• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Archives for December 2014

Shpresa Krasniqi:Ne vinim ne shkolle,por nuk dihej ne ktheheshim te gjalle apo jo?

December 7, 2014 by dgreca

*Bisede me mësuesen veterane znj.Shpresa Krasniqi nga Prizreni historik të bijën e patriotit të shquar, humanistit dhe mësuesit përparimtar Haxhi Krasniqit/
*Është kënaqësi të shpjegosh historinë e popullit tënd dhe t’u thuash nxënësve ne Prizren:- shikoni monumentin dhe Muzeumin e Lidhjes Shqiptare të Prizrenit nga dritarja!/
Nga Keze Kozeta Zylo/
-Mësuese Shpresa ju përshëndesim nga Nju Jorku i largët dhe ju falënderojmë për bashkëbisedimin.
Cila ka qenë fëmijëria juaj në Prizren, dhe disa nga momentet më të spikatura gjatë kësaj periudhe?
-Unë, Shpresa Krasniqi-Doda rrjedh nga një familje qytetare , bujare dhe gjithnjë e rreshtuar drejt në Lëvizjen tonë Kombëtare. Përkatësisht unë jam fëmija i parë i Haxhi dhe Alie Krasniqit, ose siç më quante babai ‘’Lulja ime e parë’’. Prindërit e mi i kanë rritur dhe edukuar tetë fëmijë (gjashtë vajza dhe dy djem), respektivisht Shpresa, Shqipja, Afërdita, Teuta, Pranvera, Vlora, Shkelzeni dhe Fatosi.
Jam rritur dhe edukuar në një mjedis të qetë dhe të lumtur, kohë të cilën edhe sot e kujtoj me nostalgji. Për jetën e lumtur në fëmijëri, meritat u takojnë prindërve të mi të mrekullueshëm. Ata na mbollën virtytet më të larta.
Babai im (Haxhi Krasniqi) ishte person publik, mësues i popullit, bujar dhe humanist në shpirt, por mbi të gjitha ishte atdhetar i flaktë dhe dashamir i librit në përgjithësi dhe i folklorit në veçanti. Unë u brumosa dhe u kalita me idetë përparimtare të babait, ide këto të cilat i reflektova te nxënësit e mi.
Më kujtohet si sot, babai më regjistroi në Shkollën e Ulët të Muzikës, në seksionin për piano, u pranova në klasën e pedagoges Nexhibe Elezi. Babai më përqafoi duke më uruar suksese dhe dëshirë që të bëhem pianiste e famshme e Shqipërisë Etnike. Kam marr pjesë në shumë programe në festat e ndryshme, si në recitime, këngë, skeçe etj. Ndonjëherë shkruaja edhe poezi, të cilat botoheshin në revisten ‘’Pionieri’’.
Pra,si fëmijë i talentuar tregoja interesim për artin në tërësi. Mbi këtë bazë,babai i entuziazmuar,më regjistroi në Sh.K.A ‘’Agimi’’ në seksionin e folklorit, por edhe në teatrin e qytetit si aktore amatore. Duartrokitjet e publikut më gëzonin dhe më bënin të lumtur. Por,dëshiroj të theksoj se kënaqësinë dhe suksesin më të madh e kam arritur duke lexuar libra në bibliotekën e shtëpisë. Periudhën kur isha nxënëse e shkollës fillore e kujtoj me shumë nostalgji. Mbrëmjet në shtëpinë tonë ishin shumë të hareshme. Ne,fëmijët tuboheshim rreth babait dhe ai me dashurinë e pastër prindore na fliste për librin,për historinë e popullit tonë, për idealin kombëtar, për luftërat dhe krenarinë kombëtare.
Ai na thoshte:- Duhet të kemi gjithmonë ndërmend se librat e lartësojne, e edukojnë njeriun dhe e bëjnë të lumtur atë.
Babai na caktonte se cilat libra duheshin lexuar. Sipas rekomandimit të tij, në moshë shumë të re i lexova librat ‘’Afërdita’’ dhe ‘’Afërdita përsëri në fshat’’ nga S.Spasse, libra këto që u bënë udhërrëfimi i jetës sime. Unë ndoqa rrugën e Afërdites, u bëra mësuese, profesion ky i shenjtë për t’iu mësuar fëmijëve abc-në dhe ardhmërinë.
Ju keni mbaruar universitetin për mësuesi në periudhë shumë të vështirë për Kosovën, pasi Kosova ka qenë e pushtuar nën pushtetin sërb, çfarë kujtoni kur keni qenë studente dhe si e keni përballuar diskriminimin apo forma të ndryshme që përdoreshin në atë kohë nga regjimi serb?
-Përpjekjet tona për Liri, Pavarësi dhe dinjitet kombëtar e njerëzor ishin të ligjshme dhe të natyrshme, ndërsa përpjekjet e Serbisë që të sundojë, që të na mbajë të pushtuar ishin të kundërligjshme dhe kundër natyrore. U munduan të na asimilojnë dhe të na zhdukin si komb, por bashkëkombasit e mi me pushkë e penë, me urti e guxim ia dolën t’i ruajnë gjuhën dhe zakonet, kompaktësinë etnike. Kohët nën regjimin serbo-sllav ishin të vështira në çdo pikëpamje. Fatbardhësisht studimet i mbarova në gjuhën shqipe, por me literaturë të cunguar dhe të kontrolluar në kontinuitet nga regjimi i kohës. Pjesa dërrmuese e shkrimtarëve shqiptarë ishin të cenzuruar. Pra, nuk e kishim lirinë e plotë të studimit. Në atdheun tonë trajtoheshim si të huaj. Rrjedhimisht synimi ynë ishte të mësojmë sa më shumë, për t’i shërbyer bashkëkombëtarëve dhe atdheut, veçanërisht në lëminë e arsimit.
Si mësuese prizrenase dhe si patriote si e përjetuat luftën e Kosovës me bishën serbe veçanërisht gjatë kohës së mësimit me nxënësit tuaj të dashur?
Keni pasur midis tyre në klasë nxënës nga nacionalitete të ndryshme, po serb?
-Motoja e Naimit si mësues i kombit është mësimi dhe përkushtimi ndaj atdheut. Dukurinë e luftës, më bukur e ka shprehur Cajupi ynë i madh,kur thotë: ‘’Luftën që e prish dynjanë nuk do ta doja kurrë. Por,në më prektë dikush kufinë, do të luftoja si burrë’’.
Kujtoj vitin 1981, kur ky vit shënoi ngjarje të mëdha për popullin tim. I tërë populli shqiptar u aktivizua në demonstrata, duke kërkuar, Liri dhe Pavarësi. Por, protesta e studentëve ishte e vendosur në kërkesat e tyre per lirinë dhe pavarësinë e Kosovës, e cila bëri jehonë të madhe në qarqet kombëtare dhe ndëkombëtare.
Gjatë periudhës së viteve 1975 – 2001, kam punuar si mësuese në qytetin e Rahovecit, respektivisht në SHFMU “Isë Boletini”. Rahoveci është i banuar kryesisht me shqiptarë, por ka edhe minoritete (serb dhe romë). Edhe në shkollën ku unë punoja, pos nxënësve shqiptarë, mësimet i vijonin edhe fëmijët serb dhe romë. Mbi këtë bazë nxënësit serb mësimet i vijonin paradite, gjersa nxënësit shqiptarë vijonin pasdite. Ne, mësuesit shqiptarë duhej të ishim shumë të kujdesshëm në ligjerata, klasat duhej të kontrolloheshin para dhe pas orës së mësimit, respektivisht për të zbuluar ndonjë ‘’pamflet nacionalist’’ që do të kishte pasoja për personelin arsimor, fëmijët dhe per prindërit.
Zyrtarët e UDB-ës,na përcillnin në çdo hap.Ata i kontrollonin edhe hartimet e nxënësve. Ndaj duhej të ishim tepër të kujdesshëm në ligjerata, në temat e hartimeve etj.se mos mbase po ngjallet nacionalizmi shqiptarë.
Vlen të theksohet se planprogramet ishin të reduktuara,veçanërisht në lëndët : histori,letërsi shqipe, muzikë, art figurativ etj. Pra,rrjedhimisht na mohohej e drejta për t’a mësuar historinë kombëtare, letërsinë dhe muzikën shqipe.
Në vitet e luftës 1998-99, ishte tepër vështirë për t’u zhvilluar procesi edukativo-arsimor. Për çdo ditë policia dhe ushtria serbe malltretonte në mënyrat më çnjerëzore, dhunonte dhe vriste popullatën me të vetmin gabim se ishin shqiptarë. Ne shkonim në shkollë, por nuk ishim të sigurtë se a do të kthehemi të gjallë në shtëpi. Pra ishim te pafuqishëm për t’i mbrojtur as nxënësit e as veten. Ishim në shënjestër të Sigurimit shtetëror (UDB-ës).
Në shkurt të vitit 1989, minatoret e Trepçës në shenjë revolte për gjenocidin që bëhej ndaj shqiptarëve u futën në zgafellë, përkatësisht në horizontet e fundit. Aty qëndruan me ditë të tëra në kushte të jashtëzakonshme. Ngjarja e minatorëve të Trepçës e tronditi tërë botën. Dhe unë si mësuese, në tubimin e arsimtarëve të shkollës sime, kërkova që të solidarizohemi me minatorët, për t’i ndihmuar familjet e tyre me nga një mëditje nga paga mujore. Mirëpo, propozimi im u prit shumë keq nga kolegët e minoritetit serb. Ata reaguan menjëherë duke kërkuar suspendimin tim nga procesi mësimor.
Ne kontinuitet, unë dhe bashkëshorti im, Hetem Doda, edhe ai arsimtar në të njejtën shkollë, kemi qenë në përcjellje të UDB-ës. Për veprimtarinë e tij kombëtare, bashkëshorti im, ka qenë i arrestuar tri herë nga organet e sigurimit shtetëror serbo-sllav.
Ndaj në këto rrethana, ne ishim të padëshirueshëm për pushtetin e kohës dhe mbi këtë bazë u detyruam të largohemi nga nxënësit, nga shkolla dhe nga Kosova. Përkohësisht u strehuam në Ulqin.
Punën në procesin edukativo-arsimor e vazhdova me nxënësit tanë, të cilët ishin të përndjekur bashkë me familjet e tyre nga terrori serb që bëhej në Kosovë.
Duhet theksuar se Qeveria e Malit të Zi në bashkëpunim me të deleguarin special të UNICEF-it për shtetet e ish Jugosllavisë z.Stiven Allen dhe shefit të Zyrës UNHCR-it për Malin e Zi,z.Robert Brin,e nënshkruan memorandumin e mirëkuptimit për krijimin dhe fillimin e vitit shkollor për mësim joformal për 2000 nxënës kosovarë të shkollave fillore të strehuara në Ulqin dhe rrethinën e tij.
Ndaj duke mbrojtur arsimin dhe shkollën shqipe, ne e mbronim sovranitetin kombëtar ne lëmin më të rëndësishëm të jetës dhe punës, pra aty ku krijohet dhe formohet njeriu, ndjenja kombëtare morali i një populli.
Dhe së fundi, çdo tërbim i ka ditët e numëruara, pra edhe ai i shtetit policor serbo-sllav poashtu.
Një jetë në arsim,që mund të quheni me plot gojën veterane e edukimit të sa e sa brezave,me flisni ju lutem për marrëdhëniet tuaja me nxënesit, punën e palodhshme me ta dhe a mund ta ndani ndonjë episod nga më mbresëlënësit për publikun që do t’ju lexojë?
Plot 39 vite punë e sakrificë ia kushtova arsimimit të shumë brezave. Nëntë gjenerata kaluan nëpër duart e mia, qindra nxënës.
E ushtrova me shumë dashuri dhe pasion këtë profesion.Jam krenare dhe e lumtur që nxënësit e mi kam pasur rast t’i kem edhe kolegë pune, poashtu edhe fëmijtë e tyre t’i kem nxënës .
Sot, ish nxënësit e mi janë mësues, profesorë, mjek, piktorë, inxhinierë, arkitektë e shumë profile të tjera, të cilat ata i ushtrojnë me shumë dashuri.
Njëzet e gjashtë vite punë kam shërbyer në qytetin e Rahovecit, respektivisht në SHFMU “ Isa Boletini”, për t’u transferuar pastaj në qytetin tim të lindjes, Prizren, në SHFMU “ Mati Logoreci”, në vitin shkollor 2001-02, në të cilën edhe sot punoj me shumë dashuri dhe vullnet.
Me nxënës kam qenë dhe jam shumë e lidhur, e afërt, kërkoj (gjurmoj ) thellësisht në imagjinatën e tyre për t’ia zbuluar talentin. Pastaj sipas talentit të tyre, edhe përgatis aktivitete të ndryshme, si: këndin e letrarëve të rinj, vizatuesit e vegjël, recitatorët, aktruesit, sportistët e dalluar…etj. Në çdo festë kombëtare apo në fund te vitit shkollor me nxenës përgatis program të larmishëm për spektatorin dhe prindërit.
Kam mjaft raste të përjetuara me nxënës gjatë këtyre viteve.
Ishte një periudhë sa e bukur aq edhe e vështirë kur fillova punën për herë të parë si mësuese në qytetin e Rahovecit (jo larg nga Prizreni). Qytetarët e Rahovecit flisnin (edhe sot pothuaj e flasin) një gjuhë ndryshe, te veçantë, nuk kishte te bëjë aspak me gjuhën shqipe, ndërsa janë shqiptarë, por edhe me gjuhën serbe nuk ka të bëjë, se serbishten e njihja nga se e kisha mësuar si lëndë në shkollë, unë atë gjuhë fare s’e kuptoja!!! Të gjithë e përdornin atë gjuhë në shtëpitë e tyre. Dalloheshin ato familje që ishin martuar me një grua fshatare të rrethit të Rahovecit, fëmijët e të cilëve e njihnin gjuhën shqipe, ndërsa rahovecianët pothuaj fare!
Ishte punë dyfish e vështirë për ne mësuesit, sepse fillimisht duhej t’ua mësonim nxënësve gjuhën shqipe, pastaj alfabetin, dhe kjo kërkonte kohë e durim.
Kjo veprimtari vazhdoi me vite të tëra, mirëpo dita- ditës populli vetëdijësohej, shkollohej dhe gjendja përmirësohej dukshëm në këtë qytet.
Sot, nje numër i vogël iqytetarëve e përdorin gjuhën ”rahoveciane”.
Gjatë punës sime shumëvjecare më ka rastis të kem shumë nxënës pa njërin prind, sidomos pa nënë, të cilëve iu kishte vdekur nëna apo ishin me prind të ndarë. Kjo ishte më e dhimbshmja. Duhej të isha dy herë më e kujdesshme me këta nxënës. I luaja dy role, edhe të nënës edhe të mësueses.
I afroja shumë pranë vetes, hyja ne botën e tyre shpirtërore dhe mundohesha t’i kuptoja sa më shumë. Shpeshherë i merrja në shtëpinë time, punoja me ta edhe jashtë orarit mësimor, vetëm e vetëm që t’i bëja të lumtur dhe të aftë për jetë që mos ta ndjenin aq mungesën e nënës.
Një gjë që e kisha dhe e kam shumë të vështirë ta bëjë si mësuese, është që sa herë kam në plan-program ndonjë poezi apo këngë për festën e nënës, unë kam shumë emocione në atë orë që të flas për rolin e nënës tek fëmijët, apo të parashtroj pyetje nxënësve në lidhje me nënën. Mezi nxjerrë nga goja fjalën ”NËNË”, nuk di, ndihem në një situatë shumë të palakmueshme para këtyre nxënësve. Si mësuese në arsimimin dhe edukimin e fëmijëve, kisha parasysh se ata duhet t’i edukojmë në frymën e shëndoshë familjare, me një edukatë dhe kulturë të mirë njerëzore dhe mbi të gjitha me një edukatë të mirëfillte kombëtare. Pra,fëmijët marrin një edukatë të mirë familjare, njerëzore dhe kombëtare, ata kur të rriten, pa mëdyshje do të bëhen familjarë të mirë dhe, mbi këtë bazë do t’i vejnë bazamentet e shëndosha të shtetit të tyre.
Si i organizoni aktivitetet e ndryshme me nxënësit? Ju keni pranë shkollës, shtëpisë suaj, Lidhjen e Prizrenit dhe shumë muzeume të ndryshme që kanë se c’të mësojnë nxënësit. Si e përjetojnë ata historinë e popullit tonë autoktonë kur i vizitojnë apo gjatë mësimit kur ju i shpjegoni historinë tonë?
-Ne, qytetarët e Prizrenit jemi krenarë, por edhe të privilegjuar që jetojmë në këtë qytet-muze. Është ndjesi e papërshkruar kur gjendesh para Lidhjes së Prizrenit, apo kur gjendesh në kalanë e Prizrenit. Është kënaqësi të shpjegosh historinë e popullit tënd dhe t’iu thuashë nxënësve:- shikoni monumentin nga dritarja! Unë, sa herë që e shpjegoj historinë, kam emocione te veçanta dhe këto emocione mundohem t’i bart tek nxënësit sepse janë emocione të bukura. Ndjesi e papërshkruar është kur ne dalim dhe i vizitojmë ato, i prekim, na duket sikur patriotët, pjesëmarresit e Lidhjes së Prizrenit na presin aty, na shikojnë dhe na flasin, na rekomandojnë te bëhemi të ditur,t’a duam vendin tonë, t’a ndërtojmë, t’a mbrojmë gjithmonë, t’a vazhdojmë punën e tyre, sepse ata dhanë jetën për tokën shqiptare.
