Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Archives for July 2013

Gjergj Kastrioti Skënderbeu në Prishtinë

by

 Nga Dr. Gjon Bucaj/

Po vjen… a mbërrijti?…” bërtet dikush, tue ba me gisht në drejtim të rrugës “NanaTereze” ku turma, deri atëherë e qetë, disi u trazue dhe filloi me duertrokitë. “Ende jo” spjegon nji tjetër me celular te veshi,.”por tash sa hyni në lagjen ‘Dardania.”
          Jemi në Prishtinë, në Ditën e Flamurit 2001. Qyteti asht në festë. I madh e i vogël ka dalë me pritë Monumentin e Gjergj Kastriotit Skenderbeut. Pjesë e kësaj turme së ngarkueme me emocione jemi edhe na, nji grup shokësh që, disa, shifemi për të parën herë mbas tridhetegjashtë vjetëve. Pamja e jonë, prej një balkoni të hotelit “Iliria”, shtrihet mbi masën që mbushë sheshin përball, rrugët, balkonet dhe dritaret e ndërtesavet për rreth.   

Kremtimet e Ditës së Flamurit kanë fillue qysh dje, me vizita e kunora lulesh te vorret e dëshmorëve, me tubime e programe të ndryshme përkujtimore, kulturo-artistike e argëtuese. Por sot, mbas një akademie solemne, mbajtë në Theatrin Kombëtar, kulmi i kremtimevet asht përurimi i Monumentit të Skënderbeut. Vonesa e mbërrijtjes,shkaktue nga vështirësi teknike t’udhtimit, nuk e ka dobësue durimin as entuziazmin e popullit që ka dalë me e pritë. Mija shqiptarësh patën kënaqsinë me i thanë udha e mbarë deri më kufinin shqiptaro-shqiptar, e mirë se na  erdhe nepër Kosovë. Këtu në Prishtinë janë mbledhë ma se njëqind mijë vetë, ardhë prej të gjitha anëve të Kosovës e viseve tjera arbnore, edhe prej shumë vendeve të largëta të botës. Presin me aq gëzim dhe entuziazëm si t’ishte tue ardhë vetë Gjergj Kastrioti, kalorës i gjallë.

          Simbas programit, Monumenti do të vendosej mbi piedestal natën përpara, do të ruhej i mbuluem, si asht e zakonshme në këso rasash, dhe do të zbulohej n’orën 11 para dite.  Por ardhja nepër turma njerëzish po e ban kremtimin shumë ma madhështor. I bartun mbi një mjet të posaçëm transporti, që pak shifet pse asht i rrethuem prej popullit, duket sikur Kalorsi po vjen për tokë, me hap dinjitoz e të kadalshëm, thue se don me u përshëndetë me të gjithë. Disa e përkasin me dorë, të tjerët i fërkojnë kalin dhe e puthin tue derdhë lot gëzimi. Gjithkush don me e prekë, por askush nuk shtyhet as nuk e prishë rendin. Populli siellet si e lypë rasa dhe si e ka traditë. Edhe moti sot asht dashamirës. Shiu i ftoftë i paradites asht ndalë e tash vetëm lotët e gëzimit rjedhin si shiu i ngrohtë në verë.
          Pëcjellë me duertrokitje e brohorina të fuqishme, në mesin e sheshit kryesor të qytetit, u zhvillue ceremonia e inaugurimit.  “Mirë se erdhe në mesin tonë, o i madhi Skenderbe!” iu drejtue akademik Mark Krasniqi, kryetari i Këshillit Organizativ, dhe përmendi shkurtaz nderimet që bota i ka ba këtij Heroi, për mirënjohje e për merita. Kryetari Rugova vlerësoi fitoren e lirisë me gjakun e nipave të Skënderbeut dhe me ndihmën e Amerikës mike dhe aleatëve të saj. Në vazhdim ai theksoi se “Shqiptarët dhe Kosova po bashkohen dhe integrohen në botën perëndimore, aty ku e kanë vendin dhe në atë botë që Skënderbeu e mbrojti me dinjitet…”.  Kryetari i Komunës së Prishtinës, dr. Salih Gashi, me krenari muer monumentin në dorëzim, si pronë të qytetit,  për ta ruejtë e kujdesë.
          Kremtimi i kësaj dite së paharrueshme vazhdoi edhe mbas ceremonisë së inaugurimit. Fjalimet ia lëshuen vendin koncertit rinor në Sheshin që sot u pagëzue me emnin e Skënderbeut.

Në mbramje erdhi lajmi i gëzueshëm prej Kalifornisë: nana e re kosovare, me emnin Shqiponja, lindi djalë në Ditën e Flamurit, në ditën kur Skënderbeu erdhi në Prishtinë. Djalin e thirren Gjergj. E gëzofsh emnin, bir i Kosovës !

Muzika e kanga nuk u ndalën deri n’orët e hershme të mëngjesit të nesërm. Qyteti asht në festë. Kosovë, e paç për jetë Skenderbeun!(Dielli-arkiv)

Robert C Austin: Noli was really a “jack of all trades”

by

Exclusive interview of journalist, researcher and professor Robert C Austin,  given to editor, DalipGreca/

When was your first contact with the Albanians and their cause?/

 Prof. Robert C Austin – I have been working on issues related to Albania and the Albanians since the late 1980s. As an undergraduate student in Ottawa I was already interested in the 19th and 20th century history of the Albanians with a particular focus on Albania’s communist period. I started visiting Albania in 1991, lived there for a while as a journalist and have been a regular visitor since then. I became much more focused on Kosova in the late 1990s and have been also regular visitor there for many years now. I was lucky enough to be in Prishtina in February 2008 together with a group of ten of my students from Toronto for Independence Day. Every year I bring a group of students from Canada to Kosova.

I have tried as much as possible to maintain my links with Vatra and my many friends in the United States. I have always enjoyed the hospitality of my friends there and hope to again take part in an event that celebrates the varied contributions of Vatra and its membership.

 Which of Albanian personalities have impressed you the most?

 -In historic perspective, I most admire Faik Konica but Fan S Noli as well. I maintain a deep interest in the period between the two World Wars as this was an extremely challenging period for Albania and its people. In my own research, I take a relatively critical view of many of Albania’s political leaders, especially King Zog for the failure to address the problems faced by Albania’s peasantry. In contemporary perspective, I have come to know many leaders in Albania, Kosova and Macedonia and have been in the region at several historic moments. For me, it was extremely touching that I was able to host President Rugova in Toronto in 2001. I enjoyed that visit immensely.He left a very deep impact on the people that he met in Canada.

 How do you see Noli: as a poet, writer, leader, religious leader or interpreter?

 -Noli was really a “jack of all trades.” There are few things he could not do and that is what makes him so interesting. I see Noli’s legacy of multi-layered. But first and foremost, I see his greatest impact within the realm of Albanian Orthodoxy. I think his time in Albanian politics was too short and fraught with challenges that his legacy there is less substantial.

Those who read my book will note that my assessment of Noli’s principal political decisions is negative. I am also highly critical of Albania’s neighbors who often did their best to thwart Noli’s well-intentioned policies.

 How would you compare Fan Noli to Konica in the political aspect?

Noli and Konica were remarkably different people. I have always maintained that things would have been different for Albania had Konica taken a more active role on-the-ground inside Albania in the 1920s. Konica was probably a better politician and certainly better suited to navigate Albania’s political scene but he clearly did have the stomach for that kind of life.

In the 1920s, Konica’s writing, while deeply thoughtful and often extremely humorous, are also cynical and extremely critical. Konica was ultimately a pragmatist while Nolifell victim to his unrelenting idealism. This cost him dearly in the long run while Konica was able to retain his role in Albania over a much longer period of time. Noli and Konica have highly praised each other, but they had conflicts too.

Do you think their controversies have affected the way they are perceived by the people?

 -I do not see much impact of the quarrel between the two men as impacting now how they are perceived now. For sure that was part of the picture in the 1920s but not now. I think that the 20th Century in Albania gave us several remarkable figures. Noli and Konica come first to mind when one thinks this period. Both had similar ideas, both understood Albania’s serious challenges but both pursued different means. With the benefit of hindsight, it appears Konica was right and Noli was wrong.

 Next year it is going to be Vatra’s 100th anniversary, what do you think of its historical contributions to the Albanian nation?

 -One cannot deny the huge impact Vatra had in the Albanian National Awakening, independence and the 1920s. I also tell my students that the Albanian – American community is unique in many aspects but primarily for its decisive role at key moments and the significance of many of the community’s leaders. I would also add that even during the very difficult communist period Vatra ensured that Albania was not forgotten by policy makers. Moreover, its role after the collapse of the regime in Albania, Vatra again assumed an important role for Albanians in the region and in the United States.

 What are some of the new features that the book that you are republishing has?

 -The biggest single difference is that it is English. The version in Albanian was never available to the North American and more broadly English – speaking world. That version was essentially my doctoral dissertation from 1997. The present version has been revised and has benefitted from the intervening decade of reflection. While it remains a scholarly book, I think it is accessible to a wide audience who are interested not only in Albania but also the problems faced by small states in the Balkans after the First World War. I also maintain that the book offers some important lessons for Albanian leaders in the Balkans today. Lots of mistakes were made then that do not need to be made again! I hope they see that. Finally, the chapters that deal with foreign relations are substantially revised, especially the section on Kosova.

 Do you have a message for your New York friends who are helping you with the book?

 -This book went through a very rigorous peer review process. Publishing a serious academic study is an extremely time consuming and meticulous process. It is also expensive. When I learned that I would need a subsidy to bring the book to fruition, I immediately knew that my friends in New York could help me. I have had a long and special relationship with the Bitici brothers. I have met them in NYC and Prishtina – I was in the same hotel with Sergio and Mike on Independence Day.

I appreciate maybe more than they know their leadership role in helping me. I can only say that when the book is finally in print, I can sit down with everyone over a nice meal and say thanks in person. The book was ultimately written for an Albanian audience. It is a great honor for me to have such wonderful supporters. See you in New York very soon with your copies!

New York-Budapest, 14 April 2011(Dielli-arkiv)

Caption: – At the fundraising dinner at Fiorino Restaurant on April 7th, hosted by Sergio and John Bitici for Robert Austin, author of newly published book in the occasion of the 100th Anniversary of Vatra. Other supporters who participated in the event were: Harry Bajraktari, Lewis Gjelaj, Sejdi Husenaj, Zef Balaj, Elmi Berisha, Gjok Deckaj, Sergio and Sabit Bitici, Anton Raja, HalilMulaj and Dalip Greca.

 

 

 

Polemika mes Çekrezit dhe Metaksas: “Jam shqiptar ortodoks”

by

Shkroi per The New York Times Kostë Çekrezi /

NEW YORK – Ju lutem ju, Zotëri, të më lejoni të them pak fjalë në përgjigje të kritikave të mprehta rreth artikullit tim për Shqipërinë, i cili është publikuar në “The New York Times”, të shtunën, më 20 tetor, të bëra nga J. N. Metaksa, i Dërguari Diplomatik i Greqisë në misionin special në ShBA rreth letrës së tij, e cila ishte publikuar në edicionin e të shtunës së kaluar, si dhe të korrigjoj përshtypjen e gabuar të krijuar në mendjen e tij rreth disa qëndrimeve të mija të shprehura këtu.
Por, përpara se unë të vijoj çështjen kryesore, e cila trajtohet jashtë letrës time të tanishme, unë dëshiroj ti shpreh Ekselencës së tij, në emër të bashkatdhetarëve të mijë, falënderimet e përzemërta për haraçin e tepërt që ai lëshoi ndaj tyre, me të tilla fraza tejet të ndjeshme në lidhje me përpjekjet e tyre vërtetë heroike, në mbrojtjen e vendit të tyre dhe të pavarësisë së tyre,
Dhe tani më lejoni të merrem me kritikat e tij. Në letrën e tij, Zoti Metaksa, në mënyrë të ndërgjegjshme, është duke u orvatur të më paraqesë si mbështetës i një protektorati italian mbi Shqipërinë. Në lidhje me të, artikullin tim dhe qëndrimin e thjeshtë, unë e shpreha këtu, dhe thashë se “shqiptarët janë duke u përpjekur për të njohur pavarësinë e tyre” dhe se “ata nuk do të gëzohen me asgjë tjetër, përveç saj”. Kjo dëshmon tërësisht mungesën e themelit të akuzës së zotit Metaksa, të bërë kundër meje. Mbase, unë mund t’i jap atij mirësinë të dyshojë që ai të shohë të ketë ndonjë ç’orientim nga ndonjë qëndrim tjetër i imi, pasi në njërin prej tyre unë isha shprehur se “shqiptarët, sigurisht, kanë nevojë për një lloj mbrojtje (protection) për shtetin e tyre të ri, dhe sidomos aktualisht, dhe një dorë orientuese në menaxhimin e çështjeve të tyre, ashtu siç kanë bërë të gjithë shtetet e Ballkanit në kohën e krijimit të tyre”. Më pas, zoti Metaksa duket se këtë e konsideron si një pranim nga ana ime të një protektorati italian mbi Shqipërinë, ndonëse ai, natyrisht është i informuar se konceptet “mbrojtje, – protection” dhe “varësi-protectorate” nuk janë njësoj, pavarësisht faktit se unë bëra lidhjen me Italinë. Në ndonjë nivel, diplomati energjik grek e sulmon idenë e mbrojtjes, të cilën ai e quan një “shprehje hipokrite”, duke shtuar se nuk është e vërtetë që Shtetet e Ballkanit kanë pasur ndonjë mbrojtje të tillë dhe përmend si shembull konkret rastin e Greqisë.
Në realitet ky është një argument tejet i vajtueshëm pasi Zoti Metaksa duket se e ka harruar se Konventa e Londrës së vitit 1829, e cila njohu pavarësinë e Greqisë, u krijua nga Britania e Madhe, Franca dhe Rusia, si “fuqitë mbrojtëse” të Greqisë, dhe që Rusia Perandorake, gjithmonë ka shprehur një mbrojtje tejet vigjilente ndaj Shteteve Sllave të Ballkanit dhe për disa kohë edhe ndaj Greqisë, si një veprim arrogant frikësues kundër Sulltanit. Për më tepër, unë dashuroj të pyes zotin Metaksa për çështjen, si më poshtë: Nga kush dhe për çfarë qëllimesh Mbreti i Bavarisë dërgoi në vitin 1835 drejt Greqisë një ushtri të tërë bavareze?
Siç unë dëshiroj të jem i ndriçuar, unë do t’i them sinqerisht zotit Metaksa se shqiptarët dëshirojnë të kenë një mbrojtje të tillë dhe se ata e kanë më shumë të nevojshme atë, edhe për shkak të veprimeve të tilla siç është ky i një përfaqësuesi qeveritar si Metaksa. Sigurisht, diplomati grek nuk ka harruar se sipas marrëveshjeve të Aleancës Ballkanike të vitit 1912, Greqia, Bullgaria, Serbia dhe Mali i Zi kishin ndarë mes tyre të gjithë Shqipërinë. Çfarë është akoma më e keqe, ndarja ishte vendosur pikërisht në momentin kur shqiptarët kishin fituar, me majën e bajonetës, autonominë administrative të tyre nga “dhuna mizore turke, siç e thotë Metaksa.
Por, një tjetër argument bindës që jepet për mbrojtje nga vetë Zoti Metaksa është kur ai duket të jetë i prirur që të ringjallë pretendimet greke ndaj Shqipërisë së Jugut, apo siç e quan ai Epiri i Veriut.
Ashtu si unë, duhet ta dijë edhe zoti Metaksa se sanxhakët e Gjirokastrës dhe Korçës janë të populluar kryesisht nga shqiptarët. Unë, sigurisht, se duhet ta dijë sepse për veten time jam me rrënjë nga Shqipëria e Jugut dhe për shkak se vendlindja ime është Korça. Më pas, çfarë unë di, dhe çfarë bota ka mësuar, është se sanxhakët e Gjirokastrës dhe Korçës nuk kanë popullsi vendase greke. Realisht, ato janë të banuara nga popullsi shqiptare, e përzier myslimanë dhe kristianë dhe kjo nuk është një lojë e sigurt; të quash “grekë” shqiptarët kristianë, thjeshtë se ata besojnë tek Kisha Ortodokse Greke. Rastësisht, unë jam njëri prej tyre. Më pas, pretendimet absurde që zoti Metaksa bën në lidhje me Shqipërinë e Jugut janë se kërkon shumë mbrojtje, të cilan ai i kundërshtoi vendosshmërisht.
Ne shqiptarët nuk dëshirojmë asgjë tjetër, por të jetojmë në paqe dhe harmoni të përsosur me fqinjët tanë, dhe mund të mirëpresim rastit të bëjmë edhe pa ndonjë mbrojtje të fuqive të huaja, megjithë eksperiencat e hidhura që kemi kaluar me fqinjët e Ballkanit dhe në mënyrë të veçantë nga diplomacia greke. (Shkrimi është publikuar në “The New York Times” më 3 Nëntor 1918 )

NE SOFREN POETIKE TE DIELLIT, I FTUAR URAN KOSTRECI

by

Uran Kostreci/ 

E P O P E J A  E  K A R K A L E C Ë V E/

 OSE/

 (Epopeja e Komunistëve)/

 Karkalecët bëjnë sikur e luftojnë okupatorin Sqifter/

 U mbush dynjaja/

Me karkalecë/

Ka mall njeriu/

Përdhe të ecë/

 

Kërcejn’ përpjetë

Të çajn’ turinjtë

Lëvrijnë sheshit

Më keq se minjtë;

 

Ca bark jeshilë

Kok’ kuqalashë

Me yll në ballë

Me këmb’ si mashë

 

Roitën sheshit

Plot zhurnë e bujë

Duke përhapur

Panik, rëmujë

 

Ne karkalecët

Më nuk durojmë

Pushtuesit, vetë

Do t’i luftojmë

 

Kërdi e zezë

Në qiell zhvillohej

Kur karkaleci

Posht’ trimërohej:

 

Si krimbi fshihej

Në skuta e bira

Zvarisej e zinte

Gjoja pusira.

 

Dhe një sqifter

Përdhe sa piqte,

I ngordhur fare

A shpirt tek hiqte,

 

Gjith’ karkalecët

I jepnin dërmën

Duke çukitur

Si korbat kërmën.

 

Kur karkaleci

Manovrat…nisi,

Fill Druzhe Tata

I degëdisi

 

Për te komshiu

Dy zabërhanë:

Druzhe Milpoçin

Edhe Dushmanë

 

Si “delegacia”

Demek në mal

Por me detyrë

Mision special.

 

Bajlozët shqahë

Sa prezantuan,

Gjith’ karkalecët

I kritikuan:

 

Qysh bët’, në Mufkë,

Ju bashk’punim

Tok me Shqiponja?

Ç’ qe ky gabim?

 

Nga Druzhe Tata

Urgjent kërkohet

Që Mbledhja e Mufkës

Të anullohet.

 

 

………………………………………………..

 

Marshallah “lufta”

Filloi së mbari

Enhaxhuzeja

Ish kumandari.

 

Ky frenat ende

Në dor’ pa marë

I shpalli Shkabat

Si trathëtarë:

 

-Për ne-tha-shokë,

ësht’ më beteri

Armik, Shqiponja

Dhe jo Sqifteri.

 

Sqifterat pakëz

Do t’i nangasim

Që shkak të kemi

E goj’ të flasim

 

Se për ta gjasme

I ndezëm zjarret

Ama Shqiponja

Do qitur faret.

 

 

Karkalecët propagandojnë idetë e Kërmanizmit

 

 

“Zëre me Popla”

Jallan gazetë

Përhapi lajmin

Poshtë e përpjetë:

 

“Ne karkalecët

Kemi vendosur

Ta vazhdojm’ luftën

E armatosur

 

Gjer në fitoren

Përfundimtare

Pushtuesin shporrim

O ngordhim fare.

 

Dhe kot nuk flasim

Të gjith’ ta dinë

Ne kemi busull

Goxha doktrinë:

 

Bash Kërmanizmin,

Një teori

Që vjen nga…kërmë

Dhe nga mani

 

Që nuk njeh skamje,

Fukarallëk

Por vetëm festë

Qejf e bollëk,

 

Vet’ Morrkësula

Për të ka shkruar

Alamet veprash

Që jan’ botuar

 

Ndër to m’e madhja

Ësht’ KAPISTALLI

Që s’e mbaroi

Dot për së gjalli,

 

Por Englenxheja

E pat bitisur

Libër i bukur

Për t’ englendisur.

 

Pra, mbas mësimit

Të Englenxhesë,

Të Morrkësulës

Dhe Axhuzesë

 

Ejani, shokë,

Me ne në çetë

Malit të lartë

Të shkojm’ përpjetë

 

Dhe përmbi kërma

Pastaj të ngremë

Sokakllafizmin

Që nam të lemë,

 

Sokakllafizmi

Ka ca…adhap

Se thot’ bej punë

Pa të të jap

 

Po Morrkësula

E la me gojë,

Sokakllafizmi

Pak do vazhdojë

 

Shpejt Kërmanizmi

Pas tija vjen,

Aty parajsën

E tokës gjen

 

At’her’ mbas mundit,

Sikush punon

Dhe mer shpërblim

Sa dëshiron

 

 

Shqiponja demaskon demagogjinë e karkalecëve

 

 

Jep-mer Shqiponja

Me përgjërim

-O, karkalecë,

Jeni gabim,

 

Sot, Axhuzeja

Ju flet në erë,

Por nesër sytë

Ka për t’ju nxjerë.

 

Sokakllafizmi

Ësht’ llaf sokaku

Dhe Kërmanizmi

Regjim bataku

 

E sa për luftë

Përçar’ siç jeni

Fuqi ta shporrim

Sqifterim, s’kemi

 

Dhe ne i biem

Por kur e gjejmë

Larg shum’ nga fshatrat

Që mos i lejmë

 

Pushtuesit rastin

Për t’u hakmarrë

Duke vra popull,

Duke vën’ zjarrë

 

Na dhimbset vëndi

E s’na ka hije

Të bëjm’ si juve

Atje n’ Borije

 

Vrat’një Sqifter

E vrap në prrua

Ia mbathët vetë

Po fshati u shua

 

Ju karkalecët

Në dëshironi,

Vërtet, pushtuesin

Që ta luftoni,

 

Bujrum t’i biem

Hëm ju, hëm ne

Jo përc… këtu

E përc…atje.

 

Do bëni luftë

Djalli ta hajë

Apo spektakël

E berihaj

 

Pastaj çne juve

Me Shkjahun mik

Kur hëm Sqifteri

Hëm Shkjahu, armik

 

Ai Druzhe Tata

Me Axhuzene

Përkundër nesh

Po ju ndësen:

 

Ne bjer’ Sqifterit

Bamb, dhè më dhè,

Ju tok me Druzhen

Na bini ne.

 

 

Karkalecët mashtjojnë popullin me profka

 

Enhaxhuzeja

Me grusht kanoset

Nxjer jargë e shkumbë

E hardalloset:

 

-Veç na zilia

Na kanë sharë

Po karkalecët

Kan’ për t’i parë

 

Ne do të bëjmë

Çka nuk ësht’ bërë

Sa do habitet

Një botë e tërë

 

Të gjith’ do marin

Model nga ne

Sistemi ynë

Do t’jet’ muze

 

Regjimi ynë

Do jet’ m’i miri

Do han’ të gjithë

Me lug’ floriri

 

Zengjin s’do ketë

As varfanjakë

As ti më shumë

As un’ më pak

 

Do sjellim qumësht

Me rubinetë,

Sa her’ të pihet

Shko e pi vetë

 

Sa her’ të hahet

Një gjellë e mirë

Byrek a qofte

A ëmbëlsirë,

 

Mos luaj vëndit,

Aty ku je,

Fët, shtyp një sustë,

Hazër e ke!

 

Krejt me korent

More jahu

Xherr…bjeri ziles,

Të vjen këtu

 

………………………………………………………………….

 

Premtime ditë,

Premtime natë,

Miletit mendja

Iu bë sallatë.

 

Ah, turmë zeza,

U çakërdise

Mbas karkalecit

U telendise….

 

Ca plaka trëmben,

I ha marazi

Se mos po vdesin

Më par’ nga gazi.

 

Thon’:-Kur do vemi?

Po qysh do hamë?

Ësht’ larg akoma?

Ja …ja…ku vamë.

 

Mom’ Tyryfylja

Me vithje t’ gjana

Thot’:-Karkalecët

I pastë nana,

 

Një sy do nxjer

Veç sa jam gjallë,

Të shof një syresh

Me yll në ballë.

 

U mbush dyniaja

Me karkalecë

Ka mall njeriu

Përdhe të ecë

 

Kërcejn’ përpjetë

Të çajn’ turinjtë

Lëvrijnë sheshit

Më keq se minjtë;

 

Ca bark jeshilë

Kok’ kuqalashë

Me yll në ballë

Me këmb’ si mashë

 

 

Kush u bashkua me karkalecët

 

Mbas karkalecit

Në mal po venë

Milet kam-kum…

Derven, dervenë

 

S’di qysh u poqën

Ruxhibihanë

Gjith’ malukatë,

Qen sallëhanë,

 

Se ndodh që Zoti

Si të nis qen,

Të kthen njeri

Po s’shëmbëllen.

 

Veç, ama, njerëz

Jan’ dhe ata

Se flasin, qeshin

E bëjn’ shaka

 

Ka midis tyre

Ca, që paratë,

Bixhoz i lanë

Pa turp, një natë;

 

Ca shoqëria

I pati zbuar,

Ca, në provime,

Pse qen’ rëzuar;

 

Një e la mikja

E malit krisi,

Se fort sevdaja

E leqendisi;

 

Një e pat bërë

Lanet i jati,

Se përdhunoi

Një vajzë fshati;

 

Dikë e zhvati

Një e përdalë

Pa lekë mbeti

Dhe… mori malë;

 

Një i grabiti,

Gjitonit, pelën,

Një vodhi meshë

Në kish’ të dielën.

 

Dhe kush bën turpe

Në vënd s’i rrihet

Ndrron shpesh banesë

Që të mos njihet.

 

Pat dhe fisnikë

Të varfëruar

Që asnjë ditë

S’patën punuar;

 

Apo tregtarë

Na trut’ lafitur

Që dolën malit

Në tym pa ditur,

 

Që hanin zhdëpshin

E buk’ kërkonin,

Florinj me thaës

E prapë ankonin.

 

Po e vërteta

Ama do thënë

Se pat dhe njerëz

Mjaft për të qënë:

 

Të rinj të zjarrtë

E të shkolluar

Nga heroizma

Të frymëzuar,

 

Që lanë librat

E morën malin

Veç për të drejtën,

Për idealin,

 

Por kur ta shohin

Ata qyqarë

Në çfar’ bataku

Jan’ duke shkarë,

 

Ca vrasin veten,

Ca degëdisen,

Ca vet’ prej shok’ve

Do dyfeqisen;

 

Dhe ca damkosur

Si tradhëtarë

Do kalben burgjesh,

Do hiqen zvarrë!

 

Po dhe ata

Që në mal s’vanë

Për karkalecin

Derdhën paranë.

 

Insekti i hurit

E i litarit,

Të gjithve u hodhi

Trutë e gomarit!

 

Djem verdhacukë

Të thatë cmingo,

Tërma-tëposhtë

Ven’ varavingo…

 

Me bluza t’ kuqe

E me galloshe

Afishe ngjitin

Në shtylla e qoshe:

 

Bëjn’ sikur fshihen,

Sikur…i ndjekin

E përmbi ballë

Një grusht…përpjekin!

 

Ky me sa duket

Është ishareti

Se shpejt do bëhet

Në bot’…qameti!

 

Le po …dhe vajza

Me zhapone

A me çitjane,

Me ferexhe:

 

Përditë mbushin…

Brekë e poturë

Me copa buke

Sa një kobure

 

Dhe venë i shpien

Andej përpjetë

Te karkalecët

Në mal…në çetë!

 

 

Enhaxhuzeja triumfon mbi shqiponjat

 

Syrgjyn poi kin

Shkabat zhgënjyer

Tamam si Krishti

Në kryq mberthyer.

 

Enhaxhuzeja,

Që u mëshye,

Fitues, ai,

Nga “lufta” u kthye!

 

Me ca pallaska

Ky kumandar,

Nga vrima doli

Si… flamurtar!

 

Milet kam-kum

Me lule fshesë,

Enhaxhzenë,

Ka dal’ ta presë!

 

-Të lumtë . o trim,

E bëre fora!

Bërtasin, ngjiren

Turmat e gjora

 

Bën Axhuzeja

Parakalime,

Flet për beteja

E mban fjalime.

 

Kalon rivistë

Me brir’ helmetë

Tundet e shkundet

Gjall’ Marsi vetë!

 

Që nga tribuna

Si një aktor

Përshëndet turmën,

Ja bën me dorë.

 

Plas brohoria

Si fishekzjarre

Kur i flet turmës

Pa letër fare:

 

Fituat, shokë,

Lirinë e plotë,

Tani ju jeni

Zotër në botë!

 

E arthme e lumtur,

O shokë, ju prêt

Gjithçka që shihni

Juve u përket.

 

Hedh valle turma

Plot brohori,

Përmjer nga gazi,

Bën kakërdhi…

 

 

Karkalecët i flakin maskat

 

Ato shqiponja

Që s’u larguan

Nga karkalecët

Keq e pësuan

 

Dhe kush me shkabat

Aleat qenë,

Në gjyq i shpien

Derven-dervenë

 

I heqin zvarrë

Tok i burgosin

Thell’ në qelira

Lëmsh i groposin

 

………………………………………

 

Po vjeshta iku,

U fryn’ prenjtë

I zbritën tufat,

Përposh, çobenjtë.

 

Lart nëpër male

Dëbor’ ka zënë,

S’gjejn’ karkalacët

Më për të ngrënë

 

Enhaxhuzeja

Urgjent në çetë

U mblodh me trima

Si ai vetë!

 

Aty lëshoi

Komunikatë:

Të dorëzojnë

Ushqim të thatë

 

Kallaballëku

Nga jan’ nga s’janë

Se karkalecët

Duan të hanë

 

Mbas direktivës

Reforma nisin

Ku gjejnë depo

I boshatisin.

 

Me të grabitur

Mizat e dheut,

Iu kthyen bletës

E krimbit plehut

 

Pa t’iu vërsulën

Dhe shpëndërive

Nëpër kotece

Rrëzë çative.

 

Nepër plevica

Nëpër hambarë,

Katonj, koçekë,

Shtëpi, qilarë.

 

Turmat e gjora

Nga kjo fushatë

U baterdisën,

Mben’ më të thatë!

 

Nga frika fshihet

Kudo miteti.

Afroi stihia,

U bë qameti!

 

Të zezat turma

S’din’ ku të shkojnë

Dje, brohorisnin,

Sot, veç mallkojnë.

 

Nëpër pallatet

E mbetur bosh

Ku njerëzia

U qitën osh…

 

Tash, karkalecë

Aty bëjnë pallë,

Me nipër, mbesa,

Me teze e hallë.

 

Kësmeti i tyre

Flen’ mbi kariollë,

Dyshek me pupla,

Çarçaf të hollë.

 

Në bulevarde

E nëpër piaca:

Sheh karkalecë

Zënë “allabraca”,

 

Me roba vishen,

I blejn’ pa lekë,

Me borsalina,

Bastun, qostekë.

 

Dhe karkaleckat

Na mbajn’ myhyre,

Bëjn’ tualete,

Vën’ manikyre.

 

Pra, karkalecët

Civilizohen

Tamam si njerëz

Po prezantohen.

 

Ja, karkalecja

Prej penxheresë,

Në boulevard,

Përposh, së resë

 

I lëshon zë:

Lulush, më qafsh!

Më mer ndë mapo

Çorap mëndafsh.

 

Nusja me çantë,

Me permanent

Që flet dhe fjalën

“Eveniment”!

 

Që porsi stapka

I ka kërcinjtë

Dhe qeska boshe…

I varen gjinjtë,

 

Si karkaleckë

U drithërua,

Shpejt me allatkë

Pak u freskua,

 

Pastaj e nxori

Gjuhën një kut

Dhe i tha vjehrrës:

Të sjell një mut!

 

Pra, karkalecët

Qytetërohen

Me njerëzinë

Përditë afrohen

 

Ndërsa njeriu

Për t’zezën e vet

Si karkaleci

Tash, hopthi…nget!

 

 

Prishja me Druzhe Tatën e pastaj edhe me Car Hasharinë

 

 

“Zëre me popla”

Me llafe blozë…

E shau, sot, Druzhen

Me gjith’bajlozë

 

Hy… në Djall vafshin

Shkjahët me morra!

S’kemi pun’ fare

Me ata horra.

 

Mik tjeter kemi:

Bash Sëkëlldinë,

Ariun e Stepës,

Car Staplajthinë

 

Po s’vajti gjatë

Pllakosi zia

U dha mandata:

Vdiq Staplajthia!

 

Mehumit, vëndin

Ia zu menj’herë

Car Hasharia

Larash i ndjerë:

 

Shulak nga shtati,

Me goxha mullë

Dhe pak si qose

Dhe kokë tullë.

 

 

Por gojë  ëmbël

E i sajdisur,

Qe flet qyfyre

Per t’u kërdisur!

 

Car Hasharia

Qeros dinak

Fshiu plerhat brënda

Pak e nga pak

 

Si ia spërndriti

Cdo cep shtepisë,

I hodhi sytë

Përtej avllisë,

 

Udhët e gjata,

Tha: Nuk përshkohen

Karrocës kuajt

Po t’mos i ndrrohen

 

Sheh, Axhuzeja,

Çarkun e ngritur,

Dhe sulmon Qosen

Si i bubitur…

 

E quan “klloun”,

“Deviator”

Dhe “renegat”

Dhe “tradhëtor

 

Qerosi mikun,

Që…i dul dore,

E shau “Judë”

Dhe…nevojtore!

 

 

Enhaxhuzeja kolektivizon fshatarët

 

Afroi behari

Po shkrin dëbora,

Fillojnë e dalin

Kafshët e gjora

 

Kullosin rrotull

Çik’ nga një çikë,

Sa ndjejnë zhurmë

Fshihen me frikë…

 

Po ja ku doli

Enhaxhuzeja

Prap’ me gënjeshtra

E profka t’ reja

 

Me ton të butë

Javash, me qokë

Llafosi ëmbël:

Të dashur shokë!

 

Pse kaqë shumë,

Or të bekuar,

Me karkalecin

Të zëmëruar!

 

Doemos lufta

Ka pas teprime,

Në vrull e sipër

U bën’ gabime

 

Ama, për juve

Jemi përpjekur

Mjaft karkalecë

Në luft’ kan’ vdekur

 

Pa pastaj neve

Një racë jemi

S’bën me shoshoqin

Inat të kemi!

 

Pa shih armiqtë

Si na rrethojnë

Na futin spica,

Na ngatrojnë

 

Pse mos punojmë

Gjith’ bashkarisht

Dhe ndajm’ fitimet

Vëllazërisht?

 

Do jenë depot

Plot e përplot…

Haj sa të duash

Veç a ha dot!

 

S’do ket’ rrezik

Për abuzime

Racion me peshë

I ndar’ me qime!

 

Nga muhabeti

Mjaltë e sheqer,

Ha tekun… turma

Prap’ dhe njëherë!

 

Ca bënë ankesa

Dhe kundërshtuan,

Por deshën, s’deshën…

U dorëzuan.

 

Disa rebelë

Që u tërhuzë

I zun’ me shqelma,

Ran’ hundë e buzë!

 

Mes ulërimash

U ngrit dollia…

U shpall me bujë

Dhe “Bashkësia”!

 

E ja ku dalin

Në pun’ një ditë

Kallaballëku

Vargan si dhitë.

 

Ca karkaleca

Na pas u shkonin,

U jepnin urdhër,

I komandonin.

 

Dhe kur argatët

Nga puna kthenin,

Çka kishin mbledhur

Depos ia lenin!

 

Vet’ karkalecët

Atyre u ndanin,

Sa “një sy mize”

Racion’ që hanin.

 

Po puna e rëndë

Nxori avaze

E ca argatë

Po bënin naze…

 

Ndaj u caktuan

Kudo kalecë

T’i detyronin

Ata mistrecë

 

Të ulnin kokën,

Të bënin punë

Në mos po ndryshe

T’u vinin drunë!

 

Se karkalecët

Jan’ shum’ të mirë,

Po duan bindje

Dhe urtësirë!

 

 

Enhaxhuzeja sundon me hafije dhe terror

 

Kur karkalecët,

Mirë u forcuan

Kallaballëkun

Keq e ngujuan.

 

Sapo llafosnin

Pësh-pësh dy veta,

Shpejt karkalecët

Me dy-tri çeta,

 

Si re e shiut

Mbi ta pllakosnin,

U nxirnin sytë

I handakosnin

 

E si me i kapur

Dyqind shejtanë,

Osh…i zvarisnin

Për në hapsanë!

 

Ish me agjenta

Një rrjet i tërë

Që s’linte skuta

E s’linte vërë

 

Pa future hundët,

Pa spiunuar

Se ç’farë ish folur,

Ç’qe biseduar…

 

Dhe kur hafije

Gjëkundi s’kishte,

Të bënin sytë

Se aty ishte!

 

U hoq besimi,

U hap paniku,

As miku njihej

Më, as armiku!

 

Për Axhuzenë

Ç’qen’ kundërshtarë,

Për gjuhe u varën

Nëpër litarë.

 

Ca i syrdisi

Për mysybet

Me gjith’ fëmijë

Oh, vajmedet!

 

Kur e zu gjaku

Desh Perëndia

U kthye hëngri

Dhe shok’t e tija!

 

Kurban i bëri

Me ustallëk

Nga dy-tre bashkë

Për kollajllëk!

 

I leu më parë

Me të pëgërr

Për qen i mbajti

I vrau për dërr

 

………………………………………………………………………

 

 

Enhaxhuzeja lidh miqësi me Kaf-Kuf-Cain

 

Sot karkaleci

Që lart në kodër

Dha sihariqin

Me dajre e lodër

 

“Në Filifistun

Me miq të ndritur:

Me Çin Ma Çinin

Shal’ shkalafitur,

 

Bëmë aleancë

Të fortë, andaj

Erdh’ prijsi i tyre,

Sot, Kaf-Kuf-Caj!”

 

…Ky Kaf-Kuf-Caj

Iverdh’ shafran

Mbi shal’t e holla

Si qime mban

 

Një trup gjilpërë

Me kok’ si rruzë

Që shtriq e shtrydh

Porsi meduzë

 

Dy tentakula

Si kambalec

Dhe e mer era

Ngado që ec!

 

Enhaxhuzeja

Rreth atij miku

Këndon e hidhet

Si top llastiku:

 

“Rroft’ Kaf-Kuf-Caj

Mik e baba

Që tre pashë emrin

Të-gjatë e ka!

 

Jo Hashari,

Por Kaf-Kuf-Caj

Të mbushet goja

Or mik vëllaj!

 

Por Kaf-Kuf-Caj

Me zor shqiptohet…

Për lehtësi:

Kaf-Kuf do thohet…

 

Kaf-Kuf! Kaf-Kuf!

I lumi unë

Për mik që zura

Në Fil’fistunë!”

 

 

Mileti vuan pasojat e kërmanizmit

 

Nga gazi i mikut

Bëhen reforma

Pun’ vullnetare,

Dhe ngrihen norma!

 

Në vënd të lekut

Mer medalione,

Flamurka yllka,

Emulacione!

 

Dhe karkalecët

Me përgjërime

Thon,: “Besa-besën

Keto vendime

 

Ësht’ masa vetë

Që i sajon…

Ajo jep urdhër,

Na komsndon…!”

 

Masa mbledh grushtet

Dhëmbët kërcet

Punon tër’ ditën,

Ofshan e s’flet

 

E fill mbas pune,

Mbas gjith’ sikletit

I bën dhe festë

Axhuze mbretit…

 

Me ca pankarta

Duke kuisur

Urra! Urra!

Me byth’të grisur!

 

T’i bësh xhelatit

Hymn, hosana,

Se të nxjer shpirtin

Më keq e ka!?

 

Ah,turmë e gjorë!

Të erdhën mëntë,

Tash, por ç’i do…

S’i hanë as qëntë!

 

Që karkaleci

Ish smundje e butë

Ta tha shqiponja

T’u thafshin trutë!

 

Por, ti, si Krishtin

E kryqëzove

Tash haje çorbën

Siç e gatove!

 

Haj fshikuj shpinës

E thaj kënetë,

E, lodrës, bjeri 

Me barkun petë…!

 

Po thupra s’ndihet,

Se bie dajreja

Dajak e festë:

Rroft’ Axhuzeja!

 

 

Heqja e fesë nga karkalecët

 

Gojë më gojë

Përhapet llafi:

Do hiqët çallma

E kambillafi!

 

Trim karkaleci

Që mban fjalime

Nuk prêt nga turma

Të mar’ vendime

 

Por pyet: “Në ka

Ndonjë që thotë,

Se feja duhet

Të jet’ në botë,

 

Pse s’del ky gjarpër

Lubi, lugat?

Pse s’del t’ia shohim

Atë surrat?

 

Se me të dorën

Nuk do e ndyjë

Asnjë, por masa

Le ta pështyjë!”

 

Masa mbledh grushtet

Dhëmbët kërcet

Ul kokën struket,

Ofshan e s’flet!

 

Rrëzohen tyrbet

E minaretë,

Teqe e kishë

Me këmb’ përpjetë…

 

S,ka muezinë,

S’dëgjon kumbonë,

Mevlut a meshë,

Predk mbi amvonë.

 

Mom’ Tyryfylja

Duke u dridhur

Nga qielli ndjesë

Lyp duarlidhur:

 

“Zot, nxirrmi zytë!

Zot, më shurdho!

As të ndjej dua

E as të shoh…!”

 

Pastaj përlotur,

Me turmën shan

“Të hiqët feja,

Se feja s’ban!”

Revolucioni kulturor i karkalecëve

 

Sot prapë lodrës

I ra kasneci

Dhe lajmëroi

Se karkaleci

 

Do të thjeshtojë

Program e shkollë:

T’i bihet shkurtas,

Te pritet hollë!

 

“S’na duhen neve

Fillosofira,

Literaturë

Dhe historira!

 

Na duhen gjëra

Që hyjn’ në punë,

Në jetën tonë,

Jo ti…Jo unë…!

 

Për shëmbull foshnjës

I do mësuar

Qysh Axhuzeja,

Dje, ka luftuar…

 

Pastaj shkollari

Me pun’ të rritet…

Të hap qilizmë,

Që të stërvitet

 

Në ëshë i vogël…

Paçka mësohet,

Se, fundja, buka

Pa mund s’fitohet;

 

Do derdhur djersa

Pa e kursyer

Dhe karkalecit

I do shpërblyer,

 

Se, dje, në luftë,

Ka derdhur gjak

E, sot, per neve

Ka mjaft merak!

 

Merak se…s’dihet

A do të mundi

Revolucionit

T’i hyj’përfundi!

 

Emancipimi

Si do të kryhet?

Koncepti…krisi,

Por a do…thyet?

 

Mir’ veresie

Vazhdon aksioni,

Po pse s’po futet

Në gjak zakoni,

 

Që të punohet

Veç badjava,

Pun’ vullnetare,

Krejt…pa para?

 

Kur do të shkulet

Paragjykimi

Për të shijuar

Një çast gëzimi:

 

Bajram e pashkë

E plot ngatresa,

Gosti e saze

Nëpër martesa?

 

Kur to të ngulet

Koncepti i ri

Se angaria

Ësht’ nder, lavdi?

 

 Kur, pra, shkollari

Do të mësoje

Për karkalecin

Veç të punojë?

 

Urdhër: Gra, plaka,

Qorra, sakatë,

Memecë, shurdhë

Hëm dit’, hëm natë

 

Kanal të çelin

Të bëjnë drithë

Të ven’ në punë,

Në pun’ të gjithë!!!”

 

 

Enhaxhuzeja bën “ligje”

 

Enhaxhuzeja

Gjith’ tru e mënd…

Për të bër’ ligje,

Thëret kuvënd!

 

Me karkaleca

Mbush plot një sallë

E mbi tribunë

Vet’ rri në ballë,

 

Sa po ta shihni.

Ky-do të thoni

Ësht’ ja Likurgu,

Ja Napoloni,

 

I kapardisur

Me do gjyslykë.

Mes dy antarve

Ulur si pykë…

 

Bash vetë i tretë

Si perusti:

Aj ligjëvënës,

Ata zhuri!

 

Ky zhgan juristësh

Kuvënd Sovran,

Kur u flet prijsi,

Veç iso mban…

 

Fill mbas çdo neni,

Amin! thërret,

Asnjë klauzolë

Gabim s’e qet!

 

 

Enhaxhuzeja prishet edhe me Kaf-Kuf-Cajin

Enhaxhuzeja

Me gjith’ suitë,

Kudo, fjalime

Mban dit’ për ditë.

 

E në çdo rast

Punë e pa punë,

Ai mbur mikun

Në Filfistunë:

 

Ësht’ miku im

Trim Kaf-Kuf-Caj

Le të më ngasë,

Kush, po t’ia mbajë!

 

Si Çin Ma Çini

Nuk gjen gjëkundi,

S’ka perëndi,

Atë, ta mundi!

 

Po a ra m’ sysh

A ogradisi

Me Çin Ma Çin

Miq’sia…krisi!

 

Enhaxhuzeja

Gjuh’ lapërdhar,

Tha: Çin Ma Çini

Qënka zuzar!

 

Na përmor Tata,

Na dhjeu Qerosi,

Tash, Kaf-Kuf-Caj

Na menderosi!

 

Ku vamë u mpleksëm

Djalli ta hajë

Në Filfistun

Me Kaf-Kuf-Caj,

 

Që pa sheqer

Pi çaj në vapë

Dhe llap orizin

E ha me stap!

 

Hy…def u bëftë,

Në Filfistun,

Shafran millet

Surrat majmun!

 

Tash, ters u kthye

E fatit rrota,

Se karkalecët

Filloi gjith’ bota

 

Në loj’ t’i vërë,

T’i telendisë,

Me turli fjalësh

T,i gomarisë!

 

Dhe Axhuzeja

Nis duke sharë…

Soj sorollop

Gjith’ botën mbarë

 

Nga themelia

Gjer maj’ çatisë

Ç’i mbante brënda

Pragu shtëpisë!

 

Dhe në duel

Gjith’ botën ftoi

Por kjo, siduket,

U trëmb…s’pranoi!

 

 

Enhaxhuzeja, ngelur fillikat, vendos ta shpallë veten fillosof

 

Sot, ra daullja,

A ça zurnaja,

Shungulloi ajri,

U shkul… dyniaja!

 

Ky karkaleci

Prap’ do jet’ mpeksur

Me miq-than’-njerzit

Dhe pa u feksur,

 

Sikush, për mikun,

Urim t’i japë,

Nxiton sa prishur,

Me të, s’ësht’ prapë!

 

Kollaballëku,

Në rrugë, shtohet…

Shoshoqin pyesin,

Nuk u durohet:

 

Ky është i vjetër,

Mik, a i vonë?

Ku djall e gjeti?

Emrin ç’ia thonë?

 

Tash, prap’ do lehur…

Do shfaqur gazi,

Firomë s’kemi…

Na dhëmb gurmazi!

 

Le…po na duhet

Frym’ për të sharë

Mikun, që patëm

Një jav’ më parë!

 

Po zhurma shuhet

Se maj’ ballkoni

Kërceu e hipi

Te mikrofoni

 

Një karkalec

Trup shapulitur,

Jeshil e buzësh

I jargavitur…

 

Mileti e priti

Me brohori:

Rroftë Axhuzeja

Dhe miku i ri!

 

Po karkaleci

Me zë të mprehtë,

S’na duhen miqtë,

Tha, jemi vetë!

 

Nuk na zë malli

Për rockodanë,

Nevojë s’kemi

Ne, ata kanë!

 

Ne kemi prijës

Enhaxhuzenë,

Një fillosof,

Që ndriti…dhenë!

 

Jehona e fjalës

Nuk qe fashitur

Kur turma klithi

Si e bubitur:

 

O lum e lum,

Të lumit ne

Për fillosofin

Enhaxhuze!

 

 

Mileti gajaset me taksiratin që e gjeti

 

Trim karkaleci.

Lart, ne ballkoni,

Sa mer fund zhurma

Dhe ovacioni,

 

Tha: Me tjer’ libra

Hiç mos ropati,

Se dija e botës

Këtu…ësht’ gati

 

E fësht…e nxjer

Nga ndënë sqetull,

Alamet libri

Si…koqe petull!

 

Me ngjyr’ të kuqe

Veshur kapaku,

Per qejf I lidhur…

Të zë meraku!

 

E hapin, njerzit,

Siç i ka hije,

Por sa lëxojnë,

Zalia u bie!

 

Më dysh…palosen,

Qeshin, gajasen…

E me sho-shoqin

Si qorr përplasen!

 

Ky paska rrjedhur..

Pa shih se ç’thotë…

Si ne nuk paska

Më mir’ në botë!

 

Qyqja, kërthisa!

Gajas një grua,

Vërtet e thotë

A qesh me mua?

 

-Ndër ne, veç, paska,

Thot’, barazi!

Lëxon…e shkrihet

Një djalë i ri.

 

Ca kukurisen

E gojën hapin…

Si peshk pa ujë,

Shpirt, mënt po japin!

 

Me ujë i ngjallën…

Nj’ a dy të mekur…

Por sa pan’ librin,

Top…ran’ të vdekur!

 

Një u ngjir gazit,

Thotë: Ujë, amani!

Sa bën të qeshë,

Leh…si qen stani!

 

Gajaset tjetri

E lemza e nget…

Klluq! kukuriset

Klluq! si gjeldet.

 

Një qeshte e barkun

Mbante me dorë…

Dha…dha… hoq bollkat,

Se u përmor…

 

Lart, oratori,

Jeshil, vramuz…

Vazhdon fjalimin

E gjat’ tërkuzë:

 

Ky vep’r e madhe

Ka si qëllim

Revolucionin,

Në bot’, zbatim!

 

-Hi! hi! qesh turma-

Ho! ho! ha! ha!

Ky dashka e botën

T’a bëj’ si na!

 

E libri i madh,

Që dheu…s’e nxë,

Shkon…fletë-fletë

Drejt…në WC!

 

                                                    Burg Burrel 1971-1981

 

 

Populli e qan me…qurre Enaxhuzenë

 

Midis praverës

Tet’dhjetë e pesë,

Iu ndal firoma,

Enhaxhuzesë!

 

Medet! na vdiq

Axhuze-mbreti-

Dre, ç’far’ mynxyre!

Ku-ku, ç’na gjeti!

 

Qysh u vithis

U shëmb e ra

Gjithë ai div…

Si katana…!

 

Në arkivol,

Sot, xhenaze

Je shtrirë e dergjesh,

O Axhuze!

 

Sa gjatë e gjërë

Je bër’teslim,

Me shami lidhur

Buzët o trim!

 

Symbyllë, i verdhë,

Meit, shafran,

Me kostum veshur

E me kaftan

 

E sipër: lule,

Që qef i kishe

Kur t’i dhuronin

I gjall’ sa ishe!

 

Rreth teje, shokët,

Tuj’ angullirë

Kur vjen mileti

Jep lamtumirë.

 

Sokëllin salla,

Po dridhen…mure,

Kur disa gra

Të qajn’ me qurre…

 

U bie zalia,

I kap siniri

Për ty që ishe

Bandill m’i miri!

 

Qajnë e ca vajza

Me lotët…lumë

Që për së gjalli

I deshe shumë!

 

Tash, kujt t’ia hedhin

Çupat e shkreta,

Lart, në tribunë,

Ato buqeta?

 Kush, paskëtaj,

Do t’i qafojë,

T’i jargavisë…

Pllaq-plluq! në gojë?

 Me ato buzë

Mëlçi të trasha,

Kush do t’i puthë,

Tash, ato vasha?

 Për cilin, turma,

Tash, do punojë,

Do hedhë valle,

Parakalojë?

 Kush, në ballkone,

Podiume, piaca

A mes fshatarve,

Lart, në taraca,

 Do ta trajtojë

Problemin, thellë,

Se ësht’ patatja

Hëm buk’, hëm gjellë?

 

Kush do iu thotë

Se bima, dheu

Kan’ dobi shumë

Nga glasa e plehu?

 

Kush do iu flasë

Për krunde e hime,

Për kokodashin

Bër’ me therrime?

 

Kush , në aksione,

Tani, rininë

Ka për ta nisur

Si bagëtinë

 

Të çel’ tarraca,

Të thaj’ batak

Me shami quresh

Në qaf’ si lak?

 

Sa i desh njerzit

Merhumi i gjorë…

I piqej buza

Për punëtorë!

 

I mblidhshin lotët…

Lëmsh…psherëtinte

Kur për fshatarin

Dollinë e ngrinte!

 

Me fund…e kthente!

I dhimbsej masa!

Sa i kish hije…

Kur thoshte: kllasa!

 

Qan karkaleci:

Të zeztë ne,

Qysh do të rrojmë

Pa Axhuze!

 

O kuje e zezë,

Ku-ku! ç’na gjeti!

Mbas berihajt

Qan dhe mileti;

 

Qan dhe mileti

Veshur me thes,

Që luste Zotin

Kur ..po na vdes!

 

Tash, që satrapi

E hodhi shtupën…

Qan njerëzia

Na kalli krupën!

 

Një pyeti mikun:

-Po, ti, pse qan

Sa ish ai gjallë

S’gjeje derman?

 

-S’mar vesh-tha tjetri-

Nuk di se si…

Por m’u përzjenë

Zorrë e mëlçi…

 

Ay merhum

Seç kish….diçka!

Ta mbushte… synë,

Qe shum’ kaba!

 

Pastaj mirë unë,

Po as më thua,

Ti, pse po qan

Me lotët…krua?

 

-E sheh tabutin-

Tha miku i mirë-

Sa ka si ky,

Si kjo…coftirë!

 

E po të ngordhin

Një e nga një

S’mbarohen kurrë,

O kokë gdhë!

 

Qaj …pse njëherësh

Nuk po gremisen!-

E të dy miqtë

Me lot…kërdisen.

    F u n d

 

                                               Shkruar ne Internim,  Kurtaj (Peqin) 1986

 

SQARIM PËR OPINIONIN PUBLIK: NUK KAM QËNË KURRË ANËTAR I PPSH

by

Nga SKËNDER BUÇPAPAJ/

Sa ditë, sa orë, minutë, sekondë që kalon nga 23 qershori i madh i humbjes më se të merituar, Partia Demokratike e Shqipërisë po bëhet një ndotëse gjithnjë e më e gërditshme e ekologjisë shpirtërore të shqiptarëve.
Nëpër skutat virtuale të facebook dhe mediave të tjera sociale e online dhe nëpër labrintet e nëndheut të tyre, personazhe të “Metamorfozës” së Kafkës dhe të “Fermës së kafshëve” të Orwellit, po englendisen këto ditë me jehonën e shpifjeve të porositura nga makineria e tyre propagandistike, e dështuar me turp, pa lavdi tri javë më parë.
Segmente të Sigurimit të Shtetit brenda Partisë Demokratike të Shqipërisë, të zhytura deri në kalbëzimin më kutërbues në korrupsion, klientelizëm dhe mafie, në vend që të merren me shkaqet e humbjes, po ndërsejnë eksponentë dhe lukuni anonime për të hedhur baltë kundër kujtdo që ka kthjelltësinë intelektuale dhe guximin qytetar për të vënë gishtin në fajtorët e vërtetë të humbjes së Partisë Demokratike dhe në plagët e vërteta vdekjeprurëse në trupin e kësaj partie.
Në këtë kontekst, është përhapur edhe shpifja se deri më 1990 paskam qenë anëtar i Partisë së Punës së Shqipërisë, ndërsa nga viti 1991 deri më 2005 paskam qenë anëtar i Partisë Demokratike të Shqipërisë.
E vërteta e katërcipët është se unë nuk kam qenë asnjëherë, as një ditë, as një minutë, as një sekondë anëtar i PPSH apo i PDSH.
Jam një përkrahës i Lëvizjes Studentore të Dhjetorit qysh në çastet e para, ashtu edhe i Partisë Demokratike të Shqipërisë që doli nga kjo lëvizje. Nuk jam pajtuar asnjëherë me zhvendosjen, largimin dhe eleminimin e udhëheqësve të Lëvizjes Studentore të Dhjetorit nga kreu dhe radhët e kësaj partie.
E kam përkrahur PDSH, sepse e kam menduar si një alternativë të djathtë të domosdoshme kundrejt PPSH (PSSH). Nuk jam pajtuar dhe e kam kundërshtuar me qëndrimet e mia, veprimet e mia dhe shkrimet e mia çdo rrëshqitje majtas të kësaj partie.
Të jetë alternativë e djathtë do të thotë të mbështetet në ish klasat e përmbysura antikomuniste, në ish të burgosurit dhe ish të përndjekurit politikë, në ish pronarët dhe në të gjithë të pakënaqurit e diktaturës. Nuk jam pajtuar dhe kam kundërshtuar qëndrimin shpërfillës, denigrues dhe përjashtues ndaj këtyre kategorive nga ana e Partisë Demokratike të Shqipërisë.
Nuk jam pajtuar dhe nuk pajtohem që Partia Demokratike e Shqipërisë të jetë parti e ish komunistëve, pra ish anëtarëve të Partisë së Punës të Shqipërisë, siç u katandis ajo përherë e më tepër në këto 23 vite.
Nuk jam pajtuar dhe nuk pajtohem që Partia Demokratike e Shqipërisë të jetë parti e ish Sigurimit të Shtetit, pra e ish sigurimsave, të cilët e kanë uzurpuar në këto 23 vite PDSH, qeverinë e saj, administratën e saj.
Kam kërkuar që në ditët e para e deri sot, në mënyrë zyrtare, në mënyrë publike hapjen e dosjeve të Sigurimit të Shtetit.
Në qoftë se Partia Demokratike e Shqipërisë nuk shkëputet përfundimisht nga Sigurimi i Shtetit ajo nuk bëhet kurrë parti e djathtë. Dhe populli në verdiktin e tij të 23 qershorit e nxori të tepërt PDSHnë.
Në qoftë se Partia Demokratike e Shqipërisë nuk shkëputet përfundimisht nga ish komunistët (pra, ish anëtarët e PPSH) dhe nga eksponentët e tjerë të lartë të kohës së PPSH, nuk do të jetë kurrë parti e djathtë, prandaj do të mbetet e tepërt në kuadrin e spektrit pluralist të Shqipërisë.
Në qoftë se Partia Demokratike e Shqipërisë nuk shkëputet nga filozofia klienteliste e pushtetit, ajo do të mbetet vetëm një kujtesë e urryer e së shkuarës.
Partia Demokrarike e Shqipërisë ka 23 vjet që votohet nga elektorati i djathtë dhe që bën politikë gjithnjë e më të majtë.
Në qoftë se Partia Demokratike nuk do të jetë një parti e djathtë, ajo nuk ka pse të ekzistojë. Elektorati i djathtë do ta braktisë përfundimisht, duke abstenuar ose duke u fragmentuar në parti të tjera çfarëdo.
Partia Demokratike e Shqipërisë sot nuk është parti e Azem Hajdarit, nuk është parti e Arben Brocit, nuk është parti e Pjetër Arbnorit. Është parti e Islamëve, Kadelëve, e Dogjanëve, partia e tenderave, pazareve dhe trafiqeve të pushtetit.
Ish komunistët, ish sigurimsat, ish eksponentët e diktaturës, milionerët dhe miliardierët e rinj në radhët dhe kreun e saj e të administratës së saj janë plagët kryesore vdekjepurëse të Partisë Demokratike.