Archives for June 2013

BOTIMET MË TË HERSHME PËR PAVARËSINË E SHQIPËRISË

June 10, 2013 by dgreca

nga Albert HABAZAJ/* studiues/

Historia me racionalitetin e saj koherent dhe folklori me emocionin karakteristik e vlerësojnë meritueshëm aktin e madh të Pavarësisë. Me bulëzimin e Demokracisë, sidomos gjatë viteve 1995 – ’97, pati një vërshim botimesh folklorike apo të ashtuquajtura folklorike, por që nuk e morën statusin e korpusit “Trashëgimi kulturor i popullit shqiptar” për të plotësuar tre vëllimet e serisë së “Epikës historike”. Cikli i këngëve historike, që ka të bëjë me përgatitjen e shpalljes së Pavarësisë, me të cilin përfundon periudha e këngëve të pushtimit osman, është jo shumë pasur. Ka vlera njohëse, edukative e artistike; por mbi të gjitha, ngjizja e ndjenjës kombëtare, si dukuri e re që lindi me Lidhjen e Prizrenit e kthjelloi më tej ndërgjegjësimin atdhetar- kombëtar. Njohja e kombit u bë si njohja e vatrës ndër shqiptarë. Shtëpia e vogël e familjes në Kurvelesh, në Dibër, në Himarë, në Tepelenë, në Gramsh… u barazua me shtëpinë e madhe kombëtare; u bë dëshirë e kërkesë e secilit njohja e kombit – këtë na tregon kënga. Veçse, edhe për këngët epike të Pavarësisë bazë është kriteri kronologjik dhe ato, “duke patur si mision kryesor pasqyrimin emocional të ngjarjeve të ndodhura realisht, kanë përmbajtje të angazhuar historike”(Dibra) 1), duke iu përgjigjur flakë për flakë ngjarjes madhore të Pavarësisë dhe rolit të saj vendimtar për jetën shqiptare. Në këtë kumtesë do të trajtojmë pikërisht ravën folklorike të çelur nga Qemal Haxhihasani e Zihni Sako, qysh më 1956 me “Këngë popullore historike”. Mendojmë se ravijëzimi kronologjik na çon në gjurmët e arketipit dhe se krijimet foklorike, parë nga ne në konteks, jetojnë e qarkullojnë vetëm brenda atij komuniteti të caktuar që i pëlqen, që i dëshiron natyrshëm, jo teatrisht, nëpër skena folklorizante.

Pavarësia e kombit shqiptar është tempulli ku shqiptarët i falen Flamurit dhe Plakut të Bardhë, që së bashku me Bacën Isë, me Luigj Gurakuqin, me Rasih Dinon (nga treva e Çamërisë), me tërë ata burra të lartë e me fisnike si Marigo Posio e trimëreshat e tjera shqiptare, i zbardhën faqen Atdheut tonë të lashtë, larë me diell, qëlluar me furtunë. “Luftrat ballkanike do ta përshkonin rajonin si një nëmë biblike”(Salleo) 9) Nga literatura historiografike mësojmë se ai fillimshekull i XX qe i stuhishëm, se në atë kohë lëvizja kombëtare për liri shtrihej anë e kand Shqipërisë, se ishin mbledhur shqiptarët e Rumanisë të kryesuar prej Ismail Qemalit e vendosën “mprojtjen e të drejtavet kombtare e shpëtimin e Atdheut prej lakmimeve sllave e greke, dhe në Vlonë me 28 Nanduer 1912 i u gjegj mbledhja e përgjithëshme e përfaqsivet të të gjitha visevet shqiptare qi shpalli mvehtësín e Kombit. Kronisti i asaj dite historike, kështu shkruen: Më 3 ½ hapet mbledhja… Në krye të sofrës rrin Ismail Qemali…Afër tij âsht Don Kaçorri… Aty pranë gjindet edhe Luigj Gurakuqi, i cili, në ketë çashtje âsht, me të vertetë dora e djathtë e Plakut” (Kamsi) 5)

Pavarësia mbart sakrificat e shumë brezave, duke u kthyer në një vepër popullore, në themelet e së cilës kishte vënë gurë gjithë Shqipëria. Akti historik për shpalljen e Pavarësisë pati qëllim shpëtimin e vendit nga copëtimi i huaj, ruajtjen e tërësisë tokësore dhe fatin e kombit (FESH, 2009:2560) 4), por shteti i ri shqiptar, në vijimësi, pati një sërë problemesh e vështirësish, “për ngjarje të ndryshme, akte uzurpimi të tokave shqiptare nga fuqitë ndërluftuese të kohës, si austrohungarezët, francezët e italianët, bukur na e sjellin një situatë të tillë edhe vargje popullore të shkëputura nga një tekst kënge i kohës: “Shqipëri, o shkëmb e gur,/ Vrite, prite për Flamur,/ Bota hiq e ti – në vur”. Këngët e kësaj periudhe të re historike për Shqipërinë dhe për shqiptarët bashkëudhëtojnë përgjithësisht me vetë historinë, brenda specifikës së folklorit, që në tërësinë e vet nuk është fotografim i realitetit, por pasqyrim artistik” (Xhagolli) 11) i asaj ngjarjeje reale, me personazhe konkretë, zhvilluar në kohë të caktuar dhe në hapësirë përkatëse.

Në gjurmë të botimeve të para folklorike

Nga botimet më të vjetra folklorike, Qemal Haxhihasani e Zihni Zako, më vitin 1956 na japin tri këngë, që janë nga lulet e para të ciklit të periudhës së Pavarësisë. E para, regjistruar në Kabash-Gramsh, me 9 vargje të ngjeshura, lakonike, të thjeshta por domethënëse, na vjen me këtë variant: “Medet, shokë, na mori malli,/ Ku gjindet Smail Qemali?/ Në Paris, brend te krali,/ hyn e del si zog sorkadhi:/” Shqipërinë dua t’ma ndani,/ Kanë zbritë komitat nga mali,”/ “ Fol, o Smail Be me gojë!/ Merre Flamurin në dorë,/ Ngule në Sazan e Vlorë.” (Këngë popullore historike, 1956:248) 6). Një tjetër këngë simbolike e Pavarësisë, shumë e përhapur dhe në treva të tjera, që qarkullon me variantet e komuniteteve përkatëse, edhe në Himarë, në Vranisht, në Tërbaç, në Dukat, më gjerë në Labërinë e Gjirokastrës, Tepelenës, në Mallakastër e më tutje hapësirave polifonike, herë si këngë, herë si valle, diku duke shtuar një varg apo duke hequr një tjetër, por gjithsesi thotë artistikisht bukur profilin historik të Uratës së Flamurit Kombëtar, e regjistruar në Radhimë-Vlorë: “O Qemal kur të përzunë,/ Kur desh të të zij’ Turqia/ Dhe një çikë prá të zunë;/ Erdh e të mori gjemia,/ Brënda në Paris të shpunë,/ Atje ku ish katimia./ Seç u ngrit krali në gjunjë,/ Mbretëresha dhe e bia./”Cili je ti, more burrë,/ Që kërkon vulat e mia?”/ “Unë jam Smail Qemali,/ Prapa më vjen historia.”/ Të shtatë vulat ja dhanë,/ Po do mos dojë Turqia./ “ Do dojë, se s’është punë,/ Është e jona Shqipëria!/ Sazan e Karaburun/ Janë vatanet e mia,/ Nëpër mes i ndan një lumë,/ Nga juga është Greqia”. (Këngë popullore historike, 1956:248) 6.1) Në 20 vargje memoria sociale e popullit na sjell një epos të tërë, me hartën e duhur gjeografike, në konteks, me udhëtimin historik, atlasin moral dhe etnopsikologjik të një kombi dhe nga ku kuptojmë sesi një njeri me emër të përveçëm shndërrohet, nga bëmat e tij, në një idhull, në një shenjt, në një Emër të Përgjithshëm, me të cilin kuptohen gjithë shqiptarët, sepse ai bëhet simbol i shqiptarit të lirë, të pavarur e demokrat në ballafaqimet ndërkombëtare, në mejdanet diplomatike për civilitetin e vendit të të parëve të tij.

Me 10 vargje na vjen kënga e regjistruar në Kuç- Kurvelesh: “Më njëzet e tet’ nëntorë/ Më këmbë u ngre Shqipëria;/ Smail Qemali në Vlorë,/ Me gjithë shokët e tia,/ Çi tha popullit me gojë: “Posht’ o shokë, robëria! Evropa le ta dëgjojnë:/ Nuk ka vënt këtu Turqia!/ Ja të vdesim, ja të rrojmë,/ Është e jona Shqipëria! ”. (Këngë popullore historike, 1956:249) 6.2 ) Kënga flet vetë; ajo bëhet zëdhënëse e historisë, kronikë e ngjarjes sipas mendësisë popullore, i cili derdh artin e shpirtit të tij nëpërmjet këngës. Më 28 nëntor Shqipëria u bë shtet i pavarur. Kryengritjet dhe gjaku i derdhur për pesë shekuj me radhë sollën frytin e dëshiruar: Populli shqiptar theu prangat e robërisë dhe fitoi pavarësinë e tij kombëtare duke u njohur si shtet më vehte. “Ku ngrihet Flamuri, ngrihet Kombi! Kur rrëzohet Flamuri, rrëzohet Kombi” (Luarasi) 7)

Krijimet folklorike të Selim Hasanit, nw vijim kronologjik të botimeve, që kanë lënë gjurmë në formimin atdhetar të komunitetit dhe në zbukurimin e botës ndjesore, duke i përmirësuar njerëzit jo vetëm estetikisht, i boton më 1966 Instituti i Folklorit, ku krahas kontributit të prof. Zihni Sakos e Arsen Mustaqit, është e tejdukshme puna e “profesorit të pashpallur”, të bardhit Qemal Haxhihasani, që “në fushën e botimeve të folklorit shqiptar është më i shquari” (Xhagolli) 12). Ja si këndon xha Selimi i Brate, në shtratin e folklorit tradicional të krahinës së tij. Tre këngë të botuara, marrë nga hejbeja me këngë labe e xha Selimit po i citoj, sipas kërkesave fonetike, edhe për kujtim e mirënjohje ndaj folklorit të tij sinkretik: Kënga e parë- me 16 vargje:” Më dymbëdhiet’ senè/ flamuri në Vlor’ u ngre,/ me zhëgabë Skënderbe./Pesëqint vjetë ku qe?/- I kishnë vënë perdè./(e kishin lënë në errësirë)-Kush e qirti shiqarè?/ – Ai plaku halleve./ patërjoti Smail Be;/ me gazeta nënë dhe,/me shokë nja dy a tre./ Mëretit vajte i the? Dua sha përmi ylqe,/ do të hap një mod’ të re;/ do vë lule një bahçe!- unë të sho’ se ç’mëndje ke,/ po, sa të mund, do të çkre”. Xha Selimi është lindur rreth vitit 1886 në një familje të varfër, kështu që mund të justifikohen turqizmat në vargjet e kënduara apo të hequra valle aty për aty nga ai, si t’i vinte situata, ç’i kërkonin e ç’ pëlqenin njerëzit që e rrethonin në atë kohë në lagje, në mëhallë, në fshat, në miqësi, në luftë. Kënga e dytë është me 19 vargje: “Smail Beu i varfëri/ s’desh çifliqe, pasuri,/gjezdis me libra në gji,/lufton kundraj me Turqi:/- Ku jam, se dua të di,/shqipëtar a turçelli?/ E dua, se kam të drejtë,/ nga Parizi pse më çkretë?-/ Gjezdisi det e steretë/ me ca libra të mëshetë,/ nga Skënderbeu kish gjetë./ Nëntëqintedymbëdhjetë/ flamurë në Vlor’ e ngretë./ Foli Smail Beu vetë:/-Ka qën’ i bllokuar gjetkë,/ ky është flamuri ynë!/ bëjnë ca sikur s’e njinë/ Esat Pasha me Myftinë,/ Kosovën në bot’ e shinë.- Më tej, vetëm me 10 vargje, përsëri xha Selimi këndon, duke i mëshuar dëshirës madhore të Plakut të Bardhë: përparimin e shqiptarëve nëpërmjet mësimit të gjuhës shqipe, me shkollim e diturim për ta bërë Shqipërinë “ lule mes shoqeve: “Shqipëri, lule burbuqe,/ ke qënë në mes të ujqe,/ në mbëretërinë turke,/ pesëqint e ca vjet mbushe,/ tinë shqip e ata turçe./ Qysh u ndave, u çkëpute?/ Kërkon Qemali hudute./ Libra, propagandë fute,/ nëpër shkolla, nëpër burqe,/ qirte Flamurin në dukje”. (Rapsodë popullorë. Selim Hasani: 1966) 8 )

Ciklin e këngëve të të periudhës së shtetit të pavarur shqiptar e pasuron më tej botimi “Epika Historike, vëllimi 3”, realizuar nga Akademia e Shkencave, Instituti i Kulturës Popullore, Tiranë. Vepra e Ismail Qemalit për bashkimin një nga një të viseve të ndryshme të vendit regjistrohet dhe jepet në 13 këngë të tjera, të sistemuara sipas kriterit kronologjik. Shpallja e Pavarësisë, figura të veçanta si Ismail Qemali e Isa Boletini kanë prirjen të këndohen në përmasa gjithëkombëtare dhe fillojnë të futen me një perspektivë gjithmonë e më të gjerë në fondet poetike gjithëkombëtare, për shkak të peshës specifike të ngjarjes dhe gjesteve të heronjve, për rolin e veçantë në forcimin e ndërgjegjes kombëtare popullore etj., të cilat natyrshëm rrisin dhe potencialin artistik të këtyre krijimeve folklorike të karakterit epik. Kronika poetike e ngjarjes ja si vjen në një variant të Smokthinës – Vlorë: “Shqipëri, moj, shkëmb e gurë,/ Shqipëri, moj, Shqipëri! (përsëritet pas çdo vargu)/ Vrite, prite për flamur,/ Bota hiq e tinë vur,/ Evropa lësho e zur!” vetëm në 5 vargje shprehet vendosmëria e popullit tonë në luftrat shekullore për çlirimin e tij kombëtar. Ja si i këndohet nga treva e Dukatit Simbolit tonë: “O Flamur i Shqipërisë,/ O Flamuri kuq e zi,/ Rrugës tënde legjendare,/ Seç shkrove një histori./ Pesë shekuj ti qëndrove/ I fshehur brenda në gji,/ Të ngriti Smail Qemali,/ Bashkë me shokët e tij. Me Shpalljen e Pavarësisë mbyllet epoka e sundimit të huaj, epoka e errësirrës mesjetare dhe e robërisë së urryer, me kurorëzimin e luftës heroike të të parëve tanë, me shkëlqimin legjendar të Gjergj Kastriot- Skënderbeut, me “treqind kryengritje në katërqind vjet” për liri e pavarësi. Mozaiku i këngës zbukurohet me një variant nga Bregdeti, pikërisht nga Qeparoi i kapedanëve: U ngre Flamuri në Vlorë,/ Fol, Ismail Vlora, folë!/ Gjithë Evropa ta dëgjojë,/ Se shqiptarët u mbëlodhë,/ Karar dhanë në një gojë,/ Që më vete të qëndrojnë,/ Gjithë ç’janë shqipëtarë,/Jan’ vëllezër të pandarë,/ Siç ishin me Skënderbenë,/ Kur e tundën gjithë dhenë. Me një gdhendje mjeshtërore na e sjell portetin e Plakut të Flamurit kënga e Tërbaçit: “Ç’të them për Smail Qemalë,/ Trimin me shokët e rrallë,/ si mali me bor’ të bardhë,/ në at’ luftën me Ballkan,/ bashkë me shokët asllan’,/ E ndau Shqipen mënjanë./ O Malo ballëkurorë,/ të mbeti shkaba në dorë,/ Që kur e ngrite në Vlorë./ O Malo, o diplomat,/ Shkrove histori të artë!” Pa shumë shkollë ishin krijuesit popullorë në atë kohë kur ka lindur e është përhapur kënga, por intuita, zgjuarsia popullore diti t’i nuhasë zhvillimet e kohës dhe personazhet historikë, t’i përpunonte shpejtësisht në “laborator” dhe ta qepte këngën në vend, e cila ngjitej e qarkullonte, se pëlqehej. Ja një tjetër këngë nga Vërmiku: “Smail Qemali me halle,/ O Smail, o trim,/ Trim, o more trim (v.2-3 përsëriten pas çdo vargu si refren)./ Bëre punën më të madhe,/ Me flamurin kuqe alle,/ Që ngrite male më male,/ Shqipërinë na e ngjalle”. Nga Velça-Vlorë na vjen ky variant që pëlqehet dhe në trevat përqark: “Tundu, tundu, o Flamur,/ Marshalla, ç’lëshoke nur, /Përmbi shkëmb e përmbi gur! /Smaili të vuri vulë! /Aferim, o Smail Be,/ Evropës rrotull i rè,/ Flamurin në Vlor’ ngulè/ Smail Be, o diplomat/ Na e ngrite kokën lart!” Një njësi folklorike shumë interesante na e dhuron treva e Dibrës: “ Nëpër fusha, nëpër male,/ Vrapon poplli tuj kcye valle;/ Nalt e ngritëm njat Flamur,/ Mi çdo shkam e mi çdo gur;/ Njat Flamur me shqipe mali,/ Na e kish çu Smail Qemali./ Kur Flamurin nalt e ngritëm/ Krisën pushkët, të gjith’ britën:/ Rroft’ Flamuri, rroft’ Shqipnia,/ Anekan sod shndrit Liria! Bën aluzion kjo këngë për vendimin e Kuvendit Kombëtar për Shpalljen e Pavarësisë (28 nëntor 1912). I. Qemali si kryetar i Kuvendit Kombëtar, shpalljen e pavarësisë ua njoftoi gjithë krahinave të atdheut. Kjo këngë shpreh edhe entuziazmin e përgjithshëm me të cilin e priti populli i Dibrës, vendimin e Shpalljes së Pavarësisë Kombëtare. Mund të kumtonin shumë se këngët e popullit për Pavarësinë rrjedhin si lumë, por dëshirojmë ta finalizojmë me një këngë të veçantë nga Vranishti i Vlorës, mbledhur e regjistruar në vitin 1960. Kënga është ngritur nga Qerim Tartari (dhe këtë e kemi verifikuar nga tre burime) më 1913, kur Konferenca e Ambasadorëve, duke caktuar kufijtë e Atdheut tonë padrejtësisht, la jashtë tyre Kosovën : “Ç’ësht’këjo që na ka ngjarë/ Nënë Shqipëri? (përsëritet pas çdo vargu)/ Dhe malet në hall kan’rarë,/ Se u prem’ e se u vramë,/ Për liri, për trojet tanë./ Të mëdhenjt’ (e ka fjalën për Fuqitë e Mëdha) paçin belanë,/ Që e trazuan dynjanë,/ Mëmëdhen’ më dysh na ndanë,/ Kosovën jasht’ na e lanë./ Po ne jemi shqipëtarë,/ Nga një nënë e nga një babë./ Kemi një Flamur e Shkabë,/ Jemi betuar ta mbamë!” (Epika historike, 3:1990) 2)

PËRFUNDIME

Qëllimi kryesor i këtij punimi ishte të nxirrte në pah botimet serioze nga krijimi folklorik për Pavarësinë e Shqipërisë, që daton më herët, që ka një vendlindje e një datëlindje si fillesë krijuese individuale (apo dhe kur lundron nëpër anonimat), sepse plotëson kriteret e sigurimit të statusit që ka folklori si një lloj i veçantë e specifik artistik; që shndërrohet në krijimtari folklorike, sepse ka hyrë në qarkullimin folklorik të bashkësive të caktuara, të cilat dhe i cituam.

