Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Flirt i Perëndishëm

by

Esse-analizë e detajuar rreth vëllimit poetik “Flirtoj me Universin”, të  poetes së Haiku-t shqiptar, Reshida Coba/

Shkruar nga Raimonda MOISIU/

Poeti dhe poezia i japin kuptim jetës, dashurisë, respektimit  të botës njerëzore dhe hyjnore , vlerave dhe atributeve qytetare, intelektuale e kombëtare, me integritetin krijues të tyre, që janë  vlera të  domosdoshme në vetvete dhe mbartin filozofinë për jetën dhe me jetën. Botimi  i një libri  me poezi është shpirti mitik i poetit/poetes, është  vigjilja mbresëlënësë me rrjedhën e vetëekzistencës dhe butësinë  e të bukurës, universales,  dhe po aq mbresëlënëse  dhe e vlerësueshme për forcën shpirtërore poetike të mendimeve dhe të ideve, që ndryshojnë botën, me mesazhin e patjetërsueshëm të dashurisë njerëzore.  Për sa kohë poeti/poetja  bën sakrifica dhe përpjekje të guximëshme në artin e të shkruarit poezi,  ai/ajo ndricojnë  botën  e brendëshme, ndjeshmërinë dhe bukurinë shpirtërore të marrëdhënieve të njeriut me imazhet tradicionale të natyrës, njerëzit dhe sendet që e rrethojnë,  me temperamentin e natyrës njerëzore, mes  botës natyrore dhe hyjnore, duke i parë ato si ndodhi fenomenale. E fortë, kurajoze dhe duke qenë vetvetja në cdo varg, poetja Reshida Coba, pa e ditur dhe njohur atë, zbuloi flirtin e perëndishëm në vargjet lirike të saj; se ishte e dashuruar me Haiku-n. Në një hark kohor të admirueshëm, ajo arriti të botojë dy vëllime me poezi në stilin e Haiku-t, atë të titulluar, “Unë Gruaja R”, dhe   “Flirtoj me Universin”, ky i fundit, i sapo dalë nga shtëpia botuese,- Botimet Nacional, 2016-ë, Tiranë.

Në një vështrim të përgjithshëm mendimet dhe idetë e  poetes  Coba mishërojnë një ndjeshmëri poetike të perëndishme, stil i guximshëm, ndjeshmëri romantike në fluturimin e saj imagjinativ femëror dhe  hyjnor,  madhështinë e natyrës, irracionales dhe magjikës, në kërkim të ndricimit nëpërmjet pasazheve të bukurisë shpirtërore e njerëzore dhe intensitetin simbolist që injekton individualitetin sensual, të sinqertë dhe intuitiv të poetes, duke e indentifikuar atë si poete progresive e bashkëkohore.  Reshida Coba është e lidhur fort me temat e  akretipeve, që përfshijnë rrjedhën e evolucionit, që   individë të ndryshëm e përjetojnë dhe e ndjejnë, e mendojnë dhe e respektojnë në modele të ngjashme me  enthusiazmin, forcën e harmonisë  dhe të dashurisë njerëzore, vargje lirike të  frymëzuara me gjithë kompleksitetin e ndjenjave njerëzore si pozitive e negative. Në nivelin metaforik kjo është  liria nga prangat e kuptimit dhe qëllimit të poetes, trillimit e origjinalitetit, se bota letraro-artistike është një metaforë e botës reale njerëzore dhe hyjnore, është flirt i perëndishëm dhe  tjerrja kuptimplotë me  aftësinë krijuese,  por e “pikturuar” me sinqeritet e vërtetësi, anë të qenësishme të jetës; mirëkuptimin,  sensualen e liriken,  me një feminilitet të këndshëm, jashtë kontrollit të kuptimeve dhe ideve të shumta dhe pakuptimësisë së pashmangëshme të tyre, të cilat e bëjnë poezinë lirikë të  Cobës, që të lexohet me ëndje dhe përfitim të madh njerëzor, femëror, bashkëkohor  dhe dinjitet. Coba është një mesazhiere e lirisë së shpirtit, ajo flirton perëndishëm me universin deri në shenjtëri, me të cilat shpirti i saj frymon nëpërmjet artit poetik, që gjen prehje në hapësirat virtuale të ndjenjave, miqësisë, simbolit, metaforës, kujtimit, romantizmit, nostalgjisë, mallit, ëndrrës dhe dashurisë duke i dhënë impuls jetësor dhe eternal, oazit të botës femërore. Shpesh, poetët, vëllimet e tyre me poezi,  zgjedhin të mos  i ndajnë në cikle apo kapituj, -por vëllimin e saj poetik, “Flirtoj me Universin”,  poetesha e haiku-t, Reshida Coba ka zgjedhur ta ndajë në cikle me tituj të larmishëm dhe krejt të vecantë, sikundër:  “Haiku me një varg”, “Haiku me dy vargje”, “Haiku me tre vargje”, “Perëndia jonë është e gjelbëra”, “Puthja e Lipsarit”, “Të  Haiku-t tim me një dhe dy vargje”, dhe poezitë e gjata “Nuk ka vetëm një dashuri”, “ Loja e Trupit” ,“Perëndia jonë është e gjelbëra”, “Uji bën dashuri”, “Puthja e Lipsarit”, ” Mos nga Korca …ishte Eva ? ”  etj.Vargjet lirike të Haiku-t të poetes Coba, kanë simbolikën e fortë, flirtin e perëndishëm, njerëzor e hyjnor, me lirinë e shpirtit, rebelizëm e mëncuri, etja për dashuri; “Zjarri jo më kot ndizet në mes gjithmonë”, “Dhe lulja në lulëzim, ngelet pafjalë, kur sheh dy njerëz që puthen”, “ I pari që kupton trupin tim të dashuruar është krevati”, “Llastimet e mjelmës më zgjojnë fillime dashurie”, “Kur pres të bëhet e plotë hëna, humb durimin.“Asnjë gardh nuk e ngatërron rrugën e vet”, “Kjo re e thinjur vetëm këshilla jep”,  (nga Cikli” Haiku me një varg”, f.9,10,11, 12, 13).

“Cfarë moshe ka ky grurë / Hedh sytë në gjinjtë e grave”, “Syri im i vogël / Si e nxe gjithë këtë oqean të madh ”, “Sa guxon kjo lule  / Kapërxeu dhe murin e komshiut “, ”Mbrëmjeve merakosem për dritën / Ku të ketë ikur e vetme”, “Bukur tundet bari /Nuk di të vrapojë”, “Bregu nuk ja u heq njëlloj dallgëve/Mbathjet tyl  të bardha”, “Shinat e vjetra akoma kujtojnë / Fërkimet me trenin”, “Më të turpshme se gjethen /Era nuk gjen dot të dashur”,  “C’është ky mall i fshehur zemre / Për fjalën zemër”. (“Haiku me dy vargje”, f.31)

Këto vargje me stilin e Haiku-t, janë harmonike me botëndijimin dhe botëperceptimin psiko-analitik dhe  metaforik, muzikalitet të ndjeshëm, plot sharm e krenari femërore në vargëzim, melankoli e brishtësi tekanjoze, ëmbëlsi, butësi dhe lirizëm i feminilitetit në kërkim të dhimbjeve të ëmbla dhe gabimeve të bukura njerëzore të  intimitet hyjnor dhe forcës tërheqëse të tyre për t’i ndjerë,  ku magma ndjesore e delikatesës femërore maturon mendimet dhe eksklamacionet poetike të ndjenjave  dhe dashurisë njerëzore. Në mënyrë të sintetizuar  Coba kap nocionet kryesore të Haiku-t me një varg, dy vargje dhe tre vargje, fraza post-strukturaliste në të cilën shqetësimi kryesor i poetes, që shkaktohet   nga dëshira e pluralitetit të mendimeve  dhe  marrëdhënia e gjerë dhe intensive, pakti i saj i shpirtit me intimen,  që poetja krijon mes tyre: “Cfarë moshe ka ky grurë?/Hedh sytë në gjinjtë e grave.”, “ Me një dimër flenë,/Tre stinët femra.”, “ Dhe gruaja provokuese,/Nuk tundet aq bukur sa bari.”, “Si nxë syri im kaq i vogël”,/Gjithë këtë oqean të madh.”, “E vetmja gjë që zbutet pleqërisë, /Zemra dhe lotët.”, ( “Haiku me dy vargje”, f.31), -dhe poetja i gëzohet  pranisë së reales, asaj të dukëshmes dhe emocionit të castit, jo vetëm nga motivi dhe intensiteti emocional, por edhe struktura harmonike brenda realitetit  lirik-baladik, të lidhura së bashku me pasionin dhe femilitetin në tërësinë e vargjev, merr hov fluturimi i flirtit të perëndishëm në  universin i poeteshës, Reshida Coba.

“Luginës së gjinjve,/Hutuar dallgë e bardhë,/Harroi bregun.”, “Varg i këputur,/Gjinjve shkërmoqen,/Perla të përlotura.”, “Perlë e vogël,/Sy i bardhë,/Për detin blu.”, “Me vërshëllimën e tij,/Veriu capkën,/Puth  gjinjtë kodrave.”, Unë në gjumë,/Gjinjtë bisedojnë,/me njëra tjetrën”, “ E cmendi gurin e nxehtë,/Ikë e hajde/Kjo dallgë e lagur.”, “Me erë i njeh krimbi / Gratë që veshin/ Mbathje mëndafshi”,  “Grindem me Korcën /Ku i ke kalimtarët  /T’i përqafoj ”, “C’thonë korbat e Van Gogut /Re të zëza në shtrat/ Penelave plot ngjyra”, “Gjithmonë në udhëtim / Pluhuri mbledh pluhur/Ushqen universin”, “Xixëllonja e unë / Netëve flirtojmë/ Ndiz e shuaj zjarre”,  “Unë në gjumë / Gjinjtë bisedojnë / Me njëra tjetrën”, “Merak më mbeti/ C ngjyrë kishte molla /Që cuditi Neëtonin / ”( “Haiku me tre vargje “)

Poetja Coba krijon harmoninë me qeniet e universit, ku forca e dashurisë, erotizmi dhe sensualiteti në poezitë e saj me tre vargje nuk simbolizojnë vetëm qeniet njerëzore, por edhe botën natyrore me elementët e saj: Lugina, dallga, gjinjtë, bregu, veriu, kodrat, guri i nxehtë, dallgë e bardhë, etj. Poetja përdor metaforat dhe i konsideron kontrastet  e dashurisë dhe lumturimit, ndjenja që veprojnë e riveprojnë, mbajnë të tendosur erotizmin e natyrës me flirtin shpirtëror dhe triumfin e dashurisë njerëzore; “ Dy perëndime/Dielli e dashuria ime/ U ndanë në horizont”/, “Dy breshka të gjelbëra/Ciftohen ëmbël/Herë në tokë e herë në ujë.” -vargëzon  Coba.

Poema “Nuk ka vetëm një dashuri”, është një nga poemat më të bukura të Cobës, një poemë evokative  dhe medituese me vargjet e saj lirike, poetja menaxhon ndjeshëm paralelizmin  figurativ: “Netëve tejnetëve …në pakohësi,/mendohem të përzë errësirën brenda vetes,/Për gjërat që nuk jam e gjërat që nuk di,/Guxoj të pyes në terrnajën e universit,/në udhët ku ende drita s’është nisur,”- pavarësisht vargut e aluzioneve; “errësira  dhe drita”, “terrnaja dhe tejnetët”,  të cilat kanë simbolikën e një prekëshmëri shumëkuptimore,  pa rënë në sentimentalizëm dhe fatalitet, duke kapur thelbin në imazhet me strukturë komplekse, emocionale dhe stil ekspresiv, atyre poetja edhe iu kundërvihet: “Pse mbeta gjithë jetën te habia e dyshimi,/Pse mbijnë njëlloj dashuritë e tradhëtitë,/Bota është MONO, por s’janë MONO,/Dashuritë!”,  – stil, i cili mbetet i  njëkohëshëm dhe i fuqishëm, mishërim i prehjes e paqes shpirërore se  “Bota është Mono, por jo dashuritë’,  –një lloj mospajtueshmërie romantike,  vizuale dhe e erotizuar me materjen lirike dhe konceptin filozofik e hyjneshës së dashurisë njerëzore.

“Ndaj e trishtuar i rrëfehem universit,/ E zgjedh momentin kur dua të sulmohem netëve/  Kur jam e tëra Eter /Kur bëhem e tëra një moment zog Palloi / Me cmendurinë e ngjyrave, hapjes së krahëve /Lojës me format / Atëhere flirtoj me universin / Flirtoj me yjet gjysëm të cmendur /Dhe iki mijra vite drite larg /Kulloj qumësht të bardhë  plot dije/ Trupi im një orizore e madhe / Shkund kokra orizi mbi  gjokse universesh / Ju shfaqem me të vërtetën time fisnike / Dhe pyes ,a  janë Mono…Dashuritë / Dy të vërteta gjithmonë luftojnë / Por vetëm njëra mbetet e vetme / Edhe Hëna dikur guxoi të hiqte dorë nga froni /Kur pa se flitej  për një diell plus ,minus një hënë ”.

Koncepti elegjik është një epitaf i paharrueshëm me intensitet të fortë emocional në këto vargje lirike, që në mënyrë të barazvlefshme Coba nënkupton veten e saj dhe marrëdhëniet e dashurisë njerëzore me ankthin e pritjes, ëndrrat dhe dëshirat, se si funksionon bota njerëzore në akord me natyrën dhe hyjnoren. Poetja është vazhdimisht në kërkim të një klimë artistike e filozofike, kontemporane, elegancë dhe elokuencë  në varësi të rrethanave natyrore, fizike e shpirtërore: “ Pse kaq e padukëshme lavdia e Dashurisë?/Pse kaq e lartësuar Lavdia e Zotit ndaj Monogamisë?/Unë do  pres edhe këtu ku jam dhe në botën tjetër,/Do përgjoj mbi fatin e njëshit të dashurisë,/Edhe pse e zënë do jem me punët e vdekjes sime.”

Poetja e do lexuesin e saj, e vlerëson dhe është e shqetësuar a do ta kuptojnë drejt,ndaj vazhdon me vargjet: “Nuk di c’do thoni ju, kur të më lexoni / Do dyshoni për mua / Mundet të më  sugjeroni se duhet të flas me një zot / Por unë nuk do ta bëj / Ju kam zgjedhur juve/ Me zotat bisedoj vetëm kur nuk kam njerëz më të mencur afër.”

Poetja Coba beson në të vërtetën e jetës e dashurisë, në vlerat njerëzore që ato mbartin, beson në tragjedinë njerëzore, jetën në botën e përtejshme, dhe e konsideron atë një botë në harmoni me natyrën edhe “pse e zënë do jem me punët e vdekjes sime”,- thotë poetja,-e cila guxon të drejtojë veten drej tejdukshmërisë lirike të intimes sensuale, brenda cdo individi e universit shpirtëror ku të gjithë dashurojnë, vuajnë, gëzojnë dhe “përgjojnë  fatin e njëshit të dashurisë”,  këtë ndjenjë universale e flirtit të  perëndishëm, nga ku lind jeta, dashuritë dhe dhimbjet e saj. Tashmë pa e fshehur shqetësimin e kohës, poetja kërkon zgjidhje, kërkon ndihmë nga mendjet njerëzore, poetët, duke iu drejtuar: “Ku janë pendesat/ Ku është poeti i Monogamise / As martesën e vet se mbrojti dot /Nga rreziku i dashurive të reja / Është koha të shkruhet e vërteta /Asnjë nuk është i mbrojtur, nga rreziku i rrënies në dashuri edhe në kohën e shenjtë të bashkëjetesës /Ndodh shpesh në shtratin bashkëshortor  zgjohen mëkatet / Mbushen  brinjët e shtratit me  dhimbje / Shtohen ritualet / Gruaja duke zgjatur flokët / Burri duke thërmuar heshtjen / Bashkëjetesa fytyrë e dubluar / Rrënkon në numurin njëjës”.

Duke njohur karakteristikat e botës poetike të Cobës, të poezia “Puthja e Lipsarit”, poetja injekton duke përfshirë kontradiktat e dykuptueshmërisë dhe rolin e dualitetit  të paqartë të poetit dhe vetë poezisë, për të  gërshetuar tema më të gjëra, duke grishur me  motive romantike,: “Puthmë, puthmë….lermë të të puth,/Nuk kam puthur kurrë një grua kaq të bukur!/O Zot…cfarë po ndodh, nuk paskam vdekur,/Pse ndjej se mund të puth një grua…vërtet?/Lermë të lutem…lermë të të puth,/I lumtur të bëhet një lipsar..” Në këtë  reflektim  këmbëngulës poetja shpreh dhimbjen me vargje lirike dhe meditime shumë më të thella në përvojën njerëzore dhe natyrore, dashuria është joshëse, e pashmangëshme dhe fatale.Poetes  i dhimbset “Lipsari”, të cilit nuk i plotëson dëshirën e tij,  nuk ia zbut dot dhimbjen për një puthje, dëshpërohet poetja dhe vrapon të hedhë dhimbjen në vargje;  “Ishte tronditur kujtesa ime,/Ndjeja se isha kthyer nga një funeral,/Ku nuk shkohej për të vdekurin, por për të lindurin nga vdekja, si detaj.” Dashuria për Cobën kurrë nuk është e drejtpërdrejtë, por e paraqitur gjithmonë me elementë komplikues e ngushëlluese: “Në dorë mbante një shishe uiski,/Që përkëdhelej andej këtej,/Fliste fjalë të bukura për gruan,/këndonte kërcente,/Recitonte vargje nga i dehuri Heminguej”/ “Dhe kthehej të humbiste në kërcimin e tij”,/Me përplasjet e dhimbëshme  të thembrës në tokë.”

“Ishte tronditur kujtesa ime,/Ndjeja se isha kthyer nga një funeral,/Ku nuk shkohej për të vdekurin, por për të lindurin si detaj.”-një shpërthim i jashtëzakonshëm i poetes, aktakuzë tronditëse shoqërore dhe morale e Cobës, që trajton varfërinë dhe dëshpërimin nëpërmjet kombinacionit poetik, tërë filozofi dhe mjeshtëri artistike, që sfidon didaktin dhe simplicitetin  e sferës amatore. Poetja dashuron jetën, vuajtjet e dhimbjet e të tjerëve, (lipsarit), i bën të vetat, dhe shpirti njerëzor i poetes gurgullon me vargje lirike e romantike, për të zbutur sadopak ato, streset, dhimbjet  dhe ndjeshmërinë e tyre nga problemet e mosmarrëveshjet e ditës në të përditshmen njerëzore: “Hapa derën /Hyra në shtëpi pa zhurmë /Kisha frikë mos trembja lutjet e tij /Kërcimin, zërin e tij të bukur  /Që mpakte cdo grua / Kam qarë dhe kam kërcyer në dyshemenë e dhomës/ Pa asnjë orendi /Jashtë e nxorra ajrin /Gjithë puthjet e mia / Jetën time /Kërceja, qaja, këndoja, recitoja vargjet e mia /E  dehur … ashtu si ai “Dashuria pavarësisht nënrrymave të heshtura në vargun e saj, për nga mënyra e artikulimit poetik, Coba intimiton muzikalitet dhe zotërim të konvencioneve lirike. Me anë të fabulës  në këtë poezi, Coba jep konceptet e ndërtuara nga shoqëria, që kanë  të bëjë me cështjet social ekonomike  dhe fatin e individit, cfarë ndodh në botën e brendëshme shpirtërore të saj dhe individëve, mentaliteteve të ndryshme të shoqërisë e përplasjeve të tyre në udhëtimin e trishtë e të lumtur të jetës. E ndodhur mes dilemave dhe pyetje të shumta në  mendjen e saj, poetja Coba përpiqet të bëjë dallimin midis instikteve intelektuale të dashurisë e instikteve gjenetike të seksit  dhe ja vjen me një poezi shumë të komplikuar si subjekt ; “Loja e Trupit”, nëpërmjet vargjeve:  “Nga cili planet vjen ky mesazh qiellor / Dëshirë e fshehur eksitimi zbret nga diku /Ngjan me sekretin e Perëndive të panjohura / Me heshtjen gurkali…Dremitjen e minutave blu”.As me shpjegimet e saj filozofike, as me shpjegimet shkencore, poetja nuk ndjehet komode,e mundon limiti i mendjes njerëzore, që nuk depërton dot në këto mistere të trupit, kaq të pranishme, pjesë e kërkuar vazhdimisht nga trupi, ku njeriu nuk kundërshton ,por dhe nuk shpjegon dot atë cfarë  ndodh, ndaj Coba vazhdon; “Bie era trup …era qiell / Sëmundje e përsosmërisë në udhëtim /Për të mbritur në rrëmujën e rregullt të shpirtit  / Le të ndodhë përfytyrimi ! “ dhe më tutje: “Epsh i harlisur vjen / Nisur nga diku /Dikush e quan eksitim,ves/ Dikush e quan një fe vulgare / Dikush thjesht e quan seks”.Dyshimi dhe kërkimet e poetes nuk mbarojnë, ajo do të dijë të vërtetën që e mundon netëve dhe e le pa gjumë, ndaj shtron dilemat e saj; “Mos shpirti i thotë trupit nuk të kam harruar / Dhe ikën të mbetet shpirt i pashpjeguar / Mos zoti tallet me naivitetin e krijesës së tij / Dhe shfaqet me guximin e maskës së dritës e frymës /Ndërsa njeriu me guximin e rrënies në dashuri / Atëhere – Epshi është kafsha  ! Dashuria është njeriu  ( O Zot …mos qoftë kështu ! ) Të mendohem më shumë dua / Ta njoh universin absurd të trupit tim / Por nuk di si ! Ndaj shkruaj për lojën e trupit /Kufijtë midis dritës e ferrit/ Unë luaj me dy gjysmat që kurrë s,do ti kuptoj / Kur I përkasim gjysmës së parajsës / Kur i përkasim gjysmës së ferrit.”

E dashuruar me natyrën, me të gjelbrën, poetja Coba në këtë libër  emërton  dashurinë e saj   “E gjelbra”, ndaj dhe vesh fustanin Jeshil, i përkëdhelet  dashurisë së saj,dhe ngjyrës,Jeshile.

“Kam veshur fustanin jeshil për ty,/E mban mend ditën kur u ndamë….unë bëja sikur/shkundja dritën nga supet,/Dhe zëndrojtur fola:-Dukem bukur në jeshile?/Ti mbillje vështrimin në gjoksin tim të bardhë,/Me kujdesin sa më afër qendrës….sa më afër erës së/qumështit.” ( Perëndia jonë është ….e gjelbëra”,f.157).

E vecanta e këtyre vargjeve lirike është metamorfoza e kompleksitetit të emocioneve, e cila me delikatesën femërore elegante e nazike fillon të flirtojë me universin, ëndrrat, dëshirat dhe heroin lirik të saj,  që e mbajnë të lidhur përjetësisht poeten.  Nëpërmjet ngjyrës jeshile, poetja insiston në coroditjen e  turbullt të ndjenjës mashkullore; “ Nga drithërimat e prekjes, lind ylberi tokë-qiell pritur,/Në të kundërtën e shkëlqimit të diellit’, -simbole të  adhurimit këto, të prushta e drithëruese, një dritë e dëshirë jeshile, mes vedit dhe heroit lirik të saj;  “A nuk ndjehesh i zgjedhuri qiellor..Re-Shi-Diell?/Fol-Qiellori im…që ylberon mbi mua!” Në mënyrë të ngjashme poetja konfirmon romancën potenciale me forcën dhe energjinë shpirtërore, përpos bukurisë shpirtërore e fizike, dhimbjen e ëmbël të egos supernatyrale dhe ambicjes së  ndryshimit në botën e brendëshme shpirtërore rrethuar nga dashuria. Vëllimi poetik “Flirtoj me univertsin”, i poeteshës së Haiku-t shqiptar, Reshida COBA, është manifestimi i një shpirti të bukur, të ndjeshëm, sensual, lirik dhe romantik, hymn dashurie për botën njerëzore si dinjiteti, dashuria për jetën -dhe për atë më sublimen, Dashurinë Njerëzore.

 

Postscriptum

 Poeteshën Reshida Çoba, e kam mike të fëmijërisë, lindur e rritur në qytetin e bukur, që vetëm buzëqesh, Korca, në lagjen e aristokracisë myslimane, ku ngrihet madhërishëm për 6 shekuj e gjysëm,  Xhamia e Iljaz Bej Mirahorit, themeluesit të Korcës moderne.  Arësimin e hershëm tetëvjeçar e kemi bërë në të njëjtën shkollë. Lagja jonë,  që nga brezat në vazhdim thirret “lagja e Radanecit”,  ishte dhe  vazhdon të jetë aq e veçantë, për vetë pozicionin e saj gjeografik, dhe perëndimin më të bukur të diellit. Çdo mbrëmje njerëzit, përfshirë edhe mua e Reshidën dilnim sofateve të shtëpive tona, jo vetëm bënim ndonjë punëdore me grep apo qëndisnim jastëkët, pajën vajzërore, por me kënaqësinë më të madhe ndjenim në atë përcjelljen e ngrohtë të diellit, sikur të ishte pjesëtar i familjes tonë dhe shijonim kabatë  me klarinetë të arixhinjve, e Lulushit të pavdekshëm dhe melodinë e fizarmonikës së Bani Kuqos, të cilët cakërqejf nga rakia e muzika, duke kënduar  këngët e vjetra të Qerime arixhofkës, na shkelnin syrin e ngacmonin ne qëndistareve bjondina. Të gjithë  ata dhe njerëzit që i rrethonin na dukeshin aq të bukur e të përzëmërt, me bekimin diellor, flirtin e perëndishëm dhe dashurinë për njëri tjetrin, dhe vërtet ishin të tillë! Përveç atyre qëndismave me yje, trëndafila dhe perëndimin e diellit, belbëzonim vargje poetike nën tinguj serenatash të Abaz Hajros. Reshida na jepte edhe një kënaqësi më shumë, si folëse në Radio Korça, ku recitonte vargjet e saj të shkruara nën përqafimin e perëndimit diellor, por lexonte edhe ato vargjet fillestare, tonat. Përveçse në këndin letrar të shkollës, poezitë e atëhershme të Reshidës u botuan edhe në revistën “Shqiptarja e Re” dhe “Drita”. Më pas ajo emigron në SHBA-ës, ku jeton, punon e krijon prej 20 vjetësh. Poetja korçare, tashmë shqiptaro-amerikane, i rishikon edhe njëherë poezitë e saj të para, por edhe duke krijuar të tjera dhe zbuloi  se ishte dashuruar me Haiku-n, pa e njohur atë, përmes ndjeshmërisë dhe bukurisë që përshkruante marrëdhënien e njeriut me natyrën dhe njerëzit që e rrethojnë, por edhe vetë temperamentin e natyrës njerëzore me botën natyrore. E fortë, kurajoze dhe duke qenë vetvetja në çdo varg të Haiku-t, ajo arriti të botojë fillimisht  librin e titulluar “Unë, Gruaja R”, dhe këtë vit, vëllimin e dytë poetik “Flirtoj me Universin”, me vargje prekëse, që të mbeten në mendje dhe që nuk mund t’i anashkalosh pa i lexuar disa herë.

Për stilin poetik të poetes Reshida Coba janë shprehur pena të njohura të letrave shqipe; që nga shkrimtari Nasho Jorgaqi, i cili mendon se: “Shprehja e saj poetike është e thjeshtë e komunikuese, larg retorikës spontane. Mendimet e autores mbartin filozofinë që më shumë ndjehet, sesa shprehet. Kjo e bën poezinë e saj lirike me një feminitet të këndshëm, me figura të përvijuara lehtazi, të dhëna me dashuri e dhimbje, që shpesh vjen larg. Ajo këndon lirisht, cdo gjë njerëzore, e hapur dhe e sinqertë deri në sensualitet. Është padyshim një zë i ri në poezinë femërore, që po e pasuron me vlerat e saj më të mira e bashkëkohore, këtë dekadë të fundit.” Ndërsa kritiku letra Fatbardh Rustemi, i cili është edhe njohës i mirë i penës poetike të Cobës shprehet se: “ Reshida Coba edhe kur guxon të vërë pikëpyetje mbi monogaminë, rrëzon tabunë duke shenjtëruar dashurinë, tek e cila mbahen të gjitha vlerat njerëzore,  te butësia femërore, te delikatesa, te shfaqja e një shpirti të dlirë, feminiliteti me ngasje të bukura qendron gjithë pushteti poetik lirik, romantik e sensual i poetes.”

Mjeshtri i Madh, poeti,Petrit Ruka shprehet se: “Vetëm sinqeritete të tilla kaq shkundulluese në vargjet e një gruaje, mund të të shtien në shpirt drithërima kënaqësish estetike. Do mjaftonte vetëm poezia “Luksi me arrixhinj “, për t’u bindur se kjo është poezia e vërtetë, cdo poet do e kishte zili një poezi të tillë në librin e vet “, por jo cdo grua do kish guxim, ta quante “ një luks me arrixhinj ”

Më dt 6 Mars 2016, në ambientet e bibliotekës Tirana Times, Tiranë, -Shtëpia Botuese Nacional, nën moderimin e botuesit të saj, shkrimtarit dhe poetit Mujë Bucpapaj, promovoi vëllimin poetik “Flirtoj me Universin”, i poetes shqiptaro-amerikane Reshida Coba. Morën pjesë figura e personalitete të njohura të letrave shqipe, artit e kulturës shqiptare, mes tyre nuk mungoi edhe këngëtarja e shquar Aurela Gace, e cila me zërin e saj të magjishëm përshëndeti, duke kënduar hymnin apo flirtin e perëndishëm të  bukurisë femërore korcare, serenatën, “Perëndeshë e Bukurisë”.

Raimonda MOISIU

HARTFORD CT USA

Mars 2016

 

 

PAS VATRES, PERFAQESUESIT E MINISTRISE SE DIASPORES, TAKIM NE SHKOLLEN SHQIPE-BRONX

by

BRONX NYC: Gjatë vizitës në SHBA, një delegacion e Ministrisë së Diasporës nga Republika e Kosovës, dje ka vizituar, edhe  “Shkollën Shqipe” në qytetin e  Bronxit në Nju Jork.  Ata u pritën nga Drejtori i kësaj shkolle z. Mustaf Qosja, antarët e Bordit të Shkollës Shqipe në Bronx,,  dhe dy përfaqësuesit e Qendrës Kultorore Shqiptare nga Patersoni, Kryetari z. Zulfi Ala dhe zvendes/kryetari z.Nebi Kaba.Zyrtarët nga Kosova, me këtë rast  morën pjesë edhe në një orë mësimi , ndërsa u takuan dhe bashkëbiseduan me drejtuesit e kësaj shkolle, nxënësit dhe prindërit e “Shkollës Shqipe” në Bronx- Nju Jork, të cilët i falënderuan zyrtarët nga Ministria e Diasporës, dhe Ministrin Murati, për mbështetjen e vazhdueshme, që i po japin ata Diasporës shqiptare në botë, përfshirë edhe komunitetin shqiptarë në SHBA.
Ministrija e Diasporës së Republikës së Kosovës, në kuadër të aktiviteteve të tyre, lidhur me shtimin e interesimit dhe bashkërenditjen e aktiviteteve, në përputhje me programet  për përfshirjen, sa më të madhe të fëmijeve shqiptarë,  në diasporë, kohëve të fundit ka filluar që të zhvillojë takime të njëpasnjëshme, dhe të drejtëpërdrejta me shkollat Shqipe, në disa vende të Europës, dhe SHBA, ku jetojnë më së shumti emigrantët shqiptarë.
Ata gjatë vizitave në disa shtete të Europës Perendimore, ku janë të hapura dhe funksionojnë shkollat shqipe,  kan zhvilluar edhe aktivitete të përbashkëta me komunitetin shqiptarë, duke e vazhduar ato edhe me vizitat e tyre në SHBA, ku shkolla shqipe, ka një histori të gjatë – dhe shumë vjeçare.
Kësisojë, dje dy zyrtarët e lartë  të kësaj ministrije, z.Kreshnik Sheremeti, Këshilltar i lartë i ministrit të Diasporës z. Valon Murati dhe z. Avdyl Lipoveci, Drejtor për arsim dhe kulturë në Ministrinë  e Diasporës, të shoqëruar edhe nga Konsulli i Kosovës në Nju Jork z. Fatmir Zajmi, vizituan edhe Shkollën Shqipe në Bronx, dhe u takuan me disa nga drejtuesit e këtyre shkollave në zonën e Tri-Shtetshit.
Mysafirët e nderuar nga Kosova,  me këtë rast ndoqën edhe një orë mesimi të gjuhës shqipe, të klasës së parë të  drejtuar nga mësuesja e dalluar e kësaj shkolle z. Violeta Dushallari dhe panë nga afër përgaditjet që po bëheshin nga kjo shkollë nga grupit folklorik i Shkollës Shqipe Bronx- , që është pjesëmarrës i Festivalit të Tretë të Shkollave Shqipe, në zonën e Tri-Shteshit .
“Ju përgëzojmë për këtë punë të madhe, që po bëni , në komunitetin shqiptarë, me shkollën shqipe, për të mësuar fëmijët e shqiptarëve në diasporë, me gjuhën e bukur shqipe –   sepse, thanë ata përmes mësimit të gjuhës,  ju ua mësoni gjuhën por edhe e ruani gjuhën shqipe, këtyre fëmijëve edhe në diasporë, duke i ruajtur ata edhe nga asimilimi”, thanë ndër të tjera dy zyrtarët e Ministrisë së Diasporës së R. Kosovës, në fillim të takimit.
Në bisedën e përbashkët me zyrtarët e Ministrisë së Diasporës, të shtetit të Kosovës, bashkëbiseduesit vlersuan edhe aktivitetet e zhvilluara në ruajtjen e identitetit të gjeneratev të reja në diasporë, si dhe domosdoshmërija e koordinimit të këtyre aktivitetev me vendlindjen.
Me këtë rast ata shtruan edhe disa nga problemet e kësaj shkolle, siç janë : nevoja e lokalit, ndihmat në shtimin e profesionalizmit të aktiviteteve amatore në folklor, informimi i ndërsjellt, shfrytëzimi i medijave elektronike dhe masmedijave, dhe atyre të ashtuquajtura media sociale, Facebook, për senzibilizimin dhe përhapjen të arsimit Shqip, e të tjera.
 Ndërsa,  më pas mysafirët e nderuar nga Kosova, Ministrija e Diasporës, duke folur në emër të kësaj ministrie, dhe Ministrit Murati, prezentuan projektet e tyre, që shumë shpejt simbas tyre, mbasi ata tani i kan nisur të realizojn në disa shtete të Europës Perendimore, planifikohen të jetëseohen edhe këtu në SHBA, ku jetojnë prej dekadash një diasporë e madhe shqiptare.
 Gjatë këtij bashkëbisedimi mes dy zyrtarëve të Ministrisë së Diasporës , dhe përfaqësuesve të shkollave shqipe, u fol edhe për Seminarin, i cili pritet të mbahet gjatë kesaj vere në atedhe, thanë ata me Arsimtarët e Shkollave Shqipe në Diasporë si dhe për takimin e parë (Samitin) e udhëheqëseve të Diasporës, i cili do të mbahet në Tiranë në organizim të dy qeverive të dy shteteve tona Shqipërisë dhe Kosovës.
 Në njoftimin në faqen e internetit mbas këtij takimi, thuhet se u fol gjithashtu edhe për  furnizimin me libra shkollor, për mësimin e gjuhës Shqipe nga atedheu, i cili u vlersua si i jashtzakonshëm.
 Përfaqsuesit e shkollave Shqipe, në këtë takim vlersuan lartë rolin dhe dedikimin e përhershëm të Konsullatës së Përgjithshme të Republikës së Kosovës, në Nju Jork, dhe në veçanti atë të konsullit z. Fatmir Zajmi, që në vazhdimësi ai i ka dhënë komunitetit dhe kësaj shkolle gjatë gjithë aktivitetit të saj.
 Gjithashtu, mikëpritësit  në këtë takim, edhe nji herë ndërsa faleminderuan dy zyrtartët nga Ministrija e Disaporës,  z.Kreshnik Sheremeti, Këshilltar i lartë i ministrit të Diasporës z. Valon Murati dhe z. Avdyl Lipoveci, Drejtor për arsim dhe kulturë në Ministrinë  e Diasporës, të shoqëruar edhe nga Konsulli i Kosovës në Nju Jork z. Fatmir Zajmi, për vizitën e suksesshme që u bënë, atyre, shprehën nevojën e hapjes së nji Qendre Kulturore-Informative Shqiptare në Nju-Jork, ose Qëndre të Kultures Shqiptare, ide e hedhur, nga disa lider të komunitetit shqiptarë, ashtu  siç e kanë shumë komunitete dhe vende te tjera këtu, e që do të ua lehtesonte mjaft punët e ndërlidhur në të gjitha sferat me vendlindjen diasporës, por edhe me problemet eventuale të shkollës Shqipe, e cila, ka një histori të gjatë me shqiptarët e Amerikës, sidomos me shqiptarët e zonës së Tri-Shteshit.
 Në fund të njoftimit thuhet se takimet e tilla, duhen shpeshtuar mbasi ato janë me shume interes, dhe më se të mirëpritura, të domosdoshme dhe që do të sjellin rezultate.
 Takimi thuhet në njoftim ishte shumë frytëdhënës dhe premtues për bashkëpunimin dhe bashkrenditjen e veprimeve në ruajtjen e identitet tonë kombëtar dhe lëvrimit të thesarit të kulturës sonë në SHBA. ./Beqir Sina/

LAMTUMIRË XHEVAT NDREU!

by

*Qindra bashkëatdhetar ne Nju Jork, i dhanë lamtumirën e fundit nje atdhetari dhe vatrani te perkushtuar,  pjestar i nje Familje te madhe dhe fisnike e cila ka qenë gjatë gjithë historis së tyre, një nga dyert kryesore të krahinës së Dibrës…/

*Xhevat Ndreu, ndërroi jetë me 6 Maj 2016, në moshën 77 vjeçare dhe u varros me 8 Maj në varrezat qytetare – Laurel Grove Memorial Park në Totowa, New Jesrey/

STATEN ISLAND NY:  Xhevat Ndreu lindi në fshatin Sllovë – Peshkopi, më 20 Maj 1939, vdiq më 6 Maj 2016, në Staten Island New York . Ishte i biri i Xhetan dhe Ahmedie Ndreu, biri i njërës prej familjeve më në zë në atë krahinë dhe gjithë Shqipërinë, e njohur si Ndreu i Dibrës.Ai ishte bir, i një nga familjet, që do bëhej ne rrjedhen e viteve, edhe simbol i Dibrës, dhe i mbarë Kombit shqiptarë, siç ka qenë ajo e kreshnikut qe i kendohet edhe kenga ne te gjithe Shqiperine, Kenga e Elez Isufit, për çështjen Kombëtare.Pra i perket Familja Ndreu, e cila , kan qenë gjatë gjithë historis së tyre, një nga dyert kryesore të krahinës së Dibrës.Xhevat Ndreu, vete rridhte nga një familje e madhe e fisnike dhe ishte djali njëri prej  gjashtë fëmijëve të  patriotit të përmendur, Xhetan Ndreu.Xhevati më 1969 martohet me Zenepe Ndreun, vajzën e Rasim Sinës, vajzen e një verpimtari të njohur të diasporës shqiptare në SHBA, dhe një familje të njohur në krahinën e Dibrës.

Nga martesa e tyre, ata kan dy djem Adriatikun dhe Emilianon, të dy të martuar, dhe katër fëmijë, tre vajza dhe një nip të vogël.Xhevat Ndreu ishte nga ata burra te rralle shqiptar, qe i kishte te dyja “Burrnine dhe Mencurine”.Xhevati Ndreu, vdiq të Premten, më 6 Maj 2016, pas një sëmundje të rëndë, dhe të shkurtër, duke ndërruar jetë në spitalin “ Staten Island University  Hospital”, në SI New York.

Prane tij i qendruan deri në momentet e fundit, të jetës, bashkëshortja Zenepeja, dy djemtë, Adriatiku dhe Emiliano, së bashku me dy nuset e tyre, nipat e mbesat e tij, të gjithë të afërmit, nga SHBA, por edhe miqtë e dashamirët e tij, qe erdhen nga Tirana.

Ai, u lind në 20 Maj 1939 në Sllovë, Peshkopi, dhe ndërroi jetë me 6 Maj 2016, në moshën 77 vjeçare.

Shkollën fillore, dhe 8 vjeçare, Xhevati i kreu në vendlindjen e tij në Sllovë. Ndërsa, shkollën profesionale e kreu në  degen e karpantieris në qytetin e Peshkopisë.

Jeta e kësaj familje me kontribut të madh historik në çështjen kombëtare shqiptare, me ardhjen e komunistëve në pushtet, më 1944 mori rrokulli, te jashtzakoshme sidomos, mbas pushkatimit te Dali Ndreut dhe Lirie Gegës, (1956).

Disa vjet më pas, të pushkatimit të çiftit Ndreu,  një “ortek” i fuqishëm interrnimesh, burgosjesh dhe shpërguljesh me forcën e policisë, goditi 5 dekada më parë Familjen 115 anëtare të Ndreut të Dibrës,familjen e madhe, fisnike dhe patriotike të Ndreut të Dibrës.

Përfshirë, dhe atë të Xhetan Ndreut, dhe 6 fëmijëve të tij, që kishte ai me dy grat e tij, Petritin, Mirushin, Donikën, Remziun, Xhevatin dhe Maunshaqen.

E cila, së bashku dhejtra anëtar të kësaj familje, në 1964 interrnohen fillimisht në kampin e interrnimit në Shtyllas, Fier, dhe dy vjet më pas i dërgojnë në kooperativën bujqesore Zharraz, dhe, atje përkohësisht, për t’i risjell si të interrnuar politik, në Shtyllas, përsëri se bashku me shumë familje të tjera nga e gjithë Shqipëria.

Në Shtyllas, Xhevati, jetonte, ndërsa në Levan punonte si marangoz, aty ku kreu edhe shkollën e mesme (natën1974) me djemtë e xhaxhait të tij dhedisa  kushurinjët e tjerë.

Në interrnim fati e solli edhe të martohet, më 1969, teksa i bashkon fati me Zenepe Sinën, të bijën e Rasim Sinës,

Lindin dy fëmijë, Adriatikun dhe Emilianon,  të cilët me largimet masive të 1991, kaluan në Itali dhe më pas erdhën në SHBA, ku jan të martuar dhe jetojnë edhe sot e kësaj dite – si Shqiptaro Amerikan.

Xhevati, me Zenepen me ardhjen e demokracisë, rënien e regjimit komunist, ashtu si dhe qindra familje të interrnuara, u larguan nga Shtyllasi, dhe u vendosën në Tiranë, duke u përfshirë qysh në fillim, në mënyr aktive, në lëvizjen demokratike, për ndryshimin e sistemit, shëmbjen e komunizmit së bashku me ish bashkëvujatësit e tyre, nga Shtyllasi, dhe të afërmit e tij, edhe ata nga kampet e interrnimit, me miq e shok, nga e gjithë Shqipëria.

Në vitin 1991, me fitoren e demokracisë, Xhevati u lidh dhe bashkpunoi me disa anëtarë të familjeve më të mira, nga Shqipëria, Kosova, dhe trojet shqiptare, ne Tirane , të cilet, gjithashtu, kishin kaluar kalvarin e rëndë të vujatjeve dhe të persekutimit të egër komunist, dhe me Xhevatin, u ben shok e miq.

Me ndryshimet e mëdha, që ndodhën, në Shqipëri, gjatë kohës që jetoj në Tiranë, ai punoi në administratën e Ministrisë të Punëve të Jashtme, së bashku me disa prej pjestarëve nga Familjet më në zë në Shqipëri, Kosovë e viset shqiptare, ku dha kontributin e tij ne demokratizimin e Shqiperise.

Vëllai i tij i madh Remzi Ndreu, ka qenë deputet në Parlamentin e Shqipërisë, nga Partia Bashkimi Kombëtar, me kryetar Isa Ndreun.

Xhevati me ardhjen në Amerikë, gjeti rrënjët e tij, dhe u kthye në origjinën e familjes Ndreu, duke u përfshirë në te gjitha veprimtaritë e Vatrës, patriotike shqiptare.

Aty, ku gjenerata i këtyre shqiptarëve në mërgim patjetër, që kujtohet sot, e kësaj dite, si një gjeneratë e veçantë dhe shumë e nderuar e respektuar në të gjitha drejtimet, që ka lënë gjurmë jashtëzakonisht të pashlyera, për të gjitha gjeneratat e shqiptarëve në saj të këtyre burrave.

Ndërkohë, që për shumicën e mërgimtarëve, është pakasa e vështirë të mendohet se mund të rikthehet në diasporën tonë, një brez burrash të tillë : kaq atdhetar, patriotë, demokratë e me aq përkushtim për kombin tonë, pasi edhe vetë kohërat ndryshuan.
Mirpo, padyshim, që ata janë shumtë, dhe duhet shkruar shumë per secilin prej tyre, ua kemi “borxh” per ate cfare bene ata per kombin shqiptare e ceshtjen shqiptare ne diaspore.

Një nga figurat e diasporës ndër vite, është edhe kushuriri i Xhevat Ndreut, njeriu më i afërt  i tij, këtu në diasporën shqiptare, vatrani i dëshmuar dhe i përkushtuar Jonuz Ndreu, i cili e afroi dhe e lidhi me Vatren dhe organizatat e tjera patriotike në diasporë.

Jonuz Ndreu,  është djali i Cen Elezit dhe nipi i Elez Isufit(Arushës së Malit). Nuzi(Jonuzi), është biri i denjë e njërës prej familjeve më të mëdha shqiptare e njohur si – Familja e Derës së Madhe së Ndreut të Sllovës(Dibër) ose e familjes që përbënte njërën prej “Shtatë Malet e Dibrës”.

Jonuz Ndreu, njihet nga të gjithë në diasporë sepse ai ka dhënë një shembull të pakrahasushëm të shqiptarit shëmbullor, patriotë, atdhetarë, demokratë, familjar, mik e shok i mirë i te gjithe shqiptarve te Amerikes.

Kur, flasim për Xhevat Ndreun në Amerikë, flasim edhe Jonuz Ndreun, me të cilin Xhevatin e shikonim në çdo aktivtet kombëtar, se bashku me nipat e tij ne Amerike.

Jonuz Ndreu, megjithse tani eshte në pension dhe kushte shendetsore jo fort te mira,  mbetet njeri me kurajo te fort,  një nga simbolet e disaporës shqiptare në Amerikë, në rrjedhën e viteve. I cili, teksa pecillte njeriun me te dashur te tij,  tha se i ka mbetur ende shumë për të bërë në jetë, në familje e shoqëri ashtu si gjithmonë i proukupuar, e’i angazhuar, në të gjitha aktivitetet kombëtare.

Ndersa, me vdekjen e parakohëshme, dhe të papritur, ai la në pikëllim të thellë, gruan Zenepe Ndreun, dy djemtë Adriatikun dhe Emilianon, me nuset e tyre Linditën dhe Alda, si dhe mbesat Vanessa, Gracie, nipin Leonardo, dhe mbesën e vogël Emanuela .

U percoll me një respekt të veçantë  me të gjitha nderimet, nga familja Ndreu, nga të afërmit e tij, dhjetra veprimtar e lider të komunitetit, (n/kryetari i Vatrës, Agim Rexhaj, anetari i Kryesise dhe arketari i vatres, Marjan Cubi, arkatari, anëtar i Kryesise dhe President i Fondit te Studenteve Mithat Gashi, anetaret e Keshillit Zef Balaj, Ramiz Muja dhe Uk Gjonbalaj, legalisti veteran, anetar i Keshillit te Urteve te VATRES z. Musli Mulosmani, editori i Diellit Dalip Greca si dhe producenti i ACTV Adem Belliu, kryetari i KSHA Haxhi Dauti dhe Kalosh Sela, veprimtari Musa Paçuku dhe Adem Haxahj), te cilet  morën pjesë në shërbimet Funerale  të kryera të Shtunën më 7 Maj 2016, në Shtëpinë Mortore të Xhamisë “Albanian Islamic Cultural Center”, e cila ndodhet në Staten Island, NY .

Ndërsa, lutjet fetare u kryen nga Imamët e xhamisë në Staten Island dhe Garfild, deri në përcjelljen për në banesën e fundit –  varrimin e tij , i cili u krye me pjesmarrjen e më shumë se 300 vetëve, të Dielën me 8 Maj 2016, rreth ores 12:00 të mesdrekës në varrezat qytetare – Laurel Grove Memorial Park në Totowa, New Jesrey.-/B.Sina/

***

 

Buqetë lulesh për “Mother’s Day”

by

Nga Mimoza Dajçi/Organizatat e Grave Shqiptare – Amerikane The Women’s Organization “Hope & Peace” dhe “Marigona” u takuan në New Jersy me rastin e festës së bukur të nënave amerikane, e cila i dedikohet nënës së Anna Jarvis nga Filadelfia, vdekur vite më parë të dielën e dytë të muajit maj, e që Presidenti Willson njëherësh mik i madh i shqiptarëve e ka njohur ligjërisht këtë ditë si “Mother’s Day” në SHBA në vitin 1917.
Mysafiret nga Bronx-i, Queens e Brooklyn u pritën nga Shoqata “Marigona” në Lokalin klas e luksos në Westvood të New Jersy-t. E ftuar nderi ishte Pastoria nga New York-u Que English, e cila kandidon për zgjedhjet e ardhshme si Senatore e New York-ut. Ajo ka mbështetjen maksimale të Partisë Demokratike ku aderon prej vitesh. Que English është një femër e zgjuar, humane dhe aktiviste e të drejtave të njeriut në SHBA. Ajo ka merita të veçanta edhe për të drejtat e gruas e fëmijëve dhe bën një punë të jashtëzakonshme për parandalimin e trafikimit të qënieve njerëzore. Que English ka disa vite që bashkëpunon me Organizatën e Gruas “Hope & Peace”, duke e mbështetur në shumë nisma e fushata me karakter human e paqësor, si pranë Kombeve të Bashkuara në New York ashtu edhe për suportin që i jep anëtareve të kësaj organizate për zgjidhjen e çështjeve juridike ku janë përfshirë për kujdestarin e fëmijëve, divorcit etj.
Në këtë takim ku nuk munguan ushqimet e mrekullueshme të natyrës shqiptare dhe amerikane, u fol për të drejtat e gruas në Amerikë, Shqipëri, Kosovë, Strugë, Shkup, Çamëri  e treva të tjera shqiptare si dhe për një bashkëpunim të mirë mes dy organizatave e motrash shqiptare në të ardhmen. Nuk munguan bisedat, kujtimet, recitimet, këngët kushtuar nënave në gjuhën shqipe anglisht dhe në gjuhën filipine – gjuhë që e flet motra medicinale Shawnee Motos. Po ashtu këngë për nënat u kënduan nga Fëllënza Pollozhani dhe Drita Çarçani. Buqeta me lule te fresketa ju dhuruarn zonjave aktive në komunitet si Pastor Que English, Drita Çarçani, Sabije Dervishi, Dita Lekaj dhe Shawnee Motos.
Gjatë këtij takimi që mori ngjyrat e një atmosfere feste të këndshme një mesazh të ngrohtë urimi u erdhi grave shqiptare edhe nga Miss New York-u, Serena Buçaj, e cila së bashku me nënën e saj znj. Kristina Buçaj i uronte nënat shqiptare për Festën e bukur të “Mother’s Day”. Pritet që së shpejti Serena të konkurojë për Miss Amerika në Las Vegas. Urojmë që vajza e bukur dhe inteligjente shqiptare Serena Buçaj të dalë Miss Amerika.
Fjalën në këtë drekë bujare e mikpritëse shtruar me aq kujdes nga pronarët e Restoranit “Benvenuti” në New Jersy, e morën Kryetarja e Shaqatës “Marigona” znj. Sabije Dervishi – autore e 7 librave artistik, Gonxhe Meta, Pastor Que English, Fllënxa Pollozhani, Emine Beqiri , Mimoza Dajçi, Drita Çarçani, Gazmenda Tapija, Leta Mirakaj, Dita Lekaj, etj.
Për ironi të fatit, ndërkohë që nën tingujt melodioz të muzikës së Frank Sinatrës e Elvis Presley ne festonim ditën e nënave, lajmet në shqip njoftuan se: “Një nënë e re në Pejë të Kosovës dhunohej nga i shoqi në ato momente.
Kjo festë tradicionale për nënat amerikane shpresojmë që të ligjërohet edhe në Shqipëri e Kosovë, pasi i dedikohet nënave – lindjes së jetës, trimëreshave, nikoqireve dhe edukatoreve me të mira të fëmijëve në botë. Gjithashtu nga kjo tryezë motrat shqiptare nëpërmjet fotos së tyre të përbashkët uruan për “Mother’s Day” të gjitha nënat në mbarë rruzullin tokësor.(Foto nga aktiviteti)

Çamët nuk ishin bashkëpunëtorë me fashistët dhe as me nazistët

by

Presidenti Nishani: Çamët nuk ishin bashkëpunëtorë me fashistët dhe as me nazistët. Çamëria, në luftën e madhe antifashiste, kontribuoi materialisht dhe moralisht.

8 maj 2016

Presidenti i Republikës, Sh.T.Z. Bujar Nishani zhvilloi sot në Institucionin e Kreut të Shtetit një veprimtari kushtuar “Kontributit të popullsisë çame në Luftën e Dytë Botërore” në kuadër të 71-vjetorit të fitores historike të koalicionit ndërkombëtar kundër nazifashizmit. Në këtë veprimtari ishin të pranishëm Nënkryetari i Kuvendit të Shqipërisë dhe njëkohësisht Kryetari i PDIU-së, Shpëtim Idrizi, drejtues dhe anëtarë të “Shoqatës Çamëria” si Nënkryetari i saj Dritan Sejko, familjarë të Heroit të Popullit, Ali Demi dhe të dëshmorëve të lirisë, si dhe të të internuarve nga Çamëria në kampet e përqendrimit e të shfarosjes në masë, studiues, historianë dhe publicistë.

Pasi theksoi se “kjo fitore historike e dëshirës, vullnetit dhe sakrificave të popujve liridashës e kurorëzuar më 8 maj 1945, ka në themelet e saj edhe kontributin e shqiptarëve jo vetëm brenda territorit të Shqipërisë, por edhe jashtë këtyre kufijve”, Presidenti Nishani, vuri në dukje se: “Fatmirësisht dhe në saje të etjes për liri dhe mosnënshtrimit historik të popullit tonë ndaj asnjë lloj pushtuesi, Shqipëria dhe bijtë e bijat e saj atdhetarë, ditën me mjaft largpamësi të rreshtoheshin në anën e drejtë të barrikadës, krah për krah me ato shtete dhe vende të cilët edhe sot e kësaj dite, pas gati shtatë dekadash, janë partnerët dhe aleatët tanë të palëkundur dhe besnikë në NATO.”

“Edhe pse një vend i vogël, Shqipëria dhe i gjithë kombi shqiptar u bënë  kontribuues të denjë në mbështetje të antifashizmit evropian dhe mbarëbotëror duke treguar një shpirt të paepur për liri dhe demokraci. ‘Pema e lirisë nganjëherë duhet vaditur me gjakun e atdhetarëve dhe të tiranëve!’ – ka thënë dikur ish-Presidenti amerikan Tomas Xheferson. Dhe shqiptarët këtë e vërtetuan me shembullin e tyre. Është ky kontribut i pamohueshëm që na bën sot krenarë faqe botës duke u ndierë të barabartë mes popujve liridashës dhe paqedashës.” – u shpreh Presidenti.

“Heronjtë dhe dëshmorët e kombit tonë brenda dhe jashtë kufijve të shtetit shqiptar janë dëshmia autentike e një rezistence solide dhe një vulosje me gjak të lirisë së atdheut tonë të dashur, edhe pse vlerësimi për ta u bë në mënyrë të pjesshme dhe të pamerituar nga shtetet fituese, ngaqë Shqipëria fatkeqësisht mbeti në kampin e Lindjes komuniste në raport me Perëndimin demokratik. Historiografia kombëtare dhe ajo ndërkombëtare do të duhej të ishte më e thelluar në vlerësimin potencial të kësaj lufte antifashiste, pa anshmëri dhe me gjakftohtësi, pa politizime dhe në funksion të daljes në dritë të të vërtetave, të kontributeve mbarëshqiptare të një kombi që ka prosperuar gjithnjë në shekuj për lirinë e kombit të vet ndaj pushtimeve.” – nënvizoi Presidenti Nishani, duke shtuar se: “Është ky rast që meriton vëmendjen e veçantë për të përshëndetur dhe shprehur mirënjohjen të gjithë atyre luftëtarëve të lirisë, heronjve dhe dëshmorëve të kombit, si dhe atyre që u internuan në kampet e përqendrimit dhe të shfarosjes në masë në Itali e Gjermani. Gjaku i të rënëve për liri ka ngjyer flamurin tonë kombëtar si dëshmi e një lufte të paepur të shpirtit shqiptar për liri dhe demokraci.”

Duke iu drejtuar përfaqësuesve të pranishmëve në këtë ceremoni përkujtimore të 71-vjetorit të fitores mbi nazifashizmin, Kreu i Shtetit i falënderoi në emër të shtetit shqiptar “për kontributin që keni dhënë si antifashistë në luftën e përgjakshme për lirinë e Atdheut!” “Kontributi juaj i rëndësishëm është i madh, me pjesëmarrjen e mbi një mijë luftëtarëve çamë në Çetën dhe më pas në Batalionin Çamëria, në radhët e ushtrisë nacionalçlirimtare shqiptare, si dhe në batalionin ‘Ali Demi’ në radhët e ushtrisë së ELLAS-it grek. Një respekt të veçantë e meritojnë ata djem e vajza të Çamërisë që luftuan në formacionet partizane edhe jashtë kufijve si në rastin e pjesëmarrjes jo vetëm në brigadat luftëtare në Shqipëri, por edhe në batalionin e katërt të regjimentit 15 së bashku me formacionet antifashiste në Greqi. Janë këto kontribute që na bëjnë të shprehim mirënjohje të thellë ndaj të gjithë pjesëmarrësve dhe veçanërisht ndaj Heroit të Popullit Ali Demi dhe dëshmorëve të shumtë nga Çamëria që dhanë jetën që shqiptarët të ishin të lirë. Të bashkëbisedosh në këtë 71-vjetor të fitores mbi nazifashizmin, me pjesëmarrës të drejtpërdrejtë në këtë luftë heroike, si dhe me pasardhës të familjeve që kontribuuan në luftën antifashiste, është njëherazi edhe një vlerësim dhe mirënjohje, ndaj te gjithë atyre qe sakrifikuan gjithçka ne përpjekjet e rezistencës antinazifashiste.”

“Është e njohur dhe një nga epopetë më të lavdishme, lufta 55 ditore e Konispolit në vitin 1944 në muajt gusht e shtator që batalioni “Çamëria” dhe pjesëtarë të çetave “Ali Demi” e të tjera, që organizuan, drejtuan dhe fituan një betejë, ku u ranë heroikisht në fushën e nderit mbi 40 partizanë çamë.  Janë të shumtë dëshmorët, ndër të cilët do të përmendja dhe nderoja Heroin e Popullit Ali Demi dhe mbi 230 dëshmorë të tjerë, emrat e të cilëve janë të skalitur në kujtesën historike të kontributeve të komunitetit çam, në anën e antifashizmit në Luftën II Botërore. Është ky momenti të veçoj këtu edhe disa pjesëtarë të këtij komuniteti si Hajri Fetahu, Mezan Jonuzi, Nuri Emin Zane dhe Osman Zenel Taka, Bejaz Muhamet Muho e të tjerë të internuar në kampet e përqendrimit dhe shfarosjes në masë në Itali dhe në Gjermani.” – u shpreh Presidenti i Republikës.

“Përfundimi i Luftës II Botërore në favor të koalicionit të madh antifashist ku shqiptarët kishin vendin dhe kontributet e tyre, edhe shqiptarët e Çamërisë kanë nderin që të krenohen për këtë investim në shërbim të lirisë dhe demokracisë dhe të respektimit të të drejtave si ato të hebrenjve pas kësaj lufte botërore. Çamët nuk ishin bashkëpunëtorë me fashistët dhe as me nazistët. Ata, as u bënë pjesë e masakrave që u bënë në Çamëri. Çamëria, në luftën e madhe antifashiste, kontribuoi materialisht dhe moralisht. Me qindra të rinj çamë u hodhën në radhët e ELLAS-it, kur EAM-i lëshoi kushtrimin e luftës për liri. Me zgjerimin e luftës antifashiste kundër okupatorit gjerman, popullata çame u hodh pa rezerva në një luftë totale kundër okupatorit dhe formoi Batalionin e 4-t të Regjimentit të 15-të të ELLAS-it. Nga popullsia e vogël e Çamërisë dolën më tepër se 500 luftëtarë që luftuan me trimëri dhe vendosmëri kundër okupatorit nazifashist. Gjaku i Heroit Kombëtar Ali Demi dhe i dëshmorit Bido Sejko, gjaku i dëshmorëve Muharrem Myrtezai, Ibrahim Hallumi, Hysen Vejselit etj. që u derdh së bashku me atë të partizanëve grekë në Qafat e Qeramicës, dëshmon konkretisht për këtë fakt.” – theksoi Presidenti në fjalën e Tij.

Në përmbyllje, Presidenti Nishani u shpreh: “Në këtë ditë të shënuar të 71-vjetorit të fitores mbi nazifashizmin, shqiptarët si komb në përgjithësi, dhe bashkësia çame në veçanti, gjenden përkrah aleatëve të mëdhenj antifashistë me kontributin e tyre të pakontestueshëm dhe të nderuar në historinë e kombit shqiptar! I përjetshëm qoftë kujtimi dhe vepra e heronjve shqiptarë prej ngado që vinin dhe kudo ku bënë sakrificat më sublime për liri dhe për vlerat e demokracisë, përfshirë edhe ata çamë!”