Nxënësit janë shumë kureshtarë të mësojnë historinë e kombit të cilit i takojnë,sepse i takojnë një populli shumë të lashtë,gjurmët e të cilit i gjejnë në qytetin e tyre të lindjes.
Qyteti ynë vizitohet nga nxënësit e tërë Kosovës dhe jashtë saj, sepse është qytet me vlera historike e kombëtare, i pasur me shumë vlera, është qytet me bukuri natyrore e njerëzore, është qytet i mikëpritjes,i bujarisë.
Ju jeni e bija e të ndjerit Haxhi Krasniqi, një mësues, edukator, aktivist i dalluar i çështjes kombëtare,cila është trashëgimia e tij për familjen dhe brezat,a keni ndonjë libër monografie apo projekt për pasurinë e babait tuaj?
-Babai im, Haxhi Krasniqi la pas vetes një trashëgimi mjaft të pasur . Ai, pos që punoi si mësues me përkushtim të madh dhe me shumë dashuri, ishte edhe bibliotekist i zellshëm për pune, ku i dha shpirt, jetë dhe rol të drejtë funksionimit të librit si rrezatues i dijes, kulturës dhe arsimit. Kontributin e tij e dha edhe në fushën e gjuhësisë, ishte luftëtar i denjë për mbrojtjen e idealit kombëtar, folklorist i pasionuar, aktivist i pajtimit të gjaqeve.
Ai mbajti lidhje intelektuale me shumë personalitete të shquara të kulturës e shkencës. Përmes letrave zhvilloi një korrespondencë të dendur me: Eqrem Cabejn, Zekeria Rexhën, Sterio Spassen, Aleks Budën, Zekeria Canën, Aleksandër Stipçeviçin, Zihni Sakon, Qemal Haxhihasanin, Anton Cettën, Idriz Ajetin, Adem Demaçin, Rexhep Qosjen, Kadri Halimin,etj.
Përvec korrespondencës me penat më të shquara të kulturës dhe shkencës shqiptare, ai mbajti korrespondencë edhe me shumë burra shtetërorë të superfuqive botërore,si me: Xhorxh Bushin (plakun),Toni Blerin ,Shroderin, Bill Klintonin , Jozef Diogardin,duke u dërguar letra për zgjidhjen e shumë çështjeve kombëtare shqiptare, prej të cilëve me respekt të veçantë mori edhe përgjigje përkatëse.
Pas vdekjes së babait tim-Haxhi Krasniqit, katër autorë (punonjës shkencorë të Institutit Albanologjik) : Dr. Mehmet Halimi, Dr.Adem Zejnullahu, Dr.Daut Bislimi dhe Mr.Naser Pajaziti, duke bërë një punë të organizuar ekipore, në marrëveshje me neve familjarëve të Haxhi Krasniqit, të cilëve u ofruam ndihmë të pakursyeshme, dhe pa kursyer veten e as mundin e tyre, i kushtuan një monografi me titull ‘’NJERIU SKOFIAR’’ Jeta dhe vepra e Haxhi Krasniqit, e cila u botua në vitin 2004, në Prishtinë
Këto ditë u përurua në Tiranë në Muzeun Kombëtar libri i tretë me titull : Cereni- Historia dhe Tradita, me autor Dr.Shefqet H.Domi, ju jeni mbesa e tij, cfarë keni trashëguar prej dajës suaj dhe cili është aktiviteti i tij konkret?
-Më 19 Tetor të këtij viti, në Tiranë në Muzeun Kombëtar u përurua libri i tretë i Dr Shefqet H. Domi, me titull : Cereni-Historia dhe Tradita, ndërsa dy librat e tjerë të tij, janë : “ Zogu i Artë “ ( përralla për fëmijë ), botuar në v. 2009 dhe “ Kalaja e Dodës apo Qafa e Bilbilit “, botuar në v. 2012, si dhe ka në përgatitje librin e fundit “ Kujtime dhe autobiografi- 67 vjet me bluzë te bardhë “.
Libri “Cereni-Historia dhe Tradita, është një vëllim me përshkrime, ngjarje,etnografi e folklor nga fshati Ceren. Në materialin e mbledhur të këtij vëllimi, janë dokumentuar fise (të hershme dhe të vona), përkatësisht janë njerëzit që kanë përfaqsuar komunitetin e Cerenit brenda dhe jashtë tij, deri në dyert e perandorive, janë ritet në festa e gezime familjare, janë tradita të veçanta e të përbashkëta me fqinj e më tej, janë vendet, arat, kufinjtë, banorë që jetojnë në atë vend e që janë larguar, pra, mund të themi, një enciklopedi për Cerenin. Mesazhi i tij është : Njeriu, toka që prek nën këmbë, siguria, krenaria, janë identitet që nuk duhet nënvlerësuar. Libri i tij i dyte: “Kalaja e Dodës apo Qafa e Bilbilit”, u vlerësua si një vepër Monument i përjetësisë së Kalasë së Dodës. Kjo vepër është një trashëgimi e madhe historike, një kontribut historik për brezat e ardhshëm, një det i thellë kujtimesh, një vështrim politik, atdhetar, njerëzor, libër për dinjitet e krenari kombëtare, një galeri personalitetesh me vlera të mëdha,çka tregon se rrënjët nuk humbasin. Duke lexuar veprat e Dr. Shefqet H. Domit nga kapitulli në kapitull, shohim se autori nuk është vetëm mjek human, por Ai na prezantohet gjeograf-topograf-etnograf-arkeolog-historian-folklorist-poet-ekonomist e diplomat. Dr.Shefqet H.Domi, ka lindur me 5 Prill 1929, në Ceren të Kalasë së Dodës. Ka kryer studimet e larta në Fakultetin e Mjekësisë në Universitetin Shtetëror të Tiranës dhe është diplomuar mjek i përgjithshëm.Ka kryer profilizimin në specializimin pasuniversitar të Tiranës në degën e Kimisë klinikale. Ka punuar për 45 vite rresht, deri në pension, si mjek në spitalin e Peshkopisë dhe si shef i shërbimit laboratorik të spitalit – poliklinikës në rrethin e Dibrës. Që nga viti 1995, largohet bashkë me familjen nga Peshkopia dhe vendoset në Tiranë. Me licencë nga shteti, ka hapur Qendrën laboratorike private “ Domi “,ku punon nga viti 1995 dhe vazhdon të punojë me shumë vullnet e dashuri edhe në moshen 85 vjecare.
Cilat janë disa nga projektet tuaja si mësuese me nxënesit tuaj në të ardhmen?
-Projektet e mia për nxënesit në te ardhmen ( në rast se më jepet mundësia, kuptohet) janë: Formimi i klasës së shekullit 21
Në kuadër të bibliotekës së shkollës, edhe një sallë leximi për nxënësit.
Si ne ( mësuesit ), ashtu edhe nxënësit, kemi dëshirë që mjedisi ynë i punës të jetë sa më tërheqës. Ai duhet të jetë i rehatshëm dhe mik për fëmijët, kështu që fëmijët të ndjehen të lumtur dhe të motivuar për të nxënë. Pastaj, të nxënit aktiv mundëson që të gjithë nxënësit të mësojnë si të rritur :
-të bëjnë përmbledhje si hulumtues të vërtetë;
-të studiojnë formula dhe relacione si matematikanë të vërtetë;
-të bejnë eksperimente si shkencëtarë të vërtetë;
-t’i përpilojnë vet raportet dhe videot e veta si gazetarë te vërtetë;
-t’i shkruajnë vet poezitë dhe tregimet si autorë të vërtetë;
-t’i përdorin kalkulatorët dhe kompjuterët si punonjës të vërtetë;
-të jenë kreativ si artistët; dhe
-të jenë plot risi si ndërmarrësit.
Kjo ua mundëson të gjithë nxënësve të punojnë në formë të bashkëpunimit, të bëjnë zbulime dhe të ndjehen krenarë me punën e tyre.
Një proverb e vjetër kineze thotë:
Dëgjoj…..harroj/ Shoh…….mbaj mend/ Bëj……….kuptoj
Ndërsa në projektin tim të dytë, lidhur me hapjen e një salle të leximit në kuadër të bibliotëkës së shkollës, qëllimi im është qe nxënësit të fitojnë shprehinë e të lexuarit, dashurinë ndaj librit dhe analizën e saj.
Për t’i realizuar këto projekte, duhet angazhimi aktiv i mësimdhënësve, prindërve, drejtorit të shkollës, komunitetit dhe biznesit vendor, por rolin kryesor e ka Ministria e Arsimit.
Bisedoi Keze Kozeta Zylo
Dhjetor, 2014-Prizren, Kosovë

Filed Under: Interviste Tagged With: Bisede, nga Keze Zylo, Shpresa Krasniqi

NIKOLLË LOKA: TË KOFTË E MIRË DITA, PENA !

December 7, 2014 by dgreca

Nga Ramiz LUSHAJ/
1.Doktorant Nikollë Loka, njëherash poet e publicist, me emrin e tij, me veprat e tij, i bën nder Mirditës, Kohës, Kombit.
Veprat e tij “Dinastitë iliro-shqiptare me famë botërore”, “Dyzet e dy perandorë ilirë të Romës” apo “Ilira Biblike” (bashkuautor, juristi Gjet Kola) – që flet për shenjtorët shqiptar të Krishtërimit, si dhe të tjerat: “Kuvendi i Fanit…”, “Imzot Nikollë Kaçorri…”, “Preng Bibë Doda i Mirditës”, “Bajraktari Prengë Marka Prenga, Flamurtari i Mirditës”, “Llesh Zef Doçi i Lurës…”, etj. janë një enciklopedi shqiptare e hapur, janë lartësi të autorit, janë akte e mezazhe për brezat, janë medalje-emblema në gjoksin e udhët e autorit dhe në ditët tona.
Vitet e fundit po shohim se Nikollë Loka po punon si një akademi. Ky studiues me vlera e me gjithë këto vepra të botuara po duket si një “industri pune” krijuese e studimore.
Kësaj here, në kit’ ditë promovimi, në sallën UNESCO të Muzeut Historik Kombëtar në Tiranë, po vjen me një vepër të re: “Studime historike, Recensione, Publicistikë”, botim i entit të njohur botues “EMAL” – me botues elitar, Astrit Muçën. Është vëllimi i parë. Të tjerë do të vijnë pas. Duket se Nikollë Loka ka shumë për të thënë e po na i thotë mirë.
2.Kjo vepër, në vetvete, ka vlera që duken tek mbledhja e punimeve shkencore si metodë.
Autori na sjell një praktikë të njohur, por me risitë e tij që do të shpalosen në këtë kolanë veprash që ka gjasa të vazhdojnë gjatë në vite jete e pune të tij.
3.Studiuesi Nikollë Loka në këtë vepër punon njëherash njësoj: për vete dhe për të tjerët.
Studimet e tij rrokin dhe piedestalojnë në një hapësirë të madhe në kohë e në kit’ libër. Është pjesë e thuktë ku punon për vete si doktorant, me punime shkencore që do iu qëndrojnë kohës si vlera të mirëfillta shkencore.
Autori në pjesën tjetër, ku punon për të tjerët, iu bën vend, nder, vlerësime atyre. Qoftë me libra autobiografik si në rastin e librit të Zef Pepajt. Ashtu dhe në librin monografik si në rastin e monografisë Bibë Doda i Luigj Martinit.

4.Nikollë Loka në kit’ vepër, në vëllimin e parë të saj, synon dhe ia mbrrin me sukses të evdentoj pjesë historie dhe personalitete.
Ndër aspektet historike është ndalë në proçesin historik të formimit të krahinës së Mirditës, ku, aty, jep disa veçori karakteristike të treevave të saj, të bajrakëve të saj.
Si karaktëristikë e Mirditës del qëndresa e gjatë e saj, e cila në kushte të caktuara historike shpërblehet me atë që në Historinë e Shqipërisë është quajtun “Vetëqeverisja kanunore e Mirditës”. Autori Loka thekson me të drejtë se karakteristikë e veçantë e qëndresës në Mirditë me Malësitë e tjera të Veriut është se mundi të sigurojë një vetëqeverisje më të avacuar. Ky ishte një realitet historik praktik në bajrak të Shqipërisë së Veriut, pasi siç konstaton dhe prof. dr. Kahreman Ulqini, këta zotëronin një shkallë vetëqeverisje krahasue me pjesët e tjera të vendit.
5.Trajtimi shkencor i dy familjeve shqiptare princore Blinishtët e Spanët përbajnë një arritje, një kontribut, një nga kulmet e mendjes e penës së doktorant Nikollë Lokës.
Ai merret veçmas, thellësisht e tërësisht me këto dy familje princore, pasi këto, në një mënyrë e tjetër i kanë lidhjet e veta me Mirditën.
6.Në kit’ vepër Nikollë Loka ka kontribute në fushën e arsimit, pasi aty trajtohen disa nga themeluesit e arsimit kombëtar shqiptar.
Një prej tyre është Lazër Çefa, baba i Anton Çefës, ish sekretar i Përgjithshëm i Ministrisë së Arsimit e drejtor i gjimnazit të Tiranës. Ishte një nder themeluesit e administratës shqiptare në fillimet e shtetit shqiptar. Ishte diplomat. I dekoruar nga Franca me Urdhërin e Kalorësit. Ishte dhe shkrimtar, përkthyes, autor tekstesh, etj.
Tjetri është Kolë Margjini, një nga specialistët e parë me diplomë pedagogjike që iu përgjigj thirrjes së Qeverisë së Vlorës për të kontribuar në fushën e arsimit. Ky, ma vonë, do të jetë drejtori i parë i gjimnazit shqip të Prizrenit dhe drejtues i kursit përgaditor të mësuesve në Prishtinë, nënkryetar i Lidhjes së Dytë të Prizrenit, i vdekur në burgjet serbe. Sot, Mësues i Popullit.
Ndue Paluca është një ndër themeluesit e arsimit kombëtar shqiptar, sekretar i Komësisë Letrare Shqipe në Shkodër, drejtor i gjimnazit të Shkodrës e të Tiranës, baba i Artistes së Popullit, Marie Kraja. I emigruar në Austri e, pastaj, në Shtetet e Bashkuara të Amerikës.
Një tjetër kontributor i arsimit kombëtar shqip është Preng Kaçinari, Mësues i Popullit. I diplomuar për sociologji në Universitetin e Lionit në Francë. Punoi në gjimnazet e Shkodrës, Tiranës e Durrësit. Ishte antifashist, pjesë e Ballit Kombëtar Shqiptar. I arrestuar në rrethana të pasqaruara krejtësisht. I gjykuar në një proçes politiko-juridik sëbashku me Arshi Pipën. Lirue për shkak të një sëmundje të pashërueshme. Pati një traumë psikologjike. Iku me një vdekje tragjike. Sot, Mësues i Popullit.
Historiani Nikollë Loka na e sjell në faqet e këtij libri edhe një nga mësuesit mirditor të njohur, Zef Shkorreti. Ai kishte një formim akademik modest, po me një vullnet të jashtëzakonshëm për të përballue vështirësitë e shumta e të mëdha të Mirditës në vitet 1945-1960. Ai vdiq në krye të detyrës.
7.Studiuesi doktorant Nikollë Loka në kit’ vepër të tij të sodit na i sjell disa figura historike nga Mirdita. Këto figura vijnë si kontribute studimore të autorit apo si recensa për librat e autorëve të tjerë.
Në recensën për veprën “Bibë Doda” të dr. Luigj Martinit studiuesi Nikollë Loka thekson se përveç karakterit luftarak të Bibë Dodës del dhe personaliteti diplomatik e politik i tij.
Ai, gjithashtu, nëpërmjet figurës së Preng Marka Prengës na jep krejt historinë politike të Mirditës në gjysmën e dytë të shek. XIX dhe gjysmën e parë të shek. XX.
Në recensën për librin autobiografik të Zef Pepës, nënprefekt në kohën e Mbretnisë Shqiptare e të pushtimit të mavonshëm, nëpunës në periudhën e komunizmit, autori Nikollë Loka del me përfundimin se periudha e Luftës është e ndërlikuar dhe për të arrit’ në gjykime të drejta për personalitete të caktuara duhet t’iu qasemi atyre individualisht. Antifashizmin nganjiherë e gjejmë edhe në zyrtarët e angazhuar në administratën nën pushtim.
Një recensë të veçantë i bën Nikollë Loka librit të përgaditur nga nxanësi, atëherit 17 vjeçar, Gerald Duka, që flet për Hasburgët e Austrisë dhe rolin e tyre në Cështjen Shqiptare.
8.Ky libër i doktorant Nikollë Lokës me trajtesa shkencore e informime shumëplanëshe, që duhen thellue në të ardhmen e punës së tij akademike, publicistike, pedagogjike, në të gjitha dimensionet e tij na e jep mësimin e madh të jetës: Ta duash Atdheun, Kombin Tënd, me gjithë zemër e të bësh më të mirën për Të në rrethanat në cilat ndoshesh, ta zbatosh ligjin dhe ta përdorësh atë për të ndihmuar njerëzit.
E në përmbyllje, një urim për autorin mirditor” Të qoftë e Mirë Dita, Pena, jeta, veprat!

Filed Under: ESSE Tagged With: NIKOLLË LOKA: TË KOFTË E MIRË DITA, PENA !Ramiz Lushaj

Një grek me origjinë shqiptare kryetar i Akademisë së Athinës

December 7, 2014 by dgreca

Dhimitër Nanopulos, Kryetari i Akademise se Athines. Gjyshi i tij quhej Dhimiter Naka lindi ne fshatin Selce te Lunxherise, 30 km larg Gjirokastres. Mbiemrin Nanopulos e mori pasi mori shtetesine greke/
Nga Arben LLALLA/
Kohë më pare kemi shkruar se ishin shqiptarët e Greqisë-arvanitasit ata që ndërtuan dhe themeluan Akademinë e Athinës. Janë me dhjetëra akademik grek që kanë origjinë shqiptare. Pak ditë më pare kryetar i Akademisë së Athinës u zgjodh një grek me origjinë shqiptare i quajtur Dhimitër Nanopulos.
Dhimitër Nanopulos lindi në Athinë më 1948. Gjyshi i tij quhej Dhimitër Naka dhe mbiemri Nanopulos e ka marë pasi u bë shtetas i Greqisë. Dhimitër Naka është nga fshati Selcë të Lunxhërisë, 30 km nga Gjirokastra. Dhimitër Naka përket etnitetit kulturor vllehe. Vllehët janë shumë të afërt me shqiptarët se sa me etnitetet e tjera në Ballkan. Asnjëherë nuk ka dallim midis një vllehu dhe një shqiptar. Ndërsa në Greqi vllehët janë të shkelur ashtu si pakicat e tjera. Vllehët për arsye fetare dhe ekonomike i identifikojnë si grek, por në të vërtetë ata kanë dhënë shumë për ekzistimin e gjuhës, kulturës dhe etnitetit kombëtar shqiptar. Janë me qindra vlleh që janë vrarë nga grekët përse ata flisnin dhe përhapnin gjuhës shqipe.
Gjithnjë për Dhimitër Nanopulos është dyshuar se është arvanitas nga Peloponezi (Morea), ndërsa vetë kryetari i Akademisë së Athinës ka deklaruar se është vlleh nga Jugu i Shqipërisë. Pyetjet rreth origjinës së kryetarit të Akademisë së Athinë janë të shumta si: Nëse gjyshi i tij, Dhimitër Naka do ishte grek përse Greqia do t’ia ndryshonte mbiemrin nga Naka në Nanopulos? Tashmë është e njohur botërisht që Greqia u ndryshon emrat dhe mbiemrave të huajve para se ata të marrin shtetësinë greke, kjo është një metodë e njohur për shqiptarët.
Kryetari i Akademisë së Athinës Dhimitër Nanopulos duhet ta dijë se nga fshati i gjyshit të tij, Selcë të Lunxhërisë kanë dalë shumë patriotë shqiptar, ndërta drejtori i shkollës shqipe të Korçës 1887, Pandeli Sotiri.

Filed Under: Kulture Tagged With: arben llalla, i Akademisë së Athinës, Një grek me origjinë shqiptare kryetar

NJË DITË ME ISH PARTIZANËT E TROPOJËS

December 7, 2014 by dgreca

*… Masakrat që janë bërë në Kosovë, në Sanxhak, në Plavë e Guci, janë të tmerrshme.Më shumë se 800 shqiptarë janë vrarë vetëm në Plavë e Guci!!/
* Folesi kryesor ishte kryetari i Komitetit Kombëtar të Organizatës së Veteranëve të LNÇ të Shqipërisë, i biri i Shefqet Peçit- RRUSTEM PEÇI/
Nga Rexhep DEDUSHAJ,N.Y./
Posa kisha arritur në Pejë, Dr.Isuf Dedushaj më thirri në telefon.Më uroi mirëseardhje dhe më njoftoi se më 6 Nëntor 2014,duhet të shkojmë së bashku në një përvjetor të Brigadës 25 -të Shqiptare ,na kanë ftuar udhëheqësite e saj – Doçët , dajat tonë…
Duke i ditur meritat e Niman Syle Doçit me t’bijtë ,vendosa ti bashkangjitem Doktorit edhepse nuk isha shumë kurioz!!Ditën e caktuar u takuame në Gjakovë .Me të ishte edhe punonjesi i Ambasadës së Shqipërisë në Kosovë z. ARBEN DOÇI, një pinjoll i Doçëve të T’Planit .
Meqë udhtonim me veturë diplomatike në kufi vetëm na përshëndetën .Vërtetë,njëri nga policët e Shqipërisë e tha pak si me cinizëm: ” Në festë po shkoni a ?!”
Arritëm në Tropojën zëmadhe ku nuk përputhej zeri i saj i madh me gjendjen katastrofike të saj??!
” Një fshat i prapambetur ” – u shpreh djali im – Arianiti që na shoqëronte.
Rreth labidarit ,ku para 70 vitesh ishin tubuar hiç më pak se 1700 vullnetar ( siç u cek ne tubim ) i gjetëm ca pleq me ca shamija të kuqe rreth qafës – ku shkruante; “70 VJETORI I FORMIMIT TË BRIG.XXV SHQIPTARE “.
Na pritën me buzeqeshje të malësorëve dhe na i lidhën nga një shami të tillë rreth qafës!Mu kujtua thenja : “Lidhe kalin ku t’ thot zotria “!!
Dalëngadalë u tubua një masë bukur e madhe,shume gazetar e kamera televizive dhe tubimi filloi e mbaroi sipas një skenarit të pregatitur nga ” Lartë “.Kishte edhe musafirë nga Tirana dhe nga Prishtina,në krye me Pajazit Nushin.
Fjalën e mori Kryetari i Komitetit Kombëtar të Organizatës së Veteranëve të LNÇ të Shqipërisë z. RRUSTEM PEÇI ( djali i Shefqet Peçit ) Dhe pastaj u renditën pothuajse të gjithë komandantët e batalioneve përbërëse të brigadës në fjalë.Sipas fjalorit që përdornin ta merrte mendja se jemi në kohen e komunizmit: ” shoku,antifashistët,çlirimi i Malësisë,i Plavës e Gucisë dhe shkuarja në ndihmë partizanëve (vetëm nuk thonin vëllezërve) jugoslavë,në çlirimin e Jugosllavisë etj.Pastaj shprehjet : luftë kundër okupatorit dhe bashkpunëtoreve të tij etj.”!! Foli edhe përfaqësuesi i Kosovës,që su dallua shumë prej kolegeve të tij nga Shqipëria. E ÇLIRUANE PRA KOSOVËN dhe në maj të vitit 1945 u kthyen ,sipas tyre triumfues në Tiranë…Duke e theksuar çdoherë 29 Nëntorin si ditën e çlirimit të Shqipërisë -kuptohet!!
Pastaj ndanë edhe shumë dekorata e mirënjohje , më të
merituareve, kuptohet…Nxënësit e shkollës fillore ” Ali Ibër Neza ” e kishin pregatitur një program të larmishëm dhe pastaj kaluam në një hotel në Bajram Curr.
Vëzhguesit nuk mund ti shpëtoj rasti pa e bërë një krahasim në mes të Tropojës së famshme gjatë historisë tonë krenare dhe ish Kolgecajve – sot Bajram Currit,që është shëndrruar në kryeqendër të Malësisë së Gjakovës:një zhvillim paksi interesant !!
Gjatë drekës ua dhanë fjalën edhe ca musafireve prezent:Pa e pritur fare,konferencieri tha: Fjalen e ka Rexhep Dedushaj ,nga Vuthajt!! dola në bina dhe i përshëndeta: ” Të nderuar Daje,nipa e miq.I lindur ne Vuthaj,dhe si shtetas e SHBA ua uroi këtë gazmend,Këtë takim të përbashkët.Këtë përkujtim të ditëve shumë të vështira dhe për mua është kënaqësi që gjindem sot në mesin tuaj.
Ditën e sotme,para 70 vjetëve janë tubuar djemtë e malësisë ,hiç më pak se 1700 veta për NJE QELLIM dhe për NJE DESHIRE:
Qëllimi i tyre ka qenë me iu bashkuar Frontit Antifashist ndërkombëtar të udhëhequr nga SHBA dhe dëshira e tyre ka qenë me i bashkuar trojet tona të mbetura padrejtësisht jashtë Shqipërisë më 1913 dhe me i zbatuar vendimet e Konferencës së Bujanit që ështe mbajtur diku këtu.
Ajo u pa më së miri kur shkuane prej këtu e në Ferizaj,dhe komandanti i kësaj brigade,pinjoll i familjes DOÇI ,VELI NIMAN DOÇI u drejtohet ferizajaseve me këto fjalë:( meqë pati ndërhyrje në shenjë mospajtimi .E ceka:Jam profesor i historisë dhe po e citoj historinë ) ” Të nderuar vëllazën,shkoni nëpër shtëpitë e juaja,jeni të lirë dhe s’ka me guxue kush me u prekë.Unë jam këtu !!( apllauze).
Veliu me këtë brigadë ka vazhduar deri në qoshe të trojeve shqiptare .Ka
shkuar deri atje ku,siç tha djali i Veli Niman Doçit sot, Gjeneral SKENDER DOÇI ,sfer Pazarit të Ri e ngulën shpatën duke thënë;” Deri këtu janë trojete tona “!!
Jane kthyer mbas,kane ardhe ne Tirane dhe Veli Niman Doçi ne çdo mbledhje,ne çdo tubim qe mbahej ne ate kohe ka pyetur : ” Çfare po behet me Kosoven,ç.po ndodhe me vendimet e Bujanit”?Mu per ate edhe e ka humbur jeten ,si duket!?
Ndersa djali i motres tij,agjutant i tij dhe perkthyesi i Brigades 25 Shqiptare,ISUF ZYMERI DEDUSHAJ, eshte detyruar qe te kaloi ne Vuthaj pasi i kishte kryer dy vite te akademise ushtarake ne TIRANE.
Atje meqe ishte i vetmi i ri i shkolluar ketu e ne Tirane ,ka organizuar kurset e analfabetizmit .Por me nje makinacion te UDB-ese ,bashk me vjen keq ta them,me ish Sigurimin e Shqiperise me 18 korrik 1951 pas nje montimi te nje rasti rreth kufirit shqiptaro – shqiptar,UDB-a e vret diten per dreke s’bashku me mixhen e tij – CUNG TAHIRIN DEDUSHAJ ( e keni librin ketu ).
E kane vrare se ka qene deshmitar okular ,ndoshta i vetem i cili i ka pare me syte e vet MASAKRATE qe jane bere ne trojete shqiptare mbas LDB ,ne fund te vitit 1944 dhe fillim te vitit 1945.
Masakrat që janë bërë në Kosovë, në Sanxhak, në Plavë e Guci, janë të tmerrshme.Më shumë se 800 shqiptarë janë vrarë vetëm në Plavë e Guci!!
Duhet falenderuar Zotin ,qe djali i Veli Niman Doçit ,SKENDER DOÇI ,i ka mbledhe djemte e diaspores se New Yorkut dhe me batalionin ATLANTIKU ka ardhur ne Luften e Kosoves ne vitin 1999 dhe sot eshte realizuar endrra e Veli Niman Doçit .Eshte realizuar endrra e juaj,Zoterinje te nderuar,KOSOVA ESHTE E LIRE dhe krenonu me festen e urime .Gjithmone ne gezime u ardheshim….

Filed Under: Featured Tagged With: E TROPOJËS, NJË DITË ME ISH PARTIZANËT, rexhep dedushaj

Operation Valuable Fiend: The CIA’s First Paramilitary Strike Against the Iron Curtain

December 7, 2014 by dgreca

Book Review/
Reviewed by Mithat Gashi/
After I escaped from Albania in the eighties, I had the opportunity to meet a number of Albanian personalities in the diaspora who had worked in different capacities with the Americans and the British during the late forties and early fifties to remove the communist regime in Albania. I also read Nicolas Bethel’s Great Betrayal published in 1984, and among others, I read Covert Action in the Cold War: US Policy, Intelligence, and CIA Opera¬tions by James Callanan (New York: I.B. Tauris & Co. Ltd, 2010), 268 pp., which devotes a chapter to “Albania OPC Intervention in Albania: An Experiment in Offensive Covert Action.” I also remember reading that Frank Wisner, the first director of covert CIA operations, referred to the Albanian case as, “a clinical experiment to see whether larger rollback operations would be feasible elsewhere.” A few months ago, Dalip Greca, the editor of Dielli, gave me Operation Valuable Fiend: The CIA’s First Paramilitary Strike Against the Iron Curtain by Albert Lulushi with a request to write a review.
Lulushi has given us a comprehensive interpretation of the CIA declassified documents on the failed covert activities by the Americans and the British to remove the communist government in Albania between 1949-1954. Lulushi’s interpretation of thousands of pages of documents and his review of hundreds of other primary and secondary sources increases our understanding of the events and adds to the body of knowledge on covert operations.
The context of the book about the need for “a broader spectrum of [American] covert actions” against the Soviet threat is provided in the first chapter (p. 7). According to Lulushi, the National Security Council (NSC) directive of June 18, 1948 sets the ground for such operations. NSC supported, “covert activities related to: propaganda; economic warfare; preventive direct action, including sabotage, anti-sabotage, demolition and evacuation measures; subversion against hostile states, including assistance to underground resistance movements, guerrillas and refugee liberation groups, and support of indigenous anti-Communist elements in threatened countries of the world” (p. 7).
The timing of the NSC directive perfectly matched with the efforts of King Zog, exiled in Egypt, to gain support from the Americans to topple the communist regime in Albania. King Zog was persistent in developing lines of communication with the United States.
Lulushi does not directly say it, but if the British, who had established Operation Valuable, had nothing to do in convincing the Americans to support a covert operation in Albania, Zog could be viewed as the ideologue that triggered the creation of Operation Fiend. King Zog presented convincing arguments that overthrowing the communist regime in Albania was in the interest of the west and in particular, the United States. The Americans agreed. But as it turned out, the United States did not have a well-designed strategy in establishing a Cold-War foreign policy. It took too much time to mobilize Albanian leaders in exile, to recruit and train volunteers, and then to send missions to Albania. The Soviets with expertise on counterintelligence helped the Albanian regime maintain control of the country.
The shifting relations between the Yugoslavs, Albanians, and Soviet communist leaders provided an opportunity for intervention. In January of 1948, Stalin urged the Yugoslavs to “swallow Albania” (p. 34). However, within six months, the Tito-Stalin split resulted in favor of the Hoxha regime. In June of that same year, Stalin expelled Yugoslavia from the Cominform. Five months later, December 23, 1948, King Zog expressed to the Americans that the timing was exceptional for a covert operation in Albania (p. 41).
In 1947, the Americans did not accept Zog’s proposal. Two years later, the Americans were ready, but not logistically prepared to help launch a swift operation. It took too long to develop and launch what would later be called the three-phase plan. The first phase was to create an Albanian Committee that wanted to remove the Hoxha regime. The Committee would take the responsibility for all activities against the communist regime in Albania.
Lulushi dedicates a full chapter on National Committee for Free Albania. It took many negotiations between the Albanian leaders in exile and the Americans to reach an agreement. Balli Kombëtar, Legaliteti, and Bloku Kombëtar Independent, the three major political parties in exile, wanted to liberate Albania from the communists. However, the leaders of Balli Kombëtar remained an obstacle; they did not want King Zog to reclaim the Albanian throne if the communist regime was removed, and they considered members of the Bloku Kombëtar “traitors”. Zog reassured both the Americans and the Albanian leaders in exile that after the overthrow of the Hoxha regime, a referendum would decide the form of government in Albania.
The second phase included propaganda activities and the training of Albanians to get them ready to enter in different parts of Albania. The third phase was the infiltration through “various means, including airdrops, beach landings, and overland border crossings” (p. 50).
However, time was running out. Lulushi points out that by July of 1949, the Soviets moved about three thousand advisers from Yugoslavia into Albania after the Tito-Stalin split. The Soviets practically ran every sector of the Albanian government. The Soviets had the expertise for counter-intelligence.
Making sense of all the de-classified documents, the author follows the progression of all events and sequences the facts in a story line. The book provides a detailed description of the creation of the National Committee for Free Albania (NCFA) and how the Committee functioned; it describes how, where and who trained the Albanian recruits; it provides itineraries and maps of the infiltration teams and their outcome; it dedicates two chapters on Kim Philby, and enough biographical information about the major parties involved in the operation; it shows the evolution of Project Fiend, the infiltration of Sigurimi agents in NCFA, and the involvement of the Yugoslav, Greek, and Italian intelligence services.
Contrary to Nicolas Bethel, Lulushi believes that Kim Philby was not the reason that Operation Valuable/Fiend failed. According to Lulushi, Philby was aware of the objectives and the strategy, but did not have the specific knowledge of the infiltration plans because the details of the operations were not shared between CIA and SIS.
However, referring to Kim Philby, Yuri Modin, the KGB controller for the “Cambridge Five” states, “He gave us vital information about the number of men involved, the day and the time of the landing, the weapons they were bringing and the precise programme of action… The Soviets duly passed on Philby’s information to Albanians who set up ambushes” (See Modin, Yuri. 1994. My Five Cambridge Friends, p. 123).

Lulushi argues that the majority of the “agents” infiltrated to Albania were captured after Philby was relocated to London, where ultimately he was forced to resign.
At the same time, in a new biography, journalist Ben Macintyre provides the following quote from Philby: “The agents we sent into Albania were armed men intent on murder, sabotage and assassination … They knew the risks they were running. I was serving the interests of the Soviet Union and those interests required that these men were defeated. To the extent that I helped defeat them, even if it caused their deaths, I have no regrets” (see Macintyre, Ben. 2014. A Spy Among Friends: Kim Philby and the Great Betrayal. London: Bloomsbury. Publishing. ISBN 978-1408851722.)
Macintyre believes that “James Angleton gave Philby over drinks the precise coordinates for every drop zone of the CIA in Albania.” A similar claim appears on Tim Weiner’s Legacy of Ashes: The History of the CIA, 2007, Doubleday. Weiner write, “Angleton gave Philby the precise coordinates for the drop zone for every agent the CIA parachuted into Albania” (p. 46).
Lulushi is in agreement with James McCargar who worked with Philby on Operation Valuable. McCargar argues that Philby would have not been able to provide the details of the operation in a timely fashion to lead to the immediate capture.
Throughout the book, the author discusses how the operation evolved over time. For example, how the OPC priorities shifted after [a] Greece was no longer a threat to be taken over by the communists, [b] Tito broke relations with Stalin; [3] the Soviet agents moved into Albania, etc. A more in-depth analysis of whether the operation was “a clinical experiment to see whether larger rollback operations would be feasible elsewhere,” would have added more to the book.
The book’s historical background on Albania between 1912 and 1949 could be improved. For example, the author points out that Zog’s agents assassinated Avni Rustemi to avenge his uncle’s death, Esat Pashë Toptani. There is speculation, but no hard evidence to conclude that Zog ordered the assassination of Rustemi. At the same time, the book does not mention that Zog was shot two times by Beqir Valteri as he was entering the parliament in February of 1924 and as a result Zog resigned his position as prime minister. Lulushi writes that Noli became the prime minister of a democratic liberal government. We may conclude that philosophically Noli believed in some form of liberal democracy, but he did not come to power through free, fair, and competitive elections. In another section, Lulushi writes that when the Italians invaded Albania, King Zog “took the gold reserves of the Albanian National Bank, estimated at three million gold coins, and the crown jewels, which were part of the national treasurer….” The communist authorities in Albania have also accused Zog of stealing the gold from Albania’s national treasury. Did King Zog steal from the national treasury? The author quotes a BGFIEND document as a source, which makes the claim questionable.
Lulushi refers to the Albanians who collaborated with the British and the Americans to topple the Hoxha regime as secret agents. However, the Albanians saw themselves as volunteers who collaborated with the Americans, the British, or the Italians for a common goal: to remove the communist regime in Albania.
The book is worth reading. Students of covert operations may find the descriptive details to be lengthy, but the facts are narrated well, and the last chapter on the lessons and the legacy of Project Fiend puts the information in a greater context. The book is organized into 18 chapters, a prologue, an epilogue, and an introduction. References are provided as endnotes, organized by chapter. The bibliography contains two parts. The CIA BGFIEND documents are listed on pages 297-308 both by volume and alphabetically. Pages 308-317 provide a list of books, articles, online sources showing the date that the sources were accessed, and interviews that the author references. There are 16 pages of photos with captions. A list of maps, acronyms, cryptonyms, and pseudonyms, and a note on the pronunciation of Albanian names is also provided.
Readers interested in the primary source documents now have an opportunity to access some of the BGFIEND documents online at http://www.foia.cia.gov/
The implications for future research would be to examine Sigurimi archives in Albania and the archives of Albania’s neighbors, particularly Greece, Serbia, and Italy (including the Vatican). An examination of all the documents would provide a much better picture for the reader on operation efforts to remove the communist regime in Albania.
*. Operation Valuable Fiend: The CIA’s First Paramilitary Strike Against the Iron Curtain By Albert Lulushi. Arcade Publishing, 2014, 326 pp., endnotes, bibliography, maps, illustrations, pictures, index. $24.95.
Publikoi,Dielli, 28 Nentor 2014

Filed Under: Kulture Tagged With: Albert Lulushi, Fiend: The CIA’s First Paramilitary Strike Against, Mithat Gashi, Operation Valuable, the Iron Curtain

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 48
  • 49
  • 50
  • 51
  • 52
  • …
  • 64
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • Dashuria që e kemi dhe s’e kemi
  • “Jo ndërhyrje në punët e brendshme”, dorëheqja e Ismail Qemalit, gjest atdhetarie dhe fletë lavdie
  • Arti dhe kultura në Dardani
  • Gjon Gazulli 1400-1465, letërsia e hershme shqipe, gurthemeli mbi të cilin u ndërtua vetëdija gjuhesore dhe kulturore e shqiptarëve
  • “Albanian BookFest”, festivali i librit shqiptar në diasporë si dëshmi e kapitalit kulturor, shpirtëror dhe intelektual
  • VEPRIMTARI PËRKUJTIMORE SHKENCORE “PETER PRIFTI NË 100 – VJETORIN E LINDJES”
  • 18 dhjetori është Dita Ndërkombëtare e Emigrantëve
  • Kontributi shumëdimensional i Klerit Katolik dhe i Elitave Shqiptare në Pavarësinë e Shqipërisë 
  • Takimi i përvitshëm i Malësorëve të New Yorkut – Mbrëmje fondmbledhëse për Shoqatën “Malësia e Madhe”
  • Edi Rama, Belinda Balluku, SPAK, kur drejtësia troket, pushteti zbulohet!
  • “Strategjia Trump, ShBA më e fortë, Interesat Amerikane mbi gjithçka”
  • Pse leku shqiptar duket i fortë ndërsa ekonomia ndihet e dobët
  • IMAM ISA HOXHA (1918–2001), NJË JETË NË SHËRBIM TË FESË, DIJES, KULTURËS DHE ÇËSHTJES KOMBËTARE SHQIPTARE
  • UGSH ndan çmimet vjetore për gazetarët shqiptarë dhe për fituesit e konkursit “Vangjush Gambeta”
  • Fjala përshëndetëse e kryetarit të Federatës Vatra Dr. Elmi Berisha për Akademinë e Shkencave të Shqipërisë në Seancën Akademike kushtuar 100 vjetorit të lindjes së Peter Priftit

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT