Nga Rafael Floqi, bazuar në agjencitë e lajmeve/
Ushtria amerikane goditi tre baza në Iran të dielën herët, duke u bashkuar drejtpërdrejt në luftën e Izraelit që synonte shkatërrimin e programit bërthamor të vendit në një hap të rrezikshëm për të dobësuar një armik të hershëm mes kërcënimit të Teheranit për hakmarrje që mund të nxisë një konflikt më të gjerë rajonal.
Presidenti Donald Trump ishte i pari që zbuloi sulmet. Nuk pati asnjë konfirmim të menjëhershëm nga qeveria iraniane. Agjencia shtetërore e lajmeve IRNA e Iranit raportoi se sulmet kishin në shënjestër bazat bërthamore të Fordo, Isfahan dhe Natanz të vendit. Presidenti i SHBA-së paralajmëroi gjatë fjalimit të tij se nuk do të hezitojë të godasë objektiva të tjera në Iran nëse paqja nuk vjen shpejt në Lindjen e Mesme.”
Ose do të ketë paqe ose do të ketë tragjedi për Iranin, shumë më të madhe se sa kemi parë gjatë tetë ditëve të fundit,” tha ai. Trump tha se ndërsa objektet bërthamore të goditura nga SHBA-të të shtunën ishin më “vdekjeprurëset”, “kanë mbetur shumë objektiva”. “Nëse paqja nuk vjen shpejt, ne do t’i ndjekim ato objektiva të tjera me precizion, shpejtësi dhe aftësi,” shtoi ai.
Konferencë për shtyp në Pentagon e planifikuar për të dielën Presidenti Donald Trump thotë se Sekretari i Mbrojtjes Pete Hegseth do të mbajë një konferencë për shtyp në orën 8 të mëngjesit sipas Orës Lindore të dielën në lidhje me bombardimin e objekteve bërthamore të Iranit. Hegseth u shoqërua nga Gjenerali i Forcave Ajrore Dan Caine, kryetari i Shtabit të Përbashkët.
Trump në fjalimin e tij në Shtëpinë e Bardhë e përgëzoi posaçërisht Caine për sulmin ajror. Trump tha se punoi “si një ekip” me kryeministrin izraelit Benjamin Netanyahu, duke thënë se bashkëpunimi ishte “ndoshta” si “asnjë ekip nuk ka punuar më parë”.
Por Trump gjithashtu vuri në dukje se asnjë ushtri në botë, përveç faktit se SHBA-të nuk mund ta kishin realizuar sulmin. Trump thotë se Irani do të përballet me më shumë sulme ushtarake nëse nuk bën paqe
Trump e quajti Iranin “ngacmuesin e Lindjes së Mesme” dhe paralajmëroi për sulme shtesë nëse nuk bën paqe. Nëse nuk e bëjnë këtë, sulmet e ardhshme do të jenë shumë më të mëdha dhe shumë më të lehta”, tha Trump në Shtëpinë e Bardhë pasi bombardimet e objekteve bërthamore të Iranit u njoftuan më parë.
Trump e portretizoi sulmin si një përgjigje ndaj një problemi të gjatë, edhe nëse objektivi ishte të ndalonte Iranin nga zhvillimi i armëve bërthamore. “Për 40 vjet, Irani ka thënë vdekje Amerikës, vdekje Izraelit”, tha Trump. “Ata kanë vrarë njerëzit tanë, duke ua hedhur në erë krahët, duke ua hedhur në erë këmbët me bomba në rrugë.”
Agjencia bërthamore e Iranit konfirmon sulmet ndaj objekteve bërthamore të Fordos, Isfahanit dhe Natanzit, thotë se puna e saj nuk do të ndalet.
“Vendimi juaj i guximshëm për të synuar objektet bërthamore të Iranit, me fuqinë e mrekullueshme dhe të drejtë të Shteteve të Bashkuara, do të ndryshojë historinë”, tha ai. Netanyahu tha se SHBA-të “kanë bërë atë që asnjë vend tjetër në tokë nuk mund ta bënte”.
Sulmet janë një vendim i rrezikshëm, pasi Irani është zotuar të hakmerret nëse SHBA-të bashkohen me sulmin izraelit, dhe për Trumpin personalisht. Ai fitoi Shtëpinë e Bardhë me premtimin për ta mbajtur Amerikën larg konflikteve të kushtueshme të huaja dhe përqeshi vlerën e ndërhyrjes amerikane. Trump u tha gazetarëve të premten se nuk ishte i interesuar të dërgonte forca tokësore në Iran, duke thënë se është “gjëja e fundit që doni të bëni”. Ai më parë kishte lënë të kuptohet se do të bënte një zgjedhje përfundimtare gjatë dy javëve.
Udhëheqësi Suprem i Iranit, Ajatollah Ali Khamenei, paralajmëroi Shtetet e Bashkuara të mërkurën se sulmet që synojnë Republikën Islamike do të “rezultojnë në dëme të pariparueshme për ta”. Dhe zëdhënësi i Ministrit të Jashtëm iranian, Esmail Baghaei, deklaroi se “çdo ndërhyrje amerikane do të ishte një recetë për një luftë të përgjithshme në rajon”.
Trump është zotuar se nuk do ta lejonte Iranin të merrte një armë bërthamore dhe fillimisht kishte shpresuar se kërcënimi i forcës do t’i bënte udhëheqësit e vendit të hiqnin dorë nga programi i tij bërthamor në mënyrë paqësore.
Duket se Trump ka bërë llogaritjen – me nxitjen e zyrtarëve izraelitë dhe shumë ligjvënësve republikanë – se operacioni i Izraelit kishte zbutur situatën dhe kishte paraqitur një mundësi ndoshta të pashembullt për të penguar programin bërthamor të Iranit, ndoshta përgjithmonë.