Prof. Dr. Besim Muhadri/
Libri “Neoshqiptarizmi” i Arian Galdinit është një reflektim i thelluar filozofik, historik dhe politik mbi gjendjen e sotme të identitetit shqiptar dhe nevojën për një doktrinë të re që synon të ringjallë shpirtin kombëtar. Botuar në vitin 2025 nga Botimet Jozef, ky libër paraqet një platformë ideologjike që kërkon të ndërthurë trashëgiminë e Rilindjes Kombëtare me sfidat e shekullit XXI. Nëpërmjet një analize të kujdesshme, Galdini ndërton konceptin e Neoshqiptarizmit si një domosdoshmëri historike dhe shpirtërore për shqiptarët e epokës globale. Sipas tij, kjo doktrinë bazohet në tri shtylla kryesore:
Rikthimi në vlera – Njohja, respektimi dhe përvetësimi i trashëgimisë kulturore dhe shpirtërore shqiptare si bazament për ndërtimin e së ardhmes.
Zhvillimi i njeriut dhe shoqërisë – Edukimi, emancipimi dhe fuqizimi i individit si themel i një kombi të qëndrueshëm.
Integrimi modern me ruajtjen e autenticitetit – Shqipëria duhet të bëhet pjesë aktive e qytetërimit perëndimor, duke mos humbur veçantinë e saj historike dhe kulturore.
Autori ngre figurën e Gjergj Kastrioti Skënderbeut si simbolin qendror të Neoshqiptarizmit, duke e parë atë si shembull të përkryer të lidershipit që ndërthur kurajën, vizionin dhe lidhjen e thellë me Perëndimin. Përmes referencave nga studiues të ndryshëm si Fan Noli, Oliver Schmitt, Arben Puto dhe Faik Konica, Galdini dëshmon rolin e Skënderbeut si udhëheqës shpirtëror dhe politik për të gjitha epokat shqiptare.
Galdini i qaset problemit të identitetit shqiptar me një ton alarmues, duke theksuar se mungesa e vetëdijes historike, emigracioni masiv, konsumizmi global dhe fragmentimi social rrezikojnë ekzistencën e shqiptarisë si subjekt historik. Ai argumenton se vetëm një rilindje e re, një “Zgjim i Madh Kombëtar”, mund të shpëtojë shqiptarët nga humbja e tyre në përballje me sfidat moderne.
Në mënyrë të veçantë, libri trajton rolin e figurave të mëdha të mendimit shqiptar si Sami Frashëri, Jeronim de Rada, Ndre Mjeda, Faik Konica dhe Ukshin Hoti, të cilët për autorin përbëjnë bazamentin intelektual të Neoshqiptarizmit. Këta mendimtarë paraqiten si modelet që shqiptarët duhet të ndjekin për të ndërtuar një shoqëri të ndriçuar dhe dinjitoze. Në aspektin metodologjik, libri shquhet për një stil të pasur retorik, duke kombinuar analiza teorike me citime nga tekstet themelore të historisë dhe mendimit shqiptar. Megjithatë, ndonjëherë Galdini bie në një ton disi emocional, që mund të kufizojë objektivitetin akademik të argumenteve të tij.
Si përfundim, “Neoshqiptarizmi” është një thirrje për vetëdijesim kombëtar dhe për një rinisje të ndërgjegjshme dhe të përgjegjshme të shqiptarizmit në kushte të reja historike. Libri është i vlefshëm jo vetëm për studiuesit e shkencave politike dhe historike, por për këdo që është i interesuar për të ardhmen e identitetit shqiptar.
Autori Galdini arrin të ndërtojë një vizion të qartë dhe frymëzues për rolin që mund të luajë Shqipëria në një botë të globalizuar, duke ruajtur dinjitetin dhe autenticitetin e saj. Ndërthurja e traditës me modernitetin, e vlerave shpirtërore me zhvillimin intelektual dhe ekonomik, është thelbi i mesazhit që Galdini përcjell me pasion dhe përkushtim.
Përfundim
Në një kohë kur kombet përballen me sfida të reja ekzistenciale, “Neoshqiptarizmi” ofron një platformë të re mendimi dhe veprimi për shqiptarët. Libri është një ftesë për reflektim, përpjekje dhe rinisje, duke theksuar se identiteti kombëtar është një vlerë që duhet mbrojtur, ushqyer dhe zhvilluar me dashuri dhe vizion.
Arian Galdini, përmes këtij reflektimi të thellë, na kujton se shqiptarizmi nuk është thjesht një përkatësi etnike, por një mision i përhershëm për ndërtimin e një kombi të lirë, të ndriçuar dhe të përparuar.