Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Archives for May 2015

UDHA E KARVANEVE DHE FILMI I GEORGE CLOONEY

by

Nga Gëzim Llojdia*/
1.Rreth 36 ha me koordinata 34°33′36″N 38°16′2″E , me moshë 2000 vjeçare e braktisur në vitin 1932,regjistruar në UNESCO me emrin zyrtar: Siti Palmyra, vendosur në kriteret i, ii, iv,caktuar 1980 (Sesioni 4),referenca nr. 23,pasuria antike :rrënojat monumentale përfshijnë tempullin, teatër të lashtë, kolonadë të famshëm 2,000-vjeçar,por që aktualisht mund të rrezikohet. Gjithë shqetësimi nisi kur ky vend hyri zyrtarisht në një luftë civile të brendshme nga ku furia e saj tash është në veprim më ekstrem.Hyrja e ISS në këtë qëndër rrënojash antike përbënte një krim.
Cfarë mund të ngjasi me rrënojat e shekujve në pasurinë e eshtrave të saj historike. Por,çfarë ishte Plamira në kohët e hershme?
Palmira,thonë studiuesit ,është qyteti i madh karvanëve në pikën perëndimor të Rrugës së Mëndafshit, ende e dremitur në shkretëtirë,ku gur gëlqeror i saj, i gdhendur bukur si 2000 vjet më parë.
Site of Palmyra – UNESCO Ëorld Heritage Centre e përkufizon kështu: Një oazë në shkretëtirë sirian, në veri-lindje të Damaskut, Palmyra përmban rrënojat monumentale të një qyteti të madh që ishte një nga qendrat më të rëndësishme kulturore të botës së lashtë. Nga shekulli 1 deri në shekullin e 2, arti dhe arkitekturën e Palmyra, duke qëndruar në udhëkryq të qytetërimeve të ndryshme, u pasurua me teknikat greko-romake me traditat lokale dhe ndikimet persiane. Përmendur së pari në mijëvjeçarin e 2 pes, Palmira ishte një oazë themeluar nga karvanët kur ajo u vendos nën kontrollin romak në mes-shekullin e parë si pjesë e krahinës romake të Sirisë. Ajo u rrit në mënyrë të qëndrueshme në rëndësi si një qytet në rrugë tregtare që lidh Persinë, Indinë dhe Kinën me Perandorinë Romake, duke shënuar një udhëkryq të qytetërimeve të ndryshme në botën e lashtë. Një kolonadë e madh,me gjatësi 1100 metra ‘formon aksin monumentale të qytetit, të cilat së bashku me rrugët dytësore kryq të kolonadës lidh monumentet e mëdha publike duke përfshirë edhe tempullin e Baalit, Camp Dioklecianit, Agora, Teatrn, tempujt e tjera. Stoli arkitektonike duke përfshirë edhe shembuj të veçantë të varrimit, skulptura bashkon format e artit greko-romake me elemente autoktone dhe ndikimet persiane në një stil të fuqishëm origjinal. Jashtë mureve të qytetit janë mbetjet e një ujësjellësit romak dhe nekropoli i madh. Zbulimi i qytetit itë shkatërruar nga udhëtarët në 17 dhe 18 shekujve ka rezultuar me ndikimin e tij të mëvonshëm në stilet arkitektonike.
2.
Sinteza e UNESCO ,për rrënojat që ka qyteti:Kriter (i): Madhështia e rrënojat e Palmyra, në rritje nga shkretëtira sirianen veri-lindje të Damaskut është testament për arritjen unike estetike e një oazi të pasur karavanesh të përhershëm nën sundimin e Romës nga IER në shekullin e 3-të pas Krishtit . Kolonada e madhe përbën një shembull karakteristik të një lloji të strukturës e cila përfaqëson një zhvillim të madh artistik.
Criterion (ii): Njohja e shkëlqimit të rrënojave të e Palmyra nga udhetarët gjatë shekujve të 17 dhe 18 kontribuan shumë në ringjalljen e mëvonshëm të stileve klasike arkitektonike dhe projektimit urban në Perëndim.
Criterion (iv): Rruga monumentale e koloniadës, e hapur në qendër me pasazhe mbuluara anësore, dhe rrugët ndihmëse kryq e dizajnit të ngjashme së bashku me ndërtesat e mëdha publike, formojnë një ilustrim të shquar të arkitekturës dhe shtrirjes urbane në kulmin e zgjerimit të Romës dhe angazhimi me Lindjen. Tempulli i madh Baalin është konsideruar si një nga ndërtesat më të rëndësishme fetare të shekullit 1 ad në Lindje dhe e dizajnit unik. Trajtimi i gdhendur skulpturore me qemer monumentale nëpër të cilat qyteti është afruar nga tempulli i madh është një shembull i shquar i Palmyrene artit. Monumentet jashtë mureve të qytetit në zonën e njohur si Lugina e varreve ka shfaqur ndërtim me metoda të dallueshme.
3.
Studiues të shumtë të kësaj kulture përmendin faktin se : në zonën në perëndim të Aleppo, janë mbi 600 fshatra të epokës bizantine që mbijetojnë, me kishat e shumta dhe praktikisht ,shprehen ata,nuk ka tash një epokë,që nuk përfaqësohen në Siri.
Plini Plaku e përshkruar qytetin në vitet 70 të e.s , si i famshëm për vendndodhjen e tij, pasurinë e tokës së saj, dhe burimet e ujit që e rrethojnë atë, duke i bërë aktivitetet bujqësore dhe dërgimit të jetë të mundur.
Të dhëna të tjera janë se siti Palmyra ka dhënë dëshmi për një zgjidhje neolitike afër Efqa, me vegla guri zbuluar që mund ti përkasin shekujve 7500 pes. Përdorimi i archaeoacoustics në Tempullin e Bel ka zbuluar gjurmë të një aktiviteti kulti rreth viteve 2300 BC.
Palmira hyn në të dhënat historike rreth 2000 pes, kur një farë “Puzur-Ishtar Tadmorean” bëri një kontratë në një koloni tregtare asirian në Kultepe. Palmira është përmendur në Tabelat e Mari si një stacion për karvanët tregtare, dhe vendi ndalimi për shumë fise nomade të tilla si Suteans. Palmyra u vërtetua së pari në mijëvjeçarin e dytë para Krishtit si një ndalesë karvanësh për udhëtarët ,që kalojnë shkretëtirën siriane. Qyteti është përmendur në analet e mbretërit të Asirisë dhe të përmendet në Biblën hebraike. Ajo u përfshi në Perandorinë Seleucid, e ndjekur nga Perandoria Romake, e cila solli prosperitet të madh.
4.

“Një grup i Monumenteve, shkruan :”Mail onlin”e ka ardhur së bashku për të ndihmuar ,për të fshehur objekte 2,000-vjeçar nga kthetrat e ISIS paraprakisht në një nga vendet më të rëndësishme të botës arkeologjike. Rrënojat e lashta të Palmyra në Siri janë nën kërcënim, ekziston frika se ata mund të përdhosin faqen e trashëgimisë botërore të UNESKO në të njëjtën mënyrë si me thesaret të ngjashme në Irak.
Në një dremitje të filmit George Clooney me të njëjtin emër i cili doli vitin e kaluar, një grup vendasit nxituan për të fshehur dhe të varrosur copa në muze, të mbledhin objekte të vogla dhe të qëndrojnë roje mbi rrënojat .
U bëj thirrje atyre Sirisë ,njerëzve të monumenteve,tha arkeologu , në lidhje me ushtarët dhe akademikët të cilët shpëtuan artin evropian nga nazistët gjatë Luftës së Dytë Botërore, si dramatizohet në filmin e Clooney. Vullnetarët kanë sfiduan përparimin e xhihadiste për të dokumentuar dhe për të mbrojtur objekte të lashta.
Z. Azm ishte themelues drejtor i ruajtjes në Drejtorinë e Përgjithshme të antikave dhe Muze si dhe mësimdhënë në Universitetin e Damaskut të Sirisë para se të shkojnë në mërgim në Ohajo.
Z. Sabrine ka lypur regjimin me telefon për të dërguar përforcime për të mbrojtur Palmyrën si dhe helikopterë për heqjen e objekteve për sigurinë. Ai ka zhvilluar një rrjet të vullnetarëve në të gjithë Sirinë, të cilin ai e mban në kontakt me anë të Skype,ata bëjnë ‘ndihmën e parë’ për ndërtesat e dëmtuara. Ata janë të trajnuar në mënyrën se si mund të marinë nga vendet kryesore, dokumentet që mund të humbasin dhe se si të fshehin objekte të çmuara, që mund të jenë në rrezik, duke shënuar më pas vendet me GPS në mënyrë që ato, të mund të merren më vonë.
Z. Sabrine tha: “Në qoftë se ne të humbasin PALMYRA ,ajo do të jetë një nga katastrofat më të mëdha kulturore në histori.
Arkeologët po trajnojnë ” Burrat e Monumenteve ” për ruajtur të kaluarën e Sirisë
Mes shkatërrimit dhe rrezikun e luftës civile, arkeologët siriane dhe aktivistët janë duke rrezikuar jetën e tyre në luftën kundër plaçkitje,shkruan Andreë Curry, për National Geographic.
Ajo mund të jetë tepër vonë për të shpëtuar, por arkeologët dhe aktivistët po përpiqen për të ruajtur atë që ka mbetur nga e historia e pasur e Sirisë, e cila shtrihet mbrapa më shumë se 10.000 vjet. Përpjekjet janë fokusuar në trajnimin vendasve për të ruajtur monumentet e lashta dhe koleksionet muze në mes të një zonë lufte. Organizatat duke përfshirë Universitetin e Qendrës Trashëgimisë Kulturore Pensilvanisë, Këshilli Ndërkombëtar për Monumenteve dhe siteve (ICOMOS), dhe Trashëgimia për Paqe, një rrjet i vullnetarëve dhe aktivistëve të bazuar në Spanjë, kanë mbajtur punëtor për të trajnuar si dhe arkeologët siriane, kurratorë dhe aktivistë në “ndihma e parë për objekte,” thotë Emma Cunliffe, një konsulent i specializuar në mbrojtjen e trashëgimisë gjatë konflikteve. Në mes të një lufte, që ka vrarë më shumë se 190.000 njerëz deri tani, rrënojat e mijëvjeçarëve të vjetër dhe muzetë me pluhur nuk mund të duken si një prioritet. Por arkeologët, thonë se ruajtja e të kaluarën së Sirisë është e rëndësishme nëse vendi duhet të shërohet një ditë nga shfarosja e luftës civile. Turizmi kulturor ishte një shtyllë e ekonomisë sirian para 2011, thotë John Russell, një konsulent i Departamentit të Shtetit i cili ndihmon vendet të mbrojë thesaret e tyre arkeologjike.
“Plaçkitja është mundësi e një punë ,që lufta mund të krijojë”, thotë Salam al Kuntar, një arkeolog i sirian i cili u largua nga vendi në vitin 2012 dhe tani punon në Muzeun Penn. Post-pushtimi dhe grabitjet në Irak kanë përmbytur tregun e zi me artefakte babilonase dhe tableta sumeriane argjilore, duke tërhequr vëmendjen e autoriteteve ndërkombëtare, por në Siri plaçkitësit janë të dhënë me artefaktet me lidhjet me Greqinë e lashtë dhe Romën.”Objekte klasike janë më të lehtë për te shitur, sepse figurinat romake mund të vijë nga kudo”, thotë Al Kuntar. “Pllakat janë më të vështira për tregun edhe për shkak të Interpolit.” Konfiskimi i Palmira këtë javë nga ISIS,shkruan Nathan Gardles,te Ëorld post mund të jetë më emblematike të moshës së re, të errët që zbret në Lindjen e Mesme,ata kanë premtuar për prishjen edhe të rrënojat të këtij udhëkryqi të lashtë të Perandorisë Romake, Indisë, Kinës dhe Persisë, që përfaqëson diversitetin historik të ndërthurjes të kulturave. Siç njofton, korrespondenti ËorldPost, Sofia Jones, Palmira është mbajtur mend për egërsinë nga shumë sirëve për historinë e saj më të fundit si një “kamp vdekje” e “torturës dhe frikës” në vitet 1980 dhe 1990, sipas Hafez al-Asad.
*Studiues

Kush duhet ta mbrojë të kaluarën shqiptare ?

by

Nga Fahri XHARRA/


Arthur John Evans 1878 thoshte:„Biri i shqiptarit është bashkëpatriot i Skënderbeut, trashëgimtar i fortë si shkëmbi, që i përket një race luftarake dhe gjithmonë të pamposhtur! I shpejtë, energjik, skeptik, gjithnjë në lëvizje dhe nuk e duron dot mbikëqyrjen. Për të mbi gjithçka tjetër është LIRIA…. 
Liria po , por sa e çmojmë ate?. Jemi një popull që fatbardhësisht për mbrojtjen tonë ushtarake nuk na duhet të shpenzojmë asnjë cent. Kemi të hyra materile , para të bardha që vijnë nga dhënësit e ndryshëm të ndershëm (që iu dihet prejardhja ) . Kemi profesorë , kemi akademikë në të dy shtetet shqiptare . Kemi universitete publike dhe private. Kemi institucione të cilat derdhin para të mëdha për “muhalife” ( gjëra paradoksale ) , dhe historisë sonë askush asnjë fjalë të mire nuk ia thot.
Historikisht në 2000 vjetshin e fundit nuk kemi pasur kohë dhe mundësi më të mire dhe pa frikë e pa censurë të shkruajmë të kaluarën tonë dhe përfundimisht t`i vejmë në “blokadë” mashtrimet dhe vjedhjet e huaja që poi bëhen asaj pa fije fytyre.
Nuk guxojmë të flejmë . Jemi në gjumë a po jemi në ëndërr ? dhe po na duket se ajo çka po ndodhë me ne , është një lojë fëmijësh?
Shpesh në shkrimet e mia publicistike më japin vërejtje pse vetëm me histori kur kemi probleme edhe më të mëdha se sa këto për të cilat unë shkruaj. E vërtetë është ,por sikur ta bënin të gjithë punën e tyre për atë që janë të thirrur , do të ishte edhe më mire që lexuesi , atdheu dhe historia të begatohen me prurje të reja .
Sot posa e lexova shkrimin : “ Pse kryevepra e babait të albanologjisë nuk u botua kurrë në gjuhën shqipe?! shkruar nga Lekë Pepkolaj .Pse ? Unë ju pyes pse e lejojmë vjedhjen e historisë të lashtë pellazge, ilire , dardane arbanase dhe së fundi shqiptare ? Pse? Sidoqoftë , dikush duhet të ngris zërin kundër të gjitha të metave shoqërore në mënyrë të ndershme dhe pa interes personal .
Po vidhet Historia , po përvetësohet ajo nga kombet që nuk kanë histori . Shikoni , kam fakte. Hiq më shumë se një shetitje në internet dhe do të zbuloni të gjithë masakrin ndaj së kaluarës. Historia është testament i tokave ku jeton, është certifikatë pronësie të cilën nuk mundet askush të ta vjedhë



















Efesi grek në Turqi , e tani na del serb . Dhë më e habitshme se banorët e asaj krahine të dikurshme “ishin “ serbë e Metohisë ( Dukagjinit në Kosovë ). Ja dokumenti “

Sipa serbeve , (” Esej o Iliadi ” Slobodan M . Filipoviq , Beograd) shkruan se
”Perendesha e Efesit ishte serbe nga Metohija ( Dukagjini) ”  Kurse ne literaturen botërore , kjo perendeshë ishte Greke,( Efesi eshte ne Turqinë e sotme)

Te bisedojme : ne te djathtë veshje popullore dikur shqiptare ( tani qenka serbe e Metohisë )

Sa e komplikuar kjo histori ? Jo, aspak por ne nuk e duam , dhe nuk e pranojme si te tonen, ashtu na kane mbushur mendjen ose na kane obliguar shtrembet te mendojme ) 

Kundër gjithë gënjeshtrave dhe akuzave se shqiptarët janë egërsira unë citoj fjalët e Eriksonit, këshilltar amerikan, që ata e kanë dashur dhe e duan, pse ai ka punuar e jetuar midis tyre. “Nuk ka popull më të dëshirueshëm dhe më të dashur në gjithë Europën se Shqiptarët. Ata kanë në të njëjtën kohë elementët e forcës, burrërinë, kurajon, të lidhura me devotshmërinë më të butë dhe më të ligjshme!”. E vërtetë , i kisha thënë Zotit Ericson. Por jemi të lehtë , lehtë mashtohemi .

Pita dhe spiralja . Serbët pyesin : nga iu erdhë atyre emri “pita” ( shqip pitja , pite ) ?
Ata e spjegojnë kështu “ Formen spirale , ne serbët e quajmë pite.Pita është fjalë sanskrite që do të thot 
“ ati, babai” Ishte dikur Perendia Prajapita , që do të thot “ babi i popullit “ prajapita kishte ardhur nga kosmosi për ta shpëtuar botë. Dhe besuat apo jo, ai ishte serb.

22 Vjecarja Shkodrane, jo vetëm një ambasadore e përbotshme….

by

DENISA GOKOVI: PIANISTE, KËNGËTARE, AKTORE NË BOLLIVUD, AMBASADORE, FILOZOFE, NDËRSA MBUSH, NË 30 MAJ, 22 VJEÇ/
Ajo është aq e re sa dhe e preferuar aktualisht nga producentë në Indi, Amerikë, Afrikë e tj. si aktore, pianiste, këngëtare…Përgjigjet e sa janë porteti i një artisteje emri i të cilës po përhapet në disa vende të botës.
Intervistoi Novruz Xh Shehu/
1.Kush është prejardhja e familjes suaj?
Gjyshi ka ardhur në Shkodër prej Malit të Zi.Njerzit e fisit të gjyshit tim, prekin Beogradin, Sarajevën .Gjyshja quhet Shemsie dhe gjyshi Shyqyri.Babai im Muharremi ka lindur në Shkodër dhe mbart cilësi, vullnet, besim, perkushtim, pushtet shpirtëror dhe individualitet në përparësi të çdo lloj mundësie që është ofruar në jetë! Mami im Burbuqeja ka një përsonalitet të fortë, e zgjuar me shumë shijë për jetën, kultivimin e dashurisë,e përkujdesur dhe e sinqertë.
Kam lindur më 30 Maj 1992. Jam vajza e dyte.Kam gjithashtu një vëlla më të madh 25 vjeç që quhet Ergyn dhe një të vogël 12 vjeç i cili quhet Hermes.
2- Si u diktua nga prindërit dhe kur ,që kishit prirje për muzikë, si arritët të deklamonit talentin si pianiste ? Cila ish mësuesja? Patët ndonjë dalje në skenë dhe kur?
-Jam aktivizuar në fushën artistike që në moshën 6 vjeç! Ndërkohë që familja ime
vendosën që unë të filloja praktikën e të mësuarit në instrumentin e violinës dhe pianos!
Mësueja ime e parë dhe që përshkoi shumë vite të studimit tim pianistik ka qenë Znj. Dorina Saraçi nga Shkodra. Jam aktivizuar në shumë aktivitete pianistike të ndryshme brenda dhe jasht Shqipërisë!
Koncerti i parë që kam marrë pjesë ka qënë në teatrin  Migjeni,( SHkodër), ku në moshë 9 vjeç kam luajtur duet piano-violinë me një shokun tim të fëmijërisë.
Pas një viti ishte konkursi ”Këngët e tokës” dhe jam konkuruar  dënjësisht , duke merituar çmim të tretë! Këtu mund të përmendim shumë konkurse si ”Pjetër Gaci” ” Gjeni i vogël” etj.
Vite të bukura në shkollën ”Prenk Jakova” më kanë prekur në kohë të vështirë, por dhe realtivisht të ndërlikuar sepse pikërisht në moshën time 12 vjeç filluan probleme të mëdha : Politikë- Padrejtësi me një familjë të caktuar që mbartëte një pasuri të konsiderueshme! Natyrisht që arti në po atë kohë sidomos gjatë profesionalizmit kërkonte akoma më tepër investim dhe përkushtim të vazhdueshëm, megjithatë në pavarësi të plotë dhe në sistemin e duhur të punës tim u kam vërtetuar shumë petagogëve dhe kritikëve tanë që mund të realizosh të gjitha ëndrrat e asaj moshe, pa asnjë lloj investimi
Unë arrita që nga mosha 15 vjeç të gëzoja pozitën si presidente e Shkollës duke u vlerësuar si pianistja më e mirë në ” Prenk Jakova”
3-Kush ish kompozimi i parë, teksti i parë i juaji?…
-Unë kam filluar të kompozoj që në moshën 11-12 vjec. Përmes intuitës dhe profesionalizmit që kisha fituar, provoja shumë tema të ndryshme muzikore të cilët vetëm në moshën 15 vjeç gjetën një ”vesh” t’i dëgjonte dhe nga ajo ditë një profesor shumë i nderuar dhe i vështirë në pikpamjen kritikuese,me urdhëroi që unë të vazhdoja në impjenjimin tim të pastër përsa i përket krijimtarisë muzikore.
Teksti im i parë i shkruar e kompozuar prej meje mban titullin ” Jetë e çmëndur” Gjatë kësaj kohe shtëpia ime, catia jonë familjare duke filluar nga viti 2005, ishte përveçse e shëmbur gjysma e saj, nuk gëzonim statusin e mirë ekonomik. Kjo histori përmban vuajtje të tmerrshme, megjithatë qëndrojmë dhe aq fortë saqë suksesi është më pranë se ç’kemi menduar!
  4-Pra Denisa me gjysëm shtëpi duhet të ngrejë e konsolidojë personalitetin artistik?
-Pavarësisht historisë që përmban padrejtësi të kushtueshme në Shkodër….Erdhëm në Tiranë.
Ditët e para të mia në kryeqytet,vetëm në moshën 17 vjeç.
Në çdo zonë kuptova që nuk funksiononte sipas vizionit tim artistik. Në këtë moment filloi të ndryshonte gjithçka për mua, për një vajzë si unë që poshtërohej sepse nuk kishte asnjë qindarkë në xhep. Së pari u regjistrova në Liceun Artistik ” Jordan Misja” sëpse më duhej të përfundoja maturën sistematikisht dhe zyrtarisht! Përcmimi dhe xhelozia ishin hapat e parë që përbënin dhe indiferencën në shumë jetë njerëzish në Tiranë.
Pedagogët që kishin përcaktuar tarifat e tyre për të qenë një vit më pas duke startuar ”AKADEMINË E ARTEVE ”. …Megjithatë përpara se të ngjisja shkallët
Në këtë kohë arriti që emri im të dallohej në Licen Artistik dhe muzika ime arriti të depërtontë në interesimin e shumë njerëzve dhe të panjohur për mua. Gjithashtu aktivitetit im mori përmasa deri në studio muzikore me kërkesen e këngëtarve të ndryshëm të muzikës moderne Shqipëtare.
5- Pra ju nuk ja dhanë të drejtën të shkonit në Akademinë ë Arteve?..Paraqitët kërkësën apo thjesht menduat se ka padrejtësi dhe su drejtuat ?
 -Aspak… Përkundrazi unë jam shumë ekuilibruese si tip por mënyra dhe hipokrizia e përfaqësuar me delikatesë dhe nën personashin ”Petagog” kanë vjedhur shumë xhepa nga studentët tanë. Unë mund të flas më hapur rreth kësaj sepse nuk do i kthehem kurrë atij rrugëtim për asnjë arsye. Gjithashut mirkuptoj studentët që janë aktualisht atje dhe që nuk mund të komentojnë në ambjentet e shkollës por në kafenetë e tyre! Dëshmitare dhe e sigurt dhe për këtë pjesë dorëzimi nga ana e tyre,flas psikologjikisht por dhe detyrimi në të njëjtën kohë për të mbyllur diplomën.
Më vjen keq! Unë e kam fituar Akademinë e Arteve
! Mos të diskutojmë që ZNJ. Nora Cashku dëshironte të vendoste për fatin tim artistik dhe pas një loje tmerrësisht të bukur në piano, një muaj përpara se të merrja vendimin për prezencen time në Akademi, ajo tentoi dhe arriti të thoshte që ”vendi yt vajzë është dhe të përket ty, por nëse më përballon mua. Eja bëj mësime private dhe të shkund xhepat, pastaj fute dhe ti kokën brenda !”
            Historia ime jam unë dhe askush nuk ka të drejtë të vendos për të ardhmen time duke mposhtur dhe familjën time! Nuk do ia lejoj kurrë vetes te familja ime të shpenzoj një qindarkë për ”Plehrat e Tiranës” që dëshmojnë veten si ”Ikonat e hipokrizisë” …
             Më pas rastësisht vendosa të ndaja kohën timë profesionalë me një pedagog të njohur që kishte mbaruar studimet në Gjermani dhe arrita të vendosesha për një kohë të mjaftueshme në Universitetin KRISTAL…Nuk diskutojmë kushtet akoma shumë më të mira dhe ndihesha rehat në aspektin e orëve të detajuara dhe kërkuese për studimet përkatëse.
E gjithë perspektiva ime mbështetet në vullnetin tim personal dhe bashkëpunimin me njerëz shumë të zgjedhur!
Gjithsësi zgjedhja nuk ka çmim dhe pikërisht ky është tundimi për të qenë unik apo i zakonshëm.
6-Pra Ju, përvec pianos keni aftësi e talent për këngëtare, siç ju pash në video…Kur keni nisur të këndoni dheç mendim keni për profilin ë këngës në Shqipëri?
Duhet të qëndroj brenda stilit tim , si një kantautore që është akoma më e vlefshmë nga prëzantimi konceptuar dhe artistik brenda personalitetit.
           Profili i këngës në Shqipëri tashmë e ka marrë mendimin tim mE mos pjesmarrjën time! Pikërisht për këtë arsyë une jam tepër e mjaftueshme dhe e kënaqur të vij me lajme ndërkombëtarë për ”tregun shqiptar” pa dashur të kualifikoj statusin apo fushata të ndryshme mediatike në botë. Aspak. E vetmja diferencë që bëj  është që ndihem tepër e vlërësuar, që kam arritur të ndaj muzikën time për filma të ndryshëm të pavarur në US, China, Indiai. KJO DO TË THOTË QË UNË ZGJEDH,NUK I BINDEM MENJEHERË MARKETINGUT ME TË GJITHA MUNDËSITË QË KAM DHE MBROJ. Tashmë unë jam e lidhur fort pas projektevë që do ndodhin jasht Shqipërisë në komunitete të ndryshme në USA duke përfshirë të preferuarit e mi, njerëzit e sukseshëm Afrikanë. Unë gjithçka e bëj me dashuri dhe dua të mbizotëroj në këtë zgjedhje.
7-Paralelisht Ju keni nisur rrugën e letërsisë filozofike…Nga sa pash në mesazhet apo pjesët, ajo filozofi është produkt i rrebelizmit ndaj realitetit shqiptar.Keni një mënyrë narrative, të shkathët, me inteligjencë të spikatur në mënyrën e dhënies së mesazhit. Kur  keni nisur të shkruani dhe cili është libri juaj që doni ta botoni. Mendoni se do të jetë një zë i veçantë? Keni parasysh që botohen mijëra e miliona libra në vit?
Sa interesant dhe bukur të komentoj për pjesën time akoma më të rëndësishme të filozofisë. Unë kam kuptuar në një moshë relativisht shumë të re që mund të jem unë në filozofinë time dhe jo vetëm nga mënyra e të thënurit… Përpiqem të mbroj veten nga mënyra se si njerëzit mundohen të kufizojnë, strategjinë për lirinë  individuale! …
Libri im është duke u punuar dhe nuk mund të kem akoma një shkak për t’u vardisur nga mënyra se si do dëshironin të tjerët të lexonin tek unë. Këshilla ime më e afërt me publikun është konfliktualitet, fisnikëri dhe dashuria për veten për të lënë gjurmë.
Unë nuk kam bërë asnjë pakt me njerëzit nëse ato mund të kuptojnë filozofinë time apo e ndjejnë veten të ”përjashtuar”.
Kjo është garancia ime dhe sinqeriteti që lidhet me të ardhmen e tyre për të qëndruar së bashku! Unë jetoj me një frymë që e quaj ”DORË JO NJËRËZORË ”, gjë ë cila nuk më ka besuar asnjëherë frikën e konkurencës apo faktin se si duhet të mendoj sa e sa libra mund të botohen.
Respektoj por nuk lexoj sepsë nuk më tërheqin. Gjithsësi me kohën gjithçka do pasqyrohet në emrin tim dhe libri është një projekt shumë i rëndësishëm i imi, dhe në pikpamjë humanitare , diplomatike, psikologjike,filozofike duke flakur tutje shumë plane që japin ”frymë” nga vdekja e njerëzve!
8-Mandej keni nisur karjerën në aktrim duke marrë pjesë në Bollivud…Lutem më tregoni hollësisht mbi rastësinë dhe jo rastësinë e këtij suksesi!
Realisht përpara se të pranoja rolin tim kryesor në Bollyvood, disa producent,apo njerëz të profilizuar në fusha të ndryshme të artit jasht Shqipërisë , cilësonin një fakt që  kam  imazh shumë interesant, intrigues absolutisht televiziv dhe fotozhenike. Gjithashtu mënyra e interpretimit, rebelimi, guximi, dashuria për veten kalon çdo lloj pikpamje të mënyrës për të thënë padyshim që  ia dal mbanë. Je brënda vetes dhe kur arrihet diçka e tillë me veten ke prekur më shumë punë dhe respekt, intuitën apo pretendimin nga drejtues të ndryshëm për të qenë në role të ndryshme të projekteve mbi kushte të përbashkëta dhe qëllime të njëjta.
9-Një vajzë inteligjente dhe 22 vjeç, aktive, dinamike, e disa anëshme me sukses, do të binte në sy të çdo djali . Dashuria është pjesë e jetës, por edhe fiziologjike….Ju keni tronditjen e shikimeve  apo propozimeve patjetër…
-Padyshim që unë kam arritur të mbizotëroj në shumë shije të ndryshme dhe zgjedhje të prekshme, por kam qëndruar e distancuar në raste konkrete  sepse qëllimi dhe tundimi im rigoroz ka prekur stabilitetin dhe fuqinë time intelektuale në aspektin profësional dhe një punë shumë të madhe. Ndaj nuk më ka lidhur asgjë fatkeqësisht me tiparet e propozimeve për një dashuri të mundur në Shqipëri. Propozime interesante kam patur dhe disa të tilla nga njerëz veçanarisht special dhe shumë të zgjuar, por jo nga Shqipëria,kryesisht komunitete të ndryshme të njerëzve në bot, që kanë besuar në kulturën dhe shijen time individuale!
 10-Më sqaroni pak se përzgjedhjen e emrit tuaj si ambasadore e organizatës humanitare, ndër 48 vënde të tjerë me qëndër në Varshave.
 Më lejoni të ju shpjegoj mënyrën dhe drejtimin përkatës nën emërimin si Ambasadore dhe përfaqësuese në disa organizata por dhe shoqata të rëndësishme ndërkombëtare përmes vëndeve të ndryshme të botës përfshirë Indinë, US , Dubai, Canada etj.
Jo vetëm rastësisht por dhe mbi një punë të jashtëzakonshme tashmë jam e previligjuar që kam fituar vëmëndjen e shumë përsonaliteteve të njohur përfshirë kompani dhe korporata konkuruese në treg ndërkombëtar!
        Aktualisht unë nuk vazhdoj studimet në Kristal,tashmë jam shumë e angazhuar në konferenca të ndryshme per paqen dhe stabilitetin në botë! Qëllimi im nuk është të qëndroj për shumë kohë të gjatë në Shqipëri edhe pse jam gjatë gjithë kohës në lëvizje,gjithashtu në finalizimin dhe vazhdimësinë e projekteve më tutje.
Natyrisht që qëllimi im është të bëhem e pasur dhe pikërisht kjo është arsyeja që dëshiroj të investoj sipas kritereve bazë të një strukture të lartë biznesi për njerëzit e varfër duke dhuruar veten shpirtërisht dhe psiikologjikisht!
Unë do të jem aq sa jam ndikues për shumë zëra dhe shpirtra që vuajnë në mungesë të potencës dhe hipokrizisë nga drejtues të caktuar! Më lejoni të theksoj që kam zgjedhur rrugën e vështirë për t’u pasuruar sepse ndryshe tashmë do isha në ”front”
Përkundrazi mendoj se duke u angazhuar në të gjitha rolet e mia artistike dhe diplomatike arrij të realizoj personalitetin tim dhe veçënarisht duke theksuar që për të qenë artist i kompletuar duhet të ndikosh dhe njohësh veten plotësisht!
11-Së fundmi cfar do të thoshit për 22 vjecarët që rrinë me mijëra në mijëra kafene të Shqipërisë?!
 -Ah 22- vjecaret! E vërteta është se nuk po e injorojnë kohën vetëm ky brez i ashtuquajtur si i paaftë dhe e konsiderojnë në varësi të imponimit ose vlerësues ose humbës në të njëjtin takt për të dhënë dorheqjen!
Unë nuk jam absolutisht dakort me strukturën politike dhe për aq kohë sa nuk respektohet dhe zbatohen kushtet për të civilizuar nje shtet të caktuar,padyshim që do kemi jashtëzakonisht vështirësi në edukimin e të rinjve tanë. Qëllimet parimore ndryshojnë nga paramendimët që prodhojnë paaftësi. Megjithatë unë kam shpresë dhe motiv për vendin tim mbi cilësitë që zotërojnë njerëzit tanë.
 
Tiranë 28 maj 2015

Eliza Dushku: Zbulova vlerat e rralla të Shqipërisë

by

Eliza Dushku promovon ne Shqiperi – turizimin shqiptar me dokumentarin “Dear Albania”/
Shkruan:Beqir SINA-TIRANE/
TIRANE :Dokumentari “Dear Albania”, i aktores me origjinë shqiptare, Eliza Dushku, u prezantua mbrëmë në sallën “UNESCO” të Muzeut Historik Kombëtar në Tiranë. Një rrugëtim në 15 qytete të Shqipërisë, duke përfshirë edhe Tetovën dhe Prishtinën, në një guidë turistike promovuese për traditat,kulinarinë, besimin dhe turizmin shqiptar u shfaq falas për qytetarët e shumtë që kishin mbushur sallën në Muzeun Historik Kombëtar.
Artistja me origjinë shqiptare, Eliza Dushku, ka prezantuar në Tiranë dokumentarin e xhiruar në qytete si Berati, Gjirokastra, Vlora, Saranda etj.
Në të janë pasqyruar vizitat në manastire, plazhe, por edhe takimet me njerëzit e thjeshtë.
“E dashur Shqipëri. Kam qenë gjithnjë kureshtare dhe e hipnotizuar nga misteret e tua”. Me këto fjalë e nis dokumentarin e saj aktorja hollivudiane me origjinë shqiptare, Eliza Dushku, nën titullin “Dear Albania”.
Dokumentari është ideuar si një guidë turistike promovuese për traditat, besimin dhe turizmin shqiptar.Në dokumentarin “Dear Albania”, përshkruhet një rrugëtim në 15 qytete të Shqipërisë, duke përfshirë edhe Tetovën e Prishtinën.Ndërsa prezanton dokumentarin, aktorja pranon se dëshira për të njohur Shqipërinë e ka shoqëruar nga vegjëlia.
Dushku: “Kur ishim te vegjel dhe shkonim ne shkolle, kur i thoshiim ne mësueses se ishim shqiptarë, ajo na thoshte jeni armenë. Por ne këmbëngulnim dhe thoshim se Shqipëria është një shtet që ekziston me të vertetë dhe një dite ne do ta njohim më mire”.
Dokumentari “Dear Albania”, është shfaqur mbrëmë në Muzeun Historik Kombëtar, dokumentari është përcjell edhe nga artistët, në mesin e tyre edhe Inva Mula/
Gjatë ceremonisë së shfaq jes së dokumentarit, e shoqëruar edhe nga vëllai i saj Natte Dushku,aktorja e njohur Eliza Dushku theksoi se “filmi nisi si një shprehje e dashurisë ndaj vendit të origjinës. Babai im Filipi edhe pse nëna ime ishte daneze, më thoshte shpesh ‘Ti je shqiptare, ke mbiemrin Dushku’ .Ai kishte dëshirë që fëmijët e tij ta njihnin Shqipër i në”.“Unë e njoha Shqipërinë hap pas hapi dhe jam surprizuar me njohjen e popullit nga kam origjinën. Jam e lumtur që e bëmë këtë projekt”, tha Dushku. Ajo falënderoi edhe bashkëpunëtorët e saj fotografin e njohur shqiptar, Fadil Berisha,aktorin Blerim Destanin dhe gjithë stafin që ka ndihmuar në realizimin e këtij filmi.
Aktorja e njohur hollivudiane Dushku tha se “e kam nisur këtë projekt me dashurinë që kisha nëzemër për Shqipërinë dhe në fund zbulova vlerat e ralla të këtij vendi, kulturën, njerëzit, këngët, vallet, kuzhinën”.Dokumentari është një bashkëprodhim mes Dushkut dhe fotografit me famë
botërore Fadil Berisha, ndërsa rol të rëndësishëm ka luajtur edhe aktori Blerim Destani.
Në qendër të dokumentarit janë pamjet e mrekullueshme ku ka udhëtuar aktorja Eliza Dushku dhe pikërisht 15 qytete kryesore të Shqipërisë në kërkim të rrënjëve të saj ku dalin në pah bukuritë natyrore dhe kulturore të Shqipërisë turistike. Aktorja e nis udhëtimin e saj nga Kalaja e Krujës, por një vend të rëndësishëm zë kryeqyeteti shqiptar, Tirana duke udhëtuar më pas për në Berat, Korçë, Berat, Shkodër dhe pa harruar bukuritë e bregdetit, të cilat i quan të mrekullueshme.“E dashur Shqipëri. Kam qenë gjithnjë kureshtare dhe e hipnotizuar nga misteret e tua. Unë jam një shqiptare e Amerikës nga Bostoni. Gjyshërit e mi emigruan në Amerikë në vitet 1940 dhe u larguan nga kjo jetë përpara se unë të lindja. Babai im më ka mësuar të jem krenare për gjakun tim shqiptar dhe tani është koha për mua që të zbulojë përse-ne”, me këto fjalë e nis dokumentarin e saj nën titullin “E dashur Shqipëri” aktorja hollivudiane me origjinë shqiptare Eliza Dushku.
Eliza Dushku lindi më 30 dhjetor 1980 në Boston, Massachusetts, prindërit e sajn janë profesorë universiteti, babai është nga korça , ndërsa nëna daneze.Ajo u bë e njohur me rolin Faith në TV serinë “Buffy” dhe nga seriali televiziv “Angel”. Dushku ka luajtur në dy seriale të rrjetit Fox, Tru Calling dhe Dollhouse. Ajo është gjithashtu e njohur dhe për rolet në filma si “True Lies”, “The New Guy”, “Bring it On”, “wrong Turn”, dhe “Jay and Silent Bob Strike Back”, gjithashtu në aktivitetin e saj nuk mungon dhe si dublante me zërin e saj për lojëra elektronik

Çamët ishin dhe mbeten pjesë e antifashizmit ndërkombëtar

by

Antifashistët e Çamërisë në kampet e përqëndrimit në Itali e Gjermani./
Nga Hyqmet Zane/*
Reagimet zyrtare greke në lidnje me komunitetin çam pas vizitës së presidentit të turqisë Erdogan, i cili takoi drejtues të PDIU, kanë krijuar një tendsion mes dy shteteve si pjesë e strategjisë së tensioneve që ka prodhuar në 103 vjet me rradhë shteti helen. Qëndrimet e fundit janë të njohura për shqiptarët në tërësi dhe vetë komunitetit çam në veçanti që për 71 vjet ka vuajtur pasojat e një genocidi antinjerëzor dhe antishqiptar njëkohësisht nga segmentet shoviniste greke, edhe pse zyrtarisht dhe faktikisht janë provuar qëndrimet anti nazifashiste të shqitparëve të Çamërisë në Luftën II Botërore.
Kam mendimin se librat e shkruara për historinë e Luftës II Botërore kanë një mangësi të theksuar në saktësimin e të vërtetave kur vjen fjala për kontruibutin e komunitetit çam në krah të antifashizmit botëror. Nuk pretendoj se i kam shfletuar të gjitha librat historikë, por kam të drejtën të them se, sa herë që Athina zyrtare ka akuzuar haptazi komunitetin çam si “bashkëpunëtorë me nazifashizmin”, qëndrimet e Tiranës zyrtare kanë qenë të vakëta ose aspak të dukshme. Në këto 24 vjet të historisë së demokracisë shqiptare nuk kam dëgjuar një herë një zyrtar politik që të mbajë një qëndrim të prerë dhe me fakte të protagonizmit të çamëve në krahun e antifashizmit gjatë Luftës II Botërore.
Kur e pohoj një gjë të tillë, kam parasysh se vetëm Presidenti Alfred Moisiu ka bërë aktin vendimtar kur ka dekoruar pjesëtarë të komunitetit çam që kanë qenë të internuar në kampet e përqëndrimit dhe të shfarosjes në masë në Itali e Gjermani me “Medaljen e Artë të Shqiponjës”. Ka qenë viti 2005 kur në Elbasan dhe në Vlorë janë dekoruar dy pjestarë të këtij komuniteti si ish të internuar në këto kampe famëkëqinj. Motivimi i këtyre dekorimeve ka qenë i tillë “Në shenjë vlerësimi të lartë dhe respekti të përhershëm për kontributin e dhënë në luftë kundër pushtuesve nazifashistë, në Krahinën e Çamërisë dhe për rezistencën e vuajtjet, si i internuar në kampin e përqëndrimit të Dakaos”.
Ndërkohë që ka edhe të tjerë pjestarë që kanë qenë në këto kampe dhe ata kanë emër dhe mbiemër, kanë trashëgimtarët e tyre legjitimë dhe që janë simbol i një flamuri për tu thënë grekëve nacionalistë ekstrem se komuniteti çam që u shpërngul me dhunë dhe vrasje nga trojet etnike nuk kishte asnjë lidhje me nazifashizmin dhe e gjithë paranoja e ngritur nga zyrtarëte Athinës është një artificialitet për të justifikuar genocidin e sprastrimit etnik shqiptar nga Çamëria si një terrizëm shtetëror.
Ndoshta një president apo një kryeministër, një diplomat apo politikan i sotëm do të duhej që në këtë jubile të 70 vjetorit të fitores mbi nazifashizmin të pohonte me plot gojën emrat e heronjve dhe dëshmorëve nga Çamëria, si emrat e atyre burrave që u internuan si antifashistë në Itali e Gjermani. Dhe këtë nuk do ta bëjnë në emër të interesave të komunitetit çam apo të përfaqësuesve të PDIU, por në emër të drejtësisë dhe kontributeve që kanë dhënë çamët si antifashistë në një luftë botërore. Është një rast komod për ta pohuar një fakt të tillë si një e vërtetë historike e shkruar me gjakun e Heroit të Popullit Ali Demi nga Filati, vrarë në Kaninë të Vlorës, Bido Sejko nga Filati i vrarë në Konispol. Daut Rakipi nga Koska, Ethem Yzeiri nga Vërsela, Hysen Pasho, i biri i Vejselit nga Galbaqi, i vrarë në Qeramicë në përpjekje me bandat e Napoleon Zervës, i inkuadruar në
batalionin “Ali Demi”, Fahri Jasini nga Varfanji, Shaban Hamiti nga Grikohori.
Sipas një studimi të historianit të mirënjohur Ibrahim D. Hoxha, ai shkruan “Për çlirimin kombëtar u flijuan anë e kënd truallit shqiptar, madje edhe më përtej, në Mal të Zi e Bosnjë, mbi 100 e ca djem nga më trimat e Çamërisë. Emrat dhe jetën e tyre i kam pasqyruar në “Enciklopedi Jugshqiptare”, Volumi I e II, nga e cila po përmend vetëm disa nga të rënët e çetave dhe batatalionit të lavdishëm, “Çamëria” si edhe të brigadave I, II. III. V, VI, VII, VIII, XII etj.
Abedin Haki Musa Sejkua (1900-1944) nga Filati, ish-luftëtar i batalionit “Çamëria” e në vijim zv.Komandant i batalionit “Naim Frashëri”, Brigada VI Sulmuese. Vrarë mbi fshatin Dishat më 22 apo 23 qershor.
Ferik Islam Çaçani (1918-1943) nga Janjari, partizan i batalionit “Çamëria”, vrarë më 15 shtator në malin Nartë gjatë përballjes së njësisë naziste.
Hadif Nezir Veliu, (1924-1943) nga Shalësi, partizan i batalionit “Çamëria”, vrarë më 28 shtator në Konispol gjatë mbrojtjes së qytetit nga sulmuesit nazistë.
Halil Azem Munga nga Markati (1923-1943), batalioni “Çamëria”, vrarë në Qafë të Likojanit më 15 shtator gjatë përballjes me sulmuesit nazistë.
Husejn Muharrem Veliu, (1912-1943) nga Konispoli, partizan i batalionit “Çamëria”, vrarë më 28 shtator në faqen malore paksa mbi Konispol gjatë përballjes me njësinë mësymëse naziste.
Ibrahim Vejsel Abdullahu (1915-1944) nga Galbaqi, partizan i batalionit 4-rt, regjimenti i 15-të ELLAS-it, vrarë në Mallun më 18 korrik gjatë përleshjes me zervistët.
Ibrahim Vejsel Halluni, (1919-1944) nga Filati. Partizan i renditur në batalionin 4-rt të regjimentit 15-të ELLAS-it. U vra më 13 korrik në Mallun, gjatë luftimeve kundër EOEAS-itëve të N. Zervës.
Muharrem Murteza Abdullahu nga Spatari (1910-1944), pjestar I bat. IV, regj. 15 ELLAS-it, vrarë në Mallùn në korrik, gjatë përleshjes me zervistët.
Nail Lutfi Tana, (1925-1944) nga Luarati, partizan i batalionit të I-rë të Grupit 4-rt, vrarë më 26 gusht në Konispol gjatë luftimit kundër nazistëve.
Selman Izet Kushi nga Spatari, ndërlidhës ndërmjet njësive ushtarake Nascionanalçlirimtare shqiptare dhe atyre ELLAS-ite. Vrarë në vendlindje gjatë përplasjes me zervistët.
Telha Ali Plaku, (1915-1943) nga Konispoli, batalioni “Çamëria”, vrarë në Konispol më 28 shtator gjatë përleshjes me mësymësit nazistë.
Veliko Musli Rexhua, (1924-1944) nga Markati, komisar kompanie i batalioni “Çamëria”, vrarë më 21 korrik në Delvinë gjatë sulmit të grupit 4-rt kundër përqëndrimit nazist.
Zihni Ilmaz Sheqiri, (1925-1943) nga Shqefari, partizan i batalioni “Çamëria”, njësia luftarake konispolite, vrarë më 28 shtator në faqen malore mbi Konispol gjatë kacafytjes me njësinë mësymëse naziste.
Zuhdi Zequa, (1923-1945) nga Çamëria, N/Toger, komandant toge në batalionin e I-rë, të brigadës I-rë Sulmuese, vrarë në Kelmend.
Nuk mund të harrohen në këtë listë 55 dëshmorët e luftës së Konispolit që mund të thuhet se ishte lufta e vërtetë e asaj kohe ndaj gjermanëve. Po aq sa nuk mund të harrohen të gjithë ata bij të Çamërisë që u inkuadruan në batalionet dhe brigadat partizane dhe luftuan me atë trimëri që merituan dekorime dhe vlerësime të mëdha.
Por le të kthehemi tek ata që kanë qenë të interuar në kampet e përqëndrimit në Itali e Gjermani që pothuajse nuk përmenden asnjëherë si bij të Çamërisë dhe kontribues në Luftën II Botërore. Dhe jo vetëm kaq. Këta njerëz që sakrifikuan jetën e tyre për antifashizmin nuk kanë marrë asnjë pension apo shpërblim lufte, por as edhe nga ato dekoratat që shpërndan Putini i Rusisë, sepse vendi i tyre i origjinës nuk është kujtuar ndonjëherë jo thjesht t’i dekorojë, por as Greqia, ku këta burra kanë qenë shtetas grekë me orgjinë shqiptare nuk i përmend, por edhe familjet e tyre i ka persekutuar dhe i ka ngatërruar me bashkëpunëtorët me nazizmin siç kërkon të cilësojë çamët.
Në këtë kuptim, lind pyetja se drejtësia europiane që është kaq shumë e ndjeshme për një fjalë që tha kryeministri për bashkimin e trojeve shqiptare të Shqipërisë me Kosovën, as që i bëhet vonë se këta bij të Çamërisë që ishin antifashistë sublim, persekutohen nga një shtet i ashtuquajturi demokratik që shkel çdo parim të së drejtës ndërkombëtare.
Antifashistët e Çamërisë në kampet e përqindrimit në Itali e Gjermani.
Nuri Emin Zane, nga Filati i Çamërisë i datëlindjes 20 nëntor 1913 dhe ka vdekur më 04 nëntor 1988 në Elbasan-Shqipëri, internuar në Mat’hausen e më pas në Dakao e në Mynih. Kthehet nga internimi në gusht 1945 në Janinë dhe nuk lejohet të shkojë në shtëpinë e tij në Filat se i thanë që i kemi përzënë çamët, ndaj erdhi në Shqipëri, ku gjeti familjen. Edhe si antifashist nuk u lejua të jetonte në shtëpinë e babait dhe gjyshërve të tij braz pas brezi.
Hajri Hasan Fetahu, lindi në Grikohor të Çamërisë në vitin 1918 dhe vdiq në Vlorë më 1977. U internua nga italianët në vitin 1941 në Rexho-Emilia të Italisë, më pas në Gajel dhe pas rënies së Italisë u internua edhe nga gjermanët në Dakao të Gjermanisë. U kthye gjallë fatmirësisht, por nuk u lejua të shkonte në shtëpinë e tij në Çamëri, edhe pse ishte antifashist.
Mezan Emin Jonuzi, lindur me 30 qershor 1910 në Varfanj të Gumenicës në Çamëri të Greqisë, që ka vdekur më 4 shkurt 1963 në Durrës-Shqipëri. Ka qenë i internuar në Itali e më pas në Gjermani. U kthye nga internimi dhe nuk u lejua të shkonte në vendin e lindjes së tij edhe pse ishte antifashist.
Osman Zenel Taka, lindur në Filat të Çamërisë më 1918 në Filat dhe ka vdekur 02 nëntor 1982 në Lushnje. Ka qenë internuar në zonën e Brindizit në Itali, pasi i kishin grumbulluar në Levan të Fierit në qershor të vitit 1941 dhe më pas kaloi në Dakao të Gjermanisë në vitin 1943 deri në kapitullimin e Gjermanisë dhe mbarimin e Luftës II Botërore.
Bejaz Muhamet Muho mga Arpica ka qenë internuar në Mat’hauzen që jetoi e vdiq në Sukth.
Janë edhe të tjerë që vdiqën në këto kampe por për arsyet e shpërnguljes dhe shuarjeve të familjeve çame kanë mbetur anonimë edhe për shkak të peripecive që kaloi komuniteti çam në vitet e para të shpërnguljes. Por ajo që vlen të përmendet sot pas 70 vjetësh të mbarimit të Luftës II Botërore është tërheqja e vëmendjes ndaj atij që njihet si Komiteti i Veteranëve të Luftës apo OBVL që të evidentojë tërësisht këto fakte historike dhe të promovohen si dëshmi autentike të të vërtetave historike.
Si një fjalë goje dhe si një mashtrim historik, grekët dhe Athina zyrtare kërkonë të mohojnë deri edhe vetë Çamërinë apo komunitetin çam që jetoi në këtë tokë, por edhe të mohojnë luftën e partizanëve dhe nacionalistëve që e donin vendin e tyre dhe e mbrojtën atë me pushkë në dorë dhe ku ranë dëshmorë dhe mbetën në memorien e kombit dhe që nuk mund të ketë Europë apo Greqi që të hedhë baltë apo të mohojë të drejtat e popujve sado të vegjël qofshin ata kur mbi ta kanë ushtruar genocide antinjerëzore si ndaj shqiptarëve të Çamërisë.(* E dergoi per Diellin Mustafa Xhepa)