• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

IMUNITETI I NJERIUT NDAJ COVID-19 I PËRKOHSHËM APO I PËRJETSHËM?

June 4, 2021 by dgreca

Nga: Dr. Pashko R. Camaj, Doktor i Shkencave të Shëndetit Publik */

Në Shtetet e Bashkuara (SHBA), mesatarja ditore e rasteve të reja të Covid-19 ka vazhduar në rënie të vazhdueshme duke shënuar një pikë të tërëndësishme në rrugën për t’i dhënë fund pandemisë globale. Mesatarja shtatë-ditore e rasteve të reja të Covid-19, e 1 qershorit, ra në 11,239, sipas të dhënave të Universitetit Johns Hopkins. Nisur nga numri i javëve të fundit, është hera e parë që mesatarja shtatë ditore e rasteve të reja të Covid-19 në Shtetet e Bashkuara ishte nën 20,000 shifër kjo që nuk shënohej që nga marsi i kaluar. Përveç kësaj, të dhënat e Qendrave për Kontrollin e Sëmundjeve kohët e fundit konfirmuan se më shumë se gjysma e të rriturve amerikanë tani janë vaksinuar plotësisht ndaj Covid-19.  Këto numra të rinj vijnë në kohën kur qyteti i Nju Jorkut, i cili ishte epiqendra e pandemisë Covid-19 në SHBA, javën e kaluar nuk regjistroi vdekje të reja nga Korona Virus dhe pa rënien e normës së tij të pozitivitetit në nivelin më të ulët të regjistruar që kur filloi pandemia. Të gjitha këto janë lajme të mira dhe përputhen me analizat e mia të mëparshme se pandemia në SHBA do të përfundojë këtë verë.  Kjo kthesë në rezultate mund t’i atribuohet suksesit të parashikuar të vaksinimit. Në një kohë që shumë shtete të botës vazhdojnë të përmbajnë infeksionet dhe të përmirësohen në qasjen dhe shpërndarjen e vaksinave, këtu në SHBA dy pyetje janë ende në nevojë për përgjigje: a është arritur imuniteti i tufës dhe sa kohë do të zgjasë imuniteti ndaj Covid-19. 

IMUNITETI I TUFËS, ÇFARË ËSHTË DHE ÇFARË DO TË THOTË NË TËVËRTETË?

Për shumicën e komunitetit shkencor, fundi i kësaj pandemie përfshihet në dy fjalë: imuniteti i tufës. Në kohën kur një debat akademik shtjellon se kur ose edhe nëse SHBA mund të arrijë në një përqindje të mjaftueshme të njerëzve me imunitet për të arritur këtë qëllim, disa shkencëtarë thonë se është koha që publiku të mos shqetësohet më për këtë dhe të ndjekë një këshillë të thjeshtë: Vaksinohuni. Kjo pandemi do të marrë fund kur mjaftueshëm njerëz të mbrohen nga sëmundjet e rënda dhe si pasojë hiqen nga “zinxhiri i infeksioneve”. Vaksinimi i bën të dyja, ndihmon juve dhe ndihmon komunitetin tuaj të arrijë qëllimin për t’u kthyer në normalitet. 

Pra, çfarë është imuniteti i tufës?  Ideja e imunitetit të tufës filloi në mënyrë të çuditshme me lopët dhe jo me njerëzit, prandaj përdoret fjala “tufë”. Në vitin 1916, veterineri Adolph Eichhorn dhe kolegët vunë re se një kope (tufë) lopësh mund të bëhej e imunizuar kolektivisht nga një sëmundje, nëse shumica e kafshëve do t’i mbijetonin infeksionit fillestar. Që nga ajo kohë, imuniteti i tufës është bërë një term i përdorur zakonisht në epidemiologji dhe shëndetin publik për t’iu referuar pikës së fundit matematikore të një epidemie sëmundjesh infektive. Kur një përqindje e caktuar e njerëzve janë të imunizuar, ose nëpërmjet infeksionit ose vaksinimit, virusi nuk ka vende për t’u përhapur. Epidemia – ose, në këtë rast, pandemia – venitet dhe jeta kthehet në normalitet. Pragu i imunitetit të tufës mund të ndryshojë gjerësisht nga sëmundje në sëmundje. Me kaq shumë të panjohura për Korona Virusin që shkakton Covid-19, ka qenë një temë e shumë diskutuar. Gjatë rrjedhës së pandemisë, vlerësimet për pragun e nevojshëm për të arritur imunitetin e tufës janë luhatur nga 20% deri në 90% ose dhe më shumë. Për shumicën e komunitetit shkencor dhe studiuesve, duke përfshirë edhe mua, 60-70% dukej si numri magjik për t’u kthyer në normalitet. Deri në pranverën e vitit 2020, termi imuniteti i tufës ishte term i rretheve akademike. Ndërsa Korona Virusi u përhap nëpër Azi, Evropë, dhe më në fund në SHBA, disa modele parashikimesh fillestare treguan se kjo ishte e pa ndalshme dhe e pa kontrollueshme. Kjo çoi në këtë qasje të “imunitetit të tufës”, që do të thoshte “lëre virusin të shkojë”, lëre natyrën të marrë drejtimin e saj. Por kjo nuk u fut kurrë në fuqi pasi u pranua gjerësisht se lënia e Korona Virusit të lirë të veprojë në një popullsi të caktuar do të kishte çuar në një numër edhe më të madh vdekjesh, ndoshta 1-2 milion të vdekur ne SHBA, disa vlerësime madje edhe e dyshifojnë ose trefishojnë këtë numër. Kjo ishte e pa pranueshme. 

IMUNITETI NGA VAKSINAT APO INFEKSIONET NATYRORE, SA KOHË DO TË ZGJASË?

Ne e dimë se vaksinat punojnë në dy mënyra: së pari, ato sigurojnë imunitet duke stimuluar antitrupat ndaj virusit i cili mund të ketë vetëm një përgjigje të përkohshme mbrojtëse. Së dyti, dhe shumë të rëndësishme, ato fillojnë një formacion të “kujtesës” – T dhe B – qelizave, që ofrojnë mbrojtje më të gjatë nga ri-infeksioni viral. Pasi sistemi imunitar përshtatës e ka mundur pushtuesin, bëhen një pellg qelizash T dhe B që kanë jetë të gjatë. Këto limfocite të kujtesës mbeten të “fshehura” deri në herën tjetër që hasin të njëjtin patogjen. Megjithatë, këtë herë, ato prodhojnë një reagim imun shumë më të shpejtë dhe më të fortë. Kujtesa është tipari kyç i sistemit imunitar përshtatës, duke bërë të mundshme mbrojtjen afatgjatë dhe prodhimin e antitrupave. Ka një shtim të literaturës që sugjeron se imuniteti Covid-19 pas infeksionit mund të zgjasë një vit, por disa që tregojnë një mbrojtje shumë më të gjatë, ndoshta një imunitet gjatë jetës, duke u përmirësuar me kalimin e kohës veçanërisht pas vaksinimit.  Kur merren së bashku, studimet sugjerojnë se shumica (por jo të gjithë) individët e vaksinuar që ishin infektuar më parë me SARS-CoV-2 nuk do të kenë nevojë për nxitje shtesë të vaksinës. Ata që u vaksinuan pa e kontraktuar më parë virusin ka të ngjarë të kenë nevojë për dozë shtesë në një moment në të ardhmen, ndoshta në disa vjet. Duket se imuniteti te këta individë luan shumë ndryshe, pasi “kujtesa imunitare” mund të duket ndryshe pas vaksinimit në krahasim me infeksionin natyror. Ky informacion i kohëve të fundit me shpresë do të ndajë frikën e zvarritur se mbrojtja kundër virusit do të jetë jetëshkurtër.  

IMUNITETI NDAJ VIRUSIT COVID-19 A MUND TË JETË I PËRJETSHËM?

Imuniteti ndaj virusit që shkakton Covid-19 mund të jetë i përjetshëm, në kundërshtim siç është rasti me Korona Viruse të tjera që ndodhin natyrshëm dhe që shkaktojnë ftohje të zakonshme. Ndryshimi është se këto viruse ndryshojnë ndjeshëm çdo disa vjet. Pra, arsyeja pse ne infektohemi me virus të zakonshëm herë pas here gjatë gjithë jetës mund të ketë shumë më tepër të bëjë me variacion të këtyre viruseve dhe jo imunitetit tonë. Në fakt, qelizat e kujtesës B të prodhuara në përgjigje të infeksionit me SARS-CoV-2 dhe të rritura me vaksinimin janë aq të fuqishëm sa që pengojnë edhe variantet e virusit, duke mohuar nevojën për vaksina nxitëse. Njerëzit që u infektuan dhe u vaksinuan kanë një reagim të fuqishëm, sepse ata vazhdojnë të evoluojnë antitrupat e tyre, që mund të zgjasin për një kohë të gjatë.  Është interesante se rezultati mund të mos zbatohet për mbrojtjen që vjen vetëm nga vaksinat, sepse kujtesa imunitare ka të ngjarë të organizohet ndryshe pas imunizimit, krahasuar me atë që pason infeksionin natyror. Në fund, nëse jeni infektuar me SARS-CoV-2 apo jo, vaksinat do të sigurojnë një mbrojtje të nevojshme dhe ndoshta afatgjatë kundër Covid-19, kështu që vaksinohuni. 

* Nënkryetar i Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës –VATRA. 

Filed Under: Analiza Tagged With: COVID-19, Dr.Pashko Camaj, Imuniteti

CORONA VIRUS: IMUNITET I PËRJETSHËM OSE I PËRKOHSHËM

March 22, 2021 by dgreca

CORONA VIRUS: IMUNITET I PËRJETSHËM OSE I PËRKOHSHËM

Shkruan: Dr. Pashko R. Camaj, Doktor i Shkencave të Shëndetit Publik */

Vaksinat anti Covid janë duke funksionuar. Zyrtarët e shëndetit publik janë entuziastë për suksesin që kanë vaksinat në parandalimin e infeksioneve. Që nga data 20 Mars 2021, vaksinat anti Covid janë aplikuar në 80 milion njerëz në Shtetet e Bashkuara, sipas Qendrave për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve (CDC). Vaksinat Moderna dhe Pfizer-BioNTech ofrojnë imunitet me efektivitet në provat klinike përkatësisht 94% dhe 95%. Vaksina Johnson & Johnson gjithashtu ofron imunitet me rreth 66% efektivitet në parandalimin e sëmundjes së moderuar deri në të rëndë dhe 85% efektivitet në parandalimin e sëmundjes së agravuar. Kohëzgjatja e saktë e imunitetit për vaksinat është ende e panjohur. Të dhënat e fundit nga studimet e botuara në Izrael dhe Skoci tregojnë se ato po mbrojnë njerëzit dhe gjithashtu mund të ulin përhapjen e virusit SARS-CoV-2. Nëse gjithçka qëndron sipas parashikimeve, njerëzit do të mbrohen nga sëmundjet e rënda, sasia e virusit do të ulet në mënyrë progresive dhe ne mund të planifikojmë me të vërtetë për një rrugëdalje nga pandemia globale.

SA DO TË ZGJASË IMUNITETI?

Provat shkencore janë gjithashtu në rritje që tregojnë se të infektuarit kanë shumë gjasa që të mbrohen nga infeksione të mëtejshme, ose të paktën, sëmundje më pak të rënda. Kjo ka kuptim, pasi është arsyeja pse sistemi ynë imunitar evoluoi në radhë të parë. Ndërsa evoluonim, sistemi imunitar u skalit nga ligjet e përzgjedhjes natyrore. Pasi të jeni infektuar ose vaksinuar, qelizat e kujtesës B dhe T vazhdojnë. Kur infektoheni përsëri, këto qeliza të kujtesës japin një alarm, fillojnë një përgjigje që eliminon infeksionin në një masë të tillë që as nuk do të ndiheni më të sëmurë. Sidoqoftë, një pyetje që dominon këtë proces të hershëm të vaksinimit kundër COVID 19 është: Sa do të zgjasë imuniteti? Ka disa variabla këtu: sa e rëndë është sëmundja fillestare, si është shëndeti i përgjithshëm, mosha e personit dhe faktorë të tjerë. E gjithë kjo e bën parashikuese se çfarë mund të ndodhë me personin që ishte prekur nga COVID. 

A ËSHTË COVID MË SHUMË SI FRUTH APO GRIP?

Gjatë vitit të fundit kemi mësuar shumë rreth Corona Virusit. Por kur përpiqemi të parashikojmë se çfarë do të ndodhë më pas, mund të jetë e dobishme të krahasojmë atë që dimë aktualisht për COVID19 me dy sëmundje për të cilat dimë shumë dhe për të cilat kemi vaksina efektive: fruthit dhe gripit. Cila do të duket COVID? Ne e dimë që vaksinat kanë kohëzgjatjen e tyre specifike të imunitetit që mund të shkojë nga disa muaj në disa dekada. Vaksina e gripit, e cila imunizohet kundër gripit për disa muaj, përfaqëson një fund të spektrit; vaksina e fruthit, e cila imunizohet kundër fruthit për tërë jetën, përfaqëson tjetrën. Fruthi (lija) është një virus shumë më i qëndrueshëm se SARS-CoV-2 – nuk shndërrohet shumë lehtë. Zakonisht provokon një përgjigje të fortë imune dhe kështu që imuniteti tenton të zgjasë shumë, qoftë nga infeksioni apo vaksinat. Disa studime tregojnë se antitrupat kundër fruthit zgjasin gjithë jetën. Për shkak se është një virus kaq i qëndrueshëm, kur dikush ri-infektohet, vaksina që mund të kenë pasur vite më parë, ose përgjigja ndaj infeksionit natyror, do ta mbrojë atë. Gripi, megjithatë, është i ndryshëm. Virusi i gripit mund të ndryshojë me lehtësi. Kjo do të thotë që ne duhet të vazhdojmë të vaksinohemi kundër tij, pasi vaksinat në një variant të mëparshëm mund të mos mbrojnë nga një variant i ri. Stabiliteti i një virusi është, pra, një përcaktues kryesor nëse mbrojtja afatgjatë vazhdon. COVID-19 ka shumë ngjashmëri ndërmejt fruthit dhe gripit. Nuk është aq i qëndrueshëm sa fruthi dhe nuk është aq i prirur për mutacione sa gripi. Ne presim që imuniteti të zgjasë kundër COVID-19, por ndoshta jo për aq kohë sa fruthi.

PROTEINA GJËMB QË MBULON SIPËRFAQEN E KORONAVIRUSIT

Një faktor i rëndësishëm për ne është natyra përsëritëse e sipërfaqes së SARS-CoV-2. Proteina gjëmb që mbulon sipërfaqen e koronavirusit është në një mënyrë uniforme. Antitrupat ndaj lisë, e cila gjithashtu ka një sipërfaqe shumë të përsëritur, zgjasin gjithë jetën. Në këtë situatë, makrofagët (një lloj i qelizave të bardha të gjakut që gllabëron dhe konsumon patogjene) mund të jenë më mirë në gjendje të rrëmbejnë virusin e veshur me antitrupa. Nëse proteina gjëmb muton dhe antitrupat nuk mund të lidhen gjithashtu, ia vlen të jepet një goditje përforcuese kundër proteinës së re gjëmb e cila është ajo që planifikohet nëse vërtet është e nevojshme. SARS-CoV-2 ka një grup uniform të proteinave gjëmb në sipërfaqen e tij. Dhe nëse antitrupat nuk veprojnë aq mirë kundër varianteve, qelizat T mund të funksionojnë. Kjo mund të nënkuptojë se nuk do të kemi nevojë për nxitësa aspak dhe se mund të kemi mbrojtje afatgjatë nga shumë variante. Nëse përgjigjja imune është më e ulët ndaj varianteve, ne ndoshta do të jemi ende të mbrojtur nga sëmundjet e rënda.

INFEKSION NATYROR OSE VAKSINË

Një aspekt i rëndësishëm i infeksionit natyror është sa e fortë, është përgjigjja imune fillestare. Ftohja e zakonshme shpesh provokon një përgjigje të lehtë në pjesët e sipërme të frymëmarrjes. Kjo ndodhë sepse një virus që kufizohet në hundë nuk paraqet kërcënim te madh. Kjo do të thotë që përgjigjja imune nuk shkon aspak. Ishte e pamjaftueshme që qelizat e kujtesës B dhe T të shfaqen, dhe kjo është arsyeja pse ftohja e zakonshme qarkullon sezonalisht. Aty ku vaksinat vijnë në vetvete, është fuqia e tyre për të inicuar një përgjigje imune. Vaksinat zakonisht japin një përgjigje imune shumë më të fortë sesa infeksioni natyror. Kjo ndodh sepse përgjigjet imune natyrale nuk kanë hile të patogjenit, shumë prej të cilave kanë mënyra të hollësishme për të çaktivizuar përgjigjen imune. Kjo përsëri bazohet në evolucion. Viruset që mbajnë proteina që mund të kufizojnë imunitetin do të kenë më shumë gjasa të mbijetojnë. Kjo mund të jetë veçanërisht e rëndësishme me SARS-CoV-2, i cili mbart disa mënyra për të kufizuar imunitetin. Për shkak se vaksinat përmbajnë ose një pjesë të virusit – siç është proteina gjëmb ose një virus i tërë i paaktivizuar, ato nuk e kufizojnë imunitetin, dhe kështu ndodh një përgjigje e fortë imune. Tani jemi të sigurt se infeksioni me SARS-CoV-2 ka shumë të ngjarë të sigurojë një mbrojtje kundër ri-infektimit. Por, duke qenë se po shohim variante të këtij virusi, është e udhës që të përgatitemi për fotografi përforcuese me vaksina të reja për ata që janë të prekshëm. Ne do të kemi një ide më të mirë nëse ato janë të nevojshme në muajt e ardhshëm. Nëse variantet dominojnë, COVID do të jetë më shumë si gripi, i cili ka nevojë për vaksinim vjetor. Por nëse jo, atëherë do të jetë më shumë si fruthi, ku vaksinimi krijon imuntet te përjetshëm.

* Nënkryetari i Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës -VATRA

Filed Under: Politike Tagged With: Corona Virus, Dr.Pashko Camaj, Imuniteti

COVID-19, kur dhe si shkohet tek Imuniteti dhe Vaksina

April 21, 2020 by dgreca

  • Shteti i New York-ut, javën që vjen do të fillojë kryerjen e testeve të antitrupave për të ndihmuar në përcaktimin e numrit të personave të infektuar nga kjo sëmundje por që nuk kanë simptoma të dukshme. /

Shkruan: Pashko R. Camaj, Dr. i Shkencave të Shëndetit Publik/

Para pak më shumë se një muaj, edhe në SHBA, si në shumë vënde të tjera të botës, ku filloi përhapja e Pandemisë se COVID-19, në të njëjtën kohë, u hap dhe platforma për “rrafshimin e kurbës” me qëllim që, së pari të ngadalsojmë përhapjen e infektimeve, që të mos bëjmë vërshimin e sistemit shëndetsorë, gjë që është vendimtare, për të mundësuar shërbimet mjekësore për të infektuarit; dhe së dyti, që të ngadalsojmë shpërndarjen e virusit, duke “blerë” kohën për institucionet shkecore, që të kërkojnë ilaçe dhe profilaksi për të sëmurët, por edhe të bëjnë kërkime për vaksinën që do të parandalojë virusin.  Shifrat e ditëve të fundit, në veçanti në epiqëndrën e pandemisë në SHBA, New York-un me rrethe, tregojnë rënje graduale të shifrave, si në numër të infektimëve të reja dhe hospitalizuarëve, por dhe mortaliten. Me “rrafshimin e kurbës” është reale të bëhet pyetja ç’ka tani?  Ç’ka do të ndollë me COVID-19 dhe si parashihet fitorja ndaj këtij armiku të “padukshem” që pothuajse e gjunjezoje botën. Megjithëse, situata ka gjasë të përkeqësohet para se të përmirësohet, shumica e ekspertëve thonë se ne kemi kaluar pikën e përmbajtjes së virusit. Në të gjithë botën, shpresa për një rikthim në normalitet varet nga një vaksinë, ose “arma e fundit,” siç e quan Dr. Anthony Fauci, Drejtor i Institutit Kombëtar të Alergjisë dhe Sëmundjeve Infektive.  Por janë akoma shumë gjëra të paqarta për të ditur se sa e suksesshme mund të jetë një vaksinë kundër virusit që shkakton COVID-19.  Suksesi i vaksinës varet shumë nga mënyra se si virusi ndryshon apo bën mutacione. Për të kuptuar suksesin potencial të vaksinës, duhet të kuptojmë mënyrën se si virusi bën ndryshime.Në përgjithësi, në botën e viruseve ekzistojnë dy mënyra se si mund të bëhen këto ndryshime. Ia vlen të ceket se thjeshtësia në organzimin e këti mikorganizmi parazit, i bënë më të lehtë këto ndryshime, mutacione.  

Se pari: Dihet se një vaksinë e suksesshme do të ndalojë virusin dhe pandeminë, por vetëm nëse virusi nuk ndryshon. Vaksinat funksionojnë duke e nxitur trupin tonë të zhvillojë antitrupa. Antitrupat (të cilësuar dhe si luftëtarë mbrojtës), e neutralizojnë virusin duke u lidhur me të në një mënyrë shumë specifike. Kjo e ndalon hyrejn e virusit në qelizat tona, dhe realizojnë neutralizimin e tij. Por si të gjithë viruset, dhe SARS-CoV-2 po ndryshon ndërsa kalon nga personi në person. Një “mutacion” është thjeshtë një ndryshim në kodin gjenetik të virusit. Por shumica e mutacioneve nuk ndryshojnë, dhe kjo gjë është e mirë për njerëzimin!  Për ta kuptuar dhe më mirë, ky virus bën atë që bëjnë të gjitha viruset: kur ekspozohemi, hyn në qelizat tona, rrëmben makinerinë tonë qelizore dhe e përdor atë për të bërë shumë kopje të vetëvetes-pra për tu replikuar dhe mbijetuar. Ndonjëherë, gabime të vogla – ose mutacione – mund të shfaqen gjatë replikimit të materialit gjenetik të virusit. Këto gabime gjatë replikimit grumbullohen me kalimin e kohës, së pari kur virusi përhapet nga qeliza në qelizë, por dhe nga personi në person. Kjo është ajo që ndodh me gripin sezonal: Antigjenët e virusit ndryshojnë aq shumë sa që evoluojnë në forma të ndryshme, ku secila kërkon një vaksinë paksa të ndryshme nga ajo e vitit më parë.  Shkencëtarët në mbarë botën po eksperimentojnë e studiojnë për të parë nëse mutacionet do të ndikojnë në ndonje ndryshim apo nëse nuk e bëjnë këtë, atëherë ka shpresë se vaksina nuk do të ketë nevojë për reproduktim të vazhdueshëm.

Se dyti: E dimë që me kalimin e kohës dhe mutacionet i bëjnë vaksinat më pak efektive.Nëse virusi ndryshon në një mënyrë që parandalon lidhjen e antitrupave, ai mund ta bëjë një vaksinë të qëndrueshme, universale, të vështirë për t’u krijuar. Antitrupat, të cilët trupi i prodhon në përgjigje të një vaksinë ose një infeksioni, funksionojnë duke u lidhur me njolla specifike në një virus të quajtur antigjen. Nëse mutacionet e rastësishme virale ndryshojnë formën e një antigjeni, ajo mund ta bëjë vaksinën më pak efikase kundër virusit. Nëse kjo do të ndodhë me koronavirusin, studiuesit dhe shkenca do të duhet që, vit pas viti, të nxitojnë për të prodhuar dhe administruar vaksina të reja per neutralizimin e virusit te “ndryshuar”. Është e ditur se për një virus krejt të ri sikurse SARS-CoV-2, nuk ka imunitet të përhapur. Por si duket se një numër i konsideruashëm njerëzish janë imune ndaj këtij virusi dhe kjo mund të luaj rol esencial në ndalimin e përhapjes së tij.Meqenëse virusi nuk ka nevojë të ndryshojë për të mbijetuar, mutacionet që mund të modifikojnë formën e antigjeneve te virusit – nëse ato ekzistojnë fare – mund të jenë të rralla dhe do të qëndrojnë të rralla, çka prap është e mirë për njerëzimin. Pra nëse njerëzit bëhen imunë ndaj formës aktuale të virusit, qoftë duke luftuar virusin përmes imunitetit te krijuar ose përmes vaksinimit, loja ndryshon!  Shteti i New York-ut, javën që vjen do të fillojë kryerjen e testeve të antitrupave për të ndihmuar në përcaktimin e numrit të personave të infektuar nga kjo sëmundje, në New York por pa simptome te dukshme.  Kjo sipas Governatorit Cuomo “do të jetë pamja e parë e vërtetë e saktë se sa njerëz u infektuan nga COVID-19.  Testimi, tha Cuomo, “do të na ndihmojë të rihapemi dhe rindërtojmë pa rrezikuar atë që ne kemi realizuar deri tani.”  Në të njëtën kohë, “Beaumont Health,” në Southfild, Michigan, studimin më të madh ne SHBA për antitrupat në gjakun e njerëzve që janë rikuperuar nga COVID-19. Me mbledhjen e mostrave të gjakut nga 38,000 punonjës të sistemit shëndetësor dhe mijëra bashkëpunëtorë, studiuesit e shpresojnë të përcaktojnë se sa prej tyre kanë antitrupa COVID-19, por kurrë nuk kanë raportuar simptome – informacione të nevojshme për të mësuar më shumë se si virusi përhapet dhe se a krijojnë imunitetë të qendruashëm ndaj virusit COVID-19.

Konkludim: Te presim dhe të shohim. Shkencëtarët e dijnë që SARS-CoV-2 po ndryshon. Midis mijëra mostrave të fijes së gjatë të acidit ribonukleinik (ARN) ë që përbëjnë koronavirusin, 11 mutacione janë bërë mjaft të zakonshme. Por, me sa dimë, është i njëjti virus që infekton njerëzit në të gjithë botën, që do të thotë se ekziston vetëm një “lloj” i virusit.  Nga keto 11 ndryshime, vetëm një nga ato mutacione të zakonshme ndikon në thelbët e proteinit që kan pamjën e thumbave, të cilat mundësjonë që virusi të infektojë qelizat në fyt dhe mushkëri. Përpjekjet për të prodhuar antitrupa që bllokojnë këtë proteinë janë themelore në përpjekjet e shumëta për të zhvilluar një vaksinë efektive, që do të neutralizonte virusin.  Meqenëse ky protein ka ndryshuar pak deri më tani, besojmë se kjo është një shenjë që virusi nuk mund të ndryshojë shumë dhe vaksini do ta neutralizoje atë. Te gjitha këto te dhene tregojnë se COVID-19 ka mundesi të jetë këtu për të qëndruar, dhe pandemia do të përfundojë vetëm me vakcinin dhe me imunitetin e tufës. Imuniteti i tufës përshkruan se çfarë përqindje e një popullate duhet të jetë imune ndaj një sëmundje qe ajo të jet mbrojtëse e shpërthimeve për popullatën në tërësi. Për disa sëmundje, 40% e imunitetit është adekuatë, por për disa tjera, imunitete 80-90% është i nevjshëm për të ndaluar shperthimet.  

Nga natyra jam optimist, dhe në të gjitha shkrimet dhe bisedimet e mia jam munduar të jam real, por gjithnjë duke u permbajtë shkences dhe analizes së mirëfidhtë si udhëzues.  Pra ende ka shumë për virusin që nuk e dimë. Studiusit nuk janë as te sigurt dhe nuk e dinë nëse njerëzit behën imunë ndaj virusit nëse infektohën, dhe se sa mund të zgjasë ky imunitet, por fal anagzhimëve të mëdha në kërkime shkencore të vazhduashme që jane duke u zhvilluar, mësojme ditë për ditë më shumë. Këto anagzhime do të vazhdojnë pa ndalim deri atherë kurë te gjejmë mënyren qe në fund të mbijetojmë dhe të dalim fitimtarë.

Filed Under: Editorial Tagged With: dr. Pashko Camaj, Imuniteti, Vaksina

Artikujt e fundit

  • NDJESHMËRIA SI STRUKTURË – NGA PËRKORËSIA TE THELLËSIA
  • Si Fan Noli i takoi presidentët Wilson the T. Roosevelt për çështjen shqiptare
  • TRIDIMENSIONALJA NË KRIJIMTARINË E PREҪ ZOGAJT
  • Kosova dhe NATO: Një hap strategjik për stabilitet, siguri dhe legjitimitet ndërkombëtar
  • MEGASPEKTAKLI MË I MADH ARTISTIK PAS LUFTËS GJENOCIDIALE NË KOSOVË!
  • Veprimtaria atdhetare e Isa Boletinit në shërbim të çështjes kombëtare
  • FLAMURI I SKËNDERBEUT
  • Këngët e dasmës dhe rituali i tyre te “Bleta shqiptare” e Thimi Mitkos
  • Trashëgimia shqiptare meriton më shumë se sa emërtimet simbolike të rrugëve në New York
  • “Unbreakable and other short stories”
  • ÇËSHTJA SHQIPTARE NË MAQEDONINË E VERIUT NUK TRAJTOHET SI PARTNERITET KONSTITUIV, POR SI PROBLEM PËR T’U ADMINISTRUAR
  • Dr. Evia Nano hosts Albanian American author, Dearta Logu Fusaro
  • DR IBRAHIM RUGOVA – PRESIDENTI I PARË HISTORIK I DARDANISË
  • Krijohet Albanian American Gastrointestinal Association (AAGA)
  • Prof. Rifat Latifi zgjidhet drejtor i Qendrës për Kërkime, Simulime dhe Trajnime të Avancuara Kirurgjike dhe Mjekësore të Kosovës (QKSTK) në Universitetin e Prishtinës

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT