Nga prof.dr. Eshref Ymeri/
Në Dielli online kam lexuar kohë pas kohe analiza mjaft interesante të zotit Abdurahim Ashiku, mësues në pension, emigrant në Greqi. Në ato analiza ai ka nxjerrë në spikamë përpjekjet sa të lodhshme, aq edhe të jashtëzakonshme që bëjnë emigrantët shqiptarë në Greqi, për të ruajtur identitetin kombëtar të fëmijëve të tyre përmes shkollimit edhe në gjuhën shqipe.
Përveç artikujve që ka botuar në vijimësi në faqet e internetit, ai ka vënë në qarkullim edhe disa libra, botimin e të cilëve e ka përballuar tërësisht me shpenzimet e veta.
Në faqet e internetit të datës 17 prill 2015, i nxitur nga një skicë e gazetarit të talentuar Albert Zholi me titull “E ç’i duhet shqipja?!” (të botuar më 20 mars 2015), pata përcjellë artikullin me titull “Fol shqip, se je shqiptar!”.
Ja se si pati reaguar ndaj këtij artikulli mësuesi atdhetar Abdurahim Ashiku në rubrikën “Komente” të gazetës internetike “Fjala e lirë”:
“Si gazetar dhe shkrimtar në mërgimin e egër grek, i kam ndjekur me penë në dorë, me diktofon dhe me fotoaparat përpjekjet e mësuesve shqiptarë (janë mbi 60) për t’u mësuar fëmijëve gjuhën shqipe vullnetarisht, pa pagesë, pa asnjë përkrahje nga shteti shqiptar, pa asnjë stimul moral. Kam botuar tre libra monografikë për mësuesit dhe për problematikën për gjuhën shqipe, me mbi 1 000 faqe. Librat titullohen:
“Rilindësit e Kohës Sonë”, “Shkolla Shqipe e Athinës”, “Shkolla Shqipe e Selanikut”.
Të tre këta libra janë financuar nga pensioni im dhe i bashkëshortes sime, mësuese në ushtrimoren e Shkollës Pedagogjike në Peshkopi. Realizuam së bashku me operatorin Arian Melonashi një film domethënës për mësuesen Vera Shkurti që kalon detin dhe u mëson fëmijëve të shkruajnë, të lexojnë dhe të këndojnë shqip në ishujt e Tinosit dhe të Sirosit”.
Përveç kësaj, mësuesi Abdurahim Ashiku, në mbështetje të neneve 8 dhe 57 të Kushtetutës së Republikës së Shqipërisë, në ligjin nr. 69/2012 përsistemin arsimor parauniversitar në Republikën e Shqipërisë, neni 11 (arsimimi për fëmijët shqiptarë jashtë vendit), ka përgatitur edhe një Projektligj për mësimin e gjuhës shqipe në mërgatë. Këtë Projektligj ai ia ka nisur parlamentit, kryeministrit, qeverisë, ministres së arsimit dhe avokatit të popullit. Por deri tani nuk ka asnjë reagim nga ana e tyre.
Vetvetiu lindin disa pyetje:
Këto hallka të qeverisjes së vendit a kanë ndër mend ta respektojnë Kushtetutën e Republikës së Shqipërisë? A duhet t’i kthejnë përgjigje mësuesit mëmëdhetar Abdurahim Ashiku për Projektligjin që u ka dërguar? A mendojnë vallë këto institucione shtetërore se shkollimi në gjuhën amtare i fëmijëve të emigrantëve shqiptarë është një detyrë që ua ngarkon Kushtetuta për ta zbatuar? Apo hallkat në fjalë do të vazhdojnë, si deri tani, t’i shpërfilllin kërkesat e mësuesve dhe të prindërve emigrantë për shkollimin e fëmijëve të tyre në gjuhën amtare dhe t’i lënë ata në mëshirën e asimilimit në vendet e huaja? Po mjetet e informimit masiv pse heshtin për një problem kaq të mprehtë?
Do të ishte shumë mirë sikur këshillëtarët e Presidencës të mendonin për t’i përcjellë Presidentit Nishani propozimin për ta dekoruar mësuesin dhe atdhetarin e shquar Abdurahim Ashiku për atë kontribut me vlera të jashtëzakonshme që ka dhënë dhe vazhdon të japë, së bashku me mbi 60 mësues të tjerë, mes prindërve emigrantë shqiptarë në Greqi për shkollimin e fëmijëve të tyre në gjuhën shqipe.
Tiranë, 04 qershor 2015
PSE VENDOSA TË HARTOJ NJË PROJEKT – LIGJ PËR MËSIMIN E GJUHËS SHQIPE NË MËRGATË?
Mësuesit shqiptarë në mërgatë më të përkushtuarit dhe më të harruarit/
Ftoj deputetët, Presidentin, Kryetarin e Kuvendit, Kryeministrin, Ministrin e Punëve të Jashtme, Ministren e Arsimit dhe Sporteve, shoqërinë civile, median e shkruar dhe elektronike, të gjithë ata që e kanë në shpirt gjuhën e bukur shqipe, t’i mbështesin me të gjitha mënyrat mësuesit e gjuhës shqipe në mërgatë që fjala dhe germa shqipe të jetojë ndër breza…
Shpresoj që në shtator 2015, mësimi plotësues i gjuhës shqipe në mërgatë, të fillojë bazuar me një ligj të veçantë të Kuvendit të Shqipërisë, me akte nënligjore dhe me marrëveshje të dyanshme mes shtetit shqiptar dhe shteteve të tjera për krijimin e një hapësire të gjerë për mësimin e gjuhës shqipe nga fëmijët e mërgimtarëve…
Nuk jam jurist dhe nuk kam aq njohje juridike për të formuluar një projekt – ligj për tu miratuar nga Kuvendi i vendit tim, por si gazetar në mërgim, kam njohjen dhe përvojën e një armate mësuesish mërgimtarë në Greqi dhe më gjerë që mbledhin fëmijët e emigrantëve, ku të mundin dhe si të mundin dhe, si në vitet e Rilindjes Kombëtare, u mësojnë atyre të shkruajnë, lexojnë e këndojnë në gjuhën e nënës.
Mësimi i Gjuhës Shqipe në Mërgatë nga fëmijët e brezit që lindën dhe u rritën në mërgim është një detyrim kushtetues që rrjedh nga nenet 8 dhe 57 të Kushtetutës së Republikës së Shqipërisë.
Këtë detyrë, përpara shtetit dhe shoqërisë në Atdhe, më mirë se kushdo e kanë përjetuar mësuesit shqiptarë në Greqi, mësues vullnetarë që pa asnjë përkrahje, pa asnjë shpërblim, pa asnjë vlerësim moral, pa asnjë fjalë të mirë, tash katërmbëdhjetë vjet, që nga 7 marsi i vitit 2001, e kanë shtrirë mësimin plotësues të Gjuhës Shqipe nga Selaniku e Kavalla në Veri të Greqisë e deri në Jug, në Patra, Arta dhe në ishujt e largët të Egjeut. Vetëm në Shkollën Shqipe të Selanikut kanë dhënë mësim në katërmbëdhjetë vite mësimore 21 mësues, të cilët u kanë mësuar më se njëmijë fëmijëve ta shkruajnë, ta lexojnë e ta këndojnë fjalën shqipe.
Përvoja dhe përkushtimi i mësuesve për t’u mësuar fëmijëve gjuhën e nënës është dokumentuar në qindra shkrime në shtypin shqip në Greqi e në gazetat shqiptare, në tre libra monografikë (“Rilindësit e kohës sonë”, “Shkolla shqiptare e Athinës” dhe “Shkolla shqipe e Selanikut”) si dhe në filmin dokumentar “Vera, mësuesja e dy ishujve”.
Njëkohësisht përkushtimi atdhetar i tyre është prezantuar në 8 seminare zhvilluar në qytete të ndryshme të Greqisë si dhe në 7 seminare mbarëkombëtare për zhvillimin e mësimit plotësues të gjuhës shqipe në diasporë; zhvilluar në Durrës, Strugë, Mitrovicë, Vlorë, Prishtinë, Ulqin dhe Berat.
E kam ngrit zërin e mësuesve në letra të hapura drejtuar ministrive e ministrave, avokatit të popullit etj., por, fatkeqësisht ai ka mbetur pa përgjigje, pa zë e figurë të shtetit e të pushtetit zyrtar në Shqipëri, të shoqërisë civile dhe të organizatave jo qeveritare.
Më 23 mars 2015, në protokollin zyrtar të mbledhjes së përbashkët të dy qeverive, Qeverisë së Republikës së Kosovës dhe Qeverisë së Republikës së Shqipërisë, në pikën 6 flitet për një marrëveshje të bashkëpunimit për “Organizimin e Përbashkët të Mësimit të Gjuhës Shqipe dhe të Kulturës Shqiptare në Diasporë dhe Mërgatë”
Kanë kaluar muaj nga 23 marsi 2015 i mbledhjes së dy qeverive pa një zë të vetëm për organizimin e mësimit të gjuhës shqipe në diasporë dhe, sikur kjo mos ishte e shkruar e zeza mbi të bardhë dhe të ishte përcjellë nga të gjitha mjetet e komunikimit modern, për ironi Ministria e Arsimit dhe e Sporteve, ndonëse paralajmëroi se do të ishte e pranishme me një person të saj në një orë mësimi me fëmijët shqiptarë në Greqi më 26 prill dhe se do të merrte pjesë në seminarin e 8-të për mësimin plotësues të gjuhës shqipe në Greqi organizuar nga Lidhja e Mësuesve Shqiptarë”, jo vetëm nuk erdhi njeri por nuk dërguan qoftë edhe një e-mail të thjeshtë në shenjë urimi për këtë ngjarje me vlera të mëdha për mbijetesën e gjuhës shqipe në brezin më të ri të mërgimtarëve.
Kanë kaluar 14 vjet nga ora e parë e mësimit të gjuhës shqipe në Greqi dhe për ironi asnjë mësues nuk është shpërblyer edhe për një orë mësimi të gjuhës shqipe, nuk i është dhënë qoftë edhe një fletë lavdërimi e thjeshtë, për mos me thënë pastaj për vlerësime presidenciale me dekorata e tituj nderi…(!)
Për mua mësuesit shqiptarë në mërgim janë NDERI I KOMBIT, Rilindësit e Rinj të Kohës Sonë.
Përballë heshtjes ndaj mësuesve dhe shkollës shqipe në mërgatë vendosa…
TË FLAS…
TË SHKRUAJ…
TË VIKAS…
Shpresoj që Kryetari i Kuvendit të Republikës së Shqipërisë ta vendosë këtë projekt – ligj në kalendarin e Kuvendit të Shqipërisë duke qenë i sigurt se ai do të marrë votat e të gjitha kuvendarëve.
Shpresoj që në shtator 2015, mësimi plotësues i gjuhës shqipe në mërgatë, të fillojë bazuar me një ligj të veçantë të Kuvendit të Shqipërisë, me akte nënligjore dhe me marrëveshje të dyanshme mes shtetit shqiptar dhe shteteve të tjera për krijimin e një hapësire të gjerë për mësimin e gjuhës shqipe nga fëmijët e mërgimtarëve…
Shpresoj…
Abdurahim Ashiku
Gazetar-ish mësues.
Shënuar më 1 qershor 2015, Ditën Botërore të Fëmijëve
A DO TË VIJË PRESIDENTI SHQIPTAR TË TAKOJË ARVANITËT?
Thedhor Pangallos, personalitet i lartë i shtetit grek deklaronte:
Nuk jam historian që të sjell një mendim të bazuar historik, por jam Arvanitas dhe di historinë e familjes time ashtu siç e dinë edhe shumë arvanitas të Athinës./
Ne Foto:Nga vizita e presidentit Nishani ne Kalbari, 8 prill 2015/
Opinion nga Abdurrahim Ashiku-Athine/
Do të desha që Presidenti i Republikës së Shqipërisë të vinte një ditë në Greqi me një “kërkesë për vizë” nga Ambasadori i Republikës së Greqisë në Shqipëri z. Rokanas ku të shënojë fjalët e tij…
“Të gjithë në Greqi njohim arvanitët dhe gjuhën e tyre, që është gjuha e folur prej fiseve shqiptare në Greqi, një dialekt i gjuhës shqipe. Një gjuhë që flitet shumë në vendin tim, madje shumë i flasin të dy gjuhët. Disa prej tyre e përdorin edhe sot këtë gjuhë…”
Presidenti i Republikës së Shqipërisë z. Nishani u pa dje në dritaret e ekraneve të vegjël vendorë e satelitorë, midis Arbëreshëve të Italisë, në gëzimin dhe krenarinë e ligjshme të pritjes së një Presidenti dhe vlerësimin e disa personaliteteve të larta arbëreshe me dekorata të larta.
Diaspora shqiptare, shpërndarë në shekuj si farat që i merr era, ka nevojë për dorën dhe fjalën e ngrohtë që vjen nga rrënjët e hershme të saj, nga vendi mëmë, gjyshe, stërgjyshe…nga mesazhet njerëzore që e lidhin më shumë me rrënjët e të parëve.
Falë hapësirës historike që Italia u ka krijuar arbëreshëve në mbajtjen gjallë, madje edhe në kultivimin e gjuhës, zakoneve, këngëve, valleve, hapjes së shkollave, studimit të gjuhës shqipe deri në shkallë universitetesh, rrënjët e diasporës shqiptare në Itali kanë gjetur tokë pjellore e vazhdojnë të nxjerrin filiza, të rriten e të japin fryte.
Me radhët e mësipërme nuk kam ndërmend tu hyjë në pjesë studiuesve të çështjes arbëreshe, por në krahë hapje me ta, dua të ndalem paksa në një degëzim paraardhësish të tyre, degëzim që nis me vargjet e një kënge masivisht të njohur…
Moj e bukura More
Ku të lamë e ku më je?…
Fjala është për Arvanitët, për “harresën” zyrtare shtetërore që u është bërë dhe u bëhet tash e më shumë se treçerek shekulli shteti të formuar shqiptar, për harresën dje, por veçanërisht për HARRESËN sot.
Arvanitët, një popullsi që flet shqip, që ka zakone, këngë, valle, kostume shqiptare, që ka mall e dashuri për të parët e vet, që ka dhënë një ndihmesë të jashtëzakonshme në Revolucionin Grek 1821-1828 për Pavarësinë e Greqisë nga Perandoria Otomane, që i kanë dhënë Greqisë personalitete të larta të politikës, shkencës, kulturës, artit deri në nivelet më të larta të shtetit…janë të pranuar zyrtarisht se janë me origjinë shqiptare.
Ambasadori Grek në Republikën e Shqipërisë Leonidha Rokanas i pranishëm në Konferencën Ndërkombëtare të Studimeve Shqiptaro-Greke, ka folur për fenomenin Arvanitas, një fenomen që, sipas tij, nuk tregon vetëm që të dy popujt tanë mund të bashkekzistojnë, por edhe që mund të bëhen një, të pandashëm nga njëri-tjetri. Ai deklaroi:
“Në historinë tonë të përbashkët kemi një fenomen që njihet si ai i arvanitasve. Të gjithë në Greqi njohim arvanitët dhe gjuhën e tyre, që është gjuha e folur prej fiseve shqiptare në Greqi, një dialekt i gjuhës shqipe. Një gjuhë që flitet shumë në vendin tim, madje shumë i flasin të dy gjuhët. Disa prej tyre e përdorin edhe sot këtë gjuhë. Fenomeni arvanitas nuk tregon vetëm që të dy popujt tanë mund të bashkekzistojnë, por edhe që mund të bëhen një, të pandashëm nga njëri-tjetri”.
Thedhor Pangallos, personalitet i lartë i shtetit grek deklaronte:
Nuk jam historian që të sjell një mendim të bazuar historik, por jam Arvanitas dhe di historinë e familjes time ashtu siç e dinë edhe shumë arvanitas të Athinës. Le të mos harrojnë lexuesit se në kundërshtim me Athinën, periferia e Athinës zotërohej deri vonë dhe në shumë raste vazhdon të zotërohet nga fshatra që rrënjët e tyre shkojnë shumë mbrapa dhe thellë atje ku vetë familjet njihen mirë mes tyre.
Nga ana e babait tim Janaq Meleti (Haxhimeletis) kishte nderin të gjendej në krah të Karaiskaqit si nënkomandant i tij. Për çdo njeri që merr mundin të pyesë do të mësojë shumë histori nga të gjitha fshatrat arvanitase për kapedanët vendorë dhe trimat që luftuan për lirinë e atdheut të tyre
Arbërishtja ishte gjuha që fliste Kundurioti, Kryeministër i Greqisë, Bubulina, Boçari, Suliotët dhe shumë të tjerë. Ishte gjuha që kuptonte dhe dinte Karaiskaqi, Andruçoja e shumë të tjerë luftëtarë të revolucionit për pavarësi.
Në fushatën e Azisë së Vogël në vitet 1919-1922 arvanitasit nga Liosia luftonin me bajrakun e tyre. Nuk bënë as një hap mbrapa dhe ranë deri në të fundit. Vetëm kur të kuptojmë këtë do të kuptojmë edhe atë shikimin e arvanitasve të Athinës që përshkruan Tito Athanasiadhi në “Fëmijët e Njovit”. Katalogu i heronjve arvanitas të vrarë në 1922 është më i madh se të vrarët e të gjitha fshatrave të Greqisë së mara së bashku.
Sigurisht që arvanitasit nuk kanë prezencë të rëndësishme vetëm në librin e madh të të vrarëve të nderuar të kombit grek. Ata kanë prezencë të rëndësishme në botën e letrave, në shkencë dhe në institucionet e shtetit të ri veçanërisht duke marrë detyra shumë të larta ushtarake por edhe poste politike…”
Mund të citoj shumë, madje mund t’ju sjell edhe arvanitas të gjallë në bisedat që kam bërë me ta në zonën e Thivas dhe në zona të tjera të Greqisë.
Mund t’ju sjell edhe lotin mbi rrudhat e një arvanitasi që kur e takova për herë të parë më tha “Jam njëqind pa tre vjet” dhe kur e takova për herë të fundit më tha: “Jam njëqind edhe katër vjet”, momentin kur i dhashë një libër me intervistën e parë me Të, çastin kur me sy të përqendruar mbi shkrimin dhe fotografinë e tij me duar që i dridheshin më tha: “Po unë nuku di të lexoj!”.
Arvanitasit mund të them se janë në skaj të kujdesit dhe harresës së shtetit shqiptar, dje, por veçanërisht sot kur falë pranisë së mërgimtarëve nga Shqipëria është zgjuar si asnjëherë “Kushtrimi i të parëve”, dëshira për të foleë shqip, madje edhe dëshira për ta shkruar shqipen e tyre që ka kaluar gojë më gojë e i ka rezistuar si në asnjë vend tjetër asimilimit.
Kam pas fatin të njihem me arvanitas të mëdhenj si Aristidh Kola që “edhe në gojë të ujkut” u ngrit kundër serbëve të Millosheviçit, në përkrahje dhe në debate të mëdha televizive për mbështetjen e kosovarëve në betejën e tyre finale për Kosovën e Pavarur. Kam njohur, madje kam në bibliotekën time, libra të Tito Johallas ndër të tjerë një libër për Skënderbeun dhe një vepër voluminoze për arvanitasit e ishullit të Androsit, në analizë të fjalës së shqipes të banorëve të ishullit, një ndër ishujt e mëdhenj të Greqisë ku arvanitasit ishin shumicë.
Për arvanitasit janë shkruar (dhe vazhdojnë të shkruhen) shumë libra jo thjesht publicistikë e folklorikë por shkencorë, historikë, albanologjikë, biografikë.
Kësaj pasurie të mbledhur me përkushtim dhe kujdes profesional, në kushte aspak të favorshme, deri në kushte ilegaliteti, shteti dhe politika shqiptare i ka qëndruar dhe vazhdon t’i qëndrojë larg, në pozicionin pa sy për ta shikuar dhe pa veshë për ta dëgjuar.
Për disa muaj do të mbush nëntëmbëdhjetë vjet mërgimtar në Greqi. Në kujtesën time të fortë për shkak të profesionit të gazetarit që e kultivoj edhe këtu prej kaq kohe, nuk kam parë, nuk kam dëgjuar që ndonjë personalitet i lartë i shtetit shqiptar të ketë shkuar në ndonjë takim me arvanitas, në stere apo në ishuj.
Kam një koleksion CD me këngë arvanitase, këngë me tekste të Aristidh Kolës dhe me muzikë të Moraitit, këngë që i dëgjoj me dëshirë dhe më japin informacion e mall për jetën e gjallë që përshkruhet në to. Këto këngë janë kënduar dhe këndohen me raste anë e kënd Greqisë, veçanërisht në trevat arvanite por, keq më vjen, nuk i kam parë apo dëgjuar në skenat e festivaleve shqiptare e në veçanti në Festivalin Kombëtar të Gjirokastrës.
Presidenti ynë i nderuar, simbol i bashkimit të popullit shqiptar, ishte midis arbëreshëve të Italisë. Bisedoi me ta, këndoi e vallëzoi me ta, vlerësoi disa nga personalitetet e larta arbëreshe për ndihmesën që ata kanë dhënë dhe japin për rrënjët shekullore të tyre.
Presidenti ynë u mërzit, madje doli në një ankesë të pashembullt publike se dikush, diku, në shtetin e tij, i ka fshehur ftesën e ardhur nga Komuniteti Arbëresh në Itali.
Do të desha që Presidenti i Republikës së Shqipërisë të vinte një ditë në Greqi me një “kërkesë për vizë” nga Ambasadori i Republikës së Greqisë në Shqipëri z. Rokanas ku të shënojë fjalët e tij…
“Të gjithë në Greqi njohim arvanitët dhe gjuhën e tyre, që është gjuha e folur prej fiseve shqiptare në Greqi, një dialekt i gjuhës shqipe. Një gjuhë që flitet shumë në vendin tim, madje shumë i flasin të dy gjuhët. Disa prej tyre e përdorin edhe sot këtë gjuhë…”
Dhe mos harrojë: Mes arvanitasve ka kaq personalitete të larta historike, shkencore, njerëzore, sa një valixhe diplomatike nuk i nxë dekoratat “Nder i Kombit”…
Këtë kërkesë për “vizë” duhet ta bëjë edhe Kryetari i Kuvendit, edhe Kryeministri, edhe ministrat…
“Fenomeni arvanitas nuk tregon vetëm që të dy popujt tanë mund të bashkekzistojnë, por edhe që mund të bëhen një, të pandashëm nga njëri-tjetri”.
Mos u qëndroni larg arvanitasve! Ata sot kanë nevojë më shumë se kurrë për kujdesin e shtetit Amë, për mbijetesë…
Athinë, 9 prill 2015
Paradokset e mërgimit …
JAJA*-ja FLET GREQISHT ME MBESËN/
Mbesa trevjeçare e thërret NËNA…/
Nga Abdurrahim Ashiku/Athine/
Në Aharnon, një ndër bulevardet më të mëdha të Athinës, një tabelë të merr e të kthen në Shqipëri, në qendër të saj, atje ku Shkumbini e pret në mes trupin e saj, në Elbasan.
Elbasani është një ndër qytetet e lashta të vendit tim, me një histori të mbushur me qëndresë heroike masive njerëzish të popullit dhe me figura që i bëjnë nder jo vetëm qytetit por edhe tërë Shqipërisë.
Nga këto unë veçoj si më të vyerën (dhe më domethënësen për atë që do të them më poshtë) Normalen e Elbasanit, shkollën që i dha dritë gjuhës shqipe jo vetëm brenda kufirit të ndarë nga Londra si “dashi për kurrizi” por gjithë shqiptarëve në trojet e tyre shekullore…
Në Aharnon mbi një hapësirë të xhamtë ka një tabelë shkruar me germa kapitale…
SKAMPA…
Emri i vjetër i Elbasanit të lashtë ka bërë vend për të gjithë dhe frekuentohet prej të gjithëve…
Nga një tabelë në hyrje lexon në greqisht, anglisht, rusisht dhe shqip fjalën QETHJE dhe bri saj 5 euro.
Është një qethëtore, një berberhane si jemi mësuar ta themi huajtur nga një gjuhë e huaj.
E pastër deri në shkëlqim, me një mirëseardhje në gjuhë të klientit, me respekt…
Disa ditë më parë hapa derën dhe u ula në kolltukun ku qëndrojnë në pritje klientët.
– Para teje, mu drejtua berberi, keni një fëmijë…
– Po pres, i them dhe e përqendrova vështrimin mbi duart e tij që rrëshqisnin herë me makinë qethëse e herë me gërshërë e krehër mbi flokët e dendura të klientit në radhë…
Pak para se të mbaronte në derë u duk një grua e vjetër me një djalë dhe një vajzë përdore. Nga gjatësia e trupit në fillim fëmijët mu dukën si binjakë por kur fjalët dhe mimika e tyre doli paksa në dritë u vura në mes një vit apo një vit e gjysmë diferencë.
Gruaja u ul pranë meje së bashku me vajzën kurse djali, pasi berberi vuri një dërrasë midis dy krahëve të karriges dhe një gazetë në ndenjësen e saj, u ul për tu qethur…
Nga diferenca në moshë fiksova faktin se kisha të bëja me një gjyshe me nipin dhe mbesën.
Ndërsa djali lëvizëte kokën sipas fjalëve të berberit dhe flokët pasi shtroheshin mbi mbulesën ngjyrë qielli binin mbi mermerin e bardhë, gjyshja duke e përkëdhelur mbesën diç i thoshte. U mundova të kap fjalët dhe gjuhën e gjyshesh. Fliste greqisht. E mbante veten greke ndërsa pamja e fytyrës dhe mënyra e veshjes ishin thjesht shqiptare, madje nga krahina të jugut të vendit.
Në një çast nga goja në fytyrën e bukur të mbesës si një margaritar më ra në vesh fjala e bukur shqipe…
-Nëna…
Atë fjalë dinte vajza e vogël dhe atë fjalë e shqiptoi aq bukur dhe aq me ndjenjë sa më bëri të dridhem dhe ta shikoj me ëmbëlsi.
Zgjata dorën dhe e përkëdhela vajzën ndërsa ajo më lëshoi rruaza margaritarësh me buzëqeshjen e saj.
Nuk fola me plakën, kundër zakonit tim në kësi rastesh që nuk e mbaj veten pa ndërhyrë dhe pa thënë fjalë qortuese. E kam thënë shumë herë në biseda, madje edhe në shkrime të shkëputura e në libra. Mirë prindërit e rinj që erdhën në shpërgënj, u rritën, u shkolluan në shkolla greke, u martuan dhe lindën e po rrisin fëmijë (që mbase e kanë më të lehtë të komunikojnë greqisht) po gjyshet dhe gjyshërit që greqishten e dinë si “Hapa te Hupa” pse u flasin fëmijëve në shpërgënj, nipërve e mbesave greqisht?
Djalin berberi e bëri si “pëllumb”, ia nxori në dritë fytyrën e tij të bukur…
Gjyshja i mori përdore nipin e mbesën dhe pasi u tha “Ela…” bëri gjurmë në trotuar…
Kur u ula në karrigen e berberit, para se ai të më hidhëte mbi trup pelerinën e kaltër e pyeta:
– I njeh ata? Nga janë?
– Plaka është nga Vlora, më tha…
…Kur dola nga SKAMPA e mora të përpjetën e bulevardit të gjerë Aharnon u mundova të heq nga vetja momentin e jetuar.
Vajza e vogël i tha gjyshes së vet…
NËNË…
Jaja-ja i foli mbesës së vet në gjuhën e një vendi tjetër nga gjuha e vendit të vet ku lindi dhe u rrit.
Shoqëria shqiptare në Greqi, mërgata me moshë më të vogël se një çerek shekulli është në asimilim. Jo vetëm burrat e gratë, jo vetëm fëmijët, nipërit dhe mbesat, por edhe GJYSHET ato që e kanë këndellë si prushin në zjarr gjuhën e gjyshe- stërgjysheve, tabani i fortë i pa lëvizshëm si malet i Gjuhës Shqipe…
Abdurahim Ashiku
Athinë, 5 prill 2015
*Ps. Jaja (greqisht) Gjyshe
HARRESË E QËLLIMSHME PËR “ANËN E ERRËT TË HËNËS” SË KORRUPSIONIT SHQIPTAR?!
Njohësit e yjeve thonë se Hëna, planeti ynë, ka dy anë, të dukshmen dhe të padukshmen, të ndritshmen dhe të errëtën.
Të ndritshmen, asaj që çdo katërmbëdhjetë ditë ndërron formë; herë hollohet, hollohet sa bëhet drapër gati të korrë yjet, e herë mbushet e mbushet për tu shndërruar në “Hëna pesëmbëdhjetë” e për të joshur penat e poetëve dhe muzën e të dashuruarve. E kush poet nuk i ka thurë vargje Hënës! E kush i dashuruar nuk ka folur me të për të përcjellë dashurinë pa kufi!
E errëta, e errët ka qenë, është dhe do të mbetet. Të paktën e errët do të mbetet për njerëzit e thjeshtë, se njerëzit e ditur ia dinë boll mirë të fshehtat…
Nga valët satelitore që vijnë e zbresin nga kamerat e televizioneve të mëdhenj e të vegjël, një mori e tërë “opinionistësh” e politikanësh të dëshpëruar po flitet zellshëm për Doshin dhe Frrokun, për skenarë vrasjesh të mbetura në mes të rrugës, për arrestime e dënime me “arrest shtëpie”, për sekrete hetimesh zbrazur rrugëve.
Nga tërë kjo pulari mediatike nuk merr vesh se kush kakaris më shumë, pulat apo gjelat e politikës.
Të duket sikur të gjithë, opinionistë e politikanë, kanë vënë përpara nga një dybek të mbushur me ujë dhe e tundin kush e kush të nxjerrë më shumë gjalpë. Nuk nxjerrin asgjë veç stërkala që pasi u përplasen në fytyrë rrjedhin rrobave sa i bëjnë qull.
Ajo që nuk flitet është “ana e errët e hënës”, burimet e pasurimit galopant ngjitur deri në aulën e parlamentit. Prokuroria kërkon që Doshi e Frroku të mbahen në burg sepse me pasurinë marramendëse që kanë. Kësaj nuk i hullet askush, nuk e prek se “djeg e përvëlon”.
Shqiptarëve nuk mund tua zhvoshkës kujtesën e njëzet e pesë viteve të shkuara kur të gjithë hynë në “shekullin e demokracisë” me nga “dy divane” e “dy palë ndërresa”, me “një dhomë e një kuzhinë” apo “dy dhoma e një kuzhinë”…
Në një bisedë të lirë pas bisedës zyrtare midis P., asokohe Ministër i Jashtëm i Greqisë dhe N. asokohe (1997) Kryeministër i Shqipërisë, fjala u ndal edhe tek shqetësimi i Kryeministrit tek pritat në rrugë, zhveshjet e udhëtarëve në autobusë e në mjete transporti nën grykën e kallashnikovëve, prita deri me viktima me marrje jetësh e plagosje të rënda. Një mik imi, kompozitor i njohur shkodran, më ka ngjethur mishtë tek më përshkruante (në një intervistë me Të) plumbat e kallashnikovit mbi trupin e tij në autobusin e linjës Tiranë-Athinë dhe “bukën e dhënë” që e nxori nga koma dhe e risolli në jetë.
P., një filiz i njohur i familjes së madhe arvanitase i thotë N.
“Mos u mërzisni! Kështu do të krijohen të pasurit e rinj edhe në Shqipëri. Të parë e mi, katër apo më shumë breza më parë, kishin “çelësat e Athinës ”. Karvanët nuk mund të kalonin Elefsinën pa paguar haraç. Kështu ne u bëmë të pasur. Ka kaluar shumë kohë dhe të gjithë grekët na quajnë të pasur, nuk merret kush me burimin e pasurisë sonë, e quajnë atë të ligjshme. Edhe tek ju, pas një apo dy brezash, kështu do të ndodhë, pasuria e krijuar me vjedhje, vrasje, mashtrime do të quhet e ligjshme…”
Thuhet si në legjenda se Onasi i famshëm, një ndër më të pasurit në botë, një ditë takohet me një shok të fëmijërisë, një njeri me autoritet të lartë në fushën e shkencës. Tek pinin kafe shoku i thotë:
“Unë punova tërë jetën dhe nuk u bëra i pasur. Si vihet pasuria?”
Onasi buzëqesh dhe i thotë:
“Pasuria nuk vihet me punë”…
Një specialist ndërtimi në mërgim, punë kjo nga më të paguarat, merr më shumë euro se sa merr zyrtarisht një deputet i Kuvendit të Shqipërisë. Ai ka arritur të ketë një shtëpi të veten në vendlindje, e ka kompletuar atë në mënyrë modeste dhe i gëzohet sa herë shkon të shuajë mallin në Atdhe. Vetëm kaq i ka dhënë puna e tij me djersën e ballit shkrirë në llaçin me gëlqere dhe çimento. Ndërkohë që deputetët, ministrat, kryetarët e bashkive…në vendin e tij kanë vila në bregdet e pasuri marramendëse depozituar në banka të Zvicrës.
Në Shqipëri komentatorë, politikanë, njerëz në rrugë, njerëz me vështrim në katrorin e vogël të televizorit shtëpiak flasin për “bishtin e dhelprës” sipas motivit “E lagu, s’e lagu” por askush nuk flet për dhelprën në gojën e së cilës jeton grahmat e fundit pula.
Në Shqipëri flitet për anën e dukshme të Hënës, atë që shkëlqen natën në qiell të pastër, nganjëherë edhe për atë që fshihet midis reve, por askush nuk flet për anën e errët të saj, gjysmën e padukshme.
Mbase Shqipëria do të nisë të ngrihet një ditë nga udhëtimi barkas e gjunjazi e do të ngrihet në këmbë. Kjo do të ndodhë kur njerëzit të kërkojnë të shohin në dritë të diellit “anën tjetër të Hënës”, pasurimin e pushtetarëve nëpërmjet vrasjeve, vjedhjeve, drogës, prostituimit, mashtrimit…
Kjo do të ndodhë kur prokurorët ta nisin hetimin tek “Ora e dorës njëqindmijë euro”, tek makinat e blinduara dyqind mijë euro, tek vilat në Gjirin e Lalëzit, Malin e Robit, Himarë, Razëm…tek “kryeministrat, gjyqtarët, ministrat, bosët e mediave…” dhuna pasurore e të cilëve është marramendëse.
Njohësit e yjeve thonë se ma sa mund të dalë në dritë të diellit “ana tjetër e hënës” aq do të dalë në dritë ana tjetër e medaljes së korrupsionit.
Të parën e mbrojnë ligjet e natyrë…
Të dytën e mbrojnë ligjet e pashkruara të korrupsionit…
Abdurahim ASHIKU
Athinë, prill 2015
- « Previous Page
- 1
- …
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- …
- 16
- Next Page »