Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Archives for November 2020

Lamtumirë Maradona-Argjentina 3 Ditë Zi!

by

– Bota i thotë lamtumirë një gjeniu të përjetshëm, mjeshtrit  magjik të futbolli –

Përgatiti:Albano KOLONJARI/

Legjenda Diego Maradona vdiq në moshën 60 vjeç pas një sulmi në zemër. Matias Morla, agjenti i vjetër i Maradona, konfirmoi lajmin ditën e  Mërkurën. Maradona kishte kryer një operacion të suksesshëm në fillim të këtij muaji për të adresuar një mpiksje gjaku në tru para se të largohej nga spitali më 11 nëntor

Një deklaratë Shoqata e Futbollit të Argjentinës shkruajti: “Shoqata e Futbollit Argjentinas, përmes Presidentit të saj Claudio Tapia, shpreh dhimbjen e saj më të thellë për vdekjen e legjendës sonë, Diego Armando Maradona. Ju do të jeni gjithmonë në zemrat tona.”

Presidenti i Argjentinës Alberto Fernandez gjithashtu konfirmoi tre ditë zie kombëtare pas lajmit. Fernandez postoi një fotografi të tij në Twitter duke përqafuar Maradonën me mesazhin: “Ju na çuat në vendin më të lartë në botë. Na bëtë jashtëzakonisht të lumtur. Ju ishit më i madhi nga të gjithë. Faleminderit që ekzistuat, Diego. Ne do të humbasim  gjithashtu një pjesën tjetër të jetës sonë “.

Ylli në pension Brazilian Pele mbajti zi për vdekjen e Maradona në një deklaratë të shkurtër dhënë për Reuters nga një përfaqësues.

“Sigurisht, një ditë ne do të godasim një top së bashku në qiellin lart”, tha ai.

Leo Messi: Një ditë shumë e trishtuar për të gjithë argjentinasit dhe futbollin. Ai na lë por nuk largohet, sepse Diego është i përjetshëm. Unë marr të gjitha momentet e këndshme të jetuara me të dhe doja të përfitoja për të dërguar ngushëllime për të gjithë familjen dhe miqtë e tij. PREHU NE PAQE

Cristiano Ronaldo :’Sot i them lamtumirë një shoku dhe bota i thotë lamtumirë një gjeniu të përjetshëm. Një nga më të mirat ndonjëherë. Një magjistar i pashembullt.

“Ai largohet shumë shpejt, por lë një trashëgimi pa kufij dhe një boshllëk që nuk do të mbushet kurrë. Pusho në paqe, ace. Ti nuk do të harrohesh kurrë”.

Klubi i Napolit:’Gjithmonë në zemrat tona. Lamtumirë Diego. Të gjithë i presin fjalët tona. Por cilat fjalë mund të përdorim për dhimbjen si ajo që po përjetojmë? Tani është koha për lot. Atëherë do të jetë koha për fjalë.

Maradona kohët e fundit ishte ndeshur me çështje shëndetësore dhe iu nënshtrua një operacioni urgjent për një hematomë subdurale disa javë më parë. Ai pësoi një sulm në zemër në shtëpinë e tij në periferi të Buenos Aires të Mërkurën, theksun mediat argjentinase. Legjenda e futbollit Diego Maradona, lindi më 30 tetor 1960 në Lanus, Buenos Aires të Argjentinës. Në sezonet 1976-1981 luan me Argentinos Juniors të Argjentinës ke në 167 ndeshje shënon 116 gola. Më pas luam për një sezon më Boca Juniors 1981-1982 ku në 40 ndeshje shënon 28 gola. Barcelona do të ishte ekipi i parë europian për Maradonën, ku në 36 ndeshje shënon 22 gola. Por Maradona do të kthehej në yllin e Napolit në Itali. Më sezonet 1984-1991 në 188 ndeshje shënon 88 gola. Më pas Sevilla Spanjë, 1992-1993 26 ndeshje, pesë gola, 1993-1994 Neëells Old Boys, pesë ndeshje dhe e mbyll karrierën tek Boca Juniors 30 ndeshje 7 gola. Në total Maradona luajti 491 ndeshje dhe shënoi 259 gola. Maradona njihet më së miri si kapiteni që ndihmoi në udhëheqjen e Argjentinës drejt titullit të Botërorit 1986. Me kombëtaren e Argjentinës luajti 91 ndeshje dhe shënoi 34 gola. Për dy vite 2008-2010, Maradona ishte edhe tranjer i Argjentinës. Pikërisht në vitin 1986 Maradona fitoi zemrat e shumë futboll dashësve shqiptarë të cilët fillun që tu vënë fëmijëve emrin e tij, si Diego, Armando etj. 

ARISTIDH RRUCI-FIRMETAR I PAVARSISE QE NUK I DIHET VARRI…

by

Jeta dhe aktiviteti i tij./     

Shkruan:YLLI M DILO/

  Aristidh Rruci, u lind më 11/3/1875 në Sheper  të Zagorie’s.Prindërit  e tij quheshin Nikolla dhe Evanthia.Kishte vlla Leonidhen dhe  motra Aspasine,Elisaveten(Saven), Athinane dhe Sorkën. Mesimet e para i mori në fshatin e lindjes dhe më von në Manastirin e Nivanit. Bashkelagjes me A.Z.Cajupin dhe bashkekohes me I.D.Sheperin.Pas mbarimit te studimeve te mesme ne gjimnazin “Zosimea” te Janines , punoi ne Stamboll ne nje magazine qe tregetonte lende ndertimi(1896-1898) dhe ne tregun e drithit ne JANINE (1899-1904).

Ne keto qytete u njoh me atdhetaret Naim Frasheri,Shahin Kolonja,Kadri Gjata,Osman Haxhi,etj. Ne vitin 1906 u vendos ne Vlore ku qendroi deri ne fund te jetes se tij. U be nje nga tregetaret me te njohur te qytetit. 

A.Rruci bashkepunoi me I.D.Sheperin,burrin e motres se tij Elisaveta(Sava) Rruci dhe zhvilloi nje veprimtari te gjere kombetare. 

Dy intelektualet patriote sheperjote ne bashkepunim dhe me Jani Mingen,Ibrahim Shytin,Kristo Karbunaren,etj dhane nje kontribut te cmuar ne perhapjen e gjuhes shqipe,shperndarjen e librave dhe gazetave ne gjuhen shqipe ne fshatrat dhe qytetin e Vlores.      

Ne Lubonje hapen nje kurs te fshehte per mesimin e gjuhes shqipe.                                                           

Ne Shtator te vitit 1908 takohet ne VLORE me Ismail Qemalin.    Nje muaj me von ne bashkepunim me Bektash Cakranin,Faslli Patozin,Mustafa Gorishoven,etj.krijuan klubin “Laberia”; inisiator dhe financues i klubit ishte vete Aristidhi.                          

Ishte nje nga organizatoret e “Kuvendit te Drashovices” (31/7/1911)dhe mori pjese ne “Kuvendin e Sinjes”(Gusht 1911).                

Ne fillim te Gushtit 1912 kreret e VLORES,MALLAKASTRES,BERATIT,Skraparit dhe KORCES thirren ne FIER nje kuvend ku moren pjese dhe Ismail Qemali ,Luigj Gurakuqi,Aristidh Rruci. Kuvendi i FIERIT zgjodhi Hasan Prishtinen perfaqesues te kryengritesve te Jugut. Gjithe shpenzimet per armatimin,veshjen dhe ushqimin e kryengritesve u perballuan nga A.Rruci. 

Mbante korespondence te rregullt me A.Z.Cajupin,I.D.Sheperin,Jani Vruhon,Sotir Kolene.

Ne Nendor 1912 ishte delegat i TEPELENES ne Kuvendin e VLORES per shpalljen e Pavaresise Kombetare dhe firmosi Aktin e Pavaresise me siglen “A.Ruci”.

 Per ate kohe, Lef Nosi , nje personalitet i madh, ne kujtimet e tij shkruan: :”…. Me nje here mbas shpalljes se pamvaresise, Ismail Qemali me shoke dhe me popullin mbrapa, shkuan ne Xhami dhe Kishen kryesore te qytetit te degjonin lutjet Fetare te rastit , udhehequr nga Kleriket Shqipetare. Edhe ne Xhami e Kishe u duken te ngrihen dhe te valojne dy Flamure te Shqiperise. 

Keta dy flamure u gjenden ne shtepit e ZZ. Aristidh Ruci dhe Eqerem Vlora. 

Zonjat e ketyre te dyve shkonin te Marigoja per te qepur e qindisur rroba. –Ne shembell te Flamurit te Marigose, edhe Ato kishin qindisur nga nje Flamur”. 

 (L. NOSI,DOKUMENTA  HISTORIKE).                 

Aristidh Rruci mbrojti punimet e Kuvendit te VLORES me ushtrine qe vete e financoi.Ne qeverri nuk mori vota te mjaftueshme(vetem 14) se bashku me Jani Mingen(20).                                       

Nga zyrat e A.Rrucit , me alfabetin “Mors” u be e njojtur ne qeverrite e asaj kohe shpallja e Pavaresise se Shqiperise. 

Megjithese nuk u zgjodh ne Qeverrine e VLORES,ai zhvilloi nje veprimtari te gjere per zgjidhjen e problemeve ekonomike e financiare te Qeverrise duke shpenzuar nga pasuria e tij.

Ndihmoi per ngritjen e administrates se saj  ne Vlore,Fier,Tepelene,Gjirokaster,Delvine Sarande.    Gjate viteve1918-1920,ne bashkepunim me atdhetaret vlonjate u perfshi ne nje veprimtari te dendur anti italiane;ishte nje nga organizatoret e demostrates se 28/11/1919.U dallua ne krijimin e “Komitetit te Mbrojtjes Kombetare” per organizimin e luftes se VLORES.  Se bashku me Jani Mingen,Shezair dhe Vesel Comon mori pjese ne hartimin e statusit te shoqerise”Perlindja Kombetare” 1920.

 Ne vitet 1920-1924 u perfshi ne levizjen “Atdheu” dhe shoqerine “Bashkimi”.Bashkepunoi me Avni Rustemin,Fan S. Nolin, Halim Xhelon,Jani Mingen per rimekembjen e VLORES; ndihmoi shkolla te fshatrave dhe te qytetit me baze materjale,libra ,fletore dhe orendi.                                                     Mbajti korespondence te rregullt me Justin Godardin,qe u njoh pas ardhjes se tij ne SHQIPERI,dhe Shtjefen Gjecovin.

 Aristidh Rruci kishte autoritet, vleresohej, nderohej dhe respektohej.                  Ka qene anetar i Keshillit Administrativ te Bashkise se Vlores, sipermarres ne fabriken e duhanit ne DURRES,posedues i 40% te aksioneve te shoqerise me aktivitet ne ITALI.

 Ne vitin 1937 ka qene antar i kryesise se Bankes Kombetare Shqiptare dhe nismetar per krijimin e deges se Kryqit te Kuq Shqiptar per Vloren.                                Dha nje kontribut financiar me rendesi per arsimimin ne Universitete te femijve te motres se tij Elisaveta(Sava) Rruci Dilo. Gjate viteve te luftes A.N.C u arrestua nga pushtuesit italiane dhe u interrnua ne ITALI. Ndihmoi ekonomikisht pa rezerva luften A.N.C.,por nuk u pajtua me rregjimin gjakatar qe u vendos pas lufte.                

 Per kete aresye u arrestua si kundreshtar politik i rregjimit diktatorial dhe hoqi kavalarin e tmerrshem ne burgjet shqiptare.Pas daljes nga burgu ne vitin 1950 shpalli greve urie dhe vdiq. U percoll ne banesen e fundit nga familjaret e tij.Trupi i tij u vendos prane varrit te birit te tij Nikollaq, student universitar vdekur ne moshen 25 vjecare.                                    

Nje perle e krijimtarise letrare shqiptare, jane vargjet qe Aristidhi shkroi mbi varrin e te birit:   Nikollaq

Shpresat  dhe endrrat mi more me vete

Ne varrin e ftohte ku shkon djalerine

Si lulet e veres u vyshke,u trete

Dhe le pas   neve mjerimin e zine.       

  Sebashku  me neve ju lut Perendise

Atje ku je Ti dhe neve te vime

I thuaj s’rrohet me ne strehen e zise

As mundim me teper farmakun ta pijme .     

 A ka varr Aristidh Rruci ku te prehen eshtrat e tij? Jo! 

Aresyeja qe nuk ka varr eshte kjo: ne vitin 1962 , me rastin e festimeve te 50- vjetorit te Pavaresise,qeverria shqiptare dha urdher qe te c’ vendoseshin varrezat publike te qytetit te VLORES dhe te vendoseshin atje ku ndodhen sot.                 Ndermarrja komunale e qytetit qe zbatoi kete vendim nuk lajmeroi te afermit e tij qe jetonin ne SHEPER te ZAGORIES , niperit dhe mbesat e tij Dilo. Kjo per aresyen e thjeshte se gjithe VLORA e asaj kohe dinte qe ne varrin e blinduar qe Aristidhi beri per te birin, vendosi pjese te pasurise se tij , brilante dhe ar. Vjedhesit e kesaj pasurie nuk u interesuan per vendosjen e eshtrave te Aristidhit dhe te birit te tij Nikollaq ne vorrezen e re te VLORES.                           Sa per qeverrine , ajo vazhdonte ta konsideronte akoma armik.                                              Ne vitin 1958 me sistemimin e velleheve neper fshatra,nga jeta nomade qe benin deri atehere, shtepia ne SHEPER dhe  pronat e “armikut” A Rruci ju dhane njeres nga keto familje. Ne vitin 1992 ” me triumfin e demokracise” shtepia e Tij ne VLORE kaloi ne pronesi te familjeve qe rrinin me qira aty,shtepia  dhe pronat ne fshat  ju dhurua familjes qe banonte ne ‘te. Ato pak relike personale te Aristidhit qe ruheshin tek niperit e tij humben pa nam e nishan nga sekuestrimet qe u bene ne vitet e diktatures dhe bastisjeve ne vitet e tranzicjonit.                                            Shiritat e transmetimit ne alfabetin ” Mors”  te shpalljes se Pavaresise si dhe korespondenca me patriotet qe permendem me lart, ruheshin ne arkiven e nipit te tij  Margarit Dilo ne SHEPER . U sekuestruan nga zyra e permbarimit te GJIROKASTRES ne Gusht te vitit 1970 pas dhenies se vendimit me burgim dhe sekuestrim te pasurise te nipit te tij Koco Dilo. Per kete krim kombetar Margarit dhe Qirjako Dilo vune ne dijeni me shkrim E.Hoxhen dhe Kom. Qendror. Por nuk moren asnje pergjigje.   Qirjako Dilo zhvilloi dhe nje gjyq ne GJIROKASTER ku akuzoi zyren e permbarimit per marrjen e pasurise dhe te arkivit familjar,por nuk e fitoi.Ne qoftese shteti ka ruajtur librat dhe korespondencen familjare te Dilo-ve te SHEPERIT , brenda ne ‘to gjenden dhe shiritat dhe korespondenca e Aristidhit.Per thesaret e tjera kombetare qe ndodheshin ne kete arshive ,do te flasim here  tjeter. Me rastin e festimit te 100-vjetorit te Pavaresise , Presidenti i Republikes se Shqiperise dekuroi me titullin “Nderi i Kombit” Aristidh Rrucin .

Shkrimtari dhe studjuesi i cquar Piro Loli ne vepren dedikuar ketij kollosi  “Aristidh Rruci dhe koha e burrave” ,hedh drite mbi kete “aisberg” te patriotizmit shqiptar. BIBLIOGRAFI

– A.Q.SH  F.B.D.48dhe F.58 dok. 8.9.1920

– Gace Bardhosh ” Ata qe shpallen Pavaresine Kombetare” 1977  F.135-137 dhe nga epistolari i Ibrahim Shytit 1994 F. 170-173.                                                         V- Dokumenta Historike,1924 F.170-173.

– Qeverria e Perkoheshme e Vlores 1962 F.58-59.

-Pango Apostol ” Enciklopedia e Zagories” 2004 F.243-245.

MINISTËR I PARË I USHTRISË KOMBËTARE SHQIPTARE

by

108 VITE PAVARËSI /

MEHMET PASHË DERALLA – MINISTËR I PARË I USHTRISË KOMBËTARE SHQIPTARE /  

Nga QATIP MARA/NEW YORK/

Në historinë e Shpalljes së Pavarësisë së Shqipërisë kujtohet  e nderohet  edhe  personaliteti i shquar i  Kabinetit të Parë të Qeverisë së Përkohëshmë të Vlorës, Mehmet Pashë Deralla ,Ministri i  Parë i Ushtrisë Kombëtare Shqiptare. Mehmet Pashë Deralla  është një ndër figurat e  shquara të Kombit Shqiptar, i cili lindi në Gradec të Tetovës  në vitin 1843. Arsimin fillor e mori në Tetovë, kurse atë të mesëm në Shkup. Ishin vite kur ndjenja e fortë e lirisë dhe e shpëtimit kombëtar po rritej me shpejtësi në të gjitha trojet shqiptare.     Në periudhën e Rilindjes Kombëtare Shqiptare familja Deralla, ka qenë në çdo kohë në radhët e para të  barrikadës ndaj çdo rrebeshi, të paepur në stoicizmin e tyre, ajo  është  përballur me hordhi armiqësh ,duke mbrojtur me heroizëm trojet shqiptare.. Në familje Mehmet Deralla mësoi shumë për të kaluarën e popullit shqiptar dhe më pas, kjo ndjenjë e kultivuar  do ta bënte  një luftëtar të paepur për lirinë e kombit shqiptar.

         Mehmet Pashë Deralla. njihet në memorien historike si një ndër protagonistët e Lidhjes së Prizrenit në vitin 1878 dhe ishte një nga nënshkruesit e deklaratës së pavarësisë…   Ishte një nga protagonistët kryesorë të qëndresës shekullore përballë sulmeve serbo-malazeze. Nën komandën e tij, luftëtarët shqiptarë i gozhduan forcat serbe në hapësirën ndërmjet Drinit të Bardhë e Drinit të Zi. Arsimin fillor e kreu në Tetovë, kurse atë të mesëm në qytetin e Shkupit. Pas shkollimit në vendlindje, studimet e larta i ndoqi në Akademinë Ushtarake të Turqisë. Pas diplomimit, do të shërbente për disa vite në një regjiment këmbësorie në Anadoll dhe njëherazi, atij do t’i jepej e drejta për të ndjekë shkollën e lartë të Shtatmadhorisë në Stamboll, që ishte niveli më i lartë i arsimimit ushtarak në Turqi. Në moshën 35-vjeçare u gradua Pasha (Gjeneral) i Perandorisë Osmane . Gjenerali i ri Mehmet Deralla  u emërua komandant xhandarmërie në Bagdad të Irakut dhe, më vonë, në Halep të Sirisë. Nga Siria u transferua në Selanik, më pas transferohet në vilajetin e Kosovës, ku vendoset me detyrë në kryeqendrën e tij, në Shkup. Në vijim e shohim në funksionin e qeveritarit dhe komandantit të qarkut të Prizrenit që përfshinte edhe Gjakovën, Tetovën dhe Lumën. 

      Gjenerali i ri, Mehmet Deralla, në kulmin e karrierës së tij e hoqi uniformën  osmane të pashait, për të mos e veshur më kurrë gjatë gjithë jetës së tij,sepse ishte vënë në dispozicion të Ushtrisë Vullnetare të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit. Ai u emërua këshilltar i njërit prej udhëheqësve popullorë të Lidhjes Shqipatre të Prizrenit , Sulejman Vokshit .. Mehmet Deralla së bashku me babanë e tij ishin në vijën e parë të frontit të luftës për liri. Babë e bir treguan gatishmëri të lartë për  të sakrifikuar gjithçka për idealet kombëtare shqiptare.

     Lidhja e Prizrenit u shtyp, por Mehmet Deralla nuk hoqi dorë nga idealet e tij. U aktivizua përsëri  në Lidhjen e Pejës , nën drejtimin e Haxhi Zekës.Mehmet Pashë Derallën e internuan në Bagdad për t’i prerë çdo mundësi kontakti me Shqipërinë

        Në dokumentat e botuara shkruhet : “Kryengritja xhon-turke e vitit 1908, që u pasua nga një amnisti e përgjithshme, i dha mundësi Mehmet Pashë Deralla të rikthehej në funksione të larta në ushtrinë osmane. Në Stamboll mendonin se ai do ta mirëpriste rehabilitimin dhe riveshjen e uniformës së gjeneralit osman. Pas dy dështimesh të hidhura, a nuk ishte rasti që ai të mendonte, më në fund, edhe për veten e familjen e tij, për të ardhmen e tij dhe njëherësh për prosperitetin e të tij, për një jetë të qetë e të lumtur?  

Mirëpo për çudinë e shumë turqve dhe të pak shqiptarëve që nuk e njihnin sa e si duhet, Mehmet Deralla refuzoi duke dhënë përgjigjen e tij befasuese:

 “U jam mirënjohës për bamirësinë, por tani i takoj tjetërkujt”. Ai refuzoi, sepse fatet e Shqipërisë i qenë njësuar në vetëdije me fatet e tij. U kthye në atdhe me po atë vendosmëri të viteve të stuhishme të të dy lidhjeve historike shqiptare që mbetën vetëm si gurë kilometrikë udhërrëfyes drejt pavarësisë. E presin triumfalisht në vendlindje pas një mungese të gjatë gati dhjetëvjeçare. Tashmë ai ishte bërë i njohur edhe në qarqet më të larta të Europës. Emri i tij qe cituar edhe nga ministri i Jashtëm i Austro-Hungarisë, konti Bertoldt, për të cilin:

 “Mehmet Pashë Deralla qe një burrë me kulturë të gjerë dhe ndjenja të pastra kombëtare”.

      Në vitet 1908-1912 shtëpia e Derallave,në Tetovë do të shndrrohej në një çerdhe të shqiptarizmës.Mehmet Pasha dhe i biri Halimi ishin kurdoherë në krye të lëvizjeve të mëdha atdhetare,duke dhënë ndihmesë jo vetëm me trimërinë,guximin,logjikën por edhe me pasurinë e tyre.Të dy sëbashku ata do të prisnin e do të përcillnin në shtëpinë e madhe në Tetovë, trimat patriotë e atdhetarë si Sali Gjukën, Bedri Pejanin, Bajram Currin,Isa Boletinin,Mid’hat Frashërin,Hamdi Ohrin,Hoxhë Vokën dhe dhjetra atdhetarë të tjerë nga krejt viset etnike shqiptare. Ata do të merrnin pjesë në Kuvendin e Junikut e mandej në fillim të viteve 1912,do të komandonin çetën e parë të luftëtarëve tetovarë, e cila rroku armët për t’u bërë ballë sulmeve turke dhe atyre serbo-bullgare    Mehmet Deralla ishte një nga organizatorët më në zë të kryengritjeve të mëdha të Kosovës të viteve 1910, 1911 dhe 1912.

      Lufta  Ballkanike e monarkive të gadishullit kundër Perandorisë Osmane kishte objektiv kryesor pushtimin e trojeve shqiptare. Mali i Zi, Serbia, Bullgaria dhe Greqia ishin të interesuara të mohonin ekzistencën e kombit shqiptar, për të realizuar aneksimin e  trojeve shqiptare..Në këto ditë të tmerrshme jete ose vdekje për shqiptarët., Mehmet Deralla  përkrah atdhetarëve të  shquar, ishte  ndërmjet radhëve të para që u ngritën në këmbë për mbrojtjen e tokave shqiptare dhe çlirimin e vendit nga robëria 500-vjeçare osmane. Gjenerali  Mehmet Deralla , në luftimet e ashpra me serbët, arriti t’i mbajë trupat serbe në hapësirën ndërmjet Drinit të Bardhë e Drinit të Zi. Një bllokim i tillë krijoi terrenin  e domosdoshëm, siguroi kushtet historike për ngjarjen e madhe të ngritjes së flamurit në Vlorë më 28 nëntor 1912

         Mbas Shpalljes së Pavarësisë dhe formimit të qeverisë të parë  të Shqipërisë të pavarur, kryeministri  Ismail Qemali , mbështetur në meritat, kapacitetet profesionale dhe atdhedashurinë e zjarrtë të Mehmet Pashë Derallës i ofroi  postin i ministrit të ushtrisë kombëtare Shqiptare.   U formua Ministria e parë e Mbrojtjes që quhej Ministria e Luftës. Ministri i parë i luftës ishte Mehmet Pashë Deralla. Kjo Ministri kishte një efektiv që përbëhej nga disa oficerë shqiptarë të ish ushtrisë turke, nënoficerë dhe  popull të armatosur. Si detyrë kryesore këto forca kishin të organizonin mbrojtjen e qytetit të Vlorës ku ndodhej qeveria e sapo formuar dhe ta mbronte atë nga çdo lloj rreziku. 

         Mehmet Pashë Deralla, u emërua  Ministër i parë i Luftës , në  mbledhjen e pestë të kuvendit Kombëtar të Vlorës,  sipas votave të fituara. “Kjo zgjedhje u verifikua në seancën e pestë, e cila filloi më 3 dhjetor dhe zgjati deri më 4 dhjetor, kur u bë votimi për ministra, ku nga 63 delegatë, të pranishëm ishin vetëm 57, vend i tretë i takoi gjeneralit tetovar me 42 vota, pas Luigj Gurakuqit e Mufid Beut. “

    Dita e  Ushtrisë Kombëtare Shqiptare, 4 dhjetor 1912,  lidhet dhe me emrin e kontributin e Mehmet Deralla, i cili   u bë organizatori dhe frymëzuesi i qëndresës me armë në dorë kundër të gjitha trupave pushtuese ballkanike që po sulmonin Shqipërinë. Ai reformoi trupat vullnetare dhe siguroi sovranitetin e Qeverisë së Vlorës .

      Populli  e hymnizoi, me këngën:

                     ”O Mehmet Pashë Deralla, 

                      Rritur me përshesh baruti,

                      Të kishte shku fjala dhe palla,

                       Lisi i tyre je te supi.

                      Të këndon Labëria, 

                      Siç këndonte për Gjon Lekën

                      Të këndonte historia,

                      Kur për nënën të japin jetën.

                      Po ku i rri valles së rëndë,

                      O Mehmet Pashë Tetovari, 

                       Nëna prapë të do në këmbë,

                          Tundu dhe, çohu nga varri

Qatip Mara 

Nju Jork  25 nëntor 2020

Falenderim…mbijetesës !

by

NGA MARJANA BULKU/

Humbjet e përditëshme të jetëve njerëzore janë sa të dhimbshme po aq dhe të frikëshme. Po ikin mjekët dhe njeriu ndjehet si i përhumbur në fushbetejën  “ pa armët mbrojtëse”, po ikin një nga një ;miq ,të njohur , të panjohur  kaq shumë jetë … Është e dhimbshme ti ndjekësh këto lajme të frikëshme që shumë nga ne i kanë përjetuar drejtpërdrejt në terrenin e vështirë ku mjekët kryqëzohen të parët nga virusi i tmerrshëm i cili po gjunjëzon edhe sistemet më të mira shëndetsore. Unë e kalova virusin pranverën (fillim prill 2020) që lamë pas, me simptoma të lehta por me një ankth frike e përgjegjësie për veten dhe për të tjerët të cilëve mund t’jua transmetoja. E ktheva në kujdes frikën e natyrshme, e shndërrova në dashuri merakun sistematik që më karakterizon si njeri, e shndërrova në disiplinë të rreptë, higjenën, ushqyerjen, lëvizjen në natyrë, distancimin social. Jeta mori një dimension tjetër ku epiqendër nuk është as më shumë e as më pak përveçse KUJDESI. Në kohë pandemie gjithkush mund të jetë burim infeksioni , testimi është vetëm njē mjet më shumë për ta çertifikuar statusin shëndetsor i cili ndryshon aty për aty. Sot je negativ pas dy ditësh mund të infektohesh dhe ky cikël jete po bëhet motivi i një refreni  sistematik .Kjo kohë i ngjan një stuhie e cila  kalon nëpër  pyllin njerëzor ku jo të gjithë rrëzohen; shemben, përkulen bien , ringrihen , groposen.E rëndësishme mbetet vetkontrolli, përkujdesja ndaj vetes, bashkëjetesa çdo çast me të, mosneglizhenca për asnjë çast i vetvetes me të gjitha nevojat që ajo ka ; për ajër të vetmuar, higjenë pa hile,ushqyerje korrekte ,mjekim ,prezencën virtuale të gjërave pa të cilat njeriu nuk jeton dot.

Kjo energji e re njerëzore e paprovuar më parë solli në vëmendjen tonë atë që është esenca e jetës ; shëndeti ! Në një përmasë kaq individuale  kjo lloj energjie po ndikon kaq drejtpërdrejt në kolektiven duke nxitur   shfaqjen e një stili krejt i ri jetese që ka ndryshuar sjelljet, ceremonitë , liritë  dhe lumturitë tona duke na bërë më racional dhe syhapur ndaj çdo gjëje përreth nesh .Askush nuk ia din fundit këtij shtegu nëpër të cilin njerëzimi po ecën me apo pa vullnetin e tij, por të gjithë jemi dëshmitarë të një kohe për të cilën vetëm të mbijetuarit do mundet të rrëfejnë . Uroj t’ia dalim që një ditë t’ia largojmë këto brenga vetes dhe të tjerëve duke treguar se mbijetesa është falenderimi më i madh .

Çfarë do të ndodhte, nëse…?

by

NGA ASTRIT LULUSHI/

Njeriu është larg nga të qenit mbizotërues i Tokës. Nuk është as afër. E vetmja arsye që e bën të duket është, se ai mashtron. Dhe pa e ditur mashtron veten pasi kafshët e tjera s’kuptojnë. Teknologjia është e vetmja gjë që e vendos njeriun në krye të të gjitha specieve. Merrni një njeri në natyrë pa armë ose mjete dhe numri i kafshëve që mund t’a vrasë pa shumë përpjekje është marramendës. Dhe këtu nuk bëhet fjalë vetëm për specie grabitqare. Nëse do të vinte rasti për një luftë, për shembull, edhe dreri, kafshë shumë e qetë, do ta çante njeriun në rast tërbimi.
Por injoroini këto dhe bëni pyetjen; a keni pasur ndonjëherë problem me qenin që përpiqet të vjedhë makinën tuaj? Apo me macen që të bllokojë lidhjen e internetit me të gjitha ato email e mesazhe që shkarkon? Ose ndoshta ketrat në pemën prapa shtëpisë që t’i fiksojnë telat e rrymës shumë lart dhe fatura elektrike të paguhet me arra?….asnjë prej këtyre nuk ndodh, sigurisht. Pyetja nuk është “a do ta përdornin kafshët teknologjinë tonë nëse ne do të zhdukeshim?”; ajo që duhet të pyesim është “pse do të shqetësoheshin kafshët për këtë?”
Nga të gjitha gjërat që dihen dhe mund të shpjegohen në fushën e biologjisë, “mendja” njerëzore dhe aftësia për të menduar është në thelb një mister i plotë. Evolucioni mund të shpjegojë se si kemi arritur këtu ku jemi, por ka boshllëqe të mëdha gjatë rrugës. Për shembull; duke ditur ndonjë gjë në lidhje me evolucionin dhe rolin e tij në avancimin e një specie, ju mund të konkludoni se inteligjenca dhe aftësitë tona të përparuara aktuale janë të dobishme për ne si specie. Por a është kjo e vërtetë? Primatët nga të cilët kemi evoluar ishin të ngjashëm me ata që ende jetonin dhe kishin rutina të ngjashme jetësore. Në një kuptim të përgjithshëm është afërsisht e njëjtë për të gjitha kafshët, përfshirë njerëzit. Por “inteligjenca” jonë në fakt e ka bërë të gjithë procesin më të vështirë se sa ishte fillimisht. Tani duhet të shkojmë në shkollë, të mësojmë një mori gjërash që janë krejtësisht të parëndësishme për ushqimin e mbijetesën…. për vite e vite mësojmë. Pastaj rritemi dhe mësojmë ca më shumë, ose gjejmë një punë; kemi nevojë për atë punë për të marrë para për të blerë strehim dhe ushqim dhe çfarëdo marrëzie që kemi dëshirë të blejmë. Evolucioni na solli përtej pikës e cila thjesht ndihmon në avancimin e specieve dhe tani jemi në një stad ku inteligjenca është ndoshta një nga tiparet më të dëmshme që kemi. Akoma më keq është se ndërsa inteligjenca është rritur, aftësitë tona fizike janë ulur ndjeshëm. Kjo ulje nuk është me të vërtetë një gjë e madhe sepse ne e kompensojmë. Veshje dhe shtëpi në vend të leshit në trup e gjumit në pemë; mjetet dhe armët në vend të instikteve dhe shqisave të forta. Ky zhvillim mori kohë, por në thelb gjithçka që kemi “ndërtuar” nuk do t’i shërbente ndonjë qëllimi as do të ndihmonte në përparimin e ndonjë specie tjetër. Skenari më i keq është nëse një nga speciet e ka kuptuar se si t’i përdori armët tona, dhe pastaj është vetëm çështje kohe para se të bëjë atë që kemi bërë ne; të vendoset në krye, dhe të eci duke vrarë në çdo mundësi në dispozicion, duke shkaktuar zhdukjen e një specie tjetër, ose veten, pa ndonjë arsye.