Archives for October 2021

MINISTRI I MBROJTJES SË KOSOVËS ARMEND MEHAJ DO VIZITOJË VATRËN MË 16 TETOR

October 12, 2021 by s p

Dielli

Ministri i Mbrojtjes i Republikës së Kosovës z.Armend Mehaj do të kryejë një vizitë zyrtare në selinë qëndrore të Federatës Panshqiptare të Amerikës Vatra në New York me datë 16 Tetor 2021 ( e Shtunë) ora 11:00 am. Ministri i Mbrojtjes i Republikës së Kosovës z.Armend Mehaj dhe delegacioni që e shoqëron do të pritet nga autoritetet më të larta drejtuese të Vatrës, patriotë, veprimtarë, media, personalitete të diasporës dhe aktivistë kombëtarë. Me këtë rast përveç vatranëve ftohen edhe bashkatdhetarët shqiptarë në New York e më gjërë që të bëhen pjesë e këtij takimi vëllazëror.

Një libër për historinë e Shoqatës së Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë

October 12, 2021 by s p

Adnan Mehmeti

President i Shoqatës së Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë

Stamford, 11 tetor 2021

Kur nisëm rrugëtimin e Shoqatës së Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerkanë, nuk menduam që do të vijë dita për të përgatitur historinë e saj disa vjeçare. E sot, pas 20 viteve, po sjellim para lexuesit një botim të cilin e kemi ndarë në dy pjesë. Janë 20 vite histori letrare që ka ndodhur në këtë grupim shkrimtarësh në SHBA. Shoqata e Shkrimtarëve Shqiptarë-Amerikanë që nga viti 2001 u hapi portën atyre që me shkrimet e veprat e tyre do t’i jepnin jetë, jo vetëm rrugës së tyre krijuese, po do të bëheshin edhe urë komunikimi kulturor mes letërsisë që lëvrohet në Amerikë dhe asaj në trojet shqiptare. Le të kujtojmë se gjatë këtyre dy dekadave janë organizuar aktivitete letrare, si: promovime, panaire librash, udhëtime letrare, përkujtimore, takime shkrimtarësh, konferenca shkencore, audiencë me shkrimtarë, zgjedhje të lira të kryesisë, konkurse letrare, hartime të antologjive, festim përvjetoresh, botime dhe promovime të revistës letrare “PENA”, si dhe pranime e prurje të reja. Mes këtyre veprimtarive do të shtonim edhe përpjekjet për një bibliotekë të anëtarëve të Shoqatës së Shkrimtarëve këtu në Amerikë. Vëllimi i parë përfshin harkun kohor 2001-2011, nga themelimi deri në festimin e dekadës së parë. Vëllimi i dytë përfshin dekadën e dytë që rrok harkun kohor 2012-2021. Le t’ia lëmë pasardhësve tanë këtë pasuri letrare që përbën dhe një arkiv më vete. Besojmë dhe shpresojmë se ata që do të vazhdojnë këtë mision letrar, do ta bëjnë shumë më mirë se ne këtë rrugë. Dhe duke hedhur sërish sytë para, besojmë se drita e shkronjës do jetë më e fortë. Mbase do kujtuar sot ajo shprehje e urtë e Naim Frashërit “Dhe dritë e diturisë përpara do në shpjerë”. E brenda diturisë, edhe letërsia ka vendin e saj mjaft të domosdoshëm.

Kur territori i letërsisë shkon përtej atij amtar

October 12, 2021 by s p

Nga Çerçiz Loloçi

Pas tetë përbledhjeve poetike në Kosovë dhe Maqedoninë e Veriut dhe pas botimit të rreth 11 librave në gjuhë të huaja, mes të cilave në anglisht, gjermanisht, italisht, frëngjisht, suedisht, arabisht, hungarisht, rumanisht dhe pothuaj në krejt gjuhët e shteteve të Ballkanit, Lulzim Tafa rivjen para lexuesve me librin e titulluar ‘Flirt”, Botimet AAB, Pristinë 2019, në të cilin gjenden 65 krijime, nën redaktimin e autorit të njohur Sali Bashota.

Megjithëse me formim juridik, madje me doktoraturë drejtësie të kryer në Sarajevë, autori ka spikatur qysh herët për prirjen e tij poetike, çka ka tërhequr vëmendjen jo vetëm të botuesve vendas, por edhe të mjaft enteve të tjera që e kanë përfshirë në antologji të ndryshme.

Duke qenë një zë i veçantë, në korin e madh të poetëve shqiptarë, Tafa gjithashtu ka marrë vlerësime nga mjaft shkrimtarë të tjerë ku do të përmendim Abdulla Sirdan, Daniel Marian, Ali Podrimja, Marius Chelaru, Peter Tase, Daniel Lion, Monika Muresan, Inger Lalander, Mirash Martinoviq, Jevrem Berkoviq, Hristo Petrevski, Ion Deaconesku, Ibrahim Berisha, Jeton Kelemendi, Salajdin Saliu, Rrahman Paçarizi, Laura Rushani, Milutin Gjurickoviq, Lucian Gruia, Ile Demiri, Tina Laco, Bki Imeri, Naime Beqiraj, Xhemail Peçi, Shyqyri Nimani, Berat Armagedoni e shumë të tjerë.

Libri poetik përmbledh pesë cikle, të emërtuara ‘Dashuria”, ‘Flirt’, ‘Lufta’, ‘Letra’ dhe ‘Dhimbje’, të cilat përcjellin një mori mesazhesh të jetës njerëzore dhe që autori bën kujdes që të jetë sa më origjinal dhe i pangjashëm me librat e tij të mëparshëm, por edhe me autorë të tjerë.

Në ciklin e parë Tafa zhbiron raportet e ndjenjës së dashurisë dhe rindërton trembëdhjetë tablo që siglohen me epitafet e Paulindës, Akull e dashni, Ty, Eh, Përsëri, Piromane, Fobi, Kriza, Hana, Dije, Mos më thuej s’e kam ditë, Dashni me zjarrin dhe Grue. Poezia-imazh është një gjetje e bukur që gjendet jo vetëm në këtë cikël, por edhe në katër të tjerë pasues; më pak se sa me rimë, lexuesi gjen imazhe të gjithllojshme që mbeten gjatë në kujtesë.

Cikli i dytë i përmbledhjes poetike që përmban edhe titullin e librit ka gjithsej dymbëdhjetë poezi ku autori zhbiron botën femërore të kohëve moderne.

Cikli i tretë që i kushtohet luftës sjell të tjera motive, që vijnë artistikisht dhe me kënvdështrim original. Në poezinë ‘Svetllana dhe lufta’, autori shkruan: Kur përfundoi së numëruari/Shtatëdhjetë e shtatë mijë veteranët e luftës/Ali Podrimja/plasi e tha:/Merreni këtë liri/e n’rrotë t’samës/atë nanë mashtruesve.

Në poezinë tjetër ‘Asfalti mbi eshtra’ kemi vargjet: Batajnica/Rashka/Rudnica…/Alsfalti si qefin/mbi eshtrat e fëmijëve. Apo te ’Boro e Ramizi’: I vranë po nuk i ndanë/Europa beson/se ata ishin Gay/prandaj duhen fonde/për një përmendore të madhe/ku çdo vit/LGBTI-ja pas paradave/do të sjellë lule.

Tafa është një vëzhgues i hollë i jetës njerëzore. Të gjithë do të vdesim/varret do të na pashiten/vetëm heronjtë do të mbesin/për t’u vrarë mes vetit. (Heronjtë e LNÇ). Por ti mos u trishto/komandanti ka ide/nëse janë të pafajshëm/i shpallim dëshmorë, i bëjmë heronj. (Letër Bujar Tafës). Në vitin 1944/Mileva, fshatarja serbe/konvojit të partizanëve/ua dha/një palë çorape/të leshta. Katërdhjet vjet e gëzoi/”boraçkën”/pensionin e luftës së lavdishme të LNÇ/nga shteti/i leshit. (Boraçka).

Cikli i katërt dhe i pestë, të emërtuar ‘Letra’ e ‘Dhimbje’ kanë të tjera krijime të bukura që tejkalojnë poezitë e tri të parave, por që kanë dhe ngjashmëri me to në mënyrën e konceptimit dhe realizimit estetik.

Ka shumë dëshmi artistike që tregojnë se Lulzim Tafa është autor shqiptar, por përkundër kësaj ai spikat edhe si poet i njohur për lexuesin ndërkombëtar. Duke shkruar vazhdimisht, i pabujshëm, njohës i mirë i traditës sonë më të mirë si edhe i artit bashkëkohor, ai është tashmë një kontribues në letërsinë e madhe.

Ndërrim i komandës në KFOR – Forcën e Kosovës të udhëhequr nga NATO

October 12, 2021 by s p

-Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, dekoron me Medaljen Presidenciale Ushtarake komandantin e KFOR-it Gjeneralmajor Franco Federici, me rastin e përfundimit të mandatit/

-KFOR – Forca e Kosovës e udhëhequr nga NATO-ja prej 15 Tetorit 2021 do ketë komandant të ri Gjeneralmajorin e Ushtrisë Hungareze, Ferenc Kajári/

-Në vitin 1999 të lirisë së Kosovës – hyrjes së farcës paqeruajtëse e shpëtimtare të NATO-s – KFOR-it, komandanti i parë ishte Gjenerali Britanik Michael Jackson/

Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul Jashari

PRISHTINË, 12 Tetor 2021/ Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani ka dekoruar komandantin e KFOR-it, në Kosovë, Gjeneralmajor Franco Federici me Medaljen Presidenciale Ushtarake për kontribut në shërbim të paqes, sigurisë dhe stabilitetit gjatë mandatit të tij në krye të këtyre trupave.

Presidentja Osmani ka theksuar gatishmërinë për vazhdimin e bashkëpunimit me KFOR-in, duke potencuar se synim strategjik i Kosovës mbetet anëtarësimi në NATO.

Forca paqeruajtëse e NATO-s, KFOR, e cila është vendosur në Kosovë para 22 vitesh në pranverën 1999, prej 15 Tetor 2021 do ketë komandant të ri Gjeneralmajorin e Ushtrisë Hungareze, Ferenc Kajári, i cili merr detyrën nga Gjeneralmajori Franco Federici – pasuesi i Gjeneralmajorit Michele Risi që përfundonte misionin operacional 1-vjeçar në 13 Nëntor 2020.

Ceremonia e ndrërrimit të komandës mes KFOR XXV dhe KFOR XXVI do të bëhet në Kampin Film City (Shtabi i KFOR-it) në Prishtinë në 15 tetor në orën 11:00. Admirali Robert P. Burke, Komandant i Forcave të Përbashkëta Aleate në Napoli, do të kryesojë ngjarjen.

Gjeneralmajor Ferenc Kajári për median hungareze MTI ka thënë se ai do të jetë komandant i trupave të 27 vendeve (19 anëtarë të NATO-s dhe tetë vendeve partnere) që sigurojnë personelin e KFOR-it. Ai tha gjithashtu se KFOR ishte operacioni më afatgjatë dhe më i suksesshëm i NATO-s që nga viti 1999, citonte media në 25 Gusht 2021.

Në vitin 1999 të lirisë së Kosovës – hyrjes së farcës paqeruajtëse e shpëtimtare të NATO-s – KFOR-it, komandanti i parë ishte Gjenerali Britanik Michael Jackson.

Para 22 viteve, në 24 Mars 1999, nisi ndërhyrja shpëtimtare për Kosovën e NATO-s-KFOR-it, prirë nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Ende pa kaluar tre muaj Dita e Lirisë dhe Paqes, e hyrjes së forcave të NATO-s në Kosovë, erdhi në 12 Qershor 1999. Në mëngjesin e asaj dite të lume, në orën 05 e 17 minuta, tanket e para të NATO-s hynë në Kosovë duke kaluar kufirin me Maqedoninë në Bllacë – Han të Elezit, drejt Prishtinës, e të nesërmen nga Shqipëria, duke kaluar kufirin në Morin-Vërmicë, drejt Prizrenit… Për këto ngjarje historike atëherë kam raportuar edhe nga minutat e para të ndërhyrjes shpëtimtare të NATO-s me aviacion luftarak edhe nga kolona e tankeve të para të NATO-s që hynin e sillnin lirinë e paqen në Kosovë…

NË TREGUN E URISË: HUMNERA E KABULIT

October 12, 2021 by s p

Nga LORENZO CREMONESI

Televizorë, komplete piatash, gotash, lugësh, pirunjsh e thikash, orendi të çdo lloji, kostume, male qilimash, stufa elektrike, freskuese, ngrohëse, biçikleta, motoçikleta, deri edhe djepe: afganët shesin nën çmim gjërat e tyre për të kërkuar të mbijetojnë. Duhet të vihet në tregjet qytetare për të kuptuar të keqen e shëmbjes ekonomike. Ai i Jadei Maiwan, në qendër të kryeqytetit, ka pushtuar rrugët, shitësit janë më të shumtë se blerësit. “Oferta e kalon kërkesën. Pashmangmërisht çmimet janë në rënie të lirë. Kush ka të holla mund të bëjë allishverishe t’arta. Mund të blesh çdo gjë me njëzet përqind më pak se çmimi në kohë të zakonëshme” thotë Zoaker Brahimi, një tregëtar 28 vjeç, që po blen nga një familje fqinjë kulltuqet dhe tavolinat e sallës me një vlerë prej 40.000 afganësh për rreth 5.000. “Kemi nevojë për të holla për të ngrënë. Nuk ka alternativë, veçse të shesim nën çmim” shpjegojnë ata. Zona është e mbuluar me komplete sallonesh. Por ka edhe shtretër prej druri të çmuar, komo, dollapë. “Prej dy muajsh jam pa rrogë. Jam martuar ka pak, për fat nuk kam fëmijë. Por duhet të mbaj edhe prindërit e moshuar. Shes atë që mundem me shpresë të mundem të iki sapo të më jepet mundësia”, tregon Nader Khan, një tridhjetëvjeçar i sapo diplomuar në mjekësi. Hedh në tokë një qilim të mbështjellë: vlera 16.000 afganë, por nuk nxjerr më shumë se 2.000. Asgjë nëse mendohet se, për të ngënë mirë në restorantet e qëndrës, duhen së paku 1.000 afganë për njeri.

Në tregun e vogël të Wazir Akhbabar Khan, një nga lagjet më të kamura, arsyetohet me dollarë, mallrat janë më të çmuara. Ka mobilje luksoze, kostume të çmuara: por muzika nuk ndryshon. “E kishin vlerësuar televizorin tim të ri për 350 dollarë, kam marrë 60. Shpresonja të nxirrnja së paku 280 për frigoriferin amerikan, m’u desh të kënaqem me 80”, thotë 32 vjeçari Sultan Ahmad. Xhaxhai i tij ka punuar për bazat ushtarake amerikane, ka vizën e hyrjes për në SHBA. Sultani don të niset me të. Janë të gjitha pamje të të njëjtit problem. Shet kush ka mbetur pa punë, ka llogarinë rrjedhëse në bankë të bllokuar e i duhen të holla. Krahas atyre shesin të gjithë ata që shpresojnë të nisen. Mbas një muaji e gjysmë të fitores ushtarake talebane, Afganistani jeton një nga krizat më të rënda të historisë së tij. Ekonomia është e paralizuar. Bankat nuk japin më shumë se 200 dollarë në javë për kreditorët e tyre. Pothuajse asnjë nuk paguan rrogat. Më shumë se 9 miliard dollarët e rezervave të Shtetit janë ngrirë në bankat amerikane, që detyrojnë embargon. Kombet e Bashkuara flasin për dramë të sapo filluar. Talebanët luten të mos mbyllen kanalet humanitare, i kërkojnë OKB-së të ndigjohen, ndërsa ndihma ekonomike është karta e vetme që bashkësia ndërkombëtare mund të përdorë për të shtrënguar në urtësi qeverinë e re të Kabulit. Ndërkaq World Food Program lajmëron se janë 14 milion njerëz (pothuaj gjysma e popullsisë) në “krizë ushqimore” dhe 2 milionë në rrezik jete. Të ikurit e brëndshëm janë rreth 600.000 mijë.

“Ju mediat perëndimore shqetësoheni për gratë, por duhet të dini se këtu për qytetarin e mesëm drama më e madhe është mbijetesa e përditëshme”, shpjegon një reporter vendor i Reuters. Por në vitet e fundit shumë punonjëse kishin mbetur mbështetja e vetme e familjes dhe tani urdhëri për të qëndruar në shtëpi shton problemin e varfërisë. “Çdo marrëveshje ndërkombëtare është e paralizuar që nga 15 gushti. Edhe institutet më të shëndosha të kreditit janë në rrezik falimentimi. Ne dhe 700.000 klientët tanë nuk dijmë se çfarë të bëjmë. Talebanët nuk japin asnjë njoftim”, dëshpërohet Ahmed Shah Siddiqi i Afghanistan International Bank.

E gjithë shtresa e mesme e lartë rrezikon të fshihet. Shitësit e Hares Plaza, pallati i “computer technology”, nuk shohin një klient nga gjysma e gushtit. Shumë duan të mërgojnë menjëherë. “Jetojmë në pasigurinë e përgjithëshme”, thotë tridhjetëvjeçari Aharon Raufi, pronar i Kabul Shop, që prej pesë vitesh shet kostume të prerjes perëndimore të importuar nga Turqia. “Për talebanët un jam një armik. Nuk do të më vrasin. Thjesht nuk do të më lejojnë më të shes mallin që kam në magazina. Pra do të shkoj në falimentim”.

“Corriere della Sera”, 1 tetor 2021 Përktheu: Eugjen Merlika