NGA POEZIA E INDIANËVE TE AMERIKES/
___________________________________________

Ç’ËSHTË MIRË/
MBAJE SHTRËNGUAR FORT/
___________________________________/

A E DINI SE PEMËT FLASIN?/
 
Po flasin. Flasin me njera-tjetrën,/
dhe flasin për ty, nëse ti je duke i dëgjuar./
Por njerëzit e bardhë nuk dëgjojnë./
Ata nuk kanë menduar kurrë/
nëse ia vlen të na dëgjojnë ne indianëve,/
kam frikë se ata s’kanë për të dëgjuar /
as edhe zërat e tjerë të natyrës./
Unë vetë kam mësuar shumë nga pemët:/
Ndonjëherë edhe diçka mbi motin,/
ndonjëherë diçka për kafshët,/
ndonjëherë tjetër edhe diçka mbi Shpirtin e Madh./

(Tatanga Mani )

Jetoje jetën tënde

Jetoje jetën tënde në mënyrë të tillë që frika e vdekjes
të mos mundet të futet kurrë në zemrën tënde.
mos sulmo askënd për fenë e tij ;
respekto idetë e të tjerëve ,
dhe kërko që edhe ata të respektojnë të tuat.
Duaje jetën tënde, përmirësoje atë,
stolisi gjëra që të jep ajo.
Kërko që të jetosh gjatë
dhe të kesh si qëllim që t’i shërbesh popullit tënd.
Përgatit një këngë fisnike vdekjeje për ditën
në të cilën do të ecësh drejt ndarjes së madhe.
Këmbe përherë një fjalë a përshëndetje një miku që sheh
edhe i huaj po të jetë në një vend të vetmuar.
Trego respekt për të gjithë njerëzit dhe mos iu përul askujt.
Kur zgjohesh në mëngjes falëndero për ushqimin e gëzimin ejetës.
Nëse nuk ke asanjë arsye të falenderosh,
faji bie vetëm tek ti.
Mos abuzo për asgjë e me askënd,
për të këmbyer gjërat e urta me të marrat
dhe heq shpirtin e vizioneve të tij .
Kur të të vijë çasti për të vdekur,
Mos u bë si ata, zemrat e të cilëve, janë plot me frikë,
dhe kur të vijë koha e tyre ata do të qajnë
dhe do të luten që të kenë edhe pak kohë tjetër për të jetuar
jetën ndryshe.
Këndo këngën tënde të vdekjes
dhe vdis si një hero që kthehet në shtëpi. ”

Capo Tecumseh

Vajzë e trishtuar
Këngë – Navaho –
 
shumë njerëz ekzistojnë në këtë botë ,
por vetëm njëri është i dashur për mua.
Është i mirë, i fortë dhe guximtar.
m’u betua për një dashuri të përjetshme ,
por më harroi.
Një shpirt i keq
duhet t’a ketë marrë mendjen.
dhe unë,
unë s’di të dashuroj të tjerë, veç tij
dhe unë pres, unë pres.

Frikë nga Dashuria
Këngë – Fox-

Nuk jam trembur kurrë nga një egërsirë e tmerrshme
gjatë gjithë jetës sime
s’jam trembur kurrë nga një pëllumbeshë
gjatë gjithë jetës sime ,
s’jam trembur kurrë nga një flutur
gjatë gjithë jetën sime ,
s’jam trembur kurrë nga një lule fushe
gjatë gjithë jetës sime

Vejusha
Këngë – Sioux –

Natën
kur bufi tregon ëmbëlsisht
historinë e vdekjes tënde
dhe të të gjithë të vdekurve
e njerëzve
të popullit tim ,
ëndërroj të të gjej
në fund të horizontit të perëndimit,
dhe të ulem pranë teje dhe, të këndoj kështu:
” Pse ike kaq shpejt, kaq larg që këtu?

Paqja
Nohawh

Paqja nuk është vetëm
e kundërta e luftës :
paqja është më shumë se kaq.
Paqja është ligji i jetës njerëzore .
Paqja është ajo që, kur ne veprojmë
ashtu siç duht vepruar
është ajo që kur midis çdo qenie njerëzore
mbretëron drejtësia.

Unë jam vetëm një njeri
 
Unë jam zëri i popullit tim .
Unë jam vetëm një njeri .

Sidoqë të jenë ndjenjat e tyre ,
Unë them.
Nuk e dua luftën.
Unë dua të jem thjesht njeri .
Ju më mohoni të drejtën e një njeriu të bardhë . Lëkura ime është e kuqe ,
zemra ime është si zemra e një njeriu të bardhë , por unë jam një Modoc .
Nuk kam frikë të vdes.
Nuk do të bie mbi shkëmbinj.
Kur unë të vdes armiqtë e mi do të jenë poshtë meje.
Ushtarët tuaj më sulmuan, ndërsa unë po flija bri lumit Lost .
Ata na shtynë mbi këta shkëmbinj si një drerë të plagosur .

( Kintpuash dei Modoc)

Gugatja

Të gjithë indianët e dinë që edhe kafsha më e vogël
ka një rëndësi të madhe dhe mund të na mësojnë shumë gjëra,
saktësisht siç janë të rëndësishëm
të gjitha njohuritë e vogla që mësojmë ditë për dite.
Për më tepër, çdo ditë e çdo moment
të jetës sonë janë plot me gjëra të vogla .
Për këtë arsye nuk duhet të përqendrojmë
mendjen tonë
mbi ngjarjet të mundshme të mëdha të së ardhmes ,
por duhet të veprojmë për të zhvilluar sa më mirë të mundemi
detyrat tona të përditshme.
Vetëm në këtë mënyrë do të demonstrojmë
respekt për Shpirtin e Madh
dhe gjithçka që Ai ka krijuar .
( Tail Yellow ) – Crow

përktheu Faslli Haliti