• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Ja si po njihet në botë dinastia fotografike :”Marubi”

December 20, 2018 by dgreca

1 marubi

Nga Gëzim Llojdia/

1.Nëse shfleton një sërë blogesh apo gazeta nga vendi fqinjë, më gjerrë emri Marubi,për shqiptarët ka kuptimin e  njeriut të fotografisë”Rapsodët e dritës” i kanë quajtur fqinjët tanë.Me një histori të till shkruhet në Internacionale .it.foto.

Pietro Marubi u lind në Piacenza në 1834. Pas iku nga Italia për 22 vjet, arsyet politike arriti në Shkodër, në Shqipëri, ku ai themeloi studion e parë fotografike në  në vend. Ai e quajti:” Dritëshkronja (shkrimtar i dritës) dhe e hapi në  ambientet e shtëpisë së tij.

Konsumatorët e Marubit,nuk ishin vetëm udhëtarët perëndimorë të cilët dëshironin që të kenë një foto suvenir i udhëtimit të tyre në një vend ekzotik, por kryesisht shqiptarë, të të gjitha moshave dhe të të gjitha klasave shoqërore. Përveç portreteve të studimit, Marubi ka punuar për disa revista, duke përfshirë edhe” The Illustrated London Neës, edhe udhëtime jashtë Shqipërisë, veçanërisht në Mal të Zi.Në vdekjen e tij në vitin 1903, ai la një arkiv prej mbi katër mijë negativash. Aktiviteti i studios së  e tij dhe emrin e tij të fundit ishin të trashëguara nga djali I adoptuar  Kel Kodheli , i cili vazhdoi punën e babait të tij, ka fotografuar liderët politikë, shkrimtarë dhe artistë dhe dokumentimin e ndryshimeve sociale dhe kulturore në vend. I fundit për të kryer biznesin fotografike të  familjes ka qenë Gege Marubi, djali i Kelit, i cili kishte studiuar kinema dhe fotografinë  në Shkollën e vëllezërve Lumiere në Paris.Gjatë rreth një shekulli, tre brezat e fotografëve të Marubit kanë treguar historinë e Shqipërisë. Arkivi i tyre, i vendosur në muzeun kombëtar të fotografisë Marubi, në Shkodër , është në qendër të ekspozitës Arkivi i Marubit. Rituali fotografik , ikuruar nga Zef Paci dhe zbriti në Trienale të Milanos nga 16 nëntori deri më 9 dhjetor 2018. Për ekspozitën, Zef Paci kishte  përzgjedhur rreth 170 fotografi.

2.Mërgimtari  Piacentino, një refugjat në Shkodër vulosi pllakën e parë në 1858. Ata e quanin atë “magjistari” nga  djegia e lëngjeve  në një fletë ku ka pasur imazhin .Vogue që njihet në botë ka nxënë mjaftë rreshta për Marubët që po I stivosim më poshtë:Ishte emigran politik nga Piacenza, që solli artin fotografik të parë në Shqipëri. Nëse francezi Luis Daguerre ishte në gjendje për të bërë fotografinë e parë në vitin 1839 (por e parë në histori ka qenë në vitin 1826 nga Niépce), në “vendin e shqiponjave” arti i ri erdhi vetëm 17 vjet më vonë. Në 1856, Pietro Marrubi ( ose Marubi) hapi studimin e parë fotografik shqiptar në Shkodër. Marubi ishte një Garibaldino, u arratis nga Piacenza për arsye politike. Në fillim ai shkoi në Turqi, pastaj në Greqi dhe së fundi në Shqipëri, në Vlorë. Në asnjë nga këto vende nuk ishte në gjendje të merrte azil politik të përfshirë në vrasjen e kryetarit të atëhershëm të Piacencës.Në vitin 1856 ai arriti në Shkodër dhe këtu filloi të punonte si fotograf, në një vend ende primitiv, i zhytur në të kaluarën dhe në të cilin askush nuk dinte të fotografonte. Në të njëjtin vit ai hapi një studio fotografike të quajtur “Driteshkronje. Në fletët prej qelqi të mbuluar me ligament argjendi ai bëri mrekullinë duke  paraqiten figura që i përkiste  një Mesjete shqiptare edhe pse ne ishim tashmë në gjysmën e dytë të shekullit të nëntëmbëdhjetë. Meshkujt me fytyra arkaike të ngarkuar me armë, në rroba tradicionale, në të cilat mbërthenin pistoleta të mëdha të zjarrit, ose mbajnë pushkë dhe stilolozi. Dhe gratë  plotë me bizhuteri  apo me costume.Pietro Marubi ishte gjithashtu një piktor i shkëlqyer: një artist, një vizionar, një pionier me një pasion për fotografinë. Duket se fotografia e luftëtarit Hamza Kazazi, e vitit 1858, është fotografia e parë shqiptare. Marubi u quajt “magjistari” sepse djegte materiale dhe lëngje nga të cilat një fletë e trashë doli me një imazh mbi të. studio e tij e specializuar në shërbimet foto jo vetëm për individët (Portrete të njerëzve ose familjet), por në vitet ’70 të atij shekulli  Pietro ndërkohë bëhet Pjetër Marubi  dhe kryen  shërbime gazetarie për “London Neës” dhe revistën italiane ” Ilustrim italian “në vilajetin e Shkodrës.Marubi mori si ndihmës një djalosh të ri me emrin Kel Kodheli, i cili ndonjëherë punoi me të në studio fotografike. Kel filloi të merret gjithnjë e më shpesh me fotografi, si dhe me punët e shtëpisë. Fotografët e Marubit ishin të njohur në të gjitha rajonet e Shqipërisë. Ata ishin të preferuarat e të gjitha klasave shoqërore. Sipas Angjelin Nenshatit, një nxënës i Pjetrit, shpesh njerëzit duhej të ishin të lidhur me karrigen për t’i bërë ata të qëndronin drejt ndërsa ndreqnin imazhin e tyre. Në qelizat e Marubit mbizotërojnë peizazhet, traditat, aristokracia, gjykata mbretërore, veshjet popullore dhe gjithë jeta shqiptare. Në veçanti ai dokumentoi momentet vendimtare të historisë së Shqipërisë në lidhje me luftën kundër sundimit osman, si kryengritje në Mirditë e 1876 dhe Lidhjes Shqiptare të Prizrenit (1878-81).Garibaldi nga Pianceza  ishte në gjendje të thyente edhe ndalimin, në modë në kohën e perandorisë osmane, për të fotografuar gruan muslimane. Një foto e një vajze muslimane që sapo ka hequr velin, admirohen nga studiuesit si për freskinë, qoftë për bukurinë e virgjër dhe të brishtë që përfaqëson Shqipërinë.
Pietro Marubi vdiq në vitin 1903 dhe i la  fotografisë Kelin dhe gjithashtu mbiemrin e tij. Kel Marubi (1870-1940) vazhdoi traditën fotografike shqiptare. Ai fotografoi të gjitha klasat shoqërore, duke përfshirë lypësit. Me ardhjen e shekullit të ri, ai përsos teknikën e re e fletëve të thatë me xhelatinë argjendi, e cila lejoi një cilësi më të madhe në punë , me kalimin e kohës bëhet I preferuar i Ballkanit për të fotografinë profesionale dhe zhvillimin e negativëve.Brezi i tretë i dinastisë Marubi është e përfaqësuar nga Gegë, i biri i Kel, i cili në vitet e njëzeta ai shkoi në Paris, ku ai u diplomua në studio e  Lumiere Brothers. Gega ka aplikuar teknikat më moderne të këtij arti, duke përdorur rrezet infra të kuqe, djegien nga dielli dhe foto.Gegë Marubi fitoi çmime të rëndësishme ndërkombëtare, në 1936 në Bari dhe në 1938 në Selanik. Ai jetoi deri në vitin 1984, duke lënë një depozitë prej rreth 150.000 fotografive të marra në mes të viteve 1858 dhe 1950, konfiskuar nga diktatura rreth 1970. Sot këto imazhe, të ruajtura në muzeun:” Marubi “të Shkodrës, Shqipëri dhe krenarisë janë të mbrojtura nga UNESCO, edhe pse – shkruan Andrzej Stasiuk në një artikull të kohëve të fundit në L’espresso -në muze vetëm rreth tridhjetë%  janë të ekspozuara.”Pra, Garibaldi – përfundon gazetarimund të kishte për të ikur në Amerikë, por Peter Marubi mundi të përfundojë në Shqipëri një vend evropianë  ë ishte më i vjetëri në Evropë.” Në 1856, Pietro Marubbi (më vonë Marubi), fillimisht nga Piacenza dhe emigruar në Shqipëri, në fillim të njëzet viteve të tij hapi një studio fotografike që menjëherë u bë një pikë reference në Shkodër. Duke mos pasur fëmijë të vetin, ai i miraton ato të kopshtarit të tij Rrok Kodheli dhe kujdeset që të lejojnë një trajnim fotografik në Trieste. Pasioni për studiot fotografike dhe dëshira për të vëzhguar kohën e tyre me një sy modern dhe estetik, transmetohen nga një fëmijë në tjetrin për më shumë se tre breza.Në vitin 1970, Gegë Marubi i dhuron shtetit shqiptar të gjithë arkivin negativ të familjes dhe emërohet si përgjegjës. Gjesti i tij i bashkangjiten edhe fotografë të tjerë të qytetit (Pici, Jakova, Rraboshta dhe Nenshati) të cilët vendosin të depozitojnë koleksionet e tyre në :”Fototeka Marubi”, sot një nga trashëgimia më të rëndësishme fotografike evropiane.Kështu filloi historia e Muzeut Marubi të Shkodrës. U hap në vitin 2016, ajo përfshin një arkiv prej mbi 500.000 negative që përshkruajnë familjet, qytetarët, ushtarë, politikanë dhe tregtarët lokalë dhe kalimin në Shkodër, momentet e përditshme dhe ngjarjet historike nga mesi i shekullit të nëntëmbëdhjetë në fund të shekullit të njëzetë. Imazhet e gjurmojnë jetën e qytetit, të kapur në aspektin e saj historik, social, kulturor dhe antropologjik përmes një fotografie dokumentare dhe artistike në të njëjtën kohë, e cila sot kontribuon në rindërtimin e më shumë se një shekulli të kulturës shqiptare.

Filed Under: Kulture Tagged With: dinastia fotografike, Gezim Llojdia, Ja si po njihet, marubi, ne bote

Përparësitë e sigurisë detare në botë

September 27, 2018 by dgreca

1 Internacional

 Simpoziumi i 23 -të ndërkombëtar për detin, mbajtur në Newport
1 KonferencaNga Shefqet Kërcelli/

Simpoziumi i Fuqive detare { International Seapower Symposium, ISS),  mbajtur në Kolegjin Detar  të Luftës së Shteteve të Bashkuara, U.S. Naval War College (NWC),  ne data 18-21 shtator 2018, është forumi i parë detar në botë, ku mblidhen së bashku Komandantët e Flotave nga gjithe bota, për të forcuar sigurinë detare, nëpërmjet diskutimit të sfidave dhe mundësive të përbashkëta.Admirali John Richardson, {CNO} Drejtor i Operacioneve të Flotës së SHBA dhe Presidenti i NWC, Admirali Rear Jeffrey Harley, bashkëpritën simpoziumin, ku morrën pjesë më shumë se 90 drejtues Flotash në botë. Në këtë simpozium morri pjesë dhe Komandanti i Forcës Detare shqiptare, Gjeneralmajor Ylber Dogjani. Vendi ynë merr pjesë në këtë simpozium të rëndësishëm detar në rang botëror, që nga viti 2003. Qëllimi i Simpoziumit Ndërkombëtar të fuqive detare (ISS), është të sigurojë një forum të lartë ndërkombëtar, për të diskutuar sfidat e përbashkëta detare dhe mundësitë për të rritur bashkëpunimin ndërkombëtar të sigurisë detare. Për tre ditë rresht, zyrtarët më të lartë detarë në botë diskutuan këto çështje dhe dëgjuan personalitete të shquar të kësaj fushe.ISS është unike pasi është forumi i vetëm në botë që mbledh së bashku dhe në të njëjtën kohë drejtuesit e shumë Flotave, për të përmirësuar sigurinë detare dhe operacionet bashkëpunuese. Diskutimet në këtë simpozium  synuan në shtimin e përpjekjeve për të rritur bashkëpunimin në luftën kundër piraterisë, duke ofruar ndihmë humanitare , duke koordinuar kërkimin dhe shpëtimin në det, përfshi atë me nëndetëse, planifikimin dhe kryerjen e operacioneve ushtarake të koalicionit dhe zbatimin e ligjit të përbashkët kundër trafikimit njerzëzor, drogës, armëve, peshkimit dhe ndotjes së paligjshme. Ata diskutuan evolimin e strategjisë detare dhe mënyrat për të përtërirë dhe shfrytëzuar më së miri burimet e kufizuara. Disa shefa të marinës e përshkruan takimin si një mundësi të rrallë për të takuar krerët e tjerë të marinave dhe shkëmbimin e ideve. Tema ishte siguria, rendi dhe prosperiteti.Simpoziumi shënoi nivel të lartë jo vetëm nga niveli i pjesmarrjes, por dhe i lektorëve. Fillimisht për rëndësinë e kësaj cështje ndërkombëtare foli Sekretari i Mbrojtjes i SHBA-ve, zoti James Mattis, duke i uruar suksese këtij takimi të rëndësishëm. Pastaj referuan Sekretari i Marinës Richard V. Spencer; Admirali në pension Timothy J. Keating dhe Peter W. Singer, Admirali Fitzgerald, i cili ka vizituar vendin tonë në v.2007, strategë dhe ushtarakë të lartë të flotës dhe institucioneve detare të SHBA. “Ne kërkojmë një partneritet të vërtetë, bazuar në konceptin e risqeve të përbashkëta, ndaj duhet të krijojmë shpërblime të përbashkëta”, tha Spencer. “Një partneritet në të cilin asnjë komb i vetëm nuk është eksperti; dhe aftësia për të udhëhequr qëndron brenda të gjithëve ne. Ne mund të prodhojmë një ekuacion ku 1 + 1 = 3, ku të gjithë përfitojnë. ” Gjithashtu panelistët dhe folësit e ISS, shprehën një qëllim të përbashkët për të përmirësuar ndërveprimin midis flotës botërore, bazuar në parimin se “ne jemi më të fortë së bashku”. Duke u stërvitur së bashku, duke marrë vendime të përbashkëta, shkëmbime të personelit, pjesëmarrje në shkolla, akademi e trajnime tek njëri-tjetri, ne rrisim sigurinë globale, u theksua në simpozium. Kështu dhe ky takim i ISS rrit sigurinë reciproke, mbron rendin e bazuar në rregulla e ligje ku përfitojnëtë gjitha kombet duke kontribuar në zhvillimin botëror.Në një krizë detare, aftësia për tu mbledhur shpejt mbështetet në këto lidhje para-ekzistuese ndërmjet flotave, midis vendeve, niset që nga misionet e përbashkëta që kanë rëndësi për sigurinë, rendin dhe prosperitetin ekonomik. “Çdo ditë, aleatët dhe partnerët tanë bashkohen në mbrojtjen e lirisë, duke e penguar luftën dhe duke ruajtur rregullat që garantojnë një ligj të lirë dhe të hapur ndërkombëtar”, tha Spencer. Oqeanet që dikur ishin barriera fizike dhe psikologjike, duke i mbajtur kombet larg, tani janë autostrada detare që i afrojnë kombet së bashku. Flotat e fuqishme detare janë të përshtatshme në mënyrë unike për të ndihmuar në menaxhimin e rritjes dhe kompleksitetit të ndryshimit, në sajë të marrëdhënieve unike produktive që janë të mundshme, si dhe në bazë të historisë së fortë dhe aftësisë për tu sjellë e mirëkuptuar në përputhje me rregullat e ligjet e miratuara ndërkombëtarisht.

“ISS-23, manifestoi dëshirën për të forcuar lidhjet e besimit midis partnerëve dhe për të eksploruar mundësi të reja bashkëpunimi, nga të cilat ne mund të mësojmë”, tha Richardson. “Mos bëni asnjë gabim, kjo dëshirë për të lundruar së bashku në mbështetje të bashkëqytetarëve tanë – pavarësisht nga erërat, valët dhe moti rreth nesh – është rryma që na ka tërhequr këtu në Newport.”

“Sa më shumë që bashkëpunojmë, aq më mirë do të jemi në gjendje të sigurojmë prezencë globale dhe rreth meridianit”, tha Keating, një nga folësit kryesorë. Ai vazhdoi fjalimin e tij duke thënë se komunikimi i sigurt është thelbësor për një strategji efektive detare.

Në panel diskutimet, prezantimet dhe bisedat nga delegatët kishin të bënin me çështjet e përbashkëta të fushës detare, si operacionet e kombinuara, komunikimin në det, trafikimin e drogës, piraterinë, kontrabandën, lehtësimin e katastrofave natyrore dhe metodat e sigurimit të hapësirës së lirë dhe të hapur të oqeanit .

Gjatë fjalimeve të tij, Singer sugjeroi që, për të ruajtur paqen, fleksibilitetin dhe vetëdijen, është e nevojshme të kuptohen ndryshimet që ndodhin në ujë dhe në botë. Është e rëndësishme për të ardhmen e jo vetëm luftës detare, por edhe të politikës kombëtare.

Adm. Sunil Lanba, [Komandanti i Flotës së Indisë} rekomandoi gjatë një seance krijimin e mbrojtjen e “mirëbesimit të ndërsjellë detar”, si një atribut i rëndësishëm që duhet të përfshihet në themelin e të gjithë bashkëpunimit të tashëm dhe të ardhshëm .

Prof. Sally Yozell, Drejtor i sigurisë mjedisore për Qendrën Stimson, ilustroi ndikimin e rrjeteve të paligjshme në burimet natyrore dhe në marrëdhëniet më të mëdha gjeopolitike.”Shtrirja e plotë e peshkimit të paligjshëm, të parregulluar dhe të parroportuar (IUU) shkon përtej mjedisit”, thotë Yozell. “Kjo kërcënon sigurinë ekonomike dhe ushqimore të komuniteteve të varura nga peshkimi dhe ka qenë e lidhur edhe me rritjen e tensioneve gjeopolitike në Jug Detit të Kinës, piraterisë jashtë bririt të Afrikës, dhe tregtisë së drogës në Amerikën Latine. Peshkimi IUU, shpesh përdor të njëjtat rrjete si krimi i organizuar ndërkombëtar të cilët janë të angazhuar në shitjen e mallrave të tregut të zi.Ne duhet të marrim një qasje rajonale dhe të ndajmë inteligjencën në të gjithë marinat dhe rojet bregdetare për të luftuar këto rrjete të paligjshme. “Ndërkohë katër anije të flotës amerikane ishin të pranishme për këtë simpozium: konkretisht, anijet amfibe të transportit USS New York (LPD-21), Destrojeri USS Lassen (DDG-82), transportuesi i shpejtë ekspeditiv USNS “Qyteti i Bismarkut (T-EPF-9), si dhe Rojet bregdetare të SHBA Cutter Lwërence Lawson (WPC 1120). Delegatët dhe bashkëshortët e tyre kishin mundësi të udhëtonin në anije, të nxisin marrëdhënie të mira dhe të përhapnin përvoja për marinarët që merrnin pjesë.Gjatë fjalëve të tij, CNO, Admirali Richardson, shpjegoi rëndësinë dhe domosdoshmërinë e bashkëpunimit detar ndërmjet aleatëve dhe partnerëve, i cili siguron rrugët kryesore detare që mbështesin tregtinë globale.Simpoziumi i parë i fuqive detare u zhvillua  në v1969 në Newport dhe u krijua për të lejuar liderët detarë nga e gjithë bota të takoheshin dhe diskutonin çështje të përbashkëta me të cilat ballafaqoheshin, si t’i trajtojnë këto çështje dhe në fund të fundit, të gjejnë zgjidhje për to. Simpoziumet e viteve të kaluara kanë rezultuar në një bashkëpunim të shtuar në luftën kundër piraterisë, duke ofruar ndihmë humanitare, duke koordinuar kërkimin dhe shpëtimin në det (duke përfshirë shpëtimin nëndetës) dhe duke luftuar kundër trafikimit të armëve / drogës / trafikimit të qenieve njerëzore dhe shkeljeve të peshkimit / ndotjes.Ndërsa vendi ku u zhvillua simpoziumi, Kolegji Detar i Luftës,{NWC} është  themeluar në vitin 1884. NWC është institucioni më i vjetër i këtij lloji në botë. Më shumë se 50,000 studentë janë diplomuar që nga klasa e parë e nëntë nxënësve në 1885. Përafërsisht 300 admiralë, gjeneralë dhe drejtues të lartë të diplomuar këtu kanë shërbyer në Flotat e Rojen Bregdetare Amerikane.Theksojmë se këtë Kolegj prestigjioz e kanë përfunduar dhe disa ushtarakë detarë nga Shqipëria. Një bashkëpunim që vazhdon.

Filed Under: Featured Tagged With: e sigurisë detare, ne bote, Përparësitë, Shefqet Kercelli

DIASPORA-Nisin Ditët e kulturës shqiptare në botë

November 30, 2016 by dgreca

PRISHTINË, 29 Nëntor 2016-Gazeta DIELLI/ Organizuar  nga Ministria kosovare e Diasporës, në bashkëpunim me ambasadat e Kosovës në Berlin,  Bernë dhe Londër, nga java e kaluar filluan aktivitetet “Ditët e kulturës shqiptare”, të cilat do të mbahen deri më 5 dhjetor 2016.Ditët e Kulturës Shqiptare këtë vit organizohen në Gjermani, Suedi, Zvicër dhe në Britani të Madhe.

Ndër të tjera, pjesë e këtij aktiviteti  janë edhe ekspozita e fotografive  të fotografit të mirënjohur shqiptar Fadil Berisha, me titull “Albanian Beauty”, shfaqja e aktorëve shqiptarë nga Kosova “Sikur kjo të ishte shfaqje”, filma të metrazhit të shkurtër, duke përfshirë edhe filmin e nominuar për OSCAR  “SHOK”, si dhe një koncert i xhazkëngëtares Elina Duni. Këto aktivitete u mbajtën me sukses deri sot në Berlin-Gjermani dhe Lanskrona-Suedi, me një interesim të madh të diasporës sonë që jeton në këto dy vende, por edhe të banorëve lokalë, thekson njoftimi dwrguar nga Ministria.Ditët e kulturës shqiptare funksionojnw si një mekanizëm i ruajtjes së lidhjeve të diasporës me atdheun, por edhe si një mekanizëm i diplomacisë publike përmes veprave të artit shqiptar të prezantuara në botë.

Nga e Marta e 29 nentorit, Ditët e kulturës shqiptare vazhdojnë në Cyrih e Bernë-Zvicwe dhe në Londër –Britani e Madhe./b.j/

Filed Under: Mergata Tagged With: Ditet e kultures, Kosovea, ne bote, shqiptare

Edor Kabashi,shkencëtari më i mirë i ri në botë

April 29, 2016 by dgreca

Sukseset e shqiptarëve në botë janë të mëdha, një ndër emrat më të fundit që është shfaqur është shkencëtari Edor Kabashi.Kabashi ka marrë çmimin “ENCALS Young Investigators Aëard” apo Çmimi ENCALS për Hulumtuesit e Rinj për vitin 2015.

38-vjeçari nga Durrësi u nderua si shkencëtari më i mirë i grupmoshës nën 40 vjeç falë punës shkencore të tij në fushën e gjenetikës, në specializimin e ngushtë të sëmundjes së ALS¬së ¬Skleroza Amiotrofike Laterale. Ky çmim iu nda në Dublin nga Amar Al Chalabi, një nga neurologët më të mirë në botë.

“Çmimi ENCALS për Hulumtuesit e Rinj ka për qëllim identifikimin e shkencëtarëve më të aftë dhe më të zgjuar dhe jepet për kërkime në çështje të pazgjidhura në lidhje me sëmundjen ALS”, shkruhet ndër të tjera në motivimin e çmimit për dr. Kabashin.

Por, kush është Edor Kabashi?

Ai vjen nga Shqipëria, shkollën fillore dhe të mesme e ka përfunduar në Durrës, ndërsa ishte viti 1995 kur së bashku me familjen e tij emigruan në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, shkruan “Albinfo”. Që do të arrijë sukses u pa shumë herët. Ai mori çmimin e Presidentit Bill Clinton si një nga studentët më të mirë të Amerikës.

Studioi për biologji dhe psikologji në Mount Saint Mary’s College në Emmitsburg, Maryland, SHBA. Më vonë studimet i vazhdoi në Francë e më pas në Montreal në Kanadë ku diplomoi në biologji në vitin 2000. Në këtë vend Edori në vitin 2006 mori gradën doktor në neurologji dhe neurokirurgji. Në vitet 2008 dhe 2011 fitoi çmimin “Brain Star” nga Instituti i Kërkimeve në Fushën e Shëndetit Mendor, në Kanadë.

Prej vitit 2011, ai drejton grupin kërkimor në departamentin e sëmundjeve neuro¬degjenerative, në Institutin e Neuro¬shkencës në Paris, Francë. E për sukseset e tij në fushën e shkencës duket që do të dëgjojmë edhe më vonë.(Nacional)

Filed Under: Komente Tagged With: Edor Kabashi, më i mirë i ri, ne bote, shkencetari

Vizioni autentik i Liliana Peres tek “Gruaja shqiptare në botë”

March 5, 2015 by dgreca

Nga Flora NIKOLLA/
Tirane, 5 Mars /ATSH- Përkushtimi maksimal për familjen nuk do të vlente nëse nuk do të merrte pjesë në problemet dhe ecurinë e çështjes së gruas. Kjo ishte edhe arsyeja e korespondencës me Presidentin e SHBA, Barack Obama, ku Liliana Pere, bashkoi zërin e saj kurajoz për të mbrojtur të drejtat e gruas në mbështetje të një kauze të madhe. Liliana Pere, e diplomuar në Inxhinjeri Informatike, ka vite që kur vendosi t’i kushtojë vëmëndje dhe kohë çështjes së gruas. Frymëzimin e gjeti në organizatën ndërkombëtare “Women International Networking”, një organizatë që i fuqizon dhë i lidh gratë me një vizion autentik, femëror dhe global. Duke punuar e duke marrë pjesë në kongrese ndërkombëtare të gruas, mendoi të ndërtonte Portalin “Gruaja Shqiptare në Botë”, një portal arshivë, mjet i përbashkët i grave, që ajo e quan “kala vlerash” ku pasqyrohen histori të ndritura të grave nga viti 1935 deri në ditët tona. E gjitha kur e sheh, është një portal kushtuar grave që kanë bërë dhe bëjnë histori jashtë kufijve të Atdheut dhe jo vetëm. Mendon se përmes këtij portali, unifikohen vlerat ashtu si edhe krijohet një sistem vlerash. Shumë modeste ne punën e saj, paqësore dhe me shpirt të madh, ajo tregon se këtë portal e ka punuar me shumë përkushtim respekt, pasion, me një emërues të përbashkët që është Komuniteti i Gravë shqiptare, sukseset e tyre kudo ku punojnë,dhë jetojnë. Dhe reagimi i Zonjave shqiptare në lidhje me këtë portal, duke ju referuar rrjeteve sociale ka qënë shumë pozitiv dhe shumë i mirëpritur. Këtë portal, në prag të këtij 8 Marsi, Liliana Pere, me altruizmin e saj fisnik, ja ka dhuruar Organizatës Albanian Excellence, ku tani punon si kordinatore. “Dëshëroja me shpirt të beja diçka, për gruan shqiptare, dhe organizata Albanian Excellence është një organizatë serioze e cila synon suksesin e shqiptarëve kudo në botë dhe ngritjen e një sistemi vlerash”, thotë ajo.
Për realizimin e këtij portali ka punuar shumë, në rreth 2 vjet ka bërë kërkime, grumbullim të materialeve, kontakte, publikime, identifikime nga burime të konfirmuara. Por jo vetëm kaq, në emër të humanizmit Liliana, ka krijuar dhe disa portalë falas, të bizneseve të cilat administrohen nga gratë, si dhe një Portal për Shoqatën e intelektualëve shqiptarë që kanë studiuar në Itali. Për Liliana Peren, familja dhë fëmijët janë gjthshka, frymëmarrja, shpirti, dashuria, jeta e saj. Mendon se më punë e përpjekje së bashku me bashkëshortin e saj, kanë arritur të ndërtojmë një familje të suksesshmë, bashkë më të dy fëmijët që kanë studiuar dhe janë diplomuar në nivel doktorature në Universitetin La Sapienza në Romë, Itali.
F.N : Znj Liliana, ju keni kohë që i jeni kushtuar kauzës së gruas, si e shihni ju sot këtë kauz ?
L.P : Dua të citoj një thënie të Margaret Fuller, një grua e emancipuar, gazetare dhe publiciste amerikane, “Ajo çfarë ka nevojë një grua nuk është të dominojë, por si natyrë – të rritet, si intelekt- të perceptojë, si shpirt – të jetojë ë lirë, dhë e shpenguar. Po qe se gratë do të ishin në gjëndjë të zhvillonin forcën dhe bukurinë e tyre si gra, ato nuk do të uronin kurrë të ishin burra. Në mentalitetin e burrave-shkruante ajo, gratë shihen si skllave”, sepse kishte besim në aftësitë dhe cilësitë e gruas. Fullër deklaronte së gratë janë në gjëndje të bëjnë çdo lloj pune, madje dhe ” kapitene detrash”. Dhe këto thënia janë shumë të bukura plot vlerë dhe aktuale dhe sot për ditët që jetojmë.Në mendimet dhe në aspiratat e çdo gruaje nevoja dhë qëllimi për të qënë një nënë e mirë, një grua unike që përmrësohet dhë rritet çdo ditë është brënda saj. Roli dhe misioni më i rëndësishëm dhe primar për çdo grua është mëmësia.Përpjekjët e mia për të qënë një nënë dhe edukatore e mirë kanë qënë të vazhdueshmë gjatë gjithë kohës që prej momentit që jam bërë grua dhë nënë. Përkushtimi maksimal për familjen nuk do të vlente nëse nuk do mendoja të merrja pjesë në problemet dhe ecurinë e familjes së madhe që ka shoqëria shqiptare. Unë jam diplomuar për Inxhinjeri Informatike dhe kam punuar një periudhë të gjatë prej 15 vitesh në Kompaninë më të madhë të Telefonisë fikse Albtelecom si specialiste dhe informaticiene. Përpjekjet për t’u rritur profesionalisht kanë qënë të vazhdueshme. Kur u shkëputa nga kompania,vendosa t’i kushtoja më shumë vëmëndje dhe kohë kauzës së gruas. Pasioni im është informatika, unë navigoj shumë kohë në internet, gjithmonë, për të mësuar dhe për ti vënë në jetë ato që mësoj.
F.N: Ju keni aderuar edhe në organizata ndërkombëtare që punojnë më çështjen e gruas sot …
L.P : Inspirimin tim e kam gjetur në organizatën ndërkombëtare ‘’Women International Networking’’, tek liderja e saj që shikon përtëj vehtes, një grua shumë dimesionale shpirtërore dhe njerëzore, intelektuale, aktive në çdo kohë në ndihmë të subjekteve ku aderojnë gra dhe fëmijë ne të gjithe boten. Në këtë organizatë ‘’WIN’’ unë aderoj si anëtare nga viti 2012 dhe në vazhdim. WIN ‘’është një organizim, një rrugë për të punuar dhë për të qënë në botë; WIN zhvillon, fuqizon dhë i lidh gratë me një vizion autentik, femëror dhe global. WIN është si një diamant ndritshëm, i shkëlqyër dhe transparent, dhe unë besoj se dhe ne grate jemi si ai. Win jep shkëlqimin e merituar grave, inovacionin, urtësinë thjeshtësinë, kthjëlltësinë, profesionalizmin e lartë dhe forcën e madhe për mbrojtjen e të drejtave, në skajet e gjithë botës, nëpërmjët një procesi aktiv të konferencave dhe takimeve globale sipas axhendës vepruese-vazhduese në 2015. Kristin Wngvig, është themeluës dhe lideri i ‘’WIN ‘.Marrëdhënia ime më këtë organizatë është produktive e ndërsjellë dhe shumë inspiruese. Jam e mirëinformuar për çdo aktivitet të saj dhe e ftuar në çdo takim dhe konferencë me tematika të ndryshmë në lidhje më forcimin e rolit të gruas, ku ndihem e ndëruar. Në muajin Maj organizohet konferenca në Gjenëvë ku jam e ftuar dhe mezi pres të shkoj.
.N :Ju keni ndërtuar portalin “Gruaja shqiptare në botë” , e keni ndërtuar vullnetarisht dhe me shume passion. Ku konsiston ky portal dhe a mendoni ta zhvilloni këtë portal më tej?
L.P: Portali ‘’Gruaja Shqiptarë në Botë’’ është një Portal arshivë, mjet i përbashkët i grave, kala vlerash do të thosha më mirë, shumë i bukur dhe interesant, ku pasqyrohen histori të ndritura të grave nga viti 1935 deri në ditët tona, kushtuar grave që kanë bërë dhe bëjnë histori jashtë kufijve të Atdheut ndër vite. Mendoj se kështu ne unifikojmë një sistem vlerash të cilat i kemi në botë. Këtë portal e kam punuar më përkushtim respekt e pasion, dedikuar Komunitetit të Gravë shqiptare, sukseseve të tyre kudo ku punojnë, për t’i rezistuar kohës, për ta lexuar dhe parë sot dhe shumë gjatë në kohë. Në këtë portal gratë bëjnë të njohur formimin, punën,sukseset, kontributin, prezencën aktive në komunitet si nëna, si gra, si profesioniste të zonja, në çdo fushë ku punojnë dhe në çdo vënd ku jetojnë. Për këtë portal unë do të vazhdoj të punoj që ta pasuroj më figura të reja të suksesshme,që do ti promovojmë me vlera të reja sepse gratë çdo ditë bëjnë histori.
.N: Sa të ndjeshme kanë qënë gratë ndaj ndërtimit të këtij portali?
L.P : Reagimi i gravë nga promovimi i këtij portali në rrjetet socialë ka qënë mjaft pozitiv dhe shumë i mirëpritur. Ndjej se kam marrë shumë sadisfaksion nga shumë gra, nëpërmjet mesazheve dhë komenteve. Kam marrë shumë falenderim dhe nga CEO e Internacionales së gruas, nga zonja Kristin Engvig dhe shumë emra të njohur të shumë fushave. I falëndëroj shumë. Portalin në këtë 8 Mars, ja kam dhuruar Organizatës Albanian Excellence, ku tashmë punoj si kordinatore. Linku http://albanianexcellence.wix.com/woman. Për ta realizuar këtë portal kam punuar shumë, rreth 2 vjet kërkime, grumbullim të materialeve kontakte, publikime,identifikime nga burime të konfirmuara. Dhe sot gratë shqiptarë të suksesshmë kanë Portalin e tyrë që në të ardhmën mendoj të jetë libër. Ne emer te Humanizmit kam krijuar disa portalë falas ne biznese të cilat administrohen nga gratë, si dhe një Portal për Shoqatën e intelektualëve shqiptarë që kanë studiuar në Itali.
F.N : Pse ja dhuroni këtë portal Albanian Excellence ?
L.P : Dëshëroja me shpirt të beja diçka, për gruan shqiptare, dhe organizata Albanian Excellence është një organizatë serioze e cila ka si synim suksesin e shqipetarëve kudo në botë, ngritjen e një sistemi vlerash.Ky qëllim përputhet me idenë dhe punën time të fokusuar në gruan shqiptare të suksesshme në botë në këtë portal. Eshte kala virtuale e grave shqiptare me vlera të verteta .
F.N : Ju i keni dërguar letër presidentit amerikan Obama. Si dhe pse ju lindi ideja për ti dërguar letër presidentit më të fuqishëm të botë ?
L.P : Sensibilizimi i opinionit shqiptar për problemet që unë i kam shkruajtur Z Obama ka qënë tepër i madh. Amerika historikisht ka qënë një mik mbrojtës dhe mbështetës i shqiptarëve. Duke pasur parasysh këtë gjë unë i kërkova ndihmë për të mbrojtur të drejtat e gruas dhe të kombit tim.Bashkova zërin tim me zerin kurajoz të shumë shqiptareve në botë. E falenderoj shumë z President se në të dyja rastet pergjigjet kane qenë pozitive dhe inkurajuese në mbështetje te kauzës së gruas.
F.N: Ju jeni një bashkëshorte dhe një nënë e lumtur, të dy fëmijët tuaj kanë studiuar në nivel shumë të mirë në Universitetin “La Sapienza” në Romë. Keni arritur të ndërtoni një histori suksesi në familjën tuaj, si ndihet Liliana sot ?
L.P : Për mua familja dhë fëmijët ë mij janë gjthshka, frymëmarrja ime, shpirti,dashuria, jeta. Mendoj se më punë e përpjekje dy palëshe, im shoq dhë unë kemi arritur të ndërtojmë një familje të suksesshmë, bashkë më të dy fëmijët e mi, që kanë studiuar dhë janë diplomuar në nivel doktorature në Universitetin La Sapienza në Romë, Itali. Sinqerisht ndihem e plotësuar në ato aspirata që kam patur për jetën. Por e mira nuk ka fund. Ngelet mjaft punë, që njohuritë e tyrë të shkojnë në dobi të familjeve që do krijojnë dhe në dobi të shoqërisë. Jeta është vërtetë një shkollë e madhe për të gjithë.
F.N: Znj Liliana, duke i kushtuar vëmëndjën tuaj të plotë çështjes së gruas, si e shihni gjëndjen sociale të gruas shqiptare sot ?
L.P : Të flasësh për pozitën e gruas, për rolin e saj, për vëndin që i takon dhe për vendin që ajo zë në shoqëri do të thotë të trokasësh në një derë që është e mbushur me dyshime përifrazime dhe retorika jo të pëlqyeshme si dhe më spekulime të shumta. Prandaj më lejoni të bëj një panoramë më të konkretizuar dhë të përmbledhur të pozitës dhe vëndit që gëzon gruaja, Pozita dhë statuti i saj: Sistemët kapitaliste, ashtu edhe ato socialiste, besojnë në supremacinë e mashkullit ndaj fëmrës në të gjitha fushat e jetës dhë kulturës. Padyshim së gruaja është ekuilibri i familjes dhë prishja e saj afekton ndjëshmërinë e kësaj bërthame të shoqërisë njërëzore. Në anën tjetër mirëqënia e përparimi i saj bëhët shkak të ndërtohet një shoqëri e një komb i shëndoshë dhë i aftë për të përballuar të gjitha sfidat e që kalon familja, dhe gjithë shoqëria. Sot çdo herë e më shumë të drejtat e njeriut po lidhën më konceptin e sigurisë njerëzorë. Në këtë drejtim siguria njerëzorë në përspektivën gjinorë nënkupton ekzistencën e lirisë nga frika e dhunës, trajtimit të pabarabartë në të gjitha sfërat e jetës publikë, pabarazisë në arsim, punësim për të zvogëluar atë dallimin në mes të barazisë formale më atë realen. Sot kur të gjithë vëndet garantojnë barazi formale, dhuna ndaj gruas në familjë vazhdon të këtë një tolerancë dhe nga organet e vendosjes së drëjtësisë. Shohim që vazhdon diskriminimi i gruas në punësim, në pagë, e në arsim. Problemet mund të zgjidhen vetëm më përpjekje të përbashkëta dhe me një debat të gjërë shoqëror. Por po i jap disa mendime të miat veprimi konkret, së paku në shoqërinë tonë. Mendoj se duhet rritur përpjekja që gruaja të jetë pjesë aktivë në edukim për te drëjtat e njëriut në përgjithësi dhe për të drejtat e gruas në veçanti. Mendoj se përqëndrimi i shoqërisë sonë në edukimin e vajzave në përgjithësi është jetik, dhe do të rezultojë pozitivisht, që nënkupton përfaqësim më të madh në jeten sociale, publike, politikë qeverisje,arsim,ekonomi,shoqëri civile, pjesmarrje të gjërë në jetën kulturorë. Sistemi ynë i drejtësisë, tolerancën duhet ta ketë 0 ndaj krimit dhe sidomos krimit në familje. Në rast të veprimit të kundërt, të funksionojnë mekanizmat e OKB-së ose Gjykata Evropiane për të Drejtat e Njëriut. Lufta për të mbrojtur të drejtat e gruas duhet të jetë e panderprerë, jo më fushata, por në krijimin e një shoqërie me të sigurtë e më paqësore, më të integruar, duke ndërtuar e lartësuar sistemin e vlerave njerëzore.
F.N: Cili është urimi që keni për gratë në këtë 8 mars ?
L.P : Për festën e 8 marsit uroj motra kudo që punoni e jetoni në botë të jeni nëna të shkëlqyera, gra unike të forta, dukë u përballur dhë fituar sfidat e jëtës çdo ditë. Më Teknologjinë e komunikimit bota është bërë e vogël dhë lehtësisht ë komunikueshme. Kontributi i çdo guajë është i rëndësishëm në forcimin e rolit të gruas dhe përparimit të gjithë shoqërisë. Respekt e mirënjohje të gjithë komunitetit të vajzave grave e nënave kudo ku ato punojnë dhe jetojnë.

Filed Under: Interviste Tagged With: Flora Nikolla, Liliana Peres tek “Gruaja, ne bote, shqiptare, Vizioni autentik i

  • 1
  • 2
  • 3
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • NDJESHMËRIA SI STRUKTURË – NGA PËRKORËSIA TE THELLËSIA
  • Si Fan Noli i takoi presidentët Wilson the T. Roosevelt për çështjen shqiptare
  • TRIDIMENSIONALJA NË KRIJIMTARINË E PREҪ ZOGAJT
  • Kosova dhe NATO: Një hap strategjik për stabilitet, siguri dhe legjitimitet ndërkombëtar
  • MEGASPEKTAKLI MË I MADH ARTISTIK PAS LUFTËS GJENOCIDIALE NË KOSOVË!
  • Veprimtaria atdhetare e Isa Boletinit në shërbim të çështjes kombëtare
  • FLAMURI I SKËNDERBEUT
  • Këngët e dasmës dhe rituali i tyre te “Bleta shqiptare” e Thimi Mitkos
  • Trashëgimia shqiptare meriton më shumë se sa emërtimet simbolike të rrugëve në New York
  • “Unbreakable and other short stories”
  • ÇËSHTJA SHQIPTARE NË MAQEDONINË E VERIUT NUK TRAJTOHET SI PARTNERITET KONSTITUIV, POR SI PROBLEM PËR T’U ADMINISTRUAR
  • Dr. Evia Nano hosts Albanian American author, Dearta Logu Fusaro
  • DR IBRAHIM RUGOVA – PRESIDENTI I PARË HISTORIK I DARDANISË
  • Krijohet Albanian American Gastrointestinal Association (AAGA)
  • Prof. Rifat Latifi zgjidhet drejtor i Qendrës për Kërkime, Simulime dhe Trajnime të Avancuara Kirurgjike dhe Mjekësore të Kosovës (QKSTK) në Universitetin e Prishtinës

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT