Archives for February 2023

Flamur Gashi/

“Çdo shqiptar i shkolluar është një armik më shumë për Jugosllavinë!” – Millosh Cërrnjinski, shkrimtar dhe diplomat serb.

Hapja e Universitetit të Prishtinës ju hapi syt, zemrat dhe mendjen të gjithë shqiptarëve nën ish Jugosllavi.

Me këtë rast, kujtojmë me nderim dhe respekt të gjitha përpjekjet që çuan në themelimin e këtij Universiteti, veçmas kontributin e madh që kanë dhënë demonstratat e vitit 1968 dhe plejada e patriotëve shqiptarë që sakrifikuan çdo gjë për përparimin tonë kombëtar.

Me respekt të thellë, duhet të kujtojmë themeluesit e Universitetit dhe disa nga profesorët që kontribuan ndër vite në forcimin e Universitetit të Prishtinës si, Dervish Rozhaja, Gazmend Zajmi, Idriz Ajeti, Mark Krasniqi, Esat Mekuli, Musa Haxhiu, Muslim Mulliqi, Hajredin Hoxha, Fehmi Agani, Syrja Pupovci, Minir Dushi, Feriz Krasniqi, Ali Hadri, Zekirja Cana, Anton Çetta, Hasan Mekuli, Osman Imami, Mehmet Begraca, Gazmend Shaqiri, Eshref Ademaj, Ejup Statovci, Zejnel Kelmendi, Nexhat Daci, Rexhep Ismajli, Besim Bokshi, Hivzi Islami, Isuf Krasniqi, Sabri Hamiti, Anton Berisha, Arsim Bajrami, Ramadan Zejnullahu, Marian Demaj, si dhe një plejadë të tërë intelektualësh dhe patriotësh të vyer, që u bënë pishtarë të dijës dhe të kulturës sonë kombëtare.

Pa dyshim, rol të pazëvendësueshëm në të gjitha përpjekjet tona kombëtare kanë dhënë studentët e këtij Universiteti, të cilët krahas studimeve, janë përfshirë edhe në zhvillimet politike të Kosovës dhe kudo në trojet shqiptare nën ish Jugosllavi.

Themelimi i Universitetit të Prishtinës është një ngjarje që e ndan historinë e Kosovës në dy epoka: periudha e shoqërisë së saj pa universitet dhe me universitet.

Para universitetit, niveli i analfabetizmit në Kosovë mezi ishte zbritur në 40 për qind, pas organizimit të kurseve kundër analfabetizmit në vitet 1950.

Pas universitetit, përhapja e ndikimit të tij ishte bërë e pakontrollueshme, gjë kjo e paparashikueshme.

Universiteti i Prishtinës ka një histori të vrullshme që e parë bashkë duket e habitshme të ketë ngjarë në vetëm 50 vjet. Madje jo vetëm histori, sepse Universiteti i Prishtinës ka edhe një “parahistori” – e kaluara që e solli atë.

Paradoksalisht, disa nga fakultetet e Universitetit të Prishtinës janë më të vjetra sesa vetë ai.

Fakulteti Filozofik së pari, si më i vjetri, i themeluar që më 1960, apo Fakulteti Juridik-Ekonomik, që ishte hapur një vit më pas. Por të dy këto fakultete funksiononin si pjesë e Universitetit të Beogradit, atë kohë kryeqytet i Jugosllavisë.

Do të duhej të kalonte fiks një dekadë nga fakulteti i parë në Kosovë, për të ardhur tek universiteti i parë: 10 vjet nga Fakulteti Filozofik tek Universiteti i Prishtinës.

Në vitin 1968, kur në rrugët e Parisit dhe Pragës ishin dyndur mijëra njerëz për të protestuar, në Prishtinë mijëra shqiptarë do të protestonin po ashtu kundër diskriminimit politik dhe social të tyre në Jugosllavi. Parullat përmbanin kërkesa: “Duam Flamur Kombëtar”, “Duam Kushtetutë”, “Duam Republikë” dhe “Duam Universitet”…

Një kontributë të veçantë në zhvillimin e Universitetit të Prishtinës gjatë viteve ’70 kanë dhënë edhe profesorët nga Tirana të cilët nuk kursyen asgjë, me aq sa lëjohej në kushtet që ishin për zhvillimin dhe konsolidimin e Universitetit të Prishtinës….

UP u themelua me Ligjin mbi themelimin e Universitetit të Prishtinës, të cilin e miratoi Kuvendi i Kosovës më 18 nëntor 1969.

Kuvendi themelues i Universitetit të Prishtinës u mbajt më 13 shkurt 1970, kurse dy ditë më vonë , më 15 shkurt 1970 u mbajt edhe mbledhja solemne e Kuvendit dhe data e 15 shkurtiu shpall “Ditë e Universitetit të Prishtinës”.