkrimtarët më të mëdhenj evropian. Roli i tij në Shqipërinë komuniste, nën regjimin e Enver Hoxhës është bërë shpesh objekt kritike, ai ishte anëtar i partisë dhe i parlamentit dhe ishte një nga të preferuarit e diktatorit.

Skenarët e maktheve surreale
Por çfarë do të thotë kjo, që letërsia e tij është një analizë e thellë dhe prezantimi i marrëdhënieve të shtypura? Kadare duhet të ishte i afërt për të depërtuar në këto analiza. Nuk ka asnjë shkrimtar, i cili është në gjendje të paraqesë atmosferën e frikës, dhunës, përgjimit, denoncimit dhe të oportunizmit, të gënjeshtrave dhe besëtytnisë dhe fuqinë e spekulimeve si ai. Ai e ngre me mjeshtëri imazhe të frikshme të shoqërisë në një skenar surrealist, duke i paraqitur si një realitet absurd, me një realizëm të ftohtë e të matur.
Ai shpesh kapërceu në tregimet e tij në periudha të ndryshme, në mënyrë që të tematizonte të tashmen shqiptare. Kështu në tre tregimet e tij “Die Schleierkaraëane”, që ribotohen, tregime të nisura rishtazi, ai paraqet thuajse gjithçka në kohën e Perandorisë Osmane në Shqipëri. Çuditërisht, këto rrëfime janë publikuar për herë të parë në Gjermaninë lindore (DDR) në vitin 1987, në kohën e Perestrojkës. Joachim Röhm ka realizuar përkthimet e Kadares, duke i sjellë në një gjermanishte të përsosur.
Pjesë nga një shkrim më i gjatë i Jorg Magenau me titull në origjinal “Erzählungen von Ismail Kadare /Macht ist WSahnsinn”(Kortezi:Shqiptarja.com)

Akademik Mark Krasniqi, sherbesetari i ceshtjes kombetare,emblema e shqiptarizmit

September 6, 2015 by dgreca

Shkruan:Dr. Sadik ELSHANI-Filadelfia/*
Me 28 gusht u nda nga kjo bote Akademik Mark Krasniqi, intelektuali dhe burri i rralle i Kosoves dhe gjithe Shqiptarise. Akademik Mark Krasniqi tere jeten, tere vepren e tij ia perkushtoi ceshtjes dhe idealeve kombetare ky ishte misioni fisnik e atdhetar i jetes se tij. Akademiku i nderuar ishte nje figure e ndritur poliedrike, njeri i gjithanshem. Ishte: gjeograf, etnograf, shkrimtar, pedagog, gazetar, perkthyes e se fundi edhe politikan. Se bashku me Esad Mekulin, Hivzi Sulejmanin, Idriz Ajetin, Anton Cetten, Skender Rizajn, Ali Hadrin e disa te tjere, perbejne brezin e pare te intelektualeve shqiptare te Kosoves, qe sikur vellau i madh ne familje, edhe keta e barten barren me te rende per ta arsimuar, edukuar popullin e Kosoves dhe ishin bartes te zhvillimeve te jetes kulturore, artistike e shkencore te Kosoves. Vepruan ne kushte tejet te veshtira, kur regjimi jugosllav, kupto serb, dhe aparati i tij famekeq i sigurimit, UDBja, po ushtronin nje trysni te padurueshme, nje terror mbi popullsine shqiptare te Kosoves dhe viseve tjera shqiptare ne ish Jugosllavi, siq ishin Aksioni per mbledhjen e Armeve dhe shperngulja me dhune per ne Turqi, etj.
Edhe keta intelektuale i ndoqi fati i Kosoves, ne lekuren e tyre e perjetuan ate trysni te rende, ishin te perndjekur, te vezhguar e te kercenuar panderprere. Por kurre nuk e ndalen punen, perpjekjet, misionin e tyre per ta cuar perpara ceshtjen shqiptare, per ta mbrojtur te verteten dhe te drejtat historike te popullit tone, per ta emancipuar popullin tone. Dijetaret, shkencetaret, shkrimtaret e Kosoves si Mark Krasniqi me shoke, gjithmone i ka karakterizuar guximi intelektual e burreror.
Ata nuk e ndoqen rrugen e lehte e te beheshin servil te interesave serbomadhe, antishqiptare, por e ndoqen rrugen e veshtire, rrugen e nderit e te dinjitetit njerezor, rrugen e drejte per t’i sherbyer ceshtjes se Kosoves, popullit te Kosoves dhe interesave madhore kombetare. Si dikur Rilindesit tane mendjendritur, edhe ata i kishin ngarkuar vetes nje mision me te larte, qe t’ia ndriconin rruget e erreta e t’i prinin popullit, t’ia ngrenin fuqite prej gjumit sic do te shprehej poeti Esad Mekuli.
Se bashku me popullin e ndane fatin e Kosoves dhe Kosova ishte me fat qe ne castet kyce te historise se saj ne gjirin e saj kishte keta burra te medhenj. Shkencetarit, dijetarit, intelektualit nuk i ka hije qe t’i perkulet, t’i nenshtrohet injorantit, sado diktator qofte ai. Intelektualet e Kosoves kurre pa u perkulur, pa u lekundur, me fakte, me forcen e argumenteve shkencore i dolen zot popullit te vet. I tille ishte ai brez, i tille ishte Akademik Mark Krasniqi, i cili misheron vlerat tona kombetare, vlerat e intelektualit te pergatitur mire profesionalisht dhe te begatuar me virtytet me te mira njerezore. Kosova ka mbijetuar ate drame te tmerrshme historike fale qendreses heroike te popullit, por edhe fale perpjekjeve dhe angazhimit te intelektualeve qe permenda me lart. “Pesha e viteve te mia eshte pesha e popullit tim, i cili ka qene i roberuar ne kohen e sundimit te gjate otoman, ne kohen e kralit, persekutuar edhe ne kohen e Marshalit e te qeverise shoviniste te Serbise” eshte shprehur Mark Krasniqi ne nje interviste te dhene me 2012. Gjate jetes se tij, gjate punes se tij shumevjecare, Akademik Mark Krasniqi se bashku me koleget tjere kane edukuar breza te tere te intelektualeve, shkrimtareve, shkencetareve te rinj, te cilet, sikurse mesuesit e tyre edhe keta i kane sherbyer dhe jane duke i sherbyer Kosoves me perkushtim e besnikeri.
Mark Krasniqi ka lindur me 19 tetor, 1920 ne fshatin Gllavicice (Shengjon) afer Pejes. Shkollen fillore e kreu ne fshatin e lindjes, kurse gjimnazin me 1941 ne Prizren (te dyja ne gjuhen serbokroate). Ne vitet 1941 1943 ka studiuar letersine ne Universitetin e Padoves, e prej vitit 1946 1950 ka studiuar gjeografine e etnografine ne Universitetin e Beogradit. Me 1945 1946 ka qene gazetarredaktor i gazetes Rilindja ne Prizren, bashke me Esad Mekulin e Omer Cekrezin, kurse prej vitit 1947 1949 ka punuar ne Radio Beograd (Redaksia e emisioneve ne gjuhen shqipe) gazetar redaktor.
Ne vitet 1950 1961 ka punuar ne Akademine Serbe te Shkencave ne Beograd si asistent, pastaj bashkepunetor shkencor. Ka diplomuar me 1950 ne Beograd, kurse me 1960 ka doktoruar ne Universitetin e Lubjanea (Slloveni). Ne Beograd vazhdimisht e kane kercenuar, i kane bere shantazh, duke i kerkuar qe te behej bashkepunetor i UDBse, Mark Krasniqi kete e ka refuzuar kategorikisht. Po ashtu, sekretari gjeneral i Akademise Serbe, Petar Jovanoviq, i ka propozuar dhe ka insistuar qe ai ta merrte per teme te doktorates “shqiptarizimin e serbeve te Kosoves gjate shekujve nga trysnia turke e shqiptare”. Edhe kete Mark Krasniqi e ka refuzuar, duke i thene sekretarit se per kete teze nuk ka kurrefare fakte historike dhe se ai nuk eshte dele qe te shitet ne pazar. Ne vitet 1961 1981 ka qene profesor ne Universitetin e Prishtines, kur e kane larguar nga procesi mesimor, sepse ai nuk ka pranuar qe t’i denoje demonstratat e studenteve te vitit 1981. Ka qene disa here prodekan e dekan i Fakultetit Juridik Ekonomik. Ka qene nenkryetar e kryetar i Akademise se Shkencave dhe Arteve te Kosoves. Kryetar i pare i Shoqates se Shkrimtareve te Kosoves (1970) dhe kryetar i Partise Shqiptare Demokristiane te Kosoves (qe nga viti 1993). Ka qene edhe anetar me korrespodence i Akademise se Shkencave te Shqiperise. Ka botuar me se 35 libra shkencore, letrare, publicistike e tekste shkollore e universitare dhe ka perkthyer disa romane
e permbledhje poezishe nga serbokroatishtja, sllovenishtja e maqedonishtja ne gjuhen shqipe.
Disa nga veprat shkencore: “Gjurme e gjurmime” (1979) studime etnografikme, “Lugu i Baranit” (1985) monografi, “Rugova” (1987) monografi, “Nga gurra e tradites” studime etnografike, “Rrenjet tona etnike” (2001).
Disa nga veprat letrare: “Jehona e kohes” (1972), “Perrallat e gjyshit” (1953), “Dita e pare” (1956),
“Posta e porositun” (1959), “Lepuri analfabet” (1974), e shume te tjera.
Mark Krasniqi ka botuar edhe shume artikuj, punime shkencore e polemika dhe eshte paraqitur me kumtesa ne shume tubime shkencore ne ish Jugosllavi dhe tubime nderkombetare.
Per breza te tere te femijve shqipare ne Kosove dhe ne trojet tjera etnike, Mark Krasniqi eshte nje poet dhe shkrimtar shume i dashur. Ne veprat e tij per femije, Mark Krasniqi me mjeshteri i ka perdorur krijimet popullore, si, perrallat, anekdotat, kenget, etj. “Femijve nuk duhet t’u jepet cdo liber ne dore, sepse libri i dobet ndikon keq ne formimin e shijes artistike te femijes” ka thene ai.
Prandaj, ai ka shkruar libra te bukur! Veprat e tij jane shume terheqese dhe kane lene gjurme te thella, mbresa te pashlyeshme ne kujtesen dhe jeten e femijve tane . Nga “Posta e porositun” ende me kane mbetur ne kujtese vargjet:
“N’poste t’katundit per Vit t’Ri
Telegrame shume kane mberri
Ujku deles te fala i con
Vitin e Ri ia uron:
Ty te paca moj bardhoke….”
Ndersa delja nder te tjera i pergjigjet ujkut se, eja, por dikush te pret me pushke:
“E prej gezimit axha Cat Ka me e zbraze ate pushke te gjate.”
Dihet fort mirfe se kush ishte ujku e kush ishte delja ne ate kohe.
Ne punen e tij prodhimtare e te suksesshme shkencore, Akademik Mark Krasniqi eshte marre me studime etnografike e historike shqiptare. Me fakte e argumente te forta shkencore, me kembenguljen e shkencetarit, ai i ka luftuar te padrejtat qe i jane bere shqiptareve dhe ka nxjerr ne pah te vertetat historike. Nje punim i tij, “Syte e Simonides” ka bere jehone te madhe ne kohen kur eshte botuar. Simonida ka qene gruaja e mbretit serb Millutin dhe paska qene e njohur per syte e saj. Nje afresk me figuren e saj eshte ne manastirin e Gracanices, afer Prishtines. Por ne kete afresk syte e Simonides dikush i ka gropuar. Nje poet nacionalist serb, Milan Rakiq, ia ka kushtuar nje poezi syve te Simonides dhe ne nje varg thote se “Shqiptari t’i shpoi syte me thike”. Mark Krasniqi me fakte e verteton se kete nuk e kane bere shqiptaret, por besimtaret dhe pelegrinet serbe, sepse sipas besimit te tyre, nese dikush merr pak material nga syte e Simonides ne kete afresk dhe ia ferkon syte te verberit, atehere atij prape i kthehen syte. Pak nga pak duke vepruar keshtu, syte e Simonides jane groposur. Ky eshte vetem nje shembull, nga shume te tjere ku Mark Krasniqi me fakte dhe te verteta historike i lufton shtremberimet qe i jane bere historise sone dhe shume te padrejtave qe u jane bere shqiptareve. Serbet i akuzojne shqiptaret se po i shkaterrojne kishat dhe manastiret ortodokse ne Kosove. Perseri, Mark Krasniqi me fakte verteton se shqiptaret i kane mbrojtur, i kane ruajtur keto kisha, sepse ato nuk jane kisha serbe, por jane kisha bizantine che ne ate kohe shqiptaret kane qene ortodokse. Familjet qe i kane ruajtur keto kisha quhen Vojvoda.
Eshte marre me perkushtim me studimet e tradites sone, kryesisht me tri prej traditave tona me te cmuara, ketij trekendeshi te vlerave tona kombetare: toleranca fetare, besa, mikpritja. Se bashku me profesor Anton Cetten ka qene njeri nder njohesit me te mire te tradites, krijimtarise popullorte, etnise sone. Mark Krasniqi gjate veprimtarise se tij, me shkrimet e tij ka bere shume polemika me historiane e publiciste nacionaliste serbe, te cilet shtremberonin dhe falsifikonin historine tone, traditat tona dhe fyenin rende kombin tone.
Ne qender te vemendje se punes, vepres, jetes se tij, ai e vuri ceshtjen kombetare, e zgjoi dhe e ngriti lart ndergjegjen kombetare te shqiptareve te Kosoves dhe i dha nje trajte te re mendimit shqiptar ne Kosove, e drejtoi ate kah ceshtja, idealet kombetare. Personaliteti, vepra e tij, qendrimet e tij kane qene udherrefyes e burim frymezimi atdhetar per rinine dhe popullin e Kosoves e me gjere. Per shkak te qendrimeve te tij te forta kombetare, atdhetare, shkencore, ai tere jeten ka patur probleme me pushtetin e atehershem jugosllav/serb dhe ne keto perleshje, ai kurre nuk eshte thyer. Ceshtja kombetare, bashkimi kombetar, gjithmone e kane preokupuar ate. Per te perparuar ceshtjen kombetare, ai e ka formuar dhe udhehequr nje parti politike shqiptare ne Kosove, PSHDK. Ceshtjen e Kosoves e ka paraqitur dhe e ka mbrojtur ne shume takime shkencore nderkombetare, takime me politikane e institucione nderkombetare dhe ka qene bashkepunetor i ngushte i Kryetarit Ibrahim Rugova. Gjithmone e ka theksuar dhe ka luftuar per te drejten tone per bashkimin kombetar. “Mos me dalte shpirti pa i pare te bashkuara trojet shqiptare” ka deklaruar ai. Edhe ne librin e tij te fundit, “Porosia ime per shqiptaret”, qe eshte botuar pak dite para vdekjes se tij dhe ia kane dhene ne dore nje dite para se te vdiste, ai perseri i porosit shqiptaret: “Kurre mos hiqni dore bga bashkimi kombetar!” Ai eshte tipi i pare (prototipi), shembulli i vecante i inelektualit, shkencetarit veprimtar, te angazhuar per ceshtjet kombetare. Se bashku me shoket e tij te idealit kombetar, ai ishte engjulli mbrojtes, engjulli shpetimtar i shqiptareve te Kosoves dhe trojeve tjera shqiptare ne ish Jugosllavi. Ishte nje lis i forte qe i kishte rrenjet thelle ne gjirin e popullit. Prandaj, populli yne gjithmone e ka dashur dhe e ka respektuar Mark Krasniqin.
Per familjen tone, Elshani, nga Suhareka/Theranda e Kosoves, Akademik Mark Krasniqi ka qene nje njeri shume i dashur dhe i nderuar, sepse ai disa here ka qene ne familjen tone dhe ka mbledhur materiale folklorike, etnografike, mencuri popullore nga gjyshi yne Muharrem Elshani (ndjese paste). Baba Heme, sic e kemi thirrur ne gjyshin tone, ka qene i verber ne te dy syte, por ka qene nje njeri shume i mencur, i vendosur, atdhetar i flakte dhe ithtar i arsimit e perparimit tone kombetar. Vellezerit e mi e kane takuar disa here Akademikun e nderuar dhe ai gjithmone me shume respekt e ka kujtuar gjyshin tone te mencur.
Akademik Mark Krasniqi ka jetuar, ka punuar e veprua dhe ka vdekur me dinjitet kombetar e njerezor. Ai ka lindur shqiptar, ka jetuar si shqiptar, ka punuar e vepruar si shqiptar, ka qendruar i paperkulur si burre shqiptar dhe ka vdekur e eshte varrosur si shqiptar. Edhepse katolik i lindur, ai e ka lene testamentin/amanetin qe te varroset si shqiptar, ne nje ceremoni pa prift. Ne pllaken e varrit te tij nuk ka kryq, por eshte vetem shqiponja dykrenore. Profesor Mark Krasniqi nuk i eshte frikesuar as vdekjes, para disa vitesh ai vete e ka ndertuar varrin e tij. Tani ai ndoshta eshte fikur e tretur, por nuk ka vdekur. Veprat e mira ia sigurojne n jneriut perjetesine dhe Akademik Mark Krasniqi na ka lene mjaft te tilla.
I paharrueshem qofte kujtimi per Akademik Mark Krasniqin, kete figure madhore te kombit tone sherbesetarin e ceshtjes sone kombetare, emblemen e shqiptarizmit!
Shenim: Kjo kumtese u mbajt ne veprimtarine perkujtimore qe shoqata “Bijte e Shqipes” ne Filadelfia organizoi me 5 shtator, 2015, me rastin e ndarjes nga jeta te Akademik Mark Krasniqit.
Ne kete veprimtari u kujtua edhe Nene Tereza me rastin e 18 vjetorit te vdekjes. Poashtu u kujtuan edhe akademiket Esat Stavileci e Pajazit Nushi dhe profesor Aleksander Stipceviq, te cilet keto
dite u ndane nga kjo bote. Qofshin te paharruar!
Filadelfia, 5 shtatror, 2015
*Sadik Elshani eshte doktor i shkencave te kimise dhe veprimtar i bashkesise shqiptaro amerikane.

Mother Teresa: Saintly woman, tough patient

September 5, 2015 by dgreca

…Cardiologist tells the tale of revered sister’s final years/
By Ann Rodgers Pittsburgh Post-Gazette/
In the last seven years of her life, Mother Teresa was often near death but saw some of her most heartfelt prayers answered. Only the hope of establishing a home for abandoned and forgotten people in China persuaded her to accept advanced medical care, her cardiologist said.
“She was the worst patient I ever had,” said Dr. Patricia Aubanel from Coronado, Calif., who often traveled with her from 1990 until her death in 1997.
Many people who were close to Mother Teresa told stories of her life last weekend at Saint Vincent College in Latrobe. College President James Towey, who once served as Mother Teresa’s legal counsel, organized the gathering.
Dr. Aubanel was originally from Tijuana, Mexico, and in 1990 the Catholic bishop of that city called her in California. The bishop asked her to see an elderly friend of his who had been in Tijuana and had gone to the San Diego area, was very ill and had not seen a doctor. She found Mother Teresa in a Missionaries of Charity convent, suffering from pneumonia and popping about 20 nitroglycerin pills a day for chest pain.
She refused to go to the hospital.
“I’m happy to go to Jesus,” Mother Teresa said.
“Are you finished with your mission?” the doctor demanded.
For years Mother Teresa had been asking nearly everyone she met to pray that her sisters would be able to get into China. Now she asked, “Would you help me to go to China? Imagine all the souls for Jesus.”
“I said that I will do everything that is possible so you can get to China,” Dr. Aubanel said. Mother Teresa finally consented, entered Scripps Clinic and had five blood vessels to her heart unblocked.
During this same period, Mother Teresa saw the fulfillment of another long-held desire, the establishment of a house for her sisters in Albania. She was born in 1910 in Skopje, which was then in Albania, later in Yugoslavia and now in Macedonia. Much of her family had remained in Albania, which was the most militantly atheistic nation in the world under Enver Hoxha.
Even private practice of faith was punishable by death. For 40 years, Mother Teresa could not go home to her family, and her mother could not get to her. Her mother died calling her name.
Mr. Hoxha died in 1985, and four years later she made her first visit home. Her greatest desire was to visit the graves of her mother and sister. As her car entered the cemetery in the capital, they were waylaid by an unexpected ceremony at Mr. Hoxha’s tomb, said Jan Petrie, her traveling companion. “Mother said a little prayer,” she said.
A few hours later she went to lunch with the late dictator’s widow. “This woman was partly responsible for keeping her apart from her family,” Ms. Petrie said. “The first thing she said to her was, ‘I prayed for your husband today.’ ”
On a later visit, the Albanian president told her it was against the law to have a religious center of any kind in Albania. Ms. Petrie said Mother Teresa replied, “I’m ready to break that law.”
She persevered and eventually got a house, which became a home for disabled people. She also accepted government help to move her mother’s remains across the cemetery, next to Mother Teresa’s older sister. Because of the law against religion there was not a single cross in the cemetery, but Mother Teresa insisted.
“Those were the first two graves in the country to have a cross on them. Now the cemetery is full of crosses,” Ms. Petrie said.
By late 1996, Dr. Aubanel believed Mother Teresa could not live much longer. She urged her to make arrangements for a successor as superior of the Missionaries of Charity, and ordered a new invention, a small, portable ventilator. There was great difficulty getting it to Calcutta, and it arrived Dec. 12, the feast of Our Lady of Guadalupe.
Mother Teresa didn’t want to use it. Dr. Aubanel protested that she had prayed for this equipment and her prayers had been answered by the Virgin of Guadalupe. To thank the Virgin, she said, Mother Teresa would have to use it while Dr. Aubanel prayed the rosary. Mother Teresa agreed, and, ever after, she would only use the ventilator while the doctor prayed the rosary — which she did, very slowly.
After Sister Nirmala Joshi was elected to succeed her, Mother Teresa insisted on going to Rome to introduce her to Pope John Paul II. The pope was not only her superior but also her close friend and spiritual soul mate.
Dr. Aubanel protested futilely that her lungs and heart were so fragile that the flight would likely kill her. When they landed in Rome in June 1997 Mother Teresa was vomiting and they had to set up the ventilator in a room at the airport.
When she had stabilized, Pope John Paul was waiting for her. As she entered the room, he knelt before her.
“He kissed her hand and said, ‘Mother. My mother,'” Dr. Aubanel said.
At a June 29 Mass in St. Peter’s Basilica. Mother Teresa was in a wheelchair and so clearly ill that the pope’s aides did not call her forward for his blessing. She was heartbroken, and buried her face in her hands, Dr. Aubanel said.
Then the pope, who was frail from Parkinson’s disease and had great difficulty walking, rose and began walking unsteadily toward her. Told he was coming, she looked up and pushed herself to her feet. They literally fell into each other’s arms.
“The whole church was able to see this great love that they had for each other, and respect,” Dr. Aubanel said. “Every single person was crying. That was the last time they were together.”
Three days later they heard the news that Hong Kong, where the Missionaries of Charity had a house, had reverted to the control of the People’s Republic of China. The sisters and Dr. Aubanel brought Mother Teresa the news: “Mother! Mother! You are in China!”
She repeated, “Oh, I’m in China. I’m in China. [God] loves me so much that I’m in China,” she said.
“Yes Mother,” she was told. “He loves you so much that, since you could not go to China, he brought China to you.”
At that instant, Dr. Aubanel said, she remembered her promise seven years earlier. “I had promised to get her into China. This is the end,” she thought.
When she was stable enough to fly, she returned to Calcutta.
“A month later, she died peacefully,” Dr. Aubanel said.

NENE TEREZA: PAQJA ARRIHET ME VEPRA TE DASHURISE

September 5, 2015 by dgreca

“Gjeja me e rendesishme ne jete eshte dashuria. Ketu edhe eshte fillimi i veprimtarise per te drejtat njerezore” “Paqja arrihet me vepra te dashurise” ‘’Nene Tereza’’/
Duke nderuar sot Nënë Terezen, ne frymëzohemi me idealin e saj të bamirësisë. Asambleja e Përgjithshme e Kombeve të Bashkuara shpalli datën 5 shtator, dita kur vdiq Nënë Tereza, si Ditën Ndërkombëtare të Bamirësisë. Kjo dite na fton te gjitheve mbare boten per ta nderuar dhe kujtuar Nene Terezen per rolin e pazëvendësueshëm të akteve të bamirësisë në zbutjen e krizave humanitare dhe vuajtjeve njerëzore, Ne grate do t’I bejme homazh aktivitetit e trashëgimisë së Nënë Terezës, e njohur ndërkombëtarisht dhe e vlerësuar botërisht për përkushtimin dhe punën e saj gjatë gjithë jetës në ndihmë të të sëmurëve, të varfërve e njerëzve në nevojë”, Nënë Tereza është nje ikone e humanizmit për gjithë njerëzimin anë e mbanë botës.
Ajo dha dashuri dhe i dëshmoi botës shumë bujari që buron nga zemra e e nje gruaje Shqiptare Viktor Hygo do të thoshte “Në çaste të vështira lindën njerëz të mëdhenj”. Për prijësit tanë shekullorë, Nëna Terezë është dhe nje diamant i c’muar që inspiron, ndrin shpirtrat e shqiptarëve të ndarë kudo ne Bote . Është rilindase bashkohore e kombit. Ajo eshte nje hyjneshe qe do t’I falemi gjthe jeten. Dhe, nese sot kudo ne bote ka njerez (disa prej te cileve veprojne edhe ne Shqiperi), qe besojne ne nje shoqeri civile, ky institucion nuk eshte i pamundur dhe mendesite thellesisht humane te Nene Terezes nuk do te mbeten nje utopi.
“Nënë Tereza e Kalkutës” u quajt kur themeloi urdhërin “Misionaret e Dashurisë” (1951) për t’u shërbyer më të varfërve dhe më të pashpresëve të Kalkutës, Indisë dhe gjithë botës. Në vitin 1979, kur mori çmimin Nobel për Paqe, e gjithë bota mësoi se Nënë Tereza ishte shqiptare. Haste vështirësi për të folur rrjedhshëm Shqip pas një largimi prej 70 vjetësh dhe qëndrimi në ambiente joshqiptare, por ajo kurre nuk e ka mohuar origjinen e saj shqiptare. Shkrimet e saj ne Shqip janë letrat e rinisë dhe më pas me familjen në shqip, përshëndetje në Shqip popullit shqiptar pas fitimit të çmimit Nobel me 1979 dhe lutja në Shqip transmetuar nga Zëri i Amerikës me 17 Qershor 1978. Në çastin e marrjes së Çmimit Nobel më 1979, një nga klerikët që merrte pjesë në sallë e pyeti Nënë Terezen se nga ishte. Ajo deklaroi: “Kam lindur në Shkup, jam shkolluar në Londër, jetoj në Kalkutë dhe punoj për të gjithë njerëzit e varfër në Botë

Lindi në Shkup, të Shqipërisë te pushtuar prej Perandorisë osmane, sot Ish Republika Jugosllave e Maqedonisë, më datë 26 gusht 1910[4]. Një ditë pas lindjes u pagëzua në kishën e Zemrës së Krishtit nga famulltari i atëhershëm Dom Zef Ramaj, ditë të cilën ajo e llogariste si datëlindjen e saj[5]. Gonxhja ishte fëmija i tretë i Kolë Bojaxhiut me origjinë nga Mirdita dhe e Drane Bojaxhiut (mbiemri i vajzërisë Barnaj) nga Novo Sella e Gjakovës. Kola dhe Drania patën 5 fëmijë, dy nga të cilët u vdiqën në fëmijërinë e hershme. Frikë të madhe kishte nënë Drania se mos Gonxhja i vdiste menjëherë pas lindjes, sepse me trup dhe shëndet dukej e dobët. Gonxhja kishte një vëlla dhe një motër. Vëllai quhej Lazër Bojaxhiu dhe studioi në Grac të Austrisë në Akademinë Ushtarake, por për shkaqe politike emigroi qysh herët në Itali, kurse motra quhej Age Bojaxhiu. Babai i saj merrej me tregti dhe mblidhte në shtëpinë e tij artistë dhe patriotë shqiptarë. Shkupi i merret Shqipërisë prej Maqedonisë me 1 Janar 1918 në bazë të traktatit të Versajës. I ati, që ishte i përfshirë në lëvizjet politike e asaj kohe, vdes në 1919 kur ajo ishte 8 vjeçe[6].
Gonxhja mësimet e para i mori në një shkollë shqipe në Shkup, ku po ashtu e kreu dhe gjimnazin, por në gjuhën serbo-kroate. Pasionet e rinisë së Gonxhes ishin tre: të bëhej mësuese, të shkruante dhe recitonte poezi dhe të kompozonte e të luante muzikë. Emrin “Tereza” e mori kur ishte 18 vjeçe dhe u dorëzua murgeshë.
Jeta si murgeshë
Nënë Tereza u largua më 26 shtator 1928 nga Shkupi në drejtim të Dublinit, Irlandë. Prej kësaj dite, nënë, bijë e motër nuk do të shiheshin më kurrë. Më 12 shtator 1928, Gonxhja kishte shkruar këtë letër drejtuar tezes së saj:
“Shkup 12. 09. 28 E dashura Teze Lis! Më 26 të këtij muaji po nisem prej Shkupit. S’po mund mos me ju shkrue dy tri rreshta për juve. Lamtumirë, e deshiroj që Zoti t’ju nap gjithshka që ju deshron zemna. Dua t’ju fal gjanat ma të përzemërta, Gonxhja”.
Ky ishte momenti kur ajo u nda përfundimisht me familjen dhe vetëm pas 30 vitesh, do të takohej me të vëllanë, Lazrin. Kurse nëna Drania dhe motra Age, shkuan në atdhe, në Shqipëri,qysh para Luftës së Dytë Botërore. Nënë Tereza u vendos në Kalkuta (Indi) ku fillimisht u bë mësuese dhe shumë shpejt drejtore e shkollës së vajzave. “Nënë Tereza e Kalkutës” u quajt kur themeloi urdhërin “Misionaret e Dashurisë” (1951) për t’u shërbyer më të varfërve dhe më të pashpresëve të Kalkutës, Indisë dhe gjithë botës. Në vitin 1979, kur mori çmimin Nobel për Paqe, e gjithë bota mësoi se Nënë Tereza ishte shqiptare. Haste vështirësi për të folur rrjedhshëm Shqip pas një largimi prej 70 vjetësh dhe qëndrimi në ambiente joshqiptare, por ajo kurre nuk e ka mohuar origjinen e saj shqiptare. Shkrimet e saj ne Shqip janë letrat e rinisë dhe më pas me familjen në shqip, përshëndetje në Shqip popullit shqiptar pas fitimit të çmimit Nobel me 1979 dhe lutja në Shqip transmetuar nga Zëri i Amerikës me 17 Qershor 1978. Në çastin e marrjes së Çmimit Nobel më 1979, një nga klerikët që merrte pjesë në sallë e pyeti Nënë Terezen se nga ishte. Ajo deklaroi: “Kam lindur në Shkup, jam shkolluar në Londër, jetoj në Kalkutë dhe punoj për të gjithë njerëzit e varfër në Botë. Atdheu im është një vend i vogël me emrin Shqipëri”. Por Shqipëria heshtte. Republika Popullore Socialiste e Shqipërisë nuk i kishte dhënë vizë nobelistes së ardhshme as sa për të parë nënën e saj që jetonte në Tiranë, as për te marrë pjesë në varrimin e saj më 1974, as për të parë varrin. Madje këtë vizë nuk ia dhane as kur fama e saj kishte marrë dhenë në të katër anët e botës deri ne fillim të viteve ’90. Shqiptarja trupvogël ishte kthyer në një legjendë të gjallë. Ajo ishte nënë kujdestare e 7,500 fëmijëve në 60 shkolla, ishte nënë që mjekonte 960,000 të sëmurë në 213 dispanseri, ishte e vetmja në botë qe trajtonte 47,000 viktima të lebrozes në 54 klinika, kujdesej për 3,400 pleq të braktisur e të lënë rrugëve, në 20 shtëpi pleqsh, kishte birësuar 160 fëmijë ilegjitim e bonjakë. Këto janë shifrat e mesit të viteve ’80. Deri sa Nënë Tereza ishte gjallë dhe sot e kësaj dite shifrat kanë ndryshuar shumë.
Ish Presidenti i Shteteve të Bashkuara Ronald Reagan duke e shpërblyer Nënë Terezën me çmimin Medal of Freedom 1985
.
Nënë Tereza nuk qe ndonjë perëndeshë dhe me të mund të fliste çdonjëri. Madje ajo kishte edhe adresë të saktë: një godinë ngjyrë hiri në Bose Road, të ndërtuar në një lagje të zhurmëshme dhe çjerrëse, të stërmbushur me njerëz, e cila vlonte nga çajbërësit, shitësit dhe tregtarë të tjerë të pjesëve më të ndryshme këmbyese si dhe lëngështrydhësit. Këtu, mu në qendër të Kalkutës shtrihej shtabi i përgjithshëm i Rregullit, “Shtëpia e Nënës”, pranë portës të së cilës qe vendosur një tabelë druri ku shkruante: “Mother Teresa. IN/OUT”. Shtëpinë e Nënë Terezës e kanë vizituar personalitete si mbretëresha e Britanisë, ish presidentët e Shteteve të Bashkuara George Bush e Jimmy Carter, Yasser Arafati, princesha Diana e shumë të tjerë. Nënë Tereza ka qenë mjaft bujare, humane e zemërgjerë dhe këto janë karakteristikat që do ta bëjnë të jetojë përgjithmonë në zemrat e gjithë njerëzve, sidomos në zemrat e shqiptarëve.
Kur ishte e re jo vetem ka folur, por ka shkruar edhe poezi ne gjuhen Shqipe. Per shembull poezine e meposhtme e ka shkruar kur ishte 22 vjeçe gjate udhes per ne Indi. Sot kemi një dëshmi të Nënë Terezës që flet shqip më 1988, në një intervistë dhënë Zërit të Amerikës në gjuhën shqipeNënë Terezës, për të ardhur në Shqipëri iu desh të dërgonte tre letra. Ajo i kishte dërguar më parë letër Komitetit Shqiptar për Marrëdhëniet me Jashtë, por nuk mori kurrë përgjigje. Ja se si e shpjegon Lolja letren e te madhes Nena Tereze derguar Presidentit te Republikes ne vitin 1989, te cilit i theksonte se: “per 60 vjet kam vizituar shume e shume vende jashte atdheut tim”, qe eshte edhe nje fakt se ajo e konsideronte Shqipërine atdheun e saj. Me ne fund, e para pasaporte (per kete rast ishte diplomatike) e dhene per nenshtetas te huaj me origjine shqiptare iu dha pikerisht Nënë Terezes, e cila vizitoi Shqipërine me 1989. Nënë Tereza kishte gjithashtu pasaporte nga India, Vatikani, Britania e Madhe dhe Italia. Kur i thane per pasaporten Shqiptare ajo u pergjigj: “E pranoj me kenaqesi, sepse eshte pasaporta e vendit tim; atje kam Nënën dhe motren, atje kam miq e te njohur, atje shume shpejt do te hapim misionin tone e une do te jem vete aty”. Kur mori çmimin Nobel ne vitin 1979, amerikanet i ofruan nenshtetesine amerikane dhe pasaporten, por ajo nuk pranoi.
Trashëgimia
Nënë Tereza u bë një nga urat ndërlidhëse të njohjes së shqiptarëve në botë. Bill Clinton është shprehur në qershor 2002: “Nënë Tereza, ishte e para Ajo qe më bëri ta dua kombin shqiptar. Dhe tani ndihem shume krenar që plotesova nje detyre morale ndaj saj dhe ndaj vlerave te lirise”. Por origjina shqiptare nuk duhet absolutizuar. Duke qene shqiptare Nënë Tereza nuk i perket vetem Shqipërise, guacka etnike do ta kufizonte. Gonxhja u be qytetarja e botes, e popujve, feve dhe e qyteterimeve. Ne vitin 1950, ajo themeloi urdhrin e saj te murgeshave te quajtur Misionaret e Bamiresise qe i sherbejne teresisht te varferve. Shqiptarja trupvogel ishte kthyer ne nje legjende te gjalle. Vetem sipas te dhenave te vitit 1980, ajo ishte kujdestare e 7 500 femijeve ne 60 shkolla, mjekonte 960 000 te semure ne 213 spitale, ishte e vetmja ne bote qe trajtonte 47 000 viktima te lebrozes ne 54 klinika, kujdesej per 3 400 pleq te braktisur e te lene rrugeve ne 20 shtepi pleqsh dhe kishte biresuar 160 femije jetime.
Nder titujt qe i jane dhene Nënë Terezes permenden: Pamada Shir; Gjoni XXIII per Paqe, te cilen ja dorezoi personalisht Papa Pali VI; Samaritani i Mire, ne Boston; Shperblimi Nderkombetar John Kennedy, ne Uashington; Nena e te Gjitha Nenave, Balzan; Çmimi Nobel per Paqen; Medalja e Lirise, shperblimi me i larte amerikan; Medalja e Paqes, shperblimi me i larte i Rusise; etj.
Me 5 shtator 1997 : bota mesoi se Nënë Tereza ( Angel of Mersy) vdiq ne moshen 87 vjeçare duke lene pas dashuri .
Nderkohe ne Maqedoni eshte botuar nje monografi se Nënë Tereza eshte maqedonase!!! Nje gje te tille degjova nje dite edhe Alsat per origjinen/dyshimet dhe spekulimet qe i bejne te tjeret lidhur me origjinen e saj. Sipas gazetes Washington Post, 16 Tetor 2003, deklarohet qarte se Nënë Tereza ka lindur ne Shkup ne kohen kur nuk kishte FYROM dhe Shkupi eshte qytet i perandorise Otomane. Me tej rithuhet fjala e Nënë Terezes qe sipas gjakut ajo eshte Shqiptare. Gjithashtu, gazeta shkruan se veren qe kaloi nje skulptor sllavo-maqedonas krijoi nje shtatore te Nënë Terezes, me mbishkrimin thjeshte si nje bije e Maqedonise, per ta derguar ne Rome me rastin e saj te shenjterimit. Por, zeri i bashkuar i Shqiptareve ne lidhje me origjinen kombetare te Nënë Terezes beri qe ai skulptor ta harronte endrren qe pati.
Para meje kam librin e Kathryn Spink i perkthyer ne gjermanisht dhe biografia eshte e autorizuar nga Nënë Tereza. Origjinali eshte ne anglisht. Aty thuhet se babai i Nënë Terezes ishte nje nacionalist shqiptar i cili angazhohej per bashkimin e Kosoves me Shqipërine dhe krijimin e Shqipërise se Madhe, per kete ai kishte shkuar ne Beograd tok me konsullin italian. Kishte shkuar atje me nje shendet shume te mire dhe u kthye prapa i shtrire per vdekje. Ai i kishte 45 vjet kur vdiq. Mjeku dhe anetaret e familjes ishin te bindur se Nikola ishte helmuar ne Beograd.
Jane shkruar e shkruhen edhe sot e kesaj dite me qindra vepra per te madhen Nena Tereze, por te gjitha flasin ne te verteten se ajo ishte shqiptare, siç e ka deklaruar edhe vete. Nena Tereze vdiq me 12 shtator te vitit 1997, tani ne vitin e 100 te lindjes se saj krenohemi per jeten dhe vepren e saj.
BIOGRAFIA E NËNË TEREZËS
Anjezë Gonxhe Bojaxhiu e njohur si Nënë Tereza lindi në Shkup më 26 gusht të vitit 1910 dhe vdiq më 5 shtator 1997 në Kalkuta, (Indi), ishte humaniste e njohur shqiptare, fituese e çmimit Nobel për Paqe.
Gonxhja ishte fëmija i tretë i Kolë Bojaxhiut (Nikollë Bojaxhiu) me origjinë nga Mirdita dhe e Drane Bojaxhiut (mbiemri i vajzërisë Barnaj) nga Novo Sella e Gjakovës. Lindi në Shkup, të Shqipërisë te pushtuar prej Perandorisë osmane, sot Republika e Maqedonisë, më datë 26 gusht 1910. Shkupi i merret Shqipërisë prej Maqedonisë me 1 Janar 1918 ne baze te traktatit te Versajes. Një ditë pas lindjes u pagëzua në kishën e Zemrës së Krishtit nga famulltari i atëhershëm Dom Zef Ramaj. Kola dhe Drania kishin 5 fëmijë, dy u vdiqën në fëmijërinë e hershme. Frikë të madhe kishte nënë Drania mos Gonxhja i vdiste menjëherë pas lindjes, sepse me trup dhe shëndet dukej e dobët. Gonxhja kishte një vëlla dhe një motër. Vëllai quhej Lazër Bojaxhiu dhe studioi në Grac të Austrisë në Akademinë Ushtarake, por për shkaqe politike emigroi qysh herët në Itali. Kurse motra quhej Age Bojaxhiu. Babai i saj merrej me tregti dhe mblidhte në shtëpinë e tij artistë dhe patriotë shqiptarë. Gonxhja mësimet e para i mori në një shkollë shqipe në Shkup, ku po ashtu e kreu dhe gjimnazin, por në gjuhën serbo-kroate. Pasionet e rinisë së Gonxhes ishin tre: të bëhej mësuese, të shkruante dhe recitonte poezi dhe të kompozonte e të luante muzikë. Emrin “Tereza” e mori kur ishte 18 vjeçe dhe u dorëzua murgeshë. Nënë Tereza u largua më 26 shtator 1928 nga Shkupi në drejtim të Dublinit, Irlande. Prej kësaj dite, nënë, bijë e motër nuk do të shiheshin më kurrë. Më 12 shtator 1928, Gonxhja kishte shkruar këtë letër drejtuar tezes së saj: “Shkup 12. 09. 28 E dashura Teze Lis! Më 26 te ketij muajit po nisem prej Shkupit. S’po mund mos me ju shkruaj dy tri rreshta per juve. Lamtumire, e deshiroj qe Zoti t’ju jap gjithcka qe ju deshiron zemra. Dua t’ju fal gjerat më të përzemerta, Gonxhja”.
Ky ishte momenti kur ajo u nda përfundimisht me familjen dhe vetëm pas 30 vitesh, do të takohej me të vëllanë, Lazrin. Kurse nëna Drania dhe motra Age, shkuan në atdhe, në Shqipëri, qysh para Luftës së Dytë Botërore. Nënë Tereza u vendos në Kalkuta (Indi) ku fillimisht u bë mësuese dhe shumë shpejt drejtore e shkollës së vajzave. “Nënë Tereza e Kalkutës” u quajt kur themeloi urdhërin “Misionaret e Dashurisë” (1951) për t’u shërbyer më të varfërve dhe më të pashpresëve të Kalkutës, Indisë dhe gjithë botës. Në vitin 1979, kur mori çmimin Nobel për Paqe, e gjithë bota mësoi se Nënë Tereza ishte shqiptare. Por Shqipëria nuk heshte. Republika Popullore Socialiste e Shqiperisë nuk i kishte dhënë vizë nobelistes së ardhshme as sa për të parë nënën e saj që jetonte në Tiranë, as për te marrë pjesë në varrimin e saj më 1974, as për të parë varrin. Madje këtë vizë nuk ia dhane as kur fama e saj kishte marrë dhenë në të katër anët e botës deri ne fillim të viteve ’90. Shqiptarja trupvogel ishte kthyer në një legjendë të gjallë. Ajo ishte nënë kujdestare e 7,500 fëmijëve në 60 shkolla, ishte nënë që mjekonte 960,000 të sëmurë në 213 dispanseri, ishte e vetmja në botë qe trajtonte 47,000 viktima të lebrozes në 54 klinika, kujdesej për 3 400 pleq të braktisur e të lënë rrugëve, në 20 shtëpi pleqsh, kishte birësuar 160 fëmijë ilegjitimë e bonjakë. Këto janë shifrat e mesit të viteve ’80. Deri sa Nënë Tereza ishte gjallë dhe sot e kësaj dite shifrat kanë ndryshuar shumë.
Nënë Tereza nuk qe ndonjë perëndeshë dhe me të mund të fliste çdonjëri. Madje ajo kishte edhe adresë të saktë: një godinë ngjyrë hiri në Bose Road, të ndërtuar në një lagje të zhurmëshme dhe çjerrëse, të stërmbushur me njerëz, e cila vlonte nga çajbërësit, shitësit dhe tregtarë të tjerë të pjesëve më të ndryshme këmbyese si dhe lëngështrydhësit. Këtu, mu në qendër të Kalkutës shtrihej shtabi i përgjithshëm i Rregullit, “Shtëpia e Nënës”, pranë portës të së cilës qe vendosur një tabelë druri ku shkruante: “Mother Teresa.”. Shtëpinë e Nënë Terezës e kanë vizituar personalitete si: mbretëresha e Britanisë, ish presidentët e Shteteve të Bashkuara George Bush e Jimmy Carter, Yasser Arafati, princesha Diana e shumë të tjerë. Nënë Tereza ka qenë mjaft bujare, humane e zemërgjerë dhe këto janë karakteristikat që do ta bëjnë të jetojë përgjithmonë në zemrat e gjithë njerëzve, sidomos në zemrat e shqiptarëve.

Disa nga çmimet dhënë në vite Nënë Terezës:
Çmimi Damian Dutton
1962 – Çmimi Ramon Magsaysay
1973 – Çmimi Templeton
1978 – Çmimi Balzan
1979 – Çmimi Nobel për Paqe
1980 – Çmimi Bharat Ratna
1985 – Çmimi Medal of Freedom
1996 – Qytetare nderi e Shteteve të Bashkuara të Amerikës
1996 – Dekorata Qytetar Nderi i Kosovës
Në vitin 2003, Aeroportit të Tiranës, Shqiperi iu dha emri “Nënë Terezës”. Në hyrje të këtij aeroporti më 2007 u inagurua edhe busti i saj.
Medaljet Urdhri “Nënë Tereza”
Urdhri “Nënë Tereza” është një dekoratë nderi e Republikës së Shqipërisë që u jepet qytetarëve shqiptarë dhe të huaj për akte të shquara humanizmi ndaj kombit shqiptar dhe njerëzimit. Dekorata prej ari i jepet me dekret nga Presidenti i Shqipërisë.
Medalja humanitare “Nëna Terezë” është dekoratë shtetërore e Kosovës që u jepet qytetarëve të Kosovës e të huaj që kontribuojnë në fushën e humanizmit. Shprehja e mirënjohjes dhe nderimi i individëve
Jemi popull I bekuar qe kemi lindur nje Grua me vlera gjigante humanizmi dhe bamiresie
Te lumet ne nene Tereza per ju, Misionare e Dashurisë dhe e Paqes, Ne do te nderoj me gjithe jeten
Do ecim perhere ne frymen dhe shembullin tuaj Ju do ngeleni Legjenda shqiptare e shekullit, te cilen e nderon e gjithe bota e qyteteruar, Nen Tereza do t’i paraprije C’do epoke te re ne Mijevjecare te Rinj.
Perg:Liliana Pere

FJALE TE URTA TE NENES TEREZE, NE 105 VJETORIN E LINDJES SE SAJ

September 3, 2015 by dgreca

VEPRA TE DASHURISE JANE VEPRA TE PAQES./
DHIMBJA SKA SKAJ, POR AS DASHURIA./
TE VARFERIT I SJELLIN PAQE BOTES, PERMES DASHURISE DHE DURIMIT.
PER TA KUPTUAR TE VARFERINE, DUHET ME PROVUAR VARFERIN NE LEKUREN TENDE.
NJEREZIT NUK E DIJNE SE CFARE ESHTE VARFERIA, SEPSE JANE NEN NDIKIMIN E DESHPERIMIT.
NJE SHOK OSE NJE SHOQE ESHTE AI APO AJO QE TE KUPTON TE KALUAREN, BESON TEK E ARDHMJA JOTE, DHE TE PRANON TY PER ATE QE JE.
PER TU NGRITUR NGA TOKA NE QIELL NJERIUT I DUHEN DY KRAHE: PASTERTIA E ZEMRES DHE THJESHTESIA.
NESE VERTETE DUAM TE DASHUROJME, DUHET TE DIJME EDHE TE FALIM.
MOS JETO ME FRIKEN E VDEKJES, POR VID ME GEZIMIN QE KE JETUAR.
NJEREZIT JANE TE VARFUR, NGAQE JANE TE DETYRUAR TE JENE TE TILLE. NE JEMI TE VARFER PER DASHURINE NDAJ ZOTIT DHE NJERIUT.
SEMUNDJA ME E MADHE SOT NE BOTE NUK ESHTE AS KANCERI AS GERBULA, POR INDIFERENCA DHE MUNGESA E INTERESIMIT PER NJERI TJETERIN.
MISIONI YNE ESHTE QETI SJELLIM DASHURI SECILIT, DO TE THOTE QE TA SJELLIM ZOTIN.
KUDO QE JETA E SECILIT ESHTE NE RREZIK, ATY DUHET TE JEMI NE.
JETA ESHTE: TE DUASH, TE JAPESH DHE TE JESH DESHMITAR I BARABARTE PARA NJERIUT DHE PARA ZOTIT.
KA VETEM NJE ZOT DHE AI ESHTE TEK TE GJITHE. ESHTE E RENDESISHME TE KUPTOHET SE SECILI ESHTE I BARABARTE PARA TIJ.
TE TJERET PER NENEN TEREZE
SHERBIM PER TE ESHTE NJE DETYRE, ESHTE FEJA DHE SHELBIMI I SAJ.
(INDIRA GANDI)
NENA TEREZE DESHMON VAZHDIMISHT FUQINE E DASHURISE SE THELLE VELLAZERORE DHE ESHTE FRYMEZIM ME I MADH PER PERPARIMIN AUTENTIK, NJEREZOR DHE SHOQEROR.
(PAPA GJON PALI II)
NENA TEREZE DESHMON SE ZOTI YNE ESHTE HYJI I GJALLE, ENDE I GJALLE DHE VEPRON SEPSE PA TE, KJO GRUA NUK DO TE ISHTE KJO QE ESHTE.
(OLIVER CLEMENT)
NENA TEREZE ESHTE DIELLI I SHQIPTARISE, I KRISHTERIMIT DHE DIELLI I DASHURISE. PAS SKENDERBEUT AJO ESHTE LULJA ME E BUKUR SHQIPETARISE.
(PJETER GABRANI)
NENA TEREZE ESHTE SHPREHJA ME E MIRE, ME E BUKUR E ME E GJALLE.
(LARS ROAR LANGSTET)
PERZGJODHI: ARGJIRA UKIMERI
PRIZREN, 2015