• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

30 vjeçe dhe akoma nuk je martuar?

January 3, 2019 by dgreca

1 blerta-haxhiaj

Nga Blerta Haxhiaj/

Të jesh beqar/e në të ‘30 e tua dhe akoma nuk je martuar, nuk ke krijuar familje, nuk është një fat i keq që të ndjek nga pas por është një fenomen global. Periudha e thyerjes së subkulturës dhe traditave gjithmonë është dhe do të jetë një relativitet në vete që kërkon kohë dhe merr kohë të gjatë. Në një vend ku martesa shikohet si një status definitiv për rolin e femres në shoqëri dhe ajo kalon të 30 – 40 e saj ku cilësohet si një e ‘mbetur në derë’, ato femra nuk janë martuar më, apo femrat e reja shprehin dëshirën për arsimimin e duhur dhe të zhvillojnë karrieren e tyre përpara se të krijojnë familje apo të lindin fëmijë! Hulumtuesja Nancy Smith-Hefner identifikon disa probleme që përballen ato që ndjekin këtë rrugë. Femrat e reja përpiqen të përshtaten aq shumë në dritare të vogla oportuniteti mundësisht që ndonjëherë duket e pamundur. Duke u përqendruar në arsimimin dhe duke punuar shumë, ato përfunduan duke pyetur se si të gjejnë një partner me të cilin të krijojnë një familje. Ndonjëherë, kjo gjendje vazhdon duke u bërë burim i stresit dhe zhgënjimit. Pyetja më e shpeshtë që drejtohet është A jam vetëm unë? Në fakt nuk janë vetëm ato. Njerëzi janë duke përjetuar fenomenin që ka përfshirë tërë globin nga Brooklyn në Paris, Rwanda në Japoni. Ky fenomen quhet ‘pritja’ dhe kjo mund të çojë në një ndryshim thelbësor në mënyrën se si mendojmë për dashurinë dhe partneritetin. Smith-Hefner, një profesoreshë e asociuar e antropologjisë në Universitetin e Bostonit, ka studiuar për vite me radhë shoqëritë aziatike, por kur ajo filloi të shohë paralele të qarta ndërmjet indonezianëve të rinj të cilët ishin subjekt i hulumtimit të saj dhe studentët e saj të rinj amerikanë në shtëpi. “Ata gjithashtu po përballen me këtë problem se si të gjejnë një partner,” tha ajo. Si një trend që po rritet në rastin e tillë termi ‘çadra’ mund të asocohet me pritjen, ajo referohet mund t’u drejtohet shtyrjes së vendimeve të rëndësishme, të tilla si largimi nga shtëpia e prindërve ose marrja e përgjegjësive të moshës madhore, që për meshkujt në shoqërinë tonë kjo është shumë e pranueshme por për gjininë femërore kjo është akoma në tranzicion e sipër sepse një femër mund të lërë shtëpinë e prindërve përgjithmonë atëherë kur martohet. Një nga trendet globale është dhe pritja apo rritja e moshës për martesë sidomos në shtresat e arsimuara, edukuara ku specifikisht dallohen femrat, dhe nga të dhënat e fundit ky trend është shfaqur edhe në Jordani, Kine, US, Rëanda, Guatemala etj. Diane Singerman, e bashkon termin e ‘pritjes’ te të dy gjinitë dhe themelet ekonomike, ku përshembull në Egjipt, martesa është shumë shpenzuese për të rinjtë që ta përballojnë ata apo ta menaxhojnë ndërkohe që të kesh fëmijë jashtë aktit martesor për ta është një gjë që nuk arrijnë ta konceptojnë. Kjo lloj pritje mund të godasë shumë rëndë meshkujt, Emigrimi, shkalla e lartë e papunësisë dhe paga të ulëta kombinohen për të mbajtur njerëzit larg nga marrëdhëniet e tilla pra fillimi i familjes. Edhe në vendet ku është e mundur të bëhet një prind pa një martesë të shtrenjtë, normat e lindshmërisë po bien, duke përmendur Greqinë, Spanjën dhe Francën se si të përballet me problemet e pjellorisë që lidhen me moshën, pjesërisht për shkak se të rinjtë nuk mund të përballojnë përgjegjësitë e moshës madhore, si vendin e tyre për të jetuar. Për shkaqe të tilla të rinjtë, femrat e meshkujt e shtyjnë aktin e martesës si shkak që po shfaqet si trend global. Por nuk është vetëm edukimi universitar që po i bëjnë femrat të presin. Një studim i kohëve të fundit i shumë vendeve nga Afrika sub-sahariane zbuloi se edhe kur vetë femrat që nuk kishin marrë më shumë se arsimi formal, ato kishin gjasa të vononin martesën nëse femrat e arsimuara rreth tyre po e aplikonin këtë. Shumë prej këtyre femrave nuk presin deri në moshën 30-vjeçare; por ato po shtyjnë përsëri kundër modelit tradicional të martesës në adoleshencë, (që bie ndë ndesh me të drejtat e njeriut) duke dashur që në vend të kësaj të fitojnë një përvojë jetësore së pari. (shumë morale dhe etike). Për gratë, ndryshimi i sjelljeve dhe imperativi biologjik e dërgon atë në një debalancim material, i cili tenton të ndihet pasi të jenë gati të fillojnë një familje dhe nuk munden. Kjo është të paktën pjesërisht për shkak të disa pritjeve dhe sjelljeve që nuk po ndryshojnë. Nëse duhet zgjedhur një mashkull për bashkëshort në vendet e varfëta apo aty ku niveli ekonomik është shumë poshtë standarteve normale të jetësës atëhere bashkëshorti shihet si një bankomat. Kjo nuk është domosdoshmërisht e drejtë, por është thellësisht e rrënjosur, e lidhur me idetë tradicionale të maskulinitetit, duke siguruar një familje dhe duke e mbrojtur atë, që është e vështirë ta mirëmbash atë. Nëse zgjedhja, aksidentalisht (që aksidenti nuk ekziston sepse raporti shkak-pasoje është i vendosur dhe thjeshte ndiqet një linjë veprimi) ose një kombinim i dyjave, femrat gjithnjë e më të arsimuara dhe ambicioze po gjejnë veten të paaftë për të gjetur bashkëshortin që duan në kohën që po kërkojnë. Nuk është për shkak të mungesës së përpjekjes, llojet e burrave që po kërkojnë-të disponueshem për t’u nisur në jetën familjare, të gatshme për të kryer, dhe me nivele të ngjashme të arsimit dhe ambicjes – thjesht nuk janë atje aq sa janë të nevojshëm. Femrat, atë që po bëjnë përballë pabarazisë, në të shumtën e rasteve po bëjnë atë çka munden. Tashmë më avancimin e teknologjisë është shumë më e lehtë të caktosh një takim se sa në vitet e kaluara. Por një zgjidhje më e madhe për këtë çështje mund të jetë një ndryshim paradigme, që e sugjerojnë akademikët. Të dy gjinitë gratë dhe burrat mund të kenë nevojë të fillojnë të mendojnë me të vërtetë ndryshe në lidhje me rolet gjinore dhe atë që ata duan nga një martesë. Një zgjidhje e qartë është për femrat, meshkujt dhe shoqëritë përreth tyre (duke përfshirë figurat me ndikim si prindërit) që të pranojnë idenë e grave që të bëhen shtylla kryesore e familjes për familjet, tha Smith-Hefner. Një ndryshim i tillë mund të përfshijë gratë që martohen me burra që janë më të rinj se ata. Në mënyrë që kjo të funksionojë, shoqëritë do të duhet të kapërcejnë paragjykimet e tyre por sigurisht, ka probleme të tjera sesa gjykimi shoqëror. Njerëzit shtypen për një numër të madh arsyesh, dhe është shumë e vështirë të ndryshosh se kush është tërhequr thjesht nga përpjekja e vullnetit. Pra pritja mund të shfaqet si shumë e zakonshme në një vend ku femrat dhe nganjëherë njerëzit e vënë fazën e ardhshme të jetës së tyre në pritje sepse ata nuk janë në gjendje të gjejnë partnerin që ata duan ose mbahen nga detyrimet financiare. Martesa formale nuk është struktura e vetme në të cilën mund të kesh një familje dhe njerëzit me siguri po eksperimentojnë me mënyra të tjera për të përparuar në fazën e ardhshme të jetës, duke përfshirë zgjedhjen e tyre që mos të kenë fëmijëve, ose duke pasur dhe ngritur ato në kontekste më pak tradicionale. Një gjë që bie shume ndesh ne kulturë tonë shqiptare edhe pse shumë fëmije po rriten nga nenat beqare apo me prindër të divorcuar ose birësimi. Por shumë njerëz duan, nëse jo martesa, të paktën “një partner riprodhues monogam shumë i sigurt dhe shumë i përkushtuar” para se të sjellin fëmijë në botë, thotë Inhorn – “Derisa kjo ide të ndryshojë, dhe derisa njerëzit të ndihen më të sigurt të jenë prindër të vetëm … Unë thjesht mendoj se kjo çështje do të jetë një çështje globale”. Sipas të dhënave të INSTAT – zhvendosja drejt moshës më të vjetër për martesë konfirmohet edhe nga llogaritjet e mesatareve të moshës për martesë. Informacioni i bazuar mbi statistikat vitale për moshën mesatare në martesë tregon një rritje nga 28,5 në vitin 2006 në 30,4 vjeç në vitin 2016 për meshkujt si dhe nga 23,1 në 25,1 vjeç për femrat. Kjo rritje është e dukshme për të dyja gjinitë. Shtyrja e moshës për martësë nuk është fakt i keq apo syri i keq është thjeshtë një fenomen Global. Kush mund ta ndryshojë atë? Vetë njeriu!

Filed Under: Sociale Tagged With: 30 vjeçe dhe, akoma nuk je martuar?, Blerta Haxhiaj

KUFIRI I ËNDRRËS

January 3, 2019 by dgreca

“Sapo e paskam kaluar kufirin e hekurt që ishte dikur midis Shqipërisë dhe Kosovës”, ishte mendimi i parë që i erdhi pas zgjimit nga dremitja në ulësen e kupesë. “Ishte si fundi i botës, kufiri fatkeq që i ndante shqiptarët…”/

1 Behlul RD

Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul JASHARI/

PRISHTINË, 3 Janar 2019/ “Kufiri i ëndrrës” ishte reportazhi futuristik që kam shkruar para 21 viteve, në fundvitin 1997, botuar pikërisht në 3 Janar 1998 në Prishtinë në gazetën e rezistencës e pjesë e lëvizjes e luftës për liri e pavarësi “Bujku”, kryeredaktor i parë-themelues i së cilës isha. Në atë reportazh në kohë të rënda okupimi paralajmëroja “festimin gjithëkombëtar të pritjes së vitit jubilar të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, kuvendit historik për kufijtë e atdheut”.

Ishte ky reportazhi i tretë i ardhmërisë në kohën e viteve të rënda të okupimit, kur me shkrimet futuristike e shihja dhe e përshkruaja Kosovën e së ardhmes, të lirë, shtet, të ëndërrave.

I pari ishte reportazhi futuristik me titull “Një ditë e një viti që vjen”, i shkruar dhe  dërguar nga Prishtina drejt Tiranës në 27 Dhjetor 1995.

Ndërsa, reportazhi i dytë futuristik ishte “Udhëtimi për në Prizren…”, botuar në Prishtinë e Tiranë në 31 Dhjetor 1996.

Shumë nga ato që shkruaja në reportazhet futuristike atëherë e që dukeshin si ëndërra,  që ishin ngjarje të fantazuara-parashikuara, tashmë janë realizuar në Kosovën e lirë nga Qershori 1999 dhe të pavarur nga 17 Shkurti 2008.

Ky ishte reportazh futuristik i para 21 viteve:

KUFIRI I ËNDRRËS

(Reportazhi i Ardhmërisë – III)

Shkroi: Behlul JASHARI

1 Kufiri i Endrres

Një qiell i akullt hënor po mbushej me dritën e mëngjesit mbi Dukagjin. Ishte imazhi që po i fanitej prej dritares së trenit, që me rrugën nga Janina e kishte kaluar edhe natën. Vajza nga Lurasi, që po mbaronte studimet në Gjirokastër, për herë të parë po udhëtonte në veri të atdheut, në kërkimet, për punim diplome, të kufijve të botës shqiptare nëpër shekuj. Nëpër pjesën e hekurudhës së sapondërtuar po hynte në Gjakovë.

“Sapo e paskam kaluar kufirin e hekurt që ishte dikur midis Shqipërisë dhe Kosovës”, ishte mendimi i parë që i erdhi pas zgjimit nga dremitja në ulësen e kupesë. “Ishte si fundi i botës, kufiri fatkeq që i ndante shqiptarët…”

Tek po përpiqej ta maste me sy madhësinë e qytetit ku po ndalonte treni, më shumë e pëlqente një krahasim të përsëritur shumë vjet: “Kosova brenda vitit shtohet për një qytet, lind fëmijë aq sa ka banorë Gjakova”.

Zbriti vetëm për pak  sa t’i shkelin këmbët në tokën e Kosovës, që nga Çamëria e parafytyronte si një takim me legjendën… “Rekord i arit në Trepçë”, ishte titulli me shkronja të mëdha në ballë të faqes së parë të botimit të mëngjesit të njërës nga gazetat që i mori t’i lexojë në vazhdimin e rrugës për në Prishtinë, ku kishte paralajmëruar arritjen për atë ditë…

Nga qendra hekurudhore në Fushë-Kosovë nëpër metronë që çon në Prishtinë arriti në Qytetin Studenti. E gjeti lehtë Zyrën e Shërbimeve Studentore, që i kishin thënë se ndodhet pranë Fakultetit Filozofik, para të cilit nga larg shihet një përmendore e lartë e Naimit.

“O, po, ju kemi pritur, e kemi marrë telegramin tuaj, ku keni paralajmëruar një qëndrim studimor. Ju kemi siguruar vend në konviktin e studentëve nr. 9”, i tha plot përzemërsi sekretarja e Zyrës Studentore.

Zyra, që e priste plot mirëpritje, po i bënte një përshtypje të veçantë me fotografitë e pikturat e varura nëpër mure, si në një ekspozitë.

“Është një pjesë e historisë”, i tha nikoqirja, duke i treguar në veçanti pamjet nga demonstratat studentore të viteve 1968, ‘81…  ’97…

Pikturën, që ishte aty e kishte parë origjinalin në Galerinë Kombëtare në Tiranë. Është “Molla e Kuqe”, një shenjë e paharrueshme e gjeografisë e historisë shqiptare.

“A do të hyjë edhe Molla e Kuqe në punimin tënd të diplomës, ajo ishte shenjë e kufirit me serbët?” – pyeti nikoqirja.

“Pikërisht edhe për Mollën e Kuqe jam nisur këndej”, tha studentja që kishte marrë udhën e largët, deri te “kufiri i ëndrrës”. Shprehja “Kufiri i ëndrrës” i erdhi nga titulli i një libri me motive të dëbimit të shqiptarëve nga Sanxhaku i Nishit në vitet 1877-78…

Gjumi e kishte zënë derisa po shfletonte një atlas të gjeografisë shqiptare, dhe ishte zgjuar herët për të shkuar në Bibliotekën Kombëtare e Universitare. Rrugës u ndal në një klub studentësh, që me kafenë e mëngjesit të shfletojë gazetat e ditës. Më shumë u ndal në shkrimet që lidheshin me interesimet e saj. Gazeta “Rilindja” paralajmëronte se “së shpejti do të fillojnë bisedime shqiptaro-serbe për rirregullimin e kufirit”, ndërsa gazeta “Bota shqiptare” shkruante se “rritet përditë e më shumë numri i shqiptarëve në Turqi që kërkojnë të kthehen në tokat prej nga janë shpërngulur të parët e tyre”…

Gjithçka kërkoi në Bibliotekë ia sollën nga arkivat në tavolinë. Kishte kaluar shumë orë shfletimi e kërkimi të përgjigjes në pyetjen se kah do të ketë qenë vija e kufirit të natyrshëm shqiptar në veri para vitit 1877, para dëbimeve masive të mbi një milon a më shumë shqiptarëve nga Sanxhaku i Nishit?

Kronikat thoshin: “Elementi shqiptar më së shumti jetonte në Qarkun e Toplicës. Toplica shtrihej në mes të Jastrebovcit të Vogël, në veri të Kopaonikut, në perëndim të Sikobicës, maleve të Arbanasit, i afrohej Moravës Jugore”… Kronikat përmendnin Jabllanicën, Qarkun e Toplicës e të Nishit, të Pirotit… “Elementi shqiptar shtrihej edhe përtej Sanxhakut të Nishit”, thoshin disa kronika, e disa të tjera se “kalonte edhe  lumin Moravë”…

Gjithë ato vende që përmendnin kronikat i kishte vijëzuar në një hartë, dhe po kërkonte vendin për të vënë shenjën e Mollës së Kuqe.

Si nga një shetitje në histori po dilte nga Biblioteka, ku do të kthente edhe disa herë ditëve të ardhme. Kishin mbetur edhe vetëm pak minuta deri në orën e takimit me shoqen e shokët që sapo i kishte njohur në Prishtinë.

E pritnin në kafiterinë “Orëjeta”, ballë hotelit “Evropa”, prej nga do të shkonin në Teatrin e Operës e Baletit, për të parë një shfaqje të trupës së artistëve nga Shkodra…

Qielli i akullt sikur po shkrihej bardh në errësirën mbi dritat e neonit shesheve e rrugëve të qytetit. Po reshte një borë e butë. Mbi bredhin e madh plot ditëza në rrugën “Nëna Tereze” nga bora që e kishte mbuluar nuk mund të shiheshin më të gjithë numrat e fundit të urimit. Mund të lexohej vetëm: Gëzuar Vitin e Ri dymijë e…”

Mbishkrimi mbi bredh ia përkujtoi të shkojë në telekom t’ia urojë në telefon Krishtlindjet familjes në Luras, dhe t’u paralajmërojë mikpritësve në Prizren shkuarjen në festimin gjithëkombëtar të pritjes së vitit jubilar të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, kuvendit historik për kufijtë e atdheut. Sa shumë vjet kishin kaluar…

(Botuar në Gazeta “Bujku” Prishtinë – e shtunë, 3 Janar 1998, faqe 6)

 

Attachments area

Filed Under: Reportazh Tagged With: Behlul Jashari, KUFIRI I ËNDRRËS

Kumti i dheut, përpjekjet e arbdheut dhe mos heshtja pranë sfidave kombëtare

January 3, 2019 by dgreca

Gjakova 5

Nga Nue Oroshi/Gjermani/

Dhënja e kumtit të dheut, përpjekjet e trollit të arbdheut për të mos e lënë heshtjen që t’i mbytë ecjakjët përpara për ta gjetur rrugën pranë panteonit të mbarë dhe të mrekullushëm duke lënë anash botën e qudirave, shpeshëherë lënë anësh rrugën shekullore të ngjitjes së shkallëve me kujdes.Shpeshëherë kumti i dheut pranë tokës së arbdheut përzihet me shtresat e betonuara dhe të ngjyrosura,të kokës së politikanëve që krijojnë mure të pa imagjinuara dhe që nuk ju thehen dot pa ju thyer kockat e kokës së tyre.Ngjyrimet politike dhe sarkazmat satanike për ta parë botën si kurë në pasqyrën diellore,pa e futur mendjën dhe trurin ne veprim,i japin shoqërisë tonë një theqafje e cila për tu korigjuar duhet kohë dhe veprim konkret.Të krijuarit e një imagjinate përmes një sarkofagu që do ta zavendsonte trupin e shendoshë me ecjakjet e rendomta bije shpeshëherë ndeshë me rrugën e krijimit dhe të veprimit shekullor.Politika si artë i së mundurës shpeshëherë përzihet me hezitimet për ta parë atë si kapërcim i ngjyrave të ylberit dikund thellë në mbrendësinë e prarimitë të diellit pa i parë edhe skuqjen e atyre shenjave që do të lanë në botën që jetojmë dhe pa u kujdesur për gjurmët e mbetura pranë panteonit njerëzor.Ta shkëputësh fijen e borës dhe ta gjesh fijen e lamshit nuk është njësoj.Bota ka shumë sfida ndërkohë që ne shqiptarët këto sfida gjithmonë i patëm dhe i kemi të dyfishuara.E para sfidë është se shpeshë herë gjatë ngjarjeve dhe proceseve historike na kryqëzuan dhe na betonizuan rrugën e ecjes përpara të tjerët që e patëm fatin e keq te rrethohemi dhe të pushtohemi nga dy llojë dhe dy soje të popujve me një gjen dhe kulturë primitive siç janë serbët dhe turqit.Ndërsa nga ana tjetër shpeshëherë gjatë tërë historisë i kemi krijuar edhe sfidë vetvetesë duke mos diturë se si te mbrohemi nga sulmet e fqinjeve tanë dhe pushtusve të ndryshëm dhe shumë herë kemi ra në tradhëtira të thella e sidomos elita politike e cila në vendë që ta ndjekte rrugën e arber dheut e ndiqte rrugën e pushtusve te atdheut,duke u bërë krahë për krahë me pushtuesin për ta vrarë dhe luftuarë idenë kombtare të trasheguar shekuj me radhë.Vetdisimi i popullitë shqiptarë dhe i elitës politike shqiptare se puna për të krijuar një komb të fortë shqiptarë është me e madhe sesa për ta krijuar një pasuri private që në të shumtën e rasteve do të bëhet edhe breng apo mollë sherri, për pasardhësit e tyre, është një sfidë e cila duhet të realizohet.Në të kundërtën kumti i dheut na sjellë përpjekjet e arbdheut për t’i futurë në veprim dhe për ta mobilizuar dhe aktivizuar rolin e qytetaritë shqiptarë se nuk duhet heshtur kur preken interesat e atdheut, për këtë na la porosinë Gjergj Kastrioti ynë i madhë i cili përmes shpirtit te dheut,ju kthye trollit të arbdheut dhe i dha popullit tonë shqiptarë orjentimin shekullorë që duhet ta kemi si pikëveprim se si duhet perballuar sfidat nëpër periudhat historike.(Foto: Nga tubimi ne Gjakove)

 

Filed Under: Ekonomi Tagged With: Kumti i dheut, Nue Oroshi

DIELLI’S INTERVIEW WITH SARAH-JANE CORKE

January 2, 2019 by dgreca

To continue to appreciate the influence of such an important personality such as Mithat Frasheri, Dielli interviewed the author of the book US Covert Operations and Cold War Strategy. Sarah-Jane Corke is an Associate Professor of History at University of New Brunswick. /

23 sarahjane-corke23 Libri

DIELLI’S INTERVIEW WITH SARAH-JANE CORKE/

Recent publications with reference to Mithat Frasheri were featured at the commemorative evening hosted by the Queens branch of Vatra to honor the distinguished Albanian figure.

One of them delves into the historical factors and the complex relations between the British and the Americans regarding their efforts to liberate Albania from the communists and the Soviet control after the end of WWII.

DIELLI: In the introduction of your book, you write that it ‘attempts to address the gap in the historiography to offer a more nuanced appreciation of American strategic thinking during Truman’s administration”. What is the importance of addressing such a gap in our knowledge and understanding of history?

The traditional scholarship had for a very, very long time, suggested that US foreign policy during the Cold War was a coherent strategy of containment. The term containment implied that US foreign policy was defensive and reactive. It was, in other words, it was responding to Soviet aggressions. By challenging this notion and focusing on aggressive American actions, the American role in the Cold War is problematized. We begin to understand that American foreign policy was more complicated that we previously understood.

DIELLI: Events such as the 100th anniversary of the end of WWI are moments when remembrance of sacrifice and patriotism take center stage on a wide scale. Your book takes a hard look at another war, namely the Cold War era in the US revealing a political landscape with uncertain goals and redefined front lines of intricate, treacherous and deadly nature. In broad terms, what defines the legacy of the Cold War during the second term of Truman’s presidency?

I would say that the key issue the Truman Administration faced, and an issue that still resonates today, is the difficulty in ensuring that foreign policy and intelligence operations are in sync. The breakdown that occurred at the strategic level greatly hampered the ability of the Truman administration to develop and execute successful covert operations.  When a country’s foreign policy remains vague, which happens for a number of reasons, it is difficult for operations personnel to effectively do their jobs.

DIELLI:  The declassified documents that were made available over a decade ago illustrate, among other things, a discordance between policy and strategy in the postwar years specifically with regard to Covert Operations by the American Intelligence. What new documents have come to light, if any, since the publication of your book?

There have not been a lot of new declassifications, at least that I am aware of.  But there are two important new books Operation Valuable FIEND by Albert Lulushi and The Albanian Operation of the CIA and MI6, 1949-1953 by Nicholas Bethell (edited by Robert Elsie and Bejulla Destani) that add considerable detail to the events that unfolded.

DIELLI:  Your presentation of the documents in the chapter ‘A clinical experiment’ expands the understanding of the ‘Anglo-American frictions’ with regard to covert operations that were undertaken in Albania, specifically in Operation Valuable in 1949. According to numerous documents, the British and Americans did not agree on which émigré organization to support nor on the method of insertion of paramilitary teams. How great was the impact of the discordance on the task at hand namely to help the resistance groups inside Albania to overthrow the communists?

It was very significant. The British would withdraw their support for the operation and came to view those who continued the operation in the United States as overly aggressive in their anti-communism. It caused a rift between the intelligence agencies and the two countries.

DIELLI: As it happens the fate of leading Albanian figures such as Mithat Frasheri become intertwined with the policy and strategic planning of a conflicted US administration. Under George Kennan’s plan, which represented the position of the State Department, East European ex patriots would be brought together under so-called ‘Freedom Committees’ financed by the US. One of the first to be set up was the Albanian National Committee which was to provide a nucleus for the Albanian government in exile. Mithat Frasheri became the first president of the organization. As you point out, Mithat Frasheri never lived to see Operation Valuable unfold. He passed away on October 3, 1949. Commemorating him 69 years later, the Pan-Albanian Federation Vatra brought attention to your book for providing new information on the subject and especially his important role during this period of Albania’s history. Would you please share more with our readers?

What happened in Albania was a tragedy. It became very important to me, in the course of writing the book, to point out the way in which the Albanian people, who desired nothing more than the return of their homeland, were treated by the British and Americans who were in charge of the operation. Frank Wisner called it “a clinical experiment.” It was an experiment that cost approximately 1000 lives. This was the tragedy. Frasheri was one of the Albanians who I believe was not well served by the British and the Americans. In short, neither the US nor the Brits accorded the Albanians the respect they deserved.

DIELLI: You mention tensions and serious political divisions within the Free Albania Committee which reflected the deep-rooted fractions within the Albanian society. In the same chapter, you write; ‘…this is important because it compounded the controversy over the structure of Albania’s post-liberation government. What are some of the important lessons that have emerged with respect to a dysfunctional administration during the Cold War?

The key lesson for me was to ensure that policy, strategy and operations were in sync. Within this context, I think administrators have to avoid the tendency to write broad policy statements. Often this happens so that any controversies that exist over a policy can be papered over. If there are controversies I think they need to be resolved before the policy is signed by the President. Without clear policy guidance you can have multiple strategies put into play. Sometimes, as I pointed out in the book, these strategies can contradict each other. The best example which I wrote about in the book was that given that there was no clear objectives on what US policy was, it remained unclear whether it was more important to encourage people to leave Eastern Europe or to stay behind to serve as resistance forces should a possible World War III broke out. Propaganda beamed into East European countries encouraged East Europeans to both leave their countries and to stay and serve as a resistance force. Second, once people did leave, the “West” was not prepared to provide safe places for all the refugees. Some were housed in former concentration camps and eventually returned to the East with only horror stories to tell their friends and relatives.

DIELLI: Where is the Study of Intelligence Series going next?

There have been a lot of newly released documents on American involvement in Iran in 1953 and Cuba in 1960. There will be new histories on both of these topics in the next few years. However, there has been a decline in the number of scholarly intelligence history over the last decade, for a number of reasons. Unfortunately, American intelligence history relies on the willingness of the CIA to declassify its archives. It also depends on the national archives being well funded so that they can do the declassifications in a timely fashion. Documents also come out in fits and starts and those that are declassified do not always appear in any order. Writing intelligence history can be intensely rewarding but it can also be challenging for these reasons.

Those that are interested in intelligence history should contact the North American Society for Intelligence History (NASIH).

Finally, on the anniversary of Albania’s Independence I want to send my sincere best wishes to the people of Albania, both those at home and abroad. Over the course of writing the book I met a number of wonderful Albanians who I still think of warmly today. I hope to be able to visit Albania at some point in the future. I have been told it is an absolutely beautiful country.(Rafaela Prifti)

 

Filed Under: Interviste Tagged With: DIELLI’S INTERVIEW, Rafaela Prifti, WITH SARAH-JANE CORKE

THE MORAL CODE OF THE LAST SPEECH BY GEORGE CASTRIOT SCANDERBEG

January 2, 2019 by dgreca

                                                                    1 Asllani 441 skenderbeu

by Asllan Bushati – Translated by Rafaela Prifti/

The 106th anniversary of Albania’s independence (1912-2018) coincides with 550th commemoration of the passing of our national hero Gjergj Kastrioti (George Castrioti) Skenderbeu. Since he was a visionary and founder of an early Albanian state and admittedly  “ The Father of our Nation”, it is worth reviewing several important points in his last speech as cited in Le Grand Castriotto d”Albanie by Stephan Zannovich. It is a publication by J.J Kesler in Frankfurt, Germany 1779. The last speech by the Prince of the Mat region and King of all Albanians appears in the French language on pages 70 through 89. According to the author, George Castrioti Skanderbeg while lying on his deathbed burning from malaria fever addressed the princes, ambassadors, generals and other leaders of the country. There one finds the fundamental principles to guide the Albanian leaders throughout history. The essence of the speech brings attention to bravery, virtue, vision, justice, generosity, merit, courage, vigilance and resolve which make up the necessary ‘moral code’ for a leader. To illustrate and support the point, I quote the citations along with some commentaries from the speech:

“As I lie on my deathbed, I leave behind a kingdom with a capable defense force and a successor incapable of leading it on account of his age. However, if you have bravery and virtue by your side in the future, you will bring defeat to the enemies’ offenses. It not the size of the kingdom that makes the throne respectable but the ability of the one who sits on it.

His last wish puts the emphasis on bravery. Indeed he himself understood that to be a quality that goes hand in hand with moral, psychological and professional features of a leader and advocate for the country’s defense. In this regard, valiance is seen as incorporated in the spiritual composition and consciousness of the leader and commander. At the same time, as a primary element of the spiritual construct, it needs to be nurtured and cultivated in time and space.

Second in order is virtue which in general sense then but even today is the guidance of spiritual, educational and intellectual norms that lead to high standards of conduct in the moral, professional, political and religious realm. It also carries the love for the country, freedom, unity, the unification of lands, justice, respect towards the ones who contributed on the national and professional level; it has human and social virtue and offers help to the ones who are in need of aid: willing and ready to make the sacrifice for others and national interest. Personal interest are not to be placed in front of the common good or at the expense of the national interest. To drive this point, the great Skenderbeg opens his speech with ‘you must be brave and virtuous’

Of significant importance is the vision that he lays out for the Albanian leaders of the time (across the board) underlining that it is not the size of the kingdom that gives power to the throne but the skills of the one sitting on it. While bravery and virtue are requisite, both need to be accompanied by ‘a clear vision’ on the part of the leadership.

For a leader to be successful, according to Skenderbeg, there has to be a climate of justice and he advises to::…establish a publication free of censorship throughout the kingdom where the violations and injustices committed by the heads or governors of the respective regions and provinces may be announced. He advises the princes that the same principle applies to the friends and kinship in their own courts who conceal such violations or worse carry them out in the name of justice and necessity. “As soon as you are in a position of power, you should tend to Justice which is at the heart of all virtues. Protect the artisans as they are the most helpful class of your respective administration and prevent their oppression from the upper class. Pride and luxury account for the indifference of the rich with respect to the plight of the poor who bear no titles or ranks and have no support. Be gentle and considerate with your own people, go to meet with them frequently and talk to them, and ascertain whether the course of justice you have put forth has been followed by your ministers. Listen to the grievances and the needs of the people without judgment in order to be trusted by them and get their help in addressing the abuses and mishaps of the state.”

In the last address of George Castrioti Skanderbeg, generosity as a fundamental element of the character of a leader is outlined in this fashion: “When one speaks ill of another, give them divided attention. Be polite with all of the people. On account of the title or rank that you will hold soon, you must be singled out through your generosity which is a primary quality among the princes. A monarch even one of lesser means must be generous.”

The artisan, the farmer, the construction worker, the solder etc all perform important tasks and duties for their own livelihood and those around them. “Protect the merits acknowledging individual work wherever it is found without exception. Kindness stems from a gracious heart since the man raises temples, puts up altars for God thanks to his kindness and skills” continues George Castrioti. Then, he brings back the topic of courage with a new emphasis. Arm yourself with courage and determination when facing poverty and with moderation when granted prosperity. Don’t give into laziness for that is the mother of all vices.”

Having an extensive and outstanding experience with enemies foreign and domestic, Scanderbeg gave warning to his leaders and generals with this message: Keep your eyes peeled when it comes to your neighbors and their treaties. They will lie in wait to try to overtake when you are most vulnerable and will go as far as giving you false assurances with regards to the legacy I leave behind. Don’t employ informants to learn the people’s opinion of your administration. Carry out your duties diligently and let them talk and write what they will….”

In the following passage, he says: “Exercise patience on the matters of war, unabated in the face of danger and yet humane, and never ruthless or hot blooded. Conceal the pain presented by your own personal misfortunes. Your opponents will always be ready to insult the losses whereas the ministers will be prone to betray. Be mindful to surround yourself with decent and disciplined forces and keep them active through exercise and training not as subordinates but rather your equals.

On the battlefield, you will lead the army as generals but you will fight as soldiers…The climax of a battle is confusing, one must be able to feel the moment of the breaking point. At that point, caution and courage will serve you better than any wherewithal. You must know how to achieve victory yet just as well be prepared to suffer defeat. Challenge yourself: don’t lose your temper due to anger which transforms a simple man into evil and a ruler into a monster.

Another word of caution: Don’t forget that the focus of the Ottomans policy is to sow division among the Christian princes. Their great power is embedded in the devastating politics of division which grants them more conquests than their weaponry. “

Five and a half centuries have passed from the time of the speech and the message of our national hero and Father of the Albanian Nation is as timely as ever. In my opinion, the speech needs to be studied and re-studied by the Albanian leading class at any level until it become second-nature.  It would help them to understand concepts such as valor, virtue, vision, justice, generosity, skills, courage, vigilance, patience and wisdom. Finally, the speech will make them realize that a job title or public service post is a responsibility and a duty to serve the people and not to rule them. It is my wish and hope that the younger generation will also absorb the message and carry with them the moral code of the last speech by George Kastrioti Skenderbeu.

Filed Under: Histori Tagged With: asllan Bushati, BY GEORGE CASTRIOT SCANDERBEG, THE MORAL CODE OF THE LAST SPEECH

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 1154
  • 1155
  • 1156
  • 1157
  • 1158
  • …
  • 5724
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • Bahamas njeh Kosovën!
  • Legjenda e portës shkodrane, Paulin Ndoja (19 dhjetor 1945 – 16 prill 2025) do të mbushte sot 80 vjeç
  • “Roli dhe kontributi i diplomacisë shqiptare në Maqedoninë e Veriut nga pavarësia deri sot”
  • Marie Shllaku, kur një jetë e re u shndërrua në përjetësi kombëtare
  • Në sinoret e Epirit…
  • Mbrëmë hyri në fuqi Ligji i SHBA për autorizimin e mbrojtjes kombëtare
  • Skënderbeu “grek”, ose si të bëhesh grek pa e ditur
  • A historic moment of pride for the New Jersey Albanian-American community
  • U zhvillua veprimtaria përkujtimore shkencore për studiuesin shqiptaro-amerikan Peter Prifti
  • Dashuria që e kemi dhe s’e kemi
  • “Jo ndërhyrje në punët e brendshme”, dorëheqja e Ismail Qemalit, gjest atdhetarie dhe fletë lavdie
  • Arti dhe kultura në Dardani
  • Gjon Gazulli 1400-1465, letërsia e hershme shqipe, gurthemeli mbi të cilin u ndërtua vetëdija gjuhesore dhe kulturore e shqiptarëve
  • “Albanian BookFest”, festivali i librit shqiptar në diasporë si dëshmi e kapitalit kulturor, shpirtëror dhe intelektual
  • VEPRIMTARI PËRKUJTIMORE SHKENCORE “PETER PRIFTI NË 100 – VJETORIN E LINDJES”

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT