Archives for September 2015

Dosjet sekrete dhe tranzicioni i Shqipërisë

September 27, 2015 by dgreca

Intervistë me dr.Lori Amy mbi diktaturën, dosjet sekrete dhe tranzicionin e Shqipërisë/

Dr.Lori Amy, pedagoge në Universitetin e Georgias, është duke shkruar një libër të ri mbi Shqipërinë, kujtimet traumatike dhe identitetin nën regjimin komunist dhe gjatë tranzicionit.Për librin e saj ajo po mbledh gjithë historitë që i treguar shqiptarët mbi komunizmin dhe tranzicionin, në mënyrë, që sic thotë, bota ta kuptojë se sa shumë kanë vuajtur ata.“Për 50 vjet në regjimin komunist, afro gjysëm shekulli izolim, dhe e shtypur brutalisht, Shqipëria pësoi vuajtje të mëdha. Shqiptarët po vuajnë ende nga pasojat e komunizmit, por gjysma e popullatës nën 30 vjeç po vuajnë përsëri gjatë tranzicionit” – thotë ajo.

Kjo është, sipas saj, një tjetër përvojë traumatike, ndonëse varfëria e thellë tani ndryshon shumë nga varfëria e regjimit komunist.“Në atë kohë ishin të gjithë të varfër. Ndërsa tani pak njerëz kanë pasuri të përqëndruar fort në duart e tyre, ndërsa pjesa tjetër e popullit po varfërohet vazhdimisht. Diktatura shkatërroi besimin dhe çdo mundësi për besim” – thotë zonja Amy.

Një tjetër pasojë traumatike që regjimi ia përcolli tranzicionit është se tani njerëzit nuk kanë më besim që mund të arrijnë diçka me përpjekje, sepse besimi i tyre u tradhtua dhe u shkatërrua, por në 25 vjetët e fundit pak njerëz flasin për vlerat dhe shumica flasin vetëm mbi përfitimet, thotë dr. Lori Amy.

“Ekziston një boshllëk i madh midis përvojave dhe kujtimeve ndërmjet brezave të vjetër, të mesëm dhe të rinj. Kanë ndodhur shumë ngjarje të dhunshme, që nuk po përcillen si informacion nga një brez në tjetrin dhe zhvillimet e vërteta po harrohen pa u ndriçuar plotësisht”- shtoi ajo.

Sipas saj, është e kotë frik se gjoja hapja e dosjeve do të shkaktojë tension tek njerëzit që do të mësojnë kush i spiunoi, dhe ata mund të zemërohen dhe të kundërveprojnë.

Në vitin 2010 dr. Amy intervistoi shumë të burgosur politikë në Shqipëri dhe mblodhi shumë histori.

Prej tyre doli se këtu të gjithë viktimat i njohin gjyqtarët që i dënuan, prokurorët dhe dëshmitarët.

Ajo mendon se koha kur ata mund të sulmonin persekutorët e tyre ka kaluar, ndërsa nëpër dosjet e Sigurimit të Shtetit janë pa u zbuluar informatorët e niveleve të ulëta, në atë pjesë materialesh që kanë mbetur, sepse shumë prej tyre janë shkatërruar.

“Kur të nisë leximi i atyre të dhënave, unë pyes a kemi mundësi të ndalim një çast dhe të interesohemi jo se çfarë ka ndodhur, por pse dhe si ndodhi që pati aq shumë informatorë. Nëse ne do të studiojmë si ndodhi, atëherë ne do të zbulojmë strukturën e terrorit” – thotë dr. Ami.

Ajo mendon se çdokush në atë sistem ishte, në një mënyrë a në një tjetër, viktimë e dhunës së asaj strukture. Njerëz të ndryshëm e pësuan atë dhunë në mënyra të ndryshme.

Sipas saj, nëse njerëzit merren me pjesët e vogla të secilës ngjarjeje, atëherë do të humbin pamjen e plotë që duan të zbulojnë. Pastaj edhe lustrimi është çështje me rëndësi.

“Publiku e di mirë se kush ishte në zyrat e larta të regjimit komunist dhe më vonë gjatë 25 vjetëve tranzicion. Ata kishin në dorë gjithë dokumentat sekrete për veten e tyre dhe i shkatërruan ato. Ata nuk mund të linin pas dokumenta që njollosnin figurën e tyre. Kjo nuk është një çështje që zbulohet nga dosjet” – thotë ajo, duke shtuar se njerëz të regjimit komunist nuk duhet të mbajnë poste shtetërore në sistemin e ri, por kjo është një detyrë e vështirë.

Dr. Amy është gjithnjë pro që dosjet të hapen për arsye studimore, për të parë historinë e vendit, sepse qytetarët nën 30 vjeç nuk e dinë as nga vijnë. Hapja e dosjeve duhet të jetë një proces analizash kritike pse ndodhi ajo dukuri.

“Nëse mendojmë se hapja e dosjeve do të sjellë drejtësinë, – thotë studiuesja – ne mund të tradhtohemi përsëri, ne mund të zhgënjehemi përsëri. Drejtësia nuk do të vijë për shkak të hapjes së dosjeve. Drejtësia do të vijë kur secili prej nesh të përballet me të vërtetën për çfarë ka ndodhur në të kaluarën”.

Sipas saj, hapja e dosjeve është vetëm një përmasë e përballjes me të vërtetën, por hapja e dosjeve ka rrezik të keqpërdoret për konsum dhe për pushtet, si ka ndodhur për 25 vjet.

“Pyetja nuk është a duhen hapur dosjet, por si duhen hapur ato. Nuk është aq e thjeshtë; hyn aty, marr dosjen, e hap dhe e lexon çfarë ka brenda. Dokumentat duhen sistemuar, skeduar, arkivuar, dixhituar dhe ndarë në mënyra shkencore; këto procese nuk janë aspak të lehta” – tha dr. Amy.

Ajo mendon që hapja e dosjeve do të thotë analizë e tyre, çfarë, si dhe pse ndodhi. Sipas saj, kjo analizë është themelore, sepse shumë nga funksionet e atij regjimi vazhdojnë të zbatohen edhe tani.

“Kur të kuptojmë se çfarë ndodhi nën atë regjim, ne mund të përdorim analizën për të parë se si dhe pse strukturat e totalitarizmit vazhdojnë edhe sot. Përfitimi i vërtetë është se si të përfshihemi në mënyrë të frytshme në procesin e hapjeve e dosjeve” – thotë ajo.

Dr. Amy thotë se kur vizitoi për herë të parë Shqipërinë gjeti një vend kaq të pasur me histori, arkeologji dhe minerale, por që kishte një popull aq të varfër.

Libri i saj shpjegon se si kaloi Shqipëria nga Lufta e Ftohtë, nga e cila Shqipëria ende ka pasoja, në kohën e re.

Studimi përpiqet të shpjegojë se si mbërritën shqiptarët deri këtu, a munden ta ndryshojmë këtë trajektore dhe si mund të jetojnë më mirë në këto rrethana.

Dr. Amy thotë se ky libër u drejtohet brezave të rinj në Shqipëri, që ata të mësojnë dhe të kuptojnë çfarë ka ndodhur në vendin e tyre, sepse vetëm kështu ata mund të përfytyrojnë të ardhmen e tyre.(Intervistoi:Ilirian Agolli- VOA)

Papa, të burgosurve: jam këtu si vëlla, për të ndarë dhimbjen

September 27, 2015 by dgreca

Menjëherë pas takimit me ipeshkvijtë, Papa Françesku shkoi në burgun më të madh të Filadelfias, burg për meshkuj, ku ai u takua me të burgosurit, duke ndarë me ta gjendjen e tyre aktuale e duke u lutur së bashku me ta për dhimbjet e shpirtit të tyre: “Kam ardhur sidomos si vëlla, për të ndarë gjendjen tuaj e për ta bërë timen; kam ardhur që të lutemi së bashku e t’ia paraqesim Zotit gjithçka na dhemb e gjithçka na inkurajon, për të marrë prej Tij, forcën e Ringjalljes”, tha Ati i Shenjtë.

Duke u nisur nga pjesa ungjillore në të cilën Jezusi u lan këmbët dishepujve, në Darkën e Mbrame, Ati i Shenjtë kritikoi ato sisteme burgosjeje, ku nuk bëhen përpjekje për t’u kujdesur për plagët e njerëzve, nuk shërohen ato e nuk krijohen mundësi të reja. Papa këshilloi që periudha e jetës, të cilën njerëzit që kanë gabuar në udhën e tyre e kalojnë në burg, të shndërrohet në ndihmë për të burgosurin që ai të hyjë sërish, kryelart, në shoqëri, sepse shpesh, plagët e të burgosurit janë edhe ato të vetë shoqërisë.

“Jetoni – u tha 100 të burgosurve Bergoljo – një çast të vështirë, plot tension, të dhimbshëm për ju, por edhe për familjet tuaja, për gjithë shoqërinë. Një çast, që në jetën tuaj, mund të ketë vetëm një qëllim: t’ju shtrijmë dorën për të rimarrë udhën, t’ju shtrijmë dorën për t’ju ndihmuar në reintegrimin shoqëror. Një integrim në të cilin bëjmë pjesë të gjithë, të cilin të gjithë jemi të thirrur ta nxisim, ta shoqërojmë e ta realizojmë. Një integrim i kërkuar e i dëshiruar nga të gjithë: të burgosur, familje, funksionarë, politika shoqërore dhe edukative. Një reintegrim, që i bën mirë dhe e ngre nivelin moral të gjithë bashkësisë”.

Papa, ipeshkvijve: bindini të rinjtë se familja është kryevepra e Zotit/

Shtegtimit të dhjetë apostolik të Papës Françesku në Kubë e në SHBA-të po i vjen fundi. Sot, Ati i Shenjtë ndodhet akoma në Filadelfia për Takimin Botëror të Familjeve, ku fillimisht u prit nga ipeshkvijtë e mbledhur në këtë qytet pikërisht për Takimin. Më pas, takoi të burgosurit në Institutin Curran-Fromhold, burgu më i madh për meshkuj i Filadelfias. Sonte, në orën 22.00, me atë evropiane, Ati i Shenjtë do të kremtojë meshën për mbylljen e Takimit VIII Botëror të Familjeve e pasi të përshëndesë në aeroport, komitetin organizator, vullnetarët dhe bamirësit e këtij udhëtimi, do të kthehet në Vatikan. Por t’i kthehemi takimit të sotëm me ipeshkvijtë nga e gjithë bota.

Sfidat e sotme të familjes

I përqendruar mbi familjen, mbi sfidat që ka përpara në epokën bashkohore dhe mbi përgjigjet, që duhet të japë Kisha: edhe kësaj herë, në fjalën e tij, Papa Françesku vuri në dukje argumentet, që ka më për zemër, qendra e këtyre ditëve në Filadelfia me familjet e mbarë botës. “Familja – nënvizoi Papa – është vendi themelor i besëlidhjes së Kishës me krijimin e Zotit”, është kryevepra e krijimit të Tij. Duke marrë si shembull ndryshimin e një dyqani të thjeshtë, nga një vend ku njerëzit gjenin të gjitha gjërat, që u duheshin, pavarësisht se jo në shumëllojshmërinë e sotme, në një supermarket, ku nuk ke asnjë lidhje me shitësin, asnjë afërsi me të tjerët, Papa Françesku vuri në dukje se është konsumi ai, që vendos për gjithçka. Konsumohen kështu edhe marrëdhëniet, miqësitë, fetë, duke e bërë të afërmin, njeriun, gjithnjë e më pak të rëndësishëm:

“Kjo sjellje lind një kulturë, që hedh poshtë çdo gjë që ‘nuk duhet më’, ose ‘nuk kënaq’ shijet e konsumatorit. Kjo sjell një plagë të madhe, një vetmi radikale, në të cilën detyrohen të zhyten shumë njerëz. Vetmi, që ka frikë nga impenjimi, në përpjekjen e shfrenuar për t’u ndjerë dikushi. …Por do të gabonim po ta interpretonim këtë ‘kulturë’ të botës aktuale vetëm si pakënaqësi ndaj martesës e familjes, për shkak të një egoizmi të thjeshtë. Shumë të rinj, në gjirin e kësaj kulture frenuese, kanë bërë të tyren një lloj frike të pavetëdijshme. E paralizohen para hoveve më të bukura e më të larta, edhe kur janë të nevojshme. E shtyjnë martesën, në pritje të kushteve për mirëqënie ideale. E ndërkaq, jeta konsumohet, pa shije”.

Mos shpjegoni, ftojini të rinjtë të kenë guxim

Papa tregoi se e njeh mirë kulturën e rrjeteve shoqërore, sa të nevojshme aq edhe pa asnjë lloj qëllimi, përveçse dëshirës për të pasur sa më shumë ndjekës, nëse përdoren thjesht për të kaluar një çast të ditës, i cili kthehet në një çast të jetës. Shijet e vërteta për jetën, nënvizoi Papa, i cili ftoi të mos kritikohen më kot të rinjtë, piqen me kalimin e kohës e janë fryt i investimit bujar të pasionit, të inteligjencës e të entuziazmit. E ç’duhet të bëjnë barinjtë e Kishës?

“Jemi të thirrur t’i mbledhim forcat e të nxjerrim sërish në dritë entuziazmin për lindjen e familjeve, që i përgjigjen më shumë bekimit të Zotit, sipas vokacionit të tyre! Jo aq duke shpjeguar e rishpjeguar të këqiat e kushteve aktuale të sotme dhe të mirat e krishterimit, sa duke i ftuar haptas të rinjtë të marrin guximin e të zgjedhin martesën e familjen. Duhet t’u tregojmë se Ungjilli i Familjes është vërtet ‘Lajm i Mirë’ në një botë ku duket sikur mbretëron vetëm kujdesi për vetveten! Këmbëngulja në formimin e familjes e në zhvillimin e saj e shndërron botën dhe historinë”.

Ngjajini nënës e babait

Që këndej, detyra e meshtarëve, rregulltarëve dhe ipeshkvijve të vigjëlojnë mbi jetën dhe zhvillimin e besimtarëve, pa fjalime, por me kujdes baritor, me lutje, duke i ngjarë nënës e babait e jo një njeriu, që ka mësuar të jetojë pa familje. Bariu i mirë, tha Papa, heq dorë nga dashuria e familjarëve të vet për t’ua kushtuar të gjitha forcat, me ndihmën e Zotit, bekimit të dashurisë ndërmjet burrit e gruas, që plotësojnë planin e krijimit të Zotit:

“Shërbimi ynë ka nevojë ta çojë më tej besëlidhjen e Kishës me familjen. Përndryshe thahet, dobësohet, meket e, familja njerëzore largohet pa pushim, për fajin tonë, nga Lajmi i Mirë, që na ka dhënë Zoti. Familja është aleatja jonë, dritarja jonë mbi botën, evidenca e bekimit të pakthyeshëm të Zotit për të gjithë bijtë e kësaj historie të vështirë e të bukur të krijimit, së cilës, Zoti na ka kërkuar t’i shërbejmë”.

Papa me viktimat e abuzimit seksual: përgjegjësit do të japin llogari

September 27, 2015 by dgreca

Të dashur vëllezërit e motrat e mia në Krishtin, jam i lumtur që më jepet rasti t’ju takoj: prania juaj është bekim për mua. Faleminderit që erdhët këtu, sot. Fjalët nuk arrijnë të shprehin plotësisht dhimbjen time për abuzimet, që keni pësuar. Jeni bij të çmuar të Zotit e do të duhej të prisni gjithnjë mbrojtjen tonë, kujdesin e dashurinë tonë. Më vjen thellësisht keq për faktin se pafajësia juaj është dhunuar nga ata, të cilëve ju u besonit. Në disa raste, besimi është tradhtuar nga anëtarë të vetë familjes suaj, në raste të tjera, nga meshtarë, që kanë përgjegjësinë shenjte të kujdesen për shpirtrat. Në çdo rast, tradhtia është dhunim i tmerrshëm i dinjitetit njerëzor.

Për të gjithë ata, që kanë pësuar abuzime nga ana e një anëtari të klerit, më vjen thellësisht keq për të gjitha herët, që ju apo familjet tuaja keni denoncuar abuzimet e nuk ju kanë dëgjuar, ose nuk ju kanë besuar. Ju lutem ta besoni se Ati i Shenjtë ju dëgjon dhe ju beson. Më vjen thellësisht keq që disa ipeshkvij nuk e kanë kryer detyrën e tyre për të mbrojtur fëmijët. Është shumë shqetësuese të dish se në disa raste, kanë qenë vetë ipeshkvijtë ata, që kanë kryer abuzime. Ju premtoj se do të ndjekim udhën e së vërtetës, kudo të na shpjerë. Kleri dhe ipeshkvijtë do të thirren të japin llogari nëse kanë abuzuar me fëmijët, ose nuk kanë qenë në gjendje t’i mbrojnë.

Jemi mbledhur këtu në Filadelfia, për të kremtuar atë dhuratë të Zotit, që është jeta familjare. Brenda familjes së fesë e në familjet tona njerëzore, mëkati dhe krimi i abuzimeve seksuale ndaj fëmijëve nuk duhet të jenë më sekret e turp. Ndërsa presim Vitin jubilar të Mëshirës, prania juaj – bujare, pavarësisht nga zemërimi dhe vuajtja, që keni provuar – na zbulon zemrën e mëshirshme të Krishtit. Historitë tuaja prej viktimash, secila unike dhe mallëngjyese, janë shenjë e fuqishme e shpresës, që vjen nga premtimi se Zoti do të jetë me ne, përgjithmonë.

Më vjen mirë që keni sjellë me vete anëtarë të familjes e miq në këtë takim, sot. U jam mirënjohës atyre për mbështetjen plot dashuri për ju e lutem që njerëzit e Kishës të dinë t’i përgjigjen nevojës për t’i shoqëruar ata, që kanë pësuar abuzime. Porta e mëshirës qoftë gjithnjë e hapur në dioqezat tona, në famullitë tona, në shtëpitë e në zemrat tona, për të pritur ata, që kanë pësuar abuzime e, për të kërkuar udhën e faljes, me besim në Zotin. Ne premtojmë ta mbështesim shërimin tuaj e të jemi gjithnjë vigjilentë për të mbrojtur fëmijët e sotëm e të nesërm.

Kur dishepujt, që ecnin pranë Jezusit për në Emaus, e njohën se Ai ishte Zoti i Ringjallur, i kërkuan të rrinte me ta. Si ata dishepuj, unë lus me përvuajtëri ju dhe të gjitha viktimat e abuzimeve të rrinë me ne, të rrinë me Kishën, që, së bashku, si shtegtarët në udhëtimin e fesë, të gjëjmë rrugën për të arritur tek Ati Qiellor.

Kryeministri i Kosovës, Mustafa takime të nivelit të lartë në Nju Jork

September 27, 2015 by dgreca

Nju Jork, 27 Shtator 2015/ Kryeministri i Republikës së Kosovës, Isa Mustafa, ka filluar sot takimet e nivelit të lartë në kuadër të vizitës që po zhvillon në Nju Jork./

Të dielën, kryeministri Isa Mustafa, i shoqëruar nga zëvendëskryeministri i parë, njëherësh ministër i Punëve të Jashtme, Hashim Thaçi dhe ministri i Integrimit Evropian, Bekim Çollaku, ka zhvilluar takime të ndara me kryeministrin e Luksemburgut, Xavier Bettel, si dhe shefin e delegacionit të Norvegjisë në punimet e AP të KB-ve, ministrin e Jashtëm të Norvegjisë, Borge Brende. Gjatë takimeve, kryeministri Mustafa i njoftoi për progresin në Kosovë si dhe për prioritetet e Programit qeveritar për zhvillimin ekonomik të vendit, bëhet e ditur në njoftimin dërguar nga Nju Jork të qeverisë kosovare. Duke vlerësuar përkrahjen që Luksemburgu dhe Norvegjia kanë dhënë deri më tani, kryeministri Mustafa kërkoi mbështetje të mëtejshme për zhvillimin ekonomik si dhe fuqizimin e subjektivitetit ndërkombëtar të Kosovës, përmes anëtarësimit në organizata ndërkombëtare, me prioritet të veçantë në UNESCO dhe Interpol, si dhe axhendën integruese evropiane. Kryeministri Mustafa po ashtu theksoi përkushtimin maksimal të qeverisë së Kosovës për proceset integruese evropiane, duke bërë të ditur se Kosova tashmë i ka përmbushur kriteret për liberalizimin e vizave dhe nënshkrimin e Marrëveshjes së Stabilizim Asociimit, dhe se pret finalizimin e këtyre proceseve.Mustafa, gjatë takimeve, po ashtu ka shprehur përkushtimin e qeverisë së Kosovës për zgjerimin e bashkëpunimit bilateral me Luksemburgun dhe me Norvegjinë. Kryeministri i Luksemburgut, Xavier Bettel, ka vlerësuar progresin që po arrihet në Kosovë, duke shprehur përkrahjen e shtetit të tij për Republikën e Kosovës.

Kryeministri Bettel po ashtu theksoi përkrahjen e Luksemburgut për proceset integruese të Kosovës si dhe ka shprehur vullnetin për thellimin e bashkëpunimit ndërmjet dy vendeve. Edhe ministri i Jashtëm i Norvegjisë, Borge Brende, gjatë takimit ka theksuar përkrahjen e Norvegjisë për zhvillimin ekonomik si dhe për anëtarësimin e Kosovës në organizata ndërkombëtare Kryeministri Mustafa, po qëndron në Nju Jork, ku është ftuar nga presidenti i SHBA-ve, Barack Obama, që të marrë pjesë në Samitin Global të Liderëve Kundër ISIS-it dhe Ekstremizmit të Dhunshëm, që do të mbahet më 29 shtator.Kryeministri Mustafa, me delegacionin qeveritar, do të zhvillojë takime me liderë të shteteve të ndryshme të botës si dhe udhëheqës të organizatave ndërkombëtare e rajonale./b.j/

Presidentja Jahjaga mori pjesë në hapjen e takimit vjetor të Clinton Global Initiative në Nju Jork

September 27, 2015 by dgreca

Presidentja e Republikës së Kosovës, zonja Atifete Jahjaga, në ditën e parë të vizitës së saj në Nju Jork, në kuadër të aktiviteteve me rastin e Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së, mori pjesë sot në hapjen e takimit vjetor të Clinton Global Initiative në Nju Jork.Presidentja Jahjaga mori pjesë edhe në pritjen e veçantë të Presidentit Bill Clinton për liderët e shteteve dhe të qeverivë nga shumica e shteteve të botës.

Në fjalimin e tij që shpalli të hapur punimet e Iniciativës, Presidenti Clinton spikati edhe përparimin e Republikës së Kosovës, duke thënë se “fakti që Kosova ka një Presidente grua të re, tregon shumë për progresin që Kosova ka arritur”.
Prasidentja Jahjaga është laureate e çmimit për lidership publik të Clinton Global Inititative, i cili i është ndarë vitin e kaluar.Takimi i Clinton Global Initiative tubon këtë vit shumë lidere shtetesh dhe qindra udhëheqës ekzekutiv botëror për të diskutuar sfidat globale dhe ndërtimin e partneriteteve për të bëre ndryshime pozitive sociale. Kjo iniciativë këtë vit i kushtohet “Ndikimit të së ardhmes”.