Archives for May 2016

European judo champion Majlinda Kelmendi awarded first European of the Year in Kosovo

May 13, 2016 by dgreca

As part of Europe Day 2016 celebrations, the EU in Kosovo presented for the first time the annual EUROPEAN OF THE YEAR award, to acknowledge an individual/institution for the promotion of the European idea in Kosovo. The award was presented by Samuel Žbogar, Head of EU Office in Kosovo/EU Special Representative, and Bekim Çollaku, Minister of European Integration of Kosovo. The first European of the Year was awarded to the European judo champion Majlinda Kelmendi. “I am happy to see that true Europeans come from all layers of the society: the institutions as well as from civil society; we find them in sports halls and among local communities. They selflessly walk that extra mile because they believe that they are doing the right thing. They work hard. They make us proud. They motivate us. Those are our Europeans”, said Žbogar.

The nominees for the first European of the Year award were Majlinda Kelmendi, the Institution of Ombudsperson of Kosovo; Danijela Zubac, member of the Development Fund Board; “Let’s do it Kosova – Clean Up Kosovo” initiative; the Group for Legal and Political Studies; and Krenare Gashi, Head of the Kosovo Youth Centres’ Network.

The ceremony was followed by a presentation of the publication “SAA for Everyone”, which outlines the main points of the Stabilisation and Association Agreement (SAA) in a way understandable to all. The SAA between the European Union and Kosovo entered into force on 1 April 2016. The Agreement is the first comprehensive contract between the EU and Kosovo and a milestone for Kosovo-EU relations.

Videoskandali seksual i kryetarit të Bashkisë së Dibrës, reagon ambasadori Lu

May 13, 2016 by dgreca

Ambasadori Lu: Kryebashkiakët të jenë të përgjegjshëm për atë që përfaqësojnë/
Videoskandali seksual i kryetarit të Bashkisë së Dibrës, Shukri Xhelili, është cilësuar si skandaloze nga ambasdori amerikan Donald Lu. Z. Lu e ka bërë këtë deklaratë nga Fieri, ku është takuar me kryebashkiakun Armando Subashi, në kuadër të takimeve që po zhvillon me krerët e bashkive. Kryebashkiakët duhet të jenë të përgjegjshëm për atë çka përfaqësojnë, tha Lu. Më pas takimi me Subashin ka vijuar pa praninë e medias.

Eurosong, Shqipëria nuk kualifikohet

May 13, 2016 by dgreca

Në Stokholm të Suedisë u mbajt të enjten nw mbrwmje gjysmëfinalja e dytë e festivalit të këngës evropiane, Eurovision. Krahas përfaqësuesve të shteteve të tjera, në skenë u ngjit edhe Eneda Tarifa, përfaqësuesja e shtetit shqiptar, për të interpretuar këngën e saj “Fairytale”. Publiku ka pritur gjatë për të shijuar performancën e Eneda Tarifës e cila këndoi e 17-ta në radhë pas përfaqësueses së Gjeorgjise ne skenën mbresëlënëse të Eurosongut.
Eneda Tarifa përfaqësoi Shqipërinë në Eurosong ku përveç përformancës vokale të realizuar pastër dhe shumë saktë nuk mbeti pas edhe paraqitja skenike. Tarifa mbrëmë është shfaqur me një pamje të re, pasi ka prerë flokët të cilat kombinoheshin mirë me fustanin e saj të skulpturuar ngjyrë ari, i cili është realizuar nga Bora Kokëdhima në sfondin grafik si një liqen të artë.
Komentet e para nga Eurovizion e cilësojnë si gruaja e artë me një zë të artë. BBC e quajti vokalin e Tarifës si vokali i një dive, ndërsa komentet e RAI-it e konsideruan si këngëtarja elegante, ndonese nuk arriti ta kalonte Shqipërinë në finale.
Azerbajxhani, Rusia, Holanda, Hungaria, Kroacia, Austria, Armenia, Republika Çeke, Qipro dhe Malta janë shtetet që u kualifikuan për në finale nga gjysmëfinalja e parë, që u mbajt më 10 maj, ndërsa nga nata e dytë gjysëmfinale u kualifikuar Letonia, Gjeorgjia, Bullgaria, Australia, Ukraina, Polonia, Izrael, Lituania, Belgjika. Fituesi do të dali nga finalja e 14 majit.Suksesi më i madh i Shqipërisë në Eurovision vazhdon të mbetet paraqitja e Rona Nishliut që zuri pozitën e pestë në vitin 2012.Shqipëria rrugëtimin parë në Eurovision e ka nisur me Anjeza Shahinin në vitin 2004 mbajtur në Turqi, ku e zuri vendin e 7-të.

NJË DEKADË POEZI NOBELISTE 1901- 1945 NE SOFREN POETIKE TE DIELLIT

May 13, 2016 by dgreca

Poeti dhe përkthyesi Faslli Haliti shell për lexuesit e Diellit një dekadë nobelistësh/

NOBELISTI I 1903/

SULLY PRUDHOMME 1839 – 1907/

René Francois Armand Prudhomme I mbiquajtur Sully Prudhomme (Paris, 16 mars 1839 – Châtenay-Malabry, 6 shtator 1907) ishte një poet francez, fitues i parë i Çmimit Nobel për Letërsi në vitin 1901.____________________________________________

MOTIVACIONI

Në njohjen e përbërjes së tij poetike, e cila jep prova të një idealizmi të lartë, përsosmëri artistike dhe një kombinim të rrallë të cilësive të zemrës dhe intelektit…

VAZO E THYE

Në këtë vazo vdes shporiza

në heshtje një erashkë

e fshiku atë

e plasariti pak

e padukshme dhe e lehtë

plaga në kristal

lëviz çdo ditë

sille rreth ngadalë

uji i freskët, pikon pike, pikë

rrjedh prej vazos ai,

por askush s’e dalloi

mos e prekni:u thye tani

ndonjëherë kush dashuron

fshik një zemër të shkretë

në heshtje e plagos atë

si erashka që vazon prek

e pa cenë duket, po e pe,

ndaj plagën e thellë pra,

mos e prekni aspak:

u thye, u ciflos, u ça.

*6. Lule e njohur ende për vetitë e saj magjike e afrodisiache. Rrënja e saj etimologjikisht rrjedh nga folja verbero-colpire: që do të thotë vras.

NOBELISTI II 1903/

Bjørnstjerne Martinus Bjørnson 1832 – 1910/

Bjørnstjerne Martinus Bjørnson (Kvikne, 8 djetor 1832 – Paris, 26 prill 1910) ka qenë një poet, dramaturg dhe shkrimtar norvegjez. Në rrafshin artistik kontribuoi, bashkë me Henrik Ibsen, në lindjen e drammaturgjisë moderne norvegjeze e skandinave. Madhështia e tij u vulos me Çmimin Nobel për Letërsi në vitin 1903

______________________________________________

MOTIVACIONI:

«Një haraç për poetikën e tij fisnike, madhështore e të gjithanshme, me të cilën ai është krejt i ndryshëm për qartësinë e frymëzimit të tij dhe pastërtinë e rrallë të shpirtit të tij»

______________________________________________

VELA TË MËDHA NË DETIN E VERIUT*

Vela të mëdha në Detin e Veriut,

lart mbi malin Skandsem atë mëngjes

Erling Skjalgsson sytë nga Dielli drejton

duke vështruar detin drejt Danimarkës;

«Nuk po vjen Olav Trygvason?»

Pesëdhjetë e gjashtë Drakkar

djegur nga dielli

presin të nisen drejt Danimarkës

me vela të ulura poshtë.

Akoma një murmurimë:

“Ku është drakari më i gjatë?

Nuk po vjen Olav Trygvason? “.

Por, kur lind dielli

dhe ngrihet mbi det

mërmërima bëhet stuhi:

“Ku është drakari më i gjatë?

Nuk po vjen Olav Trygvason? “.

Ngadalë nga dalë, në këtë çast

të gjithë të habitur ndiejnë

nga fundi i detit

një gurgullimë, një mërmërimë:

“Drakari më i gjatë u mposhtë!

Ra Olav Trygvason “.

Që nga ajo ditë, për shekuj e shekuj

anijet norvegjeze janë të shoqëruara

në netët mbuluar me dritë hëne nga vajtimi;

«Anija më e gjatë u shpartallua!

Ra Olav Trygvason “.

*Olav Tryggvason (960-1000 ) ishte mbreti i Norvegjisë 995 -1000 dhe pati një rol kyç në konvertimin e vikingëve në të krishterë. Bjornson shkroi këtë tekst, i frymëzuar nga “Saga e Olav Tryggvason” (pjesë e “Heimskringlas”) kompozuar në fund të shekullit të dymbëdhjetë nga poeti Islandez Snorre Sturlason, (1178 – 1241). Teksti përshkruan pas betejën e Svolderit (në vitin 1000), kur mbreti u mund dhe u vra në betejën e madhe detare të Svolder në Baltikut mbi Drakkaren e tij «Ormen Lange» «Gjarpër i gjatë», sipas sagës, më shumë se 50 metra. Në breg, norvegjezët pyesin njëri-tjetrit në mënyrë të përsëritur «Pse nuk kthehet Olav Trygvason?»

NOBELISTI III 1904 /

ETIENNE FREDERIC MISTRAL 1830 – 1914/

Etienne Frederic Mistral (Maillane, 8 shtator 1830 – Maillane, 25 mars 1914) ishte Nje shkrimtar dhe poet i gjuhës franceze Occitane, iu dha në vitin 1904 Çmimin Nobel për Letërsi.

______________________________________________

MOTIVACIONI:

«Si njohje e origjinalitetit të qartë dhe të frymëzimit të vërtetë të krijimtarisë së tij poetike, që reflekton shkëlqyeshëm peizazhet natyrore dhe frymën amtare të popullit të tij, gjithashtu dhe, punës së tij të rëndësishme si filolog provansal»

______________________________________________

PROVIDENCA

Shiko lulet e gatticeve. Janë flokë bore

me push të qartë. Dhe mjafton vetëm

që një erë mjaft e lehtë t’i prekë

që të shkrira të përhumben mbi tokë.

Por pambukut i shpërndarë.

kudo nga zogjtë

mblidhet menjëherë.

Shih: ka një fole

nën atë ind:

fole trishtili të kadifejtë,

e butë, e bardhë. Së pari bënë indin mire

dhe pastaj i veshën të vegjlit

me pelush… O dorë e bekuar,

që për çdo harabel

thur një fole…

Endej plaku atëherë ngadalë

gjatë përrenjve me murgeshë,

dhe duke arsyetuar gjatë për Perëndinë.

«Ç’harmoni ka në veprën hyjnore!»

«Ç’largpamësi dhe ç’mrekulli»

Thoshte ai me admirim të thellë:

«Ç’providencë dhe ç’admirim!»

«Shiko ato mushkonja endacake në grup,

nëpër ajrin e qetë. Linden pak më pare

brenda një rrezeje dielli dhe sonte mbase,

s’do të kthehen në fare.

Pra për një ekzistencë kaq kalimtare,

Providence u dhuroju atyre të gjitha të mirat!.

Në galeta e gjejnë ato ushqimin

që më shumë atyre u pëlqenë; jetojnë në diell;

kanë krahëzit për të vazhduar më pas,

mbi male dhe mbi pllaja bartin të vegjlit;

në sytë e vegjël të tyre gjithë krijimi

pasqyrohet si një det i pafundmë.»

NOBELISTI IV 1906/

Giosue Carducci 1835- 1907

GiosueAlexandër Joseph Carducci (Valdicastello di Pietrasanta, 27 korrik, 1835 – Bolojë, 16 shkurt 1907) ishte një poet dhe shkrimtar italian.Ky ishte italian i parë që fitoi Çmimin Nobel në letërsi në vitin 1906.

_________________________________________

MOTIVACIONI:

«Jo vetëm në njohjen dhe mësimet e tij të thella e hulumtim kritik, por mbi të gjitha një haraç i energjisë krijuese, pastërtinë e stilit dhe të forces lirike që karakterizojnë kryeveprën e tij poetike». ______________________________________________

VAJTIM ANTIK

Pema që i zgjasje

Dorën fëminore,

Shega gjelbërore

Plot me lule flakë,

Në kopështin e shkretë

Bleron gjithçka tani,

Qershori e ringjall

Me drit’ e ngrohtësi.

Ti lule pemës sime

E tharë, fshikulluar

Pa dobi tani në jetë,

Je lule e vetmuar,

Je në dhé të ftohtë,

Je në dhé të të zi;

As dielli s’të gëzon

As un’s’të zgjoj tani.

NOBELISTI V 1907/

RUDYARD KIPLING 1865 – 1936/

Rudyard Kipling (Bombay sotMumbai, 30 dhjetor 1865 – Londër, 18 janar 1936), shkrimtar anglezNë fëmijëri e mësoi gjuhën hinduse, vazhdoi shkollën ushtarake në Devonshire, ndërsa më 1882, u kthye në Indi dhe punoi si gazetar. Në vitin 1907 fitoi Çmimin Nobel për Letërsi.

MOTIVACIONI:

«Duke pasur parasysh fuqinë e vëzhgimit, origjinalitetin e imagjinatës, fuqinë e ideve dhe talentin e shquar për transmetimin të cilat karakterizojnë krijimet e këtij »

______________________________________________

LAMTUMIRË

Tymi mbi altarin tuaj vdes,

Lulet thahen,

Perëndesha e sakrificës suaj

Iku.

Ç’duhet tё këndoni apo tё flijoni pra

Viktimën ditё pёr ditё ?

«Dimё qё Shenjtërorja ёshtё bosh», u pёrgjigjёn,

« Dhe Perëndesha ka ikur –

Megjithatë, mbi altar janë vendosur kurora me lule-

Guri i Altarit

Nxirё nga tymi i kurbaneve,

Edhe pse Ajo iku prej syve tanё.

Sepse ndoshta, po tё vazhdojmë tё kёndojmё

Dhe tё kujdesemi pёr Shenjtëroren,

Ndonjë Hyjneshё me flatra

Do tё drejtohet kёtu,

Dhe duke gjetur gjithçka të vendosur nё rregull,

Do tё ndalet ndërsa e adhurojmë në kёmbёt e Saj».

NOBELISTI VI 1913

RABINDRANATH TAGORE

1861 – 1941

Rabindranath Tagore, i quajtur nganjëherë edhe me titullin e GURUDEV, është emir në anglisht i Rabindranath Thákhur ( A: [ɾobin̪d̪ɾonat̪ ʰ ʈ ʰ akuɾ]) (Kolkata, 6 maj 1861 – Santiniketan, 7 gusht 1941), ishte një , dramaturg poet, shkrimtar dhe filozof Indian. ______________________________________________

MOTIVACIONI:

«për ndjeshmëri të thellë, për freskinë dhe bukurinë e vargjeve, me aftësinë e përkryer, arrin të bëjë në poezinë e tij, ai shprehu me anë të gjuhës së tij angleze, një pjesë të letërsisë West “

______________________________________________

Grua

Grua, nuk je vetëm vepra e Perëndisë,

por edhe e burrave, të cilët gjithmonë

të bëjnë të bukur me zemrat e tyre.

Poetët do thurin një rrjetë

me fijet e fantazisë së artë;

piktorët i japin formës tënde

përherë pavdekësi të re.

Deti jep perlat e tij,

miniera arin e tyre,

Kopshtet e pranverës lulet e tyre

për të të zbukuruar, për të të mbuluar,

për të të bërë përherë më të çmuar.

Dëshira e zemrës së burrave

ka shtrirë lavdinë e saj

mbi rininë tënde.

përgjysmë je grua, dhe përgjysmë je ëndërr.

NOBELISTI VII 1923/

WILLIAM BUTLER YEATS

William Butler Yeats (Dublin, 13 qershor, 1865 – Roquebrune-Cap-Martin, 28 janar 1939) ishte një poet, dramaturg, shkrimtar dhe mistik irlandez.

_____________________________________________

MOTIVACIONI:

“Për poezinë e tij të frymëzuar gjithmonë, që me formën e lartë e artistike i ka dhënë shprehje frymës frymën së një kombi të tërë”…

NDËSHKIM DASHURIE

Zhurmën e një harabeli mbi ulluk,

Hëna e brilltë dhe krejt qielli i qumësht,

Dhe gjithë ajo harmoni e famshme gjethesh,

Kishin fshirë imazhin e njeriut dhe britmën e tij.

Një vajzë me buzë të kuqe të dhimbshme u ngrit

Dhe dukej madhështia e botës në pikën e lotit,

E dënuar si Odisea dhe anijet e rraskapitura

Por krenare si Priami i vrarë mes shokëve të tij.

U çua dhe në çast ullukët nisën zhurmimin,

Një hënë që kacavirrej në një qiell të zbrazur,

Dhe gjithë ai ankim i gjetheve,

Mund të kompozonin vetëm imazhin e njeriut dhe britmën e tij.

NOBELISTI VIII 1931/

Erik Axel Karlfeldt 1864 – 1931/

Erik Axel Karlfeldt (Avesta, 20 korrik, 1864 – Stockholm, 8 prill, 1931) ishte një poet suedez. Në vitin 1931, menjëherë pas vdekjes së tij ai u nderua me Çmimin Nobel për Letërsi, Ai e kishte refuzuar (duke qenë një anëtar i Akademisë) në vitin 1918.

MAGJISTARE

Kur nata nebulozë është gri si argjili

dhe me avuj të lagshtë,

shtriga shtatzëne

vesh veladonin e saj dhe del

jashtë derës fshehurazi; zvarritet

përreth shtëpive rakitike, kasolleve;

midis tufave nguruese të barit gjethedielli,

mes xhufkave të çikoçelëve dhe graminaçeve.

Pastaj kthehet dhe përmbytur nga një napë e lagur

shtrydh vesën në kupë.

NOBELISTI IX 1931 /

LUIGI PIRANDELLO

Luigi Pirandello (Girgenti, 28 qershor, 1867 – Romë, 10 dhjetor 1936) ishte një dramaturg, shkrimtar dhe poet italian, i nderua me Çmimin Nobel për Letërsi në vitin 1934. Për prodhimin e tij, çështjet që shqyrtohen dhe inovacionit të rrëfimit teatror konsiderohet ndër dramaturgët më të mëdhenj të shekullit të njëzetë. Ndër veprat e tij spikasin disa romane dhe tregime të shkurtra dhe rreth dyzet drama , e fundit prej të cilave jo e plotë.

____________________________________________

MOTIVACIONI:

«për guximin e tij dhe përfaqësimin e zgjuar të artit dramatik dhe teatral»

_________________________________________________________________

GLOBI

Ja globi: një top kartoni,

që rrotullohet rreth një boshti të brendshëm.

Rrotullohet…pista me ngjyra të ndryshme

synon kufirin e vet, të çdo kombi.

Ky, është Oqeani Atlantik; dhe është det

sa i kaltër duket. Kjo masë dallgësh

këtu janë malet: Alpet. Roma

është kjo pikë që duket e s’duket.

Kush do ta dallonte në shikim të parë? Megjithatë

ka njerëz të mëdhenj, madje të pavdekshëm,

në këtë lodër të vogël; të këqija të mëdha

dhe të mira të mëdha dhe dashuri të mëdha dhe përkujdesje…

Prandaj unë e mbaj unë e atë në duar,

e rrotulloj me një gisht.

Lojë e marrë! I japim fund?

Përgatit katastrofën e botës për nesër.

NOBELISTI X 1945/

GABRIELA MISTRAL 1889 –1957/

Gabriela Mistral (pseudonimo diLucila de María del Perpetuo Socorro Godoy Alcayaga; Vicuña,7 aprile 1889 –New York, 10 gennaio 1957) è stata unapoetessa, educatrice efemminista cilena. Fu la prima donnalatinoamericana a vincere il Premio Nobel per la letteratura, nel1945. I temi centrali delle sue opere sono l’amore, l’affetto per la madre, le proprie memorie dolorose, la tristezza e la guarigione.

_________________________________________________________________

MOTIVACIONI

“Për lirikën e saj, e frymëzuar nga emocione të forta, që e ka bërë emrin e saj një simbol të aspiratave idealiste e gjithë botës së Amerikës Latine”

_________________________________________________________________

PARAJSË

Hapësirë shpirti prej ari
dhe në të shtrirët e artë
dy trupa si lëmshe ari;
një trup i famshëm
që dëgjon e një trup
i famshëm që flet në livadh,
në të cilin asgjë nuk flet;
një frymëmarrje që vete në frymëmarrje
dhe një fytyrë që dridhet prej saj, në një livadh,

ku asgjë s’dridhet.
Sjellin ndërmend kohën e trishtuar
në të cilën të dy kishin Kohë
dhe prej saj jetonin
të pikëlluar,
në orën e gozhdës së artë
në të cilën Koha ngriu
në prag
si qen endacak. …

MË JEP DORËN DHE NE DO TË VALLËZOJMË

Më jep dorën dhe do biesh në dashuri

si një lule e vetme do të jemi

si një lule e vetme e asgjë më shumë.

Të njejtin varg do të këndojmë

me të njëjtin ritëm do të vallëzosh

Si kalli do dallgëzojmë

si kalli asgjë më shumë.

Ti quhesh trëndafil dhe unë shpresë

por emrin tënd do ta harrosh

sepse ne do të jemi një valëzim

mbi kodër dhe asgjë më shumë.

Përktheu: Faslli Haliti

“Besa”, filmi kushtuar shqiptarëve që mbrojtën hebrenjtë, u shfaq në Queens – New York

May 12, 2016 by dgreca

Nga Beqir SINA / QUEENS NYC : – Në kuadrin e përkujtimit të viktimave të Holokausit, filmi “The Promise” – “Besa”, kushtuar shqiptarëve, që mbrojtën hebrenjtë, gjatë Luftës së Dytë Botërore, ka risjellë në vëmendje faktin se Shqipëria, është ndër vendet e vetme, që ku hebrejtë nuk u diskriminuan, nuk u dorëzuan tek gjermanët, por ata u mbrojtën gjatë Luftës së Dytë Botërore, edhe më pas saj, mbas ardhjes së komunizmit.

“Në vitin 1934, Herman Bernstein, Ambasadori Amerikan në Shqipëri shkruante: “Nuk ka asnjë gjurmë diskriminimi të hebrenjve në Shqipëri, sepse Shqipëria, është një nga vendet e rralla në Europë, sot ku paragjykimi fetar dhe urrejtja nuk ekzistojnë, edhe pse vetë shqiptarët janë të ndarë në tre besime fetare.”

“Në nderim të Ditës Ndërkombëtare të Përkujtimit të Holokaustit, ne do të ndajmë me ju historitë e shqiptarëve, të cilët shpëtuan hebrenjtë, duke dëshmuar mirësi njerëzore dhe traditën unike shqiptare,atë të Besës,” tha Gjovalin Nikçi, i cili ishte pjesë e organizmit të kësaj shfaqje në Zucco Theater, njërën nga studiot e “ Kaufman Astoria Studios” , në Queens – New York.

Ndërkohë, nata e mbrëmshme, ishte edhe udhëtimi i radhës, i shfaqjes së filmit “The Promise” – “Besa”, filmit kushtuar shqiptarëve, që mbrojtën hebrenjtë, gjat Holokausit, i cili u shfaq në njërën prej kinemave më prestigjoze në SHBA, në qytetin e Queens – New York, mbas Tiranës, Brukselit, Parisit, Los Angelos, San Bernadino, Filadefias, Dallasit, Sakramentos, Jacksonville, Tampa, e të tjerë.

Duke, mbritur kështu në qëndren e madhe të filmagrafisë Kaufman Astoria Studios & The Astor Room, që ishte organizatori kryesorë dhe paskuintave të kësaj shfaqje – shqiptaro amerikani Gjovalin Nikçi, i cili ishte dhe kordinatori i shfaqjes “The Promise” – “Besa”, në këtë “Pallat të Mbretërisë”, së kinematografisë Amerikane.

Nikçi tha se :”Shfaqja e dokumentarit “The Promise” – “Besa”, filmi kushtuar shqiptarëve që mbrojtën hebrenjtë, gjatë Holokausit, në njërën prej kinemave më prestigjoze në SHBA, në qytetin e Queens – New York, u bë ngaqë dihet se industria e më e madhe e filmit, në SHBA, është e kontrolluar nga Hebrenjtë, dhe unë desha t’u tregoj, atyre duke shfrytëzuar këtë rast, se kush jemi ne Shqiptarët, dhe se çfarë kemi bër ne për mbrotjen e Hebrenjëve, gjatë Luftës së Dytë Botërore, dhe me duket se ia kam arrijt qellimit, mbasi pas shfaqjes Presidenti i komapnise Hal Rosenbluth ka qënë i habitur, dhe më faleminderojë”.

Në shfaqjen e këtij dokumentari, morën pjesë edhe një grup veprimtarësh shqiptarë, si Sejdi dhe Shake Husenaj, Majlinda dhe Arjan Myrtaj, Rick dhe Shpresa Elezi, Ben Çelaj, P. Vulaj, dhe disa shqiptaro amerikanë të tjerë.

Në fillim të shfaqjes së këtij filmi, Presidenti i kompanisë Hal Rosenbluth , tha se çfarë rëndësie të madhe merr shfaqja e këtij filmi në studiot e “ Kaufman Astoria Studios” , e cila komentoi ai “ është një studio historike e filmit, e vendosur në pjesën qendrore të lagjes Astoria e njësisë bashkiake të Queens në qytetin e New Yorkut.

Studio Kaufman sqaroi ai, është ndërtuar fillimisht nga kompania e famshme Players-Lasky në vitin 1920 për të siguruar kompani me një strukturë të afërt me rrethin Broadway teatër. Ai ishte i njohur edhe si Astoria Studio dhe Paramount Studio.

Pas Paramount Pictures, të gjitha operacionet lëvizë në një studio në Kaliforni në vitin 1932, Astoria iu dorëzua prodecenteve të filmave të pavarur, filmat e të cilëve përmes Paramount ose kompani të tjera, hynë në industrinë e filmit Hollywood.

“Në vitin 1942, Pictorial Service United States Army & Signal Army Corps mori studiot Astoria, për bërjen e trajnimit dhe të indoktrinimit të filmave të ushtrisë deri në vitin 1971, duke përfshirë, edhe kompaninë Big Picture që u shfaq në televizionin amerikan si një seri e rrjetit televiziv kombëtar.

Më pas u shfaq filmi me regji të Rachel Goslins, dhe producent Johason Willimas, Besa: The Promise i cili deri tani është fitues e 7 çmimeve nëpër festvalet e ndryshme, dhe një nga filmat më të shfaqur deri tani në SHBA, “Besa: The Promise”

Besa: The Promise, 90 minuta film

BESA: Premtimi tregon heroizmin e Shqipërisë në Luftën e Dytë Botërore përmes eksplorimeve të fotografive dhe dëshmive të njerezve të gjallë që e përjetuan luftën . Njëri prej tyre është Norman Gershman, një fotograf i njohur hebre-amerikan i vendosur për të dokumentuar ato çka ka parë tek shqiptart myslimanë të cilët kan shpëtuar hebrenjtë gjatë Holokaustit.

Duke e perqendruar filimin e tij kësaj rradhe tek rrrëfimet e një djali kleriku mysliman – një Hoxhe, ai është Rexhep Hoxha, një musliman-shqiptar. Rexhep thotë simbas traditës shqiptare që i ka lënë amanet baba, ai duhet të përmbushë premtimin e bërë në një familje hebreje, mbasi babai i tij shpëtoi gjatë Holokaustit, ata, tani Rexhepi, do të i kthehnte atyre një sërë librash hebrenj që ata kish lanë pas, në shtëpinë e Rexhep Hoxhës, dhe ai i kishte ruajtur me kujdes, dhe mbajtur fshehur nga regjjimi enverist per 45 vjet.

Dhe premtimi Rexhep Hoxhës, simbas filmit, duket se është më shumë se një fjalë – kjo është pjesë e kodit moral të Shqiptarëve Besa, besa e premëtimi të tyre – Një kod nderi që, ndër të tjera, premton, se të gjithë shqiptarët, të krishter, mysliman, ortodoks,e bektashllinjë, për të ofruar mbrojtje të sigurt të refugjatëve, hebrenjë gjatë Luftës së Dytë Botërore , dhanë Besën – Premtimin.
Duke, bërë kështu edhe aktin historik, të papërsërtshem për të marrë nën mbrojtje të gjithë refugjatët hebrenjë, në Shqipëri, dhe Kosovë, pavarësisht rrezikut për jetën e tyre dhe të familjeve të tyre.

Me Normanin si ndihmës, Rexhep Hoxha, vazhdonë një udhëtim në Bullgari dhe Izrael. Kërkimin e tyre, për të sjell një epifani, që është pjesë e kësaj familje hebreje – edhe pse besimi i tij islam, gjatë dekadave të komunizmit, ai ka qenë si dhe fetë e tjera, i shtypur dhe dënohej me ligj.

Nëpër tregimet e Rexhepit dhe shokët e tij muslimanë, e hebrenjë të mbijetur pra nëpërmjet rëfimeve të karaktereve ( 20 kartaktere : Norman H. Gershman, Rexhep Hoxha,Orhan Frasheri,Myzafer & Luleta Kazazi,Jasa Altarac,Mehmet Frasheri, Rina Mandil Nahum, Hamid & Xhemal Veseli,Haxhi Reshat Bardhi Dedebaba,Mbreti i Shqiptarve, Leka I Zogu (passed away in November 2011).Edip Pilku, Johanna Neumann, Rashela Lazar, Vebhi Hoti, Verushe Babani,Yeoshua Baruchowic) zbulojmë si një komb i heronjve të përditshm larg nga narrativa e Islamit të dhunshëm dhe anti-semitizmit që është portretizuar shpesh në media sot, ka bër aktin më madhor të moralit njerëzor, Besën shqiptare.

Dhe, përmes përvojave të Norman Gershman dhe parë nga një personi i cili vetë është njeri prej të mbijetuarve hebrenj, dëgjojmë histori mirënjohjeje për shpëtimtarët muslimanë që kanë kaluar pa u dëgjuar për gati shtatëdhjetë vjet, nga rregjimi komunist e i Enver Hoxhës, që zhduku gjithëçka nga tradita dhe feja e shqiptarërve.

Më shumë se shtatë vjet në bërjen, e tij , tha producenti i këtij filmi, Besa: The Promise, në fund të shfaqjes Johanson Williams, : “Filmi paraqet një dramë të fuqishme njerëzore të përbërë nga një kthesë shkatërruese, në një mbrotje të pabesueshme sot . Kjo është një histori që tregon se se ura e lidhjes në breza dhe fe është bashkimi me etërit dhe bijtë e muslimanëve dhe hebrenjve.”