Archives for April 2015

Nga Fritz RADOVANI/
PAPA GJON PALI II NË RINAS…/
25 PRILL 1993 DITA MA E BARDHË E POPULLIT SHQIPTAR…/
■Papa Gjon Pali II puthë rrasen nën të cilen janë Eshtnat e të burgosunve politik, që kanë vdekë t’ uritun nga viti 1955 – 1957, tue ndertue aeroportin në Rinas të Tiranës…
■2 Shkurt 1981, Papa polak Vojtila, i porsa zgjedhun në Vatikan tha: “Unë mbas popullit tim polak ma së tepërmi e due popullin shqiptar, sepse, së pari keni vuejtë tepër gjatë e tepër shumë dhe padrejtësisht, dhe së dyti, sepse na keni dhurue Nanën Tereze”.
■Papa Gjon Pali II me 5 Tetor 1980, nga Otranto e Italisë foli per Kishen në Shqipni: “Nuk mund të mos e hedh vështrimin tim përtej detit, jo larg prej këndej, drejt Kishës heroike në Shqipni, e tronditun thellë nga persekutimi i ashpër e i zgjatun, por edhe e pasunueme nga dëshmia e Martirëve të Saj: Ipeshkvij, meshtarë, rregulltarë, rregulltare e besimtarë të thjeshtë”.
■1984 Në Bari t’ Italisë Papa tha: “Prej këtij qyteti mendimi im asht drejtue poashtu nga vllaznit e motrat e Shqipnisë, që s’ kanë mundësi ta tregojnë Fenë e tyne botnisht, që asht një e drejtë thëmelore e njeriut. U porosisë të luteni për ta.
Dishroj t’ ju them se ata janë posaçerisht të pranishem në zemren time.”
■Romë, 27 Prill 1986: “Ky takim i pari me Bashkësinë Shqiptare më prekë thellë në zemer. Nuk asht fjala për një përmallim rasti: Them se asht përmallim i vazhdueshëm. Për çdo ditë, sidomos gjatë Meshës së Shenjtë, kerkoj të jetoj martirizimin e Popullit Tuej, të besimtarëve të Tuej, vllazenve e motrave Tueja Shqiptare, dhe lutem per Atdheun Tuej, per të gjithë besimtarët e Feve të ndryshme, si dhe per Kishen në Shqipni që asht zhdukë persa i perket dukjes së jashtme, por e dini mirë se Kisha nuk mund të zhduket nga zemrat, sepse asht ndertue prej Shpirtit Shenjtë, prej Fjalës së Krishtit e cila gjallon në zemrat e fetarëve. Unë bashkë me Ju, besoj thellë se Krishti jeton…”
■6 Maji 1988, me Katolikët Shqiptarë t’Amerikës, që ishin per lutje në Gjenacan t’ Italisë, Papa Gjon Pali II u tha: “Si mos ta kemi dashuninë e veçantë ndaj një Populli, Bashkësia Katolike e të cilit, i ka mbetë besnike Selisë Apostolike edhe ndër rrethanat ma të vështira e të dhunëshme? E njoh historinë Tuej shpeshherë të shkrueme me gjak… Kisha dymijëvjeçare, e rranjosun në Token Tuej Shqiptare, don liri të plotë per me vijue me kenë element afrimi kombtar, bashkimi dhe paqe në zemren e Popullit Tuej.”
■Me 4 dhe 11 Nandor 1990, Don Simon Jubani kremton Meshen e Parë në Rrëmaji të Shkodres, mbas shpalljes së Shqipnisë “shtet ateist” në vitin 1967, nga Enver Hoxha dhe Ramiz Alia, në luften kunder Fesë me “Revolucionin Ideologjik e Kultural”.
