Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

A janë “problem” nacional bisedimet me Serbinë?

by

Miqtë tanë ndërkombëtarë, e sidomos ata amerikanë, flasin se një pjesë domethënëse e klasës politike në Kosovë, sikur kurrë nuk ka kuptuar se procesi i pavarësisë së Kosovës ka edhe disa “rrugica” për t’i kaluar drejtë ratifikimt ndërkombëtar final me ulëse në OKB…./

2 Faton Bislimi

Nga Faton Bislimi */

Tehu i bisedimeve me Serbinë kërkon një punë të përkushtuar ekipore te ekspertëve nga më të mirët në vend, pse jo edhe nga miqtë e Kosovës nëpër gjithë botën.

Te bisedosh për nje problem duhet të jeshë i përgatitur të njohësh nga afër materjen e temës, e kjo rrjedhimisht kërkon sforcim profesional dhe legjimitet të përfaqësimit.

Karl Poper, në parafrazimin e tij të problematikave filozofike, thotë se të detekstosh apo definosh mirëfillini një problem dmth të mos jetë me ai problemi! A i ka futur Kosova në objektivën e problemeve parësore bisedimet me Serbinë? Nëse po, atëherë nuk do të duhej të ishtë “problem” kjo çështje, ngase do të duhej të ishim të përgatitur siç duhet!

Miqtë tanë ndërkombëtarë, e sidomos ata amerikanë, flasin se një pjesë domethënëse e klasës politike në Kosovë, sikur kurrë nuk ka kuptuar se procesi i pavarësisë së Kosovës ka edhe disa “rrugica” për t’i kaluar drejtë ratifikimt ndërkombëtar final me ulëse në OKB.

Nëse nuk i kuptojmë mirë rrugicat që duhet t’i kalojë Kosova, do të mund që rrëshqitazi ta fusim në “qorr sokak” ardhmërinë e vendit tonë!

Klasa poltike në vend, përfaqsuesit e zgjedhur të popullit, edhe pse të vonuar tanimë, përsëri kanë edhe pak kohë që të ngrisin kapacitete ekspertësh për t’u përballë me “problemin” që nuk do të duhej të jetë problem.

Lufta e vitit 1998-1999, Plani i Ahtisarit, shpallja e pavarësisë, njohja nga mbi 115 shtete të botës, dhe vendimi i GJND-së, janë boshti kurrizor se Serbia dhe bisedimet me të nuk do të duhej të jenë “problem” i Kosovës.

Besoj fuqishëm që ka ardhur koha e fundit për krijimin e një Instituti Kombëtar elitar ekspertesh, për marrëdhënjet Kosovë-Serbi. Ky institut do të trajtonte problemet socio-politike, juridike, kuktuore e ekonomike aktuale, por edhe bisedimet e trajtimin e marredhenjeve pas traktatit të paqës që pritet të arrihet në mes Kosovës e Serbisë. Realisht, ka shembuj të shumtë nëpër botë, kur edhe shtetet më të fuqishme e me histori të gjatë të demokracisë e lirisë, për tema madhore të interesit nacional kanë dale nga petku politik dhe janë konsultuar e këshilluar edhe nga elita akademike e profesionale e vendit dhe nga jashtë. Në SHBA, në kuadër të përgjegjësive të Shtëpisë së Bardhë ekziston dhe funksionin Këshilli Kombëtar i Ekspertëve të Ekonomisë (National Council of Economic Advisors), organ ky që përshkruan, paraqet, dhe vlerëson të gjitha nismat ekonomike të ndërmarra nga ekzekutivi amerikan, duke përfshirë edhe vet Presidentin e SHBA-ve.  Në fqinjin verior të SHBA-ve, në kuadër të Zyrës së Kryeministrit të Kanadasë, funksionin Këshilli Kombëtar Këshillimor (National Privy Council) që kryen funksionin e institutit kombëtar për politika në nivel nacional e strategjik të Kanadasë. Njejtë sikur Kanadaja, një institucion të tillë e ka edhe Britania dhe të gjitha vendet tjera të Komonuelthit.

Por, ka edhe shembuj tjerë të rendësisë së vecantë sikur që janë negociatat ndërkombëtare për klimën, ose ato për parandalimin e armëve bërthamore, apo edhe për tregëtinë e lire (sic eshtë NAFTA për shembull), ku shtetet pjesëmarrëse në këtë procese janë ndihmuar e këshilluar kryekëput nga institucione prestigjioze të tyre të pandikuara politikisht.