Njohja me këto fillesa folklorike të botuara mendojmë se përbën një tregues të mirë për të ditur se kush janë vërtetësisht botimet emblematike nga institucioni kompetent për Pavarësinë në peridhën e parë të mundshme kohore, që kemi gjetur nga veprimtaria botuese e institutit tonë.

Edhe pse janë këngë të epikës historike, nga kërkimet dhe vëzhgimet e bëra në terren, kemi vërejtur se ato bëjnë jetë aktive (kuptohet që nuk mund të jenë sot në krye të listimit të këngëve) natyrshëm, se pëlqehen e qarkullojnë, sidomos në Vlorë, ku u realizua dhe vepra e madhe kombëtare, apo në krahinën etnografike të Labërisë, ku kemi bërë ekspedita vetiake e studime.

REKOMANDIME

Stihia e botimeve folklorizante na kushtëzon që të qartësojmë veten së pari, miqtë studiues e komunitetin që këngët e atdheut janë ilaç dhe shërim, siç thotë Mjeshtri i Madh Lefter Çipa për këtë fakt: Këto janë botimet e para të mundshme, që gjetëm deri më sot dhe po i evidentojmë. Janë të besueshme si të tilla, sepse librat e botuar shënojnë vendin e vitin e botimit, folkloristët që janë marrë me përgatitjen për botim dhe botimin e njësive foklorike në libër, sipas kritereve përkatëse shkencore, si dhe institucionin që i ka miratuar këto botime. Ky fakt është i verifikueshëm me paraqitjen konkrete të librave që cituam më lart dhe mbyll shtegun e abuzimeve të botimeve pirateske dhe pamundësisht të verifikueshme, që, si rrjedhojë e “folkorit totalitar” (THIESE) 10), thatësira vargëzuese “kërryer” në vitin 1989, psh., na i paraqesin sikur janë botuar më 1923.

Këngë të tjera shumë të bukura për “Plakun e Pavdekshëm të Pavarësisë Shqipëtare” (Fetiu) 3) janë krijuar në rrjedhat e kohës dhe janë botuar nëpër almanakë folklorikë etj.; po ashu janë botuar më vonë edhe studime e monografi, por objekt i kësaj kumtese ishin vetëm fillimet e këtyre botimeve folkorike.

Gjithashtu, kjo temë në të ardhmen mund të përfshihet në një studim më të gjerë, më gjithëpërfshirës, me shtrirje gjeografike në gjithë trevat ndërshqiptare, me më shumë gjetje origjinale, larg sforcimeve e deformimeve folklorizante, të cilat vdesin akoma palindur.

BIBLIOGRAFIA

1-DIBRA, Miaser: Metafora në këngët popullore shqiptare; Tiranë: Akademia e Shencave, 2007, f.266

2- EPIKA HISTORIKE, 3; Përg. nga Qemal Haxhihasani dhe Miranda Dule (Botim i Akademisë së Shkencave të RPSSH, Instituti i Kulturës Popullore), Tiranë, 1990, f. 33-46

3- FETIU, Sadri: Folkloristikë; Prishtinë: Instituti Albanologjik, 2009, f.63

4- FJALOR ENCIKLOPEDIK SHQIPTAR: Tiranë; Akademia e Shkencave e Shqipërisë, 2009, f.2560

5- KAMSI, Gjon (“Ora e Maleve”, vj.1, nr.32, me 10 Nanduer 1923); shih: Shkrimtarët Shqiptarë, pjesa II. Prej Lidhjes së Prizrenit deri më sot. Punue nën kujdesin e Ernest Koliqit nga Karl Gurakuqi: Tiranë: Gurakuqi, 1941-xix, f.261-262

6, 6.1, 6.2- KËNGË POPULLORE HISTORIKE, zgjedhur e pajisur me shënime nga Qemal Haxhihasani nën kujdesin e Zihni Sakos. Tiranë, Instituti i Shkencave, 1956, f.248-249

7- LUARASI, Skënder: Fjala shqipe; Tiranë, Naim Frashëri, 1961, f.55

8- RAPSODË POPULLORË. SELIM HASANI; Tiranë: Instituti i Folklorit, 1966, f.11-12

9- SALLEO, Ferdinando: Shqipëria: gjashtë muaj mbretëri; Përkth. Virgjil Muçi; Tiranë: Shtëpia e Librit dhe e Komunikimit, 2001, f.40

10- THIESSE, Anne- Marie: Krijimi i identiteteve kombëtare: Europa e shekujve XVIII-XX: Përkth. nga frëngjishja Etleva Shiroka; pejë: Dukagjini, 2004, f.332

11- XHAGOLLI, Agron: Etnologjia dhe folklori shqiptar; Vlorë: Triptik, 2007, f.247

12- XHAGOLLI, Agron: Përkushtimi ndaj botimit të vlerave folklorike; shih: Qemal Haxhihasani folklorist dhe mësues i rrallë (përmbledhje artikujsh të kolegëve) [Tiranë]; [2010], f.141

*) drejtor i Bibliotekës Qendrore “Nermin Vlora Falaschi”

Universiteti “Ismail Qemali”

Vlorë, ALBANIA

Kanal Televiziv në Gjuhën Shqipe në Skandinavi- ”TV Dituria”

June 10, 2013 by dgreca

Organ i QKSH ”Migjeni” në Borås/

Shkruan: Sokol Demaku/

QKSH ”Migjeni” në Borås është një ndër shoqatat kulturore me aktive ne diasporë për ruajtjen, kultivim e Gjuhës, kulturës dhe traditës shipe.

Përmes këtij Kanali TV ne synojmë të kultivojmë tek fëmijët shqiptarë në Skandinavi dhe më gjerë kulturën, traditën shqipe, synojmë të sjellim të arriturat më të mira në fushën e letërsisë për fëmijë nga të gjitha trojet shqiptare dhe mërgata jonë, te mundësojmë fjalën shqipe në shtëpitë e mergimtarëve tanë, që është shtylla kryesore për krijimin e një identiteti të shëndoshë e modern. Përmes përmbajtjeve të përshtatshme për moshën e fëmijëve dhe për rrethanat e tyre jetësore , Kanali ”TV Dituria” do të jetë një lidhje e natyrshme e botës fëmijërore me Atdheun dhe me vendin mikpritës.

Do të bëhen marrëveshje për kontakte të përhershme me shtëpit Televizive nga Shqipëria, Kosova, Maqedonia, Mali i Zi, Lugina e Preshevës, të cilët do ta ushqejnë këtë kanal me përmbajtje të përshtatshme për botën fëmijërore dhe mërgatës në përgjithësi.

Në programet e këtij kanali një vend i veçantë do t’i kushtohet edhe botës prindërore. Prindërit shqiptarë kanë nevojë imediate për tu informuar mbi shumë çështje që kanë të bëjnë me shkollimin e fëmijëve të tyre, duke filluar me informacionet mbi sistemin shkollor aty ku ata jetojnë e deri tek temat e veçanta mbi vështirësitë konkrete që ata i mundojnë.

Me porogram ne baze te nje plani te periluar do te fillohet me 7 qershor nga ora 18;00 ku cdo javë në kete kohe mund te percilelt program dikrekt ne Gjuhen shqipe, ndersa per cdo dite do te emitohen dokumentar si dhe filma shqip.

Fushat transmismetimit

TV Kanali i hapur transmeton programin në Transmetuesit analog tërë ditën në paketën bazë Com Hem në kanalin S11 dhe rrjetet dixhitale Telia në kanalin 500. Ne kemi arritë të mbulojmë me program rreth 245 000 familjeve në Göteborg, Molndal, Kungälv dhe Kungsbacka dhe 8. 000 dhoma hotelesh në këtë qytet dhe të gjithë strehimit studentore në Gothenburg, dhe bëjmë tranmetim të hapur Web Channel TV që mund të gjeni në ketë adresë interneti dhe ta përcillni programin tonë në cdo pjesët ë rruzullit tokësor

http://www.dituria.se/

Në Londër ka nisë aplikimi për pasaportë biometrike dhe kartë indentiteti

June 9, 2013 by dgreca

Deri sot shtetasit shqiptarë mund të paisen me pashaporta në disa shtete të botës si në Itali, Greqi, Turqi, Beligjik, SHBA(New York) dhe prite që së shpejti të u ofrohet i njëjti shërbim edhe në Zvicër, ku jetojnë mjaftë shqiptarë/

Nga BEQIR SINA/

LONDER : Media shqiptare njoftoi sot se , që prej kësaj fund javë çdo shqiptar i cili jeton në Britaninë e Madhe mund të aplikojë për të marrë Pashaportën Biometrike dhe Kartën biometrike të indetitetit, duke aplikuar në zyrën Konsullore të Ambasadës së RSH në Londër.

Të njëjatat burime nga Londra, theksuan se Ministria e Jashtëme e Shqipërisë në bashkëpunim me atë të Rendit – firmën prodhuese të këtyre pashaportave ALEAS dhe Ambasadën e Shqipërisë në Londër, e arritën këtë qëllim pas një pune të përbashkët, e cila sipas tyre u ka marrë më shumë se një vjet kohë .

Ky aplikim i parë në Londër ka filluar si njoftojnë lajmet shqiptare nga Britania e Madhe me aplikimet e para nëpërmjet ndërtimit të infrastukuturës së nevojëshme dhe instalimin brenda mjediseve të Ambasadës së Shqipërisë në Londër, të paisjve moderrne elektronike. Të cilat janë në përputhëshmëri të plotë me atë të sistemit të krjuar në Tiranë, disa vite më parë tash edhe për komunitetin shqiptarë në Brtitaninë e Madhe.

Nga Londra njoftoi gazetari i TCH, se Aplikimi për marrjen e Pashaportës Biometrike ose Kartës së Indetitetit, përbën një nga aktet konsullore më të mirëpritura për shqiptarët e Britanisë së Madhe. Ambasadori i Shqipërisë në Londër Mal Berisha i tha këtij kanali televiizivë se ” hapja e kësa zyre kryehet në vijim që shteti shqiptar po tregon dnaj bashkëatdhetarëve tanë kudo që janë, të vendosur në vende të ndryshme të botës, kryesishtë Europës dhe Shteteve të Bashkuara dhe është një ndihmesë e madhe për ruajtjen e indetiteti tonë kombëtar të bashkëatdhetarëve tanë – lëvizjen e tyre të lirë drejt atdheut si dhe të vendeve të tjera – ku sot shqiptarët lëvizin të lirë”.

Ndërkaq, për të interesuarit është krijuar mundësia e informimit nëpërmjet faqes së internetit të Ambasadës shqiptare në Londër,(http://www.albanianembassy.co.uk/) por edhe në komunikimin drejtpërsëdrejti. Ambasada e Shqipërisë në Londër tregon për mynyrat e teknikalitetit të aplikimit, e cila padyshim që u kursen mijëra shqiptarëve shumë kohë të humbur si dhe shepnzimet jo të pakta të udhëtimit deri në Shqipëri, që bëhej deri dje për një aplikim të tillë.

Ky është një informacion mbi Aplikimin për Pasaporta Biometrike dhe Karta Identiteti në Ambasadën Shqiptare në Londër i publikuar më 7 Qershor, 2013:

Në vijim të kujdesit që Shteti Shqiptar tregon ndaj bashkatdhetarëve tanë në vende të ndryshme të Europës dhe të botës, Ambasada Shqiptare në Londër filloi me datën 7 qershor 2013, procesin e pranimit të aplikimeve për pasaportë biometrike dhe kartë identiteti.

Hapja e një zyre të tillë në Londër është një ndihmesë e madhe për ruajtjen e identitetit kombëtar të bashkatdhetarëve tanë në këtë vend, për lëvizjen e tyre të lirë drejt atdheut si dhe drejt vendeve të tjera ku sot shqiptarët levizin të lirë siç është Zona Shengen, Turqia, etj, nëse kjo ju nevojitet.

Aplikimi:

Në mënyrë që ky proces të shkojë sa më mirë, që qytetarëve tu bëhët sa më i lehtë aplikimi dhe secili të ndjehet që merr shërbimin e nevojshëm, po rendisim më poshtë mënyrat e aplikimit.

Që në fillim do t’ju kujtojmë se aplikimi bëhet sipas radhës së paraqitjes së kërkesës;

Pasaporta dhe karta biometrike lëshohet bazuar në Vendimin e Këshillit të Ministrave nr. 913, datë 21.12.2011;

Procesi i aplikimit është i njëjtë me atë që kryhet edhe në zyrat e aplikimit në Shqipëri;

Aplikon më përpara ai që paraqet kërkesën i pari;

Ambasada pret kërkesa vetëm nëpërmjet internetit – postës elektronike – ose postës tokësore. Në rastin e parë, radha e aplikimit do të përcaktohet në mënyrë elektronike progresive sipas datës dhe kohës kur ka aplikuar secili. Për këtë, zyra e pasaportave do t’ju njoftojë me e-mail për datën dhe orën e takimit dhe më pas të dorëzimit të pasaportës;

Në rast, se kërkesa për takim kërkohet me postë, përgjigja jepet vetëm atëherë kur aplikanti dërgon kërkesën bashkë me një zarf të paguar për kthim përgjigje me postë;

Adresa e emailit për marrjen e takimit për tu paraqitur në zyrën e lëshimit të pasaportave është:

albpassport@gmail.com

Kërkesa për takim me postë mund të dërgohet në adresën:

Embassy of Albania

Passports Office

33 St. George’s Drive

London, SW1V 4DG

Ka të drejtë aplikimi:

Të drejtën për të aplikuar për pasaportë dhe kartë identiteti biometrike e ka:

Çdo shtetas shqiptar i regjistruar në zyrat e gjendjes civile në Shqipëri;

Çdo shtetas shqiptar që ka mbushur moshën 16 vjeç dhe nuk e ka kartën e identitetit (letër njoftimin elektronik), duhet të aplikojë njëkohësisht për të dy dokumenta;

Çdo shtetas shqiptar nga mosha 0-16 vjeç, ka të drejtë të aplikojë: vetëm për pasaportën biometrike, i shoqëruar nga të dy prindërit, duke paraqitur një dokument ku të tregohet lidhja familjare e prindërve me të miturin, d.m.th. një çertifikatë familjare.

Kur mund të aplikoni?

Orari i aplikimit: Çdo ditë nga e hëna deri të premten, ora 09.30 – 15.00.

Aplikimi bëhët vetëm me orë takimi të konfirmuar me e-mail, siç është shpjeguar më lart.

Ku mund të aplikoni?

Embassy of Albania

Passport Office

33 St. George’s Drive

London, SW1V 4DG

Çmimi dhe pagesa:

Karta e identitetit kushton 11 GBP.

Pasaporta biometrike kushton 120 GBP.

Pagesa bëhet në bankën HSBC, në llogarinë e mëposhtme:

Account name: Embassy of Albania – Passports

Account number: 71716352

Sort code: 400522

Radha e veprimeve:

Shtetasi duhet të paraqitet në fillim në zyrën konsullore në ambasadë. Aty, atij do ti verifikohet përputhja e të dhënave të paraqitura prej tij me Regjistrin kombëtar të Gjendjes Civile. Menjëherë pas kësaj ai fiton të drejtën të bëjë pagesën në bankën e sipërpërmendur dhe të paraqesë konfermën tek zyra e aplikimit për pasaportë, po në ambasadë. Në castin e aplikimit ai duhet të ketë me vete konfermën të printuar. Asnjë pagesë nuk bëhet me para në dorë, ose mjete të tjera monetare. Pas kësaj, aplikanti regjistron të dhenat tek operatori, jep shenjat e gishtave, fotografinë, merr kuponin dhe largohet në pritje për të marrë pasaportën ose kartën e identitetit në kohën e duhur.

Shënim: Pasaportat dhe kartat e identitetit nuk printohen në ambasadë. Ato printohen ne Qendrën e Lëshimit të Pashaportave në Tiranë dhe dërgohen me postë në ambasadë.

Dokumentat e nevojshëm:

Personi që aplikon duhet të paraqitet personalisht përpara nëpunësit të Zyrës Konsullore. Ai/ajo duhet të ketë me vete të paktën një nga dokumentat e mëposhtme:

Pasaportë të mëparshme

Leje për drejtim automjeti (e reja)

Letërnjoftim elektronik (nëse ka)

Dokument tjeter i vlefshëm me fotografi (përfshirë leje qëndrimi britanike)

Çdo shtetas ka të drejtë të ri-aplikojë për dokumentat biometrike në rast:

Humbje/vjedhje e dokumentit biometrik (qytetari duhet te paraqitet me mandat pagesën, një dokument identifikimi dhe me denoncimin e bërë pranë zyrave kompetente të policisë britanike, i cili duhet të jetë i përkthyer në gjuhën shqipe dhe i legalizuar me vulë Apostile);

Dëmtim të dokumentit biometrik (qytetari duhet të paraqitet me mandat pagesen, me një dokument identifikimi dhe me dokumentin biometrik të dëmtuar, i cili dorëzohet në zyrën konsullore me procesverbal).

Në rast ndryshimi të dhënave personale, qytetari paraqitet me mandat pagesën, dokumentin e identifikimit dhe dokumentin që vërteton ndryshimin e të dhënave të gjëndjes civile.

Tërheqja e dokumentave biometrike:

Dokumentat biometrike mund të tërhiqen pas 4 javësh nga data e aplikimit, duke konsultuar faqen zyrtare të ambasadës. Faqja zyrtare e Ambasadës ruan privatësinë e secilit aplikant.

Tërheqja e dokumentave bëhet duke paraqitur kuponin e aplikimit në oraret e poshtëshënuara:

E hënë: ora 13.00 – 15.00

E mërkurë: ora 13.00 – 15.00

E enjte: ora 13.00 – 15.00

Kush mund t’i tërheqë dokumentat biometrikë?

Karta e identitetit do të tërhiqet vetëm pas paraqitjes personalisht të çdo aplikanti, pranë Zyrës Konsullore.

Pasaporta, tërhiqet personalisht nga aplikanti, kujdestari ligjor për shtetasit nën 16 vjeç ose persona të autorizuar me prokurë të posaçme si dhe pjesëtar i afërt i familjes (bashkëshorti/ja, prindi, fëmija) me çertifikaten familjare me vete.

SHKRESA “S E K R E T”

June 9, 2013 by dgreca

Nga ROZI THEOHARI, Boston/

Në kthesën e rrugës për në Teatrin muzikor “North Shore” të Beverlit, Mass, në qoshen e rrugës, në një vend të dukshëm të bie në sy mëngjesorja-kafe e shqiptares Aurela. Së bashku me sytë e kaltër e flokët e çelët kaçurrela të kësaj bashkatdhetareje dhe mikpritjen e saj aq mbresëlënëse, të tërheq edhe aroma e shijshme e kafesë, e përgatitur në shumë stile, përfshi dhe kafenë turke. E vizitova një ditë Aurelën, e cila kaq herë më kishte ftuar për një kafe. Kur hyra brenda në kafene, sytë m’u vranë nga ngjyra e kuqe e tapetit, e kolltukëve dhe e mbulesave të tavolinave. Aty dhe bluzat e personelit të shërbimit ishin të kuqe e po ashtu edhe kapelet me strehë. Mbasi u përshëndetëm, e zonja e kafenesë më njohu me disa emigrantë shqiptarë, ulur në një tavolinë pranë banakut. Ndenja dhe unë me ta. Njëri prej tyre, që vazhdonte bisedën, ishte lushnjari Tare, ish-ekonomist në Ministrinë e Tregtisë së Jashtme, tjetri, edhe ai lushnjar, Ihsani, ish-shofer i kamionit “Albania” në ndërmarrjen e eksportit. Dy të tjerët ishin shkodranë. Ata sapo kishin lexuar librin e shkrimtarit humorist të mirënjohur Pëllumb Kulla “Skënder Sallaku ose si qeshnim nën diktaturë” e po diskutonin tërë humor, kënaqësi e shakara, kapituj të veçantë të librit. Pra, isha ulur në një auditor të vogël dhe, desha s’desha, duhej të merrja pjesë edhe unë në ato bashkëbisedime zbavitëse. Tarja e kishte hapur librin te faqja e anekdotave dhe tha: “Thuaj si të duash ti, po Sallaku e ka hedhur vahun pa u lagur, aq bukur!…” “Ashtu siç e hodhe edhe ti vahun dikur, për “qepën e detit”,- e ngacmoi Ihsani,- a po jo?”

Ndërkaq Aurela na solli kafetë, u ul dhe ajo me filxhanin e saj e u drejtua nga unë: “Me që kjo mikja jonë ka qenë ekonomiste…, Tarja lipset ta tregojë“shkresën e qepës së detit”…Ajo është kulmi!…,-qeshi e zonja e kafenesë,- për pak Tarja do të kalbej burgjeve…”

Tarja shtyu më tutje filxhanin e kafesë, ndezi një cigare e hyri drejt e në temë: “Punoja për shumë vite,-tha ai,- ekonomist plani në Ministrinë e T.J…Ishte krijuar gjithandej një situatë elektrizuese nga fushata e “shpikje racionalizimeve” dhe, o burra, kush t’ia kalonte njëri-tjetrit. Takova një ditë rastësisht një mikun tim agronom e ai më tha se kishte bërë një studim për qepën e detit, e cila ishte mjaft e kërkuar në botë dhe, po të eksportohej, buxheti ynë i shtetit do të kishte të ardhura mjaft të mira. Ia mbusha mendjen agronomit se shpikja e tij pa ndihmën time nuk pinte ujë, qoftë ky dhe ujë deti, dhe ramë dakord që këtë studim t’ia propozonim qeverisë nëpërmjet titullarit të dikasterit. Në ministri jo vetëm që e pranuan mendimin tim gjenial, por, siç mora vesh më vonë, fjala kishte vajtur në vesh të kryeministrit, Mehmet Shehut, dhe ai kërkonte urgjent, brenda 24 orëve një raport mbi studimin për qepën e detit.

E shkrova raportin dhe vendosa ta shtypja vetë në makinën e shkrimit nga frika se mos daktilografistja bënte ndonjë gabim. Te dera e hapur e zyrës sime më rrinin si xhebrail shefi i sektorit dhe punonjësja e protokollit, për të mos lejuar njeri të hynte në zyrë e të më ndërpriste. “…Shoku Tare…, shpejt…, e shtypët qepën e detit?” “…Bëni gati zarfin ku do të futet raporti i qepës së detit!” “…Hej…ju…, mos bëni zhurmë në korridor se Tarja po shtyp qepën e detit!”

Tarja ndërpreu rrëfimin e psherëtiu. Nxori shaminë e fshiu djersët në tëmtha. Pastaj vazhdoi: “I ndodhur në një tension të tillë shtypës, vendosa letrën e bardhë në makinën e shkrimit dhe, i rrëmbyer nga ethet e qepës së detit, që aq shumë ishte përsëritur nga të gjithë ato ditë, pa patur vëmendjen e duhur, me duar të dridhura fillova të shtypja:

REPUBLIKA POPULLORE E QEPËS SË DETIT

Ministria e Tregtisë së Jashtme

Numer…Protokoll…Datë…

…………………………………………………

Tani ju e merrni me mend se ç’ndodhi më vonë.”

Tares iu tha gjuha e filloi të pinte kafenë e ftohur. Ndërsa Ihsani, i gatshëm për të plotësuar, vazhdoi rrëfimin më tej: “Punoja në të njëjtin dikaster me Taren. Gabimin fatal të këtij miku që rri tani këtu me ne, d.m.th. që ia ndryshoi emrin Republikës Popullore të Shqipërisë me atë të qepës së detit, gabimin fatal pra, e zbuloi rastësisht daktilografistja jonë, e cila, e fyer nga mosbesimi që ishte treguar ndaj aftësive të saj profesionale, filloi ta lexonte raportin me vemendje tamam në çastin kur po e futnin në zarf për t’ia dërguar Mehmet Shehut. Por Tarja e hodhi mirë vahun me atë autokritikën e fortë…”

Tarja vazhdonte të fshinte djersët e përfundoi :” Se si shpëtova atëhere nga ai incident, nga ajo sekëlldi e madhe, që dhe sot kur e kujtoj, më del gjumi natën…”

– Tani kini durim e dëgjoni,-thashë ,- po ju tregoj edhe unë historinë e shkresave të zyrave, me të cilat është lidhur veprimtaria ime e disa dekadave:

Në fondin e gjuhës sonë shqipe sot ka rihyrë edhe fjala “bashki”, e cila lakohet gati për ditë, disa herë nga media, organet ekonomike e politike apo nga njerëzit e thjeshtë dhe hallexhinjtë. Këtu e dyzet vjet të shkuara punoja si ekonomiste në Ministrinë e Ekonomisë Komunale. Një ditë ministri na mblodhi të gjithë e na urdhëroi: “Lini zyrat dhe merruni të gjithë me arkivat. Ka ardhur urdhër nga lart: brenda dy javëve arkivat duhet të pastrohen nga shkresat e tepërta…S’ka diskutim…”

– Po, ka diskutim,- u hodh e tha xha Thanasi.- Arkivat do të jenë gjithmonë plot, se bashkitë i kemi ngarkuar me shkresurina të kota…

U trondit e gjithë salla e mbledhjes nga lëvizja e karrigeve, nga një valë mërmëritjesh habie dhe frike, nga oh-et dhe ah-et. Ministri, në presidium, i zgurdulloi sytë sikur t’i kishte mbetur ndonjë tabletë në fyt. Ndërsa nga mbrapa, nja gjashtë duar e tërhiqnin plakun Thanas për xhakete, të ulej në karrige sa më parë të ishte e mundur. Ç’kishte ndodhur? Ishte përmendur fjala tabu “bashki”, që nënkuptonte regjimet e kaluara antipopullore. Dhe aq më tepër kjo fjalë kishte dalë nga goja e Thanasit , një ish-ekonomist i dëgjuar i paraçlirimit, por tashti llogaritar i thjeshtë, për shkak të një “yçkle” në biografi. Dikush nga salla tha: “Xhaxhai donte të thonte “komiteti ekzekutiv”, por ju e njihni…humorin e tij”…Pra, çdo gjë iu la shakasë dhe, pasi përfunduan të gjitha buzëqeshjet, na u dhanë udhëzimet e kontrollit të arkivit, si do të procedonim, çfarë dokumentesh do të hidhnim e ç’do të ruanim në kohëzgjatje.

Bodrumi ku punonim ishte aq i ulët, sa ne detyroheshim të rrinim tërë ditën ulur, të shfletonim, lexonim, sistemonim ose të grisnim dokumentet e parëndësishme me të cilat mbushnim thasët. Dhe ishte një punë pa fund. Shkresat, në vend që të mbaroheshin, shtoheshin dita-ditës sikur të mbinin nga tavani, dyshemeja e nga muret. Tok me ne ekonomistët, punonte edhe xha Thanas llogaritari, i cili priste me padurim kalimin e disa javëve për të dalë në pension. I lodhur, ca nga mosha, ca nga sëmundjet, xhaxhai mërmëriste tërë shpoti: “E di ç’keni, djema? Nxirrni shkrepsen dhe veruni zjarrin, se të tëra këto shkresa profka janë: merren me historinë e gomarëve dhe hajvanëve që ka republika”… Por shoqja Miranda, që na drejtonte, iu vërsul e ia mori erzin: “ Tani që po ikën e na le, or plak i djallit, dashke të na vesh edhe zjarrin!” Pastaj ajo u drejtua nga ne duke na kërcënuar: “Pa i nxirrni përsëri dosjet nga thasët! Ato janë shkresa sekrete, duhen ruajtur përgjithnjë!”

Unë hapa grykën e thesit tim, nxora një letër të daktilografuar dhe e lexova me zë të lartë:

KOMITETI EKZEKUTIV I KESHILLIT POPULLOR TË RRETHIT TË LUSHNJËS

Seksioni Komunal

MINISTRISË SË EKONOMISË KOMUNALE

T I R A N Ë

Me anën e kësaj shkrese ju njoftojmë sa poshtë vijon:

E para. – Kali plak gri, ngjyrë miu, na ngordhi. Dërgoni urgjentisht 20.000 lekë të blejmë një kalë të ri, përndryshe plehrat do të mbeten rrugëve.

E dyta. – Në mungesë të dokut ngjyrë bezhë për të qepur rrobat-uniformë për fshesaxhinjtë dhe karrocierët e komunales, blemë një basmë të kombinatit “Stalin” me lule portokallije. Jemi bërë gazi i qytetit. Të gjithë tallen me ne. Ju lutemi na udhëzoni si të veprojmë.

Firma.

Ne të gjithë u gajasëm, por e premë gazin se kishim frikë mos na zemërohej shoqja Miranda…”He, shoqja sekretare,- i tha xha Thanasi,- ju lutemi na udhëzoni si të veprojmë!…”

Ndërkohë, kisha nxjerrë një tjetër xhevahir nga thesi. Lexova shkresen : “Ato koqet e verdha të kininove që na dërguat, i morëm e i shpërndamë…Ato koqet e kuqe ua dhamë falas grave 7-zëna” (ishte fjala për gratë shtatzëna)…

Nuk mbaj mend të kem qeshur ndonjëherë aq shumë në jetën time sa atë muaj që punuam në arkivën e Komunales. Bisedat, humori dhe anekdotat e stisura rreth eprorëve vazhduan për vite të tëra në zyrat tona, sigurisht të treguara nën zë…

Mandej, fati e pruri të emërohesha ekonomiste në Ministrinë e Financave. Dhe, më e pabesueshmja qe se ish-ministri i Komunales u emërua edhe ai zëvendës-ministër i Financave. Kur e takova një ditë rastësisht në korridorin e ministrisë së re, ia kujtova pastrimin e arkivave. Ky ishte “sebepi” që u thirra urgjentisht në zyrën e drejtorit tim, i cili nuk e fshihte dot zemërimin : “Shoqe…, këtu ka vetëm punë e disiplinë të fortë…Me zv-ministrin lidhem vetëm unë dhe…për probleme të caktuara.” Më tej ai ma bëri të qartë se këtu nuk hahej bukë nëpër zyra, nuk bisedohej korridoreve dhe se punohej edhe jashtë orarit kur afrohej koha e dorëzimit të buxhetit të shtetit.

Ditë më vonë kuptova se këtu as që bëhej fjalë për buzëqeshje, le pastaj të bëje humor…e rrethuar nga zyrtarë të veshur krëk, të heshtur e seriozë pas syzeve të shtrenjta me skelete ari.

Por, sic thuhet, e qeshura përhapet si sëmundje ngjitëse. Kjo ndodhi në mbledhjen e kolektivit të Ministrisë, ku diskutohej rreth direktivave për hartimin e buxhetit të ri. Secili duhej të fliste për sektorin që mbulonte, në frymën e kritikës dhe autokritikës, të plotësimit të planit buxhetor dhe, më e rëndësishmja, të bënte propozime konkrete për shkurtime financimesh për komitetet ekzekutive të rretheve. Sigurisht, nuk mund të rrinte pa diskutuar edhe portieri i ministrisë, Tomori, i cili, pa pritur radhën e fjalës së drejtorëve të nderuar apo shefave eprorë, ngriti dorën i pari.

Tomori i përkiste grupit të nëntëmijëshit, oficerëve që u zhveshën nga rroba ushtarake. Le të kthehemi mbrapa në kohë tek viti kur Shqipëria vendosi marrëdhëniet e para tregtare me Turqinë. Vapori i parë turk, i ngarkuar me mallra, po i afrohej portit të Durrësit. Tomori, duke ndjekur me dylbi lëvizjen e vaporit që nga brigjet e Durrësit, u dha urdhër ushtarëve të tij: “Bjerini turkut, se na zaptoi!…” Predhat e para goditën kiçin e vaporit. U dha alarmi. Alarm, si pasojë e të cilit Tomori përfundoi te dera e hekurt e ministrisë sonë.

“ Me diskutimin tim,-tha Tomori,- unë përfaqësoj masën popullore, së cilës duhet t’i dëgjohet fjala së pari. Dhe populli, për kursimin e parave ka një fjalë të urtë: “Shtri këmbët sa ke jorganin.” Po i shtrive më shumë, këmbët mbeten përjashta, po është ftohtë, dimër, s’ka dru, s’ka qymyr. Atëhere do ta zbresësh jorganin më poshtë që të ngrohësh këmbët. Si rezultat i kësaj, do të zbulohet gjysma e trupit e do të mbërdhish. Atëhere do ta ngresh prapë jorganin të mbulosh shpatullat. Po këmbët?…”

Lëvizjen e jorganit lart e poshtë portieri kursimtar e përsëriti nja njëzet herë duke shkaktuar tek të pranishmit në sallë të qeshura të mbytura, me shkundje supesh dhe duke fshehur fytyrën pas kurrizit të njëri-tjetrit se hajde t’i dilje para Tomorit pastaj. Një drejtor sektori, ulur pranë meje, theu lapsin më dysh dhe e flaku në dysheme, ngaqë s’përmbante dot të qeshurit. Veç…, gjithë kjo e qeshur nuk do të delte për mirë, pas asaj që do të tregoj më poshtë.

Afroi muaji i përpunimit të raportit të buxhetit. Kryeministri, atë kohë M.Shehu, nuk lejonte jo një ditë, por as pesë minuta vonesë në dërgimin e dosjes përfundimtare të buxhetit. Ekonomistët, që harronin familjet, nganjëherë edhe drekën, të mobilizuar, punonin në ethe. Zyrat e ministrisë oshëtinin nga telefonatat, kërcitja e makinave llogaritëse dhe e makinave të shkrimit. Kur përfundonte raporti, atë e lexonin të gjithë drejtorët me radhë, nga frika se mos shpëtonte ndonjë gabim, jo fjalë (kuptohet), por asnjë shenjë pikësimi…Të gjeje pastaj vrimë ku të futeshe nga kryeministri. Së fundi raporti lexohej nga ministri i Financave, firmosej prej tij dhe e merrte në dorëzim zyra e protokollit për ta nisur me postën sekrete. Ne, të vegjëlit, as që e shihnim ndonjëherë me sy raportin, megjithëse kontribuonim aq shumë për atë të shkretë.

E shtyrë nga kërshëria, prita para derës së zyrës dhe e ndoqa nëpër korridor shefen e protokollit, e cila sapo doli nga zyra e ministrit. Iu luta vetëm sa ta shihja pak dosjen me raportin. Ajo, pa u përgjegjur, shpejtoi hapat e u mbyll sakaq prapa hekurave të zyrës së saj. Unë futa fytyrën midis dy hekurave e iu luta përsëri: “Mos ki frikë, nuk e prek, vetëm sa ta lexoj shkresën përcjellëse.” Disa gra kureshtare në korridor, ndalën hapat, edhe ato. Ajo na e zgjati në largësi shkresën dhe unë lexova, si gjithnjë, me zë të lartë:

“K R Y E T H A R I T TË KËSHILLIT TË MINISTRAVE

Shokut Mehmet Shehu”

Duke mos u besuar syve, lexova edhe njëherë rrokje për rrokje, ashtu siç vepruan edhe të tjerët. Të kishte rënë tavani për tokë, a ndonjë tërmet shkatërrues, ishte pak për të shkaktuar atë panik, frikë e alarm ndër punonjësit me syze e pa syze, duke filluar që nga portieri e deri tek titullari. Në historinë e ministrisë, për herë të parë kishte shpëtuar një gabim, siç dukej jo dhe aq i vockël e i papërfillshëm. Daktilografistja, vetëm për një “H” e kishte cilësuar kryeministrin si“kryetharë!”

Ndërsa po shtypej me urgjencë një shkresë e re, nëpunësit kishin dalë nga zyrat e tyre në korridor duke pëshpëritur: “Si është e mundur?”, “Ky është kulmi!”, “Kush e gjeti gabimin?”, “Kur?”,“Ku?”, “Hapni, more, mirë sytë, që ju shplaftë…”

– Të kërkon ministri,- më thanë, tek po rrija si e trullosur në tryezën time.

Trokita me druajtje në zyrën e tij, por sekretarja ma hapi përnjëherë dhe u ndodha përballë një fytyre të verdhë ku mjekra vazhdonte të dridhej akoma. Ai më zgjati dorën e tij të thatë e të ftohtë.

– Ju shoqe…, falë syrit tuaj vigjilent…, na keni shpëtuar nga një e keqe e madhe…Nuk dimë si t’jua shpërblejmë…

Fjalët e ministrit delnin gjysma-gjysma, nga që vazhdonte akoma të ishte i shokuar.

– Fare thjesht,- u përgjigja unë,- që tashti e kisha marrë veten,- më lejoni të lexoj arkivin e ministrisë…

– Nuk lejohet! – u hodh e tha sekretarja,- ka dokumente sekrete!

– Të lejohet shoqja të futet në arkiv!,- urdhëroi ai.

Të nesërmen, duke ecur pas përgjegjëses së arkivit, zbrita në disa shkallë të ngushta e të errëta e dola në një sallë të madhe në katin e dytë. Edhe këtu tavani ishte i ulët sa të merrte frymën. Hodha përreth një vështrim plot kurreshtje…Me mijëra dosje me kapakë të zverdhur nga koha, të vendosura në rafte, përtokë apo mbi tavolina. Gjithandej vinte era kalbësirë, era molë dhe një erë karakteristike e letrës së vjetruar. Gruaja shoqëruese u largua dhe unë mbeta e vetme midis këtij mali me letra kundërmuese.

Zgjata dorën, mora një dosje, i shkunda pluhurin dhe e hapa. Lexova:

MINISTRISË SË FINANCAVE

T i r a n ë

“ Ju njoftojmë se kali plak, gri, ngjyrë miu, na ngordhi…”

Kësaj here nuk qesha. As nuk provova të hapja dosje të tjera. Era e kalbësirës më dogji fytin e më solli krupën. U ktheva nga kisha ardhur dhe, duke ngjitur shkallët spirale, kujtova sërish xha Thanasin tonë të Komunales dhe mendja më shkoi tek shkrepësja e tij.

MASAKRA KOMUNISTE E LIBOHOVËS- NDALU BARBAR !

June 9, 2013 by dgreca

Shkruan:Eugen SHEHU/Bern-Zvicër/

Rishikimi i historisë,në thelb do të thotë një ringjallje tragjedie.Por ky moment është tejet i përshtatshëm dhe i domosdoshëm,nëse kërkon të konturosh një humanizëm relevant në kombin tënd,në ngarendjen tënde drejt qytetërimit:Plagët vlen të hapen që dikush të mos i harrojë e dikush tjetër ( ifshehur deri më sot) të kërkojnë falje tek vëllezërit e tij,pse dikur i ka marrë jetën babait të tij,vetëm e vetëm për hirë të idealeve të rrejshme.

Në shtatorin e vitit 1943,në Shqipëri u pa qartë se dy forcat kryesore politike,Balli Kombëtar dhe Partia Komuniste,nuk mund të bashkëpunonin dot midis tyre.Për më tej,vendimi i ardhur nga Beogradi ( i cili përbënte detyrë për komunistët e Tiranës) ishte që të fillonte menjëherë lufta civile, në Shqipëri.Sa më shumë të vriteshin shqiptarët me njëri tjetrin,sa më shumë gjaku të mbushte rreketë,aq më lehtë do të kishin çetnikët dhe komunistët serbo-sllav për të mbajtur nën sundim Kosovën dhe trojet tjera etnike.Kryeshërbetori i Beogradit E.Hoxha,në shtator të vitit 1943,nuk mungoi të nxisë idetë e nxymta të luftës vëllavrasëse.Mandej më pas ai paradoksalisht nuk fshehu histerinë për të çelur sa më shpejt siparin e tragjedisë të luftës vëllavrasëse.Ja se çfar udhëzimesh firmoste ky kryekriminel në shtatorin e vitit 1943 dhe ua dërgonte atyre në formë urdhëri,shtabeve të njësive luftarake nacionalçlirimtare :”Të përgatiteni sa më shpejt,të përgatitim sa më mirë të tërë atë të lëvizjes nacionalçlirimtare,të përgatitim popullin për një përpjekje me Ballin…”(Histori e luftës Antifashiste Nacionalçlirimtare e Popullit shqiptar.Voll III , faqe 20 ).

Fill mbas këtyre “dirketivave” forcat nacionalçlirimtare nuk vonuan të ushtronin veprime terroriste si ndaj formacioneve nacionaliste,ashtu edhe ndaj përkrahësve të deklaruar të tyre.Njësitet e vogla guerile,të udhëhequra prej komunistëve,ndërmuarën një varg fushatash të pandërprera,veçmas në Shqipërinë e Mesme dhe atë Jugore,duke vrarë në mes të ditës simpatizantët e Ballit Kombëtar.Të përgaditur për këtë lloj lufte,në të vërtetë Balli Kombëtar nuk mundi të merrte situatën në duar që në fillim.Më tej ai u organizua dhe pas veprimeve luftarake u përpoq të sqaronte me anë të bisedave,takimeve dhe tubimeve të ndryshme,lidhur me rrezikun që i kanosej shqiptarëve prej komunistëve vëllavrasës.Mandej nuk munguan as traktatet ku në njërin prej tyre,që mban firmën e Mid’hat Frashërit,pos të tjerave thuhet ;”Popull Shqiptar !Momentet janë mase kritike.Durimi ka marrë fund.Koha nuk asht ma per falje e për pallavra.”Balli Kombëtar” po shef sot,se italiani i Musolinit,nodhet ende këtu në Shqiperi,me armë në dorë dhe po lufton krah për krah me komunistët kundër ushtrisë shqiptare,çetat greke e maqedonase po veprojnë në vendin tonë kundër nesh,gjermani po vazhdon të bjeri fuqina me shumicë per me na tregua se sa rendon shpata e egër dhe e pameshirueshme e tij.Me nji fjalë sot Shqiperia asht shkelun prej armiqve.Kemi kërkue me çdo menyrë të merremi vesh me komunistët tanë.Këta na kanë kthyer armët ! Sot Balli Kombëtar ashti i vendosun me kembengulje per me çue anijen shqiptare në skelen e shpetimit. Rroftë Shqiperia !”6 nendor 1943” ( “Gazeta Shqiptare “ – Tiranë 23 korrik 1999 ).

Ç’prej këtij momenti Balli Kombëtar jo vetëm që bënte me dije shqiptarët se çfar po ndodhte,por tregonte edhe kush fshihej pas bandave komuniste.E vërteta është se aktet e para terroriste të klikës së Tiranës e tronditën disi popullin.E megjithatë,ata vazhduan të mbushnin radhët e çetave nacionaliste duke paraparë tek Balli Kombëtar,realizimin e aspiratave shekullore të tyre,pavarsisë dhe prosperitetit mbarëkombëtar.Veçmas,Jugu i shtetit amë,u projektua si zonë goditëse prej klikës bollshevike të Tiranës.Dhe kjo kishte arsyet e veta.Në Gjirokastër,Delvinë,Libohovë,vepronin prej mëse dy vitesh,çeta e trimave Ismail Golemi,Nano Gjoni,Dervish Rexhepi,Nazif Peca, Shezo Myslimi,Tare Xhaxho etj. Veprimtaria luftarake e tyre pat nisur që në vitet 1939-1940 me ç’rast ata kishin kundërshtuar me armë në dorë okupatorin e huaj.Në dhjetra e dhjetra prita e luftime,pati shkëlqyer shpirti heroik i tyre, e mpleksur me aftësitë organizative dhe drejtuese të këtyre operacioneve.Ajo që komunistët “ dënuan” të parat këto çeta luftëtarësh,lidhet me faktin se komandantët e tyre,nacionalistët vizionar nuk pranuan me asnjë çmim të futen në radhët dhe nën urdhërat e nacionalçlirimtarëve.Këto komandantë çetash,të drejtuar mjeshtërisht prej trimit Hysni Lepenica,pranuan vetëm bashkëpunimin me komunistët,në beteja kundër okupatorit.Ata askurrë nuk bënë pazare me idetë e tyre të larta.Qëndrimet e pjekura politike të forcave nacionaliste,si edhe fakti që këto forca udhëhiqeshin prej bijve të familjeve me tradita në Shqipërinë e jugut,bënë që radhët e formacioneve të Ballit Kombëtar të mbusheshin dita ditës.Tek këto formacione,populli shqiptar,ngarendëte i bindur se ishte në udhë të drejtë.Ideologët e Ballit Kombe¨tar kishin shpalosur tanimë programin e tyre i cili parashihte luftë kundër okupatorit,forcimi i aleancave me Perëndimin, fitorja në grykën e pushkës e më pas një pushtet demokratik sipas koncepteve perëndimore të shtetit.Të gjitha këto,i patën kuptuar më së miri komunistët në shtatorin e vitit 1943,ndaj u vërsulën me ushtri të rregullt kundër formacioneve nacionaliste, e për më tej,kundër simpatizantëve të Ballit Kombëtar.Në nëndorin e vitit 1943,komanda e lartë ushtarake nacionalçlirimtare e Zonës së Parë Operative Vlorë-Gjirokastër,filloi masakrat në qytetin e Gjirokastrës.Qysh më parë,me anë të grupeve komuniste ilegale,ata patën përpiluar listat e zeza,për t’i konkretizuar më pas ato përmes gjenocidit vëllavrasës.Ja ç’thotë njëri prej traktateve të Ballit Kombe¨tar,i shpërndarë në Jug të shtetit amë,më 1 dhjetor 1943 ;”Ndalu or Barbar ! Në të gdhirë të ditës së 18 nëndorit 1943,një hordhi komunistësh,këlyshë zgjebarake të Miladinit dhe Dushanit,si të ardhur nga fushat e Mongolistanit,u vërsulën si hunët e Atilës mbi qytetin e Gjirokastrës,bashkë me një çetë greke.Mbasi arrestuan nga shtëpia e tyre disa nga parësia e qytetit i vranë ata në sytë e popullsisë së tmerruar.Viktimat janë ; Sefedin Haderi,Boço Kalua 70 vjeç bashkë me të birin profesor Tare Kalon.Muzafer Shehu bashkë me të birin 15 vjeçar,Vasil Shahini,Dino Matua nga Lekdushi dhe Hajro Late.Faji i tyre ishte se; ishin Shqiptarë ! Mbasandaj plaçkitën shumë dyqane e shtëpi dhe ja dorëzuan këto togerit grek,të cilit i lanë në dorë qytetin dhe ikën.Episodi i mallëngjyeshëm djali i Myzafer Shehut kur mundi të shikonte komisarin politik,Qemal Karagjozin,i vajti pranë dhe i thirri duke qarë :Pse more Qemal ma vrave babanë ? dhe kur komisari deshte ta mohojë,djali i vogël bërtiti me lemeri : po unë e pashë me sytë emij,të shtrirë o xha Qemal,përse ma vrave…përse ?…” Dhe foshnja ju afrua me denesë kufomës së babait,duke qarë me ngashërim.Përpara lotëve të kësaj foshnje të njomë,të gjithë shqiptarët janë lidhur me besa-besë për të çfarosur këta katila që vetëm fytyra u ka mbetur si shenjë njeriu…”(Arkivi Qendror i Ushtrisë-Tiranë.Fondi organizata tradhëtare “Balli Kombëtar”dok 341,dt. 1 dhjetor 1943 ).

Më tej në muajt nëndor-dhjetor 1943,dy brigada nacionalçlirimtare të zonës së parë operative Vlorë-Gjirokastër,iu drejtuan qytetit të Libohovës.Tërbimi ndaj këtij qyteti ishtë shumë i madh ngase këtu strehohej në shtëpitë nacionaliste,atdhetari i shquar dhe kleriku i madh,Dervish Rexhepi.Pas fjalës së ëmbël të tij,vraponin djemtë trima të Libohovës,Nepravishtes,Lazaratit dhe krejt zonës së Rrezomes.Veçanërisht pas vrasjes makabre të 34 nacionalistëve në Grehot ( Gjirokastër) roli i Dervish Rexhepit në organizimin e luftimeve të çetave nacionaliste,erdhi gjithmonë në rritje.Duke u gënjyer nga propaganda komuniste se gjoja ajo nuk ishte për luftë vëllavrasëse,banorët e Libohovës nuk ngarendën të ikin,kur muarën vesh se po futeshin aty nacionalçlirimtarët.Por edhe kësaj radhe guerilët komunistë kishin bërë punën etyre.Ata kishin çuar në komandën enacionalçlirimtarëve listat e simpatizantëve të Ballit Kombëtar,apo pleqtë e plakat të cilat kishin bijtë e tyre në çetat nacionaliste.Kësisoj bollshevikët gjirokastrit nuk vonuan shumë.Në hyrje të qytetit të Libohovës pushkatohen shtatëburra të cilët paskan bashkëpunuar me Ismail Golemin,Hysni Lepenicën dhe Dervish Rexhepin,madje njëmbëdhjetë të tjerë mirren duarlidhur dhe pushkatohen në përrroin në dalje të Libohovës.

Në ditët e para të dhjetorit 1943,në qytetin martir të Libohovës vjen lajmi i zi i vrasjes së dy prej djemve më të mirë të qytetit të tyre Besnik Çanos dhe Qeramudin Sulos.Të dy këta personalitete të rinisë nacionaliste shqiptare,patën lënë shkollat për t’iu përgjigjur thirrjes së Ballit Kombëtar,në luftën kundër oukupatorit.Një varg aksionesh me vlerë, në Libohovë,Rrezome,Gjirokastër e deri në Tiranë,patën për organizator këta dy martirë të Libohovës të cilët edhe në vdekje mbetën pranë e pranë.Të pushkatuar me urdhër direkt të Dushan Mugoshës,nga komunistët e çetës së Pezës (Tiranë) trupat e njomë të tyre u varrosën në mënyrë të fshehtë për të fshehur gjurmët e krimit makabër.Lajmi i pushkatimit të tyre pasi kaploi Libohovën,nënat libohovite si pas zakonit të atjeshëm,duke vënë shamitë ezeza mbi kokë nisin ligjërimet vajtimtare,por ende pa mbaruar vaji i nënave labe,qytetin e mbulojnë krismat e armëve.Dy orë më pas miret vesh se janë pushkatuar pa gjyq Idajet Kulla,nacionalist i njohur,së bashku me dy miqtë e ngushtë të tij.Por vëllavrasja komuniste nuk ka kursyer në Libohovë,as Qazim Eustemin,djalin trim nacionalist,nipin e patriotit të shquar Avni Rustemi Por ajo që do të mbetet e paharuar për libohovitët e mesit të shekullit që lamë pas,është padyshim nata e 14 shkurtit e vitit 1944.Akoma sot,historiografia shqiptare nuk ka zbuluar të vërtetën e asaj nate,që me të drejtë libohovitët e kanë emërtuar si Shën Bartolomeu i Libohovës. Dokumentet e botuara deri më sot prej kalemxhinjëve bollshevikë të Institutit të Historisë të shtetit amë,as që e kanë zënë në gojë këtë ngjarje.Përkundrazi,duke folur për mesin e shkurtit të vitit 1944,ato flasin për luftime “të fuqishme” të formacioneve nacionalçlirimtare,kundër ushtrisë gjermane.Madje,po të besosh në naivitetin etyre,bindesh lehtë se forcat ushtarake gjermane ( ato që mposhtën për pesë vjet Evropën) ja “mbathkan” nga sytë këmbët kur po shihkan partizanët shqiptar që luftuakan me ndonjë dyfek të vjetër të ngelur që nga koha e perandorisë austrohungareze !!

E vërteta e 14 shkurtit 1944,është tejet e hidhur.Më 13 shkurt,në Libohovë,mbërrin një libohovit i cili njihej për miqësinë dhe shërbimet e tija me komunistët.Ai kërkon një takim me Shezo Myslimin,një njeri i dëgjuar në qytete e rrethina për fjalën e tij të urtë dhe të mençur,ky e pret nacionalçlirimtarin dhe i thotë për të gjitha ndodhitë në qytet,ndërsa komunisti i dërguar enkas nga Bedri Spahiu,duke dashur të fshihet pas krimeve i thotë se qenkan disa maskarej në radhët enacionalçlirimtarëve të cilët deshakn të bëjnë luftë vëllavrasëse.Kështu që pas bisedave komunisti i dërguar e bind Shezo myslimin që të nesërmen ai ti mbledhë burat më të dëgjuar e të shkojë në vendin equajtur Loçan të Libohovës.Kështu që të nesërmen,me 14 shkurt 1944,rreth 30 burra e djem të Libohovës shkojnë përmes një të ftohti të madh në Loçan,duke dashur të shuajnë sa më parë luftën vëllavrasëse.Në pritje të Bedri Spahiut po vinte nata.Dikushi në shoqëri ka filluar të dyshojë,por zemra se bën të thotë se mund të ndodhë tradhëtia.Komunisti i dërguar nga shtabi i Zonës së Parë Operative Vlorë-Gjirokastër duket si i mërzitur,por shpejt në lartësinë e disa kodrave rreth Loçanit,duken forca që lëvizin.Më pas kur nata bie e plotë,dëgjohen zëra që afrohen dhe rrethohet sheshi ku rrinin djemtë dhe burrat e Libohovës,të urritur të lagur në pritje për të folur si vëllau me vëllanë për të larguar mëritë.Neshat Bejleri,dëshmitar okular i asaj ngjarjeje dëshmon ;

Në fillim askush nga ne nuk dëgjoi se ishte kurth.Pse aty ishin zgjedhur njerëzit si me dorë,që i nderonte i gjithë qyteti i Libohovës.Pastaj,të thuash të vërtetën,po të lexoje traktet që hidhnin komunistët në ato ditë të shkurtit 1944,ata vetëm bënin thirje për bashkim e vëllezërim në luftën e përbashkët kundër okupatorit.Por kur Shezo Myslimi thirri dhe kërkoi të shkonte aty Bedri Spahiu, atëhere si me komando drejt nesh u shprazën qindra armë njëherësh.Gjithshka kishte qenë një kurth.Pabesia komuniste po vërtetohej në mënyrë tragjike,duke marrë jetë njerëzish të pafajshëm.Ndërsa na godisnin me zjarr e hekur nga të gjitha anët,nacionalçlirimtarët e dini fort mirë se ne s’na patën kthyer pushkët.Ne patëm luftuar kundër okupatorit të huaj.Por ata na vrisnin për të zbatuar urdhërat e Dushanit.Goditja e pabesë dhe e pabarabartë zgjati rreth 4 orë.Ne iu kundërpërgjigjëm me ato pak pushkë e fishekë që kishim.Mundëm të shpëtonim nga nata dhe shiu vetëm 3 vetë.Tragjedia e Loçanit nuk duhet të harrohet”.(N.Bejleri “Kujtime” në arkiv.Familjar)

Burrat e libohovës,natyrisht u janë përgjigjur me pushkë nacionalçlirimtarëve që i patën kërkuar “ të bisedonin” si vëllezër.Ata janë përpjekur me çdo forcë,përmes dhimbjes së madhe për këtë tradhëti,të çajnë rrethimin.Por vendi i zgjedhur prej komunistëve në Loçan,ishte krejt i sheshtë dhe mjaft i ekspozuar nga kodrat përqark.Ndonëse të uritur e në të ftohtë,qëndresa e nacionalistëve ishte pothuaj heroike.Binte i vrarë baba në sy të të birit dhe ky i rrëmbente pushkën dhe luftonte.Gjaku i derdhur,ishte ndër fatkeqsitë më të verbërta të tragjedisë shqiptare.Edhe kur pushkët e trimave heshtën,edhe kur nacionalçlirimtarët e ndjejnë se plojës makabre i pat ardhë fundi,ata sërisht nuk u afruan tek vendi pa e hedhur një dyzinë granatash e bombash dore.”Do të mebtet në histori si njollë tragjike masakra e 14 shkurtit 1944 në Loçan të Libohovës,ku u vranë të rrethuar nga forcat komuniste shumë burra e bij të Libohovës si Shezo Myslimi,komandant i çetës me 27 trima të tjerë,Arshi Peca me dy bijtë e tij,Enver Hyso me të jatin Tem Hyso,Ram Rustemi,Sherif Hunda, Islam Ruci,Izet Tosuni,Teki Kodra,Vedat Lulushi, Daut Karavidha, 14 vjeçari Baftjar Havo, Braho Bano,Sulo Bilibashi,plaku 61 vjeçar Bajram Leko që i e¨ndroi rrethimit derisa u vra,Neshet Shuti e mjaftë të tjerë,viktima të luftës civile”.( Gazeta “Rilindja Demokrtaike” 15 mars 1995 ).

Por edhe kësaj nate tragjike,barbarizmi komunist nuk pati të ndalur në Libohovë.Më 15 shkurt,ndërsa po vraponin në drejtim të Gjirokastrës,bollshevikët “fitimtarë” nuk munguan të bëjnë edhe dy-tri pushkatime të tjera në vendin e quajtur Gline,me preteks se edhe ata paskëshin qenë bashkëpuntorë të Shezo Myslimit,Dervish Rexhepit dhe Ismail Golemit.Gjaku rridhte së bashku me rrëketë e shiut.Dhe sërisht kjo natë e Shën Bartholomeut,do të plakoste në Libohovë,në vitet e diktaturës së kuqe.Ajo natë në shtetin amë do të ishte e gjatë plot pesë decenie.

Bijtë,nënat,motrat dhe vajzat e atyre që u pushkatuan pabesësisht në Loçan të Libohovës,do të jetonin kalvarin e egër të komunizmit shqiptar,ndërsa ma të urryerit në krejt Evropën Lindore.Pos edhe përmes këtij kalvari,edhe përmes këtyre vuajtjeve pafund,populli nacionalist i Libohovës,do të ruante të gjallë shqiptarizmën,do të ndriçohej dhe fillohej përmes tij.