■Liria e Fesë solli disa nga ndryshimet e prituna mbas ramjes së Murit të Berlinit…
■Me 2 Qershor 1991, Papa Gjon Pali II kremton Meshen solemne të Korpit Krishtit, me perfaqsues të një Delegacioni të veçantë të Selisë Shenjte, tue i rivendosë marrdhanjet diplomatike në rang Nunciature Apostolike per Selinë e Shenjtë, dhe Ambasade në Shqipni. Marrdhanjet e Vatikanit me Shqipninë u nderprenë në Maji 1946, kur Shqipnia ishte nën kontrollin e plotë të Jugosllavisë komuniste, dhe qeveria kukull e Tiranës e drejtueme nga Enver Hoxha, zbatonte politiken e shkombtarizimit dhe të daljes jashtë të Shtetit Shqiptar nga Europa Perëndimore Perparimtare. Atëherë u nxjerr jashtë Delegati Apostolik i Vatikanit Leone G.B. Nigris, nga Shqipnia dhe u pushkatue pafaj Rregjenti i Delegacionit Apostolik Shqiptar i porsaemnuem Imzot Frano Gjini.
■Me 13 Qershor 1991, Papa Gjon Pali II, nuk e pranoi per vizitë në Vatikan autorin e “Muzeut Ateist”, terroristin Ramiz Alia, edhe pse PPSh ndrroi emnin në Kongres, dhe u quejt “Partia Socialiste e Shqipnisë”. Ramiz Alia kerkoi me u perjetsue si president.
■Me 2 Dhjetor 1992, në pragun e vizitës së Papes Gjon Pali II në Shqipni, anadollakët Ramiz Alia dhe Sali Berisha, presidentët binjakë të “demokracisë”, shpallin Shtetin Shqiptar “Shqipnia Antare e Konferencës Islamike”.
■24 Prill 1993, një ditë para udhëtimit për Shqipni, Papa Gjon Pali II i drejtohet Popullit Shqiptar nga Vatikani: “Të dashtun vllazen e motra shqiptarë, po vij tek ju në emën të Zotit. Po vij, që të lutem me ju dhe për ju, për një të ardhme qetësie e paqe”…
Dhe në gjuhën shqipe shtoi: “Mirupafshim nesër! Zoti ju bekoftë!”
***
■25 PRILL 1993…PAPA DHE SHQIPNIA…
Vargu i pafund i njerzëve lidhi Aeroportin e Rinasit me Kathedralen e Shkodres…
■Ditë e shenueme mbas 526 vjetësh kur Zoja e Këshillit të Mirë mërrijti në Gjenacan, e pikrisht prej atje, me 25 Prill, Papa solli një kopjo të asaj Figure tek rrenojat e Kalasë.
■PAPA GJON PALI II viziton Shqipninë e Gjergj Kastriotit…
Takohën Dy Burra! Njeni me shpatë të futun në kllef , Tjetri me Kryq në krahnor!
Asht Skenderbeu përballë Karol Vojtilës!
Asht Shqiptari përballë Polakut që paqë nuk ban me hasmin tonë!
Asht Atleti i Krishtenimit përballë Atletit mbarë Njerëzimit!
Asht i Zoti i shtëpisë që dorën i shtrinë mikut që puthi Tokën tonë!
“Hajde! Urdhno!..Mirse të ka prue Zoti, Shtëpia asht e Zotit dhe e Mikut!
Mirëse erdhe, o Burr’ i Bekuem!” E kryet zatesin njeni me tjetrin bash si atëditë…
me 12 Dhjetor 1466, me Palin e II, në Romën plakë!
E dora e rame e Gjergjit mbi gjoks nga 17 Janari 1468, ngrihët naltë!..
■“Qé, pra, Karol Vojtila! Ky asht Populli im Shqiptar!
E, Ti jé bash Ai Burrë Trim që bashkë me historinë e Botës mbarë, ké sjellë një Epokë
të Ré edhe për Atdheun tim! Bijtë e mijë, vêni veshin Këtij Burrë e ndigjoni mirë shka thotë!.. Edhe unë dikur…Këta… ndigjova,.. e, Fitova!..”.
■“Zotni President!
Të nderuem zotnijë Autoritete civile, ushtarake dhe fetare!
Vëllazën e Motra Shqiptare, Ju përshëndes përzemërsisht!
Mbas njëdite me një program të ngjeshun me kremtime e takime, të cilat me dhanë mundësinë me prekë me dorën time jo vetëm fenë plot afsh të Bashkësisë Katolike po, edhe ngrohtësinë e mirëpritjes së Popullit Shqiptar, ja ku erdhi çasti i ndamjes dhe i prekun thellë me duhët t’ ju la. Në miqësinë që me keni shfaqë kam kuptue se pata të baj me miqë që kishin një zemër të madhe. Në çiltërsinë tuej pashë kurajon e një demokracie të ré, një demokraci që po ecën me hapa të sigurta drejt lirisë, mbas sa vitësh të pafund dhe t’errta të një diktature dhe të një ateizmi mbytës. Ju falemnderës për mikpritjen! Do të këthehëm në Romë me një kujtim të ngrohtë për vendin tuej të ngulitun në mendjën dhe në zemrën time. Ju falëmnderës!
■Erdha mes jush për me përmbushë misionin tim si Mbasardhës i Apostullit Pjetër në shërbim të Kishës Universale, për me ju dishmue besimtarëve Shqiptarë prej shumë kohësh të munduem, solidaritetin e gjithë bashvëllazënve të të njejtit besim, të cilët janë shpërnda në të katër anët e Botës. Kam ardhë këtu për me ju shpreh nderimin tim Vllaznor edhe komunitetëve të ndryshme fetare që bashjetojnë këtu prej shekujsh:
Komunitetit Kristjan Ortodoks dhe Komunitetit Mysliman, të cilëve u sjellë një përshëndetje të përzemërt.
■Kam ardhë për me i shfaqë çdo Shqiptari admirim dhe mbështetje në këte fazë delikate të kalimit historik dhe të të shumë së dishruemes ringjallje shoqnore dhe shpirtnore.
■Të dashtun Vllazën e Motra! Sa herë në të kaluemen ju asht dashtë ta mbroni me forcë identitetin tuej. Me një angazhim të tillë sikur edhe vetë ky shesh na e kujton u shque Figura e Naltë e të Krishtenit Gjergj Kastriotit-Skenderbeut, i respektuem nga Papët e Romës dhe përjetësisht i gjallë në kujtimin e Popullit Shqiptar.
■Ju keni vuejtë për Kombin Tuej. Prandej dhe keni të drejtë ta doni kaq shumë.
Populli i juej kaloi një tragjedi me të vërtetë tronditëse nën shtypjen komuniste.
Ishte vërtetë i tmershëm përftyrimi i jetës njerëzore nën rregjimet totalitare si ai që ju keni njohë, ku, njeriut i mohohej një nga të drejtat ma thelbësore: Liria e shfaqjes së mendimit dhe e besimit të tij si dhe liria e ndërgjegjës. Mohim ky, që shpesh merrte formën e një shtypjeje të tmershme. A ka gja ma të randë sësa mbyllja e Tempujve të çdo besimi dhe, a nuk u dënuen me vdekje priftërijtë vetëm pse guxuen të ushtronin rritët fetare? A nuk u përsekutuen besimtarët tue u burgosë ose tue u fye me të gjitha mënyrat?
■Në vendin tuej të vishkulluem mashumëse asnjë vend tjetër nga përsekutimi asht e thjeshtë me gjetë gjurmët e Katakombëve të lashta Kristjane dhe t’arenave ku, dëshmitarët e Krishtit hidheshin me dhunë për me ushqye bishat.
Këtu kje një luftë e ashpër kundër Fesë, simbas një vije dogmatike të një programi shoqnor dhe politik, i mbështetun nga ideologjia komuniste. Dukej sikur mjeti ma i domosdoshëm për me realizue e trumbetue “Parajsën në tokë” kje tue i mohue njeriut atë forcë që e lidhë me Krishtin, forcë kjo, rreptësisht e dënueme si një “dobësi e pandershme për njeriun”. Në të vërtetë kjo forcë e pame jo me atë sy ishte ma shumë dishka shqetësuese për ata, ashtu si e treguen faktët. Përsoni njerëzor në të vërtetë me energjinë që vjen nga Feja, nuk lejon lehtësisht të hidhët në anonimatin kolektiv.
■Ajo që ka ngja në Shqipni të dashtun Vëllazën dhe Motra, nuk asht pa kurrë në historinë e njerëzimit. Asht e vërtetë se edhe në Përandorinë Romake janë ba përndjekje të ashpra ndaj të Krishtenëve, por atëherë, ishte fjala për Shtet i cili në emën të një Feje, asaj pagane, luftonte ata që mbështetshin Ungjillin e Krishtit.
■Kurse këtu, Shteti asht përpjekë me shue çdo shprehje fetare në emën të një ateizmi radikal, të mbështetun në një sistem universal dhe përgjithësues. E gjithë kjo ndodhte në një kohë kur askush nuk mund të ndërhynte për me mbrojtë dinjitetin e njerëzve që u ishte mohue gjithshka, tue i çveshë deri nga ma “njerëzorja”, liria e tyne.
■Drama e Juej Shqiptarë të dashtun, zgjon interesimin e gjithë Kontinentit Europian dhe asht e domosdoshme që Europa mos t’ Ju harrojë. Dhe në fakt ky duhët të jetë sot pikësynimi, me këthye shpejt fletën tue mos harrue atë që ka ekzistue, për me shikue përpara. Pikëpamje kjo, që në një prizem vështrimi asht e drejtë e, madje, edhe e domosdoshme, por me një kusht, që me mbetë gjithmonë në kujtesën tonë ajo që ngjau në të kaluemen. Në të vërtetë ky asht kusht i domosdoshëm për mos me u rikëthye tek të njajtat gabime të përlotuna dhe, asht shtegu ma i mirë për një proçes pajtimi të vërtetë.
Ju sot, keni fitue lirinë në një mënyrë krejt të veçantë të papërgjakun.
■Jeni ngritë nalt mrekullisht nga një greminë tiranie dhe vdekje. Kur dukëj se po shuhej gati çdo motiv i arësyeshëm besimi zbardhi agimi i lirisë. ■Rilindi jeta. U ringjall kurajo për me qëndrue, u ndez përsëri Drita e shpresës.
Por, kjo liri besimi fetar të cilën Ju ma në fund po e shijoni, nuk asht vetëm një dhuratë
e çmueshme e Zotit për ata që kanë hirin e fesë, por asht një dhuratë për të gjithë,
sëpse ajo asht thëmeli i garancisë për çdo shprehje tjetër të lirisë. Ajo prek njeriun në intimitetin e vet, në atë cep të Shenjtë dhe të padhunueshëm që asht ndërgjegja, ku, kenja njerëzore takohët me Krijuesin dhe fiton ndërgjegje të plotë të dinjitetit të vet.
■Nga një liri e tillë e trajtueme ashtu siç duhët, nuk ka për shka ti trembemi asnjë shrregullimi njerëzor. Besimi i çiltër në Té nuk i përçanë njerëzit por përkundrazi, i bashkon me gjithë veçantitë e tyne. Si na e mëson edhe Feja, nëse kemi një Krijues të perbashkët që të gjithë jemi Vllazën. Kështu, që Feja asht një kështjellë mbrojtëse kundër totalitarizmit dhe një kontribut vëndimtar për një vllaznim human.
■Liria e vërtetë fetare i shpëton ngacmimëve të intolerancës dhe të sektarizmit, dhe ofron mënyra dialogu të respektueshëm dhe konstruktiv.
■Populli Shqiptar, – dhe po më pëlqen që po e kujtoj në këte çast,- asht për me u marrë si shembull në këte pikëpamje. Që të tre Komunitetët fetare mbajnë një raport respekti rreciprok të një bashkpunimi të njerëzishëm. Qëndroni në këte pikëpamje Vllazën e ■Motra të dashtuna! Ju, do të keni merita për solidaritetin dhe për paqën në Atdheun Tuej dhe në krejt zonën e shumëvuejtun të Ballkanit.
■Kështu, Ju, mund të ndërtoni një Bashkim Kombëtar të urtë dhe të qendrueshëm.
Megjithatë, dashnia për Atdheun të cilën Ju e ndjeni të fortë ndër këta çaste, nuk duhët të degjenerojë në nacionalizem intolerant dhe agresiv që sot e kësaj dite, po shkakton viktima dhe po ndezë urrejtje të papërmbajtuna në vende të ndryshme të Botës, madje, dhe jo fort larg nga këtu tek Ju.
■Përkundrazi, u shtoftë gjithënjë e ma shumë harmonia në bashkjetesë tek Ju.
Duhët mësue arti i dialogut dhe i të dëgjuemit kjoftë dhe kur ky art asht i lodhëshëm.
■Ky asht çmimi i lirisë, ky asht sekreti i progresit të vërtetë moral e civil.
Shqipni, qëndro në naltësinë e kësaj beteje të madhe!
Rruga që do të bash nuk asht aq e lehtë. Ende ka plagë të pambylluna.
E kaluemja lé të shërbejë si mësim por kurrë mos të të shtyjë në hakmarrje mëllefesh. Tashti asht koha për me shkue me besim drejt së ardhmës.
E madhe asht detyra që të pret për të cilën tashma e ké fillue punën më një zell të lavdërueshëm. Në përpjekjen për rimëkamjen ekonomike asht e domosdoshme që të gjithëve t’u garantohët puna dhe, ajo, që asht ma esenciale për me jetue me dinjitet,
lé ti bashkohët edhe vullneti për ta konsolidue demokracinë tande të ré. Kjo nuk arrihët pa çmue si duhët disa vlera thelbësore tue fillue sëpari nga dinjiteti i jetës njerëzore.
■“Një demokraci pa vlera, -kam shkrue në Encilklikën Centesimus Annus- mund të shndërrohet lehtësisht në një totalitarizëm të hapun ose të fshehtë, si po na e tregon historia”. Krijimi i një shoqnie demokratike nuk bahët menjëherë me një të thanun.
Ajo kërkon një kujdes të përditëshem nga të gjithë dhe një gatishmëni bashpunimi. ■Askujt nuk i falët të rrijë mënjëanë e të sodisë.
■Kësaj Shqipnie të posalindun Kisha nuk do t’ua kursejë kontributin e Sajë. Ajo sigurisht nuk harron se misioni i Saj asht kryesisht fetar dhe do të ketë shumë kujdes, për mos me hy në çeshtje thelbësisht politike por, e mbështetun në forcën e Ungjillit Kisha që u ngrit nga Krishti si lajmëtare në Botë, do ta ofrojë ndihmesën e vet kjoftë me pjesëmarrjen në punë të institucioneve të Saja, kjoftë mbi të gjitha, me mbështetjen e Saj në favor të një humanizmi të vërtetë, i cili ngritë përsonin, i pamë ky në Dritën e Zotit dhe i përfshimë në të gjitha dimensionet në qendër të çdo projekti ekonomik, social dhe politik.
■Njeriu dhe Zoti nuk janë kurrë në një alternativë dhe nuk konkurrojnë njeni tjetrin. Përkundrazi, njeriu ka një dinjitet të naltë, tamam siç i ka hije një krijese të bame simbas imazhit të Zotit. Njohja e kësaj vlere té çdo njeri do të bajë që edhe ekonomia të gjejë ekujlibrin e drejtë ndërmjet arësyve të aftësive dhe të spikatjes së solidaritetit dhe do ta çojë kështu, impenjimin politik me një kërkesë përgjegjësie ndaj së mirës së përbashkët, tue ndjekë gjithmonë kërkesat e respektimit ndaj etikës dhe moralit.
■Popull Shqiptar, ec përpara me kurajo drejt shtigjëve të solidaritetit!
Asht një rrugë e vështirë kjo, por në té janë të mbjelluna farnat e shpresës.
■Lé të shoqnojë forca e Martirëve të Tu, dëshmitarë gjithmonë në roje të Lirisë në vitët
e pafund të shtypjes së rregjimit totalitar.
■Lé ti ndrisë hapat e Tu dashunia për familjën, shpirti i vëllaznimit, mikëpritja ndaj të huejt dhe vetitë që e dallojnë Popullin Tuej, veti këto që përbajnë pasuninë ma të çmueme të traditave shekullore Shqiptare. Lé të ushqejë guximin Tand Feja e besimtarëve të Tu në një Zot të vetëm , të cilët sëbashku me çdo njeri vullnetmirë, do ti përkushtohën shërbimit ndaj drejtësisë dhe paqës.
■E si mos të kujtojmë tashti një Bijë të zgjedhun të Popullit Shqiptar, Motren Tereza të Kalkutës, Nanë shumë e vorfën ndër ma të vorfnit në Botë? Me zjarrin e Fesë në krahnor Kjo grue e vogël dhe e madhe njëkohësisht, sjell dhe ruen mbrenda vetës hovin e bujarisë së papërmbajtun dhe të pamposhtun të zemrës Shqiptare.
■Në emnin tand Popull Shqiptar, po i drejtohëm këtu Komunitetëve Ndërkombëtare që ta këthejnë vëmendjen e tyne vëpruese ndaj kërkesave të zhvillimit tand të përgjithshëm. Vetëm kështu, mund të mëkambët Paqa në këte zonë të Ballkanit, të përgjakun nga konfliktet vllavrasëse të ulta e të pakuptim…
■Erdhi çasti i ndamjës.
Ju përshëndes i prekun thellë në zemër e me mirënjohje që Ju kam pranë.
Përshëndes veçanërisht Presidentin e Republikës, që më përkushtoi një pritje të ngrohtë. I jam mirënjohës për fjalët dashamirëse që më drejtoi. Përshëndes autoritetet civile dhe ushtarake. Përshëndes vllaznit e mijë të Episkopatës dhe veçanërisht ata që pata kënaqësinë Ti Shuguroj sot.
■Kam dëshirë ti drejtoj një përshëndetje të veçantë Monsinjor Joakim Herbut dhe Ausiliarit Monsinjor Nik Prela; gjithashtu edhe besimtarëve të ardhun nga Shkupi e Prizrêni dhe murgeshave.
Përshëndes ushtarakët e kontingjentit “Pelikan”, të cilët prej muejsh po përpiqen me një dedikim të admiruem në shërbimin humanitar ndaj Popullit nevojtar Shqiptar.
■Përshëndes të gjithë Shqiptarët e shpërndamë në të katër anët e Botës.
I lutem Zotit, që mbi secilin të jetë Dora e Tij dhe e Virgjinës Mari, që këtu lutët me emnin Zoja e Këshillit të Mirë.
■Vllazën e Motra Shqiptare fort të dashtun!
Zoti e ruejtë Atdheun Tuej! Zoti e mbrojtë Popullin Shqiptar në mbarë Botën!
Në Emën të Zotit Ju përqafoj e Ju Bekoj të gjithëve!
Mirupafshim! Ju uroj me gjithë zemër: Gjithë të mirat!”
(Perkthye nga Prof. Gjon Sinishta, Buletini Katolik Shqiptar, Vol. XIV, fq.171,
viti 1993. University of San Francisco, USA. Nenvizimet janë të FR)
■Me 2 Prill 1999 Papa Gjon Pali II tha: “I përbuzun e i dëbuem asht Krishti në njeriun e munduem e të vramë në luftën e Kosovës dhe kudo që ngadhënjen kultura e vdekjes”.
■Papa Gjon Pali II, në mesazhin e tij Urbi et Orbi, pikërisht për Pashkët e vitit 1999, tha: “I lutem Zotit të ringjallun t’i japë dhuratën e paqes, së pari tokës së martirizueme të Kosovës, ku lot e gjak vazhdojnë të përzihen në një skenar dramatik urrejtjeje e dhune. Mendoj, për ata që janë vra, për ata që kanë mbetë pa shtëpi, për ata që janë largue me forcë nga familjarët, për ata që janë detyrue të ikin larg…”
■Ndersa unë, Ju pyes sot… në Prill 2015: “PO SHQIPTARËT SHKA BAJNË..?!”
Melbourne, 2015.