Përgjerësa procesi tanimë i stërzgjatur e kompleksuar i bisedimeve me Serbinë po shkon drejt fundit, dhe përgjerësa barra e bartjes së tij bie mbi supet e politikanëve, ata duhet të jenë të vëmendshëm që me kujdesin më të madh të marrin platëformë të mirëqenë nga një institut kombëtar ekspertësh duke i lënë anash ngarkesat dhe preferencat politike. Fundja, Kosova është e qytetarëve të vet, jo vetëm e politikanëve.

Marrëdhënjet Kosovë-Serbi janë shumë të rendësishme për paqën dhe stabilitetin në rajon! Nëse duhet të falim, nuk duhet assesi të harrojmë!

*Autori është ligjërues në Universitetin Amerikan në Kosovë, si dhe shërben si Shef i Kabinetit të Kryetarit të Komunës së Gjilanit.

Presheva në rrezik, seancë urgjente e këshilltarëve shqiptarë

by

Preshevë,1 korrik  -Kryesia e Partisë Demokratike Shqiptare, në mbledhjen e mbajtur, më 30 qershor 2018, shqyrtoi situatën aktuale politike në Luginë të Preshevës, duke e vlerësuar atë të rëndë e me përmasa të keqësimit të mëtejmë, njoftn agjencia e lajmev “Presheva Jonë”…

1 Presheva

Kjo gjendje kaq e rënduar, thuhet më tej në kumtesën e PDSH-së, vjen si rezultat i largimit të shqiptarëve nga trojet e tyre autoktone, në mungesë të perspektivës për një jetë më të mirë.

“Duke qenë se bisedimet Prishtinë-Beograd të udhëhequra e të lehtësuara nga Brukseli zyrtar janë në përmbyllje e sipër sidomos në raportin shqiptaro-serb, në kuadër të kësaj: Partia Demokratike Shqiptare bën thirrje subjekteve politike shqiptare për mbajtjen e seancës së Kuvendit të Këshilltarëve shqiptarë të Luginës së Preshevës brenda pesëmbëdhjetë ditësh, për të sjell vendime kruciale për shqiptarët e Luginës së Preshevës, duke fuqizuar dhe sinkronizuar dokumentet e mëhershme të miratuara në këtë organ të shqiptarëve të Luginës së Preshevës përfshirë dhe asociacionin e komunave me shumicë shqiptare autoktonë në Luginë të Preshevës”, thuhet në vazhdimin e Kumtesës së PDSH-së.

KAMPI FAMËKEQ I TEPELENËS DHE SQARIMI I NJË KEQKUPTIMI

by

1 Asllani 21NGA ASLLAN BUSHATI/*

Në kohën e Luftës Dytë Botërore (LDB), pranë Qytetit të Tepelenës, forcat pushtuese italiane,  kishin ndërtuar  për nevojat e tyre ushtarake disa baraka. Menjëhërë pas mbarimit të LDB-së, regjimi komunist (i insaluar në Shqipëri me ndihmën e jugosllavëve), i këtheu këto baraka në një vend grumbullimi , për familjet e krerëve antikomunist, duke e emërtuar “Kampi i Tepelenës”.  Sipas dëshmive të të mbijetuarve (por edhe dokumentave të arkivit), në këto baraka të rrethuar me tel me gjemba , ishin grumbulluar qindra njerëz (vecanërisht gra, pleq dhe  fëmijë). Ai ishte (sipas tyre, kuptohet dhe të së vërtetës), jo kamp, por një ferr i vërtetë në të cilin  gjetën vdekjen shumë prej tyre. Humbja e jetës  së tyre ,erdhi si nga torturat e trajtimi cnjerëzor,por dhe nga urija. Madje të vdekurve edhe  sot pas shtatëdhjetë  vitesh  nuk u janë gjetur edhe varret.

Për pjesën e  të të përndjekurve politik të regjimit komunist, (por dhe gjithë shqiptarët e ndershëm e të drejtë),Kampi i Tepelenës, nuk ishte vetëm vuajtje, por torturë njerzore e bërë nga shteti kundër qytetarëve të vet. Për këtë krim shtetëror,  asnjë drejtues i regjimit komunist nuk ka kërkuar falje publike  deri më sot, madje as pinjollët e tyre dhe as  Partia Komuniste e këthyer tashmë  në Socialiste nuk e ka bërë një gjë të tillë. Në këndshikimin tim ky është akoma një konflikt shoqëror i pa mbyllur (shto këtu edhe shumë kampe e burgje të tjerë). Ngritja e një muzeu në atë hapsirë (sic pretendohet nga qeveria), nuk e zgjidh problemin. Duhet të dalë një ligj i posacëm, që kësaj pjese të shoqërisë të prekur nga ky krim shtetëror, jo vetëm tu kërkohet falje publike por të dëmshpërblehen dhe si krim i kryer të njihet e  të shkruhet edhe në librat e  tekstet shkollore. Tendenca e disave për ta fshirë nga kujtesa historike, ose për ta zvogëlur në minimum, është e papranueshme, e dëmëshme dhe me pasoja për të ardhmen.

