• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

FESTIVALI I 57- “Ktheju tokës” e Jonida Maliqit i dha dritë

December 23, 2018 by dgreca

Kënga fituese u shpall, ajo i dha dritë Festivalit; lodhja dhe pasioni i këngëtares u shpërblye. Mundet që gjatë gjithë kohës këngëtarja të ketë menduar: “Vallë, a do të jem unë e para”, ashtu siç mund të kenë menduar gjithë këngëtarët e të tjerët, por vetëm njëri fiton. Gjatë tri netëve gjithçka rrodhi bukur dhe këndshëm:  Një ditë jeton/, Në tjetrën vdes/, Sa mall, pak shpresë/, I vetëm, pa identitet…”./

jondia-maliqi-compressor okfFestivaliInva Mula Viktor Zhusti Ana GoljaokErmal Meta1 bashkekengetaret57-850x491Jonida_Maliqi

Nga Vepror Hasani/Dielli/

Drithërues çasti final. Juria profesioniste prej 9 vetash shpalli fituese këngën  “Ktheju Tokës” të  këngëtares Jonida Maliqi. Duartrokitje të shumta në sallë. Emocion te publiku, ngazëllim te adhuruesit e këngëtares. Tri netët magjike të spektaklit të madh i dhanë kurorën Festivalit të 57- të të Radio Televizionit Shqiptar. Çaste të mrekullueshme përjetimi.Tashmë do të jetë Jonida ajo që do të prezantojë Shqipërinë në Eurovision Song Contest 2019, (Festivali Europian i Këngës), në Tel Aviv, më 14-18 maj 2019. Vargjet e këngës së saj do ta drithërojnë publikun edhe atje: “Ti kendon edhe qan/, Në duar lotët mbledh/, I mban…”. Suksese Jonida Maliqi! Thoma Gëllçi, drejtori i Radio Televizionit Shqiptar, pas një punë të lodhshme që nga dita e parë e punës në këtë televizion, mundi t’i rikthejë besimin publikut. Drejt kësaj arritjeje synoi edhe Drejtorja Artistike e Festivalit, sopranoja Inva Mula. Në konferencën për shtyp në pragnisje të Festivalit, ajo tha: “Objektiv, për mendimin tim, është që ta rikthejmë freskinë dhe entuziazmin e Festivalit të Këngës në Radio Televizion drejt një publiku i cili ndoshta për arsye të shumta është shkëputur.  Ne duam që ai ta kthejë vështrimin dhe të ketë dëshirën si dikur, ta ndjekë Festivalin, dhe ndoshta të mërmërisi këngët më të bukura të tij…”. Ndërsa prezantuesi i festivalit, aktori i mirënjohur, Viktor Zhusti, tha: “Ky Festival realizohet nën drejtimin artistik të një artisteje të madhe shqiptare me famë botërore, që na ka bërë krenarë kudo që ka kënduar dhe performuar, si brenda kontinentit ashtu edhe përtej oqeanit, diva jonë, Inva Mula”. Ndaj, edhe kur artistët po bëheshin gati në sallat e grimit, dashamirësit e muzikës, prisnin me padurim daljen e tyre në skenë. Emocionet ishin të forta. Prisnin të shihnin një festival ndryshe.

Ndiq ëndrrën…

Kënga fituese u shpall, ajo i dha dritë Festivalit; lodhja dhe pasioni i këngëtares u shpërblye. Mundet që gjatë gjithë kohës këngëtarja të ketë menduar: “Vallë, a do të jem unë e para”, ashtu siç mund të kenë menduar gjithë këngëtarët e të tjerët, por vetëm njëri fiton. Gjatë tri netëve gjithçka rrodhi bukur dhe këndshëm:  Një ditë jeton/, Në tjetrën vdes/, Sa mall, pak shpresë/,
I vetëm, pa identitet…”.
Prezantimi i këngëve u bë gjatë dy netëve: natën e parë u këndua “live” me Orkestrën Simofonike të Radio Televizionit Shqiptar, kurse nata e dytë u quajt “Nata e performancave”, ose  “Nata Eurosong” sepse këngëtari do të prezantohej me të njëjtën paraqitje që do të kishte në Festivalin Europian. Dhe kështu ndodhi vërtetë. Natën e dytë këngëtarët u paraqitën me elemente shtesë artistike dhe skenike. Nata e tretë ishte e nata e konkurimit. Realizimi artistik ishte një hap i dukshëm drejt ëndërrave europiane. Performanca e Festivalit rritej nga njëra natë te tjetra. Një gjë të tillë kishin ëndërruar prej vitesh edhe artistët shqiptarë. Sigurisht, nuk ishte e lehtë. Ndiqni ëndrrën, – tha Ermal Meta, – fituesi i Eurosongut, këngëtari i 124 koncerteve vetëm për vitin 2018. Saktësisht, fjala e tij ishte kjo: “Të ëndërrosh është gjëja më e bukur në botë, por jo të kesh fantazi; ka shumë ndryshim. Ëndërrat janë shumë herë më të forta dhe vrapojnë shumë herë më shumë se fantazitë. Kur ëndërron ke përgjegjësi shumë të madhe, ke ide në mendjen tënde, por kur ato nuk i realizon dhe i lë pas dore, të ndjekin gjithmonë; është mirë t’i ndjekësh ti e jo të të ndjekin ato; ka shumë diferencë”. Dhe Meta ka të drejtë, është tjetër gjë të fantazosh sikur po ngjitesh në skenë dhe tjetër gjë ta bësh realitet duke ndjekur ëndrrën. Në këtë Festival ëndrrën e saj e bëri realitet këngëtarja Jonida Maliqi me këngën e saj mjaft të ndierë.

Nuk është e lehtë

Në festival vihet gjithçka në dispozicion të këngëtarit. Në rastin konkret kontribuan me talentin e tyre kompozitorët, dirigjentët, skenografët, muzikantët, koreografët, balerinët etj, por edhe  dy prezanuesit që i dhanë krahë, hare dhe gëzim Festivalit: Viktor Zhusti, aktor i talentuar dhe me përvojë, fin dhe sigurtë, i zgjuar dhe me humor, i këndshëm dhe fisnik, i mirënjohur dhe i dashur nga publiku, si dhe artistja e shumë arteve, Ana Golja, e cila ishte flutura e gëzimit të Festivalit, ishte një prezantuese krejt ndryshe, e lirshme si ajri, e dashur si flladet që fryjnë behareve dhe e trishtueshme kur ajo linte skenën bosh. Edhe prezantimi i saj për vetëveten ishte i bukur: Mirëmbrema! Unë jam Ana Golja, kisha dy arsye të forta për ta filluar Festivalin me këngën “Ma”; e para sepse kënga “Ma” është fituesja e festivalit të vitit të kaluar; e dyta si vajzë emigrantësh shqiptarë në Kanada është malli për Shqipërinë që na  mban fort  lidhur me origjinën. Është shumë kënaqësi që jam këtu përpara jush, publikut më të mirë në botë! Dhe të gjitha këto ndodhën edhe në saj të drejtorit të RTSH-së, Thoma Gëllçi, i cili me pasionin e tij synon më të mirën. Por sa lodhje ka në anën tjetër, që nuk sheh syri i publikut, këtë e rrëfen Elton Deda: “Është një punë vërtetë shumë e madhe, me shumë stres, me shumë lodhje, me shumë batuta, surpriza dhe situata të këndshme dhe të pakëndshme, por për njerëzit të gjitha këto pak rëndësi kanë; ata vijnë të shohin një festival me kualitet. Unë mendoj se Festivali është serioz, Festivali gjithmon ka qenë serioz. Nga viti në vit po i rikthehen artistë, po i rikthehen emra; të rinjtë janë gjithmonë avangardë me materiale të freskëta dhe të bukura”.

