Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Archives for July 2021

Zvicra ne lot goli i Shaqirit nuk mjafton

by

Zvicer- Spain 1-1 (1-3 p)/

Zvicra në lot. Goli i Shaqirit nuk mjafton/

Pergatiti Albano Kolonjari /

Ishte disi ironike që në një fushë të mbushur me yje dhe sulmues të talentuar, lojtari më i mirë i ndeshjes është një portier.  Spanja kishte demonstruar një ekip sulmues duke shënuar 10 gola kundër Sllovakisë dhe Kroacisë. Ata treguan një performancë të mirë në dy ndeshjet e hapjes kundër Suedisë dhe Polonisë duke vendosur kandidaturën për fitimin e  trofeut. U desh një portier si Unai Simon që të shpëtonte synimet e tyre, ndërsa sulmuesit spanjollë nuk arritën të dërgonin topin në rrjetën e Yann Sommer, gjatë 120 minuta lojë. Alvaro Morata mbajti barrën e kritikave pas kësaj ndeshje.  Por në fakt këtë herë, ai nuk ishte i vetmi për të fajësuar. Gerard Moreno i cili ka një vlerë të Golave ​​të Pritshëm (xG) prej 3.3, nuk ka shenuar. Në të vërtetë, Unai Simon ishte fituesi i vërtë i ndeshjes për La Roja pasi ndaloi dy penallti.  Dani Olmo, Pablo Sarabia, Mikel Oyarzabal kishin shanse për të shënuar, madje Cesar Azpilicueta, e megjithatë Spanja thjesht nuk mundi të gjente rrjetën. Edhe kur Zvicra “u zvogëlua” në 10-të lojtarë për 77 minuta, me Remo Freuler që mori  një karton të kuq të dyshimtë, fituesit e Euro 2008 dhe 2012 nuk arritën të bëjnë diferencimin dhe dominimit të tyre territorial në fushën e lojës. Por shpërdorimi i rasteve  nuk ishte e mjaftueshme për të eleminuar Spanjën, i cili e kishte Simon “asin” nën mëngë. Por  në se spanollët do të  luajnë sërisht kështu atëherë kjo do t’u kushtojë atyre në një mënyrë ose në një tjetër dhe do të jenë jashtë Euro 2020. Mungesa e një qendre sulmuesi të klasit botëror, të tilla si një Harry Kane, Romelu Lukaku , Robert Lewandowski apo edhe, në një nivel pa dyshim më të ulët se treshja e mëparshme, një Ciro Immobile, do të jetë gjëja që do ti  ndalojë  spanjollët të fitojnë  trofeun.

Sigurisht, Spanja ka fituar turne ndërkombëtarë më parë, madje pa patur asnjë sulmues të njohur. Në Euro 2012, ata fituan Italinë 4-0 në finale duke patur një vijë frontale me Cesc Fabregas, Andres Iniesta dhe David Silva. 

Të katër golat në atë finale kundër Italisë u shënuan nga katër lojtarë të ndryshëm – Jordi Alba, Juan Mata, Silva dhe Torres. Sistemi i tyre ishte krijuar për të futur sa më shumë lojtarë ne linjen e pare, duke luajtur me tre sulmues pavarësisht nga pozicioni i tyre fillestar.

Por kjo Spanjë nuk është aspak e tillë. Në fakt, Luis Enrique duket se synon të ketë në posedim sa më shumë lojtarë prapa topit. Marcos Llorente është një lojtar në skuadrën e Spanjës që mund të bëjë vrapime prapa nga thellësia, por ai luajti në mbrojtje të djathtë për dy ndeshjet e para, duke ardhur nga stoli. 

Enrique nuk duket se e di se çfarë dëshiron nga skuadra e tij e Spanjës. Ai filloi me Morata si sulmues qendror, por solli Moreno për ta ndihmuar atë pas kësaj. Pablo Sarabia ishte një figurë e skajshme derisa ishte fillestar. Nga ana tjetër, Olmo, filloi si një njeri kryesor, por ra përsëri në hije pas disa performancave pozitive.

Shpesh, duket se Enrique përfundon ndeshjen me një ekip më të mirë në fushë sesa 11 lojtaret e fillimit. Kjo sigurisht duket se ishte rasti kundër Zvicrës, kur Moreno përfundoi si sulmuesi qendror me Morata të tërhequr. Kjo është ajo që shumë tifozë spanjollë kanë kërkuar gjatë gjithë turneut.

Zakonisht, shanset e humbura nuk do të shqetësonin shumë një menaxher. Nëse shanset po vijnë, qëllimet zakonisht do të pasojnë. Por Spanja tani është pesë ndeshje në Euro 2020 dhe modeli i performancave të tyre nuk mund të injorohet. Skuadra e Enrique mund të jetë në gjysmë finale, por ata tashme kane nje kundershtar te frikshem Italine. 

Vieri Capretta, reporter në Zvicër

Zvicra realizoi një natë historike kundër Francës, por  në këtë ndeshje  realizoi një moment trishtimi.  Fati i keq ishte ndryshimi midis dy palëve në këtë ndeshje. Zvicra bëri atë që duhej të bënte, duke mos i dhënë Spanjës asnjë shans dhe duke u përpjekur të krijonte raste të rrezikshme në përpara. Kalimi i lojës në gjuajtjen e penalltive ishte një mrekulli më vete. Ndjenja ishte  se ata mund të kishin përparuar dhe zgjatur endren e tryre magjike.

Graham Hunter, reporter i Spanjës

Ylli i Ndeshjes ishte Unai Simón. 

Askush nuk pretendojë se Spanja është perfekte. Kjo ishte një pasdite që vërtetoi se ku qëndrojnë problemet e tyre. Ata mund të janë në avantazh në fushën e lojës,  por nuk e shfrytëzojnë atë fizikisht ose mendërisht, atëherë futbolli i tyre i egër, është si një shishe me gaz që mund të shkojë pak flat kur e lë hapur. Trajnerit dhe lojtarëve nuk u pëlqen të flasin për këtë temë. Pau Torres dhe Aymeric Laporte si dy mbrojtës qendrorë dhe që të dy me këmbë të majta thjesht nuk duken aq mirë së bashku.  Asgjë e gabuar me përpjekjen, dhe as me konceptetin themelor të ndeshjes. Sinqerisht, ata mund  të mësojnë nga qëndrimi i guximshëm  i kundërshtarëve të tyre. Pastaj përsëri, Spanja thjesht i pëlqen gjuajtjet e penalltive. 

Luis Enrique, trajner i Spanjës: “Ne jemi krenarë për kualifikimin tonë. Do të ishte qesharake të mendonim se ne, do të eleminoheshim prej një prej gjysmëfinalistëve.  Të gjithë ne duam të shkojmë në finale dhe të fitojmë “

Gerard Moreno, Spanjë: “Ne do të zgjidhim gabimet tona të ndryshme  që u shfaqën në këtë ndeshje duke punuar në terrenin e trajnimit. Tani për tani, unë ndiej një” çlirim që kemi fituar”.  . 

Unai Simón, portier i Spanjës: “Ne duhet të shkojmë në gjysmëfinale të freskët, të sigurt dhe me kokën lart. Ne duhet të fitojmë EURO 2020. 

Xherdan Shaqiri, sulmues i Zvicrës: “Unë jam me të vërtetë krenar për ekipin. Penalltite janë 50-50. Unë kam qenë nervoz duke parë gjuajtjen. Mendoj se na ka munguar pak fati sot. 

Spanja tani ka shënuar 12 gola në EURO 2020, duke barazuar totalin e tyre më të lartë ndonjëherë në një finale të EURO, të vendosur në 2008 dhe 2012. Ata fituan të dy ato turne pas gjashtë ndeshjeve; kjo ishte e pesta e tyre në EURO 2020.

Spanja ka humbur vetëm një nga 23 ndeshjet e mëparshme ndërkombëtare kundër Zvicrës (W16 D6 L1).

Spanja është e pamposhtur në 13 ndeshjet e fundit ndërkombëtare (W6 D7).

Spanja ka humbur vetëm dy nga ndeshjet e fundit të turneut në 21 EURO (përjashton gjuajtjet e penalltive).

Spanja nuk ka pësuar më shumë se një gol në asnjë nga 15 ndeshjet e fundit ndërkombëtare kundër Zvicrës.

Tre nga pesë ndeshjet e fundit të çerekfinales së EURO të Spanjës kanë kërkuar një gjuajtje penalltish për të vendosur rezultatin (L vs Anglia 1996, W vs Italia 2008, W vs Zvicra EURO 2020).

Xherdan Shaqiri tani ka shënuar katër gola në turnet finale të EURO-s, duke u bërë golashënuesi më i mirë i të gjitha kohërave në këtë nivel.

Zvicra ka humbur secilën prej katër çerekfinaleve të tyre kryesore të turneut të fundit (1934, 1938, 1954 Kupat e Botës FIFA dhe EURO 2020).

Zvicra nuk ka arritur të shënojë vetëm në një nga 13 ndeshjet e fundit ndërkombëtare (pa llogaritur fitoren e tyre të dhënë 3-0 ndaj Ukrainës).

Zvicra nuk ka arritur të shënojë vetëm në dy nga 11 ndeshjet e fundit të turneut në EURO.

Line-ups

Switzerland: Sommer; Elvedi, Akanji, Rodríguez; Widmer (Mbabu 100), Freuler, Zakaria (Schär 101), Zuber (Fassnacht 90+2); Shaqiri (Sow 81), Embolo (Vargas 23); Seferović (Gavranović 82)

Spain: Unai Simón; Azpilicueta, Pau Torres (Thiago Alcántara 113), Laporte, Alba; Koke (Llorente 90+1), Busquets, Pedri (Rodri 119); Sarabia (Olmo 46), Morata (Gerard Moreno 54), Ferran Torres (Oyarzabal 91)

NOSH MERNAÇAJ, DREJTUES I NJË KOMPANIE TË SUKSESHME SIGURIE KIBERNETIKE, NË VATËR

by

Sot me datë 2 Korrik 2021 patrioti Nosh Mernaçaj i cili jeton prej 22 vitesh në New York i bashkohet Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA. Ai u shpreh shumë i gëzuar që do të japë kontributin dhe energjitë e tij në dobi dhe funksion të Vatrës e çeshtjeve kombëtare për të cilat VATRA lufton prej më shumë se 1 shekull. Nosh Mernaçaj është diplomuar në Informatikë, MBA dhe eCommerce. Ai sot menaxhon dhe drejton një kompani të suksesshme sigurie kibernetike “MERNACAJ INC” që vepron në të gjitha Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Ai u bëri thirrje të gjithë profesionistëve dhe të rinjve shqiptarë në USA që të bashkohen me familjen patriotike më të madhe në diasporë VATRA. Kohët e fundit, Nosh Mërnaçaj ka publikuar librin me kujtime, “Growing Up in Communist Albania”, i cili gjendet për lexuesit në Amazon. 

SHKOLLA SHQIPE “KONGRESI I MANASTIRIT” DHE SHQIPTARËT NË ÇIKAGO

by

Qendresa Brahimi drejtoreshë e shkollës shqipe “Kongresi i Manastirit” në Çikago – USA, rrëfen ekskluzivisht për gazetën “Dielli”, Organ i Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA, New York, ruajtjen e identitetit, gjuhës, kulturës dhe traditës shqiptare në Çikago, nëpërmjet mësimit të gjuhës shqipe. Me Qendresa Brahimin bisedoi gazetari i “Diellit” Sokol Paja.

HISTORIKU I SHKOLLES “KONGRESI I MANASTIRIT” 

Shkolla shqipe në Çikago – USA “Kongresi i Manastirit” u themelua që në fillim të viteve 70-të por kryesisht u forcua në vitin 1990. Vizioni dhe qëllimi i së cilës është që të ndihmojë gjeneratat e reja shqiptare që rriten larg atdheut e sidomos të atyre brezave të lindur në Çikago në kultivimin e gjuhës shqipe, kulturës, historisë, traditës dhe identitetit kombëtar shqiptar. Shkolla shqipe “Kongresi i Manastirit” funksionon në kuadër të objektit të xhamisë (Albanian American Islamic Center) së komunitetit tonë në Çikago e cila nuk kursen asgjë në përkrahjen e zhvillimit të mësimit shqip qoftë financiare, logjistike, spirituale. Në çdo formë dhe mënyrë tjetër me punën e mësuesve dhe bashkëpunimin prindër-nxënës, ne nuk kursehemi në asgjë me qëllim që të mundemi të arrijmë jo vetëm mbarëvajtjen por edhe përmbushjen me sukses të detyrave pranë shkollës shqipe “Kongresi i Manastirit” në Çikago.  

ORGANIZIMI I MËSIMDHËNIES DHE PERSONELI MËSIMOR 

Shkolla shqipe në Çikago – USA “Kongresi i Manastirit” është model për organizimin, menaxhimin, administrimin dhe funskionimin e saj. Duke e pasur parasysh jeten dinamike dhe obligimet e përditshme të bashkatdhetarëve tanë dhe duke pasur parasysh që kemi një komunitet i cili gjeografikisht jeton dhe vepron në vendndodhje të ndryshme në shtetin Ilinois, jam shumë krenare që shumica e tyre gjejnë kohën për mësimin shqip. U shpreh mirënjohje dhe falenderim për sakrificat dhe përkushtimin e prindërve e komunitetit për të mësuar shqip, dhe për të përqafuar kulturën, traditat dhe ruajtjen e gjuhës shqipe tek brezat e rinj që lindin e rriten jashtë atdheut. Shkolla shqipe “Kongresi i Manastirit” numëron mbi 100 nxënës prej të të gjitha viseve shqiptare si nga: Shqipëria, Kosova, Maqedonia e Veriut, Mali i Zi dhe Kosova Lindore. Personeli administrativ, akademik dhe mësimor është i përbërë nga një numër simbolik prej meje si drejtoreshë dhe 4 mësuese dhe disa asistentë akademik, shumica e të cilëve punojnë duke përfshirë edhe mua, mbi baza vullnetare. Organigrama e shkollës shqipe “Kongresi i Manastirit” është e ndërtuar në këtë mënyrë: Drejtoresha: Qëndresa Brahimi, ndihmëset: Shega Bekteshi, Laura Toska dhe Benka Rizmani. Te Parashkollorët mësuese është Ganimete Sedolli. Te Grupi i parë i nxënësve është mësuese Arta Zeko. Te Grupi i dytë është mësuese Mirela Cicaj, te grupi i tretë dhe i katërt është mësuesja Eligerta Cuka. Gjithçka e bëjmë për atdheun dhe dashurinë e fëmijëve për të mësuar shqip e komunitetit shqiptar për të ruajtur kulturën, traditën dhe identitetin shqiptar në Ilinois. Shkolla shqipe “Kongresi i Manastirit” operon me një orar akademik çdo do të Dielë nga ora 10:30 e mëngjesit deri në 2:30 pasdite. Duke pasur parasysh numrin e kufizuar të pjesëmarrësve, nxenësit i kemi të ndarë në bazë të grupmoshave në disa nivele: niveli i parë në të cilin marrin pjesë moshat prej 4-7 vjeçar, niveli i dytë në të cilin marrin pjesë moshat prej 7-10 vjeçar, niveli i tretë në të cilin marrin pjesë moshat prej 10-12 vjeçar dhe niveli i katërt në të cilin marrin pjesë moshat prej 12-15vjeçar. Lëndët të cilat ligjërohen në kuader të planprogramit tonë përfshijnë: gjuhë dhe letersi shqipe, gjeografi, histori si dhe aktivitete të ndryshme për moshat më të reja parashkollore. 

ORGANIZIMET DHE AKTIVITET E SHKOLLËS “KONGRESI I MANASTIRIT”

Në shkollën shqipe “Kongresi i Manastirit” kemi disa organizime në të cilët studentët tanë marrin pjesë, disa nga këto organizime burojnë nga vetë shkolla, disa iniciativa organizohen nga shoqatat tona aktive brenda komunitetit tonë këtu. Organizimet si Dita e Alfabetit, festa e 28 Nentorit – Pavarësisë së Shqipërisë, Dita a Pavarësisë së Kosovës dhe mbrëmje të tjera që në vete përmbajnë programe kulturore dhe recitale në të cilat nxënësit e shkollës përbëjnë një pjesë të përmbushjes së programit përmes recitaleve, këndimit, shfaqjeve etj. Sa i përket aktiviteteve të shkollës për shkak të kohës së kufizuar, aktivtetet që ja vlen të theksohen janë të pakta përveç me grupmoshat më të reja kemi aktivitete më të shpeshta. Një prej aktiviteteve që nxënësit e Kongresit të Manastirit marrin pjesë është “Kampi Uskana”, kamp 3 ditor për të gjitha grupmoshat, i organizuar nga Shoqata “Uskana” e udhëhequr nga Dr. Luan Elezi. Në këto organizime fëmijët do të munden të forcojnë raportet ndërmjet tyre përmes sportit, ushtrimeve grupore etj. 

BASHKËPUNIMET MES SHKOLLAVE SHQIPE

Bashkëpunimi i shkollës shqipe “Kongresi i Manastirit” me shkollat simotra në shtetet e tjera në SHBA do të jetë në proces rritje në të ardhmen. Përveç kontakteve, nuk kemi bashkpunim të gjërë me shkollat në shtetet e tjera në SHBA, përveç me një shkollë në një shtet afër nesh, ne shtetin Wisconsin, me të cilët kemi komunikime të shpeshta sidomos në nivele strategjike dhe buxhetore. Ndoshta kjo është edhe një mundësi në të cilën qeveria jonë së bashku me konsujt që kanë në ato shtete ku veprojnë, të përcaktojnë disa ura komunikimi në mënyrë që të kemi bashkëpunime në të ardhmen. 

NEVOJA E MBËSHTETJES SË SHKOLLËS ME TEKSTE NGA SHQIPËRIA E KOSOVA

Raporti dhe kontaktet me shkollat e Kosovës personalisht prej që kam marrë detyrën pranë shkollës, kam pasur bashkëpunim me një shkollë të quajtur Andon Zako Qajupi nga Vushtrria, me një prej mësimdhënësve Luljeta Brahimi, e cila na ka ndihmuar me sigurimin e disa planprogrameve mësimore si dhe përmes ambasadores së Kosovës në NY Teuta Sahatqija kemi arrit të sigurojmë disa tekste shkollore. 

AKTIVITETE NGA GRATË E STAFI I SHKOLLËS “KONGRESI I MANASTIRIT”

Nënat dhe motrat e shkollës “Kongresi i Manastirit” kanë organizuar festën e 8 Marsit me një qëllim të caktuar për të ndihmuar të tjerët. Marsi i 2019, kishte kauzë të ndihmoheshin dy Nënat e shkollës që vuanin nga kanceri, të gjitha informatat mund ti gjeni në faqen e facebook te Shkolla Shqipe “Kongresi i Manastirit” (këtu do të gjeni foto dhe video të eventit). Marsi 2020 kishte kauzë të ndihmoheshin fëmijët në trojet shqiptare të diagnostikuar me Autizëm dhe Sindromen Down, të gjitha informacionet mund ti gjeni në faqen zyrtare në FB të shkollës “Kongresi i Manastirit”.  

MËSO SHQIP, RUAJE GJUHËN SHQIPE 

Mesazhi im si nënë dhe motër shqiptare është që sa më shumë ti inkuadrojmë fëmijët të mësojnë gjuhën dhe kulturën shqiptare, ngaqë kur njeriu i kupton rrënjet e veta aq më shumë kupton veten dhe të tjeret. Kemi një kulturë të mbushur plot pozitivitet dhe pse jo të mos e mbajmë me krenari. Shkolla shqipe dhe mësimi i kulturës e trashëgimia jonë e pasur kulturore janë pasaporta jonë dhe identiteti ynë kudo në botë.  

 

Nderimi i disidencës

by

PROFIL/

Universiteti amerikan për paqen globale ka nderuar Besim Ndregjonin me titullin e lartë “Doctor Honoris Causa”/

Nderimi i disidencës /

  • Kryetari i PD-së, Lulzim Basha, mesazh urimi për  presidentin e Unionit të ish të Burgosurve dhe Përndjekurve Politikë të Shqipërisë, zotin Besim Ndregjoni

Nga Halil RAMA

Dhjetë vjet pas dekorimit nga Presidenti i Republikës me Urdhërin e lartë “Mjeshtër i madh”, vjen një tjetër titull nderi për aktivistin e të drejtave dhe lirive të njeriut, Besim Ndregjoni. 

Universiteti amerikan për paqen globale ka nderuar me titullin e lartë “Doctor Honoris Causa” për marrëdhënie ndërqeveritare dhe humanitet presidentin e Unionit të ish të Burgosurve dhe Përndjekurve Politikë të Shqipërisë, zotin Besim Ndregjoni duke i njohur shërbimin e tij të përkushtuar dhe vetëmohues ndaj proceseve të paqes dhe pajtimit në Shqipëri.

Parasëgjithash ky është nderimi që i bëhet disdencës shqiptare, Jo më kotë, në këtë event që u mbajt nën kujdesin e veçantë të Misionit diplomatik për paqe dhe Prosperite,t me pjesëmarrjen e personaliteteve nga sfera publike, “Besim Ndregjoni  u vlerësua si një legjendë e gjallë, i cili gjithë jetën ua ka dedikuar gjithë atyre që u persekutuan egërsisht nga rrëgjimi.

Ka të drejtën legjitime të ndjehet krenar Njeiu që që gjithë jetën e tij ia ka dedikuar zërave që nuk mundën kurrë të dëgjoheshin pasi u shtypën nën rrëgjimin e egër komunist . Ai e vlerëson këtë titull si nderimin më të madh që ju bëhet 4500 të zhdukurve të regjimit, 36 mijë burrave dhe grave që u burgosën për liri, si dhe  50.000 familjeve të persekutuara. 

Por para së gjithash, ky titull i lartë është vlerësim për kontributin e rëndësishëm të zotit Ndregjoni si aktivist i mbrojtjes së të drejtave të njeriut, veçanërisht për integrimin dhe mbështetjen e shtresës së të përndjekurve politikë dhe për veprimtari të çmuar në evidentimin dhe demaskimin e krimeve të regjimit komunist. Në ceremoninë e dhënies së këtij titulli ishin të pranishëm ish-Presidenti i Republikës, Bujar Nishani, deputetët e zgjedhur të PD-së Dhurata Cupi, Xhelal Mziu, Tomor Alizoti, këshilltari  i Presidentit të Republikës, gjeneral Dedë Prenga, këshilltari i kryebashkiaut të Tiranës Veliaj, Z.Arjan Hamiti, si dhe dhjetra të përndjekur politikë të regjimit komunist nga Tirana, Dibra e Shkodra. 

Shembulli i njeriut që na tregon se si duhet jetuar jeta

Ndregjoni është shembulli i qëndrestarit, shembulli i njeriut që na tregon se si duhet jetuar jeta. Ai ka të drejtë të krenohet për udhën që ka përshkruar gjatë gjashtë dekadave. Si askush tjetër, ai ka ditur të lërë gjurmë të pa shlyera në udhën e jetës, gjurmë që duhet t`i ndjekin dhe pasardhësit e tij. Personaliteti i tij, kudo dhe në çdo rrethanë reflekton vlera, për të cilat është e etur shoqëria jonë. I rritur dhe edukuar në një mjedis atdhetarësh, në Lukanin e Katër Grykëve, rrëzë Runjës hijerëndë e kreshnike, ai u bë shembull frymëzimi për bashkëkohësit, si udhërrëfyes i progresit dhe dinjitetit njerëzor. Në gjithë jetën e tij Besim Ndregjoni njihet si një njeri mjaft serioz, shumë i dashur dhe me një humor, gjithmonë të shëndetshëm. Njeri i veçantë, energjik, në sjellje e qëndrime, me një mënyrë të foluri karakteristike, që të mbush mendjen për çdo gjë që mund të flasë. Një njeri tepër bujar, i thjeshtë si buka që ndante përnatë e përditë me miq nga më të ndryshmit në tryezën e vatrës së tij familjare. Është një ndihmëtar i pakursyer për të përcjellë nëpër shkolla dhe universitete të vendit, dhjetëra e dhjetëra djem dhe vajza të popullit, nga familje të burgosura e të persekutuara të regjimit komunist. Pikërisht këto vlera të tij i evidentuan gjatë fjalëve përshëndetëse,  dr. Shefki Hysa, kryetar i Misionit Diplomatik Paqe dhe Prosperitet, Ardian Elezi, Arjan Hamiti dhe vecanërisht koloneli amerikan në pension doktor Randell Torn. 

Misionari vizionar u ka prirë zhvillimeve të rëndësishme 

Emblema e disidencës shqiptare, Besim Ndregjoni, falë intuitës, inteligjencës dhe largpamësisë së tij ka ecur vrullshëm në jetën politike shqiptare të këtyre 25 viteve pluralizëm, duke u prirë zhvillimeve të rëndësishme. Ai i përket atij brezi të vuajtur të Shqipërisë së diktaturës së proletariatit, ku vlera e njeriut ishte e papërfillshme dhe ku konstitutohej nga Kushtetuta diktatura e pakicës mbi shumicën. Ndregjoni vjen nga një familje fisnike, e shquar në kontributet për shërbimet në drejtim të shoqërisë dhe kombit. Si familje fisnike u persekutua nga regjimi komunist; ai regjim i pushkatoi tre pjesëtarë të familjes, dy, të tjerë i mbyti në hetuesi. Babain e tij, Imer Ndregjoni e dënoi me 17 vjet burg politik dhe persekutimi vazhdoi edhe jashtë familjes, ku nga torturat i çmendi në hetuesi kunatin (1982). Gjatë Luftës së Dytë Botërore, babai i tij luftoi me armë në dorë së bashku me Abaz Kupin kundra fashizmit në prill të vitit 1939. Ai ishte një nacionalist, antikomunist dhe humanist, i cili gjatë periudhës 1943-1945 shpëtoi një familje hebrejsh nga genocidi nazist. Me ardhjen e sistemit pluralist, për kontributet e dhëna në shërbim të kombit, babai i tij është shpallur “Qytetar Nderi i Selishtës, Dibër” (2003). Po ashtu, Presidenti i Republikës e ka dekoruar me “Medaljen e Artë të Shqiponjës”, si luftëtar antifashist dhe për qëndresën ndaj regjimit komunist. Këshilli Bashkiak i Tiranës me rastin e 60-vjetorit të genocidit nazist mbi Hebrejtë, ka emërtuar një rrugë në Tiranë, Rruga “Imer Ndregjoni” me motivacionin për shpëtimin që u bëri hebrejve gjatë okupacionit nazist. Gjatë kohës së regjimi komunist, Besimit iu privuan të drejtat dhe liritë themelore, ndër to e drejta e arsimimit, e punësimit. Gjatë atij regjimi, u caktua në bazë të një vendimi të pushtetit diktatorial, të punonte në punë të rënda në hapje tunelesh, dhe në vende të tjera, që sot konsiderohen si relike të diktaturës së komunizmit në vend, me detyrimin që të mos lëvizte, pa urdhër të pushtetit qendror. Por megjithë kalvarin e mundimshëm, dashuria për lirinë te ky njeri ka qenë e para, e përhershme dhe e përjetshme, i gatshëm për t`u flijuar dhe martirizuar edhe nën terrorin komunist. 

Memoria historike e krimeve të komunizmit 

Me përmbysjen e diktaturës komuniste, Besim Ndregjonin do ta shohim edhe një herë në vijën e parë të luftëtarit të lirisë. Gjatë viteve të pluralizmit, Besim Ndregjoni ka dhënë një kontribut të çmuar për dokumentimin dhe publikimin e krimeve të komunizmit. Mbrojtës i zjarrtë i kauzës së të përndjekurve politikë, duke qenë një oponent i vazhdueshëm ndaj pushtetit politik për integrimin dhe rehabilitimin e pasojave dhe traumave të kësaj pjese të shoqërisë shqiptare. Ndregjoni shfaqet edhe në shtypin e përditshëm si publicist, me artikuj të shumtë që pasqyrojnë kalvarin e mundimeve të një luftëtari të lirisë dhe nëpërmjet veprës së tij ne njohim kalvarin e vuajtjeve dhe mundimeve të shqiptarëve nën diktaturën komuniste. Dhe në këtë mënyrë, ai na shfaqet si shembulli i njeriut që ndjen detyrën ndaj atdheut dhe se si duhet ta bëjmë këtë detyrë, duke kapërcyer çdo vështirësi që na del përpara. Ai bën një paraqitje historike të fakteve të rënda të persekutimit komunist, botkuptimit dhe filozofisë së pakuptueshme që udhëhoqi Shqipërinë për katër dekada, duke nisur që prej viteve ’40 e deri në fillim të viteve ’90. Ndregjoni analizon në mënyrë të drejtpërdrejtë diktaturën shqiptare si një nga më të ashprat dhe pa asnjë element të përbashkët me pushtetet komuniste në Evropën Juglindore, duke mbajtur konstant genocidin mbi kundërshtarët e saj – të Përndjekurit Politikë shqiptarë, që kaluan një kalvar vuatjesh, traumash, përçmimesh, fyerjesh, degradimesh të pakrahasueshme në asnjë shoqëri të Evropës Juglindore. Në përditshmërinë e jetës zoti Besim Ndregjoni është një nga figurat më interesante, si përfaqësues i elitës intelektuale dibrane dhe mbarëshqiptare. Në miqësi me dijen, si simbol i mençurisë e diturisë, ai besoi dhe dëshmoi me vepra se njeriun në jetë e mban vetëm dija. 

Pjesëmarrës dhe referues në dhjetra konferenca ndërkombëtare

Bashkëvuajtësit vlerësojnë aktin e z.Ndregjoni kur si ish Drejtor i Përgjithshëm i Institutit të Ish të Përndjekurve Politik të Shqipërisë, u larguat nga ky institucion në shenjë proteste ndaj Qeverisë për mos dhënien e dëmshpërblimit të ish të përndjekurve politikë. Ata evidentojnë bashkëpunimin e kreut të tyre me institucionin e Avokatit të Popullit të Danimarkës dhe Qendrën Shqiptare për Rehabilitimin e Traumës dhe të Torturës për zbatimin e konventave ndërkombëtare për të Drejtat dhe Liritë e Njeriut në Shqipëri. Por Besim Ndregjoni ka dhe një aktivitet intensiv në organizma prestigjiozë ndërkombëtarë. Më 25 janar 2008 ka referuar në Senatin Francez Paris, “Familjet fisnike Shqiptare në mbrojtje te Hebrenjve”. Tre ditë më pas ai referon ne selinë e OKB-së në New York “Fisnikëria e familjeve shqiptare dhe humanizmi i tyre për shpëtimin e jetëve të hebrenjve gjatë Luftës së Dytë Botërore”. Është pjesëtar dhe referues i delegacionit shqiptar në Konferencën ndërkombëtare organizuar në Berlin, Gjermani me temë: “Eksperienca gjermane domosdoshmëri, në dokumentimin e krimeve të komunizmit”. Nën devizën “Dënimi i krimeve të komunizmit është drejtësi”, themeluesi dhe drejtuesi i Unionit Mbarëkombëtar të Integrimit të Burgosurve dhe të Përndjekurve Politikë të Shqipërisë, insiston në kërkesën që politika shqiptare të bëjë ndarjen nga e shkuara komuniste, të dënojë krimet e komunizmit. “Dënimi i krimeve të komunizmit është drejtësi dhe jo hakmarrje siç e përdor politika shqiptare, sepse vetëm kështu mund t’i japim vendit një të ardhme të sigurte demokratike dhe europiane”, -shprehet zoti Ndregjoni. Për këtë kalorës të fjalës së lirë, të përkushtuar maksimalisht në mbrojtje të lirive dhe të drejtave njerëzore, u organizua ceremonia e dhënies së titullit “Doctor Honoris Causa”, nga Misioni diplomatik për paqe dhe Prosperitet, ndërkohë që dhjetra pjesëmarrësit nga institucionet qëndrore e vendore ndoqën me interes të jashtëzakonshëm fjalët përshëndetëse të të ftuarit të veçantë në këtë ceremoni mbresëlënëse, kolonelit amerikan në pension doktor Randell Torn, i specializuar në fushën e sigurisë dhe paqes i cili bashkëpunon me strukturat e misioneve prestigjioz ndërkombëtare për të sjellë paqen dhe sigurinë kudo në botë.

Besim Ndregjoni mban gjithashtu titujt “Nderi i Qarkut Tiranë” dhe “Nderi i Qarkut Dibër”, dhëne nga këshillat e qarqeve përkatës.

Vlora nën pushtetin e grabitqarëve dhe të varfërisë …Petullat e Kryeministrit

by

Nga Gezim ZILJA/ 

Kryeministri në piskun e vapës dhe të sezonit turistik me sejmenët e tij vizitoi ditë më parë punimet për rehabilitimin e segmentit rrugor Kulaçi i Skelës- Port (Kalata lindore) të kthyer në një kantier zhavori e gurësh.  Përmendi për të njëqindën herë Parkun Muzeal, që nuk ka asnjë lidhje me Shtëpinë Muze të Pavarësisë. Segmenti rrugor, Rrethrrotullimi Skelës (Kulaçi) – Port (Kalata Lindore) ishte për bukuri dhe  u rehabilitua me rastin e 100 vjetorit të Pavarësisë me rrugë të asfaltuara paralele, (hyrje-dalje) e trotuarë të gjerë shtruar me pllaka të kushtueshme. Midis rrugëve paralele u ndërtuan disa shatërvanë ku qindra banorë sidomos në verë, kalonin aty kohën ulur në stola, bordura dhe fëmijët luanin me skutera e biçikleta deri afër portit. Në qendër u vendos shtatorja e Isa Boletinit e punuar në bronz që të kujtonte se diku aty fshihej Shtëpiza Muze e Pavarësisë. Pamja e re pas rehabilitimit  përballoi me sukses festimet e 100 vjetorit të Pavarësisë. Tetë vjet më vonë (viti 2021) fadromat e buldozerët e Rilindjes shkatërrojnë  e shkallmojnë nga themeli çdo gjë ( nuk dihet se ku është zhdukur shtatorja e Isa Boletinit) dhe fillon ri-rehabilitimi sipas planit rilindas, duke hedhur në erë paratë e shpenzuara tetë vjet më parë. Kjo rrugë të çon në port, pronë e dhënë me PPP për tridhjetepesë vjet. 

Në vitin 2018 në kuadrin e rehabilitimit të bulevardit Vlorë-Skelë (Edhe ky i rehabilituar në 2012) shqepet e shkallmohet nga themeli gjithë pjesa: kthesa e Lungomares-Rrethrrotullimi i Skelës (Kulaçi), Vlorë. Kjo pjesë u zgjerua, u shtruan me pllaka të reja trotuarët, u asfaltua rruga, duke u ndarë në dy korsi të ngushta (shpikje e rilindjes) por nuk u prish lulishtja nga ana e Universitetit me emërin simbolik: Lulishtja e Shkrimtarëve, një vend i këndshëm plot pemë e gjelbërim. Pa kaluar dy vjetë për të tretën herë brenda tetë vjetësh gjithë segmenti Kulaç-Port, shkallmohet sërish dhe sot fadromat e buldozerët e rilindjes vazhdojnë të punojnë  në këtë segment, duke fshirë nga faqja e dheut shatërvanët, me mjediset shlodhëse, pjesën më të madhe të pemëve e lulishtes plot gjelbërim të Shkrimtarëve, duke e mbathur me hekur e beton. Në vend të shatërvaneve janë ndërtuar tre rrathë betoni (petullat e kryeministrit thonë vlonjatët) nga të cilët në atë të mesit  me diametër 50 m, po mbillen pemë vendi (pisha) që do të mbushen me zogj këngëtarë të ardhur nga pyjet e Kolumbisë e të Brazilit. Nga kthesa e lungomares deri të Kulaçi po shfaqen në gjatësinë rreth pesëdhjetë metra ca kollona betoni ( jo pavijone për të plotësuar Shtëpinë Muze) që thuhet se do të ekspozohen pikturat e kryeministrit. Vlonjatët ndërkohë i kanë quajtur: Koçekët e Rilindjes. Pyetja e parë është: Pse shkatërrojnë atë që vetë kanë ndërtuar e inauguruar gjatë tetë viteve me projekte “madhështore,” duke harxhuar miliona euro? Tre vjet më parë Kryeministri inauguroi Bulevardin, Vlorë-Skelë e mburrej e mburrej duke hequr zvarrë brekushet e stilit otoman. Sot kryeministri me po ato brekushe por me sejmenë nga kryeqyteti, shkallmon atë që u ndërtua e inaugurua prej tij, dhe vjen shikon punimet e reja që po kryhen. Shkurt për të njejtin segment Kulaç-Port (250m) janë shpenzuar 70 miljon lekë të reja (shifër e saktë) në vitin 2012, shumën për vitin 2018 nuk munda ta gjej, dhe tenderi i vitit 2020, plot ( shifër e saktë) 615 miljonë lekë të reja. Po të mendosh që Vlora thahet për një pikë ujë në verë, dhe lagjet e zonat e fshatrat përreth e mbartin ujin me gomarë e karro si dikur, këto prishje e ndreqje janë vepër kriminale. Nëse flasim për Kontroll të Lartë të Shtetit ky duhet menjëherë të hetojë për këtë batërdi. Dukuri të tilla qep-shqep duke shpërdoruar e vjedhur miliarda lekë kanë ndodhur dhe në Berat, Tiranë, Durrës e gjetkë.

 Meqënëse jemi te porti, vlonjatët duhet të kujtojnë se për modernizimin e tij në gjashtë vjet janë harxhuar plot 15 milion euro. Tashmë aty po bëhen gati të hapen gropat për grataçielat që do të pushtojnë sipërfaqen prej 5ha që është tokë publike!? Tragetet e anijet e pakta tregëtare ndërkaq do të ankorohen e përpunohen në kalatat e Zvërnecit ku shkarkohen anijet e karburanteve me benxol avionash, naftë, benzinë e gasoil në rezervuarët gjigandë. Në këto kalata është e ndaluar me ligj të  ankorohen anije të çdo lloji tjetër për vetë rrezikshmërinë që paraqesin lëndët djegëse. Tjetra është se në gjithë botën e qytetëruar tragetet nuk ankorohen jashtë qyteteve po brenda tyre në të ashtuquajturat skela të trageteve. Po rilindasve as u kërcet fare për ligje kombëtare e ndërkombëtare. Ata po e shndërrojnë sheshin e portit në “piazza pulita” e presin me padurim të fillojnë ndërtimet e parashikuara që do të sjellin miliarda fitime. Nuk u shkon mendja që gjithë kjo sipërfaqe publike të vihet në funksion të Shtëpisë Muze  dhe të ndërtohet një Park gjigand si dikur Parku Rinia, plot vepra arti, fusha të vogla sportive, gjelbërim e pemë pa kufi. KJO SIPËRFAQE është shpresa e fundit për qytetin PËR TË PASUR NJË PARK që të prehen e shëtisin të paktën pesë mijë qytetarë njëherësh. Madje në krah të Kalatës Perëndimore duhet të kthehen e ankorohen anijet e peshkimit, krenaria e Vlorës dikur, tashmë të degdisura 20 km larg portit; aty të ngrihet një merkato moderne peshku si e kanë gjithë qytetet-port. Në akuariumin midis dy kalatave  kurrë nuk kanë për tu ankoruar 400 veliera e jahte, për njëmijë arsye, veç nja dhjetë-pesëmbëdhjetë anije pasagjerësh të lodhura, që hiqen osh e branë muajt e verës në intenerarin Port- Karaburun- Sazan e kthim. Kryeministri shqiptar herë me brekushe turke e herë me tirqe jugu, viziton Vlorën duke e paraqitur si një nga sukseset më të mëdha të tij. Në Vlorë janë hedhur miliarda lekë dhe shifra e saktë asnjëherë nuk është deklaruar. Pas nëntë viteve, duke u mbështetur në të dhënat e Institutit të Statistikave, Vlora është qyteti me papunësinë më të madhe në Shqipëri dhe të ardhurat për frymë të qytetarëve janë më të ulta se tetë vjet më parë. Largimi jashtë shtetit ( emigrim quhet) po ashtu është më i larti në Shqipëri dhe me këto ritme qyteti po rrudhet, mpaket e  plaket dita-ditës. Investimet e rilindjes në këtë qytet jo vetëm që janë vjedhur në përmasa të frikshme por nuk kanë dhënë përfundimin që trumbetojnë rilindasit. Qytetarët beçanërisht rinia vlonjate po e braktisin çdo ditë këtë qytet të bekuar për bukuritë e tij, për shkak të varfërisë, papunësisë e pasigurisë. 

PS. Petullat e Kryeministrit

Fillimisht vlonjatët i quajtën “rrutullamet” e kryeministrit. Tashmë që u shumuan i quajnë petullat e kryeministrit. E para një rreth i madh betoni me diametër 10m vendosur mbi një shtyllë qëndron në ajër, midis dy pallateve në Skelë. Petulla e dytë po prej betoni e hekuri u ndërtua si pjesë e lungomares brenda në det në distance rreth 30 m larg nga bregu, ku dukej në 3D i parkuar një helikopter ngjyrë bizhdollani. Mirëpo petulla prej betoni në ujë  nuk ndërtohen nga njerëz të paditur ( ndryshe injorantë), mburravec, e të babëzitur për para. Pas një viti e gjysmë petulla (pista e elikopterëve) u zhduk nën ujë dhe detyrimisht paratë e shpenzuara shkuan për lesh. Në gjithë harkun që inxhinierët budallenjë ndërtuan shkallë sinusoidale, deti e ka mbushur dhe aty është formuar një plazh i vogël rëre rreth 5.000 m2 i frekuentueshëm, që zgjerohet në drejtim të kanalit të ujrave të zeza. Tre petullat e tjera janë në ndërtim e sipër….