E theksova këtë fakt, sepse kohët e fundit  Federata Pan- Shqiptare e Amerikës Vatra, është ballafaquar dy herë me  problemin e Kampit të  Tepelenës, për të cilin ajo ka një qëndrim shumë të vendosur dhe të prerë në krah të të përndjekurve politik të regjimit komunist. Së pari kjo ndodhi gjatë promovimit të romanit të Dine Dines “Mbi varkën e Karaontit” dhe së dyti në një takim pune me një nga figurat më të spikatura të të përndjekurve politik Zotin Simon Miraka gjatë vizitës së tij në Vatër. Në takimin e dytë pati  zëra se ky problem mendohet se i është keq servirur edhe ish Kongresmenit Amerikan Joseph DioGuardi, President i Ligës Qytetare Shqiptaro Amerikane. Marrë shkas nga ky fakt, së bashku me Zotin Zef Balaj (Anëtar i Kryesisë së Vatrës), e ftuam Zotin DioGuardi  në një drekë pune për të biseduar rreth kësaj teme. E pyeta atë drejt për së drejti  e si i thonë fjalës pa doreza: Joe a keni dhënë Ju kohët e fundit  një deklaratë se “ shqiptarët është mirë të  mos mbeten peng të së shuarës e të mos merren me  muzeun e Kampit të Tepelenës, por të ndërtojnë atje ndonjë shkollë a qender kulturore për edukimin e  të rinjëve”?  Po më tha. Kam lexuar një material ku thuhej se Kampi i Tepelenës ishte një Aushvic (Auschëitz)  Shqiptar. Kushdo njeri në botë që dëgjon fjalën “Aushvic” ka parasyshë cfarosjen e hebrejve. Unë jam marrë gjatë së bashku me ish Kongresmenin Tom Lantosh me dosjen e hebrejve në Shqipëri,  me të cilën krenohemi se asnjë hebre nuk u vra gjatë LDB-së në Shqipëri. Tani c’është kjo prrallë për një Aushvic  në Shqipëri kur dihet botërisht se kjo nuk ka ndodhur? A mund të ma shpiegoni  ju si intelektual i fushës ushtarake këtë dokërr shqiptare të koheve të fundit?

E pashë se paska një keqkupim për dyfjalëshin “Aushvic shqiptar”. Kështu mu desh ti shqiegoja  atij (sa është shruar më lart për Kampin e Tepelenës) duke theksuar  se fjala “Aushvic” është përdorur vetëm si një krahasim ku shtetit shqiptar komunist ka vrarë njerëzit e vet sic kanë vrarë nazistët hebrejt. Por ky kamp i Tepelenës nuk ka asnjë lidhje  me hebrejt se sic e thatë edhe Ju në Shqipëri  gjatë LDB-së nuk  ka humbur jetën asnjë hebre. Atëhere  Joe DioGuardi tha:” Unë jam tërësisht anti komunist dhe këtë e kam vërtetuar me punën e veprimtarinë time. Meqenëse kjo qenka një keqkuptim krahasimor, unë ju kerkoj të falur gjithkujt që është ofenduar nga deklarata ime”.

Tani vazhdoi ai -Ju ishit në Shqipër për më shumë se tri javë. Dëshiroj të dëgjoj opinionin tuaj mbi gjendjen e atjeshme? Përgjigja ime ishte:

Pata rastin të takoj miq, shokë e dashamirë, por edhe të pa njohur në Tiranë, Elbasan, Librazhd, Pogradec, Korce, Durrës, Fush-Krujë, Krujë, Lac, dhe Burrel.  Kudo që kam shkuar kam parë e ndjerë  se ka një propagandë shurdhuese të Qeverisë Rama  (në të gjithë masmedjan), për suksese imagjinare  që askush nuk i ndjen e nuk i prek. Duket hapur një imponim i turpëshëm  i Qeverisë për  gjëra krejt pavlerë  e duke përhapur frikë e panik më keq se në kohën e regjimit totalitar. Njerëzit kanë frikë të thonë e të argumentojnë të vërtetën. Njerëzit e thjeshtë trajtohen nga segmentet qeveritare  si gjë pa vlerë për të mos thënë  si bagëtia. Kërkohet që nëpërmjet batutave, dialekteve krahinore, fjalëve të huazuara nga fjalori i rrugës e deri nga osmanishtja e vjetër ti shpërlahet truri njerëzve. Korrupsioni  është galopant dhe nuk mund të zgjidhësh asnjë gjë pa paguar paraprakisht. Sharje pafund nga qeveritarët sikur ata janë ajka e Kombit dhe të tjerët janë fundërrina. Cdo lëvizje e  opozitës shihet si antishqiptare, antikombëtare dhe anti BE. Më parë dëgjohej fajin e ka Sali Berisha, pastaj Qeveria e PD-së dhe tani opozita.

Poshtë në bazë ka një rrjet të tërë  kriminal të mirëstrukturuar që është pasuruar nga kanabisi, e që është i lidhur  ngushtë me segmentet e shtetit . Ai deformon zgjedhjet, bën presion mbi njerëz e biznese të vecanta dhe përdoret si levë frikësimin.  Lart ka një rrjet tjetër mafioz të lidhur me trafikun e heroinës e kokainës i cili zotëron mjete të shumta financiare në kesh  e që kërkon ta transformojë këtë para të pistë  në pasuri të patundëshme. Të dy këto sisteme së bashku i ngjajnë një mulliri që e bluan shoqërin shqiptare për interest e një grupi të vogël njerëzish të inkriminuar. Këta grupe kriminale, krahas drogave kanë filluar edhe trafikimin e qenieve njerëzore e kryesisht të emigrantëve të ardhur  nga Afganistani, Siria, Iraku, Libia etj. Shkurt kriminalizim i tejskajshëm në ortakëri me Qeverinë. Kjo tabllo e errët e përgjithëshme, dhe  duke mos patur punë e mjete jetese, ka krijuar psikozën se ky vend nuk bëhet. Është vrarë shpresa në rradhë të para për brezin e ri. Jeni të lumtur ju që keni emigruar më parë-thonë njerëzit e pashpresë. Ose si mund të emigrohet ne Amerikë? Me këto pyetje u ballafaqova kudo. Kjo ka vetëm një shpiegim dhe ajo quhet shkurt –keq qeverisje.

Opozita po përpiqet të bëjë detyrën e saj . Por ajo ndodhet përballë një përbindëshi antidemokratik, frenues, regresiv herë-herë dhe antikombëtar që zotron miliarda para të pista. Opozita përpiqet që reforma në drejtësi të eci përpara, por sic thonë njerëzit ajo është deformuar e blerë nga Qeveria. Edhe ndihma e ndërkomëtarëve shpesh  eshte perziere me djallëzitë qeveritare e pothuaj  është deformuar. Pritëshmëria është e madhe për këtë reforme, por situata e deri tanishme nuk është  qartësisht  prentuese.

Një grupim jo i vogël njerëzish, janë të inatosur hidhëshëm me qeverinë, por nuk kanë besim edhe tek opozita. Mu desh shesh herë t’i pyesja se kur nuk doni as qeverine e as opozitën, në një kohë që ska sindikata vepruese, ska shoqëri civile reaguese, mos po  kërkoni liderë nga kombe të tjera apo nga jashtë toksorët (UFO-t)?

Unë personalisht e shoh zgjidhjen e problemit  duke filluar me mbështetjen e gjithanëshme që i duhet dhënë opozitës. Ajo duhet  ti marrë  punët me radhë  dhe në asnjë mënyrë të mos bjerë në leqet e kurthet politike  të  qeverisë. Veprimtaritë që nisen duhet tu shkohet deri ne fund. Cdo kauz e lënë në mes të rrugës është  vrasëse për misionin e opozitës. Shkallë- shkallë duhet të planifikohet të shkohet deri tek mosbindja civile. Atëhetë “kali  qveritar” i Edi Ramës i kethe  patkonjt nga dielli.

Këto mendime ja  thashë ish kongresmenit DioGuardi  , të cilit i kërkova që në se ka mundësi  ato  t’ju a përcielli edhe miqëve tanë republikanë në Kongresin Amerikan. Po ashtu të njejtat gjëra ju a thashë edhe miqve të mi në Vatër.

*A S L L A N   B U S H A T I

Vo. Ky artikull është shkruajtur në fundin e muajt maj 2018. Por për të mos e shfrytëzuar ndonjë tifoz i Edi Ramës se edhe diaspora po hedh baltë  mbi Qeverinë që Shqipëria të mos hap bisedimet me BE-në në qershor, (shkrim që nuk do të kishte asnjë ndikim) po e dërgoj për publikim pas vendimit të ministrave të jashtëm të BE-së që e shtyu hapjen për në qershor 2019.

Kosovë-Dialogu mbështetet fuqishëm nga SHBA

by

1 Treshja e Kosoves-Presidenti Thaçi informon kabinetin qeveritar për procesin e dialogut Kosovë-Serbi në Bruksel: Procesi i dialogut mbështetet fuqishëm nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës, të cilat gjatë çdo raundi të bisedimeve e kanë gjithmonë përfaqësuesin e tyre në Bruksel, për të koordinuar procesin me palët e përfshira dhe për t’i dhënë përkrahje konkrete këtij procesi/1 Qeveria1PRISHTINË,  29 Qershor 2018-Gazeta DIELLI/ Presidenti i Republikës së Kosovës, Hashim Thaçi, sot ka informuar kabinetin qeveritar për fazën e fundit të dialogut për normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë. Presidenti Thaçi ka thënë se procesi i dialogut mbështetet fuqishëm nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës, të cilat gjatë çdo raundi të bisedimeve e kanë gjithmonë përfaqësuesin e tyre në Bruksel, për të koordinuar procesin me palët e përfshira dhe për t’i dhënë përkrahje konkrete këtij procesi.“Kështu ka qenë edhe kësaj here dhe unë kam zhvilluar dy takime pune me përfaqësuesin e SHBA-së përpara mbajtjes së takimit zyrtar. Këto takime të rregullta koordinuese me partnerin tonë kryesor strategjik, SHBA-në, si dhe me shtetet e tjera të fuqishme evropiane të cilat luajnë një rol mbështetës për këtë proces, janë tepër të rëndësishme”, u shpreh ai.Presidenti Thaçi ka paralajmëruar se puna e delegacionit të Kosovës në kuadër të këtij dialogu do të jetë transparente, me raportime të rregullta përpara qytetarëve dhe institucioneve.“Për këtë qëllim, edhe përpara nisjes në takimin e parë e kam bërë të qartë gatishmërinë time për të raportuar përpara Kuvendit të Kosovës sa herë që kërkohet një gjë e tillë”, ka thënë ai.Kreu i shtetit ka shtuar se Kuvendi i Kosovës duhet të jetë i përfshirë në këtë proces në mënyrë të drejtpërdrejtë, derisa koalicioni qeveritar, në bashkëpunim me partitë politike parlamentare, ato të opozitës dhe pozitës, do të arrijnë që të përcaktojnë modalitetet e kësaj përfshirje sa më shpejt që të jetë e mundur.“Them kështu, sepse koha është duke ecur dhe ky proces nuk mund të ndalet për shumë arsye”, ka thënë presidenti Thaçi.Konsensusi sa më i gjerë politik dhe shoqëror në këtë fazë të dialogut, sipas presidentit Thaçi, jo vetëm që do ta rriste besueshmërinë ndaj këtij procesi, por do ta forconte delegacionin e Kosovës.“Shpresoj se liderët e partive politike ta kuptojnë përgjegjësinë e tyre ndaj institucioneve shtetërore dhe mbi të gjitha, ndaj qytetarëve të vendit”, ka thënë ai.Megjithatë, presidenti Thaçi ka theksuar se Kosova i ka institucionet e veta shtetërore legjitime dhe demokratike, prandaj askush nuk duhet të pretendojë të vendosë në pikëpyetje legjitimitetin kushtetues dhe ligjor të tyre.I pari i vendit ka shtuar se para nisjes në takimin e parë në Bruksel, u ka bërë thirrje publike subjekteve politike për t’iu bashkuar delegacionit të Kosovës, duke përsëritur të njëjtën gjë edhe sot.“Ejani dhe bëhuni pjesë e delegacionit të Kosovës dhe jepni dijen dhe patriotizmin tuaj, në tryezë të bisedimeve. Ky do të ishte veprimi i duhur, veprimi më racional dhe i guximshëm të cilin e presin qytetarët e Kosovës. Gjithçka tjetër, të gjitha kritikat e pabaza dhe pamatura, tregojnë vetëm shenja lodhjeje dhe mungesë të përgjegjësisë e guximit”, ka thënë presidenti Thaçi para kabinetit qeveritar.Duke folur për takimin që ka zhvilluar në Bruksel, presidenti Thaçi ka thënë se e ka bërë të qartë se Kosova është e përcaktuar dhe thellësisht e interesuar për të arritur marrëveshje përfundimtare obliguese dhe ligjore me Serbinë.“Ne kemi bërë të qartë se Kosova ka shteruar kompromiset e veta të cilat janë të konkretizuara në Planin Gjithëpërfshirës të presidentit Ahtisari, respektivisht në Kushtetutën dhe ligjet e Kosovës. Rrjedhimisht, ne kemi thënë se hapësira për kompromise shtesë nga ana e jonë është shumë minimale”, ka theksuar ai.Presidenti Thaçi ka thënë se të dy palët e përfshira në dialog janë pajtuar për të vazhduar përpjekjet e mëtejme për të arritur marrëveshje dhe do të vazhdojnë përpjekjet që të mos lejohet rritje apo përshkallëzim i tensioneve apo provokimeve ndërshtetërore, me qëllimin e vetëm që të ruhet paqja dhe stabiliteti.“Për më tepër, të dy palët jemi krejtësisht të vetëdijshme se e ardhmja evropiane e të dy shteteve varet nga kualiteti i arritjes së marrëveshjes përfundimtare. Në rastin e Kosovës, marrëveshja përfundimtare dhe njohja eventuale nga Serbia, ka një dimension shumë të gjerë, sepse ne mendojmë se një situatë e tillë, krijon një mundësi reale për Kosovën që të bëhet edhe anëtare e OKB-së dhe të njihet nga pesë shtetet e BE-së të cilat ende nuk e kanë bërë një gjë të tillë”, ka shtuar presidenti.Kosova duhet të pranojë dialogun si mjetin e vetëm për normalizimin e marrëdhënieve me Serbinë, sipas presidentit Thaçi, sepse në rast se ne refuzojmë të bëjmë këtë dialog, atëherë BE-ja dhe partnerët tanë do të fajësojnë Kosovën për dështimin e tij.“Për më tepër, dështimi eventual i arritjes së marrëveshjes nënkupton paqe të brishtë, marrëdhënie të tensionuara ndërshtetërore të cilat do të kenë efektin e tyre negativ në rajon dhe më gjerë. Mendoj se të gjitha këto arsye dhe shumë të tjera që nuk po i përmend, na detyrojnë ne të gjithëve, që të punojmë me vendosmëri për të gjetur mënyrën dhe guximin për të arritur marrëveshje përfundimtare”, ka shtuar ai.Në fund, presidenti Thaçi ka thënë se Kosova mbetet konstruktive edhe e përkushtuar për të arritur marrëveshje përfundimtare në fund të këtij procesi./b.j/

Beteja e Fushë-Kosovës ose konflikti i bazuar në mit

by

Shkruan: Prof. Asoc. Dr. Enver Bytyçi /

Më 28 qershor 1389 u zhvillua Betaja e Fushë-Kosovës midis ushtrisë së osmanëve dhe ushtrive Ballkanike. Në fund të shekullit 18-të e fillim të shekulli 19-të diejtari serb Vuk Karaxhiq hodhi bazat e manipulimit të kësaj ngjarjeje, sepse mblodhi këngët epike të Malësisë së Shkodrës dhe i përhapi në Europë si krijime të Serbisë për atë ngjarje. E ktheu 28 qershorin dhe Betejën e Fushë-Kosovës në një mit, me të cilin ngjizi nacionalizmin serb, i cili për shkak të egoizmit dhe ambicjeve shkaktoi tragjedi të shumta, të pandërprera në Europën Juglindore dhe kërcënoi paqen e nevojshme për rajonin tonë. Kjo betejë u trajtua thjesht si një përballje e “qytetërimit” serb me kërcënimin osman, ndërkohë që kronikanë dhe dokumente autentike në arkivat e ndryshme dëshmojnë se në Fushë-Kosovë ishin mbledhur luftëtarë nga të gjitha vendet ballkanike, shqiptarë, boshnjakë, alazezë, çekrezë etj. Dita e 28 qershorit u pagëzua kështu nga Sinodi i Kishës së Serbisë si dita e Shën Vidovdanit. Ndërsa martirët e saj u shpallën dëshmorë dhe udhëheqësi serb i kësaj Beteje, Car Llazari u shenjtërua! Kësisoj ndodhi në këtë proces manipulimi dhe indoktrinimi i popullit e kombit serb. Për këtë punuan të gjitha segmentët e shoqërisë, Shteti, Kisha, Akademia, organizatat dhe shoqatat , shkollat, universitetet, derisa ndodhën katastrofat e njëpasnjëshme të dhjetvjeçarit të fundit të shekullit XX, kur Serbia nxiti dhe udhëhoqi luftrat e përgjakshme në Kroaci, Bosnjë-Hercegovinë dhe Kosovë. Ndërkohë në ditët e sotme vihet re ende mbajtja gjallë e frymës nacionaliste serbe bazuar në mitin e Betejës së Fushë-Kosovës. Historiani i shquar britanik, Noel Malcolm, shkruan se “Ishte ideologjia serbe e shekullit XIX ajo që krijoi kultin e Betejës Mesjetare të Kosovës, si një lloj ngjarjeje historike e vetëpërcaktimit nacional dhe shpirtëror”. (Noel Malcolm: Kosova një histori e shkurtër, Revista “Koha”, nr 11, datë 15 maj 1999, faqe 41). Tetëmbëdhjetë vjet më parë, më 1371, ishte zhvilluar një betejë më e madhe midis bullgarëve dhe osmanëve pranë lumit Marica të Bullgarisë, por askush nuk e njeh atë betejë si një mit me frymëzim nacionalist të tillë si miti i Betejës së Kosovës i ngjizur te serbët! Kjo betejë shënoi asokohe humbjen më të madhe të forcave ballkanike kundër ushtrisë perandorake osmane. Megjithatë ajo festohet e përkujtohet nga serbët çdo vit. Madje shoqërohet me një propagandë të shfrenuar, duke predikuar tri elementë të nacionalizmit serb për homogjenizimin e popullit serb. I pari element është viktimizimi. Rënia e Car Llazarit në atë betejë është shfrytëzuar nga teoricienët, teologët, predikuesit, akademikët, historianët e shtetarët serbë si thirrje për të përballuar “rreziqet” që i kanosen Serbisë nga elementi joserb në Ballkan e më gjerë. Sipas tyre Serbia ka qenë dhe vazhdon të jetë “viktimë” e konspiracionit shqiptar, kroat, bullgar, austriak, hungarez, slloven etj, e për pasojë serbëve u nevojitet uniteti. Bashkimi rreth nacionalizmit i bën ata të sfidojnë të tjerët e për pasojë të mos bëhen viktimë. Në të vërtetë luftrat e fundit dëshmuan se Serbia është dhe mbetet ende sot viktimë e vetëvetes. I dyti element i dalë nga Betaja e Fushë-Kosovës lidhet me heroizmin e Millosh Obiliçit, (në të vërtetë Milosh Kopiliçit), dhëndërr i Car Llazarit, i cili në shenjë hakmarrjeje për vrasjen e vjehrrit vrau Sulltan Muratin, i cili udhëhiqte Betejën në Fushë-Kosovë. Shoqëria serbe mëkohet vazhdimisht me idenë dhe fiksionin nacionalist të heroizimit të saj, me qëllim evitimin e të qenit “viktimë”! Studiuesit dhe kronikat shkruajnë se Milosh Kopiliçi ishte shqiptar dhe rridhte nga një familje fisnike shqiptarësh. Por mitologjia serbe nuk mund të lejonte që heroi i kësaj beteje t’i përkishte një nacionaliteti jo serb, aq më pak shqiptarëve. Prandaj i ndërruan mbiemrin, duke e shndërruar në një hero për frymëzimin e nacionalizmit serb dhe homogjenizimin e shoqërisë e të popullit serb. Së treti, nga Betaja e Fushë-Kosovës strukturat dhe elitat politike, kulturore, fetare e intelektuale serbe formuluan fiskionin e ndëshkimit të “tradhëtisë”, bazuar në faktin se në atë betejë, me fitoren e ushtrisë osmane, dhëndërri tjetër i Car Llazarit, Vuk Brankoviç, pranoi të bëhet vasal i Portës së Lartë të Edirnesë dhe t’i paguajë sulltanit taksën përkatëse. Të tri këta elementë krijuan një Serbi të rrezikshme, e cila udhëhiqet nga mitet dhe jo nga realiteti, e drejta dhe e vërteta! Të tri këta elementë bënë që Serbia të shndërrohet në një kërcënim serioz për rajonin dhe për Europën. Të tri këta elementë prodhuan për serbët vetëm armiqësi dhe armiq, urrjetje dhe predikimin e hakmarrjes përmes masakrave makabre, sidomos kundër shqiptarëve, por edhe kundër boshnjakëve dhe kroatëve. Të tri këto elementë janë shfrytëzuar në kohë të ndryshme për të provkuar konfliktin dhe luftën, por edhe për të promovuar e mbajtur në pushtet kasta autokratësh, burokratësh, sin ë periudhën e Mbretërisë edhe në periudhën e socializmit autoritar titist e sidomos pas vdekjes së udhëhqësit liberal kounist në maj 1980. Format me të cilat u ngjiz miti serb i Betejës së Fushë-Kosovës ishrin të ndryshme. Kështu në vitin 1889 mbreti i Serbisë planifikoi një manifestim të fuqishëm me rastin e 28 qershorit të atij viti, kur shënohej 500 vjetori I Betejës së Fushë-Kosovës. Ky manifestim do të zhvillohej diku afër Rashkës, sepse Kosova nuk ishte pjesë e shtetit serb asokohe. Por me ndërhyrjen e Fuqive të Mëdha, sidomos Austro-Hungarisë dhe Gjermanisë, mbreti serb u tërhoq nga aventura e këtij manifestimi. 25 vjet më vonë, më 28 qershor 1914, serbët vranë në Sarajevë princin austriak Franz Ferdinand dhe bashkëshorten e tij, Sofinë. Përsëri më 28 qershor?! Organizata e të rinjve serbë të Bosnjës “Dora e Zezë”, organizoi atentatin. Pjesmarrës në këtë atentat ishte gjithashtu një emër i njour i letrave serbe, Vasa Çubrilloviç, i cili 23 vite më vonë (7 mars 1937) shpalli memorandumin famëkeq të shpërnguljes dhe asgjësimit të shqiptarëve në ish-Jugosllavi. Kjo ngjarje e Sarajevës shkaktoi fillimin e Luftës së Parë Botërore e miliona viktimat e saj. Por 28 qershori mbeti një ditë, e cila u përkujtua vazhdimisht. Madje udhëheqës të tjerë jashtë Jugosllavisë e përdorën këtë datë për qëllimet e tyre politike. Kështu Stalini e shpalli letrën e tij të famshme të Infrombyrosë për dënimin e Titos po më 28 qershor 1948 me qëllim që të nxiste serbët kundër udhëheqësit komunist rebel me prejardhje kroate. Ndërsa me rastin e 600 vjetorit të Betejës së Fushë-Kosovës, më 28 qershor 1989, Sllobodan Millosheviçi, organizoi në Fushë-Kosovë mitingun e njour nacionalist me mbi 1 milion pjesmarrës të ardhur nga Serbia, nga ku shpalli filozofinë e tij nacionaliste. Sipas Milosheviçit “Serbia do të ishte gjithnjë jo vetëm aty ku ka serbë, por edhe atje ku ka varre serbësh” dhe se “Serbia ose do të ishte e madhe, ose nuk do të ekzistonte fare”! Shprehja e fundit ishte kopjuar nga numri një i propagandës naziste, Gëbelsi. Pre asaj kohe e çdo vit, edhe pasi Kosova u vu nën protektorat ndërkombëtar, ose pasi ajo shpalli pavarësinë e saj, Beogradi ka organizuar përkujtimin e datës së 28 qershorit në territorin e Kosovës, pikërisht në Fushë-Kosovë. Sot në këtë organizim përkujtimor të nacionalizmit dhe ngjizjes së konflikteve në rajon ishte nis të merrte pjesë gjithashtu ministri i Mbrojtjes së Beogradit ,Aleksandër Vulin. Njoftimet bëjnë me dije se atij nuk i është dhënë leje të hyjë në Kosovë. Por gjithësesi prirja për pjesmarrjen e tij dëshmon se mentaliteti i Beogradit sa i përket jo vetëm Betejës së Fushë-Kosovës, por edhe derivative nacionaliste të saj, nuk kanë ndryshuar. Sa kohë që në Serbi predikohet miti i kësaj beteje, aq kohë serbët dhe Serbia do të jenë rrezik për paqen dhe sigurinë në Ballkan dhe në Europën Juglindore. Aq kohë do të jetë gjithashtu i ndezur fitili i konflikteve në rajon. Dhe sa herë që autoritetet politike,, religjioze e akademike të Beogradit vijnë në Kosovë për këtë ngjarje, aq herë ata kanë predikuar e do të predikojnë mitin serb të nacionalizmit për dominimin e popujve të tjerë në rajon, veçmas për “përkatësinë” serbe të Kosovës!!! Kësisoj negociatat për zgjidhjen e konfliktit mbeten thjesht një taktizim serb!

  • E falenderojme Profesor Bytyçin per bashkepunimin me Diellin e shqiptareve te Amerikes.