Prof. Begzad Baliu/
Duke lexuar mesazhin e Azem Baliajt për shkrimtarin ZIJA ÇELA, sikur mu krijua bindja se të gjitha kohët i kanë krijuesit, veprat dhe idhujt e tyre. Dhe natyrisht u hodha në kujtimet e dashurive të mia. Në vitet ’70 kur “Rilindja” në Prishtinë, po botonte veprat e etërve të kombit, babai pati sjellë një vitrinë të veçantë për kompletin e veprave të Naim Frashërit, Asdrenit, Hil Mosit, De Radës, Sami Frashërit, Fan Nolin, dhe na pati thënë, të mos i vendosim ‘as rastësisht’ librat e shkollës pran tyre. Pastaj erdhi një ditë e fundviteve ‘70 dhe vëllai solli kompletin prej gjashtë vëllimeve të Eqrem Çabejt. Babai u ndal dhe i shikoi je me syrin prej gjuhëtari, po prej mjeshtri të thekshëm të drurit.
-Le të vendosen në mes, -tha babai me një zë të rëndë, -sikur po vendoste jo për veprat e Profesor Çabejt, po për vendosjen e një luftëtari në fillim të një beteje.
Për Naimin e vëllezërit e tij, De Radën e Luigj Gurakuqin, e dinim se ishin të perëndishëm, po Profesor Çabejt si t’i thoshim se e duam shumë dhe veprën e tij e hapim vetëm me lejen e babait.
Pastaj erdhi një kohë tjetër dhe pas demonstratave të vitit 1981, vëllai solli kompletin e rrezikuar të Ismail Kadaresë, së botuar në Prishtinë më 1980, por meqenëse ai ishte hequr nga tekstet shkollore dhe shtypi, ne e konsideronim vepër kombëtare mbajtjen, ruajtjen dhe fshehjen e veprës së tij! Një javë më vonë dhëndëri ynë Isaku na i solli dy botimet e Kadaresë në serbokroate “Gjeneralin e ushtrisë së vdekur” dhe “Kështjellën”, që për momentet më të vështira të kontrollit policor, pranë kompletit të Kadaresë të kemi edhe dy botime të tij në gjuhën serbokroate.
Po Kadaresë, si t’i thoshim, si ta lajmëronim se veprën e tij do ta kemi nën kujdes, ndërsa atë e duam shumë!
Pastaj erdhi një ditë tjetër e vitit 1990 dhe nga qyteti solla veprën “Populli i ndaluar”. Nuk i tregova askujt për çmimin që e kisha blerë. Vepër e madhe, monument i madh, me të cilën Profesor Qosja prej vitesh po e bënte betejën e madhe kundër pushtetit të Beogradit. Nëna e shikoi kopertinën e saj me shqiponjë dhe duke e mbajtur në duart që po i dridheshin nga pesha apo nga frika e kohës tha: Do ta mbaj në sandukun e pajës sime. A nuk po e sheh që natë e ditë po sillen policët serbë rreth shtëpisë.
Vëllai, me të parë të librit duke rrahur gjoks, u ngut të thoshte se Profesor Qosjen e kishte pasur Profesor të lëndës së Estetikës në Fakultetin e Filologjisë. E unë a do ta kisha pas kësaj vepreje, a do t’i dëgjoja ligjëratat e tij, a do ta njohja? Si ta takoja, si t’i thosha se e dua shumë!
Pastaj erdhi një ditë e vitit 2007 dhe solla në shtëpi librin Për dashurinë shkruhet pas vdekjes. Myrveti u ngut të më thoshte se më parë i kishte lexuar veprat Gjaku i dallëndyshes dhe Gjysma e Xhokondës, ndërsa unë Pëllumbat e janarit, Një verë pa lamtumirë dhe dramën Shtëpia e lepujve dhe….
– … dhe cilën vepër, – u ngut të më pyes Myrveti me kureshtje.
-Jo, jo, desha të them, si t’i themi se do ta lexojmë edhe këtë vepër të tij, dhe si t’i themi se e duam shumë!