hyn në fuqi – Dielli

Shqipëri: hyn në fuqi ligji i Vetting-ut hapet rruga përzbatimin e reformës në drejtësi

December 23, 2016 by dgreca

Në Shqipëri hyn në fuqi ligji i Vetting-ut dhe hapet rruga përzbatimin e reformës në drejtësi. Gjykata Kushtetuese vendosi të hedhë poshtë kërkesën e Partisë Demokratike për ta shpallur ligjin antikushtetues/

Nga Ani Ruci/

Viti 2017, që do të mbrrijë pas disa ditësh , mund të hyjë në histori. Që javët e tij të para pritet të fillojë zbatimi i Ligjit të Vetting-ut, motorit të Reformës të shumëpritur në Drejtësi. Ligji i ka gjasat që të bëhet funksional menjëherë pas vendimit të sapo marrë të Gjykatës Kushtetuese për ta rrëzuar kërkesën e PD-së në opozitë për ta shpallur atë antikushtetues. Me shumicë votash- 6 anëtarë të Gjykatës Kushtetuese votuan pro ligjit të Vetting-ut dhe 2 kundër. Gjykata. më e lartë në Shqipëri, la në fuqi ligjin që ajo pezulloi para 2 muajsh pas ankimit të PD-së, sipas së cilës ligji në fjalë cënonte të drejtat e njeriut dhe i mundësonte qeverisë kontrollin e sistemit të drejtësisë. Në marrjen e vendimit të saj Gjykata Kushtetuese pati mbështetjen e Komisionit të Venecias, trupës më të lartë këshillimore të Këshillit të Europës që dha opinion pozitiv për Ligjin e Vetting-ut.” Dispozitat e Ligjit të Vetting-ut nuk shkelin nenet e Konventës Europiane të të Drejtave të Njeriut. Në tërësi ky ligj është pozitiv. Ligji i Vetting-ut është i nevojshëm për Shqiperinë”, vlerësoi ky komision në opinionin e tij. Por në vendimin e Gjykatës Kushtetuese pati ndikimin e vet edhe presioni në rritje i shoqërisë civile me peticione dhe thirrje të shumta për të mos u bërë pengesë në zbatimin e reformës duke e shpallur ligjin antikushtetues. Pa lënë menjëanë e rolin e apeleve këmbëngulëse të politikanëve të nivelit të lartë të vendeve të BE-së për ta filluar pa vonesë znbatimin e reformës, më i freskëti prej të cilëve, ai i Ministrit gjerman të Shtetit për Çështje Europiane, Michael Roth, i cili vizitoi (19.12) Tiranën. Vendimi i Gjykatës Kushtetuese konsiderohet historik nëse kihet parasysh edhe konflikti i intertesit që gjyqtarët e saj kanë me Ligjin e Vetting-ut, pasi edhe ata, siç këshillon Komisioni i Venecias, do t’i nënshtrohen skanerit të Vetting-ut për burimin e pasurive të tyre dhe pastërtisë së figurës.

B-ja do ta mbështesë Shqipërinë

Reforma në Drejtësi është mbështetur fuqimisht që në fillimet e saj, rreth dy vjet më parë nga BE-ja dhe SHBA-ja. Kjo mbështetje i ka dhënë konsensus ndërkombëtar kësaj reforme. Vendimi i Gjykatës Kushtetuese, që e vlerësoi në përputhje me Kushtetutën Ligjin e Vetting-ut dhe e la atë në fuqi, u vlerësua dhe u përshëndet fuqimisht prej tyre. Në një deklaratë për mediat BE nxit autoritetet e Tiranës të nisin me shpejtësi zbatimin e vlerësimit të gjyqtarëve dhe prokurorëve. “Komisioni Europian do ta mbështesë Shqipërinë për kryerjen e një procesi Vetingu tërësor dhe të besueshëm, duke udhëhequr Operacionin Ndërkombëtar të Monitorimit”, theksohet në deklaratë. Ndërsa SHBA-ja në deklaratën e saj u bën thirrje “të gjitha partive politike dhe drejtuesve të Shqipërisë të respektojnë vendimin e Gjykatës Kushtetuese , të punojnë me shpejtësi, për të zbatuar të gjitha reformat historike të sistemit të drejtësisë”theksohet në këtë deklaratë. Kryeministri Edi Rama përshëndeti vendimin e Gjykatës Kushtetuese duke shkruar në rrjetet Sociale, se “Ata (PD) e vonuan por nuk mundën ta ndalonin atë. Tani ka ardhur koha të shohim zbatimin e ligjit të Vetting-ut”.

Çfarë pritet të sjellë Vetting-u?

Vetting-u synon që në Shqipëri të mos ketë më të paprekshëm, që dora e drejtësisë të kapë dhe të dënojë jo “peshq të vegjël” si deri më tani por “peshkaqenë” , pushtetarë dhe zyrtarë të lartë të korruptuar duke nisur kështu shembjen e cultures së pandëshkueshmërisë, pothuajse “të betonizuar ” gjatë viteve të tranzicionit. Të 71 nenet e tij përcaktojnë qartë se si do të realizohet procesi i vlerësimit të gjyqtarëve dhe prokurorëve. Ata do të kontrollohen për pasuritë e tyre, lidhjet e mundshme me krimin e organizuar dhe aftësitë profesionale. Gjithë procesi vendimmarrës në vlerësimin e gjyqtarëve dhe të prokurorëve do të mbikqyret nga vëzhguesit ndërkombëtarë. Sipas ligjit, gjetjet e vëzhguesve ndërkombetarë gjatë procesit të vlerësimit janë një provë thelbësore. Nëse këto gjetje refuzohen nga strukturat përkatëse që do të bëjnë vetting-un, atëhere ato detyrohen të japin me shkrim arësyet e vendimit të tyre për një gjyqtar apo prokuror, që përjashtohet nga sistemi i drejtësisë si i inkriminur apo i korruptuar apo që mbetet në sistem. Në muajt e parë të vitit 2017 do të shihet ecuria e zbatimittë ligjit të Vetting-ut, por duke pasur këmbët në tokë reformës në drejtesi do t’i duhen vite që të japë rezultatet e saj.

Ligji i Vetting-ut dhe negociatat e anëtarësimit me BE-në

Zbatimi i ligjit të Vetting-ut dhe rezultatete tij në muajt e pare të vitit 2017 përbëjnë kushtin kryesor nga BE-ja për Shqipëinë për hapjen e negociatavetë anëtarësimit. Nëse rezultatet janë positive dhe të prekshme atëherë Komisioni Europian pritet t’u sugjerojë vendeve anëtare të BE-së hapjen e negociatave. Në prag të vendimit të (22.12) të Gjykatës Kushtetuese , PD ështe ankimuar në këtë gjykatë për një ligj tjetër të paketës kushtetuese të Reformës në Drejtësi, të votuar edhe me votën e opozitës më 22 korrik 2016. Fjala është për organet e Këshillit të Lartë të Gjyqësorit dhe Këshillin e Lartë të Prokurorisë. PD-ja i këkon Gjykatës Kushtetuese që të shpallë antikushtetuese disa dispozita të këtij ligji,pikërisht ato që kanë të bëjnë me mënyrën sesi Parlamenti zgjedh 10 anëtarët e këtyre këshillave. Gjykata Kushtetuese ka për detyrë të shqyrtojë aneksën e PD-së brenda 4 muajve. Burime nga kjo gjykatë thanë për DW se ankesa e re e PD-së nuk e bllokon zbatimin e Ligjit të Vetting-ut.(DW)

Hyn në fuqi armëpushimi në Siri

September 13, 2016 by dgreca

Armëpushimi i negociuar nga Rusia dhe SHBA-ja që nga mbrëmja (12.09) ka hyrë zyrtarisht në fuqi. Armët duhet të heshtin menjëherë. Eshtë megjithatë e paqartë, nëse palët e konfliktit do t’i përmbahen marrëveshjes.

Deri para pak pas fillimit të armëpushimit kishte dyshime nëse ai do të realizohet, sepse luftimet në orët e fundit para mbrëmjes u intensifikuan. Gjatë sulmeve nga ajri në provincën Idlib të kontrolluar prej rebelëve janë vrarë të pakëtn katër civilë. Avionët luftarakë fluturuan edhe në afërsi të metropolit verior të Sirisë Aleppo, siç njoftuan qendra vorjtimi të afërta me opozitën. Luftime ka pasur edhe në terren.

Armëpushimi prej 48 orësh duhet të vlejë për të gjitha forcat, që nga OKB-ja nuk janë klasifikuar si terroriste. Ndaj milicët terroristë të “Shtetit Islamik” janë të përjashtuar ngamarrëveshja. Nëse armëpushimi respektohet për shtatë ditë, atëherë SHBA dhe Rusia duan të veprojnë bashkarisht kundër grupeve terroriste në Siri.

Ndërkaq kreu i pushtetit Asad demonstron vendosmëri për të rimarrë të gjitha territoret e vendit nën kontroll, siç deklaroi ai gjatë një vizitë në Daraja pranë Damaskut pas një lutjeje me rastin efestës mysliamne të kurbanit Eid al-Adha. Udhëheqja në Damask e miratoi armëpushimin të shtunën, e po ashtu edhe sipas të dhënave nga Moska, marrëveshja është negociuar me qeverinë.

Syrien Aleppo Opfer und Zerstörung nach Luftangriffen

Disa grupe rebelësh sinjalizuan se do t’i përmbahen marrëveshjes së armëpushimit.

Ndërkohë që Turqia do të vazhdojë ofensivën e nisur në fund të gushtit, siç deklaron derisa „të mposhten të gjithë terroristët dhe kufijtë tanë të jenë të sigurtë“. Këtë e tha shefi i shtabit të përgjithshëm Hulusi Akar gjatë një vizite tek trupat, vë në dukje agjencia e lajmeve Anadolu.

Plani Kerry-Lavrov parashikon, që Moska t’i bindë trupat qeveritare siriane të tërhiqen nga qyteti i rrethuar Aleppo dhe të sigurojnë kështu aksesin e ndihmësve humanitarë. Në këmbim SHBA duhet të verënë lëvizje grupet aleate të rebelëve që të mos bashkëpunojnë me me frontin islamist Fateh-al-Scham.

HYN NE FUQI KUSHTETUTA E RE E SHQIPERISE

August 11, 2016 by dgreca

Qe nga dita e sotme hyn në fuqi Kushtetuta e re e Shqiperisë, e ndryshuar në 46 nene të saj me konsesus të plotë mesnatën e 21 dhe 22 korrikut.

Reforma në drejtësi dikton se institucioni i parë që duhet të ngrihet 5 ditë pas hyrjes në fuqi të ndryshimeve është Këshilli i Emërimeve në Drejtësi, pra brenda datës 16 gusht.

Presidenti gjendet në pamundësi për të ushtruar këtë kompetencë, pasi ligji i vlerësimit të gjytarëve nga ku do të zgjidhen anëtarët e KED, ende nuk është miratuar. Për të zgjidhur ngërçin, kreu i shtetit është takuar me përfaqësues të partive politike dhe konstitucionaliste, por ende pa rezultat.

Veprimi i dytë që Byron nga Kushteteta e re, është emërimi anëtarëve te Gjykatës Kushtetuese. Anëtari i parë për t’u zëvendësuar në gjykatë emërohet nga Presidenti i Republikës, i dyti nga Kuvendi dhe i treti nga Gjykata e Lartë.

Insitucioni i tretë që do të ngrihet është Inpektoriali i Lartë i Drejtësisë, inpesktori i të cilit zgjidhet 6 muaj nga hyrja në fuqi e ndryshimeve kushtetuese.

Brenda një afati prej 8 muajsh nga 11 gushti duhet të ngrihen edhe dy institucionet e tjera të drejtësisë, Këshilli i Lartë i Gjyqësorit dhe Këshilli i Lartë i Prokurorisë.

Pavarësisht hyrjes në fuqi të reformës në drejtësi, zbatimi i saj duket se do të marrë kohë. Kjo pasi politika deri më tani është shprehur e gatshme që brenda gushtit të miratojë vetëm 3 nga 7 ligjet e paketës së emergjencës që e bëjnë atë të zbatueshëm, duke nisur me ligjin për vlerësimin e gjyqtarëve dhe prokurorëve. Ky ligj tashmë është në duart e ekspertëve, dhe duhet të rikthehet sërish në komisionin e posaçëm të reformës, që më tej do t’ia përcjellë kuvendit.

Së paku deri në 16 gusht, kohë kur skadon edhe afati i kreut të shtetit për emërimet në KED, është njoftuar se nuk do të ketë seancë.

Politika duket se do të duhet të ndërthurë ditët e pushimeve me ditët e punës, për të shmangur ngërçet që mund të vijnë për shkak të mosgjetjes së dakordësi për miratimin e paketës ligjore që e bën të veprojë reformën në drejtësi.

Kosovë – Gjykata Speciale, ligji hyn në fuqi pas dy javësh

September 1, 2015 by dgreca

-Lufta e armatosur e qytetarëve të Kosovës, e udhëhequr nga Ushtria Çlirimtare e Kosovës, dhe e përkrahur nga forcat e NATO-së, ka qenë luftë e drejtë dhe e pastër për çlirimin e Kosovës, luftë kundër forcave ushtarake, policore, paramilitare dhe administratës okupuese të Serbisë në Kosovë/
Nga Behlul Jashari/ PRISHTINË, 1 Shtator 2015/ Në Kosovë, drejt krijimit të Gjykatës Speciale, Ligji për Dhomat e specializuara dhe Zyrën e Prokurorit të specializuar, është publikuar në Gazetën Zyrtare dhe hyn në fuqi pas dy javësh, në 15 shtator.
“Me këtë ligj themelohet dhe rregullohet organizimi, funksionet dhe juridiksioni i Dhomave të specializuara dhe Zyrës së Prokurorit të specializuar”, thuhet në nenin 1 “fusha e veprimit dhe qëllimi i ligjit”, ndërsa në nenin e fundit – 65 thuhet se “ky ligj hyn në fuqi pesëmbëdhjetë (15) ditë pas publikimit në Gazetën Zyrtare të Republikës së Kosovës”. Ligji është miratur në Kuvendin e Kosovës në 3 gusht 2015, është shpallur me dekretin e datës 20 gusht nga Presidentja e Republikës së Kosovës, Atifete Jahjaga.
Në nenin 1, pika 2, thuhet edhe se “Dhomat e specializuara brenda sistemit të drejtësisë së Kosovës dhe Zyra e Prokurorit të specializuar janë të domosdoshme për përmbushjen e obligimeve ndërkombëtare të parapara në Ligjin nr. 04/L-274, për garantimin e mbrojtjes së të drejtave dhe lirive themelore të garantuara me Kushtetutën e Republikës së Kosovës, si dhe për garantimin e procedurave penale të sigurta, të pavarura, të paanshme, të drejta dhe efikase në lidhje me pretendimet për krime të rënda ndërkufitare dhe ndërkombëtare të kryera gjatë konfliktit në Kosovë dhe pas tij, krime të cilat ndërlidhen me ato që janë raportuar në Raportin e Asamblesë Parlamentare të Këshillit të Evropës Dok 12462, i datës 7 janar 2011, dhe të cilat kanë qenë objekt i hetimeve penale të kryera nga Task Forca Hetimore Speciale (“TFHS”) e Prokurorisë Speciale të Republikës së Kosovës (“PSRK”)”.
Ndërsa, në nenin 2 “përputhshmëria me Nenin 55 të Kushtetutës”, thuhet: “Çdo kufizim i të drejtave dhe lirive themelore bëhet në përputhje me nenin 55 të Kushtetutës për qëllime objektive dhe të arsyeshme që janë shprehur në këtë nen, në pajtim me kapitullin II të Kushtetutës dhe standardet ndërkombëtare të drejtësisë dhe procesit të drejtë. Këto qëllime janë në interesin e Kosovës si shoqëri e hapur dhe demokratike dhe janë në shërbim të përmbushjes së obligimeve ndërkombëtare të Kosovës. Në përputhje me nenin 55 të Kushtetutës, këto kufizime shqiptohen vetëm në masën e nevojshme për përmbushjen e këtyre qëllimeve jetike”.
Ndërsa, Ligji për mbrojtjen juridike dhe mbështetjen financiare të personave të akuzuar potencialë në proceset gjyqësore pranë Dhomave të Specializuara, siç thuhet në nënin e fundit – 10, “hyn në fuqi gjashtë (6) muaj pas publikimit në Gazetën Zyrtare të Republikës së Kosovës”. Në këta gazetë në 31 gusht 2015 është publikuar edhe ky ligj, e poashtu është miratur në Kuvend në 3 gusht e është dekretuar në 20 gusht nga Presidentja.
Fillimisht, në preambulë, thuhet:
“Kuvendi i Republikës së Kosovës;
Në mbështetje të Nenit 65 (1) të Kushtetutës së Republikës së Kosovës,
Duke konfirmuar edhe një herë qëndrimin dhe besimin e paluhatshëm që Lufta e armatosur e qytetarëve të Kosovës, e udhëhequr nga Ushtria Çlirimtare e Kosovës, dhe e përkrahur nga forcat e NATO-së, ka qenë luftë e drejtë dhe e pastër për çlirimin e Kosovës, luftë kundër forcave ushtarake, policore, paramilitare dhe administratës okupuese të Serbisë në Kosovë;
Duke njohur sakrificën, angazhimin dhe kontributin e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (UÇK-së), të mbështetur nga NATO, e udhëhequr nga SHBA-të dhe aleatet e saj, të cilët ishin faktorë vendimtarë për sjelljen e lirisë dhe pavarësisë për popullin e Kosovës;
Me qëllim që të mbrohet dhe zbardhet e vërteta për proceset e mundshme gjyqësore që do të zhvillohen pranë Dhomave të Specializuara, pa ndonjë ndërhyrje dhe veprim të mundshëm i cili do të mundësonte ndërprerjen e këtij procesi dhe i cili do të mund të linte njollë të pazgjidhur në historinë e re të Republikës së Kosovës;
Duke ritheksuar zotimin e Republikës së Kosovës për mbrojtjen e të drejtave të të gjithë qytetarëve të saj;
Duke rikonfirmuar gatishmërinë e institucioneve të Republikës së Kosovës në vazhdimin dhe thellimin e bashkëpunimit me Bashkimin Evropian, i paraqitur edhe në Marrëveshjen Ndërkombëtare të ratifikuar në mes të Republikës së Kosovës dhe Bashkimit Evropian mbi Misionin e Bashkimit Evropian për Sundim të Ligjit në Kosovë (Ligji nr. 04/L-274);
Miraton
Ligj për mbrojtjen juridike dhe mbështetjen financiare të personave të akuzuar potencialë në proceset gjyqësore pranë Dhomave të Specializuara”.
Në nenin 1 – “qëllimi”, thuhet: “Ky ligj ka për qëllim mbrojtjen juridike dhe mbështetjen financiare të personave të akuzuar potencialë në proceset gjyqësore dhe procedurat e ndërlidhura, për krimet e pretenduara pranë Dhomave të Specializuara”.
Mdërsa, në nenin 2 – “fushëveprimi” thuhet: “Dispozitat e këtij ligji zbatohen ndaj çdo personi i cili akuzohet për krimet e pretenduara në proceset
gjyqësore pranë Dhomave të Specializuara duke përfshirë mbrojtjen juridike për personat e akuzuar dhe mbështetjen financiare të anëtareve të ngushtë të familjes së tyre për udhëtimet që ndërlidhen me procedurat gjyqësore, që mbahen jashtë Republikës së Kosovës”.
Neni 9 – “aktet nënligjore” përcakton: “Ministria e Drejtësisë miraton akte nënligjore për zbatimin e këtij ligji, më së largu tre (3) muaj pas hyrjes në fuqi të Ligjit”.
Kuvendi i Kosovës ka përmbyllur sesionin pranveror me seancën e jashtëzakonshme të nisur pak para mesnatës së 3 gushtit, që ishte e treta brenda ditës për ndryshimet kushtetuese dhe ligjet drejt krijimit të Gjykatës Speciale.
Në 11 gusht, grupet parlamentare opozitare të Lëvizjes Vetëvendosje, Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës dhe Nismës për Kosovën, dorëzuan në Gjykatë Kushtetuese kërkesën ku kontestohet kushtetutshmëria e amendamentit nr. 24 lidhur me formimin e Gjykatës Speciale, të votuar më 3 gusht 2015 nga Kuvendi. Lidhur me këtë kërkesë të opozitës, Gjykata Kushtetuese e Kosovës nuk është deklaruar ende.