Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Archives for September 2015

Dossier- Kur Korça ëndërronte të bëhej qendër e rëndësishme e shërbimit ajror

by

Nga Vepror Hasani/
Ne Foto: 1925-Kur aeroplani zbriti për të parën herë në Korçë/
Ishte fillimi i vitit 1925 kur lajmi mbërriti edhe në qytetin e Korçës. Thuhej se një shoqëri ajrore do të niste nga puna së shpejti. Qytetet e Shqipërisë do të lidheshin me linja ajrore. Njerëzit, tani e tutje, do të udhëtonin edhe me aeroplanë. Thuhej gjithashtu se Korça do të shndërrohej në një nga qendrat më të rëndësishme të shërbimit ajror. Udhëtarët nuk do të rropateshin më nëpër automobila e nëpër rrugë të shkatërruara, të cilët në përfundim të udhëtimit e ndjenin veten të vdekur nga lodhja. Vetëm për të udhëtuar nga Korça në Tiranë duheshin së paku 12 orë, jo rrallë herë udhëtimi zgjaste edhe më shumë se 14 orë. Ndodhte që edhe automobilat të rrëzoheshin e të përfundonin nëpër humnera. Lajmi i përhapur për shërbimin ajror ishte mëse i vërtetë. Në Korçë, një grup njerëzish kishin kohë që punonin për përgatitjen e një fushe, (aerodromi), ku do të uleshin aeroplanët. Edhe gazetat e kohës kishin filluar të shkruanin për gjithçka ndodhte:

“Informohemi se aeroplanët e shoqërisë “Adria Aero Lloyd” arritën në Tiranë dhe për së shpejti do të nisnin fluturimin. Në qytetin tonë, (në Korçë), u gatit dhe vendi për të zbritur”.

(“Gazeta e Korçës”, e shtunë 17 janar 1925).

Shtypi i kohës e përshkruante kështu mbërritjen e aeroplanit të parë, i cili ende po vononte: “Të gjithë presin me padurim aeroplanët. Puna e tyre qëndron kështu: kur aeroplanët ishin gati për të fluturuar për në Serbi, nga e cila kishte marrë leje shoqëria, zunë mjegullat e mëdha që e ndaluan fluturimin. Kur u hoq mjegulla i kish shkuar afati lejes. Kur shoqëria kërkoi leje të re, i ardhë disa vonime. Shoqëria, duke parë se do të zgjaste kjo punë, i zbërtheu dhe i dërgoi me anën e Trieshtit për në Vlorë. Sot, atje ka vajtur mekaniku i shoqërisë për të mbledhur copët dhe për t’i vënë në rregull. Kemi shpresë, për së shpejti do të fillojë fluturimi”.

(“Gazeta e Korçës”, e shtunë, 14 mars 1925).

 

Nga sa shihet, shoqëria ajrore ishte në përgatitjet e fundit. Ende punohej për riparimin dhe rregullimin e aeroplanëve të vjetër. Megjithatë, banorët e qytetit të Korçës ishin mbërthyer nga një kënaqësi e jashtëzakonshme. Dëshironin ta shihnin qytetin sa më parë edhe me shërbim ajror. Ëndërronin mundësinë e udhëtimit edhe drejt vendeve të tjera të botës. Linjat ajrore edhe biznesin do ta bënin më të shpejtë dhe shërbimin postar më të sukseshëm. Gazetat e Korçës vazhdonin të informonin për gjithçka: “Për së shpejti do të vihet në veprim shërbimi postar me aeroplan dhe letrave për brenda Shqipërisë do t’u vihet pullë prej 30% ar”.

(“Gazeta e Korçës”, e shtunë, 18 prill 1925).

Më në fund, pas disa muajsh pritjesh, aeroplani i parë mbërriti edhe në qytetin e Korçës. Ajo ditë u shndërrua në një festë të madhe. Nuk mbeti njeri, i madh dhe i vogël, pa shkuar në fushën ku zbrisnin aeroplanët. E vështronin atë send fluturues me një kërshëri të pafundme. Edhe piloti ishte një çudi më vete. Ai ishte njeriu që atë krijesë të rëndë metalike dinte ta ngrinte në ajër sikur të ishte një shpend prej vërteti. Me të mund të mbërrije edhe në fund të botës sa hap e mbyll sytë. Mbi të gjitha ata i gëzoheshin lajmit të përhapur se Korça do të bëhej një qendër e rëndësishme e shërbimit ajror. Korça priste të ishte një qytet ndryshe. Gazetat shkruanin: “Pardje ardhi për të parën herë në qytetin tonë nga Tirana një nga aeroplanët që do të udhëtojnë nëpër Shqipëri. Këtë javë, çdo dy ditë, ka ardhur dhe shkuar aeroplani. Udhëtimin Korçë – Tiranë e bën në 55 minuta. Siç lajmërohemi, shoqëria “Adria Aero Lloyd” ka hyrë në marrëveshje me qeverinë e Greqisë dhe Serbisë për një lidhje (linjë) me aeroplan dhe se qytetin tonë ka ndërmend ta bëjë një qendër të madhe aeroplanësh”

(“Gazeta e Korçës”, e shtunë, 25 prill, 1925).
Njerëzit filluan të udhëtonin me aeroplan, por një farë frike e shqetësimi nisi t’i ndiqte që nga çasti i parë i fluturimit e deri në mbërritje. Askush nuk ishte i sigurtë nëse ky shpend i hekurt nuk do të pësonte gjë gjatë rrugës. Po sikur?… Kjo ishte pyetja. Atëherë aeroplani do të rrëshqiste me shpejtësi drejt tokës dhe do të humbiste diku në humbëtira të panjohura. Askush nuk do t’i gjente dot. Por, si gjithnjë, njeriu i merr parasysh të gjitha, edhe vdekjen. Ata nisën të udhëtonin, ndoshta për të mposhtur frikën një herë e përgjithmonë. U desh të kalonte vetëm pak kohë që udhëtimet me aeroplan të bëheshin të zakonshme. Më guximtarët ua kishin hequr frikën edhe të tjerëve. Megjithatë, pyetja, po sikur?… vazhdonte të qëndronte pezull. Në ato ditë të fluturimeve të para nëpër gazeta thuhej: “Aeroplanët udhëtojnë rregullisht Tiranë – Korçë nga 3-4 herë në javë. Gjithë populli këtë udhëtim e ka marrë pa frikë dhe udhëtojnë me një kënaqësi të madhe, por duke parë se fluturimi i këtyre aeroplanëve po bëhet vetëm me një shofer (pilot) na ngut që të kujtojmë këtë shoqëri që të marrë masa për të shtuar pilotët sa pa ngjarë ndonjë aksident. Këtë fjalë po e bisedojnë dhe gjithë populli zuri të frikësohet për të udhëtuar”. (Gazeta “Koha”, e shtunë, 27 qershor 1925).

Shqetësimi që i kishte ndjekur udhëtarët vazhdimisht se një ditë do të dëgjonin edhe për rrëzime aeroplanësh, ndodhi. Dukej sikur kishte qenë parandjenja e tyre, ajo që shkaktoi rrëzimin e tij. Meraku i përditshëm se diçka kishte për të ndodhur, kishte qenë një energji negative. Kështu përpiqeshin ta shpjegonin disa prej udhëtarëve. Lajmi për rrëzimin e aeroplanit përfshiu gjithë qytetin e Korçës. Ai ishte rrëzuar në malet e Grabovës. Në atë vend do të rrëzoheshin edhe aeroplanë të tjerë. Grabova po bëhej vend i frikshëm për pilotët që udhëtonin drejt Korçës. Rrymat e ajrit krijonin korridore pasigurie për aeroplanët. Sigurisht, lajmi për rrëzimin e aeroplanit nuk mund të mbetej jashtë vëmendjes së gazetarëve: “Lajmërohemi se rënia e aeroplanit pardje, të premte, u shkaktua sepse u vulos, (bllokua) vendi i benzinës dhe kur po fluturonte dymijë metra lart, pushoi të punojë motori. Piloti z. Noaek, një aviator i mbaruar, i cili meriton tërë përgëzimet, me një mjeshtëri të veçantë, e zbriti aeroplanin përmes shkëmbinjve në varret e Grabovës, pa pësuar asgjësendi pasagjerët, vetëm një krah i aeroplanit u prish

(“Gazeta e Korçës”, e martë, 3 nëntor 1925).

 

Pasagjerë të asaj ditë kishin qenë: drejtori i gazetës “Koha”, z. Koço Grameno, zonjusha Sabiha Vërleni dhe e ëma e saj.

Me qenë se në atë fluturim aksidental ishte ndodhur vetë drejtori i gazetës “Koha”, njëkohësisht dhe gazetar, ngjarja mundi të mbetej e përshkruar në të gjitha detajet e saj. Ja si e përshkruan Koço Grameno: “Të premten në mëngjes, më ora 10.00, fluturuam prej Tirane duke marrë drejtimin e ngahershëm për në Korçë. Koha ishte shumë e bukur, por kur arritëm përmbi malet e larta të Grabovës dhe të “Shën e Premtes”, ku ndodheshim 4.200 metra lart, dëgjojmë një trokëllimë të jashtëzakonshme dhe kuptuam se një rrezik i madh po na rrethon në mes të erërave dhe të maleve…” “… Aeroplani u rrëzua më mirë se 1000 metra poshtë dhe piloti nisi të vërtitë aeroplanin nëpër malet duke kërkuar ndonjë copë vend të vogël për të qëndruar edhe për të shpëtuar jetën tonë. Kur u afrua aeroplani afër tokave të maleve, dhe rrutulloheshe si ndonjë shpezë që rend për të hyrë në fole, i dëgjuari dhe shumë i lavdëruari pilot z. Ëalter Noaek, porsa pa një copë tokë të sheshme në malin kundrejt Grabovës, – por me qenë se vendi që do të lëshonte aeroplanë ishte shumë i ngushtë edhe pllajë,- e lëshoi më turi duke marrë ndër sy prishjen e mashinës, por vetëm shpëtimin e jetës tonë, dhe na shpëtoi pa kurrfarë rreziku dhe tronditje. Aeroplani qëndroi në atë copë tokë me dëme shumë të mëdha se iu dërmua përpara fena, rrota e mëngjër u bë spica, edhe krahu i mëngjër u thye, duke mbyllur portën e aeroplanit, e cila në atë moment sado e vogël që ishte, m’u duk si një portë tepër e madhe dhe zumë të përgëzojmë njëri-tjetrin për shpëtim të jetës tonë”.

Koço Grameni vijon rrëfimin e ngjarjes: “Pas një kohe shumë të shkurtër arritnë ndënjësit e katundit Grabovë me burra, me gra, djem, vajza për ndihmë dhe për shpëtim, duke na përgëzuar e duke na sjellë lehtësirat më të mëdha. Në këtë kohë, vështrojmë dhe z. Gani bej Shënepremten, i cili vinte pe Korçe për në shtëpi të tij. Që në rrugë kishte parë përpjekjet dhe rrezikun e aeroplanit dhe u derdh pa shpirt për të ndihmuar duke pandehur se mos ndonjë prej nesh ishte pa shpirt ose i plagosur. Disa grabovarë vrapuan e lajmëruan krahinarin e Shën e Premtes. Ariti me vrap duke marrë në dorëzim aeroplanë edhe duke u përkujdesur që të lajmërojë qendrën më të afërme që kish telefon, që të lajmëronte më të gjitha anët ngjarjen dhe shpëtimin tonë. Mjerisht, edhe për fat të keq, më i afërmi stacion ishte Gramshi, ku prej atje mban 9 orë larg, kështu që deri të nesërmen para darke mezi mundmë që të lajmërohen të interesuarit për ngjarjen tragjike dhe shpëtimin e jetës tonë. Këtu, brenda në aeroplan, ishin tre pasagjerë edhe piloti, katër: i nënshkruari, (Koço Grameno), zonjusha Sabia Serezi dhe zonja Filla Falli, (nëna e vajzës) Është për t’u çuditur pra, se që të tre pasagjerët që u ndodhmë, sado që pamë tërë rrezikun, ishim gati dhe jemi prapë gati e kurdoherë që në çdo rast të fluturojmë me aeroplan…” “…Ospitaliteti i katundeve Grabovë dhe Shën e Premte është i patreguar, andaj me këtë rast u faleminderit për mirësinë e tyre që treguan ndaj nesh…”.

(Gazeta “Koha”, e shtunë, 7 nëntor 1925).

 

Edhe të nesërmen, banorët u përfshinë nga një shqetësim i madh. Aeroplani kishte mbërritur në Korçë, por nuk zbriste dot në aerodrom. Cfarë kishte ndodhur? “Pardje, të shtunë, aeroplani q’ardhi nga Tirana nuk mundi të zbresë sepse nga mjegull e shumtë që kish rënë, nuk e çquante dot vendin e zbritjes, dhe pasi u suall rrotull qytetit disa here, u kthye prapë në Tiranë.

(“Gazeta e Korçës”, e martë, 24 nëntor 1925)

Më në fund, që nga dita e parë e fluturimeve me aeroplan kishte kaluar gati një vit. Kishte trokitur marsi i vitit pasardhës, (1926). Shërbimi ajror ishte bërë edhe më i mirë. Njerëzit nuk kishin më atë frikën e mëparshme për të udhëtuar me aeroplan. Edhe në rast aksidentesh mund të shpëtoje. Aeroplanët ishin të vegjël dhe pilotët i bënin zap. Edhe ne raste avarie e detyronin mjetin të ulej në vende të sigurta për pasagjerët. Megjithatë, tashmë gjithçka ishte përmirësuar ndjeshëm. Gazetat sërish informonin: “Që pasnesër, të enjte, do të fillojnë udhëtimet e rregullueshme, (të rregullta), me aeroplanët e shoqërisë “Adria Aero Lloyd”. Po të jetë kohë e mirë, do të vijë aeroplani pasnesër nga Tirana”. (“Gazeta e Korçës”, e martë, 30 mars 1926).

 

Madje jo vetëm kaq, e njëjta gazetë sqaronte: “Drejtoria e Përgjithshme e Postë-Telegrafit i bëri të njohur dje zyrës së postës së këtushme se që dje do të fillonte përsëri shërbimi ajror midis qyteteve Tiranë – Korçë, Berat – Vlorë, duke u nisur prej Tirane për në Korçë të hënë, të mërkurë dhe të shtunë, ora 6, dhe do të kthehet në Tiranë ora 8.30. Për në Berat e Vlorë do të niset nga Tirana, ora 6.30, dhe do të kthehet nga ora 10. Nga shkaku i kohës së ligë aeroplani nuk mundi të vijë dje”.

(“Gazeta e Korçës”, e martë, 11 maj 1926). 

 

Gjithashtu po kjo gazetë, shkruante: “Sot arriti nga Tirana aeroplani dhe do të vazhdojë rregullisht shërbimin tri herë në javë për të sjellë postën dhe pasagjerë”. Përmirësimi i shërbimit ajror kishte nisur të ringjallte shpresat te banorët për shndërrimin e Korçës në një qendër të rëndësishme të shërbimit ajror.
(“Gazeta e Korçës,” e shtunë, 15 maj 1926),

Shoqëria po bënte të gjitha përpjekjet për përmirësimin e shërbimit, megjithatë rrëzimet e aeroplanëve ndodhnin kohë pas kohe, por pa ndonjë humbje jete. “Aeroplani që shkoi pardje për në Tiranë, ka rënë në mes të katundeve Sovjan dhe Symizë, (fshatra të Korçës). Pasagjerët nuk pësuan gjë”.

(“Zëri i Korçës”, e shtunë, 14 gusht 1926)

 

Megjithatë, me këto linja kishin filluar të udhëtonin edhe të huajtë. “Pardje urdhëroi këtu nga Tirana me aeroplan inxhinieri amerikan z. Vincent M. Pittsburgh, ai do të vizitojë qytetet principiale të Shqipërisë për të studiuar vendin”.

(“Zëri i Korçës”, e shtunë, 23 prill 1927). 

 

Ndërkaq, shtypi sillte informacione të tjera: “Dje bëri udhëtimin e parë aeroplani i ri i shoqërisë italiane që bleu aksionet e “Adria Aero Lloyd”-it. Aeroplani është i ri, i markës “Junkers” dhe me shtatë vise (vende). Kishin hipur kryetari i shoqërisë, direktori dhe attaché millitaire, i Legatës Italiane. Z. Fazli Frashëri, i cili urdhëroi dje nga Tirana me aeroplan na tha se fluturimi qe fare i mirë, ndonëse piloti Italian udhëtonte për të parën herë në këtë udhë. Lajmërohemi se shërbimi ajror paskëtaj do të bëhet rregullisht dhe për së afërmi do të lidhet Vlora me Brindizin, ku është stacioni i hidroplanëve që udhëtojnë për në Athinë e Stamboll. Fluturimi do të fillojë rregullisht pasi të bëhen formalitetet e duhura midis dy qeverive”.

(“Gazeta e Korçës”, e shtunë, 30 korrik 1927)

 

Gjithsesi, aksidentet ende vijonin: “Pardje , të shtunë, aeroplani kur po vinte nga Tirana ra afër Quksit sepse iu prish motori. Për fat të mirë asnjë udhëtar nuk pësoi gjë. Nga ky shkak shërbimi ajror u ndalua këtë javë”.

(“Gazeta e Korçës”, e shtunë, 22 tetor 1927).

Ajo çka ishte shpresuar nga banorët e qytetit të Korçës, tashmë kishte nisur të bëhej realitet: “Sheshi i aeroplanit këtu në Korçë ka disa ditë që po shtrohet dhe po zgjerohet që të jetë për të zbritur aeroplanë të mëdhenj, që do të fillojnë të fluturojnë për së shpejti Tiranë – Korçë dhe Korçë – Tiranë. Kjo tregon se kjo vijë (linjë) do të ketë një rëndësi për shoqërinë e aeroplanëve, prandaj për ta shtuar rëndësinë do të ishte mirë që edhe çmimi për pasagjerët të mos ishte më shumë se ai i automobilave”.

(“Gazeta e Korçës”, e shtunë, 16 qershor 1928). 

 

Madje, “sipas një letre që i dërgoi shoqëria “Adria Aero Lloyd”, Ministrisë së Punëve të Brendshme, që më 1 gusht hyri në zbatim orari i ri i shërbimit ajror, si vijon: Tiranë – Korçë e vice-verca (vajtje-ardhje) çdo të martë e të premte. Tiranë, nisja ora 8, Korçë, arritja më 9 e 5. Korçë, nisja, ora 15 e 30, Tiranë arritje 16 e 35”.

(“Gazeta e Korçës”, e enjte, 9 gusht 1928).

Tashmë banorët e Korçës ishin familjarisuar me gjithçka që kishte të bënte linjat ajrore. Ata ishin miqësuar mjaft edhe me pilotët e aeroplanëve. Kur morën vesh që njëri prej tyre do të kthehej në Itali u dëshpëruan shumë: “Pas sa morëm vesh shoqëria “Aero Lloyd” ka qëllim të heqë pilotin simpatik z. Luigi Vernizzi i cili është i mirënjohur midis atyre q’udhëtojnë me aeroplan midis Korçës –Tiranë e vice-verca. Në rast që ky lajm vërtetohet do të jetë një humbje e vërtetë për udhëtarët, por jo dhe më pak për shoqërinë, sepse piloti z. Vernizzi me zotësinë e tij të çquar është garancia më e fortë për të gjithë ata që udhëtojnë me aeroplan, sidomos në këtë rrugë mjaft të vështirë. I lutemi pra shoqërisë, ta marrë në konsideratë lutjen tonë dhe të mos e transferojë pilotin në fjalë”.

(“Gazeta e Korçës”, e shtunë, 16 shkurt 1929)

 

Ndërsa shoqëria në respekt të pasagjerëve të saj dha këtë përgjigjë: “Shoqëria “Adria Aero Lloyd”, të cilën e kanë në zemër zotërinjtë pasagjerë që udhëtojnë, siguron se nuk ka mejtuar kurrë të transferojë pilotin z. Vernizzi nga shërbimi ajror Tiranë – Korçë. Z. Vernizzi që prej 10 muajsh që gjendet në Shqipëri, dëshiron me gjithë shpirt të kthehet në Itali dhe shoqëria do të bëjë ç’të jetë e mundur të mbushë dëshirën e z. Vrenizzi duke i çmuar meritat që ka fituar në shërbimin e tij ajror… Drejtori Rag. Giuseppe Bertoço, (“Gazeta e Korçës”, e shtunë, 28 shkurt 1929). T

Tashmë përveç qytetarëve, udhëtimi me këto linja po bëhej gjithnjë e më i frekuentuar edhe nga politikanët e vendit. “Dje në mëngjes ardhi këtu me aeroplan nga Tirana z. Xhavit Leskoviku, kryekonsull i Shqipërisë në Ysqyp të Jugosllavisë”

(“Zëri i Korçës”, e shtunë, i mars 1930). 

 

Duket se shoqëria e fluturimeve ajrore ishte konsoliduar edhe më shumë. Në një përshkrim të shtypit thuhej: “Që prej një muaji shoqëria e “Adria Aero Lloyd” nga dy herë në javë i shtoi në tri herë udhëtimet e rregullueshme ajrore midis kryeqytetit dhe qytetit tonë. Po bëhen tri vjet që shërbimi ajror në Shqipëri, veçanërisht në vijën Korçë – Tiranë vazhdon rregullisht pa asnjë aksident. Jo vetëm aeroplanët janë në gjendje të mirë po edhe pilotët janë nga më të provuarit, edhe ay që ka udhëtuar dendur me këta aeroplanë e ndjen veten shumë më të sigurtë se çdo mjet tjetër komunikacioni. Me rrugën në gjendjen më të keqe dhe me automobilë të çkatërruarë, udhëtimi më i preferuar për në kryeqytet është aeroplani. Rregullisht, me automobil duhen 12-14 orë, shumë herë dhe më tepër, kurse me aeroplan arrin në më pak se një orë. Dhe përveç udhëtimit të gjatë, plot rreziqe e lodhje, në dimër nga lagështia, në verë nga vapa, njeriut i duhen dy-tri ditë për të marrë veten që shpëtojnë nga një udhëtim i lodhshëm, por fitojnë një ditë të tërë, e cila është tepër e vlefshme për cilindo”

(“Gazeta e Korçës”, e shtunë, 7 qershor 1930)
Gjithashtu, më pas do të vinte edhe një njoftim tjetër: “Që në fillim të këtij muaji shërbimi ajror Korçë – Tiranë që do të bëhet këto ditë, do të vijë në mëngjes ora 8.30 çdo të martë, të mërkurë e të shtunë dhe do të shkojë ora 4.30, gjithë po atë ditë.

(“Gazeta e Korçës”, e martë, 5 maj 1931).

 

Megjithatë asgjë nuk shkoi sipas dëshirës së banorëve, që Korça të ishte një qendër e rendësishme e shërbimit ajror. Sot edhe aerodromi ndodhet në gjendje të mjerueshme dhe askush nuk kujtohet për të.
Vepror Hasani

PAZARLLËQE PREJ XHAMBAZËSH

by

*Azem SHKRELI-“Të vërtetën përgjysmë mos e ndaj, se njëra gjysmë komploton kundër saj”./

*Rebelët politikë të mbarë trevave shqiptare gjithmonë kishin mëtuar të vepronin në pajtim me thënien e filozofit Ukshin Hoti – “Bëje ose vdis”…, ca e bënë vetëm të parën, ca të tjerë vdiqën pa e bërë të parën dhe të tjerë mbetën gjallë pa i përmendur dot njeri. Këtë veprim e bënë për kushedi të satën herë dhe, çuditërisht, nuk vdiqën, por ama u bënë horë./

Nga Fadil LUSHI/

Ne Foto:Ukshin Hoti/

  Kritikët letrarë shqiptarë thonë se Azem Shkreli ishte një poet që u ngjit natyrshëm në kulmet e poezisë së sotme shqiptare. Ai një herë, pos të tjerash, kishte thënë: “Të vërtetën përgjysmë mos e ndaj, se njëra gjysmë komploton kundër saj”. Ky përgjysmim i së vërtetës shkreliane sot e gjithë ditën e Perëndisë gjen shprehje pa fije dyshimi te mediet e shkruara dhe ato elektronike (pro, kundër dhe të “pavarura”) të Shqipërisë politike dhe të Republikës së Kosovës. Nuk do mend se ky “komplot” vihet re brenda shkrimeve, opinioneve, kolumneve, analizave politike, editorialeve a komenteve redaksionale dhe debateve televizive, të gjitha këto të ndërtuara nga opinionbërësit e Tiranës, të Shkupit dhe të Prishtinës.   

         Është e drejtë e gjithsecilit të bëjë analiza politike, vështrime si dhe editoriale ekskluzivisht nga këndvështrimi i tij, mandej në pajtim me higjienën e mendjes po, në instancë të fundit, edhe  në përputhje me interesin e tij. Ne këtë logjikë nuk duam ta kuptojmë ndryshe, andaj as që do ta kontestojmë dhe për këtë arsye në këtë shkrim, për të mos krijuar paqartësi eventuale, nuk do të hapim debate, madje as që e kemi ndërmend të krijojmë tarafllëqe të reja…, e ndiejmë për detyrë, që të jemi më të qartë, më të drejtpërdrejtë, më të afërt me lexuesin aq më tepër kur dihet se komentet a vështrimet tona të deritanishme disi paskan qenë jokomplete, të paqarta dhe mbase edhe paksa paragjykuese. Nëse paragjykimi respektivisht mendimi i gabuar është pjellë e ndjenjës së egoizmit, sidomos  egoizmit profesional, atëherë këtë shkrim të radhës do ta mbështesim në fakte a dëshmi të arsyeshme. Që ne “…të vërtetën mos e ndajmë përgjysmë…”, do të bëjmë përpjekje që ky vështrim gazete, të mos na dalë si ai “pazari i vdekur politik” dhe si historia politike të ca njerëzve të cilët dikur me retorizmat e tyre të varfra  a boshe “ngazëllonin” zemrat e njerëzve në hall e në nevojë…, të njerëzve që shpresat e tyre i mbështetnin te fjalët e politikanëve zhgënjyes, të cilët kur nuk kishin gjë për të thënë, atëherë u referoheshin gjyshërve dhe stërgjyshërve të tyre, vetëm e vetëm për të ndërtuar patriotizmin e tyre të sajuar a të rremë…, për të ndërtuar atë filozofinë e politikëbërjes së moderuar, për të ndërtuar një mendje krejt tjetër fare…

         Kohë më parë lexova diku një reagim me sa vijon:  “Jam këtu për të refuzuar një shoqëri autokratike, që në mënyrë arbitrare i vret fëmijët dhe i tall prindërit e tyre. Unë dal të reagoj kundër dhunës, kundër totalitarizmit, që kur të më ndodhë mua fatkeqësia, të ketë një zë që të reagojë për mua”, kishte thënë një shqiptar përndryshe shtetas i Republikës së Maqedonisë, thjesht ishte një përgjigje ndaj një ngacmimi të jashtëm që prodhon padrejtësi ndaj fëmijëve shqiptarë dhe prindërve të tyre. Këtë reagim të tij ne assesi nuk mund ta paragjykojmë, nuk kemi të drejtë ta heshtim e as ta anashkalojmë, por ama, as nuk mund ta konceptojmë si një lloj himni a një kënge solemne që i kushtohet vatanit, që ne sa herë të vihemi në siklet të madh ose sa herë të kemi nevojë për “publicitet”, aq herë ta intonojmë si të tillë. Ne duam të dimë se prej kur daton ky shtet arbitrar, na intereson të dimë se prej kur frymon ky shtet autokratik, prej kur ekziston ky arbitrarizëm që vret fëmijët dhe i tall prindërit e tyre shqiptarë…, jemi kureshtarë të dimë se prej kur frymon fatkeqësia kolektive shqiptare, duam të dimë se a mos vallë i gjithë ky arbitrarizëm, autokratizëm, dhe padrejtësi nuk ekzistonin edhe në kohën kur ca prej nesh ishin ministra, deputetë, drejtorë a diç tjetër…, apo mos vallë të gjitha këto të këqija lindën në momentin kur ju, të nderuar, humbët pushtetin apo u përjashtuat nga partia!? Është humane që të ngremë zërin ndaj padrejtësisë që na bëhet dhe që u “bëhet” ish-politikanëve pushtetmbajtës, por parashtrohet pyetja pse pikërisht ata dikur nuk reaguan, pse heshtnin kur punët i kishin në terezi, pse nuk u rebeluan në kohën kur “tambli u dilte mbi përshesh”, pse nuk reagonin kur arbitrarizmi, autokratizmi dhe padrejtësia, të gjithë ne shqiptarëve na kishin kapur për fyti. Edhe ne dikur moti u detyruam të reagojmë ndaj një dhune institucionale, por ama…, fatkeqësisht nuk u dëgjua asnjë zë reagimi për ne dhe për miqtë tanë…, nuk u dëgjua asnjë fjalëbutë a llaf solidarësie…, dhe, nëse nuk gënjejmë, atëherë ç’kuptim do të kishte kundërshtimi ynë dhe i të tjerëve si ne…, ndaj fatkeqësisë sate të sajuar (??). Besojmë se nuk jua kemi borxh shqetësimin, ne jemi të gatshëm po edhe kemi të drejtë për ta mbrojtur fjalën e lirë…, dhe jo ti, zotërote!?

          Reagime paksa të ngjashme bëhen edhe nga njerëz që dikur bartnin poste politike nga më të ndryshmet dhe, kur mbetën pa to, filluan të ndërtojnë mendjemadhësinë dhe çallëmin e tyre prej daltonizmi dhe prej miopie politike…, politikanë të dështuar që padrejtësisht mëtuan të prekin sedrën tonë, sedrën e bujkut, të patriotit, mësuesit, shehërliut e fshatarit fisnik, akademikut dhe cilitdo qoftë prej nesh…, vetëm e vetëm pse nuk gjetën gjë të përbashkët me votuesit dhe me votën deliberative të tyre…, a me mendimin e tyre…, me fjalët e tyre të folura a të shkruara, fjalë që asnjëherë nuk shkuan në vesh të shurdhët…, fjalë që nuk patën takatin për t’ia ulur hundën dikujt…, politikanë që dikur njiheshin a ishin njësoj me atë lugën e sofrës së miletit dhe korrupsionit.., politikanë që në vend të opingave veshën “këpucë Stambolli”, politikanë të cilët kur kryepari i partisë i shporri jashtë, filluan t’ia shajnë fisin, filluan ta fishkëllejnë me gishta…, prej inatit se humbën pushtetin dhe postin prej ministri, deputeti e tjerë, padrejtësisht filluan t’ia tregojnë gishtin e mesëm të dorës së majtë, fillimisht kryeministrit Nikollë, mandej kryeparëve të partive politike shqiptare, siç janë Abduraman Aliti, Imer Imeri, Arben Xhaferri, Ali Ahmeti dhe Menduh Thaçi. Sot të gjithë ata që sadopak kanë haber nga politika dhe historia e saj, me plotë të drejtë mund të thonë se të ndërrosh mendje, të ndërrosh bajrak partie, është një gjë humane dhe mbase emancipuese, por ama ta bësh atë pa e kthyer borxhin dhe ta bësh me aq shumë kollajllëk, po edhe për hir të mungesës së pushtetit a të një pozicioni të caktuar politik, hiç fare nuk është korrekte. Kosovarët thonë se ndejën a mexhlisin e prishin dy vetë, i mençuri që hesht dhe i marri a budallai që flet. Rebelët politikë të mbarë trevave shqiptare gjithmonë kishin mëtuar të vepronin në pajtim me thënien e filozofit Ukshin Hoti – “Bëje ose vdis”…, ca e bënë vetëm të parën, ca të tjerë vdiqën pa e bërë të parën dhe të tjerë mbetën gjallë pa i përmendur dot njeri. Këtë veprim e bënë për kushedi të satën herë dhe, çuditërisht, nuk vdiqën, por ama u bënë horë.

Shqiptarët ndërmjetës të italianëve dhe të huajve në trafikun e drogës

by

Nga raporti 296 faqesh i ekspertëve  të DIA-s i DIA-s/

Që shqiptarët prej vitesh zënë një rol të rëndësishëm në kriminalitetin në Itali, kjo është e vërtetuar në qindra raste, por Drejtoria Investigative Antimafia në Itali ka paraqitur në Parlament raportin e 6 mujorit të dytë të vitit 2014 lidhur me veprimtarinë e grupeve mafioze në territorin e Italisë, goditjen e tyre, por dhe lidhjet e tyre me grupe të tjera.

Në raportin prej 296 faqesh, ekspertët e DIA-s, i kanë kushtuar një hapësirë dhe grupeve kriminale të huaja që veprojnë në Itali, ku një ndër organizatat kriminale të huaja me depërtuese, siç cilësohet prej tyre, është ajo shqiptare, që dallohet për metodat veçanërisht të dhunshme; të  cilës i atribuohen aktivitetet kriminale të rrezikshmërisë më të madhe.
“Struktura e saj prezantohet me grupe në bazë familjare ose të të afërmve, brenda të cilave del figura e kapos dhe ku brenda saj aplikohen marrëdhënie jashtëzakonisht të forta, të rregulluara nga ligje të pashkruara. Grupet kriminale shqiptare, fillimisht të ndara dhe të shpërndara kryesisht në veri të vendit, janë bashkuar dhe tashmë veprojnë në të gjithë territorin, duke bashkëvepruar me organizatat kriminale lokale dhe në sinergji të plotë me eksponentët kriminal që ndodhen në vendin e origjinës”, thuhet në raport.
Më tej, thuhet se grupet shqiptare kanë arritur tashmë një nivel organizativ, të tillë në mënyrë që mund të zënë një pozicion kyç në skenën kriminale në vend, e favorizuar kjo dhe nga afërsia gjeografike me Italinë, shpeshherë e përdorur si hyrje e privilegjuar në Bashkimin Europian, si dhe nga bashkëpunimi i provuar me grupet e tjera kriminale.
“Për shkak të pozicionit të saj gjeografik, Pulja përfaqëson një stacion të detyruar për trafikun e paligjshëm që vjen nga Shqipëria dhe vendet e tjera të Ballkanit, kështu që marrëdhëniet me  organizatat kriminale puljeze janë të forta, duke i dhënë mundësi këtyre të fundit, që nëpërmjet organizatave kriminale shqiptare, të ketë akses të leverdishëm në çdo produkt të jashtëligjshme”, shkruhet në raportin e Drejtorisë Investigative Antimafia. Duke u ndaluar tek marrëdhëniet e organizatave kriminale shqiptare, veç grupeve kamorriste, kohët e fundit është vërejtur dhe një afrim me mafien tradicionale. “Është provuar gjithashtu ekzistenca e raporteve mes elementëve kriminal shqiptarë dhe eksponentëve të klanit “Casalese”, ashtu siç është konfirmuar dhe rëndësia e “Drejtorisë së Ballkanit”, si kanal furnizimi me lëndë narkotike për grupet e Camorra-s. Së fundi, janë intensifikuar edhe në terma kualitativ, raportet me mafien tradicionale. Ku gjatë një hetimi të mbyllur së fundmi, është provuar anëtarësia e një shqiptari në organizatën mafioze “Stidda”, në veçanti me klanin “Dominante-Carbonaro”, e cila vepron në provincën e Raguzës”, shprehen ekspertët italianë të antimafias. Duke u ndalur tek burimi kryesor i fitimeve, sipas DIA-s, padyshim që mbetet ai i lëndëve narkotike, pasi në raport evidentohet se grupet shqiptare janë të gatshme për të hyrë në shkëmbime ndërkombëtare, janë operativ në zona të ndryshme të botës dhe mundësia për të shfrytëzuar mbështetjen logjistike në territorin e origjinës, i ka mundësuar atyre që të fitojnë një rol kryesor në trafikun e drogës, aq sa të bëhen ndërmjetës të privilegjuar të bashkëpunimeve mes organizatave italiane dhe atyre të huaja. Në raportin e 6-mujorit të dytë të 2014, janë paraqitur dhe disa raste të arrestimit të shqiptarëve me sasi të mëdha lëndësh narkotike, apo raste të tjera ku ata janë përfshirë në krime të rënda, si vendosje eksplozivi apo shkëmbime zjarri.

Thaçi: Kosova, përgjithmonë mirënjohëse SHBA-ve

by

Nga Behlul Jashari/ PRISHTINË, 19 Shtator 2015/ Përgjithmonë mirënjohës  për SHBA-të shprehet zëvendëskryeministri i parë dhe ministër i Punëve të Jashtme i Republikës së Kosovës, Hashim Thaçi, duke mirëpritur dhe vlerësuar lart letrën që Presidenti Barack Obama i dorëzoi ambasadores kosovare me rastin e pranimit të Letrave Kredenciale.

“Kosova dhe SHBA-të ndajnë një partneritet të fuqishëm dhe të qëndrueshëm. Ne jemi të lumtur që kemi qenë ndër të parët që kemi njohur Kosovën, si shtet të pavarur dhe sovran, në vitin 2008 dhe mbesim të përkushtuar që të punojmë përkrah jush, përderisa ju vazhdoni të punoni në fuqizimin e institucioneve demokratike dhe multi-etnike”, theksohet në letrën e Presidentit Obama, mes tjerash.

“E mirëpres dhe e çmoj lartë përkrahjen e shprehur për Kosovën nga Presidenti Obama me rastin e pranimit të kredencialeve të ambasadores tonë të re në SHBA, znj. Vlora Çitaku. Lidershipi politik i Kosovës dhe vetë populli i Kosovës, vazhdon të tregojë pjekuri politike. Vlerësimi që e marrim nga miqtë dhe përkrahësit për angazhimin tonë për paqe dhe bashkëpunim, edhe kur kjo nënkupton marrjen e vendimeve të vështira, është inkurajim për të vazhduar rrugën tonë, por edhe konfirmim i marrëdhënies speciale që kemi me Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Përgjithmonë mirënjohës”, ka shkruar Thaçi në ‘Facebook’.

MPJ kosovare njoftonte dje se, ambasadorja e Republikës së Kosovës në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, Vlora Çitaku, i dorëzoi Letrat Kredenciale Presidentit të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Barack Obama, duke u akredituar si Ambasadore e Jashtëzakonshme dhe Fuqiplotë e Republikës së Kosovës në SHBA.

Me këtë rast, ambasadorja Çitaku në emër të Presidentes së Republikës së Kosovës, Atifete Jahjaga i përcolli urimet më të sinqerta për Presidentin Obama dhe popullin amerikan dhe njëkohësisht shprehi përkushtimin dhe vendosmërinë e Institucioneve të Republikës së Kosovës për thellimin dhe avancimin e mëtejmë të marrëdhënieve dypalëshe në mes dy vendeve dhe dy popujve.

Ceremonia zyrtare e dorëzimit të Letrave Kredenciale u zhvillua në Shtëpinë e Bardhë.

SHBA-të janë vendi i parë nga gjithë bota me prani diplomatike në Kosovë. Hapja e Zyrës Amerikane në Prishtinë, para 19 viteve, në 6 qershor 1996, që u bë nga Nënsekretari amerikan i Shtetit, Xhon Kornblum,  shënoi vendosjen e pranisë amerikane në Kosovë në rrethana të veçanta.

Në 6 prill 2008 Zyra e SHBA-së në Prishtinë u bë Ambasadë, ndërsa më 18 korrik, po atë vit historik të shpalljes së pavarësisë, Tina Kaidanow është betuar si ambasadore e  parë amerikane për Republikën e Kosovës.

SHQETESIME TE DIASPORES-PSE PO LEJOHET MBYLLJA E SHKOLLES NE VUTHAJ

by

NGA ESAT GJONBALAJ/

Tempulli i dijes së vuthjanve, shkolla fillore, po rrezikon të mbyllet për shkak të neglizhencën e vet vuthjanve.

Plaga e rënd e mërgimit po len gjurmët e saja në ardhmërinë e fshatit, duke rrezikuar folene e dijes. Vuthaj, fshat me tradita,që kombit dhe trevës tonë i dhuroj me dhjetëra e dhjetëra intelektualë, që me arritjet e tyre i bën nder  kombit shqiptar, por edhe me inteligjencën e  tyre në fushën e dijes bënë emër me përmasa botërore.

Po nga ky fshat që ka një histori të gjatë dhe  të lavdishme kanë spikatur emra të mëdhenj në çdo fushe të jetës, po nga ky fshat në botë, gjenë vuthjanë që rangohen sot si miliarderë  dhe multimilionerë, po nga ky fshat kemi figura të çdo fushe të jetës si akademikë, doktorë, diplomatë, ushtarakë, politikanë, sportistë, artistë, kompozitorë etj.

I tërë ky thesar ka një adresë të burimit e burimi i pashtershëm i dijes është shkolla fillore katër vjeçare në Vuthaj që këtë vit po rrezikon të mbyllet. Kjo shkollë ka një histori rreth 100 vjeçare si tempull i dijes dhe mbijetesës së qenies shqiptare në Plavë Guci.

Ne këtë shkollë dhanë mësim mësuesit e mirënjohur si Josip Rela, Ahmet Rexhepagaj, Hysen Cukaj, Imer Ahmetaj e Brahim Gjonbalaj e shumë e shumë te tjerë.

Kjo shkollë po rrezikon të mbyllet për dy faktor kryesor e që njeri fatkeqësisht jemi ne vet vuthjanet të cilët këtë vit shkollor 2015/16 vogëlushet e tyre po i dërgojnë për të vijuar mësimin në Guci dhe në këtë mënyrë po kontribuojnë që numri edhe ashtu i vogël i nxënësve në Vuthaj në katër  paralelet të bije në 9 nxënës

Faktori i dyte është se shkolla në Vuthaj qëllimisht është neglizhuar nga komuna e Plavës  dhe institucionet malaziase përmase tri dekada duke mos investuar asnjë cent në të, shpresën e mbajmë në komunën e Re të Gucisë. Duhet theksuar se objekti  aktual shkollor në Vuthaj është ndërtuar në vitin 1983 dhe financues i ndërtimit ishte Qeveria e Shteteve të Bashkuara të Amerikës mirëpo mosmirëmbajtja dhe puna jo cilësore  e ka bërë të vetën.

Pyetja shtrohet se vallë  ç’jemi duke bërë ne që të gjithë si shoqëri për vendlindjen pa marr parasysh se ku ndodhemi, ku është potenciali i të gjithë atyre vuthjanve të cekur ma lart në të gjitha fushat e jetës, ku është atdhedashuria, pse po lejojmë që Vuthajt e krenarisë sonë të përulen dhe gjunjëzohen nga mos angazhimi i jonë.

I gjori ai popull qe kufinjë të atdheut të tië i ka muret e oborrit që e rrethojnë.