NE sofren Poetike te DIELLIT- Robert SIMONIŠEK (Slloveni)/
Perktheu nga Anglishtja dhe e dergoi per Gazeten DIELLI- Jeton Kelmendi./
Robert Simonišek (1977), poet slloveni, shkrimtar, përkthyes dhe historian arti. Gjatë studimeve të tij, Simonišek punoj si gazetar për gazeta të shquara Sllovene dhe ka qenë në një tur udhëtimesh përrreth Evropës. Pasi mori Master dhe Doktoraten në historinë e artit, ai dha mësim në University of Lubljanës dhe ka kryer puntori në literaturën Sllovene. Deri më tani, ai ka botuar tri koleksione poezike (Katalogu i mbuluar nga uji, 2003; Një Vetë-portret pa një hartë, 2008; Migrimet, 2013), një koleksion tregimetë shkurtër (Shikimi melankolik, 2011), monografia (shkëputja Sllovene, 2012) dhe një roman (Dhoma Poshtë Kalasë, 2013) i cili është nominuar për ‘Kresnik’, »Librin Slloven«. Vëllimi i tij i fundit Migrimet pranon kompleksitetin e dashurisë njerëzore dhe vetëdijes së humbjes. Në vargjet medituese ku vetmia frymëzon, përkohshmërinë, dobësinë, shpresat dhe ndarjet kanë përfaqësuar ndalesat, zëri i autorit është në gjendje të ndjell bukurinë. Shkrimet e tij janë përkthyer në anglisht, Kroatisht, Çekisht, Spanjisht etj dhe janë shfaqur në një numër antologjish. Ai jeton në Celje.
HOUSE
Do të doja të ndalem këtu,
ndoshta vetëm për disa muaj,
ndoshta për disa dimra.

Jeta është më pak e parashikueshme
se kolonat e gazetave, pozicioni
i tyre i pandryshuar që nga dita e djeshme
karikaturat qetësonin me pushtet.
Jeta është më e ndritshme se xhami më i hollë,
e cila fluturon në tokë dhe qiell
Para se të vonojnë vendimet tona.

Nuk çaj kokën nëse qeramikat janë të shurdhra
nëse zëri i vijave të derësvrimave të tyre
dhe dritaret rrjedhjen e ajrit të mprehtë,
brejnë dhomën e gjumit gjatë natës.

Dua të mbledh mendimet nën këto tavane,
dëgjonjehonat e variacioneve,
kthehet përmes një korridori të gjatë
dhe ngulit veten në një peizazh vjeshte.

Të gjitha venitjet e jetës ishin
në mëdyshje për të bërë marrëveshje
ndonjëherë në vende të rrezikshme,
ndonjëherë në procesin e magjistarëve të mira.

Leri muret e bardhë të rritet lartë
dhe gjestet e pjesëve tjeta të tyre
lodhjet e trotuareve,
më lejoni të ulem nga flaka,
duke tërhequr shpirtrat pas shpinës time.

Do të doja të ndalem këtu,
dorëzojë pasaportën time të shqyer të kohës.
Pastaj do të mbyll derën e përparme,
të vazhdoj me të njëjtën arsye,
parase natata kapërcej gardhin.

Grua e re

Përmes qytetit provincial
një muzikë latine shprish flokët e saj
shpërndarë kudo
me korin e pyjeve lartë.
Buzëqeshja e dhëmbëve të bardhë,
një mendje e pa fund me lëvizje të vonuara.
Mbrëmja shtrihet përtej pritjeve.

Qershitë prekin thelbin e majit
dhe nëpërmjet të gjith ajrit të tendosur,
i cili mbeti i shurdhër
në mënyra të ditës së
ajarit midis treguesittë orës
dhe rrugës boshe.

Bakër i errët derdhur nga çatitë,
mbi faqet aromatike dhe sy mbyllur
pas pragut të shtëpisë së Zotit
injoroj profecitë e lashta.

Sonte era endet përmbipemët
varros gjurmë te të njëjtëve emra
që kanë nevojë për zërat tanë.
A guxojmë të pranojmë se vetëm lëkura
na liron nga toka
dhe koha agnotike?

Shtëpia në të cilen hyra ka pesë dhoma.
Të gjitha të bardhët lundrojnë në drejtim të masës portokallike
që nuk ndërhyn me zakonin tim.

Për një kohë unë do të ulem në verandë
dhe të dëgjoj për veten time. Pastaj do të zbres
nëpër kopsht në një tjetër mbrëmje të zakonshme,
me kujdes, që të mos ndërpresë afër
midis meje dhe hënëssë plotë.

AIROPORTET ETJ

Të gjitha këto shifra po bie shi nëpërmjet nesh,
një dritë ngjitet lartë përtej qelqit
dhe thyhet në copa të aluminit me shkëlqim
në hapat e pasazhet ngushëlluese,
të gjitha saktësitë e numrave ndezjet
dhe pastërtia duke u përpjekur të na bindë
se ne janë të rëndësishme dhe qëllimi
për në vendin e duhur.

Edhe pse ngjyra qifte vetëm kohët e fundit
fluturoi larg nga duart tona në pasdites,
duke lëvizur në të gjitha drejtimet e qiellit,
deri sa u bashkua me bar të butë
pëlqen buzët tona.

Ne të gjithë e dimë mirë se ku ishte fillimi
dhe ku fund i ditës,
se si të kthehem nga shtigjet me baltë në dhoma
plot zëra kadifeje.

Tani shikimetmë tëerrëta sigurojë drejtimin
ndërsa ne ulemi në sallat,
pavetëdijshëm për njëri-tjetrin,
imituar gurin egjiptian
me këmbët tona të kaluara, duke pritur
të bëhen të lehta përsëri.

Askush nuk e di se kush do të ulet pranë nesh,
sa lartë duhet të rritet,
kur buzëqeshja detyruesee shoqëruesit e fluturimit
imitonë ndjenjën e sigurisë –
si në një kurs të emocioneve njerëzore.

Ne kemi mësuar të jetojmë pa ankesa,
gjestet tona nuk zbulojnë thelbin.
Retë flok bore komplot pritjeje
si në qoftë se ne ende nuk e dimë
se cili shtet është i shkruar në hartën tonë,
sikur nëse ne kemi harruar
se si e ngurta një pemë është
kur ajo rritet nga toka.

Jashtë mjegullës

Kur sëcili u besonë rrugëve
mes parkut dhe sheshit lojërave
mëngjes rritet në
Mënyrën më faliare.
Diçka është komplotuar nga mjegulla
një jetë që nuk ka filluar ende.
Gjatë mëngjes, i përbërë nga
kuptimi, e shkruar si një reflektim mbi copa letre,
i njëjti lumë është i rrjedhshëm, brenda dhe jashtë
dhe ne të gjithë zhdukemi në hapësira apo mendimet
në lidhje me zgjidhjen e poshtme.
Ne janë lënë për të gjuajtur në mjegull,
diçka po paraqitet prej saj
diçka mbi aftësinë e vizionit,
diçka që nuk ka udhëzime të qarta
se si ta trajtojë atë.
Diçka është komplotuar nga mjegulla
diçka që ne do të dëshironim të lexonim dhe ndjenim,
para se era e mbrëmjes na grumbullon
dhe dridhë fletët e thatra nga ne
në shpatullën më të afërt.
Ne do ta marrim atë në shtëpi
dhe e vendosin në një vend të dukshëm,
ku format do të zgjasin
pavarsuisht nga vullneti ynë.
Ujëvarë

Kullon lagur mëndafshi nga goja e ajrit,
gdhendje tingujsh të qëndrueshëm,
të cilat pajtohen dhe lëvizin larg
gjëra të ndritshme para tyre
ne mund të mbajmë.
Ndoshta në lumenjët e shqetësuar
dikur reflektuar nga romantiket
ose në djemtë lokale duke u hedhur nga shkëmbi
pa kujdes në pishinën e gjelbër,
duke qëndruar njëkohë të gjatë nën sipërfaqen e holluar me ujë,
demonët sllave janë infektues tek frymëmarrja e tyre.
Nuk erdha për t’i thirrur hijet –
por të marrin në konsideratë atë që është përcaktuar tashmë
të jetë shumë e një barre.
Kur distancat thyejnë syrin,
Një jetë e re bën presione supeve.
Nëse shkeli më afër, unë dëgjoj shumë fundimetëČrtomir-it,
netëtbaltaretëfarkëtarëve
dheshkatërrimtarin evrullshëmtëqelqinënyje,
akoma duke kërkuarpërmagjitëqë do tëruajnëgjestin esaj,
humburnëmesin e shtratittëlumenjve.
Ndërpiklatdherritjet e miangaguri
dhedritambiKobaridpobëhetmë e hollë
Unë jam duke ikur me gjunjëduke m’udridhur
shqyerngahirimështyjnëmua
nëverë, me një hark,
derdhje pas meje.

Portret 1981-së

Jashtë – ndoshtanjëpranverë e hershme
osenëvjeshtë e vonë, ështëvështirëpërtëdalluar
detajetdhespërkamanëbuzë
Të një përbërje zi-bardhë
mund të jetë një pemë apo një njeri në lëvizje.
Pa dyshim, unë qëndrojë vetëm në mes,
me një shprehje kënaqësie,
në pantallona fort i përshtatshëm me formatimin e teksteve,
por nëse fotoja nuk e kishte gjetur veten në një album familjar,
Vështirë se do ta kisha njohur veten.
Edhe pse shumë është parashikuar:
lehtësisht ngritje hunde,
Sytë e mbyllur, flokë të gjatë dhe të trashë,
Më të ndritshme se sot,
sikur drita ishte e ndryshme
që pasdite e largët –
kështu që u dakorduam në tryezën e sotme.
Askush tjetër nuk është në foto –
Babai im është ndoshta në fabrikë
ose duke prerë pemët në pyll të thellë,
nëna ime është në një milje larg zyrës,
tek përgatit drekën në mendjen e saj,
dhe motra ime do të vijë më vonë,
kur shtëpia është e përfunduar.
Unë – oseçkamëvonë u bëUnë –
me njëshkopnëdorën time tëdjathtë,
gatipërtëluajtur, përt’ungjitennëprehrin e dikujt –
duke u paraqiturparamotërvogla,
qëpopriturpërdiçka.
Bravo – jehojnësfond,
një veturë ngadalë cirk loj oborrit,
një dorë e tepërt mbulojë ballin tim.

Ushtrimet në shpëtimin e Arteve
Për Milček Komelj

Çfarë duhet tu them,
kur vjeshta mbështetë në pemë?
Mesditëve përgjatë fotografive pëshpëritëse
– Shenjtorët ngulin sytë prej tyre
në hapësirë me duart e tyre dhe zërat
projektuar në motive simbolizuese –
janë zhdukur.
Në derën e liceut studjuan vetëm këta
që besuan vërejtjet nuk përfaqësojnë
thelbi i botëve ne shpjeguam,
ata që e panë në stilin më shumë se kopje
e origjinaleve nuk ekzistojnë, duke respektuar
lojën e qenit dhe pronarit tij.
Kundër karikaturave të errëta,
të cilat krahasohen pikturë të intrigave,
të cilët nuk do të zbulojnë muzikë në pagëzime.
që largohen nga Winckelmann-i
dhe fusin trurin e tyre në leksikun.
Për dispozitat, ecën në buzë
dhe sfidave të largëta,
veson në faqet midis pikturave,
tejmbushur lumenj brendije.
Çfarë duhet tu them,
kur vjeshta mbështillet në pemë,
e cili nga ne do të hedhë gjethet e padobishme
që mbijetuan ndryshimet kozmike?
Faleminderit për erën,
kush më ka penguar për t’u bëhem
përbindësh i pikturave boshe!
Tani ne jemi të dy lëshuar nga
ajo që është e kalbur në departament,
ne jemi në rritje dhe të rradhës
secili nën horizontin e tij,
djegur nga i njëjtë eter.

Nostalgjia për flakë

Ndër burimet në formë shtizë-alpine,
fusha e grurit, që udhëtojnë
në krahët e detit, që shtrihen me vela
në vende të paarritshme për syrin,
në shkrimin e lis-gdhendjes marangozit,
në djersë tulla-thërrmuar mason
dhe qëndrimi i hollë i një poeti mbajtur
herë pas here shpëton jehonën kombit.
Ajo luhat këmbanat e kishës
në lagjet disi të largëta
si qentë endacak gërhas mbeturinat e tyre
si hijet resonate midis bajpaseve,
rrafshim normash, interesat, gënjeshtrat,
dhe për të shkuar në
ritëm të pakontrolluar
derisa duart ndihen në ajër.
Por fjalët dhe ekranet:
nesër ne ende do të besojmë në carrocet,
rreziqet e motit dhe kozmetiket,
fshirje nga të enjturit e kujtesës.
Shqetësuar dhe i fshehur në paraardhësit tanë,
kapur në pergamenë e verës, në kërkim hartash,
si spiunë rri në papafingo,
duke hapur e-maila,
duke shkruar kombinime numrash
dhe kamerat gjithmonë
kthehen në të njëjtin drejtim.
Larg nga ne, nga ne larg,
si ne ndalemi në lëvizje
vetëm gjysmë-përgatitur për të hequr
mbeturinat e krizës, të zhys atë në benzinë
dhe besimin zjarrit tek pritur në mure.
Jo të përgatitur sa duhet.

Zhiçe•
Kur ngrohja e verës është në rritje,
Lugina afrohet si një drenushe, plot re
që syri i saj do të mund të arrijë çdo vend
pamjaftueshëm për pretendimet poetikën
Natyra dhe humorii çuditshëm.
Si shumë, më pelqejnë këto gjurmë
që të ngjisin në drejtim të paqes.
Pa ndonjë hezitim mund të kaloj natën
nën dritaren gotike të thyer
në mesin e vizitorëve të kësaj mbrëmje.
Ashtu si shumë lumturi dhe të qetësi,
për arsye të tyre të pluhurosura
rrethuar me mure të ulëta kartuziane,
Unë mund të pushoni.
Dhe ne mund të flasim për moshat e arta dhe të rënda
për të majtë dhe të djathtë, duke pretenduar se
nuk ka dallim në mes të zjarrit dhe gjarpërinjëve.
Për shkak se vende e shenjta kanë qenë gjithmonë
një mundësi të shijojnë verërat lokale,
për perlat e urtësisë rreth bimëve të ndryshme medicinale
dhe esencat fluturuara mbi vargjet e mendjes
duke akorduar emrat e vjetër.
Mundem, por unë preferoj për të vazhduar
drejt blirit errët kapur për të gjithë
i cili kishte mbijetuar të paktën dy dashuri.
Ka marramendje në praninë e saj, nga rritja e
verës, duke përsëritur
të njëjtat fate.
Kur unë kthehem
të jenë i kujdesshëm për të mos rënë në hithëra
Do dua ta kemë manastirin tim
në mes të turmës.
Kalaja

Kjo nuk është e rëndësishme nëse jam më jugor
ose në anën veriore të Alpeve.

Nuk është gjithmonë një rrugë duke kërkuar myshk
ku retë shpërndajnë majat
dhe askush nuk ndalet më në shpat,
askush nuk më paralajmëron në lidhje me tregimet
se rrugëgjetjet kanë ngrohur lartë.

Kur shkeli në mes dhe muri mbytet
thith erën mbi kulla,
Unë jam i heshtur – e njëjta dhe një tjetër.
Guri kap gurinr që zbehet ngadalë
në themelet, në bodrumet,
ngjeshur me shkopinjë.

Rrezet shpalosin dredhkën ndër hije gri
që lufton hijet e luftëtarit
dhe nëpër shkallët që shekujt
nuk do të jenë në gjendje për të kaluar, e gulçuar
për siluetat e dashuruara.

Nuk është e rëndësishme nëse unë jam lindor
ose në anën perëndimore të Alpeve.

Kur zbehem sërish
shëndoshë përafërt i vetmisë së tij
që mund të bënë dashuri vetëm me ajër
nuk më arrijnë mua.

Para meje, jam duke jehuar luginave të reja
miljet e dritave dhe premton për të përmbushur –
para se unë mund të bie në gjumë.

Lëndina

Hapat Shytë kafshëve ndonjëherë
shkundin shkurre brishta dhe më shtyjnë
në mes të pyllit.
Unë e di se atje nuk është askush
ku jam duke shkuar.

Gjunjët po ikin shpatit, fiershuplakave
dhe supet do të donin të rriten krahëve,
nëse shpina nuk do të shqetësohet nga mendimet
shetitin midis pemëve.

Para se të fokusohen vijës myshkut,
lëndina më mban në litarin e tij të padukshëm
dhe mi riaranzhon ndjenjat e mia.

Kur qielli merr dorezat e tij
I nxjerr me orë të zgjatura,
Unë – gjithmonë e ndryshme ngae pritshmja,
ri-prirur mbi buzë e saj.

U bëra një kalë i trajnuar,
ndjekur herë pas here nga udhëzimet e saj.
I kam përdorur për të toleruar
veten jashtë mureve
dhe zbutur durimin tim jashtë.

Zërat dhe dridhjet janë të pa rëndësishme këtu,
bari pëshpërit është i mësuar për të pritur
në erë duke e kthyer në drejtim të qytetit.

Unë do të ndjeka të dhe për të marrë një shkurtore –
ku të gjithë të tjerët janë tashmë duke pritur.

Kthimet

Ndonjëherë duhet të pres e Atlantikut,
ose ndoshta Paqësorit, në kohë vetëm një lumë.
Ne kthimi nga të gjitha anët,
zgjuar të kaluarën dhe gjatë pushimeve
që të pushoni sytë, të kërkojë për ata që janë të humbur,
ata që pëshpëritje nga përtej afreske.

Flaka është në rritje, era shpërndarë majepemësh
dhe zogjtë dorëzohen në mbrëmje.
Kur një i huaj troket tri herë
gjithë politika, feja, filozofia na lanë të paprekur
edhe pse dikush prapa derës
dyshon një mbledhje pagane.

Apostujt, zërat e tyre iintonojnë të ndryshëm,
një fytyrë, një krah, duke marrë nga tabela e gjatë,
kujdesi i tij në rritje me vite,
në mes të nevrikosjessë porcelanitmavijosur,
zbrazëtia e kapitujve të pakompletuara
dhe atë që po vjen.

Kur hedh në kuptimet
me stuhi e robëri tërhiqen
ata dikur shpërndajnë retë tona,
mori poshtë dielat nga varet e tyre ndryshkur
dhe përshëndetja e padëgjueshme e pantallonave të gjera të një gruaje
valëvitur përmes pranverë,
nxiton drejt përfundimit si një kometë
pa kthim.

Ne jemi të prirur drejt thelbit ndritshëm,
përafrimin e pasarelave, udhëheqës na ndanë
përmes dimrit, mbi ujërat e trazuara.

Tre kuaj

Nuk kam asnjë shpjegim
Kur orbitojë përmes hapësirave
as tëmijave, as tuave

Prania e hijes mbi gotën me njolla,
vibrim i fijes mëndafshët në ajër
dhe rënia e një mane çokollatë
errëson pikëpamjen, hapat
gjithmonë duke zgjedhur të ndryshme, shtigjevemë të vështira …

Nuk kam asnjë fjalë tjera për të përshkruar
kur kam dëgjuar të marrë frymën time
dhe tënden poshtë rrugës.
Kudo që unë shkoj, çdo derë të hapur,
çdo korridori e zhduki përmes,
Dëgjoj tre.

Nëse keni qasje më në dritë të hënës,
ju do të dëgjoni një hingëllimë,
kohuar nga gjuetarët e egra.
Prek qepallat e mia dhe do të ndjeni
etje shkretëtirës, një zjarr Shtypur
se zhvillimii një shëtitje të butë
dhe shpresat pa pretendime, duke pritur për një shenjë.

Nëse ju pikë në retë plumbi
thyer mbi rrokaqiejt
Unë do të vazhdojë t’u pohoj
– Tre po vijnë:
Dy të parët na zvarrisin
në palëte veçanta
dhe i treti, varrosur këtu.

Nata në qytetin

Shumë i ri për tu kujdesur
çdo gjë e vjetër,
shumë të vjetër për të arritur në mëngjes,
ajo ngadalë derdh në si rëra e shkretëtirës.
Heshtje seksione plotë rrugëve dhe linjave,
vë ballin e saj për maje pemëve.

Kur të eci trafikut ngadalësohet,
dyert e pemishteve dhe kopshteve të hapura,
dhe gjuha bëhet audible,
pa gjeste të kontrolluara,
pa betejat e organeve dhe mendjet me kohë.

Dhe mund pothuajse të shoh
se si kratere hënë ulet
si pasqyra humbni pasqyrën mbi ngjarjet
kur gjërat të ngrijnë dhe të bëhet i dëgjueshëm
si objekte muze,
sepse nata erdhi vetëm për të shfaqur
ajo nuk ka asnjë qëllim për të shitur ose të marrë larg.

Ai që mëndaloi e panë se si ajo thyen
përmes dritareve kazermën
dhe të fshehur një dorë në cep të depos.

Gjithnjë vazhdoj si ata që shpresojnë
se natë jeton deri në pritjet
dhe kthen mundësinë e mbërritjes
në vend të jo-ekzistences.

Në qoftë se unë ndaloj, skajet e saj ndezur
gishtat e saj të shkruaj mbi fasadat,
mbushur me errësirë nga të gjitha palët
u bëra më i dendur dhe më e dendur
dhe i prekshëm si tekstile,
kur paketë e ujqërve të hedh mbi ballkone dhe ulërimë,
kështu që ajo bëhet e përulur dhe e pagojë si një grua zbathur
i cili var një mantel të bardhë në karrige.

Nuk bëjë shumë,
E di se njohuria e natës është mbi minierën
dhe hëna është shumë e re për tu kryer shekujt,
ende shumë të vjetër për të arritur në mëngjes,
Vetëm të vazhdojë si dëshmitar i kësaj bukurie.

Translated by the author, Katarina Rakušček and Mary Kathryn Dunn.