Nga ANTONIO GUTIERRES/
Të shtunën, më 6 gusht, isha me krenari përkrah Kryeministrit të Japonisë, Fumio Kishida, dhe popullsisë së Hiroshimës, në kujtim të një katastrofe pa mëparshmëri. Shtëdhjeteshtatë vite më parë dy bërthamore u përdorën kundër popullsive të Hiroshimës e Nagasakit. Dhjetra mijra gra, fëmijë e burra u vranë në një çast, të bërë hi nga një zjarr prej ferri. Godinat u kthyen në pluhur. Lumenjtë e qetë të qyteteve u mbuluan me gjak. Të mbijetuarit u dënuan me një trashëgimi radioaktive, të rrethuar nga probleme shëndeti dhe subjekte të një ekzistence të damkosur për shkak të bombardimeve bërthamore.
Pata nderin e madh të takonja një grup të mbijetuarish, hikabushat, numëri i të cilëve pakësohet nga viti në vit. Më kanë treguar me guxim të vendosur se çfarë kanë jetuar në atë ditë të lemerishme të vitit 1945. Është ora që drejtuesit botërorë të kenë të njëjtën qartësi të hikabushave e të shohin armët bërthamore ashtu siç me të vërtetë ato janë. Armët bërthamore nuk kanë asnjë farë kuptimi. Ato nuk janë në gjëndje të krijojnë siguri ose mbrojtje. Për natyrën e tyre sjellin vetëm vdekje dhe shkatërrim.
Kanë kaluar tre të katërtat e shekullit nga kërpudha atomike mbi Hiroshimën dhe Nagasakin. Që atëherë njerëzimi kaloi përgjatë Luftës së Ftohtë, dhjetëvjeçarë të një politike absurde të rrezikut të llogaritur dhe disa gjëndje skajore të tmerrshme që e kanë çuar njerëzimin një hap larg shkatërrimit të përgjithshëm. Megjithatë, deri edhe në fazat më t’errta të Luftës së ftohtë, fuqitë bërthamore kanë pakësuar në mënyrë të dukëshme arsenalet e tyre bërthamorë. Kishte atëherë një pranim të gjërë të parimit kundër përdorimit, përhapjes e provave të armëve bërthanore. Sot rrezikojmë të harrojmë mësimet e vitit 1945. Ka shpërthyer një vrapim i ri drejt armëve bërthamore, me qeveri të gatëshme për të harxhuar qindra miliardë dollarë për të përditësuar arsenalet e tyre bërthamorë.
Në arsenalët e të gjithë botës janë gati 13.000 armë bërthamore. Krizat gjeopolitike me nuanca serioze bërthamore përhapen me shpejtësi, nga Lindja e Mesme deri në siujdhesën koreane në mësymjen ruse të Ukrainës. Edhe njëherë gjinia njerëzore luan me një revole të mbushur. Jemi në një gabim, në një keqkuptim, një llogari të rreme të hapësirës nga apokalipsi. Qeveritarët botërorë duhet të heqin dorë së ngacmuari fatin dhe duhet t’a heqin përgjithmonë mundësinë bërthamore nga tryeza e bisedimeve. Është e papranueshme që Shtete që zotërojnë zgjedhjen bërthamore pranojnë mundësinë e një lufte bërthamore që do të dënonte me vdekje gjithë gjininë njerëzore. Në të bjëjtën kohë, ata Vënde duhet të zotohen të mos jenë të parët në përdorimin dhe duhet të sigurojnë Shtetet pa armë bërthamore se nuk do t’i përdorin, as të kërcënojnë përdorimin kundër tyre e që përçapjet e tyre do të jenë gjithmonë të tejdukëshme.
Provat e armëve bërthamoreduhet të mbarojnë. Së fundi ka vetëm një zgjidhje të kërcënimit bërthamor: të mos ketë fare armatime bërthamore. Kjo do të thotë hapje e çfarëdo hapësire të bisedimeve, të diplomacisë apo marrëveshjesh për të pakësuar tensionet dhe asgjësuar ato armë vdekjeprurëse të masave. Në këtë kuptim jemi të pranishëm në shenja të reja shpresash në New York, ku bota është mbledhur për të satën Konferencë mbi rishikimin e Traktatit të mos përhapjes së armëve bërthamore.
Traktati përfaqëson një nga arsyet kryesore për të cilat nuk janë përdorur armë bërthamore që nga 1945. Ai përmban zotime juridikisht detyrues për t’arritur çarmatimin bërthamor, e mund të përbëjë një katalizator të fuqishëm për çarmatimin, të vetmen mënyrë për të asgjësuar një herë e përgjithmonë ato armë të tmerrshme. Qershorin e shkuar, Vënde nënëshkrues të traktatit mbi ndalimin e armëve bërthamore janë takuar për të parën herë për të përvijuar rrugën drejt një bote të lrë nga këto armë vdekësore.
Nuk mund të pranjmë më praninë e armëve që kërcënojnë nga kaq afër të ardhmen e njerëzimit. Është ora të ndigjohet mesazhi gjithmonë aktual i hibakushave: “Mjaft të tjera Hiroshima! Mjaft të tjerë Nagasaki!” Është koha të përhapim paqen.Së bashku, hap mbas hapi, t’i zhdukim këto armë nga faqja e tokës.
“Corriere della Sera”, 7 gusht 2022 Përktheu Eugjen Merlika