Shqiptaret e Maqedonise dhe Marrëveshja e Ohrit

November 13, 2016 by dgreca

Ahmeti: Shqiptarët me Marrëveshjen e Ohrit fituan lirinë, tani na duhet barazia/

Shqiptarët në Maqedoni, me arritjen e Marrëveshjes së Ohrit e fituan lirinë, mirëpo tani, një nga prioritetet e BDI-së do të jetë që kjo liri të materializohet edhe me barazinë, tha në një intervistë për Radion Evropa e Lirë, kryetari i Bashkimit Demokratik për Integrim, Ali Ahmeti.

Radio Evropa e Lirë: Zoti Ahmeti, Bashkimi Demokratik për Integrim, në zgjedhjet e parakohshme parlamentare të dhjetorit, shohim se ka vendosur të garojë me emra të rinj të panjohur. Pse vendosët për një variant të këtillë?

Ali Ahmeti: Ky është vullneti i shumicës së anëtarëve të Bashkimit Demokratik për Integrim. BDI-ja funksionon si një lëvizje mjaft demokratike, ku respektohet vullneti i shumicës, ku respektohet vullneti i ndryshimeve, sigurisht që edhe në të ardhmen do të ketë prurje të reja. Dhe, ky rend do të vazhdojë edhe në të ardhmen, do të thotë gjithçka bëhet me mirëkuptim, gjithçka bëhet me dialog, me kompromise dhe të gjitha përpjekjet i bëjmë për të gjetur zgjidhje sa më të mirë.

E kemi shumë vështirë në Bashkimin Demokratik për Integrim që të bëhen diferencime, sepse pjesa dërmuese janë njerëz që kanë kontribuar dhe vazhdojnë të kontribuojnë, njëherësh kanë aftësi menaxhuese, drejtuese, por ky është vullneti i shumicës.

Radio Evropa e Lirë: Zoti Ahmeti, 14 vjet jeni në pushtet. Çka do t’u ofroni votuesve në këto zgjedhje, në çka do të fokusohet fushat e juaj?

Ali Ahmeti: Shqiptarët në Maqedoni me arritjen e Marrëveshjes së Ohrit sigurisht se fituan lirinë, mirëpo tani, një nga prioritetet Bashkimit Demokratik për Integrim do të jetë që kjo liri të materializohet edhe me barazinë, sepse duke mos pasur barazi, sigurisht se edhe liria nuk mund të jetë ajo e tëra për të cilën kanë shpresuar qytetarët. Liri po, por edhe barazi.

Dhe, kjo barazi duhet të arrihet dhe të kemi mirëkuptim nga të gjitha palët, nga të gjitha komunitet si në aspektin ekonomik, pra barazi në ekonomi, barazi në ndarjen e përgjegjësive për të administruar me shtetin, barazi në të gjitha fushat, si në investime, si në arsim, si në ushtri, polici, administratë – do të thotë këto janë disa çështje shumë të rëndësishme që kanë të bëjnë drejt për së drejti edhe me forcimin e marrëdhënieve ndëretnike në Republikën e Maqedonisë.

Marrëdhëniet ndëretnike janë një nga segmentet më të forta, ku duhet të investojnë të gjitha palët, sepse ky vend do të ketë të ardhme më të mirë duke pasur marrëdhënie të mira mes etnive dhe barazia e shqiptarëve në të gjitha fushat në këtë shtet, do të jetë në të mirë të proceseve në të ardhmen.

Radio Evropa e Lirë: Zoti Ahmeti, po flisni për barazi… pse nuk e realizuat këtë gjatë ushtrimit të pushtetit deri më tani?

Ali Ahmeti: Është punuar në vazhdimësi për barazi, mirëpo ne kemi pasur çështje jashtëzakonisht të rëndësishme për të përmbyllur, e të cilat çështje burojnë nga Marrëveshja e Ohrit për materializimin e kësaj marrëveshjeje – duke filluar që nga liria kombëtare, në radhë të parë, që u ka munguar shqiptarëve, e deri te përfaqësimi i drejtë, ekonomia. Në aspektin ekonomik është dashur shumë më shumë kohë dhe investime për të qenë pjesë e barabartë.

Radio Evropa e Lirë: Për integrimin e vendit (Maqedonisë) në Bashkimin Evropian dhe NATO, duhet të zgjidhet çështja e emrit, madje në disa deklarata ju thatë se prisni që Qeveria e ardhshme ta zgjidhë çështjen e emrit. Do të bënit koalicion me VMRO DPMNE-në nëse në këtë drejtimçojnë rezultatet zgjedhore?

Ali Ahmeti: Tani është një realitet në Republikën e Maqedonisë, ku qytetarët akoma janë të organizuar në parti politike mbi baza etnike. BDI-ja nuk preferon se cila bazë është më e pranueshme, cila parti është më e mira nga komuniteti maqedonas, sepse nga komuniteti maqedonas është elektorati maqedonas ai i cili vendos se kush do të jetë përfaqësuesi i tyre legjitim.

Se cila forcë politike do të marrë legjitimitetin, kjo do të varet prej vullnetit të shumicës së maqedonasve, dhe ne nuk mund të imponojmë vullnetin e BDI-së, apo të themi vullnetin e shqiptarëve se kush është më i preferuari te pala e komunitetit maqedonas. Përderisa kemi një realitet të tillë ku akoma jemi të organizuar mbi baza etnike, përderisa jemi të organizuar dhe votojmë mbi parti politike me etni dhe përkatësi kombëtare shqiptare dhe maqedonase, duhet respektuar në parim vullneti i shumicës së elektoratit, pavarësisht se kujt komuniteti është.

Mirëpo, do të varet shumë nga negociatat, të cilat do të zhvillohen në të ardhmen; do të varet shumë nga platformat që do të kenë palët në të ardhmen. Sigurisht se në të ardhmen do të zhvillohen negociata mbi bazë të programeve politike, mbi bazë të programeve partiake, mbi bazë të synimeve dhe qëllimeve që kanë partitë politike. Kuptohet se mund të ketë dallime në drejtim të vizionit që kanë për të ardhmen partitë politike. Bashkimi Demokratik për Integrim ka vizion të vetin, ka ndërtuar koncept, opsion të vetin, se si mund t`i realizojë qëllimet në drejtim, të, siç theksuat dhe ju, proceseve euroatlantike.

Ne kemi bindje të fortë se e ardhmja e këtij vendi është në BE dhe NATO, e ardhmja e këtij vendi është në ndërtimin e fortë të marrëdhënieve mes shqiptarëve dhe maqedonasve, e ardhmja e këtij vendi është të ndërtojë raporte të mira me të gjithë fqinjët përreth, e ardhmja e këtij vendi është që të gjitha komunitet të jenë të barabarta në të gjitha fushat e jetës së shtetit.

Radio Evropa e Lirë: Besoj i keni dëgjuar bisedat e përgjuara që i publikoi opozita… Nuk ju ka goditur juve, personalisht, ajo se si anëtarë të Kryesisë së VMRO DPMNE-së i quajnë shqiptarët?

Ali Ahmeti: Jo, për ne nuk është shqetësuese absolutisht, sepse shqiptarët dinë se për kë duhet të përcaktohen. Për fat të keq, deri më tani nuk ka ndodhur akoma që një parti politike maqedonase t’i mbrojë të drejtat e shqiptarëve apo të kërkojë pa frikësim avancimin e këtyre të drejtave dhe sigurisht se interesat politike, interesat kombëtare – përderisa kemi një organizim dhe një realitet të këtillë – të drejtat e shqiptarëve dhe avancimin e këtyre të drejtave i mbrojnë partitë politike shqiptare.

Radio Evropa e Lirë: Ish-kryeministri Nikolla Gruevski, me partinë e të cilit jeni pjesë e koalicionit qeveritar, personalisht, u është falënderuar se Prokuroria Speciale Publike do të punojë derisa Maqedonia të futet në BE dhe NATO që nënkupton zgjidhjen e çështjes së emrit.Ku qëndron ndërlidhja e këtyre dy çështjeve, mund të precizoni deklaratën tuaj?

Ali Ahmeti: Unë kam bërë një deklaratë shumë transparente përderisa të gjitha palët jemi marrë vesh, si parti politike, mendoj katër partitë kryesore politike të përfaqësuara në Parlament për Marrëveshjen e Shkupit, që ju e quani Marrëveshja e Përzhinos, dhe njëra prej vendimeve që ka dalë nga ato takime me lehtësimin nga ana e komunitetit ndërkombëtar, si nevojë për të tejkaluar krizën, në të cilën ndodhet vendi dhe për ta futur në binarë për zgjidhje të situatës, vendosëm që të krijohet dhe Prokuroria Speciale Publike për t`ju dhënë fund të gjitha pikëpyetjeve, të gjitha dilemave.

Prandaj, ne, e kemi përkrahur dhe vazhdojmë ta përkrahim edhe më tej Prokurorinë Speciale që të mos mbeten dilema te qytetarët se kush është i inkriminuar; të mos lihet hapësirë për manipulime dhe spekulime partive politike, që më pas ata të mund të shpallin fajtorë njerëz të pafajshëm, përderisa ata nuk përballen me gjyqin dhe drejtësinë dhe drejtësia të jetë ajo që do të thotë fjalën e fundit.

Për këtë arsye, ne kemi kërkuar mandate të përhershëm të Prokurorisë Speciale Publike, deri në mbylljen e të gjitha këtyre dilemave. Kjo është në të mirë të vendit, është në të mirë të stabilitetit që të mos u lihet hapësirë spekulimeve, hakmarrjeve politike për qëllime të politikës ditore, të mos u lihet hapësirë njerëzve, funksionarëve të caktuar apo partive politike që përmes manipulimeve ata të arrijnë deri në pushtet.

Radio Evropa e Lirë: Zoti Ahmeti në disa deklarata për opinionin ju flisni për qendra, të cilat nuk ia duan të mirën Maqedonisë dhe të cilët qëndrojnë pas krizës. Konkretisht kush janë ato qendra?

Ali Ahmeti: Ka shumë qendra, të cilat punojnë në dëm të integrimit të vendit në Bashkimin Evropian dhe sidomos të integrimit të vendit tonë në NATO. Ka shumë qendra, të cilat punojnë dhe veprojnë në drejtim të krijimit të një kaosi dhe mosbesimi mes dy etniteteve më të mëdha në Maqedoni, përkatësisht në mes të shqiptarëve dhe maqedonasve.

Kjo sepse ato qendra sigurisht se nuk janë pa përvojë dhe e dinë se harmonia, afërsia dhe mirëkuptimi në mes shqiptarëve dhe maqedonasve për të çuar vendin përpara, është një çështje shumë e mirë është një çështje në të mirë të Republikës së Maqedonisë dhe si të thuash kanë hedhur xixa që këto raporte të keqësohen, të vështirësohen.

Unë këtu nuk flas dhe nuk akuzoj qeveritë e vendeve fqinje, por në të gjitha vendet ka grupe dhe grupime që nuk u intereson e ardhmja e mirë e Republikës së Maqedonisë, nuk duan që Republika e Maqedonisë të jetë pjesë e NATO-s dhe BE-së.

Pra, ka grupe dhe grupime në të gjitha vendet fqinje brenda rajonit, që janë të interesuara që këtë vend ta ndajnë për interesa të ndryshme. Por këtu, pa u keqkuptuar, nuk flas për qeveri të vendeve të rajonit, por flas për grupe dhe grupime që nuk janë pa ndikim dhe influencë në vendet e tyre, ku ata veprojnë – qoftë duke depërtuar dhe me idetë e tyre edhe në vendin tonë në Shkup dhe në qytetet tjera në Republikën e Maqedonisë, duke promovuar idetë e tyre, platformën e tyre në një formë përmes rrugëve legale dhe gjysmë-ilegale, po pjesërisht duke vepruar dhe ilegalisht.

Një Ditë Kosovarçe

November 13, 2016 by dgreca

Nga Mr.Sc Blerta Haxhiaj/

( ….Zgjohem vonë edhe bërtas : Qitma kafen mam se t’vras. Nisem n’banjo kot e kot, nuk ka uje as sot…Hajt se do të bëhet mirë në Kosoven e Lirë …) – Shteti apo ndryshe njihet si Kontrata Sociale mundëson sigurinë fizike-psikike-sociale-ekonomike-politike, inkluzivisht në mbarëvajtjen e individit në shërbim të tij, pra të Shtetit. Të vetëdijshëm për historinë “nga objekt-vuajtës të historisë, në shndërrohemi në subjekt-bërës të historisë” – parimi themelor bashkohor është ndërtimi i një shteti të së drejtës, demokratik e social që shërben për garantimin e të drejtave dhe liritë themelorë të njeriut. Drejtësia është ajo që e karakterizon Shtetin në parimet themelor të tij. Por a mund të ketë Shtet të të drejtës pa drejtësi? “Refleksioni për drejtësinë bëhet gjithmonë sa herë që ajo ajo nuk ekziston, ose është aq e korruptuar sa i detyron njerëzit dhe kombet të hidhen në krahët e dëshpërimit dhe indiferencës, duke lënë drejtuesit e vet të bëjnë atë që duan. Jo rastësisht, Papa Benedikti XVI, në diskutimin e tij në parlamentin gjerman, evokoi një ide gjeniale të Shën Agustinit. “Hiqeni të drejtën – dhe atëherë çfarë e dallon shtetin nga një bandë e madhe hajdutësh?”GJ.S”. Mirëpo këta Pseudohajdutë janë të justifikuar nga pushteti dhe vetë Shteti. Platoni republikën e drejtë e kishte përcaktuar si ‘harmonia e Shpirtit”, ku pasionet e trupit dhe arsyeja janë në harmoni mes tyre. Jeta e personi mbrohet me ligj, në një shtet demokratik (formal dhe përmbajtësor) liria e shprehjes është e garantuar (Shtypi, radio, televizionit, rrjetet sociale ‘masmedia’) ku përmes kësaj e drejta e informimin është e garantuar. Torturës, denimit apo trajtimit mizor nuk mund ti nënshtrohet askush, privimimi i lirise ndodh atëherë në raste dhe sipas proçedurave të parashikuara me ligj. (Rikujtim- nuk ka ligje të padrejta, mirëpo janë njerëzit që i bëjnë ato) sepse askushi është mbi ligjin prandaj askushi është i pafajshëm deri në të kundërten. Mosdija e pazhdukshme gjithmon sillet rreth nesh dhe na shtyn drejt kuriozitetit. Kemi lirinë të zgjedhim, kemi të drejtën të zgjedhin, nëse në mundemi të hidhemi nga një lartësi (e cila rrezikon jetën tonë) atëherë në duhemi të hidhemi nga ajo lartësi. Funksionimi i kësaj aksiome bën që rregullat morale të katapultohen sepse ka pasoja të tmerrshme. Kjo ndikon në atë që ‘e kemi për detyre’ si urdheresë hipotetike – ne mundemi; – si urdhëresë kategorike – ne duhemi! Kërkesat morale janë kategori sepse ndikojnë në formimin e individit psiko-social, kemi dëshira mirëpo kemi dhe arsye. Prandaj përllogaritja na ndalon ndaj dëshirave. Maksima e veprimi mund ta tejkaloje arsyen –A mund të bëj vetëvrasje une? Duhet të bëj vetëvrasje unë! Kanti imperativin kategorik e jep: “Vepro vetëm sipas asaj maksime që mund të dëshirosh të bëhet ligj universal” Vetëvrasja nuk ështe ligj universal, as vrasja, as krimi, as shtypja e individit, as e drejta nuk ështe ligj universal, as e padrejta …fshirja e dinjitetit si qënie njerëzore na justifikon si genjështarë të zote sepse genjeshtra duhet dhe mund të bëje pjese në ligjin universal por nuk është ligj universal. Legjitimi i vdekjes ndodh si pasoje e pushtetit disiplinor sepse nuk jemi thjeshte subjekte të madhërisë së tij që jemi arratisur nga pushteti hyjnor dhe vlefshmëria e shtypjes racionalizohet. Ligji i Talionit është ligji dominant që akoma është rrënjosur thellë në shoqërinë shqiptare, “sy për sy, dhëmb për dhëmb” që kjo nuk vlen te personat kompetente utilitariste, ata kanë për detyrë të shtojne masën e lumturisë në botën tonë. Ligji i Talionit na bën që në pamjen 4D të pushtetit ta fillojmë nga pika zero i boshtit numerik Kjo dita kosovarçe ka shumë imperativa per te referuar dhe maksima prandaj ska rëndësi nëse je larë me kove apo pa kove do të bëhet mirë në Kosovën e lirë, kështu gjithë patën thanë, dhe duhet me u përmende së nuk rrehen në Parlament.

NJE LETER NGA SHBA PER KORRESPONDENTIN E DIELLIT NE SHQIPERI

November 13, 2016 by dgreca

NOVEMBER 11, 2016

Leter per Veterans Day

Dear Commander Kercelli,

Veterans Day is a time to honor and thank those who have served in the U.S. armed forces for their sacrifices to our nation. Wherever their service took them — from the fields of Yorktown and Gettysburg to the skies over Berlin and Hanoi; from the waters of the Leyte Gulf to the hills of Khe Sanh and Kandahar — the men and women of America’s uniformed services have dedicated their lives to protecting our rights and freedoms, often at great cost to themselves.

For our troops serving around the world and those transitioning out of the military, our obligations are only beginning. America puts no limits on the sacrifices expected of our uniformed services; as Americans, we have a reciprocal obligation to ensure rewards for career service are commensurate with sacrifice.

This year, I am deeply proud and honored to represent MOAA at the Veterans Day White House breakfast and at the Veterans Day National Observance at Arlington National Cemetery. I will be joined by the MOAA color bearer team from our Heritage Chapter in Fredericksburg, Va., along with the MOAA wreath-laying team from the Mount Vernon Chapter of Northern Virginia.

Many observe Veterans Day by simply flying the flag at home, having a picnic or cookout with friends and family, or reflecting on the values of commitment, reliability, and loyalty learned from military service. My hope for you this Veterans Day is that you will spend time with people close to you and your fellow veterans to celebrate your military service and share your stories. I encourage you to watch the Veterans Day commemoration on television, take a walk through your local veterans’ cemetery, or tour local memorials and monuments that are in some way related to the service and sacrifice of veterans. Or you can spend part of the day volunteering at a local VA hospital or even just chatting with fellow veterans. Take the time to listen and learn from these brave men and women and appreciate the gift of freedom bestowed on each of us by their sacrifice.

Of course, our work honoring veterans does not end on Veterans Day. There are nearly 22 million veterans in our country today, and more than 200,000 servicemembers will be leaving military service annually for the coming years to reintegrate into their local communities and assume the responsibilities of good citizenship. These transitioning veterans and their families are not asking for parades or public recognition. However, they do appreciate support during their journey from uniformed service to successful civilian careers.

On behalf of MOAA Chairman Gen. Jack Sheehan, members of our board of directors, more than 400 state councils and local chapters, and nearly 370,000 members, I offer our sincerest gratitude and say thank you for your selfless service to our nation. Our pledge to you is to “never stop serving.”
Sincerely,

Lt. Gen. Dana T. Atkins, USAF (Ret)
President and CEO

Ministrja Edita Tahiri: Progresi në revitalizimin e Urës e Ibrit është i dukshëm

November 13, 2016 by dgreca

Ministrja për Dialog, Edita Tahiri, qëndroi te premten në Mitrovicë ku mori pjesë në një tryezë të rrumbullakët në lidhje me rëndësinë e dialogut të Brukselit për përmirësimin e jetës së qytetarëve. Në këtë takim që është i gjashti me radhë, i mbajtur gjatë këtij viti, si një dialog i hapur mes Qeverisë së Kosovës dhe qytetarëve nga të gjitha komunitetet në veri të vendit, shqiptarëve, serbëve dhe boshnjakëve, u diskutua për procesin e zbatimit të marrëveshjeve.
Këto tryeza janë organizuar nga Qendra për Trajnime dhe Studime Gjinore dhe janë mbështetur nga ambasada norvegjeze.
Ministrja Edita Tahiri, njoftoi për zhvillimet më të fundit në dialog dhe theksoi se shumë shpejtë do të finalizohet zbatimi i disa prej marrëveshjeve të rëndësishme. Ajo po ashtu theksoi se së shpejti do të vendoset sistemi unitar i drejtësisë në veri të vendit, do të hapen zyrat e gjendjes civile dhe regjistrit civil për t’i pajisur qytetarët me dokumente të shtetësisë së Kosovës, do të fillojnë punën një numër i madh zyrash të ministrive dhe agjencioneve që kanë fushëveprimtari lokale.

“Dialogu i Brukselit po mundëson që hap pas hapi të konsolidojmë sovranitetin shtetëror edhe në veri të vendit dhe të normalizojmë gjendjen që është në dobi të qytetarëve të cilët aspirojnë një jetë më të mirë dhe më të sigurtë”, tha ministrja Tahiri.
Ministrja Tahiri po ashtu shprehu kënaqësinë për progresin në revitalizimin e Urës së Ibrit që është i dukshëm dhe konfirmoi se punimet do të kryhen deri më 20 janar 2017 kur edhe hapet ura e Ibrit për qarkullim të lirë dhe të plotë për qytetarët dhe automjetet. “Tashmë janë hequr të gjitha barrikadat që kanë ekzistuar, diku mbi 20 të tilla, ambienti politik dhe ai i sigurisë është përmirësuar dukshëm”, theksoi ministrja.Ajo tha se punojmë intensivisht me Bashkimin Evropian dhe së shpejti presim lajme të mira edhe për zbatimin e marrëveshjeve që janë në pritje.

PORTRETI I ISMAIL QEMALIT NË KËNGËT E POPULLIT

November 13, 2016 by dgreca

Me rastin e 104 vjetorit te Pavaresise/

Nga IDAJET JAHAJ/

Populli ynë nuk u këndon politikanëve, veçse në rastin e Ismail Qemalit, të cilin, në vargjet e tij, e cilëson si “politikan- diplomat të artë”. Ismail Qemali ishte një personalitet, dhuntia e të cilit bashkoi shpirtrat e patriotëve shqiptarë rreth çështjes së madhe të Flamurit. Xhevairet e tij populli nuk ua fal, veçse heronjve të sprovuar, që kanë shkrirë jetën e tyre me atë të përgjithshmen – kombëtaren. Ai u ka kënduar trimave, kapedanëve, luftëtarëve dhe udhëheqësve të shquar për liri e pavarësi, punëtorëve të pushkës e të penës, që ndritin një fytyrë – atë të Shqipërisë. Midis tyre figura e Ismail Qemalit zë një vend të veçantë nderi.

Për kryeveprën e tij të flamurit ai bëri një odise të gjatë, një heroizëm të pashoq, përpjekje e sakrificë plot mundime shumëvjeçare, duke i rënë kryq e tërthor kontinentit … derisa e realizoi veprën e shkëlqyer të 1912-ës. “Ta dini ç’kam hequr” – u thoshte ai bashkatdhetarëve atëherë, dhe në këto pak fjalë drithëron heroizmi i tij i pashembullt.

Populli ynë e ka ndjekur hap pas hapi në vargje lëvizjet e liderit, nga çasti kur ai u shkëput nga perandoria osmane, më 1900. Si një kronikë besnike, muza popullore i regjistroi këto lëvizje që nga “pëllëmba që i dha Sulltani”, … ikjen e tij nga deti me gjemi, vajtjen në Francë “te krajlitë e Parisit”, e kudo nëpër Evropë. Vetë ky regjistrim veprimesh është njëherazi edhe shenjë e nderimit të madh për veprën e patriotit të shquar.

Mora lajmin këto ditë, o shokë, se ç’paska ngjarë,

Thonë se vdiq një profit, i thoshin Smail Qemalë;

Gjezdisi Evropën gjithë, erdhi e vdiq në Italjë!…

Shumë herët ka folur Ismail Qemali për përparimin e Shqipërisë, por 12 vjetët e tij – një dekadë e ca – në fillim të shekullit të 20-të, qenë kërkimet e pareshtura, përpjekjet e mundimshme të tij derisa realizoi DITËN E MADHE TË PAVARËSISË. Populli i Vlorës do ta priste me festë më 1908:

Dilni, o vlonjatë të tërë

Buzë molit sërë-sërë,

Me anije vjen lezeti,

Ismail Qemal rrëmeti...

Ai kishte bredhur shtetet, kancelaritë. Dhe kudo që shkoi “diplomati kryelartë / mban në dorë vulën e artë!/. Akti i 1912-ës ishte shpërthim i njëhershëm i shpirtit të gjithë rilindësve bashkë. Ato gryka e gjuhë të zjarrit kombëtar (të kombit më të vjetër të Evropës) do të shfrenin idealin, qëllimin, zemrën e furinë në duart e bashkuara rreth shtizës së flamurit me palët kuq e zi. Në këtë shtizë do të ndriçonte mbi të gjitha, dora e bardhë e plakut të ndritur – autorit kryesor të veprës.

Ç’po fryn era e flamurit,

Sytë e pushkëve gëzojnë…

Vetëm një shpirt i tillë, mahnitës, mund të thurë vargje të tillë.

Ndërsa Ismail Qemali do të afrohej nga Durrësi, nëpër Myzeqenë plot baltra e ujëra, këtu në Vlorë:

Zu flamuri të llamisë,

Marigoja të qëndisë,

Për ditën e perëndisë…

…Të qëndisë Marigoja,

Me ato llërët e njoma

Flamurin që vishej Vlora,

Hapej e ngrihej shqiponja…

Marigoja ishte njeri, i përveçëm, grua, por duart e saj, zemra e saj, hovi i saj, ishin flatrat e shpirtit të një populli, të një kombi, prej shekujsh të shtypur e të etur për liri. Marigoja u bë kështu simotra e Donikës së Kaninës, sikur ajo (Donika) ta sillte prej Krujës flamurin e të shoqit .. këtu te qyteti ku ishte dhëndërr… Ismaili “mblodhi çikat një nga një / dhe tha: shqipja u bë/”. Festa s’kish të krahasuar. Ndodhi vetëm në nëntorin e parë të vitit 1444, në Krujën e legjendarit Skenderbe. Dhe tani në Vlorë:

Gëzojnë fusha dhe male,

Ngritën muzikën e madhe;

…Gëzon Shqipëri e shkretë,

Që doli në këtë jetë,

Nëntëqind e dymbëdhjetë

Hodhi rrënjë e mbiu fletë…

Dhe ishte një ciceron i vargjeve dhe i bukurisë së këngës labe, nga Vlora – himarjoti Neço Muka, ai që thuri vjershën e famshme të asaj dite, një nënhymn të flamurit:

Më 28 nëntor në këmbë u ngrit Shqipëria,

Smail Qemali në Vlorë bashkë me shokët e tija,

I tha popullit me gojë “Poshtë, o shokë, robëria!”

Evropa le ta dëgjojë, nuk ka vend këtu Turqia!

Dhe muza popullore konkludoi për flamurtarin:

Ti na nxorre sipër varrit,

Na prure nderin e ballit!

Qindra e mijëra vargje dhe këngë përbëjnë opusin madhështor të mirënjohjes dhe nderimit të masave të popullit për Burrin e Flamurit. Lumi i ndritshëm i tyre nuk pati ‘më të përmbajtur e të ndaluar.

I gdhendi ATIJ portretin. Aq bukur, aq prekës, aq piktorik, sa rrallëkujt në histori:

Ismail, o yll lirie,

Vlorë sokakut kur vije,

Burrë i madh që bëje hije!

Metaforat, krahasimet, hiperbolat, sidomos epitetet, populli nuk i kurseu e për këtë nuk ka frikë se gabon: “Smail beu farfuri / Atdhetar gjer në thua / Qemali ynë i florinjtë / O zog i shkruar me pëndë / Diplomati gojëartë/…”

Herë e krahason me qenien e butë e të brishtë: zanë e perrí (si s’e pandehu njeri / të vdiste ai perri/), e herë me tonalitetet e forta e madhështore: dragua, asllan… (asllani ndërroi jetë). Dhe vazhdojnë: “plaku i bardhë, dorëbardhë, mjekër e flokëbardhë (është çudi emocioni që shkakton simbolika e bardhësisë te ky njeri!), ballëkurorë / Kishte lerë me këmishë / për fatin e Shqipërisë / … sorkadh mali, diell e hënë, etj.

Populli, nga natyra opozitare e tij, nuk i këndon qeverisë, por në rastin e Ismail Qemalit bën përjashtim:

Lumthi ne për qeverinë,

Smail benë, farfurinë,

Na gëzoi Shqipërinë,

Hapi shkollat dhe lirinë…

E në mes të morisë së vargjeve për portretin e tij, filozofi poet konkludon për udhëheqësin:

Bëre shumë për mëmëdhenë,

Sikur shumë si Ty të qenë,

Të qenë shumë si Tyja,

Do qe bërë Shqipëria

Faqedritë e syshkëndija,

Ta kish zili gjitonia…

Prapë rapsodi mediton, pas afro një shekulli, për esencën e portretit të tij burri:

Kush është Smail Qemali?

-Gur i rëndë, gur tabani,

Gur me zemër, brumë stërralli,

Gur mermer nga më i bardhi…

Eposi lirik popullor e ngriti figurën e tij edhe në simbolikën hyjnore:

Ky plaku Smail Qemalë,

Vlorës seç i dha mejdanë,

E bë Mekë për t’u falë!

Në vargje atij i ka thurur tyrben, varrin, lulishten ma avlli, ushtarin që i bën roje, ritet dhe pelegrinazhin. Kolonat me njerëz i përkulen e i bëjnë “muzikë e violi…” Rrezja hyjnore e shpirtit të popullit e ledhaton atje te varri:

-Ç’u bë Ismail Qemali?

Qe një shenjt shqiptari,

Flamurin në Vlorë e vari…

Aq i madh është ndikimi i tij edhe në vargjet e mëvonshme të fatit të popullit shqiptar, saqë vajtojca- nënë e thërret për hallet e vendit:

Ngreu, o ëngjëll, ngreu pak,

Se na vure në merak,

Pa mejtohemi çdo darkë:

Kush d’e ndezë këtë prak?…

“Praku” është Shqipëria, vendi, trojet etnike, prej nga ku pritet lumturia e siguria e shqiptarëve, jetesa si komb e popull. Edhe pasi Shqipëria u bë, ndonëse e cunguar në hartën e saj, përsëri nëna e thërret atë, – birin e saj të madh – I. Qemalin, të fluturojë mbi atdhe:

Ngreu, o ëngjëll, fluturo,

Shqipërinë e vizito,

Popullin na e beko,

Dhe të ligat i largo!…

Një mision të tillë “mbinjeriu” mund ta kishte vetëm një hero si I. Qemali. Edhe këtu epitetet hyjnore nuk reshtin: “plaku i uruar / cefël / shenjt / … i bekuar…” Adhurimi arrin përmasa përlotuese:

Të falem, Baba Qemali,

Siç i falet babës djali,

Pranomë të vij te balli,

Të të sjell ca lule malli.

Të gjithë malet i brodha,

Shqipërisë lulet ja zgjodha,

Ti i njihje lulet tona,

Nga ngjyra dhe nga aroma…

Dhe vajtojca e popullit e ledhaton edhe të vdekur heroin:

O lezet mbi lezete,

Po qysh re në gjumë e fjete?

Kaptove gjith’ ato dete,

Për Shqipërinë u trete…

E kështu, vajtimi arrin përmasa biblike, homerike, këtë herë nga Çamëria:

Klajnë burra, klajnë gra,

Si fëmija për baba;

Klajn’ dhe malet me dëborë

Atë zemër, atë dorë,

I vu Shqipërisë kurorë…

Shpirti i tij për hallet e vendit endet:

Në Kaninë ma bëri varrë,

Sazanin ta kem karshi;

Një dritare të ma lini

Që të shoh për Shqipëri…

Siç ka thënë një studiues i shquar europian : “Nëqoftëse në Vlorë nuk do të ishte ngritur flamuri i Pavarësisë nga Ismail Qemali më 1912, sot bota do të kishte humbur edhe shenjëzën e fundit të gjallë të pellazgjisë – Shqipërinë”. Prandaj vepra e Ismail Qemalit është e shumfishtë madhështore. Populli e shpreh edhe më thellë mirënjohjen ndaj kësaj vepre. Figurën e ndritur të prijësit ai e zbret edhe atje – në qiellin e kaltër intim të shpirtit të nënave – tek ninullat e djepit, ku përkunden brezat e brishtë shqiptarë. Nëna i këndon foshnjës:

Fli, o djalë, o krah ylberi,

Të më bëhesh si Skënderi!

O djalë, të keqen nëna,

U bëfsh Ismail nga mëndja!

M’u rritsh si drita e syrit,

Si llaf’ i baba Smailit!

Veprën e tij Ismail Qemali e bëri në qytetin e tij – Vlorë. Aty ku kishte lindur, ku të parët e tij ndriçonin nga shqiptarizmi i kulluar. Aty e rrethuan të gjitha viset shqiptare, por veçanërisht vlonjatët, ku fytyrën ia përndriti “ai zjarri i shenjtë e i kulluar i patriotizmit të rrallë”. Ky zjarr ia lehtësoi atij vuajtjet dhe veprën. Prandaj rapsodi- poet i rezervon në vargje një vend e konsideratë diçka të veçantë kësaj Vlore, që e ngriti në krah prijësin e vet nga Skela te Shtiza e Flamurit dhe u rreshtua fitimtare në çdo betejë që urdhëroi AI.

Pa shihni se ç’bëri Vlora?

Mban mbi krye shtatë kurora!

Moj Vlorë e bukur në gropë,

Pasqyra në gjithë botë!…

Dikur Pirroja i madh u tha ushtarëve të tij: “Unë jam shqiponja, por edhe ju – krahët e mij!”. Po ashtu zhgaba -Ismail Qemal- u rrethua në çdo hap nga patriotët shqiptarë të çdo krahine, ku çdo derë në Vlorë u hap kanatash për burrin e flamurit, për shërbimet dhe porositë e tij ndaj kësaj çështjeje. Ishte ajo frymë e liderit kombëtar që frymëzuan edhe epopetë e tjera shpëtimtare të atdheut, po këtu, në Vlorë. E prandaj është emociononte e kurdoherë prekëse thënia e një kosovari të urtë se:“Çdo shqiptar ka dy zemra në gjoksin e tij: “Në njërën -zemrën e tij, e në tjetrën-VLOREN”.