• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

100 kriminelët më të mëdhenj të shekullit

September 12, 2014 by dgreca

Shekulli i kaluar përveç revolucionit ekonomik dhe shkencor, pas vetes ka lënë disa njerëz, që do kujtohen me shekuj nga shoqëria botërore. Nuk janë këta njerëz që kanë fituar “Nobelin” për paqe ose shkencë, por si politikanë e diktatorë, do të mbahen mend për krimet që i kanë bërë njerëzimit.
Gazeta “Tirana Observer”, ka botuar historitë e 32 njerëzve që kanë qenë të veçantë nga gjithë bota. Quhen të tillë pasi shifrat e viktimave që kanë lënë pas i kalojnë mijërat madje edhe milionat.
Ndërsa nëse bëhen të gjithë bashkë, nga fuqia e tyre politike dhe ushtarake, kanë vdekur gati 100 milionë njerëz në shekullin XX.
“Është e qartë që njerëzit e thjeshtë nuk e duan luftën. Përse një fshatar duhet të rrezikojë lëkurën e tij në luftë, kur qëllimi i tij më i madh është të kthehet në shtëpi shëndoshë e mirë. Janë drejtuesit ata që vendosin për politikën ata që e duan luftën…”, citohet të ketë thënë gjenerali gjerman Herman Goring duke folur për Luftën e Dytë Botërore.
Në krye të listës prej 32 diktatorëve të shekullit të kaluar është Adolf Hitleri,të cilit i faturohen 60 milionë viktima të Luftës së Dytë Botërore.
Pas tij, sipas alfabetit është: Ante Paveliç, ustashi kroat i cili gjatë viteve ’41-’45, shkaktoi 300 mijë deri në 1 milionë të vrarë, ku përfshihen 30 mijë hebrenj, mbi 29 mijë romë dhe 300-600 mijë serbë.
Anastasio Somoza Debayle ishte president i Nikaraguas prej dy mandatash, nga viti 1967 deri në vitin 1979. Megjithëse nuk ka të dhëna të sakta për viktimat gjatë regjimit të tij diktatorial, Debayle mbahet përgjegjës për të paktën 50 mijë të vrarë gjatë “revolucionit” nikaraguan dhe për 120 mijë të arratisur nga vendi.
Ahmet Cemal Pasha, Ismail Enver Pasha dhe Mehmed Talat Pasha, janë futur si vrasës në historinë e shekullit të 20-të, me një emër, “Tre pashallarët”. Të tre, drejtues të xhonturqve në kohën e Perandorisë Otomane, mbahen përgjegjës se në periudhën 1914-1918 kanë vrarë rreth 600 mijë armenë, mbi 300 mijë grekë dhe mbi 100 mijë asirianë.
Augusto Pinoçet ishte një gjeneral ushtarak, por që e qeverisi Kilin si diktator, nga 11 shtatori 1973 deri në mars të 1990. Ai është përgjegjës për vrasjen e 3 197 njerëzve dhe burgosjen e shumë të tjerëve, krime që ai i ka bërë gjatë regjimit të tij diktatorial. Në vitin 1988 regjimi i tij mori fund pas një referendumi popullor.
Benito Musolini, diktatori italian i cili e futi Italinë nën një regjim fashist nga viti 1922 deri në 1943. Ai akuzohet se gjatë 11 viteve të regjimit të tij janë vrarë mbi 400 mijë italianë dhe mbi 30 mijë etiopianë, të cilët janë vrarë gjatë pushtimit të Etiopisë nga Italia.
Elie Hobeika ishte komandant i “Forcave Libaneze”, një ushtri që financohej nga Siria libanezi gjatë viteve 70-80. Elie Hobeika është akuzuar se ka urdhëruar për masakrat e kryera në dy kampe refugjatësh në Liban, ku janë vrarë 1700 gra dhe fëmijë palestinezë.
Gjithashtu ai është edhe autor i shumë vrasjeve të popullsisë së pafajshme gjatë luftës civile në Liban, por edhe të kundërshtarëve të tij politikë.
Enver Hoxha, i sh udhëheqësi i Shqipërisë nga viti 1945 deri në vitin 1985. Ai akuzohet se gjatë regjimit të tij janë vrarë, zhdukur dhe internuar mijëra njerëz në Shqipëri. Enver Hoxha është cilësuar edhe si një nga diktatorët më të egër të shekullit të kaluar.
Ferdinand Marcos ish presidenti i Filipineve, për të cilin thuhet se nuk ka shifra të sakta por vrasjet mund të jenë me mijëra, ndërsa arrestimet burgosjet dhe internimet kishin qenë desert për të.
Francisco Franco Bahamonde, diktatori i Spanjës, i vënë në krye të shtetit më 29 shtator 1936, akuzohet se me trupat e tij nacionaliste ka shkaktuar vdekjen e mbi 500 mijë vetëve gjatë Luftës Civile të Spanjës. I ndihmuar nga Hitleri dhe Duçja, Franko fitoi luftën pa kushte pas 3 vitesh, më 1 prill të 1939-ës.
François Duvalier u zgjodh president i Haitit më 22 shtator të vitit 1957. I vetëshpallur president për jetë i Haitit, Duvalier vendosi një regjim të përqendruar në Haiti, dhe së bashku me djalin e tij, të cilin e shpalli pasardhës të kreut të shtetit, Duvalier akuzohet të ketë vrarë 20-60 mijë njerëz.
Haji Mohammad Soeharto shërbeu si ushtarak në luftën për pavarësi të Indonezisë, por kulmi i karrierës së tij ishte emërimi si president në vitin 1967, post të cilin e mbajti gjer në vitin 1998. Regjimi i tij u shoqërua me spastrime politike dhe me vdekjen e mbi dy milionë njerëzve, sidomos komunistë indonezianë dhe kinezo-indonezianë.
Hermann Göring, komandant i ushtrisë gjermane gjatë Luftës së Dytë Botërore dhe ministri i Aviacionit Gjerman, Hermann Göring është shpallur fajtor për vrasjen e miliona njerëzve. I cilësuar si një nga vrasësit më të mëdhenj të shekullit të XX, ai është përgjegjës edhe për zhdukjen e miliona hebrenjve, kjo pasi ai është autori i organizimit të eliminimit të tyre.
Idi Amin, i cilësuar si “Kasapi i Afrikës”, është akuzuar për vrasjen e rreth 300 mijë njerëzve. I lindur në vitin 1923, në veri të Ugandës, dhe i rritur mes tensionesh të grupeve etnike në vendin e tij, Idi Amin u ngjit në krye të Ugandës në janar të vitit 1971 me anë të një grushti shteti.
Ion Antonescu ishte kryetar i Rumanisë në vitet 1940-1944. Ai është përgjegjës për vrasjen e 300 mijë e hebrenjve në Rumani si dhe të 500 mijë ushtarëve rumunë, të cilët vdiqën gjatë betejës së Stalingradit në Rusi. Ion Antonescu ishte një nga gjeneralët më të famshëm në Rumani.
Joseph Stalin është një nga diktatorët më të egër dhe një nga vrasësit më të mëdhenj të shekullit të XX. Stalin është përgjegjës për vrasjen e gati 30 milionë njerëzve, shumica e të cilëve bashkëpatriotë të tij, si dhe burgosjen e miliona të tjerëve. I ardhur në fuqi pas vdekjes së Leninit, në vitin 1928, Stalini zhduku të gjithë kundërshtarët e tij politikë.
Joseph Goebbels, ministri i Propagandës i Gjermanisë naziste, Goebbels është përgjegjës për vrasjen e 46 milionë njerëzve, dhe për këtë është cilësuar si një nga vrasësit më të mëdhenj të shekullit të XX. Goebbels ishte personi që udhëhoqi propagandën e partisë naziste të Hilerit, duke bërë që partia e tyre të fitonte zgjedhjet në vitin 1933.
Josef Mengele, mjeku gjerman i kampit nazist të Aushvicit, është cilësuar si një nga vrasësit më të mëdhenj të shekullit të XX, madje është quajtur edhe “Engjëlli i vdekjes”. Kjo për shkak të eksperimenteve vdekjeprurëse që ai kryente me çifutët e burgosur në Aushvic.
Jorge Videla, ishte një gjeneral argjentinas, diktator dhe president i vendit nga viti 1976 deri në vitin 1981. Videla është cilësuar si një nga vrasësit më të mëdhenj të shekullit të XX dhe është akuzuar për vrasjen e 30 mijë njerëzve. Gjatë regjimit të tij ai u bë i njohur për dhunën dhe eliminimet që ai u bëri ndaj kundërshtarëve politikë.
José Efrain Ríos Montt, ose ndryshe “Gjenerali” akuzohet për vrasjen e rreth 70 mijë fshatarëve majanë dhe politikanëve disidentë në Guatemala. Ai u vu në krye të Guatemalës në vitin 1982, duke sunduar si diktator.
Kim Il Sung, kreu i Koresë së Veriut, i cilësuar si “Udhëheqësi i madh”, akuzohet si përgjegjës për vrasjen e 3 milionë njerëzve gjatë luftës civile të Koresë. Rreth 1 milion koreano-veriorë vdiqën nga uria gjatë regjimit të Kim Il Sung.
Në vitin 1950 ai nis sulmin ndaj Koresë së Jugut pa paralajmërim, luftë e cila përfundoi në vitin 1953. Sipas të dhënave, mbi 2 milionë civilë u vranë, ndërsa shënohen rreth 317 mijë ushtarakë të vrarë, 304 mijë të plagosur dhe 102 mijë të zhdukur në luftë.
Mbreti Leopold II i Belgjikës, i cili u vendos si sovran i Kongos në vitin 1885, akuzohet për vrasjen e 15 milionë kongolezëve. Monarku i Belgjikës, duke shtuar skllavërinë në Kongo, provokoi revolta të shumta të fiseve kongoleze, të cilat u shtypën me ashpërsi.
Mao Tse-Tung, ose “Timonieri i madh” i Kinës, akuzohet se është përgjegjës për vdekjen e 14-20 milionë njerëzve nga uria gjatë “Kapërcimit të madh përpara”. Plus këtyre, shtohen edhe dhjetëra mijëra të vrarë dhe miliona jetë të shkatërruara gjatë “Revolucionit Kulturor” në Kinë.
Ne Win, “Babai i madh” erdhi në pushtet në vitin 1962 me anë të një grushti shteti. Kreu i Burmës e mbajti regjimin e tij diktatorial deri në vitin 1988. Rreth 3-10 mijë të vrarë janë regjistruar në të ashtuquajturën “Demokracia e Pranverës”, protesta të mëdha të drejtuara nga studentë ndaj regjimit militar.
Nicolae Andruta Ceausescu, i quajtur “Gjeniu i Karpateve”, kreu i Rumanisë akuzohet për vrasjen e rreth 5 mijë njerëzve gjatë revolucionit të vitit 1989 që e përmbysi Ceausescu-n. Ndërkohë në listën e vrasjeve shtohen edhe me mijëra vdekje gjatë viteve’80, të shkaktuara nga privimet e regjimit, të cilin ai drejtoi.
Pol Pot, ishte drejtues i Partisë komuniste në Kamboxhia (Khmer Rouge) dhe kryeministër nga viti 1976-1979. Gjatë kohës së regjimit të tij diktatorial janë vrarë mbi 3 milionë kamboxhianë. Sipas të dhënave, në një qendër ku mbaheshin njerëz të arrestuar, janë torturuar dhe ekzekutuar rreth 15 mijë “elementë antiparti”, ku përfshiheshin edhe gra e fëmijë.
Prince japonez, Yasuhiko Asaka, i cilësuar si orkestruesi i masakrës së Nanjing, ku u vranë 200 -350 mijë civilë kinezë dhe ushtarë të dorëzuar. Robërit kinezë u torturuan, u dogjën të gjallë, u vranë me bajoneta në formë masive. Maskara ndodhi në vitin 1937, gjatë luftës së dytë kino-japoneze.
Radovan Karazhiq, politikani serbo-boshnjak është akuzuar për vrasjen e 20 mijë njerëzve gjatë luftës në Bosnje – Hercegovinë në vitet 1992-1995. I shpallur president i republikës serbe të Bosnje-Hercegovinës në vitin 1992, Radovan Karadzic akuzohet se ka urdhëruar gjatë luftës së Bosnje- Hercegovinës spastrimin etnik të myslimanëve boshnjakë.
Rafael Trujillo, president i Republikës Domenikane nga viti 1930 deri në vitin 1961, akuzohet për vrasjen e rreth 20 mijë haitianëve në vitin 1937. Kësaj i shtohet edhe një listë e madhe e disidentëve domenikianë dhe figura të opozitës, të vrarë gjatë regjimit të tij 31-vjeçar.
Ratko Mladiç, gjenerali serbo-boshnjak është ndoshta ndër vrasësit më të fundit të shekullit të XX. Ai është akuzuar për vrasjen e 8100 myslimanëve boshnjakë gjatë luftës në Bosnje-Hercegovinë në vitet 1992-1995, si dhe 10 mijë boshnjakëve të tjerë.
Sadam Hysein, ish-diktatori irakian është cilësuar si një nga vrasësit më të mëdhenj të shekullit të kaluar. Ai është akuzuar se gjatë regjimit diktatorial në Irak ka vrarë me mijëra njerëz, ndër ta shumë kurdë dhe shitë. Gjatë regjimit të tij diktatorial, Sadami eliminoi të gjithë kundërshtarët e tij politikë.
Sllobodan Millosheviç, i quajtur ndryshe si “Kasapi i Ballkanit”, është përgjegjës për vrasjen e 230 mijë njerëzve dhe shpërnguljen e nga trojet e tyre e 3 milionë të tjerëve. Në vitin 1989, Millosheviç merr postin e Presidentit të Republikës së Serbisë, të cilin e mban deri në vitin 1997.

Filed Under: Histori Tagged With: 100 kriminelët më, të mëdhenj, të shekullit

Historia e Duresit te vjeter

September 11, 2014 by dgreca

Shkroi: Milan Shufaj/*
Themelet e forteses te kohes se mesme te Durresiti hodhi mbreti bizant Anastasi (491-518) qe kishte lindur aty .
Shtytjen per kete ia dha gjendja e mjerueshme e Durresit pas ikjes se goteve e ndoshta edhe demi qe shkaktoi termeti katrastrofal i vitit 345,pas te cilit nuk ishte merimetuar plotesisht.
Anastasi dha urdher qe qyteti te forcohej me rrethime fortesash trefishe te cilat pas termetit te vitit 518 i permiresoi mbreti Justin dhe i perfundoi Justiniani .
Sikunder e kerkonte nevoja ne kohen e dyndjes se popujve dhe per vete fuqine e madhe detare te Bizantit sistemi i fortifikimeve ishte i ndertuar kunder sulmeve nga ana e tokes.
Fortifikimin e fundit e perbente mbyllja e rripit te ngushte prej 7 km ne veri te qytetit ne rrugen nga ana e Bishtit te Palles.
Ideja e ketyre lloj fortesave u vu ne veprim ne ate kohe dhe ne “murin e gjate ” para Kostandinapolit , madje ne Termopilet , me vone ne Gadishullin e Kasandres, afer Selanikut dhe ne Hersonez te Trakise.
Ky mur ishte 200 m i gjate ,1 m i trashe e me tulla te bukura bizantine.Edhe sot rruga rruga kalon neper porten e ketij muri e sipas emrit te tij te gjitha rrenimet quhen Porta .
Qysh prej kohes kur venedikasit pushtuan Durresin (1392) keto fortesa kane mbetur rrenoja
Nga ana e tokes qyteti kufizohej deri ne kohen e Venedikut me rrethimin e dyte, me mure e varoshit te cilat ishin aq te gjera sa mund te ecnin kater kalores perbri njeri tjetrit .
Keto mure i rindertoi despoti i Epirit dhe mbreti i mevonshem Teodor Duke Komneni , i ati i Ana Dukes e cila u martua ne vitin 1220 me mbretin serb Stefan Radoslavin dhe qe pas thyerjes se te jatit ne betejen afer Klokotnisces iku ne Durres bashk me burrin e saje (1234) dhe u la ne vullnetin e nje “Ftanku te madh “.
Prej ketyre mureve , matyrisht jashte varoshit te vogel,sot shifet nje pirg me nje mbishkrim greqisht te vitit1223 qe thote se kete ndertese te vjeter, te jashtezakoneshme e ka ngritur Theodor Komneni.
Rrethimin e tret te perforcuar e formonte ne anen jugelindore te qytetit keshtjella ose qyteza
Kur Anzhuinet, pas termetit te vitit 1273 , ( rreth1280) nderuan limanin e Durresit keshtyjellen e re, keshtiella e vjeter bizantine quhej ” castrm superius ”
Fillimet e rrenimit te Durresit e shenon termeti katrastofal i vitit 1273 qe i ngjan atij te Raguzes te vitit 1667.
Shume qytetar me kete rast gjeten vdekjen , shum te tjere iken neper male dhe ne Berat prej nga vetemnje pjese guxoi te kethehej ne shtepi ne vitin 1284.
Mbas termetit ndodhi nje zi buke e gjate , pastaj nje murtaje e tmerrsheme , ne vitin 1348dhe 1363 , me vone luftime per pushtimin e Durresit te shoqeruara me egersine tiraneve shqipetare
Nga ketoshkaqe nje pjese e madhe e popullesise u shterngua te shperngulej ne Apuli ku jetonte me te lypur.
Me gjitheketo , Durresi ndoshta do te mund te duronte gjithecka ne se termeti nuk do t’i mbyllte kenetes se madhe rrjedhen per ne det e te shkaktonte keshtu “ajrin e lig”.
Ne nje mas me te madhe se sa ne Vlore e ne Medone malarja bente dem ne populle vec kesaj frika prej turqve i shtynte qytetaret te shkonin ne vendet e huaja .
Ne vitin 1430 venedikasit zvogeluan rrethimin e mureve te qytetit per arsye se ai nuk mund te mbrohej kursesi prej madheshtise qe kishte prej numrit te vogel te ushtareve , ne vitin 1428 qyteti u shkatrua gati fare .
Venedikasit shpallen se ata qe donin te vendoseshin ne Durres nuk do te paguanin taksa
Me ne fund Republika e Venedikut vendosi te plotesonte deshiren e vjeter te qytetareve qe qyteti te shendrohej me ndihmen e hendeqeve e te germimeve , ne nje ishull d,m, th qe keneta te bashkohej nga ana e veriut dhe e jugut me detin , keshtu qe ujte e detit ta rrethonte plotesishte
Ne krye te kesaje pune , per te cilen edhe zotrit shqipetar dhane nje numer punetoresh, ishte ne vitin 1455 nje inxhinier venedikas .
Por ky mundim i madh u tregua i pamjaftueshem kundrejte fuqise se natyres
Kanalet ekzisttencen e te cilave e vertetojne edhe sot kallzimet e banoreve,mbylleshin me shpejtesi me reren e detit .
Ishte e nevojsheme qe ata te pastroheshin vit per vit, si per shembull ne Trogirin (Trau) e kohes se mesme por kjo pune nuk u be.
Perseri filluan ankimet per “ajrin e keq”,por ne vere ,ne gushte te vitit 1501, turqit kapercyen keneten qe ne shume vende ishre thare dhe papritur e pakujtuar sulmuan Durresin
Turqit pernjehere e zvogeluan te gjithe qytetin ne vendin e zbrapzur neprmjet dy pirgjeve , ne anen e pirgut bizantin.
Keta atje , paralel me muret e vjetra romake ,nje km larg dhe me muret e vjetra bizantine gjysem km , ngriten ne drejtom te veriut nje mbrojtje te re ndertuan me gure rrenimesh te vjetra
Ky mur, me nje pirg katerkendesh mbi “Porta grande “, me copa mermeri , me skulptura te vjetera , me mbishkrime romake , bizantine, e venedikase ,mandej me gure varresh e me stema duket si nje muze i vertete

————————-
*Historia e Duresit te vjeter
Milan Shufaj :nga libri ,,”Serbet dhe Shqipetaret ” ,, cnd2014( E dergoi per Diellin Cezar NDREU)

Filed Under: Histori Tagged With: Historia e Duresit te vjeter . Milan Shuflaj

KUSH ISHIN 43 PREFEKTËT E QARKUT TË VLORËS GJATË NJË SHEKULLI

September 10, 2014 by dgreca

Nga Gëzim Llojdia/
1.43 prefektë nëpër udhë përshkimin 100 vjecarë të studiuesit Enver Memishaj Lepenica nga vitet 1912-2012, kanë qeverisur qarkun jugperëndimor të Vlorës.
Trandje historike megjithë gjatësinë e shekujve të tyre kanë datime. Ato zbresin,në fakt varen nga mjegullinat nëpër kohën tonë,mbi 100 vjet më parë, zbradhen.Atëherë, Vlora në suazë të qafës së Topit dhe detit ka ruajtur formën e vet,qyteti dhe qarku deri në kilometrin e fundit.Qarthuar brenda këtij elipsi gjërash,horizonti shfaqet në orbitë.Studiuesi Enver Memisha Lepenica ka sjell dokumente të reja për ata që kanë qeverisur qarkun e Vlorës. Të 43 prefektët e qarkut të Vlorës.
Për 500 vjet llogaritet guaska e rëndë e perandorisë osmane.
Gjatë kohës se pushtimit te Shqipërisë nga Turqia,shkruan E.M.Lepenica, Vlora ka qene nënprefekture (Kaza), qe varej nga Berati qe ishte prefekture (Mutesarifllek) dhe Berati vete varej nga Janina qe ishte vilajet.Sipas sistemit administrativ të asaj perandorie, në ndarjet administrative të sipërme, funksiononte një këshill i përberë prej nëpunësve të lartë, të vendit, dhe prej katër anëtareve te zgjedhur prej popullit me vota te tërthorta. Kjo forme e këshillit administrativ funksionoi afërsisht edhe në kohën e mbretërisë shqiptare. Në vitet e fundit të pushtimit të Vlorës nga Perandoria. Në vitet e fundit të pushtimit të Vlorës nga Perandoria Otomane, thotë E.M.Lepenica,shërbyen në Vlore si kryetare bashkie:Në vitin 1900, Shahin Kolonja. Në vitin 1902, Ali Spahi Malindi. Në vitin 1905, Ali Radhima. Ne vitin 1906 – 1908, Abas Mezini. Në vitin 1908,Ibrahim Abdullahu. Në vitin 1909- 1912, Xhemil Bej Vlora.Në vitin 1912,Jakup Agalliu dhe kryekatundar.Ibrahim Abdullahu.
Në vitin 1911, para shpalljes së Pavarësisë Kombëtare, prefekt i Vlores ka qene Ajet bej Libohova. Emërimin e tij prefekt e shpjegon Prof. dr. Pellumb Xhufi: “Myfit bej Libohova ka pare gjithnjë interesat e tij dhe asnjëherë interesat e atdheut të tij. Në vitin 1911, kur shqiptaret në Jug, morën armët dhe kërkuan lirinë dhe pavarësinë e Shqipërisë, Myfit bej Libohova me ndjenja osmanofile dhe nën ndikimin e qarqeve shoviniste greke, ndërhyri për të sabotuar kryengritjen duke mashtruar me premtime krerët e sajë. Myfit beu që ishte deputet, i shkruante Portës: “Toskëria është me ju!” Për këto merita Porta e Larte pranoi të hapte një shkolle fillore ne Gjirokastër dhe te emëronte vëllain e tij Ajet bej Libohovën, kajmekam, prefekt, të Vlorës”.”
Me rënien e guaskës osmane kur pritej të ndodhte riparimi i kohës,vërshuan,fqinjët serbet,ushtri që infektonin vdekje. Pushtime pushtuesish ndërmerren ekspedita ndëshkimore në tokat e shqiptareve.
Grekët,malazezet, austro-hungarezët,francezët,italianët vërshuan nëpër kohën turbulluese të viteve ‘14-‘20,kurse në kohën pushtuese të luftës së dytë, fashistët e përtej detit dhe nazistët e Rajhut të tretë. Në këtë babiloni pushtuesish,pushtimet sillnin kohë të tmerrshme pushtimi .Ata,që janë të pushtuar e dinë se çfarë ngjyre ka në të vërtetë,pushtimi. Në këto kushte, çdo popull do ta kishte humbur toruan. Dhe e humbën mjaftë kombe. Ndërkaq mbijetuam deri së fundit ata të Kosovës ,viti intervenimit të NATOS ,përpara këtyre katastrofave,ku riparimi bëhej gjithmonë e më i vështirë,e shtuan qëndresën duke shtuar edhe shumëzimin.
Duke vijuar më tej studiuesi Lepenica sjell kohën e shpallesh së indipedencës së shtetit :Pavarësia dhe hapat e pare te shtetit shqiptar. Qeveria e Vlorës proklamoi ne gazetën zyrtare te saj “Perlindja e Shqipërisë”, dt. 22 nëntor- 13 dhjetor 1913,”Kanuni i përshtatshëm i administratës civile te Shqipërisë”.Kanuni përcaktonte ndarjen administrative: prefektura, nënprefektura, krahina. Prefekti ishte titullari me i larte i prefekturës. Autori na sjell në vëmendje:Vlora është shpallur për here te pare prefekture, duke pasur ne administrim edhe Fierin, nga qeveria e përkohshme e Ismail Qemalit në vitin 1912 dhe po këtë vit u emërua edhe prefekti i pare i saje ne Shqiperine e pavarur, Refo Capari nga Cameria, i cili nuk mundi te arrinte ne Vlore per shkak te bllokimit te rrugëve nga Greqia, ne këtë situate u emërua Ahmet Durmish Xhafaj nga Karbunara e Vlorës. Komisioni Ndërkombëtar i Kontrollit hartoi kushtetutën e pare te shtetit shqiptar qe u quajt” Statuti Organik i Shqipërisë” i përbëre nga 17 kapituj. Sipas kësaj kushtetute, vendi ndahej ne 7 sanxhaqe: Elbasani,Shkodra, Dibra, Durrësi, Berati qe përfshinte dhe Vlorën, Korca dhe Gjirokastra. Kjo ndarje administrative mbeti ne fuqi edhe kur erdhi në Shqipëri princ Vidi, pra Vlora ishte nënprefekturë, qe varej nga Berati. Ky veprim i revoltoi vlonjatet. Patrioti Muco Qulli aso kohe në Vlore shkruante: „Vlora pas shume te’ mirave qe ka, kurdoherë e ka dëftyer sheshazi dashurinë patriotike dhe guximin trimëror. Vlora e përshëndeti, Vlora i tha tungjatjeta flamurit te shenjte” te Shqipërisë qe ishte kthyer prej Durrësit kryeunjur. Vlora i tha: lartësohu o shenje e bekuar e kombit”.
Pavarësisht nga kundërshtimet me 25 prill 1914 u publikua ndarja administrative e Shqipërisë në shtatë prefektura: 1.Shkodra, 2.Elbasani, 3. Durresi, 4. Berati, 5. Korca, 6. Gjirokastra, 7. Drini. Vlora mbetej nënprefekturë dhe varej nga Berati si ne kohen e Turqisë. Me pas me datën 2 maj 1914, me urdhër te Mbretit Princ Vidit Vlora u shpall prefekture dhe prej asaj kohe mbeti e tillë.
Gjate kohës se pushtimit nga Italia 1915 – 1920.Vlora u pushtua prej Italisë me 25 dhjetor 1914 dhe gjate kohës pushtimit, aktet e prefekturës nënshkruheshin nga prefekti, këshilltari italian, sekretari i përgjithshëm Ali Asllani dhe prej Imer qe ishte caktuar si sekretar i këshillit administrativ; por që ne Këshill nuk ekzistonte, pasi vendimet dhe aktet e prefekturës interesin e pushtuesit Italian. Në prefekture, si përkthyes ishte një ermen i quajtur Enriko Komaski ish gjyqtar në kohen Turqisë. Rishpallja e Pavarësisë se Shqipërisë në vitin 1920. Në përfundim të Luftës së Pareë Botërore, shqiptaret për të shpëtuar Shqipërinë nga copëtimi i fqinjëve, në janar te vitit 1920, mbajtën Kongresin e Lushnjës dhe bënë Luftën e Vlorës, 5 qershor deri 2 gusht 1920, duke rishpallur Pavarësinë Kombëtare. Ata formuan qeverinë me në krye Sulejman Bej Delvine dhe morën masa për riorganizimin e brendshëm të vendit.Ligji i pare organik “Për prefektin”, u hartua ne vitin 1923. Prefekti sipas atij ligji varej nga Ministria e Punëve te Brendshme.
2.
Dokumenti më i rëndësishëm është jo vetëm jetëshkrimi i personaliteteve, që kanë udhëhequr qarkun jugperëndimorë, por edhe të dhënat, që flasin për :Prefektët që vdiqën në atdhe,prefektët që u pushkatuan pa gjyq dhe me gjyq. Prefektët që vdiqën në burgjet komuniste. Prefektët që vdiqën në emigracion.Prefektët që ranë dëshmorë për lirinë e atdheut.
Në kategorinë e parë studiuesi Lepenica ka përfshirë të gjithë prefektët që vdiqën në atdhe. Lista që sjell studiuesi E.M.Lepenica përfshinë:Ahmet Durmishi 1937; Rauf Fico 1944; Fehim Leskoviku 1954, i internuar; Osmen Haxhiu 1937, i persekutuar; Zenel Prodani 1969, i burgosur; Faik Bregu 1972, i internuar nga fashistet, i persekutuar nga komunistet; Halim Gostivari 1927; Rustem Ymeri 1972, i persekutuar; Rasim Kalakula 1938; Abedin Nepravishta 1975, i internuar nga fashistet, i burgosur dhe internuar nga komunistet; Abdurrahim Hoxha, 1946, i persekutuar; Tafil Boletini 1970, i persekutuar nga UDB-ja dhe komunistet shqiptar. Në një listë tjetër janë përfshirë :Prefektët që u pushkatuan pa gjyq dhe me gjyq.
Në territorin e kësaj liste janë emrat :Qazim Koculi 1943,Niman Ferizi 1937, Qazim Bodinaku 1939,Zef Kadarja 1945,Lele Koci 1943,Vizhdan Risilia 1947.
Prefektët që vdiqën në burgjet komuniste. Qazim Kokoshi 1947; Ismet Kryeziu 1952; Sadik Metra 1955. Prefektët që vdiqën në emigracion.Refo Capari 1944; Nexhip Basha 1952; Bajram Fevzi 1928; Vasil Kalluci ?; Faik Quku 1963; Vehip Runa 1957; Ahmet Myftari ? Prefektët qe ranë dëshmorë për lirinë e atdheut.Johan Thomson 1914, Seit Qemali me te birin Sezaiun 1944, Dulejman Cela 1943.
Lista e prefektëve të Vlorës në 100 vjetët e fundit.

PREFEKTÈT E QARKUT TE VLORES GJATE 100 VJETEVE 1912 – 2012

Periudha 1912 – 1938, ngritja dhe konsoiidimi i shtetit shqiptar

Refo Capari (autor i tekstit te Hymnit te Federates “VATRA),Camèri, 1884- 1944
Nuk e ka ushtruar detyren.
2 Ahmet Durmishi Karbunare, Vlorc. 1872-1937 1912- Gusht 1913
Rauf Fico Jemen, Arabi, 1881-1944 1.2.1914-30.4.1914 – 1925
Nexhip Basha Peje, 1877 – 1952 1.5.1914-30.10.1914
Fehim Leskoviku Leskovik, 1861 – 1954 Gusht 1913-1.5.1914
Osmèn Haxhiu Vlore. 1885 – 1937 1.11.1914- 22. 2.1917
Seit Qemali Kaninc. Vlorè. 1881 – 1944 22.2.1917- 1.9.1920 ■
Qazim Kokoshi Vlorc, 1882 -1947 15.6.1920-5.4.1921
Qazim Koculi Kocul, Vlorc, 1883-1943 1921
Bajram Fevziu Kolonjè, 1884 -1928 22.1.1922-10.8.1923
Zenel Prodani Kolonjè, 1886-1969 1.11.1922
22.12.1927-25.8.1930
1 Faik Bregu Libohovè, 1884- 1972 11.8.1923 – 11.10.1923
Halim Gostivari Gjakove, 1878 -1927 18.1.1924- 30.6.1924
Niman Ferizi Gjakove, 1892 – 1937 1.7.1924-31.12.1924
Qazim Bodinaku Tirane, 1894- 1939 Shtator 1922-1.11.1922
17.5.1925 -24.2.1926 – 1927
Dulejman Cela Patin. Burrel, 1894 – 1943 Zévendès 1926 – maj 1926
Rustem Ymeri Dibcr. 1897 – 1972 Mai 1926-23.12.1926
Vasil Kalluci Lunxhcri, 1885 – ? 1.1.1925 -20.1.1925
23.12.1926-8.4. 1927
Rasim Kalakula Gjirokaster, 1884-1938 9.4.1927»
Zef Kadare Shkodèr. 1892 – 1945 22.12.1927-25.8.1930
Ismet Kryeziu Gjakove. 1888 – 1952 1928 – 31.12.1930
2 Abedin Nepravishta Kuc. Vlore, 1889 -1975 1931 – 10.9.1933
Sadik Metra German, Mat, 1884-1955 1 1.9.1933 -1936
Abdurrahim Hoxha 1878 – 1946 1937-qershor 1939
Periudha 1939- 1944 pushtimi nazitashist

Faik Quku
Shkodèr, 1899 – 1963 .6. 1939-31.7.1941
Tafil Boletini Boletin, 1888- 1970 1.8.1941 -30.10.1941
Lele Koci Labovè, 1891 – 1943 19.1.1942-5.1.1943
Veip Runa Nivic, Kurvelesh. 1895-1957 1942
Ahmet Myftari Mat, ? 6.1.1943-30.9.1943
Vizhdan Risilia Risili, Vlorc, 1900 – 1947 1.10.1943 -1.11.1944

Periudha 1945 — 1990, gjate diktaturés komuniste

Periudha 1991-2012, gjate ndérrimit te demokracise

Bahri Shanaj Gracan, Mallakaslér. 1943 1.7.1994-15.1.1997
Afrim Haci Borsh, Sarandè, 1933 15.1.1997-31.5.1997
Tare Hamò Vlore, 1945 1.8.1997 -30.11.2001

Filed Under: Histori Tagged With: 43 prefetktet, e vlores, Enver Lepenica, Gezim Llojdia, gjate nej shekulli, kush ishin

PRESIDENTI WILSON-ËNGJËLLI MBROJTËS I SHQIPËRISË

September 10, 2014 by dgreca

Nga KOLEC TRABOINI/
Thomas Woodrow Wilson u lind në qytetin Stauton, Virxhinia të Amerikës më 28 dhjetor 1856. Gjatë shkollimi dallohej si një nxënës i zellshmën dhe orator i mirë, kreu studimet dhe mori disa diploma universitare. Ka qënë një udhëheq i lëvizjes për progres. President i Princeton University nga viti 1902 në 1910 si dhe Governator i New Jersey nga 1911 në 1913. Në maj 1906 ai pësoi një goditje në zemër që do të përbente një shqetësim shëndetësor gjatë gjithë jetës së tij.
U zgjodh President i i 28-t i Shteteve të Bashkuara detyrë që e filloi në 4 mars 1913 deri më 4 mars 1921. Ishte mbrojtësi më i flaktë i shtetit shqiptar në Konferencën e Paqes në Paris pas mbarimit të Luftës së Parë Botërore kur Greqia, Serbia, Italia, Franca e disa vende të tjera ishin të gatshme për copëtimin e Shqipërisë, për ta ndarë mes aleateve fitues të luftës dhe për të krijuar një minishtet në Shqipërinë e Mesme nën sundimin e Esat Pashë Toptanit.
Por qe fat i madh për shqiptarët që Wilson-i ishte president në këtë periudhë historike dhe ai i preu rrugën çdo ambicioni për copëtimin e Shqipërisë që siç shkruante Faik Konica, Shqipëria “ishte dënuar me vdekje, dënimi do të zbatohej doemos, asnjë rreze shprese s’ndritte gjëkundi. Po e papritura ngjau dhe kjo e papritur erdhi nga qëndrimi i Woodrow Wilson-it”.
Të mos harrojmë se kishte shumë faktorë që kishin ngjallur dashurinë e Presidentit Wilson për shqiptarët. E një nga këto ishte edhe Charles Richard Crane (1858–1939) bir i një industrialisti amerikan në Çikago, që ndihmoi në zgjedhjen e presidentit Woodrow Wilson në fushatën e vitit 1912. Po si e në çfarë rrethana kish lindur kjo lidhje e këtyre amerikanëve të shquar me shqiptarët? Në pranverë të vitit 1911, kur vazhdonte Kryengritja e Malësisë së Madhe, kishte bërë një udhëtim në qendër të Perandorisë Osmane, Charles Richard Crane u nis nga Stambolli në drejtim të Shqipërisë. Ministria e Jashtme Perandorake e shqetësuar për jetën e milionerit amerikan e këshilloi të mos e bënte atë udhëtim me rreziqe në vilajetet shqiptare, por kur pa këmbënguljen e amerikanit e shoqëroi atë me një grup ushtarësh turq. Kur grupi hyri në territoret shqiptare i dolën në rrugë shqiptarë të armatosur pjestarë çetash atdhetare. Ata e ndaluan karvanin duke urdhëruar kthimin e ushtarëve turq. Ishte një situatë e vështirë që mund të përfundonte me luftim. Milioneri amerikan nuk donte të kthehej prapa, atëherë shqiptarët e morën përsipër ta shoqëronin në të gjithë viset shqiptare nën besën e rojen e tyre. Charles Richard Crane u besoi, e jo vetëm aq, por ai u bë shumë shpejt mik me këta trima që e ruanin dhe ishin gati të bënin sakrificën më të madhe për ta mbrojtur. Kështu ai udhëtoi i qetë nga Shqipëria e Jugut në Veri, kaloi nëpër territoret ku bëheshin luftime, në Malësi të Madhe dhe deri në Podgoricë. Ishte një udhëtim që mund të konsiderohej fatlum. Ai kurrë nuk do t’i harronte këta shqiptarë me cilësi të larta, trimëri e bujari të pashoqe.
Në Podgoricë atë kohë kishte mbi 20 mijë malësorë shqiptarë të ikur nga shtëpitë e veta nga ekspedita mizore e Shefqet Turgut Pashës. Shihet se interesi i amerikanëve për çfarë ngjante në Shqipëri ishte i madh. “New York Times” botonte reportazhe mbi luftën e kryengritësve shqiptarë kundër zgjedhës otomane.
Ishte një fat për shqiptarët që pikërisht ky vizitor që e strehuan dhe e zunë mik, të ishte pjestar dhe figurë e rëndësishme e delegacionit amerikan në Konferencën e Paqes në Paris. Ai i dinte problemet e shqiptarëve dhe ambicjet ballkanase për ta copëtuar shtetin shqiptar. Padyshim ai ka dhënë një kontribut të madh në krijimin e bindjes së Presidentit Wilson që Shqipëria duhej mbrojtur me çdo kusht. Charles Richard Crane, i cili i njihte atdhetarët shqiptarë i kishte edhe miq ata, si Kristo Dakon dhe Fan Nolin e atdhetarë të tjerë.
Duhet kujtuar se më 4 korrik 1918, kur ende bota ishte në Luftën e Parë Botërore, i cila kishte filluar më 28 korrik 1914, Fan Noli në funksionin e kryetarit të “Vatrës” arriti të takonte presidentin Wilson në Mount Vernon. Ja se e kujton Noli këtë moment në një letër që i dërgoi vatranëve “Udhëtimi im këtu triumfoi. Fola dy herë me Presidentin Wilson, i cili më dha shpresa të mëdha . .” dhe më tej: “Gjatë kthimit unë si lutës i përulur iu afrova dhe i thashë ta shpëtonte këtë racë heroike dhe të pashpresë dhe t’i kthejë asaj bukën e jetës, lirinë. Dhe përgjigjja e tij fisnike ishte: “Unë do të kem një zë në Konferencën e ardhshme të Paqes dhe atë do ta përdor në favor të Shqipërisë”.
Studiuesi Peter R. Prifti ka shkruar: “I impresionuar thellë nga idealizmi i Wilson-it, Noli u bë një përkrahës i pasionuar i demokracisë wilsoniane. Drejtësia ndërkombëtare, vëllazërimi njerëzor, simpatia për të dobëtit.”
Lufta e Parë Botërore përfundoi më 11 nëntor 1918. Presidenti Wilson shkoi në Paris dhe megjithëse kishte këmbëngulur që Shqipëria të mos prekej, me largimin e tij në Amerikë, delegacionet e shteteve fituese të luftës sërish iu kthyen planeve të vjetra për copëtimin e Shqipërisë. Delegacioni shqiptar dhe miqtë amerikanë të Shqipërisë u shqetësuan dhe ia paraqitën gjëndjen Presidentit Wilson, i cili edhe pse i sëmurë mori sërish rrugën për Paris. Ai u bë shpëtimtar i Shqipërisë, nën ndikimin e tij të fuqishëm u vendos që Shqipëria nuk do të prekej në kufijtë e saj të njohur para lufte, aq më tepër se Shqipëria nuk konsiderohej shtet i mundur që të paguante pasojat e një lufte ku ajo nuk kishte qënë pjestare aleancash, përkundrazi shtetet ndërluftuese e kishin bërë territorin e saj shesh betejash kundër dëshirës së saj. Delegatët e shteteve iu bindën më së fundi vullnetit të hekurt të Presidentit Wilson dhe veç atëherë kur ai u sigurua për fatin e Shqipërisë, u kthye në Amerikë.
Duke shpallur 14 pikat e Konferencës së Paqes së Versajës, që do të sillnin krijimin e Lidhjes së Kombeve presidenti amerikan do të bëhej një figurë shumë popullore në botë si kampion i Paqes. Por pikërisht kur po krijohej Lidhja e Kombeve plot entuziazëm nga Europa, Kongresi Amerikan nuk e aprovoi hyrjen e Amerikës në këtë forum të ri ndërkombëtar, çfarë solli dhe një zhgënjim tek Presidenti Wilson, i cili kaloi goditjen e dytë në zemër dhe përkeqësimin e gjëndjes shëndetësore. Pikërisht në këtë vit atij iu dha çmimi Nobel për Paqe.
Mbas tetë vjetëve në drejtim të shtetit amerikan, la Shtëpinë e Bardhë më 4 mars 1921.
Është shumë domethënëse një ngjarje për të treguar lidhjet shpirtërore të Presidentit Wilson me shqiptarët. Pasi kish mësuar se në Shqipëri populli në këngët e tij përmendte mikun e madh të shqiptarëve Wilson, në një letër që presidentit Woodrow Wilson i dërgonte profesorit amerikan Elmer J. Jones i shkruante: -“S’ ka dyshim se më gëzohet zemra kur mësoj për ndjenjat e bukura që ushqejnë kundrejt meje në Shqipëri… Kujtoj se çdo takim me të tilla kombe na sqaron më së miri pikëpamjen tonë përmbi rastet dhe përgjegjësinë tonë kombëtare.” Ky mik i madh i shqiptarëve mbylli sytë në Washington D.C. më 3 shkurt 1924.
Janë të mrekullueshme fjalët e Fan Nolit për vdekjen e Wilsonit:
“Pranë Amerikës merr pjesë në këtë zi edhe Shqipëria e cila qan në fytyrën e amerikanit të madh, idealistin bujar dhe mbrojtësin e tij më të fortë.’
“Wilson bëri më tepër se çdo njeri për indipendencën e Shqipërisë.”
Ndërsa në Kuvendin Themelor të Vatrës Fan Noli u shpreh:
“ – Kur Shqipëria u qas në Lidhjen e Kombeve në Dhjetor, 1920,
– kur unë si delegat i Shqipërisë ndënja në një radhë me përfaqësonjësit e shteteve të tjera të qytetëruar të botës në Gjenevë,
– kur indipendenca jonë u njoh përsëri zyrtarisht,
– kur vendi ynë shpëtoj nga makthi i invazioneve të huaja,
– kur u vendos një mjet paqësor për të regulluar konfliktet e kufirit tonë,
– kur populli ynë mori vehten dhe pa një ditë të bardhë pas aqë mjerimesh dhe vojtjesh të patreguara, ndjeva një emër që ka fituar mirënjohjen e gjithë zemrave Shqiptare, emri i Presidentit Wilson.”
Faik Konica nga ana e tij do të shprehej:
“Gjithë shqiptarët duhet t’i ngrenë Wilsonit një monument të pavdekur në zemrat e tyre.”
Çfarë edhe ndodhi shpirtërisht e realisht. Një shtatore madhështore e Presidentit Wilson qëndron në sheshin kryesor të Tiranës së Re që mban emrin e tij. Miqësia e shqiptarëve me Amerikën kaloi nëpër sprova të mëdha historike e jo vetëm në 1919 por edhe në çlirimin përfundimtar të Kosovës më 1999, ndaj dhe mirënjohja është e përjetshme.

Filed Under: Histori Tagged With: i Shqiperise, Kolec Traboini, presidenti, WILSON-ËNGJËLLI MBROJTËS

Shufflay – hebreu i Kroacisë që u vra nga serbët për shkak nesh

September 8, 2014 by dgreca

Nga Fahri Xharra/ Gjakovë/
Kur mbytet i madhi ,lindin shumë dyshime për arsyen e vrasjes . Duhej apo jo të vritej
dr. Millan Shufflay ? Çka iu bëri serbëve ky gjeni që të pëson ashtu ? Shumë pyetje , shumë pyetje. Ç`iu desht një hebreut , një njeriut të madh të shkencës të bie viktimë e së vërtetës shkencore.?
Millan Shufllayin e karakterizonte “metoda e shqyrtimit shkencor ,paanshmeria, korrektësia, pedantëria ,analizat dhe studimet e nduarduarshme , qofshin ato paleografike, diplomatike ,onomastike , toponomastike apo të tjera edhe sot e kësaj dite janë
me vlerë “.
Serbët e dinin se ai po hulumton diçka të madhe , diçka që bie ndesh me aspiratat e tyre.
Të njifet bota me të vërtetën shqiptare ? e nga kush , nga një hebre i Kroacisë nuk mund ta merrnin me mend por as që ta pranonin si të tillë. Millan Shufflay duhej zhdukur.???
“Më 18 shkurt 1931, në mënyrë mizore, me shufër hekuri në kokë, e mbysin mikun më të madh të shqiptarëve, Dr. Mijan Šuflajn, vetëm pse po e zbardhte historinë tonë të mohuar nga historiografët shovinistë serbë!” ( Kadri Mani) Shuflaj ishte i pari që hodhi idenë se kufiri ndërmjet qytetërimit perëndimor dhe atij lindor shtrihej përgjatë lumit Drin. E njëjta tezë më vonë u përdor nga ideologë të ndryshëm jugosllavë, veçanërisht nga ata që kundërshtonin historianët serbë dhe tezat e tyre.
Më 1921 Shuflaj u akuzua për veprimtari revolucionare dhe u dënua me tre vjet e gjysmë burgim, por vuajti vetëm gjysmën e dënimit.
Shuflaj u rrah deri në vdekje më 1931 në një nga rrugët e Zagrebit Katër persona që i përkisnin grupimit nacionalist ekstremist “Jugosllavia e Re” ishin të implikuar në planin e vrasjes, përfshirë edhe Branko Zwerger i cili u akuzua për këtë akt.
E gjithë kjo ndodhi në kohën e sundimit të diktaturës serbe në Mbretërinë Jugosllave, dhe për vrasjene e albanologut Milan Shuflaj kroatët akuzuan gardën mbretërore që përbëhej nga oficerë serbë.
Menjëherë pas vdekjes së tij, Albert Ajnshtajn dhe Henrik Man i drejtuan një letër Organizatës Ndërkombëtare të të Drejtave të Njeriut me qendër në Paris me anë të së cilës i bënin thirrje asaj për mbrojtjen e shkencëtarëve kroatë nga regjimi diktatorial serbë.
Pse po shkruaj këtë shkrim ?
“Gjeneratës së tashme e të ardhshme: t’i kultivomë ndjenjat e dashurisë ndaj atdheut e popullit tonë shqiptar; t’i kultivojmë ndjenjat e dy institucioneve: 1. Institucionit të kërkimfaljes (ndreqjegabimit) dhe 2. Institucionit të dallimit të pronës private-shoqërore: kjo setër (laps, arë, livadh, mulli…) është imja, ajo pallto (laps, arë, livadh, mulli…) është jotja, të cilat mund t’i falim, t’i shesim miqësisht ose afaristikisht; kurse prona shtetërore është e përbashkët dhe e patjetërsueshme, të cilën duhet ta rrisim bashkë, ta kultivojmë e ta begatojmë shtetin tonë SHQIPËRINË ETNIKE cep më cep me troje e me popullatë kompakte të mbi 50%, pjesa tjetër e popullatës (49%) zhvendoset a vendoset me këmbime pronash në mënyrë vullnetare.
Ky është dallimi thelbësor midis Shqipërisë Etnike dhe Serbisë së Madhe hegjemoniste, të cilët thonë se aty ku është një serb (madje edhe një varr!), aty është- Serbi!!”
T’i kultivojmë ndjenjat e dashurisë ndaj të huajve që dhanë kontributet e veta të çmuara, si puna e Dr. Milan Shufflay-t (Stuart Mani, Uiljëm Liku…), për gjuhën e historinë tonë dhe që ia mbajtën ison çështjes tonë kombëtare; në mënyrë që të mos lëmë shteg të quhemi mosmirënjohës.
E përgëzojmë juristin e publicistin e njohur gjakovar, zotin Esat Stavileci për një thënie të tij zenitore, tri “gj-gj-gj”, që duhet të jenë një Program Kombëtar: bashkimi i: gjakut-gjuhës-gjeografisë!!! ( Kadri Mani, zemrashqiptare.net)
Për qëndrimin e Shufflay-t në Shqipëri, po japim disa mendime të Anisa Paplekës lidhur me vizitën e Milan Shuflajt në atdheun tonë dhe marreveshjen për vazhdimin e studimeve në fushën e albanologjisë me mbretin dhe qeverinë shqiptare.
Në fund të vitit 1930 Qeveria Shqiptare, duke treguar respekt dhe nderim te veqantë për shkenctarin dhe albanologun e njohur kroat me fame botërore , e fton atë që të vizitoje Shqipërine.Kjo ftesë bëhet menjëhere pasi Akademia e Vjenes i kishte propozuar dr.Shuflajt të vazhdonte botimin e vëllimit të tretë të : Acta et diplomata res Albaniae mediae aetatis illustrantia: (shkurt Acta Albaniae).Shufflay u prit me nderime të larta shtetërore që nga Mbreti Zog , kryeministri , ministry i kulturës, dhe më në fund nga anëtaret e parlamentit shqipëtar ( parathënje në librin “Milan Shufllay” )
( Një telegram i Millan Shufflayit drejtuar qeverisë se Zogut , “ fondi Kadri Mani “
Zotni
Ministër i Arsimit
Tiranë
Zagreb, 17 dhjetor 1930
Gunduliqeva 25
Shkelqësi,
Letra juaj e 30 dhjetorit nr. 4225/II arriti në adresën time më 15 dhjetor. Duke e falënderuar thellë qeverinë shqiptare, po e jap dëftesën bashkëngjitur të shumës prej 3000 frangash zviceranë, të marra në një çek (Nr. B. 002529) nga Banka e Bazelitnë Cyrih.
Kjo dëftesë ishte shkruar kur, ndonëse këtë gjë nuk e prtija fare, (më 16 dhjetor) më ftuan në polici për të më kumtuar gojarisht se qeveria e Beogradit ka dhënë lejën të vij në Shqipëri.
Kështu, brenda pak kohe shpresoj se do ta arr pasaportën. Megjithatë, në fillim të muajit janar, mendoj se shkoj në Raguzë që të orientohem së pari lidhur me kushtet e tashme të punës në arkiva. Pas një qëndrimi të shkurtër në Raguzë, do të nisem për në Tiranë, duke parajalmëruar saktësisht se kur do të arrij. Për shkaqe të shumta nuk do ta marr vizën e Legatës Shqiptare në Beograd.
Natyrisht, kam kërkuar pasaportën edhe për Itali, mirëpo këtë kërkesë vendimi i Beogradit e lë në heshtje. Në polici më thanë se kjo çshtje mnd të rregullohet me ministrin e Beogradit në Tiranë.
Duke mos qenë i sigurt se do të mund të shkoj në Romë dhe dke pandehur se qeveria shqiptare i miraton propozimet e mia lidhur me arkivat e Italisë si dhe në qoftë se është e gatshme të paguaj honorarin e kopjuesve itakianë, do t’ia dërgoj së shpejti z. Amedio Xhanini (Amedeo Giannini), drejtor i Institutit për Evropën Lndore, listën e dokumenteve të cilat duhet të kopjoen në Romë, Napoli, Ankonë dhe Barcelonë.
Kopjen e atyre listave do ta sjell me vete në Tiranë.
Ju lutëm të provoni, Shkelqësi, konsideratën time më të lartë. Milan Shuflaj )
Gjatë qendrimit ne Shqipëri, dr.Shuflajt më 16 JAnar 1931 mbajti një fjalim në parlamentin shqiptar, ku në mënyrë të hollësishme foli për punen rreth botimit të vellimeve në vazhdim të: Acta Albaniae: si dhe të: Historisë së Shqipërise:.Për këtë gjë, parlamenti shqiptar urdhëroi ministrin e arsimit që në emer të shpenzimeve të paguante në llogari të dr.Milan Shuflajt, shumen prej 75000 frangash ari , që sot është e barabart me rreth 4 milion dollar.( Serbet dhe shqiptaret : historia e shqiptareve te veriut / Millan Shuflay) . ( lajm i mëshehur që nga ikja e Zogut fxh.)
“.Dr. Milan Shuflajt i njihet dhe në një far mënyre i shperblehet gjithë mundi që kishte bërë në hulumtimet dhe kërkimet shkencore në fushen e albanologjisë dhe veqanarisht në studimin dhe botimin e dokumentave mesjetare, të cilat deri në atë kohë pothuajse ishin të panjohura fare.I shoqeurar nga intelektual dhe politikan shqipëtare , studiuesi i madh kroat vizitoj arkiva të ndryshme kishtare, bibloteka, pika arkeologjike dhe u njoh për sëafermi me kulturen dhe traditen shqipëtare , për të cilen kishte shkruar aq shumë. I impresionuar nga mbishkrimet dhe dokumentet e shumta mesjetare, ai kërkoi që pjesa më e madhe e tyre të fotografoheshin ose të përshkueshin…… “
…. dhe “Më 18 shkurt 1931, në mënyrë mizore, me shufër hekuri në kokë, e mbysin mikun më të madh të shqiptarëve, Dr. Mijan Šuflajn, vetëm pse po e zbardhte historinë tonë të mohuar nga historiografët shovinistë serbë!”

Filed Under: Histori Tagged With: Fahri Xharra, nga serbet, për shkak nesh, që u vra, Shufflay - hebreu i Kroacisë

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 571
  • 572
  • 573
  • 574
  • 575
  • …
  • 693
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • Bahamas njeh Kosovën!
  • Legjenda e portës shkodrane, Paulin Ndoja (19 dhjetor 1945 – 16 prill 2025) do të mbushte sot 80 vjeç
  • “Roli dhe kontributi i diplomacisë shqiptare në Maqedoninë e Veriut nga pavarësia deri sot”
  • Marie Shllaku, kur një jetë e re u shndërrua në përjetësi kombëtare
  • Në sinoret e Epirit…
  • Mbrëmë hyri në fuqi Ligji i SHBA për autorizimin e mbrojtjes kombëtare
  • Skënderbeu “grek”, ose si të bëhesh grek pa e ditur
  • A historic moment of pride for the New Jersey Albanian-American community
  • U zhvillua veprimtaria përkujtimore shkencore për studiuesin shqiptaro-amerikan Peter Prifti
  • Dashuria që e kemi dhe s’e kemi
  • “Jo ndërhyrje në punët e brendshme”, dorëheqja e Ismail Qemalit, gjest atdhetarie dhe fletë lavdie
  • Arti dhe kultura në Dardani
  • Gjon Gazulli 1400-1465, letërsia e hershme shqipe, gurthemeli mbi të cilin u ndërtua vetëdija gjuhesore dhe kulturore e shqiptarëve
  • “Albanian BookFest”, festivali i librit shqiptar në diasporë si dëshmi e kapitalit kulturor, shpirtëror dhe intelektual
  • VEPRIMTARI PËRKUJTIMORE SHKENCORE “PETER PRIFTI NË 100 – VJETORIN E LINDJES”

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT