Archives for November 2016

Një nga Tre Objektivat e SHBA-ve për Shqipërinë

November 14, 2016 by dgreca

Ambasadori LU: Forcat e Armatosura Shqiptare,{FA}, një nga tre objektivat e bashkëpunimit SHBA-Shqipëri./

Ne Foto: Ambasadori amerikan ne Tirane z. Donald Lu gjate bashkebisedimit me qytetaret./

Javën e kaluar, Ambasadori i SHBA-ve në Tiranë, Donald Lu, në një komunikim online nëpërmjet rrjetit Facebook, ju përgjigj pyetjeve të shumta të qytetarëve lidhur me situatën në vend, reformën në drejtësi, marrdhëniet me SHBA-në, etj. Pyetjes së një qytetari për Ushtrinë Shqiptare, se a kanë SHBA-të, nonjë plan për të forcuar dhe modernizuar Forcat e Armatosura Shqiptare, ambasadori Lu ju përgjigj se, “Është një nga tre objektivat e qeverisë së SHBA në Shqipëri që ta ndihmojmë Shqipërinë të jetë një aleate më e fortë e NATO-s. Jemi duke realizuar një numur projektesh për të ndihmuar Forcat ushtarake. Së pari, i kemi dhënë Shqipërisë mundësinë të arsimojë e përgatisë oficerë dhe ushtarë të cdo rangu në SHBA. Së dyti, kemi zhvilluar trajnime me specialistë amerikanë këtu në Shqipëri, trajnime intensive që kanë rritur cilësinë e Forcat Speciale Shqiptare. Së treti, kemi krijuar kapacitete të një niveli të klasit botëror për identifikimin dhe carmatimin e eksplozivëve, brenda Forcave të Armatosura Shqiptare. Gjithashtu, po mbështesim me para, teknologji dhe pajisje për modernizimin e FA dhe po i ndihmojmë ato që të sigurojnë standartet e NATO-s. E fundit, por do të thoja më e rëndësishmja, ne po punojmë me Ministren e Mbrojtjes dhe Forcat e saj të Armatosura, për tu siguruar që të flitet për të drejtat e njeriut në Forcat e saj të Armatosura dhe për korrupsionin, sepse ne besojmë që në fund të fundit, NATO nuk është vetëm një forcë ushtarake, por dhe një aleancë vlerash”. {Sh.K}

Diaspora-Murati: Me projekte konkrete të shfrytëzohen anët pozitive të migrimit

November 14, 2016 by dgreca

-Konferencë shkencore për vlerat dhe rolin e shqiptarëve në luftën për liri të Kroacisë/

-Konferenca “Shkëmbimi gjermano-kosovar nëpërmjet migrimit qarkor”, organizuar nga shoqëria e akademikëve shqiptarë “Dija”/

-Takimi i Lidhjes së Krijuesve Shqiptarë në Mërgatë “Nëntori poetik”/

PRISHTINË, 14 Nëntor 2016-Gazeta DIELLI-B.Jashari/ Gjatë vizitës në Kroaci, ministri i Diasporës në qeverinë e Kosovës, Valon Murati, në kuadër të aktiviteteve të organizuara nën patronazhin e presidentes së Kroacisë, Kolinda Grabar Kitaroviq, mori pjesë edhe në konferencën shkencore të organizuar nga Shoqata Shqiptare e Mbrojtësve të Kroacisë në Luftën Atdhetare, në të cilën, nga historianë, gazetarë e politikanë kroatë u shpërfaqën vlerat dhe roli i shqiptarëve në luftën për liri të Kroacisë.Gjithashtu, i shoqëruar nga ambasadorja e Kosovës në Kroaci, Shkëndije Geci Sherifi, ministri Murati e vizitoi deputeten shqiptare në Kuvendin e Kroacisë, Ermina Lekaj Përlaskaj, e cila në këtë institucion përfaqëson edhe komunitetin boshnjak, maqedonas, slloven dhe atë malazias. Në këtë takim u diskutuan mundësitë për fuqizimin e raporteve mes Kosovës dhe Kroacisë, si dhe puna e përbashkët që duhet të bëhet për fuqizimin e pozitës së komunitetit shqiptar në Kroaci. Ministri Murati shprehu gatishmërinë të qëndrojë afër komunitetit tonë për çdo çështje që kërkon mbështetjen e institucioneve të Republikës së Kosovës.

Për të marrë pjesë në konferencën “Shkëmbimi gjermano-kosovar nëpërmjet migrimit qarkor”, i organizuar nga shoqëria e akademikëve shqiptarë “Dija”, ministri Murati ishte për vizitë edhe në Gjermani. Në fjalën e tij, në këtë konferencë, Murati, ndër të tjera, theksoi: “Migrimin qarkor nuk duhet ta trajtojmë vetëm si një mundësi për punë të përkohshme në vendet perëndimore, por edhe si mundësi që përmes projekteve të ndryshme t’i angazhojmë potencialet intelektuale, profesionale dhe biznesore të diasporës sonë për të ardhur dhe për t’u angazhuar në Kosovë, në baza të përkohshme në fushën akademike, në biznes, në fushën e ofrimit të këshillave profesionale etj”.Duke folur për projektet aktuale të Ministrisë së Diasporës, siç është puna praktike në institucionet shtetërore për studentët nga diaspora, pastaj projekti i përbashkët me GIZ-n për angazhimin afatshkurtër të ekspertëve nga diaspora jonë në Gjermani etj., ministri Murati theksoi se përqendrimi në këtë lloj të migrimit do të ndikojë në përfitime të dyanshme.

Gjatë qëndrimit në Munih, i shoqëruar nga konsulli i përgjithshëm i Republikës së Kosovës në Munih, Naser Idrizi, ministri Murati mori pjesë edhe në takimin e Lidhjes së Krijuesve Shqiptarë në Mërgatë “Nëntori poetik”, si dhe në takimin përgatitor të mësuesve dhe të prindërve nga Bavaria për themelimin e këshillit të prindërve dhe arsimtarëve, në mënyrë që të fillojë puna për riorganizimin e mësimit shqip në këtë republikë.

Murati i njoftoi ata për përmbajtjen e marrëveshjes së përbashkët midis Qeverisë së Republikës së Kosovës dhe asaj të Shqipërisë për mësimin shqip në diasporë, përgjegjësitë dhe shërbimet që i ofron Ministria e Diasporës në këtë drejtim.

Ai i inkurajoi për nismën, duke i siguruar që do ta kenë përkrahjen e vazhdueshme nga institucionet shtetërore.

Oda Ekonomike Amerikane në Kosovë…

November 14, 2016 by dgreca

…Fillon Javën Globale të Ndërmarrësisë/

-Ambasadori i SHBA-ve në Kosovë Greg Delawie: Forumi “Ekosistemi i Ndërmarrësisë” është një ngjarje e organizuar në kohën më të mirë për Kosovën, pikërisht pas vlerësimit pozitiv të Bankës Botërore mbi Lehtësinë e të Bërit Biznes në indikatorët e fillimit të biznesit/

PRISHTINË, 14 Nëntor 2016-Gazeta DIELLI-B.Jashari/ Oda Ekonomike Amerikane në Kosovë dhe Qendra e Inovacionit në Kosovë, në kuadër të javës së globale të ndërmarrësisë organizuan forumin “Ekosistemi i Ndërmarrësisë” ku u diskutura rreth zhvillimit potencial të ndërmarrësisë në Kosovë.

Uranik Begu Drejtor Ekzekutiv i Qendrës së Inovacionit në Kosovë tha se është e një kënaqësie të veçantë prezenca e përfaqësuesve të qeverisë dhe partnerëve ndërkombëtare për t’u informuar rreth mangësive të ekosistemit të ndërmarrësisë dhe si ti përmirësohen kushtet e të bërit biznes në Kosovë.Begu theksoi ndërmarrësit e rinj ballafaqohen me sfida në kuptim të zhvillimit të ideve të tyre dhe sfidës per t’i mbijetuar tregut. Sipas tij, në fokus të veçantë duhet të jetë angazhimi i gruas në biznes dhe i pjesës më të ndjeshme të shoqërisë, rinisë së Kosovës, tek e cila papunësia mbetet në nivel shumë të lartë. Begu shtoi se shenja më pozitive dhe optimiste është se të rinjtë e Kosovës kanë vullnet për të zhvilluar bizneset e tyre dhe për të krijuar vende të reja të punës, një model ky i cili i duhet zhvillimit ekonomik dhe Kosovës në përgjithësi.Arian Zeka Drejtor Ekzekutiv i Odës Amerikane tha se është i pashembullt partneriteti ndërmjet organizatave, të cilat përmes aktiviteteve promovojnë vlera në shoqërinë tonë të cilat do të ishin më nxitëse në zhvillimin e ndërmarrësisë në Kosovë. Zeka theksoi se të gjithë, përfshirë edhe mediet kanë përgjegjësinë e promovimit të storieve të suksesit të ndërmarrësve të rinj ashtu që të rinjtë e tjerë të cilat janë para dilemës nëse ndërmarrësia është rruga që ata duhen zgjedhur ta kenë më të lehtë vendimmarrjen.

Zeka u bëri thirrje institucioneve arsimore të zhvillojnë dhe promovojnë trajnime specifike të ndërmarrësisë, të nevojshme në këtë epokë të zhvillimit të hovshëm të ekonomisë dixhitale, duke ditur se sipas raportit të zhvillimit njerëzor të UNDP për vitin 2016, papunësia e të rinjve, e posaqërisht e femrave, është më e larta në Evropë. Ai shtoi se institucioneve të shtetit u mbetet ende shumë për të bërë në aspekt të politikave fiskale të cilat do të ishin nxitëse për zgjerimin e bazës së ndërmarrësisë. Kjo ngjarje, sipas Zekës duhet të shërbejë si një platformë e mirë jo vetëm për diskutim por edhe për dhënie të zotimeve për veprimet të cilat secili duhet ndërmarrë për një ekosistem plotësisht funksional të ndërmarrësisë si dhe për zhvillimin e produkteve perkrahëse për ndërmarrjet e reja nga ana e institucioneve financiare.Ambasadori i SHBA-ve në Kosovë Greg Delawie deklaroi se Forumi “Ekosistemi i Ndërmarrësisë” është një ngjarje e organizuar në kohën më të mirë për Kosovën, pikërisht pas vlerësimit pozitiv të Bankës Botërore mbi Lehtësinë e të Bërit Biznes në indikatorët e fillimit të biznesit. Delawie theksoi se kompanitë inovative në Kosovë janë përkufizim i shkathtësive dhe etikës në punë. Sidoqoftë, sipas tij shkathtësitë nuk janë të mjaftueshme; duhet guxim për të ndërmar riskun e fillimit të një biznesi, duke pasur parasysh që ai biznes do të jetë vend i punës për dikë tjetër.

Ambasadori Delawie inkurajoi të gjithë të vazhdojnë të promovojnë dhe mbrojnë sektorin privat, si dhe të luftojnë korrupsionin. Kosova ka nevojë për ndërmarrës, të cilët krijojnë ambientin më të mirë të të bërit biznes. Kjo, sipas Delawie është mënyra më e mirë për të për të arritur rritje të qëndrueshme ekonomike dhe për të krijuar vende të punës.Delawie theksoi se që nga pavarësia, Kosova ka arritur progres në ofrimin e demokracisë së lirë të tregut dhe përmirësimin e pakos fiskale për të rritur zhvillimin ekonomik dhe për të tërhequr investime të huaja. Ai tha se ndërmarrësia është shprehje e optimizmit dhe njëkohësisht inkurajoi të gjithë të ndërtojnë kompanitë e tyre, duke shtuar se këto përpjekje do të vazhdojnë të mbështeten çdo ditë.Zëvendëskryeministri i Republikës së Kosovës, Ramiz Kelmendi theksoi se java globale e ndërmarrësisë është një mundësi posaqërisht për të rinjtë, të cilët duan t’i realizojne idetë e tyre ndërmarrëse. Ai shtoi se qeveria do të angazhohet të gjej forma të përshtatshme për të situmuluar idetë e reja dhe do të vazhdojë të ndërmarrë një sërë masash në këtë drejtim.Poashtu, Kelmendi tha se qeveria po vazhdon të punojë në reformimin e pakos fiskale, e cila do të mbështes edhe më tej investitorët dhe ndërmarrësit e rinjë. Indikatorët e klimës së të bërit biznes janë stimuj shtesë për krijimin e një klime për investiorët e rinjë të cilët do të bëhen pjesë e përmirësimit të ambientit te biznesit.

PA DASHURI NUK DO KISH AS NJERI, AS PEMË AS BAR DHE AS GURË

November 14, 2016 by dgreca

Rreth prozës dhe poezisë së Jakov Solomonit/

Nga Enver Memishaj/

Njerës si Jakov Solomoni, që nga një cep i Izraelit shkruan me dashuri për Shqipërinë, duhen nderuar e respektuar. Me këtë dashuri përshkohen fund e krye dy librat e tij botuar në Tiranë: “Mirënjohja e maceve”, në vitin 2014, tregime, dhe poezi “Dhe në shkretëtirë çelin lule”, në vitin 2016. Këta njerës nuk duhen lënë në harresë.Jakovi lindi në Vlorë, dhe që nga viti 1991, jeton në Izrael, por si ata mërgimtarët e moçëm shqiptar, mendjen dhe zemrën e ka lënë këtu në Shqipëri, në Vlorën e tij të dashur.

* * *

Tregimet dhe poezitë e tij, përshkohen nga malli dhe dashuria për Vlorën dhe Shqipërinë, pasqyrojnë mallin, për vatrat, si dhe për njerëzit e tij, të ndarë për së gjalli nga diktatura naziste dhe komuniste, kështu që tregimet dhe poezitë e Jakov Solomonit të prekin në thellësi të shpirtit.Kryesisht tregimet e tij, herë drejtpërdrejt e herë me elegancë janë akuza për sitemin shoqëror ku ai lindi e ku jetoi deri në vitin 1990. Ai akuzon atë sistem shoqëror se liria, liria për të lëvizur, paqja dhe mirëqënia ishin drejtuar në dekadencë.Akuzon se ishte një diktaturë, ishte e huaj për shqiptarët, ishte mohuar nacionalizmi dhe kishte shkatërruar frymën e bashkëpunimit midis shqiptarëve .

Në atë sistem mungonte demokracia, liria dhe shansi. Ato i caktonte Partia, e veshuar me hekuar, e gatshme të të shtinta prangat në çdo moment. Kjo gjendje kishte asfikësuar një popull të tërë dhe ashtu i asfikësuar nuk mund të kalonte barierat që i vinte përpara Partia. Shumë vonë, e ndoshta jo për faj të tij, populli e kuptoi tragjedinë që e kishte prekur, tragjedi që i ktheu në rrënoja arritjet më të mira shqiptare. Por është për t’u vënë re se Jakov Solomoni nuk ngatërron sistemin shoqëror me atdheun e dytë të tij Shqipërinë të cilën e do pa kufi.Në tregimet dhe poezitë e tij ai zotron një perceptim të thellë të misterit të realitetit të kohës ku ai jetoi, deri kur sitemi filloi të tronditej për t’u përmbysur. Autori kap fijet e jetës së përditëshme, për të arritur në përgjithësime dhe emocione të fuqishme që zotrojnë mëndjen dhe zemrën e lexuesit.

Tema e tregimeve, ashtu si edhe poezia e tij, janë të jetuara, pra janë autbiografia e autorit.Teatri, ngjarjeve me përjashtim të “Mirënjohja e maceve” zhvillohen në Shqipëri, në Vlorë ku autori kaloi vitet më të bukura të jetës.Asgje s’ka ndryshuar në zemrën e tij: shokët dhe shoqet, zakonet shqiptare, shtëpitë e vjetra, rrugët dhe rrugicat, kodrat e Budakut dhe Kuzumbabasë, deti, gurët e Ujit të Ftohtë, Sazani dhe Karaburuni, çdo gjë… Bashkëjetesa e vëllazërore me vlonjatët dhe shqiptarët, ka lënë gjurmë në jetën e tij, çka gjen pasqyrim në veprën e tij.

Tregimi tij mbështetet në të dhënat reale, por në tregimin “Mirënjohja e maceve” autori me një gjuhë të thjeshtë e kalon lexuesin në arsyetime filozofike. Ai përshkruan një njeri që ashtu si ai, është kthyer në atdheun e të parëve të tij dhe punë tjetër s’bën veç grumbullon mbeturina dhe ushqen macet e qytetit. Një shpirt i madh njerëzor që siç thotë populli i vjen keq dhe për mizat e dheut. Një ditë ky njeri gjendet i vdekur në një rrugicë të qytetit. Rreth tij ishin mbledhur macet dhe filluan të majullinë me klithma rrënqethëse, qanin me mirënjohje, atë njeri që i kishte ushqyer. Kështu pra autori ka ndërthurur bukur idenë e të qenit njeri me arsyetime filozofike.Tregimi “Kush ma vrau gjyshin”, është shembulli i dashurisë së autorit për paraardhësit dhe urrejtja për padrejtësinë. Gjyshi që ai përshkruan me një dashuri të pa kufishme, është një njeri i ndreshëm, një tregëtar i vogël manifakture, që shteti ia grabit burimin e vetëm të jetesës, sepse ai “kishte pirë”, gjakun e popullit!!! Nga ai moment gjyshi nuk u ngrit më nga krevati dhe e dorëzoi shpirtin e tij të bardhë, në një spital të Beogradit, pa njeri pranë dhe që u varros nga një shoqëri bamirëse.

Tregëtia e lirë e basmave mund të mos jetë shkak për ndëshkim në botën e lirë, por jo në një sistem komunist, vetëm kaq mjafton për të grabitur një njeri për ta çmënduar atë dhe për ta hedhur tej e për të vdekur në një spial të huaj.Nëpërmjet gjyshit të tij autori shpegon mizorinë e atij sistemi, ndëshkimi i gjyshit të Jakov Solomonit është ndëshkimi i një populli të tërë.Në tregimin “Vrasës me duar të pastra”, autori kritikon plagët e shoqërisë dhe ngre akt-akuzën se si shoqëria nga indiferenca vret një njeri. Një vajzë gjimnazi hidhet nga taraca.“Atë e vrau kolektivi i klasës bashkë me mësuesit që nuk morën një herë mundimin ta pyesnin se çfarë e mundonte atë krijesë njerëzorë?”, përfundon akuzën e tij autori.Në tregimin “Leksion alla shqiptarçe”, duket se ai është njohës i mirë i historisë dhe mentaliteteve shqiptare. Këtu përshkruhet ndarja e dhimbshme, që izraelitët bënë me shqiptarët në vitin 1991, por pa i harrur kurrë shqiptarët me të cilët kishin kaluar një pjesë të jetës tyre. Xhaxhai i autorit atje në Izrael, përsëriste shpesh: “më ka marrë malli për rrugët dhe rrugicat e Vlorës…”Në tregimin “Malli që çan gurët”, autori, përshkruan me nota nostalgjie mallin e pa shuar për shokët e të tij shqiptar, mall që çan edhe gurët.Tregimin “Miq për kokë”, autori ia dedikon kujtimit të ndritur të prindërve të tij. Me nota emocionuese autori tregon bashkjetesën e shqiptarëve me izraelitët, nëpërmjet një ngjarje reale. Kur një oficer nazist i kërkon Ibrahimit, shokut të tij të shkollës, t’i bëjë një listë me izraelitët e qytetit, në numurin një të listës Ibrahimi shënon emrin e tij, pët t’i thënë nazistit se më parë duhet të merrete jetën e tij dhe pastaj atë të miqve të tij, izraelitë. “ Unë nuk jam jehudi, i thot Ibrahimi oficerit nazist, por mik i tyre. Ne shqiptarët… miqtë nuk i lëmë kurrë vetëm në fatkeqësi, nuk i shesim ata dhe t’i lëmë në baltë kur kanë nevojë”. Në tregimin “Il conte d’Albania”, që autori ia dedikon gjyshes së tij, përshkruan historinë e izraelitëve të ndërthurur me historinë e shqiptarëve në një mirëkuptim të plotë, përshkruan zakone e tradita, duke na dhënë një enciklopedi të vogël të jetës shqiptaro – izraelite.

* * *

Poezinë e tij autori e ka përmbledhur në librin me titullin poetik “Dhe në shkretëttirë çelin lule”, çka do të thotë se në çdo dallëgë e furtunë të jetës së njeriut, shpirti njerzor, ndjenjat nuk shuhen, ato çelin edhe në shkretëtirë.

Poezia e tij është kaq larg dhe kaq pranë me Vlorës tij të dashur dhe të pa harruar:

Ëndërrimet flakërojnë nga Izraeli në Vlorë,

Mali dhe deti madhështor dhe hijshëm,

Deti është aty në përjetësi.

Atje poshtë, diku, autorit i kujtohet një syzezë, apo sykaltër si deti, një shoqe e rinisë që kishte pushtuar shpirtin e tij: Se dashuria moshë nuk ka, kur shpirti ndizet flakada,

Një shkrepse mund të bëjë aq zjarr, sa edhe dhjetra vetëtima,

Një zjarr që s’mund ta shuanin, as mijëra shira e suferina.

Poezia e Jakov Solomonit është pasqyra e shpirtit të tij, pasqyrimi i jetës e tij plot ngritje e ulje. Ngado shkon shpirti i autorit gjen qetësi e prehje vetëm në Vlorën e tij, te gjyshi e gjyshja, te vera e vaji ullirit. Tema dhe ngjarja e poezisë zhvillohen në Vlorë dhe të duket sikur autori kërkon rrënjët e fënijërisë dhe rinisë së humbur. Poezia ndjek linjat e poezisë moderne, e zhveshur nga figuracionet e tepërta për të shkuar në thelb të problemeve dhe idesë që ai trajton. Vargu tij të bën përshtypje dhe të shtyn për të menduar për kohën e kaluar duke mbajtur sytë nga e ardhmja. Autori vëzhgon, kujton e mediton.Por, thirrja e gjakut, e stërgjushërve, kushtrimi të parëve e larguan atë nga Vlora.

* * *

Rëndësia e veprës letrare të Jakov Solomonit, qëndron në faktin se ai i bie këmbanës së kujtesës, pra bën deyrën e tij për të mos harruar. Me një porzë të thjeshtë, autori është munduar jo pa sukses, të na sjellë me sy kritik, botën e djeshme shqiptare ku ne jetuam e vuajtëm.Tregimet e tij lexohen edhe si një reagim ndaj mungesës së lirisë që instaluan komunistët në Shqipëri që mbyllën në burg një popull të tërë.Tregimet dhe popezia e tij shquhen për kthelltësinë e mesazheve që jep me një gjuhë të thjeshtë.Kuptohet lehtë edhe dashuria ndaj kulturës së vendit ku ai lindi dhe u burrërua.Autori ndien detyrimin që të shkruaj për atë sistem që nuk i solli tragjedi vetëm familjes së tij, por një populli të tërë, prandaj tregimet e tij mund të lexohen edhe si një thirrje për të shkruar për atë që hoqën shqiptarët nën diktaturën komuniste.Naracioni historike politik është gërshetuar përmes gjuhës artistike. Historik sepse me penën e tij ai kujton ngjarje tronditëse të atij sistemi, politik sepse ai i ngre akuzë sistemitPërfundimisht do të thonim se librat e tij me vulën e sinqeritetit janë një firmë e hedhur në peticionin kundër diktaturës komuniste.

***

Popullsia hebre, izraelite, u shpërnda qysh në antikitetin e vonë në trevat e Perandorisë Romake. Në mesjetë dokumentohen të paktën që nga shek.XIII në qytetet shqiptare, si në Durrës, Vlorë. Në fund të shek. XV grupe hebrenjsh të degës mesdhetare sefardine të ndjekur nga inkuizicioni spanjoll dhe portugez, u strehuan në Shqipëri, kryesisht në kohën e sulltan Bajazitit II. Ata krijuan në Vlorë, Artë dhe Prevezë bashkësitë e para e më vonë edhe në Berat, Janinë, Elbasan, Shkup, Prizren, Manastir etj. Hebrenjtë merreshin kryesisht me tregti dhe me dhënie faizi. Bashkësitë hebreje në Shqipëri krijuan si kudo institucionet fetare e administrative-gjyqësore të veta. Në qytete jetonin në lagje të veçanta. Në shtetin shqiptar nuk ka pasur diskriminim ndaj tyre, si ka ndodhur në shumë shtete të tjera të Ballkanit dhe të Evropës Perëndimore.

Bisede me Violonçelistin virtuoz Redi Hasa

November 14, 2016 by dgreca

redi-violencelsti

Nga Mimoza Dajci/Pak ditë më parë në NYU Skirball Center for the Performing Arts në Manhattan, orkestra spektakolare e pianistit e kompozitorit italian Ludovico Einaudi, mbajti një koncert artistik si pjesë e turneut të tyre botëror me pjesëmarrjen e mijëra artëdashësve si dhe muzikantëve profesionistë të nacionaliteteve të ndryshme. Eshtë një ansambël muzikor i përbërë prej instrumentistësh me famë botërore, ku bën pjesë edhe violonçelisti virtuoz shqiptar Redi Hasa.

Kryesisht meloditë e kompozimet e tyre performohen si kolona zanore nëpër filma të suksesshëm Hollivudian si: “The Intouchables”, “Doctor Zhivago”, “I’m Still Here”, “Nocturnal Animals”, etj.

Me Redin zhvilluam biseden e meposhtme:

-Përshëndetje Redi!

-Përshëndetje!

-Për ju është hera e parë që vini në SHBA si violonçelist së bashku me orkestrën e njohur me famë botërore të Ludovico Einaudi-t?

Redi Hasa:- Eshtë hera e dytë, që vij si instrumentist. Herën e parë kam ardhur në mos gaboj, para 2 vitesh, me albumin TimeLapse gjithnjë me Ludovico Einaudi-n.

-Po në Shqipëri a keni patur rast të performoni me këtë orkestër?

Redi Hasa – Në Shqipëri ende jo. Por po flitet ndoshta për të organizuar një Koncert në Teatrin e Operas dhe Baletit në Tiranë. Të shikojmë, mbase nga viti tjetër.

-Sa kohë keni që bashkëpunoni me Ludovicon?

– Redi Hasa – Bashkëpunimi me Ludovicon ka nisur rreth 4 vite më parë, në jugun e Italisë ku unë jetoj prej 20 vitesh. Ludovico ishte i ftuar në një festival shumë të madh që mbahet në Itali dhe që quhet La Notte della Taranta. Ky është ndër festivalet më të mëdhenj në Europë që vlerëson traditën e muzikës tradicionale të territorit, të Lecce-s. Ludovico ka qenë i ftuar si drejtor artistik dhe drejtor gjeneral i orkestrës së Tarantës, që përbëhej nga 36 elementë pak a shumë.

-Si muzikant i talentuar, si janë raportet tuaja me skenën e muzikës shqiptare?

– Redi Hasa – Kam 20 vjet që mungoj nga Shqipëria. Fatkeqësisht jam shkëputur pak edhe nga territori, por kam një dëshirë shumë të madhe të kthehem dhe të prek skenën e Shqipërisë. Eshtë një mall, një dëshirë…. Më mungon jashtë mase.

-Ju Redi, keni edhe një vëlla pianist. Sikurse edhe ju, ai ka arritur majat e suksesit në Itali, apo jo?

– Redi Hasa – Po, është e vërtetë. Im vëlla është pianist klasik dhe shpeshherë organizon koncerte me orkestrën e Teatrit të Operas ne Tiranë.

-Edhe ai jeton në Itali?

– Redi Hasa – Po, edhe ai jeton në Itali, por i ka ruajtur të themi kontaktet. Ndërsa unë jam larguar nga Shqipëria i vogël, kështu që kam humbur pak kontaktet me artin në Shqipëri, por e ndjek nga larg dhe jam shumë i informuar për gjithçka ndodh atje.

-Sa ju ndjek publiku shqiptar?

– Redi Hasa – Sinqerisht nuk e di.

-Mendoni se ka pasur artëdashës shqiptarë sonte në koncertin tuaj, këtu në Manhattan?

– Redi Hasa – Shpresoj që po.

-Planet tuaja për të ardhmen në fushën e muzikës?

– Redi Hasa – Kam një projekt në dorë. Sapo kam rregjistruar një disk që do të dalë në shkurt. Eshtë një duet me violonçel dhe vokal. Inçizimet i kemi realizuar në Londër në studion e Peter Gabriel “Real World”. Jemi në pritje të publikimit të këtij disku dhe jemi shumë të kënaqur. Eshtë një projekt që shikon nga njëra anë Shqipërinë dhe nga ana tjetër vendin ku unë jetoj prej shumë vitesh. Gjithmonë kam lidhje me Shqipërinë, nuk jam ndarë asnjëherë edhe pse larg. Eshtë një lidhje që dua ta forcoj sa më shumë dhe t’i afrohem sa më shumë vendit tim.

– A keni koncerte të tjera pas New York-ut, si pjesë e këtij turneu botëror?

Po, patëm dy performanca dy netë me rradhë në New York, ku sonte ishit edhe ju që na ndoqët. Ndalesa tjetër do të jetë në Washington, DC. Kemi bërë gati 15 koncerte deri më tani, kemi qenë në San Francisco, më pas në Kanada, Toronto e Montreal. Kemi bërë një turne të Amerikës dhe shpresojmë të kthehemi përsëri.

-Nga instrumentet që pamë në skenë, dukej sikur kishit përfshirë edhe instrumente popullore.

– Redi Hasa – Magjia e këtij koncerti është ndërthurrja e instrumenteve. Ludovico i ka zgjedhur instrumentet me shumë kujdes. Ka nga ato që vijnë nga tradicione popullore dhe ka të tjera që shohin eksperimentimin e zërit, eksperimentimin e tingullit.

-Sa vura re orkestra juaj ishte e pajisur me instrumente tepër interesantë. Më tërhoqi syrin edhe një vaskë xhami me ujë. Cili është roli i saj në orkestër, ç’farë impakti muzikor i jep pllaka e metalit vendosur brenda saj?

– Redi Hasa – Instrumenti në ujë është thjesht një vaskë me ujë. Duke futur brenda një peshë metali, një pllakë metali, nga uji dalin tinguj shumë natyral dhe kjo shërben për të marrë tingujt e natyrës, për t’i marrë dhe për t’i organizuar. Ludovico ka bërë një punë jashtë mase të mirë në organizimin e të gjithë tingujve, që në fakt quhen “Elemente”, ashtu si edhe titulli i albumit, pra duke marrë elementet dhe duke i bashkuar bashkë.

-Shumë faleminderit Redi dhe suksese! Ishte vërtetë kënaqësi që u takuam.

– Redi Hasa – Faleminderit edhe juve. Shumë kënaqësi edhe për mua.

New York, 2016