I famshëm brenda natës
Pra, mes kësaj atmosfere shkëlqeu kënga e jonida Maliqit. Një shprehje e mençur thotë: “Që të bëhesh i famshëm brenda natës, duhen shumë vite pune”. Dhe kjo është e vërtetë, artistëve u duhet shumë punë. Nëse e bën këtë gjë, atëherë fati është me ty; shkëlqen brenda një nate të vetme. Mundësitë ekzistojnë. Sipas prezantuesit Viktor Zhusti, “Sot  rrjeti i Televizionit përfshin 9 radio dhe 14 kanale televizive, gjeneraliste dhe tematike, me programe për të gjithë moshat dhe grupet  shoqërore. Programet e Radio Televizionit Shqiptar ndiqen në të gjithë botën. Rrjeti i transmetimeve tokësore digjitale siguron mbulimin e plotë anembanë Shqipërisë. Rrjeti satelitor është shtuar me 6 kanale televizive dhe kanalet e radios.  Shqiptarët në gjithë botën  nga Europa, Azia, Australia mund të ndjekin të gjitha kanalet e Radiotelevizionit Shqiptar, në Television, në radio, dhe nëpërmjet internetit në aplikacione “RTSH Tani”. Pra mund të bëhesh i famshëm edhe brenda një çasti të vetëm, por vetëm nëse lodhur shumë. Shembujt që kanë luftuar shumë duhen ndjekur. I tillë është dhe  balerini Igli Mezeni, pjesë e trupës së Angjelin Prelocaj, E tillë është dhe  partnerja e tij, Luiz Pi. Ata interpretuan në natën finale të Festivalit, një pjesë të krijuar nga vetë Mezini, të titulluar “Fol”, sepse ai mendon se shqiptarëve u duhet të flasin më shumë me njëri-tjetrin. Krijimi la mbresa të pashlyeshme te  spektatori. Edhe Mezini është një artist që punon shumë dhe me pasion.

Mos u bëj i famshëm!..

Vargjet e këngëtares Jonida Maliqi ende kumbojnë në shpirtin e adhuruesve të saj: “Ktheju tokës tende/, O njeri që zemrën lë peng/, Ktheju tokës tende/. Ti e di një zemër të prêt…”Por edhe pas fitores duhet të jesh i thjeshtë ashtu siç ke qenë ditën e parë kur këndove për herë të parë. Kur e pyetën Ermal Metën, fituesin e Sanremos, nëse ka ndonjë sekret si të bëhesh i famshëm, ai u përgjigj: “Dua të bëj një diferencë midis famës dhe suksesit; janë dy gjëra të ndryshme. Sekret nuk ka, ka vetëm punë. Unë kam kaluar shumë vjet vetëm duke punuar nga mëngjesi deri në darkë,  pa bërë asnjë lloj pushimi. Lodhja kur bëhet sukses, bëhet kënaqësi Tjetër sekret nuk ka. … Nuk është se duhet të menaxhosh suksesin, mjafton të vazhdosh të bësh të njëjtë jetë që bëje më përpara. Unë jetoj në të njëjtën shtëpi, nuk ndryshuar asgjë…”.  Festivali veçoi edhe kengë të tjera të bukura: Eranda Libohova për këngën e saj “100 pyetje” mori çmimin e Jurisë së Gazetarve; Marko Strazimiri dhe Imbro, për këngën “Leyla” u nderuan me çmimin e Jurisë të të rinjve. Me çmim u nderua dhe këngëtarja Lidia Lufi për këngën “Rrëfehem”. Një falenderim i merituar shkon edhe për Drejtorin e Radio Televizionin Shqiptar, Thoma Gëllçi, i cili pas një punë të lodhshme mundi të kthejë besimin te publiku. Ishte një festival i veçantë

 

.

Filed Under: Kulture Tagged With: Festivali 57, Jonida Maliqi, Vepror Hasani

Ja si po njihet në botë dinastia fotografike :”Marubi”

December 20, 2018 by dgreca

1 marubi

Nga Gëzim Llojdia/

1.Nëse shfleton një sërë blogesh apo gazeta nga vendi fqinjë, më gjerrë emri Marubi,për shqiptarët ka kuptimin e  njeriut të fotografisë”Rapsodët e dritës” i kanë quajtur fqinjët tanë.Me një histori të till shkruhet në Internacionale .it.foto.

Pietro Marubi u lind në Piacenza në 1834. Pas iku nga Italia për 22 vjet, arsyet politike arriti në Shkodër, në Shqipëri, ku ai themeloi studion e parë fotografike në  në vend. Ai e quajti:” Dritëshkronja (shkrimtar i dritës) dhe e hapi në  ambientet e shtëpisë së tij.

Konsumatorët e Marubit,nuk ishin vetëm udhëtarët perëndimorë të cilët dëshironin që të kenë një foto suvenir i udhëtimit të tyre në një vend ekzotik, por kryesisht shqiptarë, të të gjitha moshave dhe të të gjitha klasave shoqërore. Përveç portreteve të studimit, Marubi ka punuar për disa revista, duke përfshirë edhe” The Illustrated London Neës, edhe udhëtime jashtë Shqipërisë, veçanërisht në Mal të Zi.Në vdekjen e tij në vitin 1903, ai la një arkiv prej mbi katër mijë negativash. Aktiviteti i studios së  e tij dhe emrin e tij të fundit ishin të trashëguara nga djali I adoptuar  Kel Kodheli , i cili vazhdoi punën e babait të tij, ka fotografuar liderët politikë, shkrimtarë dhe artistë dhe dokumentimin e ndryshimeve sociale dhe kulturore në vend. I fundit për të kryer biznesin fotografike të  familjes ka qenë Gege Marubi, djali i Kelit, i cili kishte studiuar kinema dhe fotografinë  në Shkollën e vëllezërve Lumiere në Paris.Gjatë rreth një shekulli, tre brezat e fotografëve të Marubit kanë treguar historinë e Shqipërisë. Arkivi i tyre, i vendosur në muzeun kombëtar të fotografisë Marubi, në Shkodër , është në qendër të ekspozitës Arkivi i Marubit. Rituali fotografik , ikuruar nga Zef Paci dhe zbriti në Trienale të Milanos nga 16 nëntori deri më 9 dhjetor 2018. Për ekspozitën, Zef Paci kishte  përzgjedhur rreth 170 fotografi.

2.Mërgimtari  Piacentino, një refugjat në Shkodër vulosi pllakën e parë në 1858. Ata e quanin atë “magjistari” nga  djegia e lëngjeve  në një fletë ku ka pasur imazhin .Vogue që njihet në botë ka nxënë mjaftë rreshta për Marubët që po I stivosim më poshtë:Ishte emigran politik nga Piacenza, që solli artin fotografik të parë në Shqipëri. Nëse francezi Luis Daguerre ishte në gjendje për të bërë fotografinë e parë në vitin 1839 (por e parë në histori ka qenë në vitin 1826 nga Niépce), në “vendin e shqiponjave” arti i ri erdhi vetëm 17 vjet më vonë. Në 1856, Pietro Marrubi ( ose Marubi) hapi studimin e parë fotografik shqiptar në Shkodër. Marubi ishte një Garibaldino, u arratis nga Piacenza për arsye politike. Në fillim ai shkoi në Turqi, pastaj në Greqi dhe së fundi në Shqipëri, në Vlorë. Në asnjë nga këto vende nuk ishte në gjendje të merrte azil politik të përfshirë në vrasjen e kryetarit të atëhershëm të Piacencës.Në vitin 1856 ai arriti në Shkodër dhe këtu filloi të punonte si fotograf, në një vend ende primitiv, i zhytur në të kaluarën dhe në të cilin askush nuk dinte të fotografonte. Në të njëjtin vit ai hapi një studio fotografike të quajtur “Driteshkronje. Në fletët prej qelqi të mbuluar me ligament argjendi ai bëri mrekullinë duke  paraqiten figura që i përkiste  një Mesjete shqiptare edhe pse ne ishim tashmë në gjysmën e dytë të shekullit të nëntëmbëdhjetë. Meshkujt me fytyra arkaike të ngarkuar me armë, në rroba tradicionale, në të cilat mbërthenin pistoleta të mëdha të zjarrit, ose mbajnë pushkë dhe stilolozi. Dhe gratë  plotë me bizhuteri  apo me costume.Pietro Marubi ishte gjithashtu një piktor i shkëlqyer: një artist, një vizionar, një pionier me një pasion për fotografinë. Duket se fotografia e luftëtarit Hamza Kazazi, e vitit 1858, është fotografia e parë shqiptare. Marubi u quajt “magjistari” sepse djegte materiale dhe lëngje nga të cilat një fletë e trashë doli me një imazh mbi të. studio e tij e specializuar në shërbimet foto jo vetëm për individët (Portrete të njerëzve ose familjet), por në vitet ’70 të atij shekulli  Pietro ndërkohë bëhet Pjetër Marubi  dhe kryen  shërbime gazetarie për “London Neës” dhe revistën italiane ” Ilustrim italian “në vilajetin e Shkodrës.Marubi mori si ndihmës një djalosh të ri me emrin Kel Kodheli, i cili ndonjëherë punoi me të në studio fotografike. Kel filloi të merret gjithnjë e më shpesh me fotografi, si dhe me punët e shtëpisë. Fotografët e Marubit ishin të njohur në të gjitha rajonet e Shqipërisë. Ata ishin të preferuarat e të gjitha klasave shoqërore. Sipas Angjelin Nenshatit, një nxënës i Pjetrit, shpesh njerëzit duhej të ishin të lidhur me karrigen për t’i bërë ata të qëndronin drejt ndërsa ndreqnin imazhin e tyre. Në qelizat e Marubit mbizotërojnë peizazhet, traditat, aristokracia, gjykata mbretërore, veshjet popullore dhe gjithë jeta shqiptare. Në veçanti ai dokumentoi momentet vendimtare të historisë së Shqipërisë në lidhje me luftën kundër sundimit osman, si kryengritje në Mirditë e 1876 dhe Lidhjes Shqiptare të Prizrenit (1878-81).Garibaldi nga Pianceza  ishte në gjendje të thyente edhe ndalimin, në modë në kohën e perandorisë osmane, për të fotografuar gruan muslimane. Një foto e një vajze muslimane që sapo ka hequr velin, admirohen nga studiuesit si për freskinë, qoftë për bukurinë e virgjër dhe të brishtë që përfaqëson Shqipërinë.
Pietro Marubi vdiq në vitin 1903 dhe i la  fotografisë Kelin dhe gjithashtu mbiemrin e tij. Kel Marubi (1870-1940) vazhdoi traditën fotografike shqiptare. Ai fotografoi të gjitha klasat shoqërore, duke përfshirë lypësit. Me ardhjen e shekullit të ri, ai përsos teknikën e re e fletëve të thatë me xhelatinë argjendi, e cila lejoi një cilësi më të madhe në punë , me kalimin e kohës bëhet I preferuar i Ballkanit për të fotografinë profesionale dhe zhvillimin e negativëve.Brezi i tretë i dinastisë Marubi është e përfaqësuar nga Gegë, i biri i Kel, i cili në vitet e njëzeta ai shkoi në Paris, ku ai u diplomua në studio e  Lumiere Brothers. Gega ka aplikuar teknikat më moderne të këtij arti, duke përdorur rrezet infra të kuqe, djegien nga dielli dhe foto.Gegë Marubi fitoi çmime të rëndësishme ndërkombëtare, në 1936 në Bari dhe në 1938 në Selanik. Ai jetoi deri në vitin 1984, duke lënë një depozitë prej rreth 150.000 fotografive të marra në mes të viteve 1858 dhe 1950, konfiskuar nga diktatura rreth 1970. Sot këto imazhe, të ruajtura në muzeun:” Marubi “të Shkodrës, Shqipëri dhe krenarisë janë të mbrojtura nga UNESCO, edhe pse – shkruan Andrzej Stasiuk në një artikull të kohëve të fundit në L’espresso -në muze vetëm rreth tridhjetë%  janë të ekspozuara.”Pra, Garibaldi – përfundon gazetarimund të kishte për të ikur në Amerikë, por Peter Marubi mundi të përfundojë në Shqipëri një vend evropianë  ë ishte më i vjetëri në Evropë.” Në 1856, Pietro Marubbi (më vonë Marubi), fillimisht nga Piacenza dhe emigruar në Shqipëri, në fillim të njëzet viteve të tij hapi një studio fotografike që menjëherë u bë një pikë reference në Shkodër. Duke mos pasur fëmijë të vetin, ai i miraton ato të kopshtarit të tij Rrok Kodheli dhe kujdeset që të lejojnë një trajnim fotografik në Trieste. Pasioni për studiot fotografike dhe dëshira për të vëzhguar kohën e tyre me një sy modern dhe estetik, transmetohen nga një fëmijë në tjetrin për më shumë se tre breza.Në vitin 1970, Gegë Marubi i dhuron shtetit shqiptar të gjithë arkivin negativ të familjes dhe emërohet si përgjegjës. Gjesti i tij i bashkangjiten edhe fotografë të tjerë të qytetit (Pici, Jakova, Rraboshta dhe Nenshati) të cilët vendosin të depozitojnë koleksionet e tyre në :”Fototeka Marubi”, sot një nga trashëgimia më të rëndësishme fotografike evropiane.Kështu filloi historia e Muzeut Marubi të Shkodrës. U hap në vitin 2016, ajo përfshin një arkiv prej mbi 500.000 negative që përshkruajnë familjet, qytetarët, ushtarë, politikanë dhe tregtarët lokalë dhe kalimin në Shkodër, momentet e përditshme dhe ngjarjet historike nga mesi i shekullit të nëntëmbëdhjetë në fund të shekullit të njëzetë. Imazhet e gjurmojnë jetën e qytetit, të kapur në aspektin e saj historik, social, kulturor dhe antropologjik përmes një fotografie dokumentare dhe artistike në të njëjtën kohë, e cila sot kontribuon në rindërtimin e më shumë se një shekulli të kulturës shqiptare.

Filed Under: Kulture Tagged With: dinastia fotografike, Gezim Llojdia, Ja si po njihet, marubi, ne bote

E padukshmja është e pavlerësuar…

December 20, 2018 by dgreca

1 qerim vrioni

Mbi librin e ri “Pikëllim në një foto të vjetër” të studiuesit Qerim Vrioni/

Nga Astrit Lulushi/

Për shumë njerëz asgjë nuk është aq e padukshme sesa një e vërtetë. Edhe pse qëndron para syve, shtyhet nën hundë, ose kalon në grykë – ata nuk e shohin, nuk e ndjejnë, nuk e shijojnë. Libri “Pikëllim në një foto të vjetër” përmban pikërisht thelbin e kësaj të vërtete. Autori  Qerim Vrioni – kërkues i palodhur e këmbëngulës i arkivave të fotografisë – ia kushton këtë studim të mirëfilltë, fotografit Kolë Maca (1882-1945, veprimtaria e të cilit ka mbetur pak e njohur. Maca i përket viteve të trazuara kur ekzistenca e Shqipërisë ndodhej në balancë; kjo përbën domosdoshmëri që figura e Macës – këmbëngul Qerim Vrioni – duhet të rilindë, sepse mjaft ka mbetur e harruar.

Kultura shqiptare është treguar e padrejtë me figurën e Kolë Macës, autor i shumë fotove monumentale historike, veçanërisht ato nga rrethimi i Shkodrës më 1913. E padrejtë, kultura shqiptare, ende e politizuar, është treguar edhe me shumë figura të tjera, të cilat, ngadalë apo me shpejtësinë e hapit të breshkës, kanë filluar të rehabilitohen, megjithëse jo të plota, siç është rasti i kohës së fundit me Mid’hat Frashërin, të cilin politika sot kërkon ta shfrytëzojë për shumë gjëra, por jo për atë që është më e rëndësishme, për meritat si Ati i nacionalizmit a patriotizmit shqiptar. Dihet se për 45 vjet fajin e kishte diktatura. Për këto 28 vjet pas diktaturës, faji ka mbetur jetim.

E padukshmja është e pavlerësuar. Për mijëra vjet, urtësia transmetohet nga brezi nē brez pikërisht sepse ajo është e urtë, shpreson të zbulohet. Njerëzit sot gjithnjë e më pak lexojnë, si ata që vijnë në jetë, kalojnë në ‘të, por nuk e njohin, dhe ndahen prej të panxënë, trashëgimia e tyre vdes bashkë me ‘ta. “Lirova shumë skllevër, por mund të kisha liruar mijëra të tjerë, nëse e dinin se ishin skllevër”, shkruante në kujtimet e saj Harriet Tubman (1820-1913), e cila shpëtoi nga skllavëria qindra zezakë, duke përdorur rrjetin e ashtuquajtur Hekurudha e Nëndheshme, gjatë Luftës Civile amerikane.

Libri “Pikëllim në një foto të vjetër” (EMAL, Tiranë 2018), është i thjeshtë në vëllim (85 fq.), por i shkruar me finesë e imtësi që vetëm një studiues i mirëfilltë si Qerim Vrioni di të përcjellë. Libri, i ndarë në rreth 10 kapituj, me një album fotosh të Kolë Macës, dhe një bibliografi botimesh vendase e të huaja, përbën edhe një mësim të hollësishëm të historisë së luftës  për mbrojtjen e Shkodrës nga sulmi i forcave malazeze në vitin 1913,  e parë kjo qëndresë nëpërmjet syrit të fotografit Kolë Maca.

Filed Under: Kulture Tagged With: “Pikëllim në një foto të vjetër”, Astrit Lulushi, Qerim Vrioni

Libri “Të ushqyerit…” – një mësim si mund të jetojmë shëndetshëm

December 17, 2018 by dgreca

1 a Libri te ushqyerit

Në Gjilan është promovuar libri “Të ushqyerit e shëndetshëm është jetë” i autores Ajshe Leka, botim i Shtëpisë Botuese “Rozafa” nga Prishtina. Kequshqyerja është bërë sot shkaktari kryesor i sëmundjeve të ndryshme si dhe vdekjeve të parakohshme, gjithandej botës. Nga ky rrezik kërcënohen të gjithë ata që nuk dinë si të ushqehen. Mungesa e informacionit çon deri te gabimet në të ushqyer.

1 Ilmi Muslia

Shkruan: ILMI MUSLIU*/

Zyrafete Shala, krijuese, ka thënë se “Të ushqyerit e shëndetshëm…” është një libër jo i zakonshëm, një libër që i vë themelet e sigurta të një fushe të palëruar dhe të pa kultivuar më parë tek ne.

Qysh në shekullin XVIII, disa shkencëtarë nisën të shfaqnin idetë e tyre rreth rolit që ka ushqimi në mirëqenien e organizmit, ide këto që gradualisht u formësuan dhe i vunë kornizat e një shkence të veçantë, me të ashtuquajturin “revolucioni kimik” në Francë, në fund të shekullit të XVIII. Zbulimet e kësaj kohe u përpunuan dhe u avancuan në vitet e mëvonshme, për t’i vënë bazat e shkencës moderne të të ushqyerit në vitin 1926. Në dekadat e fundit, shkenca e nutricionit ka shënuar zhvillim të hovshëm në botë dhe tani ka arritur edhe tek ne.

Padyshim se në historikun e zhvillimit të kësaj shkence tek ne, emri i autores Ajshe Leka do të ketë një vend të rëndësishëm dhe të merituar. Për më tepër,  Ajshe Leka është fituese e çmimit për letërsi shkencore në dobi të njeriut “Betim Muço” në SHBA (2018), ka thënë Shala.

Ushqimi i shëndetshëm dhe i duhur është vetë jeta

Duke i bërë një vlerësim librit, recensentët Valdet Hashani e Skender Telaku, profesorë universitarë, nënvizojnë faktin se çdo njëri prej nesh, përmes dietës tenton të ndryshojë bilancin e energjisë dhe me këtë rast tenton të rritë ose zvogëlojë sasinë e yndyrës së ruajtur nga trupi, varësisht nga nevojat dhe dëshirat personale. Këto dieta duhet të jenë të shëndetshme, duke pasur gjithnjë parasysh që një mënyrë e tillë e dietës, qoftë personale apo më gjerë, të mos sjellë deri te prishja e ekuilibrave minerale dhe të vitaminave në organizëm, me çka do të krijoheshin probleme shëndetësore, nganjëherë edhe vështirë të riparueshme.

Sigurimi i ekuilibrit të vitaminave, mineraleve dhe materieve ushqyese të tjera, për çdo person është jetike, përfshi edhe personat që duan t`i nënshtrohen një diete të caktuar, andaj marrja e këtij vendimi pa u konsultuar me profesionistët e këtij lëmi, paraqet risk në vete nga pacienti që e ndërmerr një vendim të tillë, por paraqet edhe shkelje etike dhe ligjore, nëse rekomandohet nga personat e paautorizuar dhe jo kompetentë me këtë lëmi.

Ky libër, në fakt, praqet hapat e parë në lëmin e nutricionit dhe dietologjisë në Kosovë.

Përvojat e vendeve të zhvilluara perëndimore, për sa i përket lëmit të nutricionit dhe dietologjisë janë bazë e mirë për hulumtime dhe ndërlidhje të ushqimit të kohëve moderne dhe atij tradicional.

Libri është punuar me profesionalizëm, duke shfrytëzuar metodologjitë më të reja shkencore, duke shmangur paragjykimet (biaset), keqkuptimet e moskuptimet, duke pasur edhe shënjestrat  (target grupet) e saj, përfshirë lexuesin e përditshëm, klientët, por edhe profesionistët e këtij lëmi.

Këshillat e dhëna janë shumë profesionale dhe plasohen fuqishëm në momentet e duhura për lexuesin.

Sigurisht se autorja Ajshe Leka nuk do të ndalet me kaq, meqë ajo ka njohuri dhe kapacitet intelektual që të begatojë lëmin e nutricionit dhe dietologjisë me libra dhe hulumtime të reja. Përdorimi i data-bazës së klientëve të saj, takimet me ta dhe rishqyrtimet kolegjiale të grupeve të interesit, do e begatojnë dhe avancojnë këtë lëmi edhe te ne në Kosovë dhe jo vetëm.

Ky libër, në fakt, i kalon kufijtë e vendit tonë, marrë parasysh njohuritë, gjithë përfshirjen  dhe qasjen ndaj kësaj teme, kanë nënvizuar Hashani e Telaku

Kujdesi ndaj ushqimit është kujdes ndaj shëndetit

Kurse Linda Çarkaxhiu, diabetologe nënvizon se libri i autores Ajshe Leka “Te ushqyerit e shëndetshëm është jetë” është një plotësim i njohurive të deritanishme për rëndësinë e ushqimit të shëndetshëm në jetën e njeriut dhe për seriozitetin që duhet të kemi në përgjithësi për ushqimin.

Në këtë libër, autorja, duke u bazuar në përvojat e veta në këtë lëmi si dhe literaturën bashkëkohore ekzistuese, bënë përzgjedhjen adekuate të llojeve të ushqimeve dhe përshkrimin e vlerave ushqyese të tyre, që janë të mbështetura mirë edhe në aspektin shkencor.

Libri është punuar në gjuhë të thjeshtë dhe të kuptueshme nga të gjitha kategoritë, prandaj nga ky libër do të mund të përfitojnë një gamë e gjerë njerëzish të shëndoshë, të sëmurë,  njerëzit me nevoja të veçanta, madje edhe personeli mjekësor.

Prapa këtij libri qëndron një punë e mundimshme, voluminoze e autores, duke hulumtuar në literaturë për të dhënat më të reja dhe duke i ndërthurur ato me përvojat e veta, prandaj me të drejtë konsideroj se ky libër do të plotësojë literaturën shqipe të këtij zhanri, e cila edhe ashtu është e varfër, ka nënvizuar Çarkaxhiu.

Ndërkaq, autorja e librit, Ajshe Leka ka premtuar se shumë shpejt do të dalë libri i dytë i saj për të ushqyerit e shëndetshëm, ku është përqendruar te pasojat nga kequshqyerja.

*Autorja e librit, Ajshe Leka eshte bashkepunetore e Gazetes”Dielli” per rubriken e ushqimit….

Filed Under: Kulture Tagged With: Ajshe Leka, eshte jete, Ilmi Musliu, libri, Te ushqyerit e shendetshem

Konsolidimi i Tokës në Diskun Planetar të Sistemit Diellor

December 12, 2018 by dgreca

NGA VEDAT SHEHU/

1Vedat Shehu libri 1 a vedat-shehu

Është e qartë, Toka është konsoliduar në gjendje të shkrirë, për një kohë të gjatë në vlim; masa e shkrirë sipërfaqësorë shpërthente dhe shpërndahej përqark rruzullit dhe binte ne formë derdhjesh copërash shkëmbore: ishte faza e qarkullimit prej gjendjes së lëngët në të ngurtë.

Nga kjo faze e pa stabilizuar e qarkullimit të kores është ruajtur një komponent shkëmbor fare fragmentar me moshë rreth 4.3 miliard vjet (rreth 300 milion pas formimit të sistemit Diellor), përcaktuar prej moshës së kristaleve të Zirkon-it, në një pikë të kores më të vjetër.

Gjatë fazës paraprake të konsolidimit të kores, masa silikate acide e shkrire e shtresës potenciale granitike, duke qenë e lehtë dhe me temperaturë ngurtësimi të ulët (700 °C), ishte shtruar si një det gjigant magme përmbi nënshtresën e vet prej silikatesh shkëmbore mafike dhe ultramafike, që, duke pasur një temperature ngurtësimi më të lartë (1300 – 1400 °C), ishin ngurtësuar më parë. Kështu, duke u ftohur ky det acid prej shkëmbinjsh silikat të shkrire krijoi shtresën e sipërme granitike të kores tokësore të vjetër, e njohur si kore e tipit kontinental. Mandej, koria e tipit kontinental çahej dhe nëpër çarje futeshin dhe ngurtësoheshin prurjet e magmës mafike (bazike) që formonte brezat e njëpasnjëshëm, analogë me tipin e ri shumë të vonshëm të kores së tabanit oqeanike me shtresë të sipërme bazaltike.

Ky proces i stabilizimit të krejt kores kontinentale vazhdoi gjatë zhvillimit gjeologjik në një interval kohe tepër të gjatë deri në fillimin e Eonit Protozoik , pikërisht rreth 2.5 miliard vjet me parë. Por, zhvillimi i kores kontinentale nëpërmjet procesit të rritjes vazhdonte shumë ngadalë, gjersa rritja u përshpejtua rreth 200 milion vjet me parë, kur procesi i prurjeve lartë të magmës së tipit oqeanike u stabilizua midis fragmenteve të copëtuar të kores kontinentale globale duke shkaktuar rritjen e tyre si  pjesë fillestare të pllakave globale aktuale. Stabilizimi i udhëve të ngjitjes lart të magmës ndodhi kur rritja e mbulesës silikate të bërthamës kishte arritur limitin përkatës dhe kur litosfera kishte arritur një trashësi limit dhe distancë të caktuar  nga bërthama.

THELBI I BËRTHAMËS DHE SHPËRTHIMI I MADH I VETMUAR, (SINGLARITETI I BIG BANG-UT)

Pavarësisht që unë nuk kam pasur ndër mend të merresha me astrofizikë apo kozmologji të Shpëthimit të Madh (Big Bang-ut) dhe të diskutoja për problemet përkatëse, unë hyra në udhën që të shpinte drejt problemit global, d.m.th. drejt marrëdhënies së shtresës së sipërme bazaltike të kores se re tabanit oqeanik ndaj shtresës se sipërme granitike të kores së vjetër të kontinenteve, kur u obligova të interpretoja origjinën e një damari granitik të futur brenda stivës së bazaltëve në një brez ofiolitik⁽⁴⁸⁾, dhe  mora për sipër të zgjidhja problemin se në

ç’ mënyrë ishte diferencuar magma granitike që të formonte damarin granitik midis bazaltëve.

Pasi kisha botuar nja dy artikuj për damarin granitik, erdha në përfundim që ishte e domosdoshme të vështroja për shkakun e proceseve të brendshme gjeologjike si vazhdim i proceseve të formimit dhe zhvillimit të Tokës krahas planetëve të sistemit planetar, dhe mandej, hyra në udhën e unitetit universal  të lidhjes materie-energji, si universaliteti i bashkëveprimit dhe transformimit të materies⁽¹⁷⁾ në vazhdimësinë e hapësirës, kohës, objekteve, fenomeneve, proceseve dhe në pafundësinë e kombinimeve të trajtave atom molekulare të lidhura me shkëmb-formimin në kozmos dhe në Tokë.

Gradualisht, nxora konkluzionin që masa e shkrirë në Tokë nuk mund të jete as pasojë e  nxehtësisë së akumuluar qysh nga origjina, dhe as e çliruar nga izotopet radioaktive që shkrin shkëmbinjtë e mëparshëm, por duhet të formohet nga transformimi i një materieje të caktuar kozmike që duhej të ishte vendosur në strukturën energjetike të bërthamës qysh në fazën e formimit të planetëve në sistem diellor. Ky përcaktim më orientoi mua drejt eksplozionit të madh të tipit supernova, dhe më ballafaqoi me Universin Unik të teorisë Shpërthimi i Madh (Big Bang).

Mbi Shpërthimin e Madh (Big Bang)

Teoria e shpërthimi i Madh unik është një konstruktim fizikë-matematik imagjinar që ka për bazë një premisë fantastike sikur universi fillon nga një pikë fillimi irracionale, një pikë e pozicionuar në imazhin e themeluesit dhe të përkrahësve.

Këtu, duhet theksuar se premisë bazë e Shpërthimit të Madh dhe Zgjerimit të Universit është interpretimi i gabuar i “zhvendosjes së kuqe” në spektrin e galaktikave të largëta, sikur zhvendosja shkaktohet nga që galaktikat largohen me shpejtësi fantastike prej vëzhguesit nga Toka. Ky fenomen ndodh kur gjatësia e valës së dritës që çlirohet nga galaktikat e largëta zmadhohet dhe zhvendoset na anën e skajit të kuq të spektrit, por kjo nuk duhet kuptuar se kjo zhvendosje është pasojë e largimit të galaktikave. Më vonë, fizikanë dhe kozmologë  e shpjeguan zhvendosjen e kuqe si pasojë të fenomeneve që ndodhin brenda flukseve të dritës gjatë përshkimit të largësisë së jashtëzakonshme prej miliarda vjet-dritë.

     Thelbi i Bërthamës dhe Shpërthimi i Madh i vetmuar (Singulariteti)

Thelbi i bërthamës e ka origjinën nga mbetjet e ultrangjeshura të një eksplozioni të madh si ngjarje e tipit supernova brenda-galaktikës, ngjarje e ndodhur në hapësirë reale të bashkëveprimit dhe transformimit të materies dhe është përshtatur forcërisht në hipotezën e Shpërthimit të Madh si një eksplozion absolut i vetmuar në boshllëk .

Bota reale: Toka,  galaktika, hapësira e vijueshme funksionon prej bashkëveprimit dhe transformimit të materies. Çdo fenomen, dhe çdo ekzistence në cilëndo pikë të hapësirës kozmike të vijueshme është pasojë e bashkëveprimit dhe transformimit të trajtave të materies.

Natyrisht, nocioni primitiv i universit, si hapësirë e mbyllur brenda qiellit të Tokës është pakuptim. Shpërthimi Unik i Madh është një marifet teorik që aludon zgjerimin e qiellit kozmik imagjinar, i cili gjoja është në fryrje të përhershme dhe krijon hapësirë nga asgjëja.

Përkrahësit e konceptit të Shpërthimit të Madh, shumë fenomene kozmike dhe zbulime të reja i interpretojnë si mbetje nga ky eksplozion imagjinar dhe krijojnë ide të reja⁽²³⁾, ⁽¹⁾ që gjoja janë fakte nga Shpërthimi i Madh Unik.

Teoria e Shpërthimit të Madh ka një qëndrim thellësisht të kundërt me unitetin e materies në transformim në univers⁽⁴⁶⁾,⁽⁴⁹b⁾; astrofizikanë  shumë të rëndësishëm⁽²⁾,⁽²⁵⁾,  e kanë vlerësuar Shpërthimin e Madh si mit të papërfillshëm midis vrojtimeve shkencore, zbulimeve, interpretimeve dhe arritjeve shumë të avancuara; kanë ardhur në përfundim që i ashtuquajturi Shpërthim i Madh është “një ngjarje që shfaqet nga asgjëja, prandaj askush nuk ka arsye që të mendoje se kjo ngjarje paska ndodhur ne të kaluarën e largët”.

Interpretimet mbi disa fenomene kozmike si dëshmi të ngjarjes së  Shpërthimit të Madh janë pa bazë, përfshirë nocionet: universi ynë, universet e tjera, Shpërthime të Mëdha të shumta.  Në fakt, eksplozionet e mëdha të shumta janë ngjarjet supernova dhe hipernova. Hapësira nuk mund të jetë e mbyllur dhe të formojë universin si një objekt të vetëm.

 KONKLUZIONE

Konkluzionet e jashtëzakonshme të Teorisë së Rritjes së Tokës prej Transformimit të Thelbit të Bërthamës, që është pozicionuar si një shtresë qendër-sferike e tej-hollë dhe e super-ngjeshur në brezin e periferisë së brendshme të gjeosferës së shkrirë, janë premisa të reja nga Toka për të plotësuar mangësitë e hipotezës standarde të origjinës së Tokës, thënë më mirë, për të shkulur ca ide të rreme brenda në hipotezat e tektonikës globale që janë huajtura prej defekteve kozmologjike standarde.

Atëherë, le të përpiqemi që ti rendisim pikat esenciale të teorisë dhe të shprehim në mënyrë koncize çdo të thotë rivlerësimi i interpretimit të vjetërsuar për burimin e nxehtësisë së Tokës dhe për origjinën e bërthamës si masë e precipituar dhe të përcaktohet realiteti që nxehtësia dhe masa e shkrirë e bërthamës, të dyja janë pasojë e transformimit te thelbit të bërthamës, në pajtim me pikat kryesore të mëposhtme.    

  1. Pra, bëhet domosdoshmëri që teoricienët e astrofizikës dhe kozmologjisë duhet të marrin në konsideratë proceset dhe fenomenet e brendshme të  Tokës si të një  planeti në morinë e sistemeve planetare në Galaktikë dhe ta vrojtojnë Tokën si objekt studimi kozmik. Kështu, ata do të arrinin të konfirmonin praninë dhe funksionimin e thelbit bërthamës si faktor energjetik dhe origjinë e tij prej copërinash të ultra-ngjeshura në përbërjen e resë kozmike të prejardhura nga eksplozioni i ngjarjes supernova. Mandej, duke vërtetuar  se energjia e brendshme e Tokës  prodhohet nga thelbi i bërthamës në procesin e formimit të sistemit planetar, ata do të eliminonin defektet e teorisë kosmologjike aktuale.
  2. Qysh në fazën e planet-formimit, nëpërmjet shpërbërjes të vetvetishme të thelbit të bërthamës, grimcat dhe ultra-grimcat çlirohen prej gjendjes së tyre të ultra-ngjeshur dhe, nga njëra anë ri-konstruktohen në flukse të fushave fizike dhe të çdo rrezatimi dhe, nga ana tjetër, formojnë bërthama atomesh të një mase tip-plazmë që më tej re-konstruktohen në lidhje atom-molekulare, që zënë një vëllim jashtëzakonisht më të madh. Kjo masë atom-molekulare shtesë e gjeosferës së shkrire (bërthamës së jashtme), e cila largohet si magmë, shkakton rritjen e kores dhe të gjitha gjeosferave  d.m.th., krejt Toka rritet duke ruajtur masën e vet konstante, sepse thelbi i bërthamës humbet po atë masë që kalon në lidhjet atom-molekulare që i shtohet gjeosferave. Për më tepër, rrezja e thelbit të bërthamës zmadhohet paralelisht me shpërbërjen e vet.
  3. Në qoftë se realiteti i rritjes së Tokës do të përcaktohej dhe do të pranohej prej autoritetit shkencor, atëherë do të bëhej domosdoshmëri absolute që të pranohej ky koncept i ri i transformimit të faktorit tip thelb bërthame dhe, si hipotezë pune, ky faktor do të krijonte një kapërcim epokal në shkencat fondamentale, veçanërisht në fizikë dhe njohuritë e përgjithshme të botëkuptimit dhe do të ndikonte orientimin e kërkimeve si në mjedisin e Tokës edhe në hapësirën kozmike. Për më tepër, bërthama e Tokës do të shihej si një Diell në miniaturë brenda mbulesës së gurtë silikate, ndërsa Dielli do të shihej si një bërthamë ultra-gjigante brenda pështjelljes prej gazesh të tej-nxehura. Rrjedhimisht, studimi i vëmendshëm i bërthamës së Tokës do të na obligonte ta kuptonim më mirë Diellin, ndërsa vrojtimi i Diellit do të na ndihmonte ta kuptonim më mirë funksionimin e bërthamës së Tokës.

REFERENCeS

⁽¹⁾1. Afshordi, N. Mann, Robert, B. and Pourhasan, R. (2014). “The Black Hole at the Beginning of the Time.” Scientific American.311 (2) 38-43.

⁽²⁾2. Alfven, Hannes (1984). “Cosmology: Myth or Science?” For the Golden Jubilee of the Indian Academy of Sciences, representing a culture which has investigated cosmology for four millennia, edited in Jour. Astrophysics and Astronomy, No. 5, 79-98.

⁽³⁾3. Anderson, S. F., et al. (1999).  “Mapping low density galactic: third helium Lyman-alpha forest.” Astronomic . 117, 56-62. DOI: 10.1086/300698; e-print: astro-ph/9808105 | PDF.gas

⁽⁴⁾4. Barcelo, C., Liberati, S., Sonego, S., Visser, M. (2009). “Black Stars, Not Holes.” Scientific American 301 February 46-52

⁽⁵⁾5. Berhe, S. M. (1999.)  “Ophiolites in Northeast and East Africa: implications for Proterozoic crustal growth.” (London:  Journal of the London Geological Society; V. 147; No. 1, 51-57.

⁽⁶⁾6a.  Blinov, V. F. (1973).  “On the hypothesis of Earth’s expansion.” (In Russian). Fizika Zemli 1, 27-35.

⁽⁷a⁾7a. Carey, S. W. (1976). “The Expanding Earth”. Amsterdam (Elsevier Scientific Pub. Co., 1976). 488

⁽⁷b⁾7b. Carey, S. W. (1988). Theories of the earth and universe: a history of dogma in the earth sciences. (Stanford CA: Stanford University Press, 1988). 436.

⁽⁸⁾8.  Cataldi, G., & D., Straser, V. (2016) “Solar activity correlated to the M7.0 Japan earthquake occurred”. At New Concepts in Global Tectonics Journal, V. 4, No. 2, p. 79-85

⁽⁹a⁾9a. Choi, Dong R. (2010). “The January 2010 Haiti Seismic Disaster Viewed from the Perspective of the Energy Transmigration Concept and Block Tectonics.” NCGT Newletter, 54,.36-54.

⁽⁹b⁾9b. Choi, Dong R. and L. Maslov.(2010) “Global seismic synchronicity. “NCGT Newletter, 55, 66-74.

⁽¹⁰⁾10. Close, Frank. (2004) “Particle Physics, a very short introduction” (Oxford: Oxford University Press. 160. ISBN 0-19 280434-0.

  ⁽¹¹⁾11. Condie, Kent C. (1997) “Plate tectonics and crustal evolution.” Fourth Edition, (Oxford: Butterworth-Heinneman, An Imprint of Elsevier Science Linacre House, Jordan Hill, Oxford OX2 BDP 200 and Wheeler Road, Burlington, MA, USA. 282

⁽¹²⁾12. Cwojdzinski, G. (2012) “Geological Evolution of the Sudety Mts. (Central Europe) on the Expanding Globe.”  In: “The Earth Expansion Evidence, A challenge for geology, geophysics and astronomy. Selected Contribution to the Workshop, held in Erice, Sicily, Italy (4-9 October 2011). 263-273. Post-conference publication edited by  Giacarlo Scalera (editor in chief), Enzo  Boschi, and Stefan Cwojdziński. Rome, 492

⁽¹³⁾13. de Hilster, D. (2008) “The Growing Earth.” p. 24. At:

<www.dehister.com/docs/TheGrowingEarth.ppt>, 77.

⁽¹⁴⁾14. Dimitriev, L. V., Vinogradov, A. P., and Udentsev, G.B. (1971) “Petrology of ultrabasic rocks from rift zones of The Mid-Indian Ocean Ridge.” Philosophical Transactions of the Royal Society of London.Series A Mathematical and Physical Sciences, V. 268, No. 1192. A discussion on Petrology of igneous and Metamorfic rocks from the Oceanic Flore. (London: The Royal Society,). 403-408.

⁽¹⁵a⁾15a. Dilek, Y. and Robinson, P. T.  (2003). “Ofiolites in Earth History:  Geological Society of London Special Publication 218 edited by Dilek, Y.& Robinson, P. T.  723 p.

⁽¹⁵b⁾15. Dilek, Y., Shallo, M. and H. Furnes. (2005) “Rift-drift, seafloor spreading and subduction tectonics of Albanian ophiolites.”International Geology Review V. 47.  (New York: Taylor & Francis Group. 147-176.

⁽¹⁶⁾16. Elbeze, A. C. (2013). “On the existence of another source of heat production for the earth and planets, and its connection with gravitomagnetism”.

Published online: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3825064/ p.18

⁽¹⁷⁾17. Erickson, F.P. (2008). Absolute space, absolute time and absolute motion. 2678. Publisher: Xlibris, ISBN: 978-1599261171

⁽¹⁸⁾18. Farley, K. A., Neroda, E. (1998). “Noble Gases in the Earth’s Mantle”.Annual Review of Earth and Planetary Sciences. Vol. 26: 189-218 [From:

http://www.annualreviews.org/doi/abs/10.1146/annurev.earth.26.1.189]

⁽¹⁹⁾19. Hilgenberg, O. C. (1933/2003) “The Formation and development of Earth: contraction or expansion.” In: Why Expanding Earth? (Eds) Scalera, G., Jacob, K.  Proceedings of the Lautenthal Colloquium held on May 26, 2001 in honor of Ott Christoph Hilgenberg. Rome (2003).

⁽²⁰⁾20. Hooft, G. (2007). “The conceptual basis of quantum field theory.” In: The Oxford Handbook of Philosophy and physics. (Ed. Robert Batterman, p. 661-729).

⁽²¹⁾21. Kokus, M. (2004). “Alternate theory of gravity and geology in seismic prediction.” In New Concepts in Global Tectonics; Urbino Workshop 29-31 Aug. Italy.

⁽²²⁾22. Mareschal, J-C. (2012) Jean-Claude, et al. “Geoneutrinos and the energy budget of the Earth”. Journal of Geodynamics, Vol. 54, p. 43– 54.

⁽²³⁾ 23.  Krouss L. (2014). “A Beacon from the Big Bang”. Scientific American 4, 311.59-67.

     ⁽²⁴⁾24. Lay, Th., Hernlund, J., Buffett, A. B. (2008). “Core–mantle boundary heat flow”. In Nature Geoscience, No. 1, p. 25-32.

⁽²⁵⁾25. Lerner, Eric. J. (1992): Big bang never happen 466 p. [t:  http://bigbangneverhappened.org/]

30 64. Manuel K. Oliver (2009). “Earth’s Heat Source, the Sun”. At:  Energy & Environment 20131-144. <https://arxiv.org/ftp/arxiv/papers/0905/0905.0704.pdf>.

     ⁽²⁶⁾26. Love, Jeffrey J., Thomas, Jeremy N. (2013). “Insignificant solar-terrestrial triggering of earthquakes.” Geophysical Research Letters. Vol.40, is. 6:1165-1170.

     ⁽²⁷⁾27. Low, F. S. and Kristna, S. (1970).:” Narrow bond infrared photometry of alfa -tory.” Nature: 3. 23. 13-22.

⁽²⁸⁾28. Makarenko G.F. (1983). “Volcanic Seas on Earth and Moon.” (In Rusian), (Moscow, Izdatel’stvo Nedra.

⁽²⁹a⁾29a. Marvin, J. H. (2003). “The Nuclear Heart of the Earth”. Interview at:

http://www.spacedaily.com/news/earth-03k.html

⁽²⁹b⁾ 29b. Marvin, J. H. (2014).). “Herdon’s Earth and the Dark Side of Science”; Perface at:

http://nuclearplanet.com/Herdon’s_Earth%20.html

⁽³⁰⁾30. Maxlow, J. (2005) “Terra Non Firma Earth: Plate tectonics is a myth”. Electronic ed. ISBN 0 952 2603. 189.

⁽³¹⁾31. Moores, Eldridge M., Kellogg, Louise H., and Yildirim Dilek. (2000). “Tethyan Ophiolites, mantle convection and tectonic historical contingency:  A resolution of the ophiolite conundrum.”  GSA., Inc., Special Paper #349 in Ophiolites and Oceanic Crust: New Insight from the Field Studies and the Drilling Program, 349, 3-12.

⁽³²⁾32. Myers, L.S. (2008) “A growing and expanding Earth is no longer questionable.” (Washington, D.C.: American Geophysical Union, Spring Meeting,.26a. Myers

     ⁽³³⁾33. NASAsnaps photo of remote planet. Information by Rick C. Hodgin (November 13, 2008). At:

http://www.tgdaily.com/trendwatch-features/40192-nasa-snaps-photo-of-remote-planet-25-light-years-away-using-visible-light-

       ³⁴⁾34. Noel, D.  (2013). “Inside the Earth — The Heartfire Model “.

http://www.aoi.com.au/bcw/Heartfire/index.htm

⁽³⁵⁾35. Ollier, C. D. (2003).  “The Origin of Mountains on Expanding Earth, and other hypotheses”, in vol. “Why Expanding Earth?” (ed.) Scalera G.: and Jacob K-H. Rome (2003).

⁽³⁶⁾36. Orlenok, V. (2010).  “Global volcanism and oceanization of the Earth and planets. Kaliningrad: I.Kant State University of Russia Press, 167.

⁽³⁷⁾37. Owen, Hugh. “The Earth Is Expanding and We Don’t Know Why.”  in New Scientist, No. 22, Nov. 22, 1984. 27-

      ⁽³⁸⁾38.  Peale, J. S. (1999). “Origin and Evolution of the Natural Satelits”.Annu. Rev. Astron. Astrophys. 37:533–602

⁽³⁹⁾39. Puchkov,V. N. “The evolution of the Uralian orogen.”(London: Geological Society, Special publication, V. 327, 2009), 161-195. DOI: 10.1144/SP327.9.

⁽⁴⁰⁾40. Romanowicz, B. and Y. Gung.  “Superplumes from the Core-Mantle Boundary to the Lithosphere:  Implications for Heat Flux.” Science 96.5567. (Stanford, CA: Highwire Press, 2002).513-516.  DOI: 10.1126/science.1069404.

⁽⁴¹⁾41. Scalera, Giancarlo (2003). ‘The Expanding Earth: sound idea for the new millennium.” In   Giancarlo Scalera, and Karl-Heinz Jacob (eds): Why Expanding Earth? :. Proceedings of the Lautenthal Colloquium, held on May 26, 2001 Honour off Ott Chistoph Hilgenberg. INGV, Rome.

⁽⁴²a⁾42a. Scalera, Giancarlo (editor in chief): Hilgenberg, O. C. (2003/1933/ 1939) “Formation and development of the: contraction or expansion.” In   Giancarlo Scalera, and Karl-Heinz Jacob (eds): Why Expanding Earth? Proceedings of the Lautenthal Colloquium, held on May 26, 2001 Honour off Ott Chistoph Hilgenberg. INGV, Rome 2003

⁽⁴²b⁾42b. Scalera Giancarlo (2011). “The Earth Expansion Evidence, A challenge for geology, geophysics and astronomy”. Contribution to the Interdisciplinary Workshop, held in Erice, Sicily, Italy (4-9 October 2011). Post-conference publication edited by Giancarlo Scalera (editor in chief), Enzo Boschi, and Stefan Cwojdziński. Rome (2012), 492.

⁽⁴²c⁾42c. Scalera, Giancarlo, Boschi, E. and G. Cwojdzinski (2012). “The Earth Expansion Evidence, A challenge for geology, geophysics and astronomy. Selected Contribution to the Workshop, held in Erice, Sicily, Italy (4-9 October 2011). Post-conference publication edited by Giancarlo Scalera (editor in chief), Enzo Boschi, and Stefan Cwojdziński. Rome, 492.

⁽⁴²d⁾42d. Scalera, Giancarlo. (2011). “South American volcanoes and great earthquakes.” Article Cwojdziński. Rome, (2012), 492

⁽⁴³⁾43. Scalera, G.  (2006). “The Mediterranean as a slowly nascent ocean.” Annales of Geophysics, Supplement to V.49, No. 1, 13-21.

⁽⁴⁴⁾44. Scalera, G. (2009). “Roberto Montovani (1889/1899). In: Biography of a forerunner of the expansion of theocean floor and the Earth.” Montovani and his ideas on the expanding Earth, as revealed by his correspondence and manuscripts. Annales of Geophysics, 52(6), 615-648.

⁽⁴⁵⁾45. Schirber, M. (2005). “Core of a Supernova Goes Missing”. At: http://www.space.com/1168-core-supernova-missing.html.

⁽⁴⁶⁾46. Sciama, w. D. (2012/1959) “The unity of the Universe”. Courier Corporation  ISBN  0486135896 p. 256

⁽⁴⁷⁾47. Shannon, M. C. & Agee, C. B. (1998). Percolation of core melts at lower mantle conditions. Science280, 1059 – 1061.

⁽⁴⁸⁾48. Shehu, V. (1971). “The age and origin of the porphyry granite of Fierza.”(In Albanian).Bul.Of Sc. Tirana Unv. No 1 p 127 – 141.

⁽⁴⁹a⁾49a. Shehu, V. (1988).“Developing Earth” (In Albanian). Tirana, Albania. (Sht. Bot.  8 Nëntori, 180.

⁽⁴⁹b⁾49b. Shehu, V. (2004). “The Earth, a sample of universe in our hands, according to the Earth expansion through growing and developing processes,” New Concepts in Global Tectonics. (Urbino (Italy: Workshop, Aug. 29- 31,

⁽⁴⁹c⁾49c. Shehu, V. (2005). “The Growing and Developing Earth.”(No. Charleston, S.C.: BookSuege, LLC  (2005), ISBN 1-4196-1963-3, USA, 218.

⁽⁴⁹d⁾49d. Shehu, V. (2009).“The Growing and Developing Earth.”(In Albanian). Tiranë, Albania: Sht. Bot.  Dudaj. 361.

⁽⁵⁰⁾50.  Shehu, V. (2012/2011). “Earth Expansion through Activity of the Earth Core-Kernel as an active cosmic Object.”In: The Earth Expansion Evidence, A challenge for geology, geophysics and astronomy. “Selected Contributions to the Interdisciplinary Workshop,” (held in Erice, Sicily, Italy 4-9 October. 2011).  243-262. Post-conference publication edited by Giacarlo Scalera (editor in chief), Enzo  Boschi, and Stefan Cwojdziński. 263-273. Rome.

⁽⁵¹⁾51. Shehu, V. (2016), ISBN. “The Earth’s Core, an Energetic Cosmic Object”. Printed by Create Space, An Amazom.com Company. USA 2016. 80p. https://www.amazon.ca/Earths-Core-Energetic-Cosmic-Object/dp/1512290874

⁽⁵²⁾52. Shen, W. B, et al. (2008). “The expanding Earth: evidences from temporary gravity fields and space geodesic GEPH. Research Abstracts V. 10 EGU2008-A-0473.

⁽⁵³⁾53. Smith, A.G. (2006). “Tethyan Ophiolite emplacement, Africa to Europe motion, and Atlantic spreading.”In “The Tectonic Development of the Eastern Mediterranean Region” A.H.F. Robertson and D. Mountrakis, (Eds.).  (London Geographical Society, Special Publication 260, 1-9.

⁽⁵⁴⁾54. Storetvedt, K. M. (2010).  “Falling plate tectonics–rising new paradigm: salient historical facts and current tuation.”  NCGT Newletter, 55, 4-34.

⁽⁵⁵⁾55. Vogel, K. “Contribution to the Question of Earth Expansion Based on Global Models.” (2012). In: The Earth Expansion Evidence, A challenge for geology, geophysics and astronomy. “Selected Contributions to the Interdisciplinary Workshop,” (held in Erice, Sicily, Italy 4-9 October. 2011). Post-conference publication edited by Giacarlo Scalera (editor in chief), Enzo Boschi, and Stefan Cwojdziński. 161-172. Rome.

⁽⁵⁶⁾56. Wegener, Alfred (1912). “The Origins of continents and oceans.”(Dover Earth Science: 1915). Originally presented at A Yearly Meeting of the German Geological Society (6 January, 1912).

⁽⁵⁷⁾57. Welsh, W.E. and L.R. Doyle. “World with two stars,” Scientific American 309 (5): 4. (Nov. 2013).  40-47. DOI: 10. l038/scientific American 1113-40.

⁽⁵⁸⁾58. Wood J. A. “Meteorites and the origin of planets.” (New York: The McGraw Hill Companies, 1968) 117.

⁽⁵⁹⁾59. Yano, T., Vasiliev, B.I., Choi, D.R.et al. “Continental rocks in Indian Ocean.” NCGT Newsletter 58, (Australia NGCT.org, 2011). 09-28

⁽⁶⁰⁾60. Yuecheng C., et al. (1998). “A new interpretation of the Himalayan orogenic belt.”  Chinese Science Bulletin, 43.1, 83-84. DOI: 10.1007/BF02885523

⁽⁶¹⁾61. Young, C. J., and T. Lay.  “The core-mantle boundary. “Earth Planet Science Annual Review, 15, (1987).25-46.

⁽⁶²⁾62. Young, T. Erick. “Cloudy with a chance of stars. “Scientific American V. 302. (2010).  34-41.DOI:10.1038/scientific American 0210-34.

⁽⁶³⁾63. Zagorevski, A. et al. (2008). “Tectonic architecture of an arc-arc collision zone, Newfoundland Appalachians.” Annals of Geophysics, Supplement to V.49, No. 1., Special Paper #436 in Draut A., Clift, P.D. and D.W. Scholl (Eds.). “Formation and application of the sedimentary record in arc collision zones.”  (Boulder, CO: Geographical Society of America, Inc., Special Paper #346,). 309-334.

⁽⁶⁴⁾64. Zolensky, M. E.  et al. “Mineralogy and petrology of Comet 81 P/Wild 2 Nucleus Samples.” In Science, V. 314, No. 5806. (Stanford, CA: Highwire Press, 2006).1735-1739.

⁽⁶⁵⁾65. Sudiro, P. (2014). “The Earth Expansion Theory and its transition from scientific hypothesis to pseudoscientific belief”. History of Geo-and Space Sciences, No 135-148. Web: http://www.hist-geo-space-sci.net/5/135/2014/hgss-5-135-2014.pdf

 

 

 

 

 

 

 

Filed Under: Kulture Tagged With: Konsolidimi i Tokës në Diskun Planetar, të Sistemit Diellor, Vedat Shehu

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 185
  • 186
  • 187
  • 188
  • 189
  • …
  • 544
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • “Shënime për historinë antike të shqiptarëve”*
  • Si funksionon sistemi juridik në Shqipëri dhe pse ai ka nevojë për korrigjim?
  • Emisionet postare festive të fundvitit në Kosovë
  • JAKOBSTADS TIDNING (1939) / MBRETI ZOG, SHUMË BUJAR ME BAKSHISHE. — EMRI I TIJ NUK DO TË HARROHET KAQ SHPEJT NGA PRONARËT DHE PERSONELI I HOTELEVE NË VARSHAVË.
  • HAFIZ SHERIF LANGU, DELEGATI I PAVARËSISË TË CILIT IU MOHUA KONTRIBUTI PËR 50 VJET ME RRADHË, KLERIKU DHE VEPRIMTARI I SHQUAR I ÇËSHTJES KOMBËTARE
  • RIPUSHTIMI I KOSOVËS – KUVENDI I PRIZRENIT 1945
  • Nikola Tesla, gjeniu që u fiksua pas pëllumbave dhe u dashurua me njërin prej tyre
  • Bahamas njeh Kosovën!
  • Legjenda e portës shkodrane, Paulin Ndoja (19 dhjetor 1945 – 16 prill 2025) do të mbushte sot 80 vjeç
  • “Roli dhe kontributi i diplomacisë shqiptare në Maqedoninë e Veriut nga pavarësia deri sot”
  • Marie Shllaku, kur një jetë e re u shndërrua në përjetësi kombëtare
  • Në sinoret e Epirit…
  • Mbrëmë hyri në fuqi Ligji i SHBA për autorizimin e mbrojtjes kombëtare
  • Skënderbeu “grek”, ose si të bëhesh grek pa e ditur
  • A historic moment of pride for the New Jersey Albanian-American community

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT