Astrit Lulushi/

Mirënjohja është virtyt kaq i lartësuar saqë disa vende kanë një festë të tërë të bazuar rreth saj. Megjithatë, kultivimi i një mendësie të përditshme mirënjohjeje mund të ketë gjithashtu ndikim të thellë në edukimin e marrëdhënieve dhe nxitjen e mirëqenies. Kur e pranojmë vazhdimisht mirësinë dhe mbështetjen që kemi marrë nga të tjerët, ne forcojmë lidhjet tona me miqtë dhe familjen dhe inkurajojmë një kulturë vlerësimi – ndjeshmërie. Mirënjohja është gjithashtu një mjet i fuqishëm për të rritur lumturinë tonë, për të përmirësuar shëndetin dhe për të zhvilluar elasticitetin emocional.

Mbajtja e një ditari mirënjohjeje, dërgimi i një shënimi ose emaili të sinqertë falënderimi ose përfshirja e vlerësimit në rutinën tonë të përditshme të vëmendjes mund të përmirësojë mirëqenien tonë mendore dhe emocionale gjatë gjithë vitit.

Shprehja e rregullt e falenderimeve na kujton lidhjet që ndajmë me njerëzit tanë dhe inkurajon akte mirësisë që mund të valëviten në të gjithë shoqërinë, duke kontribuar përfundimisht në një dhembshuri më të madhe.

Le të jemi mirënjohës ndaj njerëzve që na bëjnë të lumtur; ata janë si kopshtarët që e bëjnë shpirtin tonë të çelet.

Nëse më shumë njerëz do të ishin më mirënjohës për atë që kanë, në vend që të vajtojnë për ato që nuk kanë, shumë të mira do të vinin në botë. Pesimizmi ushqehet me vetveten. Po kështu edhe optimizmi. Mirënjohja është një emocion hyjnor; e mbush zemrën, por jo për të shpërthyer; e ngroh, por jo në temperaturë,thoshte Charlotte Brontë.

Kur një person nuk ka mirënjohje, diçka i mungon humanizmit të tij. Një person pothuajse mund të përcaktohet nga qëndrimi ndaj mirënjohjes. Falënderimi është forma më e lartë e mendimit; dhe

mirënjohja është lumturi e dyfishuar nga habia. Kaq shumë për të shijuar, aq shumë për të qenë mirënjohës. Dhe meqenëse nuk jam i sigurt për adresën në të cilën të dërgoj mirënjohjen time, e vendos atë në çdo gjë që bëj. Këtu është dhurata e mirënjohjes: Për ta ndjerë atë, egoja duhet të tërhiqet. Ajo që shfaqet në vend të saj është dhembshuria dhe mirëkuptimi më i madh. Dhe sa më mirënjohës të bëheni, aq më shumë duhet të jeni mirënjohës. Seneka shkruante se kush merr një përfitim me mirënjohje, e kthen këstin e parë të tij. Falënderimi për bollëkun është më i ëmbël se vetë bollëku. Bollëku jep shkujdesje; falenderimi sjell vigjilencë: kërko begati me rrjetën e mirënjohjes.

Like

Comment

Astrit Lulushi/

Mund të ndizet ngadalë, duke u grumbulluar si tymi në kuzhinë, ose menjëherë, si një kazan duke valuar. Sido që të vijë, zemërimi është një pjesë e pashmangshme e jetës. Shumica janë të njohur me koncepte si “menaxhimi i zemërimit”, dhe ka të ngjarë të kemi parë imazhe të personazheve vizatimorë me fytyrë të kuqe me avull që del nga veshët e tyre.

Pavarësisht reputacionit negativ, zemërimi mund të jetë një emocion i dobishëm. Mund të veprojë si alarm kur kufijtë tanë janë kapërcyer, kur jemi lënduar nga dikush. Nëse e shtypim vazhdimisht, zemërimi kristalizohet në pakënaqësi.

Thënë kjo, është e rëndësishme që ta çlirojmë zemërimin në mënyra të shëndetshme, në vend që të sulmojmë dhe ta lëmë të na kontrollojë. Studimet kanë treguar se zemërimi i tepërt mund të na bëjë më impulsivë, të ndikojë negativisht në kujtesën tonë dhe madje të na bëjë më të prekshëm ndaj sëmundjeve kronike. Në vend që të “shfryjmë” zemërimin përmes agresionit – si bërtitja ose thyerja e gjërave – është më mirë t’i japim vetes hapësirë përmes diçkaje si meditimi, shkrimi ose joga. Nëse ulemi me zemërimin tonë dhe e mposhtim burimin e tij, ka të ngjarë të jemi në gjendje ta menaxhojmë atë më lehtë dhe më efektivisht.

Dhe për ata që nuk janë të sigurt se kur të fillojnë të mendojnë ta mposhtin, vetë zemërim nuk është i mire, nuk është keq, thjesht është. Çfarë bëjmë me të është ajo që ka rëndësi. Mund ta përdorim për të ndërtuar ose për të shkatërruar. Ju vetëm duhet të bëni zgjedhjen.

Zemërimi është si një lule. Në fillim mund të mos e kuptoni natyrën e sa, ose pse ka ardhur. Por nëse dini si ta përqafoni atë me energjinë e ndërgjegjes, ajo do të fillojë të hapet.

Nëse mund të qëndrojmë me zemërimin mjaft gjatë, do ta shohim atë të ndryshojë në diçka tjetër – lëndim, trishtim, ndonjë ndjenjë tjetër – apo edhe të shpërbëhet. Ajo që dukej kaq e fortë prishet, transformohet. Çelësi qëndron në qëndrimin me përvojën përmes të gjitha ndryshimeve të saj.

Duhet të jesh i zemëruar, por nuk duhet të jesh i hidhur. Asnjëherë mos ndaloni së foluri, shprehja e zemërimit është e nevojshme.

Është e mençur ta drejtoni zemërimin drejt problemeve – jo njerëzve; për të përqendruar energjitë tuaja në përgjigje – jo në justifikime. Kur jeni të zemëruar, numëroni deri në katër; kur jeni shumë i zemëruar, betohuni, thoshte Mark Twain

Gjëja që duhet bërë është të kapni fshesën e zemërimit dhe të dëboni bishën e frikës. Kur zemërimi përhapet në gjoksin tuaj, ruajuni nga një gjuhë që leh pa vlerë. Aty ku ka zemërim, ka gjithmonë dhimbje.

Zemërimi përpiqet të thotë diçka, gjithmonë mbart informacion, por mesazhi i tij rrallëherë është i qartë. Miqësia e zemërimit përfshin gjetjen e mënyrave për të rikuperuar veten.

Zemërimi është si kalë i tërbuar, vetëpërmbajtja e lodh, thotë William Shakespeare.

Ndërsa William Blake e paraqet zemërimin si pemë molle helmuese:

U zemërova me mikun tim:

Ia thashë zemërimin,

Zemërimi mori fund.

U zemërova me armikun tim:

S’ia thashë, zemërimi im u rrit.

Dhe e ujita atë në frikë,

Natë e ditë me lotët e mi;

Me buzëqeshje e mbulova,

Me fjalë të buta të rreme.

Dhe zemërimi im u shtua

Si një mollë plot hijeshi.

Shkëlqimin e saj armiku e pa

Natën në kopsht vjedhurazi hyri;

Në mëngjes i lumtur shoh

Armikun e vdekur nën ‘të.

Astrit Lulushi/

Të ndryshosh mënyrën se si e shohim botën është fillimi i ndryshimit, thonë Gandi a Shën Tereza, pavarësisht besimit në Buda ose në Krisht. Çdo fe e bën njeriun humanist.

Përpara se t’i jepej titulli Mahatma, ose “shpirti i madh”, Gandi ishte një famijë i varfër dhe i heshtur. Shoqëri gjeti në libra, veçanërisht në klasikët indianë. Këto histori patën një ndikim të thellë tek ai, me vlerat e tyre gjithëpërfshirëse.

Gandi ishte një nxënës mesatar. Koha e tij në shkollë u ndërpre kur, vetëm 13 vjeç, u martua me një 14-vjeçare. Ai vazhdoi të mbaronte shkollën e mesme, por e la fakultetin. Një mik i familjes më pas rekomandoi që Gandi të dërgohej në Londër për të studiuar drejtësi. Megjithë se pati disa kundërshtime nga familja e tij dhe shqetësimet se Anglia do ta korruptonte, Gandi paketoi valixhet dhe u nis për në Londër. Ai mbërriti në 1888 dhe filloi të studionte drejtësi dhe jurisprudencë në University College, Londër.

Në moshën 22-vjeçare, u bë avokat dhe u kthye në Indi, por praktika e tij ligjore në Bombei dështoi, dhe pranoi një ofertë pune si avokat në Afrikën e Jugut, e cila në atë kohë ishte gjithashtu pjesë e Perandorisë Britanike. Gandhi e dinte se do të ishte në Afrikën e Jugut për të paktën një vit, por përfundoi duke qëndruar për 21 vjet. Ishte në Afrikën e Jugut që ai zhvilloi pikëpamjet e tij kryesisht për shkak të diskriminimit që iu nënshtrua për shkak të ngjyrës së lëkurës dhe trashëgimisë indiane. Gandi luftoi për të drejtat e indianëve dhe afrikanëve në Afrikën e Jugut dhe më vonë u shpall hero kombëtar.

Në vitin 1915, Gandi u kthye në Indi si një aktivist nacionalist. Ai u bë udhëheqës i Kongresit Kombëtar Indian; 10 vjet më vonë, India shpalli pavarësinë e saj nga sundimi britanik. Ishte një luftë e gjatë. Gandi kërkoi pavarësinë e menjëhershme në vitin 1942, të cilës britanikët iu përgjigjën duke e burgosur atë dhe mijëra udhëheqës të kongresit. Në fund të fundit, Gandi e udhëhoqi Indinë drejt pavarësisë dhe tani konsiderohet babai i vendit. Sot, ai respektohet globalisht për politikën e tij të protestës jo të dhunshme në aktivitetet politike dhe shoqërore. Siç shkroi dikur Gandhi, “jodhuna nuk është armë e të dobëtit, por e më të fortit dhe më të guximshmit.”

Gandi u vra nga një nacionalist hindu në vitin 1948. Trashëgimia e tij, megjithatë, nuk është zbehur kurrë dhe ai e la botën me shumë fjalë të mençura për vlerën e dhembshurisë, guximit dhe tolerancës. Janë fjalë me të cilat mund të jetohet, pavarësisht nga rruga që merr jeta. Në mënyrë të butë, pa dhunë, mund ta tronditni botën.

Njerëzimi është si një oqean; nëse disa pika të oqeanit janë të pista, oqeani nuk bëhet pis. Lavdia qëndron në përpjekjen për të arritur qëllimin dhe jo në arritjen e tij.

Jeto sikur do të vdisje nesër, mëso sikur do të jetosh gjithmonë. Kur dëshpërohem -thoshte ai – kujtoj se gjatë gjithë historisë rruga e së vërtetës dhe e dashurisë kanë fituar gjithmonë. Ka pasur tiranë dhe vrasës, dhe për një kohë ata mund të duken të pathyeshëm, por në fund gjithmonë dështojnë.

Një sy për një sy vetëm do ta bëjë të gjithë botën të verbër.

Nëse duam të mësojmë paqen e vërtetë në këtë botë, duhet të fillojmë me fëmijët.

Nuk është e mençur të jesh shumë i sigurt për mençurinë e dikujt. Është e shëndetshme të kujtosh se më i forti mund të dobësohet dhe më i mençuri mund të gabojë.

Një “Jo” e thënë me bindjen më të thellë është më e mirë se një “Po” e thënë thjesht për të kënaqur, ose më keq, për të shmangur telashet.

Është nën dinjitetin njerëzor të humbasësh individualitetin dhe të bëhesh thjesht një dhëmbëz ingranazhi.

Është shëndeti pasuria e vërtetë dhe jo copat e arit dhe argjendit.

Njeriu shpesh bëhet ai që beson se është.

Gandi thoshte:

“Nëse vazhdoj t’i them vetes se nuk mund të bëj një gjë të caktuar, është e mundur që të përfundoj duke u bërë vërtet i paaftë për ta bërë atë. Përkundrazi, nëse kam besimin se mund ta bëj, me siguri do të fitoj aftësinë për ta bërë atë edhe nëse mund të mos e kem në fillim.” Mirësjellja dhe respekti i ndërsjellë është themeli i kulturës.

T’i shërbesh një zemre të vetme me një veprim të vetëm është më mirë se një mijë koka të përkulura në lutje. Ligji i dashurisë nuk njeh kufijtë e hapësirës dhe kohës.

Këto thënie nga përvoja i la njerëzimit Gandhi; ato u pasuruan nga Nënë Tereza, dhe u mbetën brezave t’i ndjekin, megjithëse shpesh anashkalohen.