Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

The U.S. must rein in Erdoğan’s war-mongering

by

By David L. Philips- Proclaiming “zero problems with neighbours”, former Prime Minister Ahmet Davutoğlu heralded a new era of Turkish foreign policy in 2013. However, Davutoğlu and other stalwarts of the ruling Justice and Development Party (AKP) were eventually side-lined as Recep Tayyip Erdoğan consolidated his dictatorship.

With Turkey’s economy collapsing, Erdoğan is fuelling regional conflicts in order to distract Turks from his economic mismanagement. Instead of helping Turkey, the administration of U.S. President Donald Trump has turned a blind eye to Turkey’s economic strife, democratic deficit, and nefarious role in the region.

Today, Turkey is engaged in multiple armed conflicts.

Turkey invaded northern and eastern Syria, killing hundreds in the Syrian Defence Forces, America’s ally against Islamic State (ISIS). Kurds, Armenians and Syriac Christians were targeted. Hundreds of thousands were driven from their homes in Afrin and communities east of the Euphrates River.

In Iraqi Kurdistan, Yezidis in Sinjar and Christians in Zakho were victimised by Turkey’s bombing and occupation. Yezidis, who barely survived a genocide by ISIS, now face persecution from Turkey’s jihadist proxies. Forced conversion to Islam, rape of women and girls, arbitrary arrest, torture, and ethnic cleansing are routine.

Turkish warships are plying the eastern Mediterranean to disrupt an agreement between Egypt and Greece on an exclusive economic zone (EEZ), which will produce natural gas with Israel as a major beneficiary.

Mock dogfights regularly occur between Greek and Turkish war planes, as Erdoğan questions the 1923 Treaty of Lausanne that established Turkey’s current borders. Seizing islets in Greek territorial waters would be a major provocation and causus belli between NATO allies.

Turkey recently encouraged Azerbaijan to launch cross-border attacks against Armenia. With drones and missiles from Turkey, Azerbaijan is threatening to renew the conflict over Nagorno-Karabakh.

Turkey has also intervened in Libya, where tribal and regional factions are in desperate need of reconciliation. There is real risk of conflict escalation between Turkey and Egypt, who support different sides in Libya’s civil war.  

While all these front-line states are at-risk from Turkey’s aggression, Libya is a laboratory for Turkey’s malign foreign policy. During the first months of 2020, Turkey deployed up to 3,800 Syrian mercenaries to Libya. These mercenaries from the National Syrian Army, some allegedly drawn from al-Qaeda and ISIS remnants, are notorious for war crimes. They have beheaded opponents, raped women and girls, tortured and killed opponents. They are the dregs – the worst of the worst.

Their deployment to Libya swung the tide in favour of the Government of National Accord (GNA), led by Prime Minister Fayez al-Sarraj. Turkey’s actions are fuelled by geo-strategic and economic interests. Libya is an oil-rich country with energy assets coveted by foreign powers. Backing Farraj gives Erdoğan influence over Libya’s energy sector.

Since 2011, when Libyan dictator Muammar Gaddafi was ousted, Libya has been at war with itself. Libya has been divided for years between Farraj’s GNA and the Libyan National Army (LNA) led by Khalifa Haftar. Backed by Russia and the Gulf States, the LNA’s forces were on the verge of seizing Tripoli when Turkey and its mercenaries intervened. Having turned the tide, the GNA now vows to capture Sirte, the gateway to Libya’s oil fields, and the al-Jufra air base.

Egypt, which backs the LNA, has pledged to defend Sirte. To this end, the Egyptian parliament authorised the deployment of troops “to defend Egyptian national security against criminal armed militias and foreign terrorist elements”. Recent developments pit Turkey against Russia and the United Arab Emirates. Tensions could boil over into a full blown war without a ceasefire and international mediation.

These are times when countries look to the United States for leadership. However, the Trump administration does not have a Libya policy. Its ambivalence and lack of leadership has opened the space for ill-intended and self-serving powers to intervene. It is understandable that the United States wants to avoid another entanglement in the Middle East. But America’s neglect of Libya is another example of a situation gone awry when the United States abrogates its leadership role

In each of the violent conflicts where Turkey is involved, the Trump administration has failed to lead.

Trump gave Erdoğan a green light to invade and occupy northeast Syria, betraying the Syrian Democratic Forces (SDF), which lost 11,000 fighters killed and 24, 000 wounded fighting ISIS.

U.S. officials barely said a word when Turkey invaded Iraqi Kurdistan, threatening American troops and oil companies. 

And as Turkey provokes Greece and Cyprus, there is serious concern whether the Trump administration would enforce Article 5 of the North Atlantic Charter in the event of a clash between treaty allies.

None of these problems are intractable if the United States uses diplomatic leverage to address them. Regarding Libya, the U.S. should call for a ceasefire and humanitarian access while endorsing a United Nations-led mediation.

U.S. national interests are served by upholding sovereignty and international humanitarian law. Trump’s fawning over Erdoğan is inexplicable. Erdoğan is a serial war-monger who will continue his aggression until a punitive reprisal from the U.S.

Much damage has been done. However, it is not too late to stabilise these conflicts. If Trump is unable or unwilling to do, his successor must.

Çibani Taulant

by

Nga Ilir LEVONJA-

Plot 7 vjet në pushtet që Taulant çibani u thotë shqiptarëve se sa i korruptuar është djali i ish kryeministrit Berisha. Plot shtatë vjet me një vrimë i bie fyellit. Megjithëse nuk ka mbetur këmbë shqiptari ta besoj atë që, me deklarata foltoreje parlamenti, se sa i korruptuar është ky apo ai, nuk ndreqet ekonomia e tyre. Nuk merr fund ajo varfëria periferike, nuk largohet mizerja e llogaçeve, nuk mbulohen sa për sy e faqe me ca shtëpi kukullash humbja e çatisë apo dëmet e tërmetit, as dështimi total në lidhje me covid-19. Nuk rregullohen shqiptarët me taktikat tekanjoze se kush e do dhe kush nuk i do ndryshimet kushtetuese, listat e hapura, apo ndryshimi i sistemit zgjedhor etj. Nuk ndreqet ekonomia e vendit duke bërë gam-gam mbi presidentin, me deputetë listash që gjithçka janë gati ta djegin mjafton të kenë një karrikë parlamenti. Sikur pagat e pa meriturara të këtij parlamenti kot, në këtë ekzistencë kote, me llogje batutash, të atij kamioni reportabël të bonifikimit shqiptar, pagat e 2020 t’i kishe hequr sepse janë një fyerje në raport me të ardhurat dhe mundësitë ekonomike të shqiptarëve, mbyllje shumë plagë të hapura. Por kjo nuk ndodh, ndaj ndodh ajo që shqiptarët duhet të dëgjojnë dënglat tuaja se sa i korruptuar është çuni i Salës. Sikur janë shqiptarët ata që po e fshehin guerrilasin e Salës. Për ato paratë rifuxho në atë kërren e kuqe nuk flet zotrote, as për kafetë në hollet e europës me kontingjentin e gjykatave. Nuk ndreqen shtëpitë e shqiptarëve, nuk mbushet kuleta e tyre duke iu përveshur Spakut se kë po arreston dhe se kush dhe kush është i këtij apo atij subjekti. As me ca show OFL-je etj. Janë pikërisht ato strategji që sollën rënien tatëpjetë të Sali Berishës më 2013-tën. O i bëni nga budallallëku, o i bëni enkas të bindur se i keni ndarë dysh shqiptarët sot. Ka mundësi të jetë kjo e dyta. Mbajeni se theqafja ka nisur. Mirësisht është e kuptueshme sot që për shqiptarët je një çiban. Ua shanë presidentin kur vet e emërove, shqiptarët nuk kanë votuar kënd aty. Ua ndryshon kushtetutën, kur i teket Edi Ramës dhe ty, shqiptarët nuk e kanë votuar kurrë këtë. Ke si shembull rast referendumin e vitit 1994 mbi pushtetin dhe kompetencat e presidentit të kohës. Shqiptarët e refuzuan. Atë që nuk po bëjnë dot sot popuj apo shoqëria civile si ajo në Turqi, Rusi, apo Bjellorusi. Shqiptarët duan një të tillë si ajo e Amerikës, për më tepër një shtetar gatitu para librit themeltar të shtetit. Dhe nëse duhet të ndryshojnë diçka, lërjani vullnetit të tyre.

Masks and Facial Covers-How do they protect us?

by

*By: Dr. Pashko R. Camaj, Doctor of Public Health Sciences-

As the coronavirus continues to spread across the globe, one of the central questions in the fight to contain it has been: Do masks work? The simple answer is yes, face masks combined with other preventive measures, such as frequent hand-washing and social distancing, help slow the spread of the virus and keep us healthy. There is a common refrain that masks or face covers do not protect you, that they protect other people from your own germs.  That is true, but we also know that masks can also protect you from viruses that may otherwise be in the air we breathe. So here is some useful information on protection that masks, and facial covers provide for you.  

An obvious question is why were face masks not recommended by the public health officials at the start of the pandemic? There are a few factors that were involved in the decision: The legitimate concern that the limited supply of surgical masks and N95 respirators should be saved for health care workers.  Another factor was that culturally, the U.S. was not really prepared to wear masks, unlike some countries in Asia where the practice is more common. But the most important factor was that at that time, public health experts did not fully know the extent to which people with Covid-19 could spread the virus before symptoms ever appeared.  Viral infections such as seasonal flu are spread by symptomatic people.  However, in the case of Covid-19, the virus can be spread by people in early stages of infection that do not have any symptoms. These discoveries led the public health groups to do an about-face on face masks. The World Health Organization and the U.S. Centers for Disease Control and Prevention (CDC) now include use of face masks in their recommendations for slowing the spread of the virus. 

So, masks and facial covers have become a part of our everyday life.  They are essential for people to wear when they go out in public, such as to shop or go to social events, and when close to other people at the beach or park. They come in different shapes and colors.  But in general, there are two kinds of this protective gear: medical-grade masks and nonmedical face coverings. Medical-grade masks include disposable surgical face masks and N95 respirators. Surgical face masks are used to block large particles and respiratory droplets (which are sent into the air when someone coughs or sneezes) from entering or exiting your mouth. Cloth masks are not the same as surgical masks or N95 respirator masks, which are used by medical workers at high risk for being exposed to the coronavirus. They may not prevent you from inhaling all particles that carry the coronavirus. But that does not mean it is not worth wearing one.

How masks protect us: The 2019 novel coronavirus is predominantly spread through viral droplets that come out of people’s mouths or noses when they cough, sneeze or talk. Cloth masks act as a physical barrier to keep large droplets from spewing out into the air, where someone else could breathe them in and become infected. Facial masks reduce the amount of virus you get exposed to.  If you are unlucky enough to encounter an infectious person, wearing any kind of face covering will reduce the amount of virus that you may inhale.  In toxicology, we have an adage, that ‘concentration and duration’ determines a toxicity.  This is to say, how much of it and for how long we are exposed to a harmful agent. As it turns out, that is pretty important.  Breathing in a small amount of virus may lead to no disease or far milder infection. Perhaps, that is one reason some infected people experience mild or no symptoms at all.  But inhaling a large volume of virus particles can result in serious disease or death.  Obviously, we also know that factors such as overall age and health condition of the person exposed to the virus will be determining factors in the outcome of the disease.  Elderly and those with underlying health conditions have been hit the hardest with this infection.

In closing, combined with other virus prevention methods such as good hygiene and social distancing, face covers such as surgical face masks, N95 respirators and even home-made face coverings can help lower the risk of spreading the virus or becoming infected and keeping you healthy.  So just do it!

**Vice President, Pan-Albanian Federation of Amerika “Vatra”

RASTI DEMNJANUK DHE RASTI UNIK I SHQIPËRISË

by

NGA ELIDA BUÇPAPAJ*-

 (Ky shkrim mban datën 20.03.2012 dhe është i përfshirë në librin tim “Tirania e Tranzicionit”, botuar nga Onufri në vitin 2012. E risjell në vemendjen e lexuesit pas tetë vitesh kur në Gjermani është hapur një proces gjyqsor kundër Edmond Cajës, një ish-persekutor i burgut të Qafë Barit. Është gjyqi i parë që zhvillohet jashtë Shqipërisë. Deri më tani në Shqipëri nuk është bërë asnjë gjyq i këtij formati, nuk janë dënuar as krimet e diktaturës dhe as persekutorët, pa marrë parasysh se viktimat janë me mijra, duke përfituar nga kjo, bijtë e persekutorëve janë rikthyer në pushtet, pa kërkuar as ndjesën më të vogël për ato mijra e mijra jetë të djegura. EB)

Përpara disa ditësh vdiq John Demjanjuk, në moshën 92 vjeçare, i dënuar si kriminel nazist, paçka se nuk e pranoi asnjëherë fajin duke thënë se ishte vetë një viktimë e Nazizmit.

John Demjanjuk lindi e u rrit në një fshat të Ukrainës në një kohë kur vendi tronditej nga kriza e urisë dhe spastrimet e Stalinit. Me fillimin e Luftës të dytë Botërore atë e mobilizojnë me trupat e Ushtrisë të Kuqe, ku plagoset dhe pasi e kthejnë përsëri në front kapet peng nga forcat gjermane, të cilat pastaj e detyrojnë që të punojë në kampin e shfarosjes Sobibor, si një “Roje burgu” — rangu më i ulët i atyre të burgosurve që pranonin të bashkëpunonin me trupat SS, por mjaftueshëm për ta dënuar dhe etiketuar si kriminel nazist.

Me mbarimin e Luftëstë Dytë Botërore John Demjanjuk emigron në SHBA, merr shtetësinë amerikane dhe ndërton atje jetën deri kur, më 1983, e zbulojnë si „kriminel lufte”, kohë prej nga filloi një gjyq që zgjati 30 vjet dhe nuk rezulton të ketë mbaruar ende -ku John Demjanjuk gjykohet në tri kontinente, në SHBA, Izrael dhe Europë dhe në maj të 2011 dënohet nga gjykata e Mynihut në Bavierë me 5 vite burg pas 18 muaj gjykimi e 90 seancash. Në Mynih ai u dërgua në një shtëpi pleqsh muajt e fundit si i sëmurë terminal, ku edhe vdiq më 17 mars, duke mos e pranuar asnjë herë fajin. Në gjyqin kundër John Demjanjuk nuk pati asnjë dëshmitar që të vërtetonte se ai kishte qenë roje në kampin e shfarosjes. E vetmja provë ishtenjë kartë identiteti SS për të cilën John Demjanjuk insistonte se ishte një fallsifikim sovjetik i KGB-së.

Yehuda Bauer, një historiani Holokasutit nga Jeruzalemi tha se “Rasti i John Demjanjuk ilustron parimin se, edhe kur është fjala për një kriminel nazist të rrangut më të ulët, ai duhet të gjendet dhe të dënohet. Rëndësia nuk është tek dënimi apotek koha që duhet të mbahet në burg një person i tillë, e rëndësishme është që krimi të vijë në vemendjen e opinionit publik.” Ndërsa Dieter Graumann,presidenti i Këshillit Qendror të Hebrejve në Gjermani me vdekjen e JohnDemjanjuk shtoi se “Një vdekje është tragjike, por në rastin konkret duhet thënë se ishte e rëndësishme gjykimi dhe dënimi i tij, sepse drejtësia nuk e njeh statusin e kufizimit të dënimit për shkak të moshës dhe mosha e madhe nuk e mbronte dot John Demjanjuk nga dënimi. Kjo nuk ishte hakmarrje por drejtësi,” shtoi ai.

John Demjanjuk vdiq i vetëm larg familjes dhe fëmijëve të cilët jetojnë si shtetas amerikanë në Clevelend të SHBA. Ai i shpëtoi dënimit me vdekje në Izrael, sepse u konfondua me një tjetër kriminel që kishte kryer masakra në kampin famëkeq të Treblinkës.Atij iu hoq dy herë shtetësia Amerikane dhe u dëbua nga Amerika dhe rasti i John Demjanjuk u komentua edhe nga drejtësia e SHBA, si një reflektim i vendosmërisë së qeverisë amerikane për t’i sjellë kriminelët e luftës përpara drejtësisë, pa marrë parasysh se Demnjanjuk asnjëherë nuk e pranoi se kishte qenë „Roje burgu” në kampin e shfarosjes Sobibor. Të vetmin „faj” që pranoi ishte se kishte gënjyer kur kishte thënë se kishte lindur në Sobibor të Polonisë në vend të fshatit të tij në Ukrainë, nga frika se e kthenin mbrapsht.

E solla shembullin e John Demjanjuk, si një rast i trishtë, për të hedhur një paralele me nomenklaturën e shtetit komunist shqiptar që kreu genocid për 50 vite rresht, ndërkohë që edhe sot e kësaj dite për atë periudhë të zezë të historisë nuk ekziston asnjë fajtor, asnjë gjyq dhe asnjë gjykim apo dënim.

Rasti i John Demjanjuk dëshmon se si Gjermania distancohet nga e shkuara kriminale, ndërsa në Shqipëri e shkuara diktatoriale gjatë këtyre 20 viteve tranzicion është krejtësisht temë tabu, dhe Shqipëria rezulton një vend ku nuk ka ndodhur dekomunistizimi si proces i kapërcimit të trashëgimisë kriminale përmes dënimit të krimeve dhe pastrimit të aparatit shtetëror. Dekomunistizimi është i ngjashëm me denazifikimin, i cili iu kërkua Gjermanisë me detyrim prej Perëndimit, ndryshe nga dekomunistizimi i cili është penguar nga pseudoelitat e periudhës totalitariste në Shqipëri, ku krimet as nuk dënohen dhe as nuk zbardhen dhe ku ish eksponentët e diktaturës edhe sot e kësaj dite kanë pushtuar pika kyçe të administratës politike.

E djathta akuzon të majtën se është bërë strehë e vijimësisë së ish nomenklaturës përmes bijve dhe nipave, ndërsa e djathta vetë është bërë strehë e njerëzve me dosje dhe ishzyrtarëve të lartë të regjimit komunist.

Dhe pikërisht këtu qëndron shkaku i vërtetë se përse Shqipëria është vendi me një tranzicion kaq të mundimshëm, kur vendet e ish bllokut lindor tashmë kanë kohë që janë anëtare të BE-së dhe NATO-s.

Dënimi dhe zbardhja e krimeve të diktaturës komuniste është kthyer e rikthyer këta njëzet vjet me dhjetëra herë në qendër të debateve të qarqeve politike dhe opinionit publik,por pengesë kryesore në fakt është bërë vetë politika e cila ka probleme me të shkuarën e saj, duke mbajtur peng të ardhmen e shqiptarëve.

Jemi i vetmi vend në Europën Lindore që kemi rehabilituar pas 1997 ish eksponentët e diktaturës pas gjyqeve qesharake për kafe, ndërsa janë mbyllur sytë përpara krimeve kundër njerëzimit, genocidit dhe shfarosjeve pa gjyq të kundërshtarëve politikë dhe persekutimit të familjeve të tyre, të ekzekutuara për gjysmë shekulli nga regjimi komunist.

Jemi i vetmi vend ku njerëzit me dosje kanë 20 vjet që janë në majat e pushtetit politik e mediave,dhe klasa politike bën veshin shurdh ndaj të gjitha kërkesave e orientimeve që vijnë nga Perëndimi për të hedhur dritë mbi periudhën më të egër atë të terrorit komunist.

Jemi i vetmi vend ku edhe sot e pas njëzet vjetësh pjesa më e madhe e shtresës së të përndjekurve politikë, viktimat më tragjike të diktaturës, kanë shkuar në atë botë pa u dëmshpërblyer as moralisht dhe as materialisht dhe në administratën shtetërore, në parlamentin e Shqipërisë e në qeveri ushtrojnë aktivitetin eksponentë me hipoteka prej sistemit totalitarist.

Jemi i vetmi vend ku nuk kemi ligj që i dënon krimet e diktaturës komuniste, ku nuk kemi ligj që i merr në mbrojtje, ua jep pafajësinë, i rehabiliton viktimat e regjimit totalitarist.

Jemi i vetmi vend ku nuk kemi ligj që të kërkojë pastërtinë e figurës së zyrtarit publik, ku Ligji i Lustracionit u përgatit në mënyrë selektive, si mënyrë për hakmarrje por jo për të vënë drejtësinë në vend..

Jemi i vetmi vend në Europën Juglindore ku drejtësia nuk ekziston, ku fajtori nuk ndëshkohet, duke rrezikuar kështu sistemin dhe themelet e shtetit të së drejtës, ku historia e periudhës totalitariste nuk zbardhet, ku nuk ekziston asnjë muzeum i diktaturës, asnjë datë zyrtare, asnjë monumet që flet për tragjedinë kombëtare, ku data e rrëzimit të diktaturës kujtohet vetëm nga një parti, ku elitë ka mbetur ajo që gjatë diktaturës ka qenë superstruktura e regjimit, që vazhdon t’i mbajë të pushtuara vendet kyçe dhe më e keqja është se ka mbetur po aq dogmatike dhe persekutuese sa ka qenë në kohën e diktaturës, sepse korifejtë e kulturës shqiptare vazhdojnë të torturohen, të rivriten e të mbahen të burgosur në burgjet e ndërgjegjes së ndyrë të politikës, sepse janë të mbuluar nga heshtja dhe indiferenca që merr kontekst kriminal.

Jo më kot një ish historian i regjimit komunist, kunat i njërit prej xhelatëve kryesorë të diktaturës, Arben Puto, në moshën 88 vjeçare ka dalë me një libër ku i rietiketon si tradhtarë e kuislingë Konicën, Fishtën e Koliqin, ashtu si veproi për gjysmë shekulli terrori komunist. Jo më kot, gjatë njëzet vjet tranzicion nuk është bërë as përpjekja më e vogël për të rishkruar historinë nën dritën e fakteve apo për të rehabilituar personalitetet e artit dhe kulturës, të vrarë apo ekskomunikuar gjatë diktaturës, përkundrazi i kanë ridënuar përmes indiferencës dhe heshtjes. Me heshtje mbulohen dhe veprimtarët antikomunistë jashtë atdheut. Me luftë politike dhe me presion të të gjitha ngjyrave shpërblehen intelektualët e angazhuar që nuk e pranojnë këtë farsë politike, ku gjithçka ka mbetetur në mëshirën e fatit, me destinacion harresën kolektive.

Gjithçka ka mbetur në mëshirën e fatit. Jo më kot e përjashtuan nga politika Pjetër Arbnorin, i cili për nga vuajtjet që kishte hequr e tejkalonte Nelson Mandelën dhe duhet të ishte Nobelist i Paqes. Politika bëri gjithçka që t’i fshehë krimet. Pjesa më e madhe e viktimave nuk jetojnë më. Viktimat e terrorit komunist u përdorën nga politika vetëm për farsa elektorale, sepse politika vetë u komprometua duke vendosur në krye të drejtësisë njerëz të inkriminuar, siç është rasti i Fehmi Abdiut dhe sot të gjitha palët pranojnë se nuk ekziston drejtësia por nuk e pyesin kurrë veten se përse nuk egziston kultura e ndëshkimit të fajit.

Denoncimi i krimeve të komunizmit është bërë në mënyrë spontane nga viktimat vetë, apo familjarët e tyre me sakrifica të panumurta, siç është rasti i priftit françeskan Zef Pllumbi me librin e tij “Rrnoj për me tregue” dhe jo nga shteti. Dhe ata intelektualë që kanë ndërmarrë nisma në favor të dënimit të krimeve janë ekskomunikuar nga njerëzit e ish diktaturës që kanë njëzet vjet në rradhët e të djathtës.

Për qëndrimin mohues që ka mbajtur klasa jonë politike ndaj asaj tragjedie kombëtare që ka ndodhur në Shqipëri për pesëdhjetë vjet, meriton që të largohet nga politika, sepse, pa u vënë drejtësia në vend, në Shqipëri nuk mund të vendoset shteti i së drejtës.

E ardhmja e Shqipërisë nuk mund të mbetet në duart e politikanëve të komprometuar gjatë periudhës së diktaturës. Shqipëria duhet të distancohet nga e djeshmja diktatoriale përmes dënimit dhe zbardhjes së krimeve, hapjes së dosjeve dhe largimit nga politika të emrave të konsumuar.

Rasti i John Demjanjukut është shembulli i asaj që do të duhej të kishte ndodhur në Shqipëri gjatë këtyre njëzet viteve tranzicion, ku në fakt Ramiz Alia dhe Nexhmije Hoxha kanë mbizotëruar skenën mediatike si shprehje e pushtetit të tyre të nëndheshëm ndaj politikës.

Nuk flitet për hakmarrje, flitet për drejtësi, e cila duhet të vihet në vend, aq më tepër kur sot Shqipëria është një vend anëtar i NATO-s, që e bën jo vetëm të jetë një vend i privilegjuar, por edhe të jetë i obliguar për të përmbushur detyrime e plotësuar standarte.

Nuk mund të ketë harresë, nuk ka harresë të krimeve, nuk harrohet terrori i diktaturës për gjysmë shekulli. Ka kujtesë, sepse vetëm duke kujtuar, ne nuk do të lejojmë që të ripërsëritet historia, sepse duke kujtuar viktimat e diktaturës, duke kujtuar se si një populli i gjithë u kthye në një viktimë të një grushti njerëzish, ne do të njohim vlerat e vërteta të demokracisë, që bën të funksionojë meritokracia dhe kërkon si domosdoshmëri njerëzit më të përkushtuar dhe me integritet të pastër.

Këtu nuk është fjala për interesat e njërës palë, këtu bëhet fjalë për interesat kombëtare të të gjithë shqiptarëve, që brezat e ardhshëm të kenë një shtet i cili u garanton atyre një jetë të qetë e të sigurt, sipas standardeve të sistemit demokratik.

Prandaj klasa politike e ka për obligim të vendosë drejtësinë dhe asnjë shqiptar nuk duhet të ketë frikë nga drejtësia.

Nuk do të ketë më harresë, harrim për hir të një pakice të komprometuar, por do të ketë bashkërendim pluralist dhe bipartizanizëm për të vendosur pikat mbi “i”. Ne shqiptarët nuk kemi asnjë arsye që të mbetemi robër të krimeve të kryera nga nomenklatura e kuqe, as peng i politikanëve me ndërgjegjë këllirë, të cilët shkaktuan drama kombëtare për interesa vetjake edhe gjatë këtyre njëzet viteve tranzicion.

Tani është koha e rizgjimit kombëtar. Vetëm duke qenë bashkë. Asnjëri prej nesh nuk është i tepërt. Ku mund të amnistohen vetëm ata që hedhin dritë dhe i bashkohen lëvizjes për rizgjimin kombëtar, që nis duke dënuar dhe zbardhur krimet, duke rehabilituar viktimat përmes shtetit të së drejtës dhe duke e kthyer në prioritet të prioriteteve integritetin e zyrtarit të lartë të administratës publike, përmes Ligjit të Lustracionit, jo si mjet të politikës për të larë hesapet, por si metodologji për të sjellë në krye të institucioneve shqiptarët më të mirë. Ligji i Lustracionit ndëshkon personat përgjegjës dhe assesi viktimat. Viktima janë edhe ata që nën torturë u detyruan të bashkëpunojnë, porse e vërteta duhet të zbulohet lakuriq. Jo si instrument plagosës, sepse boll jemi të plagosur, por si mjet shërues, rehabilitues. Sepse si thotë Buda as hëna, as dielli dhe as evërteta nuk mund të fshihen, apo si thotë i madhi Vaclav Havel se “E vërteta dhe dashuria duhet të triumfojnë mbi gënjeshtrat dhe urrejtjet’’. Ky është objektiv strategjik kombëtar i shqiptarëve, që ne gazetarëve na vendos të parëve përpara përgjegjësisë.(VOAL, u dergua per Diellin)

NË STAMFORD NDËRROI JETË FILIP UKA(DEDAJ)

by

Komuniteti Shqiptar i Stamfordit

NE STAMFORD U SHUA SHANDANI I MIRËSISË DHE MIRËQENIES NJERËZORE FILIP(UKA) DEDAJ/

– Trupi i të ndjerit do të pushojë në shtëpinë mortore, “Bosak funeral Home”, 453 Shippan Ave, Stamford , CT, të dielen me 26 Korrik 2020, nga ora 2pm-8pm.*/

NGA MHILL VELAJ-

Me pikëllim të thellë, ju njoftojmë për ndarjen nga jeta e njërit prej shqiptarëve të parë të emigruar nga Zhabeli i komunës së Gjakovës Filip (Uka) Dedaj, në një moshë relativisht të shtyer, po që kishte një shëndet të mrekullueshëm.
Familja Dedaj, pikërisht Filipi, që ishte shumë i ri, për shkak të mosdurimit dhe padrejtësive ndaj kombit tonë në Kosovë, u detyrua të merrte pjesë ne demonstratat mbarëshqiptare për të drejtat dhe lejimin e ngritjes dhe bartjes me dinjitet të Flamurit Kombëtar.
Demonstroi i tërë populli dhe rinia përparimtare e Kosov ës.
Në vitin e madh t ë Shqiptarëve të Kosov ës, më 1968, dhe Filipi u rreshtua në ato aradha te demonstruesve dhe mu për këtë, u ra në sy organeve hetuese të shtetit të Jugosllavisë Komuniste të kohës.Pas disa ftesave të njëpasnjëshme në Stacionet policore,për t’i shpëtuar dhunës fizike dhe psikologjike, u detyrua të ikte nga atdheu, drejt Shteteve të BEKUARA të Amerikës. Kështu e quante Filipi këtë vend model të Demokracisë, në të cilin besonte shumë. Ardhja e tij në Amerikë bëri që këtu të mos ndalonte asnjëherë së vepruari. Ai dha edhe dromcën e fundit duke kontribuar me fjalë e vepra për shqiptarinë.
E veçanta e Filipi ishte oratoria e përsosur, e mprehtë dhe urtake.Një filozofi karakteristike e mençurisë shqiptare që përcillet brez pas brezi.Kudo ishte nëpër demonstrata e kundërshtime për rënien e komunizmit dhe dritën e shpresës për Mëvetesinë e Kosovës.
Ky burrë zotëri ishte lindur më 30 mars të vitit 1935 ne Zhabel të Gjakovë.Ishte i biri Uka Dedaj, ndërsa nëna vinte nga një familje e nderueme e Ukë Zymberit. Nëna i vdiq mbeti jetim kur ishte vetëm njëvjeçar, u rrit nën përkujdesjen e familjarëve.U u martua me Kata (Katarina)Seba. Nga kjo martesë ata kishin një fëmijë, vajzën Ana(Hana).
Filipi ka lënë pas dy nipër: Aleksin e Gjergjin dhe mbesen Brigita.Këta janë me plot fëmijë.
Duke qenë prindër të mrekullueshëm, ka dhënë shembullin e një prindi tradicional të kohës .Bashkë me bashkëshorten e tij me bujari,punë e mikpritje, ndërtuan një të ardhme më të mirë.Filipi me një pamje prej fisniku, hijerëndë, fjalëpak e gojëëmbël me të gjithë. Për njerëzit që e njohim, mund të themi se ai vërtet e donte shumë jetën. Pamja e tij të stepte,mënyra se si i tregonte ngjarjet,batutat,meselet, me nje elekuencë e bindje të veçantë, të linte gojëhapur.Fjalën e tij askush s’e bënte dysh. Rrjedhat,katrahurat e jetës ,sfidat,qëllimet,rruga përcaktuese e fateve shqiptare e preokuponin shumë.Ndër të parët solli grupet e ndryshme të folklorit nga trojet shqiptare në Amerikë, për të dhënë mesazh atdhedashurie, madje i sillte me vetëfinancim.Priti bashkë me atdhetarët tjerë të gjitha delegacionet që vinin nga Kosova, për të mirën e vendit.Vizionin e paqes dhe revoltës të Rugovës, e çmonte shumë. Kastriotin , Adem Jasharin,Nënë Terezën i kishte idol.Shembullin e Anton Çettës e kishte në shpirt. Ishte i pari në Kuvende burrash për pajtim. Formimi i UÇK – së e motivoi e i dha krah e besim.Në fondet e ndryshme për Ilirinë e Dardaninë, ishte aty.Për kulturë,sport,ushtri ,ndërtim të faltoreve, kishave e xhamive,katastrofave të ndryshme natyrore,rasteve sociale,së bashku me aktivistët e tjerë të Komunitetit të Stamfordit që e kishte shumë për zemër. Drita e mirësisë së tij vezulluese, shndëriste kudo si nur.Të gjitha te pamet ngushëlluese, ndejat,gëzimet e ndryshme brenda komunitetit e kishim të parin që të na printe.Ishte Flamurtar i së mirës.Ikja e këtij burri ështe mungesë e madhe në komunitet dhe i pariparueshem për një kohë të gjatë.Do të na mungojë në çdo ndejë, në çdo odë, bashkë me oratorinë e tij. Do të na mungojë për jetë të jetës,neve dhe gjeneratave që do të vijnë.
Baca Filip,Malësori i Lekbibajve me origjinë nga Nikaj-Mertur.Baca i të gjithëve, pa dallim moshe,vendi ngado që kanë migruar shqiptarët drejt SHBA -ve,e kan nderuar e respektuar.
Pusho në Paqe, në Parajsën e merituar!
I jemi mirënjohës në emër të familjes dhe Komunitetit tonë shqiptar,per punen e tij te palodhshme .
Komuniteti i Stamfordit e falënderojmë Leon Gjonin,biznesmenin e nderuar te kesaj zone i cili nuk kurseu asgjë për Filipin, për të cilin kishte respekt gjatë gjithë jetës së tij. Gjithmonë do ta kujtojmë me respekt, dashuri dhe me shumë pietet,Bacen Filip.
Shpirti i Tij u prehtë në paqe!
Filipi (Ukë)Dedaj, lindi për të mos vdekur kurrë.
Ai jetoi dhe veproi vertikalisht.
Ai nuk u dorëzua kurrë!

*****
*Trupi i të ndjerit do të pushojë në shtëpinë mortore, “Bosak funeral
Home”, 453 Shippan Ave, Stamford , CT, të dielen me 26 Korrik 2020, nga ora 2pm-8pm.

Mesha e Dritës dhe salikimet e fundit do të kremtohen të hënën më 27 Korrik 2020, në orën 11am, në Kishën Katolike “Zoja e Shkodrës”, prej ku mbas meshës, trupi i të ndjerit do të përcillet për në varrezat “Queen of Peace Cemetery “, 288 Rock Rimmon Road, Stamford , CT.
Trupi i të ndjerit do të pushojë ne “Bosak funeral
Home”, 453 Shippan Ave, Stamford , CT, të dielën me 26 Korrik 2020, nga ora 2pm-8pm.

Stamford, Korrik 2020