• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

FASLLI HALITI”HAP” DOSJEN NE SOFREN E DIELLIT

February 20, 2016 by dgreca

NGA FASLLI  HALITI/

 F.Haliti, viz. S.Kamberi, Piktor i Popullit/

 DOSJA IME*/

Së pari preva bisedat intime me të,/

Pastaj pirjen e kafesë,

Pastaj këmbimin e cigareve,

Pastaj dhënien e dorës,

Pastaj fillova ta përshëndes ftohtë,

Më vonë ta përshëndes vetëm me kokë.

Tani,

S’i flas më.

Jo,  jo, unë s’e dija

Ai paska mbajtur shtëpinë

Paska rritur fëmijët me lakrat e mia.

Dosja ime në Degën e Brendshme

Poezitë e mia kokëqethura Brenda në të,

Si në një qeli

Me dritare

Verbuese,

Ovale,

Me çimento të akullt, gri,

Dosja ime e veshur

Me astarin kob

Të fatit tim,

Të zi…

Dosja ime paska qenë librezë kursimi

Për spiunët,

Për fuksat

E mi

Librezë e artë kursimi,

Me denoncime si dollarë, flori, …

1994

 *Kjo poezi ëështë marrë nga antologjia e klasës VIII, 1994.

Filed Under: LETERSI, Sofra Poetike Tagged With: Faslli Haliti, Hap Dosjen, ne sofren e Diellit

FASLLI HALITI NE DIELLI: Kadaresë me rastin e jubileut të 80-të

January 28, 2016 by dgreca

FASLLI HALITI/
BISEDË ME LISIN/
Kadaresë me rastin e jubileut të 80-të/
Me/
T’u bërë/
Lis,/
Qindra,/
Mijëra gozhdë /
Të ngulën në trung,/
Tentuan të të thanin./
Ti ua kalbe gozhdët më në fund…/

1997/

FTESË NGA HOMERI

Zbrita
Në Athinë.
Përveç babazot
Homerit
Nuk njihja në Athinë njeri.
Me ta marrë vesh ardhjen time
Homeri më ftoi për një kafe në shtëpi.

Shtëpia
E Homerit
Pa drita,
Krejt në errësirë.
Babazot Homeri porositi Helenën
Të ndizte qirinjtë, të na sillte një kafe të mirë.

Helena
Ndezi qirinjtë në shenjë nderimi
Për mua mikun ballkanik.
Na solli si nuse
E ndrojtur
Kafenë,
Por unë s’e desha
Nga dora e kuçkës tragjike Helenë.

Por e desha
Nga dora e Penelopës vetë,
Penelopa s’kishte kohë për mikpritje
Ajo vazhdonte të thurte, të ç’thurte pëlhurën
Duke pritur Odisenë.
Ç’të bëja?
Të mos e pija nga kuçka tragjike kafenë?

Pa
Pirë
Akoma
Kafen
Homeri
Më pyet
Për Naimin,
Për Kadarenë…
Naimi të ka përkthyer,
I them.

Vura re se babazotit i erdhi mirë.
Gropat e syve iu mbushën
Me dritë.
U çel në fytyrë.

I them
Përsëri:
Kadareja
Të ka quajtur Babazot.
Më përgjigjet me entuziazëm mitik:
Bravo i qoftë!

Pas kafesë
Bëmë
Një bisedë intime.
Me babazotin Homer.
Ai më foli tepër intimisht
Për Helenën mitike
Kuptova…
Babazoti ish i dashuruar epikisht
Me kuçkën e bukur tragjike…

Athinë, 1993

S’ANKOHEM,
Ç’kemi
X,
Y,
Z?
Hiç !
Mbetemi të panjohur zi zakonisht.

Ç’kemi
Zoti 1- ësh?
Nuk ankohem,
Po kthehem në mit…
Më vlerësojnë kodo në botë,
Kudo më njohin të gjithë!

1972, «Drita»

Filed Under: LETERSI, Sofra Poetike Tagged With: e jubileut të 80-të, Faslli Haliti, Kadaresë, me rastin

VETËVRASJE IDEALE….

January 3, 2016 by dgreca

KOSTAS KARIOTAQIS/
(Kostas Kariotakis)/- 1896 – 1928/

Kostas Kariotaqis lindi në Tripoli të Peloponezit, më 1896 dhe në vitin 1928 ai kreu vetëvrasje në Prevezës në Epir. Pas një adoleshence të kaluar në Kretë, ai studioi Ligjin në Athinë, ku u diplomua në vitin 1917./

VETËVRASJE IDEALE/

Mbyllin derën me çelës, marrin
letrat e tyre të vjetra të ruajtura,
i lexojnë me qetësi, pastaj terheqin
për herë të fundit hapat e tyre.

Thonë se jeta e tyre ka qenë tragjedi.
Zoti im, buzëqeshja e tmerrshme e njerëzve,
lotët, djersa, nostalgjia
qiejt, vetmia e vendeve.

Ndalen përpara dritares, shikojnë
pemët, fëmijët, më përtej natyrën,
mermerin e gdhendur nga gëdhendësit,
diellin që do të perëndojë për gjithmonë.

Gjithçka mbaroi. Ja bileta e shkurtër,
e thjeshtë, e thellë aq sa duhet,
plot e indiferencë dhe ndjesë
për atë që do ta lexojë duke shpërthyer në lot.

Vështrojnë pasqyrën, shikojnë orën,
pyesin veten nëse është marrëzi a gabim,
“Çdo gjë mbaroi” pëshpërijnë «tani»
të sigurt në zemër që do ta kthejnë

JEMI SI KITARE…

Jemi si ca kitare të rrënuara.
Kur era kalon në mbi korda,
që rrinë të varura aty si pranga,
zgjon tinguj muzikorë të çakorduar.

Ne jemi antena të pabesueshme
si gishtat ngrihen në kaos,
në majë të tyre jehon pafundësia,
por shpejt do të bien poshtë të thyer.

Jemi ndjenja pak të shpërndara
pa shpresë përqendrimi.
Në nervat tona ngatërrohet natyra

na dhemb trupi, kujtesa na dhemb
jemi të tronditur nga sendet dhe poezia
është strehimi që urrejmë përherë më shumë

EDHE NËSE U SHUA…

Dhe nëse si një hije ëndrra ime u shua,
dhe nëse humba përgjithmonë gëzimin,
nëse zvarritem mes plehrave të rrugëve ,
si një zogth me krahë të thyera.

Dhe nëse lulja në kopshtin e zemrës sime
venitet, para se të ketë çelur
dhe pse e di se s’do dëgjohet kurrë
kënga e lirisë që kam menduar

Dhe nëse varrosa jetën time,
thellë, në dhimbjen që ndiej-
si trazohet shpirti im i pastër
kur shoh universin e madh.

Deti kur është i trazuar,
e depoziton rërën në mëngjes,
më tregon për një plazh të njohur,
më tregon për një “jetë që kam jetuar”

përktheu: Faslli Haliti

Filed Under: Featured Tagged With: Faslli Haliti, KOSTAS KARIOTAQIS, vetevrasje ideale

SEBASTIANO GRASSO vjen në Sofrën e Diellit përmes Përkthimit të Faslli Halitit

December 25, 2015 by dgreca

Biri natyral i gjeneralit- mjek Atonio (2903-1966) dhe i markezes Giusepina Camardi Polizzi (1916- 1966 ), Sebastiano Grasso ka lindur në Siqili më, 1947. Studime klasike në kolegjin San Michele të komunës Acireale. Lauruar për Letërsi modern, për dy vjet iu dedikua mësimdhënies në universitetin e Leteraturës italiane. Nga viti 1871 punon në «Corriere della Sera», ku aktualisht është kritik i artit dhe letërsisë. Nga viti2007 është president i Pen Club Italia dhe drejtor i trimujorja omonime.
Ka botuar 12 volume poetike, midis të cilave: «Orizzonti lontani »,1964; (Horizonte të largëta); «Poesie fuori stagione», 1970; (Poezi jashtë stine); «Il giuoco della memoria», 1073, (Loja e kujtesës); «La stagione del clown», 1978. (Sezoni i kllounit); «Il poeta e il fantasma»,1980, (Poeti dhe fantazma, etj.

1.MIDIS ËNDRRËS DHE DELIRIT

Nuk bëj më diferencë midis ëndrrës
Dhe delirit, midis botës së vjetër e të re.
Thonë se ka ndryshuar gjithçka
nëse më parë ishte përherë më mire. Edhe
tingujt janë të ndryshëm: tani s’ka më
klithma. Të puth me force dhe të shkoj
gishtat prapa qafës, ndërsa të harkohesh
duke ngritur gjurin. Duket fund ii botës,
por duket se më shtyp barkun.

2. BOTA NË SHTËPI

Përsëritjet rrezikojnë të bëhen
obsesion, edhe ato të vargjeve kineze
shkruar gjatë dinastisë Tang. Krijova
botën në shtëpi, bërë me rrokje
dhe ngjyra përherë më të forta; ajo jashtë
s’më intereson më: çdo ditë dal vetëm
për të shkuar në supërmerkato dhe gjatë natës
për të takuar ndonjë mike.
Pjesa tjetër e jetës ritmohet nga fletë të bardha
ku flitet për aventura si ato
të Salgarit, të lindura në Hindie, megjithatë
autori s’lëvizi kurrë nga Verona.

3. HËNA E FUNDIT E PLOTË

Kur ishte hëna e plotë e fundit?
Gjaku pulson me shpejtësi, ndërsa shkruan
vargje lamtumire dhe poezia bëhet një delir
tingujsh, netësh, përrallash, seksi,
pushtimi i një ëndrre. Dëgjomë,
e dashur: ka ende diçka sublime
e përditshmja jonë, si gjinjtë e tu
që në kuzhinë, nuhasnin erë rozmarinë
ose finokun e egër. Në Valtelina
zëra që ngjirren mërmërisin për gaforret
që kanë ripopulluar rrjedhat ujore
midis Sernios dheTiranos. Por pastaj vdekja
i grabit përherë diçka jetës.

4. PRAPA MALIT ORTLES

Çila është ora e keqardhjes?. Mbase
Kur dielli perëndon prapa malit Ortles?
Me grevën e postierëve është era
që më sjell cicërimat e pemëve të tua.
kështu që di diçka për ty më shpejt;do të vijë
do të vijë radha e karrove të zbulojnë mendimet e tua,
dhe- imagjinoj- ankimet tona të dashurisë,
të përforcuara nga jehona midis gjethes dhe gjethes.

5. MBARIMI I VITIT

Kthehesh ku harpa nuk frikëson
Macen që kërcen mbi divanin me lëkurë
gri, shënuar nga thonjtë
dhe, mbi tavolinë, një fletë me vargje
dhe fjalë të fshira në pritje për të ndryshuar.
Ti fle, tani, dhe poezitë- me datën
e fillimit- sigurisht do të mbeten
më shumë ditë para punës së lëmimit.
Ti fle, tani, dhe shtëpia mbushet
me figura që flasin nën zë
dhe përmbajnë zemrimin. Thoshe se
nuk kishte të ardhme dhe të gjithë
zërat duhej të heshtnin. Fundi
do të koincidonte me atë të vitit .
6. NË LIQENIN E LAMPEDUZËS

Nuk të përshtatet zija : e zeza
u mjellëzua nga një flamur drite
të një spiraleje, në këtë verë të nxehtë
Në det të hapur të Lampeduzës
anijet duken të palëvizshme:
ngadalë ndryshon vetëm sfondi.
Nëpër shtigje të rralla kafshë ngarkese
mbajnë thasë me bathe të thata
dhe mposhtin letargjinë verore.

7. TË IMAGJINOSH NJË FLAMUR

Mbi kodër imagjinoj një flamur:
pastaj pyes veten ç’do të bënte atje
midis hardhive, shegëve dhe fiereve
që mbijnë midis ferrave, me fruta
të zeza e të kuqe që të gërvishtnin duart.
Vera do të mbaronte me vjeljen
dhe fillimin e shkollave. Në vresht lëvizje
erashkën hequr nga korniza e shekullit XIX
të sallonit të gjelbër nën vështrimin
dhe zemrimin e heshtur të gjyshes që pastaj
një përkëdheli do ta zhdukte.

8. PRAPA KODRINAVE

Në cilin muaj këndonin bilbilat?
Kujtesa gënjen, edhe nëse kujtimet
materializohen dhe imazhet rrjedhin
me nxitim. Dhe ku ishe kur këndonin dje?
Peizazhet zhduken prapa kodrinave
me mana dhe në pasditën e vonë trari
mbushet me të afërt që vijnë të bëjnë vizita.

9. E ARDHMJA MË E MIRË

Prisnim vjeshtën si të ardhmen
më të mirë:kaloi dhe kjo e shpërtheu
dimri që na ngriu zemrën me lamtumira.
Duhet të vendosim një epigraf? Doja të datoja
Gjithçka, duke historizuar, pa dashur të kursej,
as të bëj ngatërresa mbi datat. Imagjinata
ishte një mani e deformuar që po dukej
të luftohej. Takimet kishin pasur
paraskenën e tyre dhe ne kishim luajtur
rolin tone prej provincialësh të ndritur
ose të heronjve. Lajme? Për fëmijtë, të dashurit e fëmijve,
kushurinjtë të largët e të afërt, pa vonesë,
si hartohet një raport në kuesturë.

10. LAJME TË MIRA

Ti sjell detin tend në guaska të vogla,
më ofron kumbimin, parfumin e mbyllur
në borsetë, dhe pa dridhje ose frikë.
Lajme të mira, ke shtuar; ndahem
Dhe vij tek ty. Me lumturinë çmendet
dëshira: të marr në këmbë, në kopësht,
ndërsa puhija pushton kofshët gjer
në gju, me rripin që e tund.

11. ERA E PORTOKALLEVE

Çoheshe mbi taka, ngrije kokën
dhe merrje frymë fort për të rrëmbyer
erën gjysmë të ëmbël të portokalleve.
Sigurisht Renuari do të të kishte portretizuar
Mbase me fund në vend të xhinseve.
Shfletoj librin e një poeti e gjej vargje të kushtuara
një profesorit tim të universltetit,
kërkova të dhëna se si jepte mësim
si dhe për karakterin e tij. Për ty miqtë janë
sigurisht njerëz të mirë. Mbi rrushin
e bardhë drita bëhet pikë pikuese, e kuqja
e buzëve hapet ndërsa unë të shtrëngoj.

Përktheu: Faslli Haliti

Filed Under: LETERSI, Sofra Poetike Tagged With: Faslli Haliti, perktheu, Sabastiano Grasso

Sofra e Diellit- MAGJISTRICAT

December 17, 2015 by dgreca

FASLLI HALITI*/
MAGJISTRICAT/
Dy/
Magjistrica,/
Të dyja lakuriq,/
Rrotullohen natën në lëmë,/
Bark më bark e kurriz më kurriz,/
Tërheqin hënën me litarë magjish/
Rrotull-rrotull magjistricat/
Rrotullohen/
Lakuriq,/
Bark më bark e kurriz më kurriz./

Me lakuriqësi tërheqin hënën/
Hëna/
Nis/
E zbret/
Duke zbritur nga qielli/
Si lopë shegane /
Pëllet. /
Rrotull-rrotull magjistricat
Rrotullohen lakuriq,
Bark më bark e kurriz më kurriz
Me lakuriqësinë të ftohtë tërheqin hënën.
Hënës
Zunë t’i fryhen gjinjtë
Hëna shegane
Pëllet.
Rrotull-rrotull magjistricat
Zbresin hënën tatëpjetë
Djersiten në gjoks,

Djersiten
Në supe, kurriz.
U duhet qumështi hënor,
Esenca e bardhë e magjisë.
Dhe bark më bark e kurriz më kurriz
Rrotull-rrotull magjistricat
Rrotullohen
Lakuriq
Dhe hënën tërheqin me litarë magjish
Dhe duke pëllitur si lopë nëpër natë,
Hëna
Ulet në lëmin me kashtë,
Qumështi i derdhet çurg nga gjinjtë
Magjistricat fusin qumështin në shishe
Esencën e bardhë të magjisë.
Magjistricat hënën
E mjelin
Si lopë.
Hëna
Pëllet…
Rrotull-rrotull magjistricat,
Rrotull-rrotull,

Lakuriq,
Bark më bark e kurriz më kurriz
Hënën e ngrenë prapë përpjetë

Dhe hëna si lopë shegane pëllet…

1995/

DORA/
Dora hapet,/
Mbyllet./
Dora /
Kap,/
Lëshon,/
Jep dhe merr,/
Vë dhe heq pranga,
Lidh dhe zgjidh zinxhirë,
Vë dhe heq litarin,
Godet dhe përkëdhel,
Ngul dhe shkul,
Ngre dhe shemb;
Mbiell dhe korr,
Hap e mbyll dyer,
Dritare.
Lan,
Lyen ;
Dora lan dorën,
E majta lan të djathtën,
E djathta të majtën,
Të dyja lajnë njera – tjetrën;
Dora
Është flori,
Dora është topuz;
Ndan, bashkon
Dora,

Është pykë,
Ndan dhe çan.
Dora pajton,
Dora bëhet grusht,
Bëhet pëllëmbë, qëllon,
Dora përkëdhel;
Flet me gishta,
Flet pa gramatikë,
Pa sintaksë,
Pa morfologji,
Pa gabime drejtshkrimore, ortoepike,
Dora bën dhe ç’bën çdo gjë.
Dora
Autore e çdo vepre,
Autore e çdo ndërtimi,
Autore e çdo konstruksioni,
Autore e çdo shembjeje, shkatërrimi,
Dora firmos lindjet dhe vdekjet,
Dora
Fut dhe nxjerr,
Mbërthen e zbërthen,
Ndez dhe shuan;
Gris
Dhe arnon,
Ngjit
Dhe shqit,
Qep dhe shqep,
Zbardh dhe nxin.
Njeriu s’bën dot pa duar.
Vetëm Zoti bën dhe çbën.
Të bëhet tha Zoti!
Dhe u bë.

U bë dita, nata
Qielli, dielli, hëna,
Yjet.
U bë toka dhe ujërat,
U bënë erërat, breshëri, vetëtima, rrufeja…
U bënë kafshët, shpendët, hidrikët, reptilët, viruset.
Edhe çudibërësi i përrallës i thotë mbretit si një zot virtual:
Unë e shëroj djalin tënd madhëri.
Nëse më gjendet një kostum
Që të mos jetë prerë me gërshërë,
Të mos jetë qepur
Me gjilpërë,
Të mos jetëprerë e shpuar,
Vetëm Zoti dhe përrallat presin dhe qepin pa duar…
10 tetor 2010
*Portret i poetit:VIZ.S.KAMBERI, PIKTOR I POPULLIT

Filed Under: Sofra Poetike Tagged With: Faslli Haliti, Magjistricat, poezi

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 9
  • 10
  • 11
  • 12
  • 13
  • …
  • 17
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • DIAMANT HYSENAJ HAP FUSHATËN PËR KONGRESIN AMERIKAN – FJALA E MBAJTUR PARA KOMUNITETIT SHQIPTARO-AMERIKAN
  • Nga Besa në New York: Shoqata Besi organizoi një mbrëmje të veçantë për Festën e Flamurit
  • Në 90 vjetorin e lindjes së poetit Faslli Haliti
  • Dilemat e zgjedhjeve të parakohshme parlamentare në Kosovë
  • Nga Shkodra në Bejrut…
  • Faik Konica, fryma e pavdekshme e një atdhetari dhe dijetari shqiptar
  • Abetaret e para të shkrimit të shqipes, fillesa të letërsisë shqipe për fëmijë
  • Valon Nikçi, një shqiptar pjesë e ekipit të Kongresistit George Latimer në sektorin e Task-Forcës për Punësimin dhe Ekonominë
  • Dega e Vatrës në Boston shpalli kryesinë
  • VATRA NDEROI KRYETARIN E KOMUNËS SË PRISHTINËS Z. PËRPARIM RAMA
  • NDJESHMËRIA SI STRUKTURË – NGA PËRKORËSIA TE THELLËSIA
  • Si Fan Noli i takoi presidentët Wilson the T. Roosevelt për çështjen shqiptare
  • TRIDIMENSIONALJA NË KRIJIMTARINË E PREҪ ZOGAJT
  • Kosova dhe NATO: Një hap strategjik për stabilitet, siguri dhe legjitimitet ndërkombëtar
  • MEGASPEKTAKLI MË I MADH ARTISTIK PAS LUFTËS GJENOCIDIALE NË KOSOVË!

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT