• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

“Albanian Excellence”- Mbrëmje gala në Nju Jork

September 25, 2016 by dgreca

Presidentit Nishani i dorëzohet Çmimi i Anëtarit të Nderit nga Albanian Excellence/

25 shtator 2016-Nju-Jork, SHBA/

Në Symphony’ Space Theater të Manhatanit u zhvillua veprimtaria kulturore-shoqërore e organizuar nga Albanian Excellence nën kujdesin e veçantë të Presidentit të Republikës, Sh. T. Z. Bujar Nishani, i cili së bashku me Zonjën e Parë, Odeta Nishani nënshkruan Memorandumin “Imazhi i Gruas Shqiptare në Shekullin XXI”.

Pas ekzekutimit të Himnit të Flamurit dhe atij amerikan nga Lindita Mezini Lole, për të pranishmit u transmetua një etyd homazh kushtuar Nënë Terezës, u luajtën mjeshtërisht disa pjesë muzikore dhe këngë shqiptare, dhe më pas u vlerësuan zonjat me karriera të suksesshme profesionale me Trofeun e Ekselencës.

Gjatë kësaj veprimtarie, Presidentit Nishani iu dorëzua Çmimi i Anëtarit të Nderit nga Albanian Excellence me motivacionin: “Si simbol i unitetit kombëtar dhe për rolin e Tij të pdiskutueshëm në vlerësimin dhe evidentimin e vlerave të suksesit njerëzor të shqiptarëve kudo ku ata jetojnë. Zoti Nishani, si President i Republikës së Shqipërisë, me personalitetin dhe largpamësinë e Tij, ka ndikuar në forcimin e diasporës shqiptare si një potencial i madh njerëzor, kulturor, shkencor dhe si një mbështetje e fuqishme për zhvillimin demokratik të Shqipërisë.”

Kreu i Shtetit shqiptar, në përshëndetjen e  Tij, u shpreh mes të tjerash: “Ju faleminderit për suprizën e këndshme dhe shumë të veçantë që m’u dha në një eveniment të tillë civilizues dhe emancipues për shoqërinë, dhe pse jo edhe këtë vend të madh si Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Ndihem shumë i gëzuar, madje sinqerisht dhe i prekur kur shoh se ideja e prezantuar më tepër se një vit më parë nga zonja Flora Nikolla në Zyrën time, është bërë realitet, ide e cila në thelb ka figurën e gruas, të zonjës shqiptare.

Qysh në çastin e parë, e mirëprita menjëherë me entuziazëm idenë, sepse në mendjen time u ravijëzua rëndësia, por dhe bukuria e të bërit bashkë në një format civilizimi, qytetarie, kulture të nënës, gruas, motrës, forcës së traditës dhe reflektimit të saj tek vlerat më të shtrenjta të identitetit tonë kombëtar, të familjes, kulturës dhe fisnikërisë që përcjell komuniteti ynë i nderuar në qytetin që “nuk fle kurrë”, në Nju-Jorkun përherë të ndriçuar, në shtetin-simbol të lirisë, në destinacionin e përbashkët me të cilin kemi fatin që të jemi partnerë strategjikë në shekuj, në Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

Unë dhe Odeta, bashkëshortja ime, së bashku me të gjithë delegacionin që më shoqëron, jemi jashtëzakonisht të nderuar sonte duke qenë së bashku me ju në këtë sallë, në këtë veprimtari që përbën njërën prej etapave më mbresëlënëse të agjendës kur vjen për të marrë pjesë në Asamblenë e Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara.

Dëshiroj të falënderoj organizatorët e Albanian Excellence pa përjashtim dhe me mirënjohje të thellë, mbi të gjitha për mundin e derdhur, përkushtimin e treguar si dhe për nderimin që po më bëni si dhe atë të mjaft zonjave, të cilat në rrugëtimet e tyre kanë kapërcyer shumë sfida për të arritur drejt suksesit të tyre.

Ju jam mirënjohës, sepse energjia pozitive që kjo sallë përcjell është fryt padiskutim i pasionit dhe dashurisë që njerëz të nderuar si zonja Flora Nikolla, zoti Andis Gjoni, zonjave dhe zonjushave artiste dhe shumë e shumë kolegë dhe bashkëpunëtorë të tyre kanë dhënë përgjatë gjithë kësaj kohe për realizimin e një botimi të vyer, siç është “Zonjat Shqiptare në Nju-Jork” dhe takimit tonë.

Ju keni ditur të bashkoni me mençuri dhe t’i shkrini në një vlerat që mbart emri nënë, grua dhe motër me traditën, familjen dhe sakrificën, dinjitetin njerëzor dhe atdhedashurinë – tipike shqiptare, duke ngritur në piedestalin që i takon në mënyrë të stërmerituar figurën e gruas shqiptare.

Askush më shumë se ju nuk mund të flasë për vështirësitë me të cilat jeta të ballafaqon, por njëkohësisht dhe me kënaqësinë që një familje e shëndoshë, një individ me dinjitet dhe integritet dhe me vlera, të dhuron. Aq më tepër kur jeta, siç është dhe rasti juaj, përjetohet me mijëra kilometra larg familjarëve të afërt, njerëzve dhe miqve të dashur, me të cilët keni ndarë çdo gjë në Shqipëri, Kosovë, Mal të Zi, Maqedoni, Luginën e Preshevës, vlera të cilat i kemi pasur për vite me radhë duke i lënë trashëgim nga brezi në brez.

Unë nuk kam dëshirë të flas për vështirësitë e jetës, sepse e gjej të pavend dhe aq më tepër që sonte jemi mbledhur për t’u gëzuar. Madje për të shkëlqyer ju dhe vënë në pah xhevahiret rrëzëllitëse të gruas shqiptare si forca, optimizmi, dinjiteti, forca shpirtërore, që shërbejnë si frymëzim për të arritur të bukurën, të mirën, arritjen e suksesshme.

Nuk kam ndërmend ta bëj, sepse edhe duke shfletuar librin “Zonjat shqiptare në Nju-Jork” kuptova se për çdo grua të intervistuar në të nuk kishte fort rëndësi sakrifica apo vështirësia, me të cilat jeni hasur duke i kapërcyer, por forca, rezultat, frytet e suksesit.

Madje as mungesa e barazisë burrë-grua nuk ju ka zmbrapsur, përkundrazi ju keni ditur me sukses që të gjitha këto t’i tejkaloni me mençuri dhe fisnikëri.

Me zemërt e me shpirt çdo ditë e më shumë shkëlqeni si margaritarë me arritjet tuaja profesionale, njerëzore dhe shoqërore, për më tepër prindërore!

Të nderuara zonja,

Të nderuar të pranishëm!

Ne kemi nevojë të marrim shembull nga ju e të frymëzohemi, por gjithashtu kemi çfarë t’i tregojmë mbarë botës dhe komunitetit ku jeta na ka rezervuar fatin të jetojmë.

Me gjak shqiptari në vena, e jona, shtatvogla dhe shpirtmadhja, Nëna Terezë ishte dhe vijon të jetë akoma më shumë shembull frymëzimi për mbarë njerëzimin. Siç dhe ajo ka thënë në një nga shprehjet e saj që personalisht e kam shumë për zemër, jo çdokush prej nesh mund të bëjë gjëra të mëdha, por të gjithë mund të bëjmë gjëra të vogla me dashuri të madhe.

Sot, duke përfituar nga kjo mundësi, përtej të qenit President, Kreu i Shtetit, zyrtar i lartë, dëshiroj që si qytetar dhe si prind njëkohësisht, t’i bashkohem zërit tuaj për të folur për kontributin që përcjell gruaja dhe nëna shqiptare në ruajtjen me devotshmëri të vlerave më të mira të familjes shqiptare, që me sakrificë dhe personalitet ka ditur të rrisë fëmijë të devotshëm, t’i përgatisë ata për sukses, në një familje të shëndoshë.

Kam dëshirë të flas për ju shumë gjatë dhe bashkë me ju pafundësisht e t’ju them se si President i Republikës ndihem me gjithë mend krenar për të gjitha arritjet tuaja personale dhe profesionale, për faktin që keni ndërtuar me sukses një karrierë të suksesshme në kontinentin e lirisë, në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, si profesioniste të vërteta dhe të barabarta në të gjitha drejtimet me bashkëkombaset tuaja amerikane.

Kam dëshirë, por njëkohësisht edhe detyrimin institucional dhe qytetar të vlerësoj gjithçka bëni për lartësimin e imazhit të kombit shqiptar, të cilit i përkasim me nder dhe krenari dhe siç është trashëgimia jonë shekullore. Jeta juaj, shembulli juaj, është dëshmi e padiskutueshme dhe frymëzim i pashtershëm i vlerave të traditës, atdhedashurisë, dëshirës për punë dhe për të ecur përpara me të cilat ne mund dhe duhet të krenohemi anekënd botës.

Ndaj dhe nga kjo foltore, nga kjo sallë, në cilësinë e Presidentit të Republikës së Shqipërisë, dëshiroj t’ju falënderoj secilën prej jush, zonjat dhe gratë shqiptare kudo ndodheni në Diasporën shqiptare për dashurinë dhe përkushtimin që falni çdo ditë për familjen tuaj, për korrektesën, profesionalizmin dhe integritetin në mjedisin ku punoni, për shembullin e mirë dhe për lartësimin e imazhit të gruas shqiptare në vendin dhe shoqërinë ku jetoni.

Të nderuara zonja,

Ju, si pjesë e Diasporës Shqiptare në tërësi, jeni një potencial i jashtëzakonshëm, një mbështetje mjaft e çmuar në interes të përparimit të vendit dhe të kombit tonë, jo thjesht në nocionin numerik, por për kapacitetet tuaja intelektuale, cilësore, për sfidat që keni kapërcyer, prandaj po jua paraqes një kërkesë, si lutje, si mik: Vazhdoni kështu! Vlerat tuaja, cilësitë tuaja përbëjnë pasuri edhe për vendet ku punoni dhe jetoni gjithashtu.

Në përfundim të fjalës sime, dëshiroj që t’i bëjmë një homazh, një nderim, një respekt të veçantë për nënat tuaja, të cilat janë të pashkëputura nga suksesi i rrugëtimit tuaj, që ju sollën në jetë dhe ju mëkuan me vlera, që ju ndihmuan për të kapërcyer sfidat, me bindjen se edhe ju të tillë do t’i rrisni edhe fëmijët tuaj! Urime dhe ju faleminderit!”

Filed Under: Featured, Komunitet Tagged With: Albanian Excellence, Mbrëmje Gala, ne Nju Jork

Ndërroi Jetë piktori, akademiku Gjelosh Gjokaj

September 25, 2016 by dgreca

Piktori dhe akademiku Gjelosh Gjokaj ka ndërruar jetë të dielën në mëngjes në një spital të Bayernit, në Gjermani.Anëtari i jashtëm i Akademisë së Shkencave dhe të Arteve të Kosovës dhe të Malit të Zi, ishte themelues i shkollës së artit pamor dhe grafikës në Prishtinë. Ai la pas vetes më shumë se 3 mijë vepra në pikturë e grafikë.Akademik Gjelosh Gjokaj u lind në vitin 1933 në Milesh të Tuzit në Mal të Zi.

Shkollën e Mesme të Artit dhe studimet e larta në Akademinë e Artit i kreu në Beograd. Pas diplomimit më1963, në vitet 1964-1969 ai themeloi degën e grafikës në Shkollën e Lartë Pedagogjike të Prishtinës. Nga viti 1969 deri më 1983, punoi dhe jetoi në Romë dhe që nga viti 1983 jetonte në Augsburg të Gjermanisë, kurse vitet e fundit jetoi në Milesh të Tuzit.Varrimi i Gjelosh Gjokajt do të bëhet në kishën e Shënë Mëhillit në Dinoshë, ku gjenden varrezat familjare.

Shenim: Federata Panshqiptare e Amerikes, Gazeta e saj”DIELLI”,  i shpreh ngushellimet me te thella familjes Gjeloshaj per humbjen e njeriut te tyre te dashur, piktorit, akademikut Gjelosh Gjokaj.

 

Filed Under: Komunitet Tagged With: Gjelosh, Gjokaj, piktori, vdiq

KRYESIA E VATRES U TAKUA ME PRESIDENTININ NISHANI

September 25, 2016 by dgreca

Të Shtunën me 24 Shtator 2016, Kryesia e Federatës Panshqiptare të Amerikës “VATRA” zhvilloi një takim pune me Shkëlqesinë e Tij, Presidentin e Republikës, Bujar Nishani. Përveç këshilltarëve të presidentit në takim mori pjesë edhe Shefja e Misionit Shqiptar në Kombet e Bashkuara, ambasadorja Besiana Kadare.

1-edhe-kamer

1-vatra-e-presidTakimi zgjati për dy orë. Kryetari i Vatrës, fillimisht e falenderoi presidentin Nishani, për vlerësimet maksimale që i ka bërë në vazhdimësi Vatrës dhe për këtë takim pune. Njehemi të vlerësuar, tha dr. Buçaj, jo vetëm pse Federata e Shqiptarëve të Amerikës është nderuar me dekoratën më të lartë, Urdhërin e Flamurit, por edhe për vlerësimin e lartë, që u është bërë martirëve të saj themelues, që lanë Amerikën për t’i shërbyer Shqipërisë, dhe si shpërblim u anatemuan nga diktatura komuniste, u pushkatuan, u burgosën, u internuan, nuk u dhanë as dy pëllëmbë tokë për varre, edhe pse mbrojtën me jetët e tyre kufijtë e Shqipërisë.

Presidenti i Shqipërisë, Shkëlqesia e Tij z. Bujar Nishani, shprehu kënaqësinë personale dhe institucione për takimin me Kryesinë e Vatrës. Ai tha se Vatra, ashtu si e tërë diaspora shqiptare, ka qenë në qendër të vëmendjes të institucionit, që ai drejton. Vatra mbetet kontributorja kryesore në diasporë dhe përbën një vlerë historike Kombëtare. Ju vatranët, tha presidenti, mbeteni pjesa kryesore në Kolonën e cështjes Kombëtare. Vatranët meritojnë vlerësim maksimal për qëndrimet në trajtimin e çështjes kombëtare. Qëndrimet tuaja në mbrojtje të drejtave të Shqiptarëve në të gjitha trevat ku jetojnë shqiptarët, përgjatë të gjithë historisë, kanë qenë dhe mbeten, shtylla e punës tuaj.

Kontributi i Vatrës ka qenë historik, jo vetëm në mbrojtjen e kufijëve të Shqipërisë, por edhe në mbajtjen gjallë të identitetit kombëtar; po ashtu meritë ka Vatra edhe në rrëzimin e diktaturës komuniste në Shqipëri, theksoi presidenti. Vatra ka inspirua miqtë tanë amerikanë për të qenë miqtë dhe aleatët tanë më të mirë.

Zëri i Vatrës do të dëgjohet me respekt nga institucioni i Presidencës, premtoi presidenti Nishani.

Duke iu përgjigjur vlerësimeve të presidentit Nishani për Vatrën, kryetari Buçaj tha: Faleminderit z. President! Ka qenë dikur mendimi se Vatra e ka kryer misionin e saj dhe duhet të pushojë. Koha po e tregon se misioni i Vatrës nuk është i kufizuar në kohë. Ajo është trashëgimia më e vlefshme e historisë sonë kombëtare, jo vetëm në SHBA. Çështja Kombëtare-Kolona e Vatrës, ka nevojë për kontributin e vatranëve, për sot dhe në të ardhmen. Vatra do të jetë e dobishme për Kombin shqiptar, derisa të kemi fqinj sllavë e grekë. Po ashtu ne besojmë se fryma e Vatrës do të ketë ndikim në rritjen e  frymës demokratike në Shqipëri dhe në të gjitha trojet kombëtare.

Më pas kryetari Buçaj shprehu brengën e Vatrës dhe të vatranëve për gjendjen e rënduar ekonomike në Shqipëri, për mbulimin e vendit me parcela droge, shtimin e kriminalitetit, mosdënimin e “të korruptuarëve të mëdhenj”, dhe kthimin e korrupsionit në epidemi për vendin, për ngecjen e Reformës në Drejtësi dhe për pengesat që po hasen për nisjen reale të vetingut etj. Largimi masiv apo tendenca për të ikur me çdo kusht nga Shqipëria, është treguesi real i qeverisjes së vendit dhe i klasës politike shqiptare, që po e mbanë vendin në një tranzicion të frikshëm. Në optikën e Vatrës opozita dhe pozita duhet të bashkëpunojnë për të mirën e vendit dhe qytetarëve. Bashkëpunimi është i domosdoshëm dhe normë demokracie, por edhe domosdoshmëri për të zgjidhur problemet tona kombëtare të mbetura pezull. Koha shkon, nesër do të jetë vonë.

Më pas u diskutua për probleme konkrete, shqetësime të Vatrës: Si çështja Çame përmes retorikës dhe reapolitikës, problem i të drejtave të shqiptarëve në Mal të Zi dhe dekorimi i Kryeministrit Gjukanoviq, të drejtat e shqiptarëve në Luginën e Preshevës, Samiti i qeverisë dhe pozicioni i Presidencës, tendenca për të polarizuar e për të futur konfliktualitetin në diapsorë, mosshërbimi i duhur konsullor për shqiptarët e Amerikës, mungesa e një Ministrie të Diasporës, kur gjysma e popullsisë jeton në ëmrgim, sfidat dhe përballja e Shqipërisë me terrorizmin etj. Po ashtu Kryesia e Vatrës paraqiti një protestë për keqtrajtimin e Bustit të Faik Konicës dhe mosruajtjen nga keqbërsit të varrit të tij në Tiranë, ku siç dihet Vatra është kontributore në kthimin e eshtrave në Prtill 1995. (Hollësi nga takimi mund t’i lexoni në Diellin e printuar)

Filed Under: Featured, Vatra Tagged With: me presidentin Nishani, takim pune, Vatar

Daniel Shure:Jemi të lumtur që presim presidentin e Shqipërisë në Çikago

September 24, 2016 by dgreca

Nga Skënder Karaçica/ Çikago/

Presidenti i Shqipërisë Bujar Nishani me Zonjën e Parë dhe me bashkëpunëtorë të martën do të vizitoj Çikagon dhe në Odën Ekonomike Amerikë-Izrael do të bisedoj për orët historike të pranisë dhe të shpetimit të hebrejve gjatë Luftës së Dytë Botërore në Shqipëri si dhe për çështjet aktuale të kaheve të zhvillimit ekonomik dhe të politikave të investimeve në ekonominë shqiptare.Shqipëria është një vend me resurse të pasura natyrore dhe njerëzore dhe në rrafshin e sigurisë së investitorëve tashmë janë miratuar ligjet në Parlamentin shqiptar që garantojnë dhe mirëpresin invetimet nga jashtë dhe veçmas nga Amerika.

Danie Shure,anëtar i OEAI-së dhe ,,Ambasador Nderi,,i Shqipërisë ka thën se jemi të lumtur që presim për vizitë presidentin shqiptar Bujar Nishani në Çikago dhe me këtë rast do të zgjerohen rrugët e bashkëpunimit shumëpalëshe në fushën e zhvillimit ekonomik të investineve,të tregëtisë me vendet e Ballkanit me theks të veçantë për të ndihmuar ekonominë dhe kahet e zhvillimit të saj me shfrytëzimin e resurve të pasura që ka Shqipëria dhe Kosova.Popullin shqiptar dëshirojmë të shohim të zhvilluar dhe me dinjitet të jetë i barabartë me popujt tjerë në BE dhe në miqësi të përjetshme me SHBA.

Në takimin e organizuar për nder të presidentit shqiptar Bujar Nishani në OEAI-së në Çikago,u është bërë ftesë Kryebashkiakut Rahm Emanuel dhe Governorit Bruce Rauner që bashkë me bordin e drejtorëve,të komunitetit hebrej të Federatës Napolitan dhe të SHSHA-SHGSHA ky takim të jetë sa më madhështor,thuhet në deklaratën për opinioin të Daniel Shure.

Oda Ekonomike Amerikë-Izrael është duke bërë shqyrtimin e projekteve zhvillimore dhe të investineve në Kosovë-Shqipëri dhe në viset tjera etnike dhe në një kohë të duhur një delegacion i këtij institucioni ekonomik-financiar do të vititoj Prishtinën dhe Tiranën,që si thuhet ,të shohin për së afërmi resurset,ligjet dhe faktorin njeri për mundësitë e investimeve amerikane në ekonomitë e të dyja vendeve.

Në vazhdim të këtij aktiviteti,bashkëpunimi OEAI-SHSHA do të sendertohet në planin e shpalimit të orës historike që ka të bëjë me praninë dhe shpetimin e hebrejve gjatë kohës vrastre të Nazi-fashizimit që do të organizohet në nëntor për nder të Ditës së Pavarësisë së Shqipërisë në Muzeun Holokaust në Skokie,ku do të vendoset Pllaka Përkujtimore në shenjë nderimi për kombin shqiptar si shpetimtar dhe miqtë më të mirë të popullit hebrejë dhe Amnerikën.

* Skënder Karaçica

 Executive Director

Albanian-American Association 
of Intellectuals Businessmen and Activists

Filed Under: Ekonomi Tagged With: Cikago, Skender Karacica, viziat e Nishanit

Diaspora- Rrugëtim i mbarë i Abetares shqip në Austri

September 24, 2016 by dgreca

 Rrugëtimi 5 vjeçar i abetare (A-B-C Fibel) së parë shqipe në Austri. Tekst mësimor i standardeve bashkëkohore krahas gjuhëve tjera amtare në Austri. I vetmi tekst shqip në katalogun e teksteve mësimore falas për nxënësit shqiptarë./

Hazir Mehmeti, Vjenë/ 

     Nga interesimi i shumë kolegëve nga vende në dy seminaret e fundit po japim informata dhe udhëzime didaktike. Teksti porositet vetëm tek Weber E. Verlag përmes internetit nga të gjitha vendet
    Në projektin “Alfabetizimi” në Austri disa vite më parë krahas gjuhëve tjera hyri dhe abetarja për gjuhën shqipe si gjuhë e tretë e të ardhurve. Kjo rrodhi falë botimit të materialeve mësimore në faqen elektronike dhe  prezantimit të tyre me sukses në seminaret e rregullta për mësuesit e 25 gjuhëve amtare në Austri. Hapja paraprake e punëtorisë (Workshoop)   për gjuhën shqipe në seminar për herë të parë u krijua mundësia e kontakteve me autor, botues dhe përkrahësit e botimit.
      Hartimi vazhdoi paralel në tri gjuhë nga autor mësues me punë drejtpërdrejtë në mësimin e gjuhës amtare për disa vite derisa u arritën standardet e caktuara sipas kërkesave ligjore, didaktike e metodike. Nga vlerësimi i tri komisioneve ABC-Fibel –abetarja  në shqip merr notë shumë të mirë dhe pranohet si tekst i përshtatshëm nga Ministria e Mësimit të Austrisë. Botuesi i njohur i teksteve mësimore Weber E. Verlag e boton krahas atyre në gjuhën turke e bks dhe tani është i vetmi tekst mësimor në gjuhën shqipe në katalogun e teksteve mësimore për fillore në Austri.  U prezantua në seminaret për gjuhë amtare në disa qytete në Austri:Vjenë, Graz, St.Pölten, ku zgjoi interesim tek mësuesit e gjuhëve amtare.si dhe  në seminaret  në Ulqin, Kallaba e së fundi në seminarin e Shkodrës.

     Abetarja shqip në Austri ka përparësi të shumta për alfabetimin në shqip të lidhur me atë në gjuhën e shkollës, apo alfabetizimi dygjuhësor siç quhet ndryshe. Një nga standardet e shkrimit të tekstit për ciklin e ulët janë shkronjat nga tipi i shkrimit “shkrim shkolle” (Schulschrifft) ku ato dallohen  mirë për moshën e fëmijës. Figurat e mëdha me ngjyra e madhësi të kapshme për syrin e nxënësit fillestar të cilat mundësojnë pasurimin e thesarit gjuhësor në shqip në gjuhën e shkollës.  
    Secila shkronjë ka tri faqe: Faqja e parë fillon me metodikën teknike të shkrimit të shkronjës e cila gjendët në fillim të emrit të figurës përkatëse. Teknika e paraqitur me shigjeta sipas radhës me numra e lehtëson shumë shkrimin nga ana e nxënësit. Ushtrimi vazhdon me tërheqjen e vijave në hijezimin e shkronjës përkatëse e pastaj me shkrimin e pavarur të saj. Kjo metodë është e njëjtë edhe në gjuhën e shkollës dhe disa gjuhë tjera me alfabetin latin.
    Ky është hapi i parë, respektivisht, stacioni i parë i të mësuarit të shkronjës. Në disa abetare  kjo mungon dhe fillohet me tekstin për lexim sikur nxënësi ta ketë mësuar diku më parë, kur dihet se alfabetizimi, pra zhvillimi i një shkronje bëhet në klasën e parë. A-B-C Fibel (abetarja) e ndihmon shkrimin dhe kuptimin e shkronjës, tingullit përkatës paralel në të dy gjuhët, veçan kur është koordinimi i mirë me mësuesen e klasës. Kjo u tregua në praktikën e deritashme në punën time si autor dhe mësues. Askush nuk i vëren më saktë përparësitë dhe të metat e tekstit se sa vet mësuesi.  
    Vijëzimet e sakta për shkrim të germave e shtojnë efektin dhe sigurinë e fëmijës gjatë teknikes së shkrimit. Në secilën shkronjë përsëritet alfabeti me radhën e shkronjës e ngjyrosur që mësohet për dallim nga të tjerat. Teksti i lehtë fillestar prej disa fjalëve gradualisht do shtohet në shumë fjali sipas shkronjave të mësuar. Fjalët janë të lidhura me figura që e lehtësojnë mësimin.
    Në faqen e dytë, secila figurë ka nën te tre rrathë në të cilët nxënësi do gjen tingullin që i përgjigjet shkronjës së mësuar: në fillim, në mes dhe në fund. Nxënësi e thotë me zë të qartë emrin e figurës e pastaj në njërin nga rrathët e shënon me një plus në rrethin përkatës. Në pjesën e dytë të tekstit kur janë mësuar shumica e shkronjave, shkruhet emri i figurës pa shkronjën që mësohet të cilën do e shkruan nxënësi dhe do ta lexon emrin e saj.  Mësimi i emrave të figurave në grup nxënësish mund të bëhet në formë loje: Cili di më shumë, shëno e fito! Kjo e nxitë kureshtjen e fëmijëve. Faqja e dytë, po ashtu,  paraqet “stacionin” tjetër, ku nxënësve mund t’u jepen figurat e nxjerra nga teksti në formë “loje letrash”. Përgatitjen paraprake e bënë mësuesi/ja. Faqja me figura skanohet, sipas dëshirës mund të zmadhohen për gjysmë (50%) në skenar, shtypen dhe prehen me radhë, dhe në folimin në aparatin përkatës, do kemi figurat shumë të bukura të prera në masën e caktuar nga mësuesja. Kjo e shton interesimin pasi nxënësi i prek ato, krijon kontaktin e nxënësit me figurat dhe shkronjat.  Abetarja –ABC Fibel e mundëson këtë pa pasur nevojë mësuesja të humbë kohë kërkimi në internet.  Pra kemi pasurim elementesh në abetare të cilat nuk i kemi pasur gjerë me tani, alfabetit vertikal, leximin vertikal të fjalëve dhe emrave të figurave përkatëse nuk e kanë abetaret /Fibel/ në gjuhët tjera dhe kjo është vlerësuar në disa seminare në Austri si abetare më e kompletuar, më e përshtatshme për alfabetimin dygjuhësor.
       Faqja e tretë e shkronjës përkatëse është më e pasur me tekst leximi të shoqëruara me figura dhe vizatime. Pasi të lexohet teksti mund të ushtrohet të shkruarit  në hapësirat e vijëzuara. Të lexuarit e përcjell me përshkrim e shton aftësinë e të kuptuarit logjike dhe lidhmërinë me ato që nxënësi ka mësuar në gjuhën e shkollës. Elemente argëtimi ka në secilën shkronjë, me çka nxënësi ka mundësi relaksimi e freskimi.
    Në Austri shkrimi në fillim është i shtypit, pa zgjatime të panevojshme ku theksi bie në lexim dhe në metodologjinë e shkrimit e të kuptuarit.  Bukurshkrimi nuk mësohet në klasën e parë as në semestrin e parë të klasës së dytë, ai fillon të mësohet tek  në semestrin e dytë  të klasës së dytë apo në klasën e tretë (gjermanisht –lateinisch). Kjo formë i përgjigjet shumë mirë dhe mësimit në shqip pasi shkronjat i kemi nga tipi i njëjtë i shkrimit. Ngjashëm është edhe në Suedi, sipas temës “Alfabetizimi në gjuhën amtare” nga mësuesja me përvojë atje, Fatmire Ismaili.   Pra, mbi këto baza janë hartuar në të tri gjuhë  Fibel –Abetare, mes tyre dhe ajo në shqip. Të gjithë ata mësues që kanë mbaruar mësuesi për ciklin e ulët e kanë të qartë se çfarë do thonë alfabetimi (alfabetizimi), si e kur bëhet dhe rëndësinë e tij. Ata mësues që kanë mbaruar dhe shkollime superiore e që nuk janë të pakët në diasporë, nuk e kuptojnë sa e si duhet këtë, nuk e njohin teknikën e shkrimit dhe nuk i dallojnë elemente parimore didaktike për klasat e ulëta.  Seminaret e obliguara janë të mirëseardhura në përcjelljen e ndryshimeve të formave didaktike e metodike në përputhje me teknologjinë e kohës. Mësuesit në Austri e kanë këtë mundësi.   Abetarja e “përbashkët” e proklamuar më shumë nga politika se sa nga praktika, nuk ka elemente fillestare praktike për zhvillimin e një shkronje. Ajo më shumë është tekst leximi se sa abetare për alfabetizim, andaj mësuesit i duhet përgatitje e materialeve të shumta shtesë, sa i ka kushtet mësuesi tek ne, dihet.  Nëse për vendlindjen, ku mësohet vazhdimisht vetëm shqip, deri diku,  mund disi të gjendet mësuesja, për mërgatë ku nxënësi mëson një orë ose dy orë fare pak do ndihmon. E them nga praktika ime shumëvjeçare me disa abetare dhe është fat i mirë që zgjedhjen e tekstit nga plan programi i klasës e bënë mësuesja sipas rrethanave vendore.
    Si përfundim: Abetarja-ABC- Fibel në Austri ishte pjesë e projektit të mbikëqyrur nga ekspert e arrirë falë aktivitetit në hartimin për disa vite të  materialeve mësimore të autorit, për çka është krenari të kemi një tekst të tillë paralel me gjuhët tjera amtare në Austri.

Filed Under: Emigracion Tagged With: Hazir Mehmeti, udhetimi i Abetares, Vjene

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 2471
  • 2472
  • 2473
  • 2474
  • 2475
  • …
  • 5724
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • “Shënime për historinë antike të shqiptarëve”*
  • Si funksionon sistemi juridik në Shqipëri dhe pse ai ka nevojë për korrigjim?
  • Emisionet postare festive të fundvitit në Kosovë
  • JAKOBSTADS TIDNING (1939) / MBRETI ZOG, SHUMË BUJAR ME BAKSHISHE. — EMRI I TIJ NUK DO TË HARROHET KAQ SHPEJT NGA PRONARËT DHE PERSONELI I HOTELEVE NË VARSHAVË.
  • HAFIZ SHERIF LANGU, DELEGATI I PAVARËSISË TË CILIT IU MOHUA KONTRIBUTI PËR 50 VJET ME RRADHË, KLERIKU DHE VEPRIMTARI I SHQUAR I ÇËSHTJES KOMBËTARE
  • RIPUSHTIMI I KOSOVËS – KUVENDI I PRIZRENIT 1945
  • Nikola Tesla, gjeniu që u fiksua pas pëllumbave dhe u dashurua me njërin prej tyre
  • Bahamas njeh Kosovën!
  • Legjenda e portës shkodrane, Paulin Ndoja (19 dhjetor 1945 – 16 prill 2025) do të mbushte sot 80 vjeç
  • “Roli dhe kontributi i diplomacisë shqiptare në Maqedoninë e Veriut nga pavarësia deri sot”
  • Marie Shllaku, kur një jetë e re u shndërrua në përjetësi kombëtare
  • Në sinoret e Epirit…
  • Mbrëmë hyri në fuqi Ligji i SHBA për autorizimin e mbrojtjes kombëtare
  • Skënderbeu “grek”, ose si të bëhesh grek pa e ditur
  • A historic moment of pride for the New Jersey Albanian-American community

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT