dgreca – Page 3552 – Dielli

TË NJOHIM ATDHETARIN FEJZO LEPENICA

September 13, 2015 by dgreca

Sapo ka dalë në qarkullim vepra e 15 e studjuesit të njohur Enver Memishaj “Fejzo Lepenica, jetoi dhe vdiq për Shqipërinë”/

Nga Flori Sllatina/

Fejzo Lepenica është në radhën e shumë autorëve atdhetarë, të njohur dhe të pa njohur, me në krye Mid`hat Frashërin e Musa Demin, që pasqyruan në shtypin e kohës shkeljen haptazi të të drejtave të njeriut në Çamëri; ata denoncuan dhunën, terrorin, krimin, internimet dhe burgosjet e vazhdueshme të popullsisë martire të Çamërisë me qëllim që ta zbraznin për interesa të Greqisë tokën shqiptare ku jetonte kjo popullsi.

Fejzo Lepenica, që në vitin 1925, kur sapo kishte mbritur në Janinë si emgirant, u lidh me qarqet patriotike të Çamërisë për mbrojtjen e të drejtave të popullsisë çame. Aktiviteti i tij përkon me periudhën historike kur në verën e vitit 1926 u rrëzua kryeministri grek me origjinë shqiptare, i cili ishte treguar dashamirës me popullsinë çame dhe qeverinë shqiptare të Tiranës. Në fuqi erdhi gjenerali Kondili, në këtë situatë të re Greqia nisi një kryqëzatë tjetër, një genocid, për të detyruar shqiptarët e Çamërisë të largohen nga trojet e tyre autoktone për në Turqi. Në këto rrethana historike hyn në historinë e Çamërisë Fejzo Lepenica në mbrojtjen e të drejtave të çamërve, denoncimin me forcë të akteve të dhunës ndaj popullsisë civile. Patriotët e Çamërisë nuk u mposhtën. Ata filluan rezistencën ndërmjet të tjerave me artikuj në gazeta dhe peticione.

Ndër ata që shkruanin dhe botonin artikujt e tyre hyn edhe Fejzo Lepenica.Me shkrimet e tij ai bëhet autor i pjesës më të rëndësishme të historisë së Çamërisë. Artikujt e tij përshkrohen fund e krye nga dashuria dhe përkushtimi atdhetar për mbrojtjen e interesave të popullit shqiptar, sidomos atij të Çamërisë që vuan nën shtypjen, dhunën dhe terrorin e Greqisë. Artikujt shprehin kulturën e tij të gjerë për kohën. Në tërësi ai ka shkruar mbi bazën e fakteve të pakundërshtueshme duke iu dhënë artikujve një përmbajtje prej dijetari. * * * Po shkëpusim nga libri dhe po botojmë më poshtë, një artikull të tij, të vitit 1928, të nënshkruar me pseudonimin e tij: Krivova.

GARDHIQI DHE DHRAGOMIA

Prevezë, prill 1928. Shqiptarët e Çamërisë heqin me heshtje në zverkun e tyre gjithë paudhësitë greke dhe padrejtesitë e këtyre. Me heshtje, them jo se s’ndihen, por se nuk iu dëgjohet zëri, s’bën asnjë efekt në veshët dhe në zemrat e atyre që kanë për barrë mbrojtjen.

Ankimet e çamërve mbeten zëra të thatë që s’gjejnë përgjigjet e dëshiruara, ato të cilat u janë mohuar me kohë: mbrojtjen e shqiptarëve të lirë.

Një nga më të parat armë që shkaktojnë mjerimin e tyre është grabitja e pasurive: ajo që sjell sëmundjen më të vështirë: urinë. Pasuritë e çamërve kanë shkuar nën zotnimin e refugjatëve me urdhëra të qeverisë.

Kjo është gjendja përgjithësisht në Çamëri, por këtu do kufizohemi të tregojmë vetëm atë të katundeve Gardhiq e Dhragomi.

Pas luftës turko-greke të Azisë së Vogël, lindi shkëmbimi i popullsive ndërmjet dy shteteve në fjalë.

Grekërit, duke përfituar nga ky rast, ngulën këmbë të përzinin dhe çamërit shqiptarë. E para masë që mori qeveria greke qe sekuestrimi i pasurive të patundura, si shtëpi, toka, ullinj etj., të banuesve të katundeve Gardhiq e Dhragomi, në të cilat pasuri u vendosën refugjatet. Fëmijët [Familjet] shqiptarë, pronarët e vërtetë të pasurive, u përplasën në rrugë, në mëshirën e fatit.

Per t’i zbuar nga vatrat e tyre për në Turqinë e huaj, kundër çamërve autoritetet greke, në bashkëpunim me të arratisurit kriminelë, përdoruan mjetet edhe mënyrat më barbare.

Në pranverën e 1926 Lidhja e Kombeve vendosi njohjen e tyre si shqiptarë dhe për konseguencë, të përjashtuar nga shkëmbimi.

U përjashtuan nga shkëmbimi, por jo nga fati në të cilin i ka shtirë Greqia e njerëzuar (siç) qysh në vitin 1923, në të cilin vazhdojnë akoma.

Foshnjat e pafajshme vdesin rrugëve nga uria dhe mbarojnë me këtë fjalë në gojë “buke”, mungesa e së cilës i dërgon t’i shtrojnë krahët dheut të ftohtë. Autoritetet greke tallen me kufomat e tyre dhe duke fërkuar duart, thonë me gaz: “plotësuam një detyrë patriotike”!

Ankohen në Lidhjen e Kombevet dhe z. Colban-i u përgjigjet: “E mora letrën tuaj, pritni të falat….”!

Është sistemi monoton i Seksionit të Minoriteteve pranë Lidhjes së Kombeve, që ka për barrë të mbrojë të drejtat e pakicave?! Po, për fat të keq!

Në kohën kur Kryqi i Kuq Shqiptar vrapon t’u ndihmojë me bukë për të mbajtur shpirtin, Qeveria greke refuzon të lejojë një ndihmë të tillë njerëzore, jo për gjë tjetër, por për të vetmen arsye, që mos t’i dalin në shesh të palarat!

Është detyrë e Kryqit të Kuq Shqiptar që me menyrë të tij, t’ia njoftojë gjendjen e Çamërisë, veçanërisht të katundeve më fatkeqe, qendrës ndërkombëtare, që ta hetojë vetë nga afër për të konstatuar të vërtetën. Aq më tepër është detyra e qeverisë shqiptare dhe e gjithë popullit shqiptar që vëllezerit e tyrë çamër, të mos i lënë të bëhen viktimat e barbarizmës greke.

E dimë se zëri ynë do të mbetet pa efekt, nuk do të gjejë përgjigje dhe se të gjitha apelet e shtypit kombëtar kanë mbetur si të tundurat monotone të një ore, por koha tepër e vlefshme nuk blihet dot më, po kaloi. Shpirtrat s’ngjallen po vdiqën dhe kështu Çamëria shqiptare shuhet, zhduket të pakën për shqiptarët. Duhet të mos i shtrohemi gjumit të shkaktuar nga buka me egjër se na dëmton keqazi trupin!

KRIVOVA

Gazeta “Demokratia”, Gjirokastër, nr.151, dt. 14. 4.1928, f. 1.

Petraq Zoto, ende dëgjojmë rrëfimin tënd!

September 13, 2015 by dgreca

Shkruan: Raimonda Moisiu/

Aty ku ka jetë, ka edhe vdekje. Edhe pse një sentencë e njohur kjo, ne përsëri gjejmë forcë e dashuri, të ngushëllojmë veten, duke menduar se jeta dhe drita e trashëgimisë që njeriu lë pas, vazhdojnë përjetësisht, pas vdekjes. Shumë artistë, poetë, shkrimtarë dhe të tjerë njerës të vlerësuar nga koha e historia,ne ende i dëgjojmë rrëfimet e tyre, sepse ata vazhdojnë të jetojnë përmes këtyre rrëfimeve, teorive, artit dhe ideve. Ata bëhen të pavdekshëm, se janë magjia e ndjenjës dhe thellësia e mendimit, të sigurtë për vlerën e tyre, ata vazhdojnë të jenë pjesë e rëndësishme e jetës dhe botës sonë, pavarësisht se nuk frymojnë apo të jenë fizikisht mes nesh. Jo se ata sa kanë qenë gjallë kanë kërkuar famën, por ata e kanë arritur atë parakohe me veprat e tyre, ndikimin e thellë të këtyre veprave në shoqëri, art, kulturë dhe historinë e një kombi. Shkrimtarët jo vetëm pasqyrojnë dhe rrëfejnë jetën, por ata i japin frymë asaj dhe formësojnë shoqërinë në të cilën jetojnë dhe marrëdhëniet njerëzore, ndryshojnë mënyrën e të konceptuarit të botës, jetës dhe të situatave sociale dhe historike, që ata i shprehin përmes artit të të shkruarit, ndaj të tashmes së paqëndrueshme, të ardhmes që shfaqet në horizontin e largët dhe të kaluarës në perëndimin e largët. Para pak ditësh u nda nga jeta një prej shkrimtarëve më të mirënjohur, pionier i letrave shqipe, një burrë plot virtyte, mik, koleg bashkëshort i devotshëm dhe një artdashës i çmuar, shkrimtari korçar, Petraq Zoto. Ajo ç’ka e bën edhe më interesante jetën dhe krijimtarinë letrare të shkrimtarit të mirënjohur korçar Petraq Zoto, sepse ai ishte aq i ëmbël në pamje, po aq edhe i ëmbël në penë, dhe mbi të gjitha i përkiste binomit jetësor njeri dhes shkrimtar. Ndjej një emocion të veçantë teksa shkruaj këtë esse, për këtë kitarë të çmuar korçare, që mbeti varur përjetësisht në degën e blertë të blireve të Korçës sonë, jo vetëm sepse rrëfimet e tij i kam lexuar që në fëmijërinë time, si një shkrimtar i letërsisë për fëmijë, por edhe më pas, eruducioni i tij si shkrimtar dhe intelektual ka hedhur dritë në shumë aspekte të krijimtarisë sime, një dritë aq të fuqishme, sa unë më pas u bëra një vëzhguese e krijimtarisë së tij letrare, deri edhe në intervistimin e këtij njeriu të shquar të letrave shqipe. Tregimtar terrifik, midis të mundshmes e të paparashikueshmes, shkrimtari Petraq Zoto në veprat e tij, zotëronte një ndjeshmëri mahnitëse në transformimin e një subjekti të vështirë në një subjekt të dritës e shpresës, mjeshtër i rrëfimit dhe fjalës së përkorë. Ai ka shkruar tregime dhe romane, që përhapnin tinguj e aromë lulesh. Sa shpirt njerëzor ka në veprën e tij! I pëlqente të eksperimentonte me prozën, i paparashikueshëm në ambicien e tij krijuese, sillte në vazhdimësi vlera të reja artistike. Për këtë flet shumë krijimtaria e tij disa dekada.

Petraq Zoto, Origjina, shkollimi dhe fillesa në udhëtimin e gjatë krijues

Petraq Zoto ka lindur në Ziçisht të Devollit, një fshat arsimdashës dhe me kulturë të hershme. Karakteristikë e këtij fshati tradicional e historik janë shtëpitë dykatëshe dhe rrugët e bukura të shtruara me kalldrëm. Fshat i njohur ndjeshëm për kitarat e serenatat që në vitet ’30-të, ku bëheshin mbrëmje vallëzimi dhe këndoheshin serenata, dhe një veçori se martesat në përqindjen më të madhe lidheshin nëpërmjet dashurisë. Nga Ziçishti kanë dalë vazhdimisht personalitete të spikatura të artit, kulturës, shkencës e historisë, sikundër Evllogjio Kurila, Doktor i shkencave në filologji e histori, që në fillim të shekullit të kaluar, mitropolit i Korçës në vitet ’30; Kosta Çekrezi, një ndër personalitetet më të shquar shqiptarë të gjysmës së parë të shekullit XX;nga Ziçishti ishte edhe Llambi Andrea, i cili solli automobilin e parë në Korçë.As vetë Mjeshtri i rrëfimit, Petraq Zoto nuk e mbante mend se kur qartësisht kishte filluar të shkruante. Në rininë e tij të hershme ka qenë i pranishëm në një takim me një nga shkrimtarët shqiptarë më në zë të shekullit XX-ë, një prej urave lidhëse më të fuqishme mes dy kombësive shqiptare dhe asaj maqedonase, shkrimtari modern që evokoi paqen dhe harmoninë mes kombeve, Sterjo Spasse. Trupmadh me flokë të gjatë e të dredhur përfund, sikundër e përshkruan Petraqi në një intervistë, të cilin e shihte me kërshëri të zbulonte ç’gjë të veçantë kishte ai njeri, Sterjo Spasse, që ishte bërë tashmë një shkrimtar i mirënjohur. Gjimnazisti pasionant i letërsisë nga Ziçishti, i mrekulluar dhe dashamirës i krijimtarisë së tij, i afrohet dhe i thotë se ka lexuar një roman të tij dhe gjatë leximit bënte përqasjen e personazheve të romanit me njerëzit që njihte dhe e rrethonin. Sterjo i hedh vështrimin, duke e parë me vëmendje dhe e inkurajon: “Lexo sa më shumë, dhe provo të shkruash!”. Shkrimi i parë i Petraq Zotos lindi pikërisht nga mbresat rreth atij takimi me shkrimtarin e shquar, dhe ja dërgoi gazetës “Zëri i Rinisë”, që për fatin e shkrimtarit të ardhshëm, nuk u botua kurrë. Por, Zoto nuk u dekurajua, dhe ndërkohë nisi të shkruajë tregime. Tregimet e para ia con shkrimtarit tjetër të mirënjohur nga fshati i tij, Sotir Andonit, i cili i tregon edhe sekretin se si punohet me tregimin. Pasionin për të shkruar dhe hedhur në letër gjithçka që i shihte syri e mendja, përvojat jetësore, Zoto filloi ta perfeksiononte duke frekuentuar rrethin letrar pranë pallatit të kulturës Korçë, një nga rrethet më aktivë të kohës, ku bëheshin diskutime të shumta krijuese, të krijimtarisë të Zotos, të Teodor Laços dhe të Koci Petritit, shokë e shkrimtarë që i përkasin një gjenerate të artë, duke lexuar krijimet e njëri tjetrit dhe bisedonin për to, por që ishin një shkollë e vërtetë letrare. Tregimi i parë që iu botua ka qenë një tregim për almanakun te “Korça letrare”, tregim që u përzgjodh nga vetë shkrimtari Andon Mara. Një tjetër iu botua në gazetën “Pionieri”, pastaj dhe një në faqen letrare të revistës “Ylli” e kështu në vijim. Ky ishte fillimi. Këto botime e inkurajuan dhe Petraq Zoto vazhdoi të shkruante në udhëtimin e gjatë krijues të tij deri në fund të jetës. Botoi librin me tregime për fëmijë, “Tirka”, të cilat i dërgoi në konkursin kombëtar të vitit 1966 dhe vlerësohet me Çmimin e tretë. Më pas Petraq Zoto zhvendoset nga fshati në Korçë, ku kalon pjesën më të rëndësishme të jetës së tij. Qyteti i Korçës e bëri për vete djaloshin nga Ziçishti, qysh herët, si qyteti që i priu lëvizjes kombëtare dhe kulturës së artit shqiptar. Korça e shkollës së parë shqipe dhe e Liceut Francez me kontribut universiteti, qyteti i serenatave e i korit pasionant karakteristik dhe i teatrit brilant, sikurse i një aradhe shkrimtarësh e artistësh me emër në mbarë vendin, mes të cilëve shkrimtari Petraq Zoto punoi e krijoi dhe e afirmuan atë si shkrimtar dhe si drejtues në sferën e kulturës dhe të artit. Për më se 30 vjet, Zoto ka qenë drejtor i Pallatit të Kulturës, pastaj i Teatrit, kryetar i degës të Lidhjes së shkrimtarëve e të Artistëve me 120 anëtarë. I inspiruar nga patriotët Themistokli Gërmenji, Mihal Grameno, Vani Kosturi, Sevasti Qiriazi e të tjerë në vitin 1981-ë, botoi një libër me tregime historike. Me një mënyrë tepër ndjesore të këndvështrimit personal e origjinal të botës e njerëzve që e rrethojnë, ka pasur arritje dhe suksese në karrierën e tij, por dhe i vëmendshëm ndaj kritikës letrare e kërkesave gjithnjë në rritje.

“Letërsia nuk është një fushë beteje, ku shkrimtarët kacafyten për t’i rrëmbyer trofetë njëri-tjetrit, por një arë e madhe, në të cilën çdonjëri punon një ngastër, e mbjell, e selit me përkushtim dhe vjel frutin e dëshiruar. Pra, secili ka pjesën e vet dhe mund të bëjë të vetën, thënë ndryshe, me çdo libër të tij të ri, të sjellë një vlerë të re letrare”, kjo është thënie brilante, kredoja e Petraq Zotos!

Në fjalën artistike të Petraq Zotos dëgjohej Mitrush Kuteli në bashkëbisedim me Vangjush Mion. Zoto ishte një rrëfimtar i talentuar dhe krijonte karaktere realiste bazuar në përvojën e tij personale, por edhe në eksperiencat jetësore, në vazhdën e paraardhësve të tij, elitën e shquar korçare të letrave shqipe, si Sterjo Spasse, Dritero Agolli, Sotir Andoni, Vasil Xhaçka, Teodor Laço, Vangjush Ziko, Petraq Kolevica, Petraq Samsuri, e cila vijon më tej, me më të rinjtë Thani Naqo, Andon Andoni,Gjergji Dushku, Skënder Rusi, Ylber Merdani, Kostaq Duka, etj, etj.

Shkrimtari i mirënjohur korçar Petraq Zoto si një pionier i letrave shqipe, mbetet një rrëfimtar terrifik, zotëronte talentin dhe forcën letrare –artistike në ndërtimin e karaktereve realistikë me një sens të mprehtë; të së mundshmes e të paparashikueshmes, një vështrim të brendshëm dhe ndjeshmëri mahnitëse, stil poetik që synonte subjektin e vështirë, ta transformonte në një subjekt të dritës e shpresës, arrinte të depërtonte brenda të bukurës e njerëzores.

Postscriptum

Petraq Ilia Zoto lindi në Ziçisht të Devollit më 20 dhjetor 1937. Ka kryer Institutin Pedagogjik dyvjeçar “Aleksandër Xhuvani” në Tiranë, degën gjuhë-histori, pastaj edhe Universitetin e Shkodrës, degën gjuhë-letërsi.Afro dhjetë vjet punoi në arsim, mësues në Devoll dhe në Korçë. Në vitin 1969 u emërua drejtor i pallatit të kulturës të Korçës, më pas drejtor i teatrit “A. Z. Çajupi”. Në dhjetor të vitit 1986 u shkarkua nga detyra për një koncert recital që u konsiderua me shfaqje të huaja borgjezo-revizioniste. Ndaj kësaj mase reaguan mjaft shkrimtarë e artistë, së pari Dritëro Agolli, kësisoj u rikthye në detyrë në tetor 1988. Në vitet 1981 – l991 ka qenë edhe kryetar e degës së Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve për rrethin e Korçës. Petraq Zoto mbylli sytë përgjithmonë me 6 Shtator 2015, në shtëpinë e tij në Tiranë, pranë bashkëshortes, Tatjana, me vështrimin nga qyteti i magjishëm i Korçës nuse e plakë, ku dhe mori jetë nektari i krijimtarisë së tij letrare. Librat e shkruar prej tij, me krenari mbajnë emrin dhe mbiemrin Petraq Zoto- të njërit prej mjeshtrave të letrave shqipe. Prehu në Paqe, Mjeshtër i Rrëfimit dhe Fjalës së Përkorë!

Veprat dhe çmimet e shkrimtarit Petraq Zoto

Vëllime me tregime: -Dritat nuk u shuan,1967,/Taksia u ndal te kthesa,1969,/Kumbimi i një krisme,1975,/ Bredhi i gjelbër,/1981,/Nesër bëhet vonë,1986,/Enigma e një ftese 2014-ë.

-Libra për fëmijë e të rinj, me tregime: -Mësuesi im i parë, 1966,/Ndërgjegjja 1967,/ Tregimet e një nxënësi,1968,/Tregime,në greqisht-Tiranë,1968,/Mëngjesi i përflakur,1972/Mësuesi i parë,/ Prishtinë,1968,/Tregimet e një nxënësi,botim për lexime jashtë klase,Prishtinë,1972,/Tregime të zgjedhura,1975,/ Ndërgjegjja,botim për lexime jashtë klase,Tiranë,1976,/Dy buzëqeshje,1981,/Gjahu i së dielës,1984.

-Romane: Verka ,1971,/ -Për sot dhe për ditët që vijnë,1978, Kali fluturues 1989, -Bishti i dhelprës,1997, Burimi i drerit,1999,/Genta, 2004,/Vetja tjetër,2010-ë.

–Çmime kombëtare: -Tirka, Cmim i III 1966(u botua në dy libra :Mësuesi im i parë 1966 dhe Ndërgjegjja 1967,/Tregimet e një nxënësi, çmim III, 1969,/Mëngjesi i përflakur, çmim II, 1971,/ Sot erdhi dita, çmim III 1978 (u botua me titullin; Për sot dhe për ditët që vijnë,/ Gjahu i së dielës -libri më i mirë për vitin 1984 në prozën shqiptare për fëmijë e të rinj,/Nesër bëhet vonë, çmim II,1986,/Kali fluturues, çmim III,1989,/Bishti i dhelprës, çmimi “Ezopi” nga shoqata mbarëshqiptare e shkrimtarëve për fëmijë e të rinj dhe ambasada greke në Tiranë, 1998,/Burimi i drerit, “Penda e argjendtë”, viti 2000.Kohët e fundit jetonte në Tiranë dhe punonte në shtëpinë botuese “Mësonjëtorja”, redaktor i botimeve letrare.

NE FESTEN E VJELJES SE RRUSHIT NE BERAT

September 13, 2015 by dgreca

Ministri i Bujqësisë Parariti – Jemi përqëndruar në prodhimin e verërave elitare/
Nga Berati Sulo Gozhina/
BERAT- Tashëm festa e vieljes së rrushit në Berat, në kantina “Çobo”, edhe në të tjera si kjo, i kalon përmasat e festës Kombëtare, nga viti në vit në këtë festë marin pjesë shumë të huaj të ardhur nga shtete të ballkanit, Maqedonija, Mali Zi, Kosova, Kroacija, Turqija etj, pjesmarës në këtë festë janë dhe të huaj të tjerë nga shtetet e Europës e më gjerë. Ndryshe nga një vit më parë pjesëmarrja ka qënë më e madhe, madje pronari saj Petrit Çobo në fjalën e mirëseardhjes pohon i kënaqur mbushjen e sheshit para kantinës, çka do të thot për të interesi që kanë biznesi, tregtarët, por dhe kolegët prodhues për t ëshkëmbyer eksperiencën jo vetëm të organizimit të përsosur të kësaj feste. Këtë vit, festa ka mbledhur mbrëmjen e djeshme pranë kantinës, ministra, deputetë, përfaqësues të trupit diplomatik në vendin tonë, artist, gazetar dhe prodhues verash nga Shqipëria, Kosova, etj.
Thuajse në të gjithë vendin tonë mesi i muajit Shtator shënon pikërish dhe pjekjen e frutit të rrushit, gjë e cila i hap rrugën prodhimit të verës.
Edmond Panariti – Pjesëmarrës në këtë festë Ministri i Bujqësisë Zhvillimit Rural dhe Administrit të Ujërave, Edmond Panariti, u shpreh se tashmë vendi ynë ka filluar të prodhojë verëra elitare dhe padyshim një prej tyre është vera Çobo. “Ne kemi filluar të konsolidojmë këtë prodhim, madje elitarr sepse traditën e prodhimit të verës e kemi pasur me kohë, por tashmë po konsolidojmë prodhimet tona, jo vetëm cilësore. Kantina Çobo është e njohur për prodhimet e saj dhe ne tashmë kemi filluar të prodhojmë vera elitare.”, të cilat kanë filluar të çajn vetë, madje pa shumë marketing, tregun e huaj atë të ballkanit dhe të europës e më gjerë. Prodhimi i rrushit dhe i nënprodukteve të tij ka bërë që të rriten kërkesat për ekspert gjë të cilën këtë vit por dhe më parë rruga drejt tij ka marë një zhvillim masiv, duke dominuar në radhë të parë me prodhimet elitare. Ndaj mbështetja jonë
dhe e qeverisë do të jetë vendimtarë në stimbulimin e fermerve në shtimin e prodhimeve të tilla që i sjellin veçse të ardhura dhe mirqënie. Puna jonë dhe e specialistve në Bashkitë e reja do të jetë epërqëndruar edhe tek prodhuesit e rrushit dhe tek prodhimet e verërave eletare pasi vetëm kështu mundet të cajm në tregjet botrore.

Konsulli i Vlorës – Organizimin e të tilla aktiviteteve e shikon si një mundësi mjaft të mirë për zhvillimin e trurizimit Konsulli i Përgjithshëm i Italisë në Vlorë Stefano Bergesio, i cili shprehet se kjo traditë është një mundësi për tërheqjen e vizitorëve. Në vijim të fjalës së tij, Bergesio citon: “Është hera e parë për mua që vijnë këtu në këtë festë dhe jam shumë i kënaqur që jam këtu. Më bëhet qejfi sepse kultura e verës është e pranishme dhe këtu në Shqipëri. Mendojë se kjo traditë përbën një urë lidhëse mes Italisë dhe Shqipërisë. Pak më parë bëra një takim me kryetarin e bashkisë së Beratit Petrit Sinaj dhe ai më konfirmoi një shtim të numrit të vizitorëve dhe siç dhe shihet ka një shtim të numrit të vizitorëve në të gjithë Shqipërinë. Shumë turistë italian kanë qënë këtë vit në Shqipëri dhe një traditë e tillë si tradita e verës për mua është
një mundësi për tërheqjen e turistëve.”

Petrit Çobo – Me një traditë të trashëguar brez pas brezi familja Çobo në Berat deklaron se këtë vit prodhimet janë shumë të mbara dhe se festa e verës po bëhet çdo vit e më e madhe. Petrit Çobo, pronar i kantinës, thotë se kjo traditë të bëhet edhe në kantina të tjera për të shtuar vlerat e verës së zonës. Ajo që na bënë të bashkpunojm është rritja e cilësisë së verës, kryesisht të përqëndruar jemi tek vera elitare, që zë një vend të konsiderueshm në tregun vendas dhe të huaj.

Pjesmarës në këtë festë ka qënë dhe Drejtoresha e Përgjithshme e Doganave, Pranvera Fagu, e cila ka vlersuar kantinën e Verës “Çobo”,në Urë-Vajgorore, si një nga bizneset prodhuese e treguese të pijeve akoloke në vend që përdor rregullisht pullën fiskale,duke mbrojtur, jo vetëm veten para ligjit, por edhe konsumatorin. Më herët Fagu ka inspektuar punën e Doganës së Beratit dhe grupeve të ngritura në terren për luftën kundër informalitetit. Sipas saj, qëllimi i këtyre inspektomeve nuk ka qënë vetëm e përqëndruar tek bizneset por edhe tek kryerja e detyrës funskionale të vetë punonjësve të Doganës së Beratit. Pas inspektimeve,Fagu është shprehur se,në luftën kundër informaliteti,ne si qytetarë jemi aktorët kryesor veç bizneseve sepse jemi ne ata që detyrojmë bizneset të jenë formal ose joinformal. Përsa i përket grupeve të punës në terren, ka thënë Fagu,administrata shtetërore,në
mënyrë të veçantë administrata tatimore dhe ajo doganore,janë prej ditësh në terren dhe për të gjitha rastet kur janë vërejtur shkelje,janë bërë proçesverbalet e nevojshme, janë vendosur “sekuestro” dhe janë ndëshkuar me masa administrative

Në festën e rrushit,në evenimentin që organizohet çdo vit në këtë kantinë,kanë qënë të pranishëm edhe Ministrja Ermonela Felaj, kreyetare e bashkisë të Urës Vajgurore Juljana Memaj, deputeti Eduart Shalësi si dhe ambasador të shumtë të akredituar në vendin tonë, princi Leka si dhe drejtues të pushtetit vendor i cili ka cituar se kam ardhur dhe herë të tjera në Berat ndërsa në një fetë të tillë vij për herë të parë dhe po shoh se me punën ton të përqëndruar në prodhimet bio dhe elitare do të shumfishojm prodhimet, dominojm tregjet e vendit dhe të huaj. Festa ka vijuar më pjesmarjen e grupit të këngrve e valleve të bashkisë të Urës Vajgurore, e ftuar e vaëant në festë ka qënë këngëtarja Marisa Ikonomi .
E veçanta e festës ka qënë se për shtypsit e rrushit në menyrë primitive të traditës është ndarë dhe një kupë e cila për fituesen ka qënë e shoqëruar me një shishe vere tre litroshe e prodhimit te 5 viteve më pare.

Letra e fundit e Mitrush Kutelit për të shoqen

September 13, 2015 by dgreca

E dashur Efterpi,/

Këtë letrë, që është, ndofta, e fundit, desha të ta shkruaj me dorë, po nuk mund. Sot nuk e kam dorën të sigurtë, më dridhet. Ti s’je këtu. Ke shkuar me Pandin në Rrushkull për të parë Poliksenin dhe Atalantën. Të nxita më shumë unë. Nga brenga, nga malli. Jam vetëm në shtëpi. Doruntina ka shkuar të lozë me vajzat e Bajramit.

Mendjen e kam të turbullt nga pagjumësia, nga ëndrrat e këqia. Sikur më ndiqnin gjermanët, që të më varnin. Iknja me vrap, hynja në gropa e puse, dilnja prapë. Ata më ndiqnin. Ment më kapnin. Iknja përsëri. Në një çast u gjende edhe ti pranë meje. Dhe iknim. Pastaj u ndamë. Fundja u gjenda i ndjekur nga njerëzit tanë. Prapë gropa, puse, gremina. Sikur isha në Berat, nën Kala. Në një sterrë të Kalasë, pranë Kishës. Më tej, në Fier. Kisha shpëtuar nga ndjekjet dhe kërkonja ndonjë shtëpi për t’u fshehur.

Isha i zbathur, i zveshur. Dikush më thirri: “Qëndro, Dhimitri! Të zumë”. Më rrethuan, më zunë dhe po më shpinin të më vrisnin. Unë qeshnja. Kisha qef të më vrisnin… Dhe ja, u gjenda në burg. Shumë njerëz. Midis tyre Sofo Çomorra, që ka vdekur. Më shikonte me dhembje. “Si u bë kështu, o Pasko? Ç’ke bërë?” –“S’di”. –“Shiko këtu”. Dhe më dha ca shkresa të shkruara bukur: një akt akuzë dhe ca lidhje të tjera. Më quanin bejtexhi. Më thoshin se kisha bërë një vjershë për glyrën me rima italiane. Pashë Andrean. I ardhi keq. U vendos të më vrasin. Prapë u gëzova. –“Fundja, do vdes, thashë. Do të shpëtoj. Do çlodhem. Jeta ime ka qenë shumë e turbullt, e ngatërruar, e mirë dhe e keqe. Sa mirë që mbaroi”. Kur u ngrita, ti po bëheshe gati për në Rrushkull. Kokën e kisha, dhe e kam, të rëndë. Ti shkove më 7 e gjysmë. Pas 5 minutash ardhi Ilua i Sterjos e më solli lajmin: vdiq Thanas Cikuli… Sipas mendjes sime, shpëtoi. E kam zili. Vdekja është prehje e madhe, shkëputje nga dhembjet. Vërtet, edhe nga gazet, por në një kohë, kur njeriu është shumë i sëmurë, i mërzitur, vdekja është shpëtim: nga dhembjet fizike e shpirtërore. Që të dyja janë të rënda. Ti e di sa dhembje të tilla kam pasur në kohën e fundit. Njëra, që ti ma di, është se si pasojë e tyre nuk jam i zoti të punoj, të krioj, të paguaj bukën që më jep shteti për vete e për fëmijët. Unë s’kam qënë e s’dua të jem kurrë parazit. Po ç’të bëj, grua? S’mund. Kokën e kam të turbullt…..

Letrën e nisa për tjetër gjë: të të përsërit porositë e mija të fundit. Më fal se të mërzit. Unë t’i kam thënë kaq herë. Të kam helmuar jetën, sepse edhe mua ma kanë helmuar të tjerët. Dhe s’kam qënë i zoti ta mbaj helmin për vete, siç më takon. Ky qoftë i fundit që po të sjell.

Ne u bashkuam, rrojtmë, dhe bëmë fëmijë në vjete stuhie: burg, urbanizëm, hotel. Po atëhere kisha shëndet dhe i kapërxeva të gjitha. Tani, ti e di… I di ditët e netet e mija. Sëmundjet dhe brengat më brehnë, më hëngërn. Unë e shoh tani vdekjen si një lirim nga dhembjet. Nuk e dua, po nuk e largoj dot. E shoh se afrohet, më çik. Më vjen keq se do t’i le fëmijët të vegjël, pa krah, mbase në vobekësi të madhe, në pamundësi për t’u arritur synimeve. Pensioni im nuk do të mjaftojë. S’kam “vjete shërbimi”. Domosdo, 22 vjet jashtë. Edhe atje kam punuar sa jam shuar, por këtavjete pune nuk peshojnë për efekt pensioni. Fati im i keq, fati i tyre i keq. Ndofta, pas vdekjes, kur të pushojnë pasionet dhe urrejtjet, shteti ynë mund t’ju ndihmojë për hir të punës sime së kaluar: në gazetari dhe letërsi, që në moshë të njomë, dhe sidomos në fushën ekonomike. Një pjesë të shkrimeve të mija-shqip dhe rumanisht- janë aty, në Bibliotekën Kombëtare. Disa njerëz i dinë përpjekjet e mija kundër kapitalit italian, kundër grabitjeve gjermane. Kam punuar pa interes vetiak, bile kundër interesit vetiak. Nuk kam ndjekur kurrë pasurimin tim, sepse ky pasurim mund të bëhej vetëm me dy mjete: me vjedhje (ka njëmijë e një mënyra vjedhjeje dhe unë s’kam përdorur asnjërën) dhe me trathëti, duke u shërbyer të huajve për të grabitur vendin dhe duke marrë para për këtë shërbim. Zgjodha rrugën e kundërt: luftën kundër atyre që donin të grabisnin, atyre që grabisnin. Nuk i ndala dot të tëra, jo se s’desha, jo se kisha interes, po se s’munda. Kaq munda, kaq bëra. Kundër grabitjeve italiane, kundër grabitjeve gjermane, kundër grabitjeve jugosllave. Nuk zgjodha kurrë udhën e rehatit vetiak, udhën e “urtë e butë e lugën plot”. Kam punuar shumë, kam dashur shumë, kam gabuar shumë. Tani jeta shkoi, nuk kthehet dot, nuk ndreqet dot. Të kam treguar se gjermanët do të më varnin përpara bashkisë, kur muarr vesh se kisha sabotuar nxjerrjen e monedhës së re që donin të bënin. Më shpëtoi fati. Nuk do të skuqem kurrë nga turpi as me veprimin tim në ditët e para të çlirimit. Punova si i marrë, luftova kundër grabitjeve jugosllave. Aq më fort nuk mund të skuqem nga turpi për veprimtarinë time praktike-në fushën ekonomike-në Rumani. Edhe atje kundër gjermanëve. Unë kam pasur gjithnjë, si bir i një populli të vogël, një urrejtje të madhe kundër idesë së zezë “popuj mbi popuj” ose “të mëdhenj mbi të vegjël”, por “popuj përkrah popujsh”. Ky parim ka ushqyer në mënyrë të vetëdijshme dhe të pavetëdijshme, automatikisht, veprimtarinë time. Kam qënë kundër rusëve sepse ata mbajnë nënvete dhe shkombëtarizojnë popuj të tjerë; kundër gjermanëve sepse kanë shfrytëzuar dhe zhdukur popuj të tjerë, kundër anglezëve për të njëjtën arësye. Biri i një populli të vogël nuk mund të bënte ndryshe. Në Rumani kam luftuar, aq sa mund të luftojë një njeri i vogël, kundër shfrytëzimit të kapitalit vëndas dhe të huaj. Këtë qëndrim kam pasur edhe kur isha drejtor banke. Një nga pasojet e para ka qënë një “skedë e zezë” në aparatin gjerman të Vjenës, më 1940-41. Për këtë “skedë të zezë” ardhi e më foli dikush në bankë: “Ç’po bën kështu? Nuk e di ç‘të pret? Pse kundërshton që vëndin e kapitalit çifut ta zerë kapitali mik gjerman?” Unë di një gjë: kapitali s’mund të jetë kurrë mik, po vetëm kapital. Ay ushqehet me fitime, mbahet me fitime, rron për fitime. Dhe fitimet s’kanë kurrë të mbaruar. Njëja kërkon të bëhet dy, dyja katër, katra tetë, mija dhjetë mijë, milioni qindmilion e kështu me radhë. Në dëm të njerëzve, të popujve. Si ish drejtor tri bankash (gjithnjë i varfër) di se fitimi i vjetër nuk ngopet me fitim të ri, siç nuk ngopet deti me ujë.

Do të më njohë dhe do të më kuptojë dikush, të paktën pas vdekjes? Nuk di. Desha të më kuptonte dhe njihte jo për nder e lavdi, po që fëmijët e mij-të cilëve u le trashëgim punën dhe ëndrat e mijatë mos vuajnë për bukë sa janë të vegjël, të ndjekin studimet dhe të gjejnë udhën e tyre në jetë.

Jam i sigurtë se po të vlerësohej në këtë drejtim puna dhe përpjekjet e mija në të kaluarën, fëmijët nuk do të vuanin.

Nisa të të shkruaj një letrë të shkurtër lamtumire, dhe u nxeva-ndonse më buçasin veshët e më dhemb koka prapadhe shiko se ku arrita.

Dëgjo!

Shenjat nuk i kam të mira. Tensioni ngrihet e ulet, zemra ngec. Nisem për në zyrë a për shëtitje dhe më priten këmbët, më mbahet fryma. Ndalem e helmohem me ilaçe. Netet i kam skëterrë, siç e di vetë. Këto të gjitha thonë se nuk e kam të gjatë. Pra, mos u hidhëro se po të porosit edhe një herë.

1. Kur të vdes mos bëni lajmërime nga ato që ngjiten nëpër muret.

Vdekja është një ngjarje që i takon atij që vdes dhe shtëpisë së tij. Pse ta dijë bota? S’dua!

Nuk do të lajmëroni, para varrimit, asnjeri, me përjashtim të pesë a gjashtë njerëzve më të afërmë për të bërë formalitet e varrimit dhe varrimin. Kaq!

S’kam qef të mërzit njeri. Sikush ka hallet e veta.

2. Dikur kisha dashur të varrosesha në Pogradec, pranë babajt e nënës ose lart në gështenjat, në Shën e Djelë. Tani e kam ndryshuar mendjen. Varrimi është një ngatërresë. Varrosmëni këtu, në Tiranë. Gjith Shqipëri është! Nuk dua asnjë shkrim mbi varr. Vetëm një kryq, si babaj, gjyshi, stërgjyshi.

3……………………..

4. Fëmijët i porosit ta duan vendin dhe gjuhën tonë gjer në vuajtje.

Të mos u shqasë zemra kundër Shqipërisë as kur do të vuajnë pa faj. Atdheu është atdhe, bile atëhere kur të vret. Këtu kanë lindur, këtu të rrojnë me mish e shpirt, qoftë edhe me dhembje. Atalanta dhe Pandeli kanë prirje për letërsi. Le të mbarojnë studimet në ndonjë degë praktike-ajo fizikë; ay, mjekësi ose ndonjë fakultet tjetër, fjala vjen, për arësimtar, -dhe le të merren edhe me letërsi. Por jo si profesjon kryesor. Profesionismi në letërsi, në vëndin tonë, është, hë për hë, një rrugë vuajtjesh, buka e tij është e hidhur. E hidhur, them, për atë që s’di marifete dhe hipokrizira. Tereni i letërsisë është një tokë tek gëlojnë gjerprinjtë. Të vrasin shokët, se ju bën hije. Dhe kur nuk u bën hije do të thotë se nuk je i zoti për letërsi. Dorëshkrimet ja u le atyre të dyve, sidomos Pandeliut. Të mos i prekë askush! Ay do të rritet, do të lexojë shënimet e parealizuara, do t’i përpunojë. Për këtë duhet të grumbullojë më parë shumë kulturë. Talenti, prirja nuk vlejnë asgjë pa punë, pa kulturë.

Askush të mos më prekë dorëshkrimet para se të më rritet djali! I vini në arkë, i mbyllni!

Polikseni dhe Atalantë! Pandeli dhe Doruntinë! Të doni njëri tjetrin, të ndihmoni njëri tjetrin, të duroni njëri tjetrin! Mos vini re vogëlsirat, mos u grindni për vogëlsira, për asgjë. Hithni tutje inatin, se ay është burim i shumë të këqijave. Përpiqi të mos ju rritet mëndja. Inati dhe mendjemadhësia na kanë bërë dëme të mëdha. Na prishnë. Zemra juaj të mos njohë urrejtjen, grindjen, mërinë. Urtësi, butësi, zemërgjërësi! Hapni sytë për çdo hap që bëni në jetë. Jeta mund të prishet nga një hap i gabuar, vetëm nga një hap. Pastaj vinë greminat. Kur t’ju vijë koha, martohuni. Të dëgjoni zërin e zemrës, po edhe të arësyes. Shpesh, zemra të shpje në udhë të gabuar, në qoftë se nuk e drejton arësyeja. Mos i kërkoni shumë jetës, sepse jeta është koprace në mirësi. Mos ëndëroni ato që nuk realizohen dot. Mos u matni me hijen e mëngjezit, që sjell mëndjemadhësinë. Do t’i kërkoni jetës aq sa mund t’ju japë.

Ta doni dhe nderoni mamanë, se ka qënë trime në jetë, ka vojtur shumë. Të dy kemi vojtur. Embëlsojani pak pleqërinë pas kaq tufanesh. Ajo ka grumbulluar shumë përvoje nga jeta e hidhur, dhe kjo përvoje mund të jetë e dobishme për ju, që të mos vuani.

Doruntina është më e vogla. Ajo ka nevojë për mjaft vjet ndihme dhe drejtimi. Mos i kurseni ndihmën tuaj, që të mund të prehem i qetë në dhe.

Mos më qani! Mbahuni! Unë e rrojta jetën, mbarova qerthullin tim. Nuk dua t’ju shohin të tjerët kur qani. Më dëgjoni? Lotët janë të kotë. Kush vdes nuk ngjallet. Unë asqë dua të ngjallem, asqë dua ta filloj jetën përsëri. Mjaft! Këtë porosi mos e shkelni.

5. Efterpi, më fal për këtë mërzitje të fundit! Mbahu dhe jepu zemër fëmijëve. Bëj siç të porosita. Mos ndrysho asgjë. Nuk dua njerëz në varrimin tim. Më të shumtit vinë për sehir, për formë. Unë i kam urryer ngahera varrimet e bujëshme, me kallaballëk. Edhe disa fjalë: kuptohet se nuk do të lajmërosh as njerëzit e tu, këtu ose në Korçë, me përjashtim të Foqit dhe Nestit.

Të përqafoj, të lutem të më falësh dhe lamtumirë.

Yti

Dhimitraq

EKREM BARDHA: LUFTONI KORRUPSIONIN QE DIASPORA TE INVESTOJE NE SHQIPERI

September 13, 2015 by dgreca

Ekrem Bardha njihet më së shumti si biznesmen i suksesshëm në Amerikë dhe në Shqipëri, por kontributi i tij nuk është vetëm në tregti. Në 40 vite emigrim në SHBA, ai së bashku me qindra e mijëra shqiptarë të tjerë të diasporës kanë luajtur një rol të pazëvendësueshëm në çështjen kombëtare, dhe sidomos në çlirimin e Kosovës dhe arritjen e pavarësisë së saj.

Jo me luftë e me armë në krahë, por me lobime përmes kongresistëve e senatorëve amerikanë e deri tek presidenti Klinton. Por për këtë pjesë të historisë pak ose aspak është folur publikisht. Qëllimisht apo jo, kjo nuk dihet me saktësi! Por pas kaq shumë vitesh pritje ka ardhur koha e së vërtetës. Kush e bindi Amerikën për të ndërhyrë në Kosovë? Kush ishin shqiptarët e diasporës në SHBA që lobuan fuqishëm për vite me radhë e realizuan dhjetëra takime me Departamentin Amerikan të Shtetit, për t’i dhënë fund gjenocidit në Kosovë? Cilat ishin reagimet e para të Shtëpisë së Bardhë, sa e njihnin ata situatën në Kosovë, Luftën e UÇK-së, dhe si ndryshoi qëndrim Amerika ndaj Ish Jugosllavisë. Për të gjitha këto, por jo vetëm vjen në një rrëfim për KosovaPress, Ekrem Bardha, shqiptar i Diasporës në SHBA që bashkë me shumë miq të tjerë, kanë bërë të pamundurën për të parë Kosovën e lirë dhe të Pavarur, ashtu sikurse është sot…

Ekrem Bardha flet me bindje se në shpalljen e pavarësisë së Kosovës një rol vendimtar e ka luajtur diaspora shqiptare në SHBA që bindi autoritetet amerikane të ndërhynin në këtë konflikt. Por fatkeqësisht; politika nuk ka folur për këtë meritë; dhe as të tjerë nuk kanë shkruar për kontributin e diasporës.

“Janë me qindra dhe mijëra bashkatdhetarë të Diasporës së Amerikës që kanë dhënë një kontribut për Pavarësinë e Kosovës. Kam pritur që të thuhet e vërteta, të shkruhet e vërteta, për një kohë të gjatë pas Pavarësisë, dhe nuk është bërë, nuk ka ndodhur. Kjo ka të bëjë me politikanët, sigurisht ata në Kosovë, për arsyet e tyre. Mund t’ju them se Diaspora e Amerikës për Pavarësinë e Kosovës ka dhënë nj ë kontribut që sot ne gëzojmë shtet të pavarur në Kosovë……Mundëm të bindim diplomacinë amerikane duke filluar nga kongresistët, Kongresi Amerikan, Senati Amerikan, senatorët, politikën amerikane deri në Departamentin e Shtetit, dhe në fund vendimi që mori presidenti Klinton, që ndihmoi dhe luftoi për Pavarësinë e Kosovës. Unë mund të them sinqerisht që kjo është absolute, për ne dhe për popullin e Kosovës ka qenë një fat i madh që Amerika është një shtet demokrat dhe paqedashës:, ka thënë ai.

Por sigurisht që nuk mund të mos flitet për rolin e madh që UÇK dhe qeveria e atëhershme e Kosovës, (ish presidenti Ibrahim Rugova) kanë pasur në arritjen e Pavarësisë. Ekrem Bardha thotë se UÇK bëri një luftë heroike, por ashtu dhe ish-presidenti Rugova pati kontributin e tij, por përballë Millosheviçit dhe një shteti të fuqishëm ushtarakisht si Serbia, nuk mund të arrihej liria, pa ndihmën e Amerikës dhe diasporës.

“UÇK luftoi heroikisht gjithashtu ka ndihmuar patjetër ish Presidenti Ibrahim Rugova. Por duhet të kuptojmë diçka që ish Jugosllavia dhe Serbia kishin të bënim me një kriminel si Millosheviçi, dhe me një shtet shumë të fuqishëm ushtarakisht dhe me gjithë luftën heroike që UÇK luftoi, dhe me gjithë gjenocidin e paparë që i ndodhi atij populli, po të mos ishte Diaspora e Amerikës me mbështetjen dhe përkrahjen e diplomacisë amerikane, unë jam i bindur se pavarësia e Kosovës nuk do të ishte realizuar”, ka thënë Bardha.

Për UÇK-në, Amerika në fillim nuk kishte krijuar një mendim të mirë. E quante organizatë terroriste, sepse pak e njihte situatën në Kosovë, dhe rolin që kishte UÇK në këtë luftë. Ekrem Bardha tregon se si gjatë një takimi me përfaqësues të shtetit amerikan, Këshilli Shqiptaro-Amerikan, arriti të ndryshonte mendim, dhe të tregonte se luftëtarët e UÇK-së, nuk ishin terroristë, por luftonin kundër gjenocidit serb për të mbrojtur familjet dhe tokën e tyre.

“Kemi takuar nënministrin e Jashtëm Gilbert në zyrën e tij. Sigurisht ai na pranoi për të biseduar për situatën që ishte krijuar në Kosovë, dhe në bisedë e sipër lidhur me atë se çfarë kërkuam ne dhe nisur nga raporti që bëmë mbi atë se çfarë po i ndodhte atij populli; ai hapi një sirtar në zyrën e tij dhe për herë të parë unë shoh emblemën e UÇK-së, dhe tha: E shikoni këtë? (Ishte Geri Kokalari, etj,) dhe tha -Kjo organizatë është organizatë terroriste.” Unë të them të vërtetën isha një nga ata që reagova dhe i them në anglisht; Shame on you!, që në shqip do të t hotë, është me të vërtetë një turp që ju po shpreheni në këtë mënyrë sepse ata, UÇK-ja, nuk janë terroristë, por luftojnë për pavarësinë dhe për të mbrojtur familjet e tyre pasi atje është krijuar një gjenocid i paparë i Millosheviçit. Kështu në këtë kohë, situata dhe reagimi ishte shumë e ashpër. E mori fjalën Geri Kokalari, unë në një moment mendova se do të na arrestonin, por edhe sot e ndiej veten kryelartë që ndodhi në këtë mënyrë dhe mbas disa ditëve, nënministri Gilbert u largua nga Departamenti i Shtetit, dhe u ndryshua politika projugosllave, dhe aty filloi politika amerikane që të ishin në favor të problemit të Kosovës. E ndiej veten kryelartë se aty filloi që të merrej me seriozitet nga ana e Diplomacisë Amerikane çështja e Kosovës, dhe deri te Presidenti Klinton”, tha ai.

Ai shtoi se Ishte një punë e vështirë, madje e rrezikshme për t’i bindur politikanët amerikanë që të ndërhynin në Kosovë. Reagimet e tyre të para, ishin jo fort optimiste, por pak nga pak lobi shqiptar bëri punën e vet; sqaroi situatën në Kosovë dhe bindi kongresistët se Kosova ishte në të drejtën e saj.

“Nuk e njihnin Kosovën, për shembull mund të përmend shumë aktivistë të tjerë që na pyesnin;Brumfield,një nga kongresistët më të njohur që merrej me politikën amerikane na pyesnin z.Bardha e kam problem, na pyesin kolegët e mi, ç’është kjo Kosovë, ku bie Kosova, nuk dinin, nuk kishin dijeni fare. Prandaj ishte një punë e gjatë, e rëndë që ne të sensibilizonim dhe të shpjegonim se ku bie dhe ç’është Kosova, ç’hall ka Kosova, çfarë problemi ka Kosova”, tha Bardha.

Ekrem Bardha po shkruan një libër për këtë periudhë. Pikërisht pë r të rrëfyer historinë dhe rolin e vërtetë që ka dhënë diaspora shqiptare në Amerikë, në shpalljen e pavarësisë së Kosovës. Sepse ata të përndjekur këmba-këmbës nga spunazhi jugosllav në Amerikë, rrezikuan edhe jetën.

“Në rastin e librit tim thuhet e vërteta me dokumente, jo të falsifikuara, të ndodhura realisht si ka ndodhur, me fakte, me foto më të gjitha, do të jetë me fakte vetëm e vërteta, dhe dua që për diasporën të tregohet vetëm e vërteta. Dhe ne si Diasporë ishin me qindra e me mijëra që vumë dhe veten tonë në rrezik edhe jetën. Pse? Se Jugosllavisë i ishte dhënë e drejta që UDB, spiunazhi jugosllav penetronte në Amerikë dhe janë bërë vrasje goditje në Chicago, Detroit, Neë York, në Evropë, në Belgjikë.Në demokracinë e Amerikës këta ishin të lirë,sigurisht në bashkëpunim për fat të keq me shqiptarë që ishin bashkëpunëtorë të UDB-së Jugosllave”, ka thënë Bardha.

Ëndrra për ta parë Kosovën e lirë dhe të pavarur nuk ishte vetëm e shqiptarëve që po e shihnin me sy dhe po e përjetonin luftën, por edhe e diasporës shqiptare deri në Amerikë. Kjo ëndërr ishte aq e fuqishme sa ata nuk u ndalën kurrë, dhe nuk u mjaftuan vetëm me sukseset e arritura personalisht në tregti e biznes. Ekrem Bardha rrëfen historinë e shqiptarit nga Tuzi i Malit të Zi i cili u dënua nga ish Jugosllavia me 7 vite burg, por ishte pikërisht ky rast që bëri kthesën historike të ndërprerjes së marrëdhënieve diplomatike e tregtare të Amerikës me Jugosllavinë.

“Është fare e lehtë të jap një përgjigje! Me qindra dhe me mijëra shqiptarë në Diasporë, për shembull më lejoni t’ju them, në rastin e një bashkëatdhetari nga Tuzi i Malit të Zi, ai ishte nënshtetas shqiptaro-amerikan ju dha leja të vizitonte atdheun e tij në Tuz dhe u arrestua dhe u dënua me 7 vjet burg. Kjo ishte e palejueshme në demokracinë e Amerikës. Politika e Jugosllavisë ishte: shikoni se kështu do t’ju gjejë; frika dhe terrori që vazhdonte dhe në Amerikë. Këtë Amerika nuk e pranoi, KongresiAmerikan nuk e pranoi, dhe brenda disa orëve me në krye kongresistin Brumfield mik i shqiptarëve votuan në kongresin amerikan 164 vota për të ndërprerë marrëdhëniet diplomatike e tregtare me Jugosllavinë. Kjo ishte hera e parë që iu hodh bomba Jugosllavisë, aty filloi çështja e Kosovës, dhe ky u lirua brenda disa orëve me ultimatumin që dha Kongresi Amerikan, dhe këtë e ka bërë Diaspora”.

Çështja e Kosovës e shtyu diasporën në SHBA që të krijonin në politikën amerikane një lobim shqiptar që do të mbronte interesat e popullit shqiptar kudo që të ishte. Dhe për këtë u krijua Këshilli Shqiptaro-Amerikan, roli i të cilit që vendimtar.Ekrem Bardha tregon se Këshilli Shqiptaro-Amerikan ishte shumë i respektuar në politikën amerikane, në departamentin e shtetit e deri në Shtëpinë e Bardhë.

“Këshilli Shqiptaro-Amerikan u krijua me sa mbaj mend unë nga viti 1995 sepse lindi nevoja dhe ne mësuam shumë nga lobi grek dhe i hebrenjeve në Amerikë. Çështja e Kosovës që ishte një problematikë kërkonte që ne të bënim çmos, dhe u krijua Këshilli Shqiptaro-Amerikan dhe një lob tjetër që ishte me në krye Jo DioGuardin, edhe ai ka luajtur rolin e vet. Këshilli Shqiptaro-Amerikan ishte shumë i respektuar në politikën amerikane, në departamentin e shtetit deri në Shtëpinë e Bardhë. Merrnin mendime dhe kemi patur lidhje të ngushta, dhe shumë takime në Departamentin e Shtetit, disa takime në Shtëpinë e Bardhë, kemi takuar edhe presidentin me anën e Këshillit Shqiptaro-Amerikan, presidentin Klinton në Shtëpinë e Ba rdhë. Personalisht ai u angazhua për të ditur se çfarë po ndodhte dhe si mund të zgjidhej problemi i Kosovës, dhe për këtë ka dhënë një kontribut të veçantë Këshilli Shqiptaro-Amerikan”.

Por krahas Këshillit Shqiptaro-Amerikan,ka pasur përpjekje për të krijuar edhe një lob shqiptar në Kongresin Amerikan (si ai grek dhe hebre), iniciativë që nuk u finalizua, dhe që edhe sot e kësaj dite mbetet mister fakti se kush dha urdhër që ky lob të dështonte.

Ai flet edhe për takimin me Larry Ellberger, (në një periudhë ka qenë sekretar i shtetit).

“Bukoshi ka udhëtuar deri në Detroit, dhe në shtëpinë time ka fjetur një natë. Udhëtuam bashkë në Uashington, dhe takimi u bë me Larry Ellberger, me Ëilliam Brumfield dhe me një përfaqësues tjetër i dërguar nga presidenti Rugova. Çfarë ndodhi? Në atë takim asnjë përgjigje nuk u mor, ishte për mua shumë e habitshme, është edhe shumë misterioze mund ta them: se kush dha urdhër që ky lob të mos krijohej. Nuk mund që të them me siguri, e marr me mend se kush, por se nga kush erdhi urdhri që të mos realizohej ky lob, me të vërtetë sot që e mendoj, them se do ishte një shans që do të kishte efekt shumë të madh për problemin e Kosovës. Nuk u realizua, se pse, edhe sot është një pikëpyetje:, ka thënë ai.

Edëin Jacques ka qenë një studiues, historian amerikan që ka shkruar për historinë e Shqipërisë në librat e tij për çështjen shqiptare, për Kosovën, për kontributin që ka dhënë diaspora shqiptare në SHBA, dhe për rastin e shqiptaro-amerikanit Peter Ivezaj që u burgos nga Jugosllavia, dhe më pas u lirua me urdhër të SHBA-ve! Por ashtu si ka ndodhur me Diasporën në Amerikë dhe rolin që luajti në luftën në Kosovë, edhe për rastin e Edëin Jacque nuk është folur.

“Historianin Eëin Jacques i cili ka shkruar një libër për Historinë e Shqipërisë, unë nuk e kam njohur, por librin e tij e kam lexuar, dhe jam habitur, se si mundet që një amerikan, një shtetas amerikan, i lindur në Amerikë të shkruajë historinë e Shqipërisë. Është shumë interesante, aty gjeta që ai e mori si një rast të jashtëzakonshëm, rastin e bashkatdhetarit Peter Ivezaj që u arrestua kur ai mori pjesë në demonstrata paqësore në Uashington dhe u arrestua dhe u dënua me 7 vjet, por Kongresi Amerikan i dha ultimatum Jugosllavisë që ky nënshtetas amerikan, shqiptaro-amerikan të lirohej brenda disa orëve. Studiuesi Jacques e ka marrë si diçka shumë të rëndësishme historinë e Ivezaj, dhe thotë se shiko se çfarë mund të bëjë një person, shiko se çfarë mund të bëjë një kongresist i Amerikës, që brenda disa orëve të vihet në votim në Kongresin Amerikan dhe të dënohet një shtet, më i favorizuari i Amerikës. Por as këtu në Shqipëri dhe as në Kosovë nuk e dinë këtë rast historik, nuk është shkruar, nuk është folur dhe nuk mund ta kuptoj! Prandaj ka shumë gjëra për të thënë, shumë për të zbuluar dhe këtu mora një vendim tjetër që të shkruaja këtë libër dhe ku të thuhet e vërteta”.

Për tu rikthyer në debatet e sotme për çështjen kombëtare, Bardha ka diçka për të thënë edhe për tezën e Shqipërisë së Madhe, që shkaktoi shumë debat pak kohë më parë, në Shqipëri, Serbi e më gjerë në rajon.

“Jo për mua është realitet. Unë nuk e kisha menduar se do të realizohej që Kosova të bëhej e pavarur. Por ja që unë akoma po jetoj dhe ia arrita qëllimit, atë ëndërr që e kisha. Por kjo ka qenë ëndrra e nacionalizmit shqiptar duk e filluar nga Balli Kombëtar me në krye Mithat Frashërin, sepse historinë e shkroi diktatori Enver Hoxha dhe e shkroi ashtu si deshi ai, por fakti është që në Mbledhjen e Mukjes, Balli Kombëtar bëri një deklaratë që nga ana politike ishte shumë shpejt të thuhej: Shqipëri Etnike! Kështu që Enver Hoxha hyri me forcat Jugosllave dhe ashtu siç ndodhi… Unë jam i mendimit dhe e dëshiroj, por nuk mund të them shumë shpejt por do vij dita që Shqipëria, mund të them Shqipëria Etnike, ajo që ishte, do të realizohet, por do të ketë dhe kjo momentin e saj”, tha Bardha.

Sot 15 vjet pas luftës në Kosovë, me arritjen e lirisë dhe të pavarësisë gjërat kanë ndryshuar dhe marrëdhëniet mes serbëve dhe shqiptarëve po normalizohen. Ekrem Bardha i quan pozitive shkëmbimet e vizitave të dy kryeministrave Rama dhe Vuçiq, pasi ne sot duhet të flasim për paqe, për harmoni, e t’i tregojmë botës vlerat tona të tolerancës fetare, të p opullit paqedashës.

” Gabojmë nëse themi se grekët janë armiqtë tanë ose serbët janë armiqtë tanë. Është politika e ish Jugosllavisë, politika e Millosheviçit, ose politika deri më sot e fqinjëve të Greqisë që kanë bërë krime të papara. Por miqësia jonë, marrëdhëniet me Serbinë unë i quaj shumë pozitive. Ne sot jemi në paqe, dhe duhet të flasim për paqe dhe të flasim për harmoni”, tha ai.

Si një njëri që vjen nga fusha e biznesit, Ekrem Bardha na jep një opinion edhe për investimet, politikat që po ndjek Shqipëria dhe Kosova në drejtim të tërheqjes së investitorëve të huaj, përfshirë edhe shqiptarët e diasporës që kanë korrur sukses në biznes. Fatkeqësisht në gjithë këto vite, sipas tij, diaspora nuk ka investuar sa duhet në Shqipëri, dhe kjo jo për faj të saj, por për shkak të korrupsionit, burokracive dhe pengesave që hasen në të bërit biznes në Shqipëri.

“Jam munduar personalisht të jap kontributin tim, për herë të parë pasi u ktheva mbas 40 vjetëve në Shqipëri, dhe më është dhënë rasti të jap kontributin tim. Diaspora në fillim kishte qëllim të sinqertë për të investuar në Shqipëri por nuk iu dha mundësia sepse ishte, mund të them konkretisht kishte korrupsion, le t’i themi hapur gjërat, dhe shumë njerëz erdhën për të investuar, por për fat të keq kjo nuk ndodhi. Unë nuk di konkretisht të them se pse, se deri më sot po afrojmë 24 vjet, dhe Diaspora është larguar. Nuk kam shpresë që Diaspora të rikthehet nëse këtu nuk ndryshojnë ligjet, nuk luftohet korrupsioni të cilat janë pengesa e investitorëve për të investuar në Shqipëri. Megjithatë unë jam njeri optimist nuk besoj në pesim izëm, por fakt është që Diaspora i ka munguar Shqipërisë për të investuar”, ka thënë ai.