• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Artistët shqiptarë-amerikanë festuan së bashku në Districtin Meatpacking të Nju Jorkut

June 30, 2015 by dgreca

APEN – Rrjeti i Sipërmarrësve dhe Profesionistëve Shqiptarë Amerikanë, në partneritet me artistin Alkan Nallbani organizoi, në Nju Jork, për të katërtin vit në radhë më 27 – 28 qershor ekspozitën POP-UP – ku morën pjesë 15 piktorë me 35 piktura te ndryshme./
Nga Beqir SINA – New York City/
NEW YORK, New York (27 qershor 2015) – Një organizatë zyrtare jo-fitimprurëse në Nju Jork, e përkushtuar për të shërbyer në mynyr profesionale komunitetit shqiptaro-amerikan, e cila në vazhdim është në partneritet me një artist i njohur shqiptar dhe kuratorë Alkan Nallbani për vitin e katërt me radhë, në galerin “22 Pak West “, hapi ekspozitën POP-UP! duke e kthyer atë në një festë të artistëve shqiptar dhe si një vitrinë e talenteve të komunitetit shqiptar në zonën e njohur Districti Meatpacking të Nju Jorkut.
Alkan Nallbani i cili ka kuruar të katërta ekspozitat, shprehet se ko ekspozitë punon të tregojë të gjithë botën artistike shqiptare, duke përfshirë artistë të ndryshme që vijnë nga Shqipëria, Kosova, e viset shqiptare, Italia, Kanadaja dhe diaspora në metropolin e botës qytetin e New Yorkut.
Nallbani, i cili ka qenë e njohur për punën e tij në mbarë botën, dhe për të shfaqur disa prej veprave të tij, ai gjithashtu ka përzgjedhur për çdo nga talnetet shqiptare, për ti promovuar ata para publikut amerikan.
Aktiviteti për çdo vjet mundësohet nga Rrjeti i Sipërmarrësve dhe Profesionistëve Shqiptarë Amerikanë – APEN, organizata e vetme joqeveritare ne kete fushe, që i shërben komunitetit shqiptaro-amerikan. Një nga bashkëpunëtorët më të rëndësishëm, të saj është artisti dhe kuratori shqiptar i këtij aktiviteti, Alkan Nallbani.
Është emocionuese për mua që të punojmë me APEN – për të çel ekspozitën Pop-up! dhe të tregojmë në lagjen e artistëve njujorkez – Districtin Meatpacking, artin e kulturë shqiptare tha Nallbani. “Nuk është sigurisht një aspekt personal për mua kur punojmë me talente të mrekullueshme të komunitetit tonë shqiptar. Unë jam shumë krenar për të marrë pjesë në një ngjarje të tillë artistike që feston bukurinë artit, talentit, dhe kulturën tonë, në Nju Jork “thote ai.
Që nga viti 2007, APEN – Rrjeti i Sipërmarrësve dhe Profesionistëve Shqiptarë-Amerikanë, në një shumëllojshmëri në saj të aktiviteteve të organizuara prej saj brenda zonës së Tri-shtetshit, ka krijuar një mjedis mbështetës për të treguar dhe promovuar arritjet brenda komunitetit shqiptar dhe individët në fusha të ndryshme të jetës.
“Shqiptaro-amerikanët, kanë qenë pjesë e rrahjes së “zemrës” së qytetit të New Yorkut, për dekada të tëra”, thotë një nga udhëheqësit e APEN, Nick Nikic, duke vazhduar se “APEN është i nderuar për të shfaqur edhe një nga aspekt të komunitetit tonë në një prej lagjeve më të njohur në Manhattan.”
Në këtë ekspozitë morën pjesë 15 piktorë me 35 piktura nga stilet më të ndryshme : vaj e cila është paksa si më e përgjithëshme, mix media, teknikë e përzier, projekte, istrulacione, video , vizatime pak ashumë ekspozita ka pasur një pluralizëm stilesh dhe subjektesh duke ekspozouar për dy ditë me rradhë në një nga lagjet më të famshme të qytetit të Nju Jorkut – Manhattan.
Veprat e tyre, u përkasin piktorëve më të shquar me karrierë ndërkombëtare duke u prezantuar para një publiku, të gjërë artistësh profesionistë, shqiptar dhe amerikan, afaristë, studentë e studente të artit dhe kulturës në edicionin e katërt të këtij aktiviteti të titulluar “Pop-up”.
Artistët pjesëmarrës simbas kuratorit ishin: Alfred Mirashi Miloti; Artan Shabani; Bekim Zeqiri; Bertol Dragani; Blerti Murataj; Emil Bakalli; George Pali; Gjon Izano; Ilo Oxa; Klodian Deda; Klodiana Alia; Lorena Kalaja; Nazmi Hoxha; Pajtim Osmanaj; Yllka Gjollesha.
Nallbani i cili është një piktor i talentuar dhe veç kësaj ai deri më sot ka kuruar ekspozita të ndryshme në mbarë botën, puna e të cilit njihet edhe në skenën ndërkombëtare, në “Pop-up” ka shpalosë  edhe disa prej veprave të tij, bashkë me veprat e përzgjedhura të artistëve që u prezantuan të shtunën dhe të dielën në këtë ekspozitë.
APEN -in, ai e quan se është themelor, ndërsa shton se “pa këtë organizatë anëtarët e saj dhe donatorët, që na ndihmojnë për çdo vjet do të ishte e pa mundur të krijomë këtë hapsirë kaq fantastike, mu në zemër të Nju Jorkut – Mahattan, pra të arrijmë të bëjmë të mundur një aktivitet të tillë cilësorë dhe me vlera të larta artistike .
  Ai tha se “Është emocionuese për mua të punoj me APEN për ‘Pop-up’, ekspozitë e hapur për dy ditë në ‘Meatpacking District”, dhe vazhdon se” që nga viti 2007 APEN ka shërbyer si urë lidhëse e qindra shqiptaro-amerikanëve, në industri të ndryshme brenda hapësirës së tri shteteve, duke krijuar ambjent mbështetës për të shënuar arritjet e shqiptarëve.”
Nallbani në vitin 1996 emigroi në Itali, ku ende jeton dhe punon. Ka krijuar lidhje të mira artistike edhe në SHBA dhe jeta e tij zhvillohet midis Nju Jorkut dhe Firences.
Në intervistën përgazetën tonë, Alkan Nallbani rrëfen rolin e tij në punën me talentet shqiptare, që janë në komunitetin tonë shqiptar në Amerikë, por edhe nëpër Europë e gjetkë. Sipas tij aktiviteti i “Pop-up” promovon artin, talentin dhe kulturën e artistëve shqiptarë.
Kjo, është e katërta ekspozitë që une jam kurator, i saj, spejgon Nallbani, në metropolin botëror Nju Jorkun. “Kemi filluar në një situatë paksa të vështirë do të thoja, por me një dëshirë të madhe , tha ai duke filluar qysh nga ajo kohë ky eveniment ka radhur duke u përmisuar jashtëzakonishtë – gjithëmon e më mirë. Jo vetëm në cilësinë e artistëve por edhe në subjekte, cilësinë por edhe me prejardhjet e ndryshme jo vetëm nga Nju Jroku- por edhe nga vëndet e tjera deri nga Shqipëria, Italia dhe Kanadaja.
  Cilat janë risit në të cilat vijnë artistët nga njëra ekspozitë në tjetrën ?
 Kemi pasur gjithmonë shumë projekte, interesante që  unë i shofë si risi të veçanta! Është si për shembull ai projekti “Po jap jetë nga jeta ime”, i cili krijon nga një histori personale dhe e zhvillon atë më tepër, duke na dhën një të përgjithëshme, që si e ndien një i ri në botën e artit dhe se çfarë duhet ai të përballojë nga hera për t’u bërë i suksesshëm. Pajtimi Osmanaj ka pikërisht një pikturë të re, të cilën nuk e kisha parë më përpara, e cila është e bukura e Nju Jorkut, të afirmuar në vetvete në cilësinë e saj, kualitet dhe stil. Është, një ndihmë e madhe edhe për ne, por edhe për të gjithë artistët gjithë ky bashkëpunim për të ekspozuar në këtë ekspozitë, e cila, është e katërta në radhë. Gjithashtu, shikojë po të njëjtën gjë edhe tek artisti Blerti Murataj, shumë interesantë për nga mynyra e realizimit të saj artistik, mbasi e kam ditur qysh më përpara se Blerti ishte marrë me videon dhe fotografinë, por, kjo për mua ishtë ndoshta një freski – shtesa e motiveve shqiptare i ka dhënë diçka më personale dhe më të veçantë. Risi, do të thoja është edhe piktura e profesor Bashkimit( njëhereshit ish profesori im në Akademinë e Arteve në Tiranë) është paksa më ndryshe nga ajo që jemi mësuar me pikturat e tij, bazuar në portrete,  në veprat e Kadaresë, që normalisht, ka edhe në figura dhe pejsazhe . Secili prej artistëve në këtë ekspozitë, është i “mbyllyr” në vetvete duke na sjell të gjitha stilet dhe po të flasë për seclin prej tyre nuk mund të mbarojë kurrë…
   Po kur jemi tek suprizat cilat janë ?
Por, një suprizë ndeshim te hiperealisti Ilo Oxa, të befason me magjinë e detajeve, atje ku një sy i lirshëm e ka të pamundur të depërtojë. Emil Bakalli derdh ngjyrat plot energji e mjeshtëri mbi thasë liri e ajo ngjyra kthehet në materie për të shprehur forma të zhdervjellta. Alfred Mirashi (Milot), sjell disa piktura të ekzekutuara gjatë periudhës së rezidencës njujorkeze. Fotografia e Yllka Gjolleshës mbart një simbolikë të rallë, që më tërhoqi vëmendjen për mesazhin e thellë, e na kujton se Shqipëria është thesar subjektesh.
  Përcjellur në mesazhin e saj është që ishte “Mundësit e pafundme – realiteti ynë , artistët tanë, që jetojnë e punojnë në Nju Jork e rreth tij, japin shumë jo vetëm për ne shqiptarët, por edhe më gjërë – mundësinë e njohjes nëpërmjet artit tonë publikut Amerikan dhe shkëmbimin kulturorë në mes të kulturave të ndryshme në këtë botë të mrekullueshme të artit siç është Nju Jorku.”
Edhe pak  rreth krijimtarisë suaj, me çfarë përfaqësoheni ju në artin bashkëkohor nëpër botë?
Në këtë intervistë do të evitoja promocionet personale, ndoshta në ekspozitat e mia të ardhme do e kem atë mundësi, por në këtë rast, yjet janë artistët, atyre që përmenda më lart u takojnë meritat. Unë do të kem kontakte të tjera me ta. Desha të shtoja që jam duke bërë përzgjedhjen nga artistët shqiptarë për ekspozitën e inagurimit të galerisë së re të mikut tonë bujar, Gergj Pali në Stamfort, Konektikat, ku do të jem në fillim të vjeshtës.
Kurse, piktori i talentuar pjesëmarës i dis prej këtyre ekspozitave në Nju Jork, Ilo Oxa tha përgazetën tonë :” Ishte me të vërtet një esperiencë shumë interesante ekspozita “Pop-up” organizuar e realizuar me shumë profesionalizëm. Mes punëve të artistëve pjesmarrës ndihej një energji tipike shqiptare edhe në ndryshim të mënyrës dhe moshave të artistëve. Një rrugë e përbashkët në kërkim të sê bukurës ku kuptohej qartë se mundësia për të lexuar madhështinë e mistershme të New Yorkut, te çdonjeri prej artistëve pjemarrës  kishte lënë akoma shumë vështirësi përpara” thote piktori i talentuar Ilo Oxa/

Filed Under: Komunitet Tagged With: Artsitet shqiptaro-amerikane, festuan, Meatpacking

Lulzim Basha: Pas 25 vitesh goditet rëndë demokracia

June 29, 2015 by dgreca

Basha- reportereve:Në zgjedhje u perfshinë banda të lidhura me pushtetin, të cilat kanë vepruar si njësi paramilitare për të kërcënuar, trembur dhe dhunuar kandidatët, akitivistët dhe zgjedhësit tanë para syve të policisë, të cilët nuk ndërmorën asnjë masë./

Kryetari i Partisë Demokratike, Lulzim Basha, priti me 29 qershor bashkëraporterët e Asamblesë Parlamentare të Këshillit të Europës, Jonathan Evans, Andrej Hunko, Bas Klein, zv-Kryetar i Sekretariatit të Komisionit të AP, të KiE dhe Delphine Freymann, Sekretare e Komisionit të Monitorimit të AP të KiE.

Basha pasi ka falenderuar raporterët e Këshillit të Europës për monitorimin e procesit zgjedhor në Shqipëri nga delegacioni i vëzhguesve, tha se, fatkeqësisht ky proces e ka futur Shqipërinë në listën e vendeve që nuk realizojnë zgjedhje të lira dhe të ndershme.

Basha u ndal konkretisht në problematikën e zgjedhjeve, duke nisur me kandidimin nga mazhoranca të personave me rekorde kriminale, të cilët ushtruan presion të hapur ndaj zgjedhësve, punonjësve të administratës si dhe perdorën paratë e krimit të organizuar për të blerë vota.

Në zgjedhje u perfshinë banda të lidhura me pushtetin, të cilat kanë vepruar si njësi paramilitare për të kërcënuar, trembur dhe dhunuar kandidatët, akitivistët dhe zgjedhësit tanë para syve të policisë, të cilët nuk ndërmorën asnjë masë.

Administrata publike u vu në një presion të hapur nga kryeministri dhe kryetari i kuvendit, për të mbushur kutitë me vota, fakt i njohur botërisht.

Po keshtu janë raportuar me qindra raste të shantazhimit të punonjësve të administratës të cilët duhet të sillnin një numër të caktuar votash, ti faktonin ato përmes fotografive në kembim të vendit të punës.

Partia Demokratike, tha Basha, bëri publike transferime të paligjshme të mijëra zgjedhësve, kryesisht në Durrës dhe Kavajë, të cilat u çuan në Prokurori dhe pavarësisht vendimit të institucioneve të drejtësisë, KQZ-ja nuk mori asnjë masë për të pastruar listat e zgjedhësve.

Me mijëra raste janë faktuar tashmë nga opozita dhe mediat, tha Basha, të falsifikimit të kartave të identitetit duke mundësuar votimin në 21 qershor të personave që nuk ndodheshin në Shqipëri.

Për herë të parë në 25 vite demokraci në Shqipëri, tha Basha, është shënuar dhe një rast i paprecedent, anti demokratik e anti europianist, ai i kërcënimit të zgjedhësve nga krerët e qeverisë, se po votuan për opozitën nuk do të kishin bukë dhe ujë.

Në këto zgjedhje, theksoi lideri i opozitës, është shënuar blerje masive e votës me para të korrupsionit dhe krimit të organziuar, fakt tashmë i regjistruar si shqetësim madhor edhe nga raportet zyrtare të vëzhguesve ndërkombëtarë.

Kryetari i Partisë Demokratike, Lulzim Basha, vuri theksin në këtë takim se pas 25 vitesh në Shqipëri goditet rëndë demokracia, cka kulmoi meshkatërrimin e zgjedhjeve të lira dhe të ndershme. “Sot Shqiperia është në një udhëkryq të vështirë”, tha Basha, por Partia Demokratike është e vendosur dhe do të qëndrojë me të gjithë forcën e saj për të mos lejuar kthim prapa dhe për të rivendosur standartet demokratike dhe të shtetit ligjor.

Filed Under: Politike Tagged With: Basha, goditet demokracia, zgjedhjet

Karroca simbolike e Ismail Qemalit vendoset në Muzeun Kombëtar të Pavarësisë

June 29, 2015 by dgreca

Nga Harilla Koçi/Vlore.-Karroca simbolike, me të cilën udhëtoi Ismail Qemali gjatë rrugëtimit të tij drejt Vlorës, në nëntor të vitit 1912, u vendos të dielën në Muzeun Kombëtar të Pavarësisë në qytetin e Vlorës.

Me këtë rast, në mjediset e këtij Muzeu u organizua një ceremoni për të improvizuar mbërritjen e kësaj karroce me ideatorin dhe Kryeministrin e Pavarësisë së Shqipërisë, ku ishin të pranishëm qytetarë dhe përfaqësues të institucioneve, gazetarë, artistë etj. Mes të ftuarve ishte edhe zoti Behar Selimi, ish deputet në Kuvendin e Kosovës dhe ish gjeneral i Policisë së Kosovës, si dhe pjesëtarët e Ansamblit Folklorik “Lidhja e Prizrenit”, nga Prizreni.

Në fjalën e tij, drejtori i Muzeut Kombëtar të Pavarësisë, Istref Dobi, e cilësoi eveniment plotësimin e relikeve të këtij objekti, me një element të tillë sikurse është karroca simbolike, që solli në Vlorë Ismail Qemalin, në ato ditë të lavdishme të nëntorit të 1912-ës, për të organizuar Kuvendin Kombëtar dhe Shpalljen e Pavarësisë së Shqipërisë.

Ai falenderoi firmën “Shehaj Metal” që realizoi ndërtimin e karrocës, të ngjashme me atë që shfaqet në filmin “Nëntori i Dytë”, si dhe zotin Bujar Leskaj, Kryetar i KLSH-së, që mbështeti realizimin e këtij projekti.

Po ashtu, të pranishmit i përshëndeti edhe zoti Behar Selimi që u ndal tek rëndësia që ka për të gjithë shqiptarët, Shpallja e Pavarësisë Kombëtare në 28 Nëntor të vitit 1912.Ansamblet folklorike “Lidhja e Prizrenit”(Prizren) dhe “Ismail Qemali”(Vlorë), dhanë një koncert për të pranishmit.

Karroca simbolike e Ismail Qemalit, do të qëndrojë në oborrin e godinës së Muzeut Kombëtar të Pavarësisë. Në këtë shesh, janë vendosur edhe bustet e anëtarëve të Qeverisë së Pavarësisë.

Filed Under: Histori Tagged With: Ismail Qemali, Karroca, ne Muzeun e Pavaresise

Kosova drejt ushtrisë, diplomojnë kadetët e FSK-së të brezit 2015

June 29, 2015 by dgreca

 Nga Prishtina: Behlul Jashari/

PRISHTINË, 29 Qershor.-Bëhen të gjitha përgatitjet për ushtrinë e Kosovës. Në kazermën “Skënderbeu” në Ferizaj u zhvillua sot ceremonia solemne e diplomimit të kadetëve të Qendrës së Studimeve Universitare (QSU) të Forcës së Sigurisë të Kosovës (FSK),  brezi 2015. Ministri i Ministrisë së FSK-së, Haki Demolli,  e vlerësoi këtë ceremoni si një ditë të veçantë në jetën dhe karrierën e të diplomuarve, por edhe si një ngjarje të shënuar për FSK-në.“Diplomimi dhe gradimi i 11 kadetëve të Qendrës së Studimeve Universitare  të FSK-së, në gradën e nëntogerit, është një ditë tejet e rëndësishme dhe e shumëpritur, jo vetëm për kadetët e diplomuar, familjet e tyre, por edhe për Ministrinë dhe FSK-në në përgjithësi. Është ditë në të cilën po bëhet kurorëzimi i një pune të gjatë dhe tani pas 4 viteve angazhimi, sakrifice, këmbëngulësie, po e realizoni ëndrrën tuaj, duke u bërë solemnisht oficerë të karrierës në uniformën e FSK-së, që është uniformë e shenjtë dhe shumë e çmuar për popullatën e Republikës së Kosovës”, u shpreh ministri Demolli.

Ai vlerësoi shkollimin e kadetëve në Qendrën e Studimeve Universitare të FSK-së. “Doktrina e stërvitjes dhe shkollimi i kadetëve tanë bazohet në tërësi  mbi njohuritë dhe shkencën ushtarake, të ngjajshme me ato të ushtrive tjera bashkëkohore, duke zhvilluar njëkohësisht studime paralele edhe në institucione civile, konkretisht në Universitetin Amerikan të Kosovës”, tha ai.

Ministri Demolli tha se Ministria ka bërë të gjitha përgatitjet për transformimin e FSK-së në Forca të Armatosura të Kosovës (FAK).

Kadetët në mënyrë të veçantë i ka përshëndetur dhe përgëzuar, në gjuhën shqipe, komandanti i Gardës Kombëtare të Ajovës, gjenerali Thimoty Orr.

Komandanti i FSK-së, gjenerallejtënant Rrahman Rama, duke iu drejtuar kadetëve, tha se,  “ju po bëheni pjesë e FSK-së, në një kohë shumë të rëndësishme për Kosovën”.

Pas leximit të urdhrit për gradimin e 11 kadetëve në gradën e nëntogerit solemnisht iu dhanë certifikatat oficerëve të rinjë të FSK-së.

Komandanti i FSK-së, gjenerallejtënant Rama i dorëzoi nëntoger Shpend Hajdinit çmimin “Kadeti më i mirë i brezit 2015”. Kadetët e sapodiplomuar dhanë betimin solemn para komandantit të Qendrës së Studimeve Universitare, kapiten Avni Kiqina.
Kadetët e FSK-së kanë kryer studimet në Qendrën për Studime Universitare dhe në Universitetin Amerikan të Kosovës. Atyre sot edhe u janë caktuar detyrat, të cilat do t’i kryejnë në njësitë e Forcës së Sigurisë së Kosovës.

Filed Under: Kronike Tagged With: Behlul Jashari, kadetet e FSK, Kosova drejt Ushtrise

Enigma e Hymnit të Federatës “VATRA”

June 29, 2015 by dgreca

Nga Dalip Greca*/

Ne Foto:Banda Muzikore e Vatres, qe me 1920 udhetoi ne Shqiperi dhe me pas u kthye ne Bande e Shtetit Shqiptar/

Federata Panshqiptare e Amerikës ka Hymnin e saj, që në vitet ’20 të shekullit të shkuar. Por saktësisht; kur dhe në ç’rrethana u krijua ky Hymn, nuk gjejmë të dhëna të plota. Në dy historitë e Vatrës, të botuara deri tani, mungojnë këto të dhëna. Nuk ruhet as ndonjë interpretim i incizuari këtij Hymni,(Me rastin e 100 vjetorit te themelimit te  Vatres, maestro Zhani Ciko, do t’i jepte jete Hymnit te Vatres,tek do te realizonte ehde CD, qe tashme ndodhet ne VATER, e sjelle si dhurate nag ish Kryeminstri Sali Berisha)  edhe pse kompozitori i tij, ka vdekur relativisht vonë, në vitin ’76 të shekullit të shkuar dhe ai i ka pasur mundësitë e ruajtjes së incizimit. Vetë Kompozitori gjatë të gjithë jetës u mor me muzikë dhe tregëtimin e pllakave muzikore, kishte dhe kompaninë e tij të prodhimit dhe tregëtimit të incizimeve muzikore; ai nuk na ka lënë ndonjë shënim se ne cfare rrethanash e kompozoi Hymnin dhe kur e kompozoi atë. Ne kohethemelimin e Vatres kompozitori ndodhej ne Rumani.Duhet të jetë një bashkëpunim i viteve ’20 i kompozitorit me autorin e vargjeve, i cili ka jetuar ne SHBA deri aty nga viti 1931. Dimë vetëm faktin se kompozitori iu bashkua Bandës së Vatrës, kur ajo shkoi në Shqipëri pikërisht në vitin 1920.

Është i njohur fakti qe Banda e Vatrës, në vitin 1920, shkoi në Shqipëri dhe i shërbeu shtetit shqiptar, madje shoqëroi dhe Komisionin Ndërkombëtar të Kufijëve në fillimin e mbërritjes së tij në Shqipëri.Bashkë me Bandën e Vatrës shkuan në Shqipëri edhe djemtë e shqiptaro-Amerikanëve për të mbrojtë Atdheun.Trupat mbrojtëse ishin stërvitur në SHBA.Fillimisht Vatra kishte marrë me qera një sallë të madhe në Boston dhe atje mblidheshin vullnetarë nga qytete dhe katunde të ndryshme të Neë Englandit për t’u stërvitur ushtarakisht. Komandanti i trupave vullnetare ishte Aqif Përmeti, i cili shkoi në Shqipëri së bashku me vullnetarët në kohën e Luftës së Vlorës. Sipas Petro Ktonës, ishin 200 vullnetarë që u nisën drejt Shqipërisë. (P. Ktona ”Misioni i Federatës Pan Shqiptare të Amerikës VATRA dje dhe sot”, New York 1978).Aqif Përmeti nuk u kthye më në SHBA, ai hyri në shërbim të ushtrisë shqiptare si oficer i larte dhe i shërbeu Kombit.U gradua gjeneral dhe më 1945 u egzekutua nga Qeveria Komuniste e Tiranës.

Autori i tekstit te Hymnit ishte prefekti i parë i Vlorës

Le të kthehemi tek Hymni; per t’iu pergjigjur pyetjes se cilët janë autorët e tij, duke shpresuar se së shpejti do të saktësojmë edhe kohën kur u kompozua e kur u egzekutua për të parën herë ai.Teksti i Hymnit të Vatrës është shkruar nga Refo Çapari, një figurë e njohur për kohën.Historiani i njohur çam Ibrahim D Hoxha dëshmon se Refo Çapari vinte nga familja shumë e njohur Çapari e Çamërisë.Tashmë,që nga viti 2006 kemi një monografi që i kushtohet familjes dhe fisit Çapari, një nga katër dyert më të mëdha e më të rëndësishme në Çamëri. Gjatë 150 vjetëve të vazhdimësisë së saj të pandërprerë, kjo familje lëshoi mjaft rrënjë, duke krijuar kështu një pemë madhështore shumëdegëshe. Prej saj dolën plot prijës luftarakë, politikanë, diplomatë dhe burra të tjerë të zotë, ku ndër brezat e fundit u dallua Refo Çapari, i cili u shqua në përdorimin e penës.(IH)

Sjellim këto të dhëna informuse për autorin e vargjeve të Hymnit të Vatrës, Refo Çaparin (1884-1944); ishte një politikan i njohur shqiptar për kohën dhe njëkohësisht udhëheqës po aq i njohur fetar. Çapari kishte krijuar personalitetin e tij duke shërbyer si i pari prefekt i Qarkut të Vlorës dhe biograf i parë i Ismail Qemalit. Ai konsiderohet të jetë i pari përfaqësues i Besimit Bahá’í në Shqipëri.
Refo Çapari ka lindur në veriperëndim të Greqisë, Çamëri. Në fund të viteve 1900 Çapari ishte diplomuar nga shkolla e ligjit të Stambollit. Pas Deklaratës së Pavarësisë shqiptare me 28 Nënëtor 1912, Çapari u bë i pari prefekt i Qarkut Vlorë. Gjatë Luftës së Parë Botërore ai kishte emigruar në SHBA, ku ishte konvertuar në Besimin Bahá’í, ç’ka sipas arkivit Bahá’í, i takon vitit 1928. Mësojmë po ashtu se në vitin 1931 ai u kthye në Korçë, ku ka përkthyer tekstet Bahá’í në gjuhën shqipe. Në 1938 Çapari filloi botimin në Korçë dhe Tiranë të revistës Bahá’í “Pendë supreme” (shqip: pena siprore).
Përkthimi i parë i publikuar i letërsisë Bahá’í në gjuhën shqipe “Fjalët e Fshehura”,është përkthyer nga Refo Çapari (Arkivi i Qendrës Botërore Bahá’í).
Në një letër të dat 19 gusht 1933, Refo Çapari shpall botimin në shqip të librit të Esslemont “Bahá’u’lláh-u dhe një epokë të re”. Refo ishte martuar me Fiqrije Çapari, nënë e dy vajzave, e cila u gjet ne Prizren shumë vite pas vdekjes së Refos.

Mendohet se Çapari ka ardhur në SHBA në vitet 1914-15 dhe është kthyer më 1931, ndërkohë që kompozitori i Hymnit, pasi kishte shkuar në Shqipëri me Bandën e Vatrës kishte ardhur në SHBA më 1926.Se kur dhe nëç’rrethana lindi bashkëpunimi për Hymnin e Vatrës ende nuk mund ta themi me saktësi, veçse njihet bashkëpunimi i tij me Vatrën.Nëse Hymni i Vatrës është egzekutuar për të parën herë pas kthimit të kompozitorit Asllani nga Shqipëria në SHBA, do të jetë më lehtë që të përcaktohet koha e bashkëpunimit.

Kompozitori , muzikant i shquar nga Leskoviku, i diplomuar në Stamboll dhe Bukuresht

Kompozitori i Hymnit është një muzikant që kanë lënë gjurmë pas, jo vetëm në pentagramin ku janë vendosur notat, që kanë muzikuar Hymnin e Vatrës, por diçka më shumë. Kompozitori që muzikoi vargjet e Hymnit të Vatrës quhej Ajdin Asllan.Në shënimet e lëna në një album festiv, në ato që Vatra botonte me urime dhe me fotografi të vatranëve dhe në tërësi të shqiptarëve të Amerikës,gjejmë gjurmët e jetshkrimit të tij. Pikërisht në Albumin festiv të vitit 1953-54, kompozitori i Hymnit ka lënë disa shënime biografike që hedhin dritë në jetën e tij. Përmes atyre shënimeve informohemi se Ajdin Asllan, kishte lindur në rrethinat e Leskovikut me 12 mars 1895. Studimet i pat kryer në shkollën turke dhe greke të vendlindjes, pasi shkollë shqipe nuk kishte përreth. Mësimet shqip dhe ndjenjat atdhetare, siç shprehet në shënimet e veta biografike, Ajdini i mori prej prindërve, të cilët i përcollën ndjenjat kombëtare dhe dashurinë për gjuhën shqipe.Ndërkohë që mësimet e gjuhës shqipe ai i mori privatisht prej patriotit Stefan K. Postenani, që ishte nga Postenani, Katundi i krahinës së Leskovikut(shënim i tij).

Pas luftës Ballkanike, Ajdin Asllani dhe familja e tij u gjendën në një kolonë të gjatë refugjatësh, që u detyruan të linin trojet dhe vatrat e të parëve pas sulmeve të grekëve, që dogjën dhe shkatërruan fshatra të tërë.Familja u vendos në Stamboll të Turqisë. Prindërit pasi u sistemuan në Stamboll, vendosën që ta shkollonin të birin.Dëshira e tij ishte muzika, prandaj prindërit e regjistruan në shkollën e muzikës, e cila i jepte përveç njohurive teorike edhe mundësi praktikimi.Djali kishte talent dhe prindërit e mbështetën. Më 1915 Ajdini, që tashmë ishte 20 vjeçar e la Turqinë dhe shkoi në Bukuresht të Rumanisë, ku emigracioni shqiptar ishte i më i madh në numër, tepër i organizuar dhe vendimtar për formësimin e çështjes kombëtare së bashku me komunitetin shqiptar në Turqi dhe Egjypt. Ajdini edhe në Bukuresht vijoi studimet për muzikë. Në shënimete veta ai shkruan se në Bukuresht “punoja në varjete për të nxjerrë harxhet dhe për të plotësuar praktikën për të cilën kisha aq shumë nevojë.”

Nga Rumania, instrumentist në Bandën”Vatra” në Shqipëri

Në Bukuresht Ajdinit i dhanë kurajo dhe e ndihmuan shumë shqiptarët, por ai veçon ndihmën që i dhanë “Vëllazëria korcare”, Peço Korça dhe Themistokli Bozhani.Tashmë ai ishte plotësuar me njohuri muzikore dhe fryma kombëtare ishte bërë pjesë e shpirtit dhe ndërgjegjes së tij.Ndërkohë emri i Federatës Panshqiptare të Amerikës kishte pushtuar zemrat e djalërisë shqiptare.Ajdini dëgjon se Banda Kombëtare që kishte krijuar Vatra në SHBA së bashku me vullnetarët e stërvitur në Amerikë, po shkonin në Shqipëri.Edhe atij i rrahu zemra nga krenaria dhe devocioni kombëtar. Mori rrugën dhe shkoi në Shqipëri dhe iu bashkëngjit bandës. Këtë moment, vetë Ajdini e përshkruan kështu:” Më 1920, kur Banda “Vatra” shkoi në Shqipëri bashkë me vullnetarët, me zjarrësinë që kisha për kombësinë t’onë dhe për vendlindjen time vajta në Shqipëri, ku pa humbur kohë mora pjesë në Bandën Vatra, që në atë kohë u emrua Banda Presidenciale.”Ajdin Asllani qëndroi në radhët e Bandës së Vatrës deri në vitin 1926, moment kur merr rugën e gjatë për këndej Atlantikut.Pra u vendos në Amerikë.Nuk hoqi dorë nga pasioni i tij, muzika, ajo përbënte profesionin e tij. Përë gjatë të gjithë kohës e ushtroi profesionine muzikantit duke u bërë pjesë e orkestrave të ndryshme ose duke i drejtuar ato. Pa kaluar shumë vite ai krijoi orkestrën e vet.Madje për më shumë se 25 vjet ai arriti që të ketë kompaninë e vet, me të cilën prodhonte dhe tregtonte pllaka muzikore.Kompaninë e tij e kishte pagëzuar me emrin”Balkan Phonograph Record Co.”, ku prodhonte pllaka në gjuhën shqipe dhe gjuhët e tjera të Ballkanit.Në shënimet e shkurtra biografike, ai ndjehet krenar që është shqiptar dhe e thekson me dorën e shkrimin e tij se: ”Jam danga nga Postenani i Leskovikut”. Kypohim ka shumë rëndësi pasi janë bërë përpjekje që krijimtarinë e tij t’ia atribojnë tjetërkujt kombesie, vecanerisht asaj greke.

Trashëgimia në SHBA: Rekorde Shqiptare, regjisor “Leskoviku”

Gjenden CD që vërtetojnë autorsinë e Ajdin Asllanit me pseudonimin ”Leskoviku” .Në to shkruhet:”Muzikë shqiptare-Regjisor Ajdin Asllan-Leskoviku”. Ka shumë mundësi që ai përdorte pseudonimin muzikor”Leskoviku”.Gjate kerkimeve të mia kam gjetur dhe kam shijuar krijime të tij si “Valle me Klarinetë dhe llautë “si dhe “Valle devollitçe me gërnetë”.Sipas shënimeve shoqëruse në klarinetë luan vetë instrumentisti virtuozë, që lunate në disa instrumente, Ajdin Asllan.Kompozitori i Hymnit të Vatrës kishte lindur me 1895 dhe ndërroi jetë në SHBA më 1976. Ai ishte një multi instrumentist që kishtë lënë gjurmë në jetën muzikore të emigrantëve nga shumë vende të Ballkanit.Është e vërtetuar se ai ishte mjeshtër në shumë instrumente si: Klarinetë, Oud, llautë, lauto, ishte njëkohësisht instruktor dhe pronar i pavarur. Orekstra e tij ishte pjesë e skenave të klubeve të natës dhe ishte shumë i kërkuar nga komunitetet shqiptare, turke, greke, madje dhe armene në Avenunë e 8-tënë Neë York City nga mesi i shekullit 20-të deri në vitet ’60.

Ka të dhëna se Ajdin Asllan në vitet ’30 dhe ’40 të shekullit të shkuar ka bërë disa incizime që i dhanë famë. Dikur, ai ka pasë dhe një dyqan të njohur, që tregtonte pllaka me muzikë ballkanike. Dyqani ishte në 42 Rivington në anën e ulët dhe me pas, përfundimisht u vendos në 27 street, mes avenusë 7 dhe 8. Prodhimet e tij shënoheshin me inicialet me etiketën “Me-Re-Rekorde Shqiptare.”

Le të kthehemi tek Hymni i Vatrës. Vargjet shprehin shpresën se lindja e Vatrës do të shkallmojë errësirën dhe skllavërinë, do të sjell një diell plot shkëlqim. Hymni bën thirrje për bashkim rreth Vatrës.

Ja vargjet e plota:

HYMNI I VATRËS

Vëllezër u dërmua

Errësir’ e Skllavërisë.

Lindi me dirsë nderi,

Një djellë plot gëzim

Vatra kështjell’ e dashur,

E mëmë Shqipërisë

Me dashuri na mblodhi,

Rreth Shkabës në mërgim.

Për dashuri dhe për bashkim,

Rreth Vatrës të pa ndarë!

Bashkohuni me një mejtim,

Si burra shqiptarë!

*(Dielli-Arkiv)

Filed Under: Histori, Vatra Tagged With: Ajdin Asllan-muzika, dalip greca, Hymni i vatres, Refo Capari, teksti

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 3768
  • 3769
  • 3770
  • 3771
  • 3772
  • …
  • 5724
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • Dashuria që e kemi dhe s’e kemi
  • “Jo ndërhyrje në punët e brendshme”, dorëheqja e Ismail Qemalit, gjest atdhetarie dhe fletë lavdie
  • Arti dhe kultura në Dardani
  • Gjon Gazulli 1400-1465, letërsia e hershme shqipe, gurthemeli mbi të cilin u ndërtua vetëdija gjuhesore dhe kulturore e shqiptarëve
  • “Albanian BookFest”, festivali i librit shqiptar në diasporë si dëshmi e kapitalit kulturor, shpirtëror dhe intelektual
  • VEPRIMTARI PËRKUJTIMORE SHKENCORE “PETER PRIFTI NË 100 – VJETORIN E LINDJES”
  • 18 dhjetori është Dita Ndërkombëtare e Emigrantëve
  • Kontributi shumëdimensional i Klerit Katolik dhe i Elitave Shqiptare në Pavarësinë e Shqipërisë 
  • Takimi i përvitshëm i Malësorëve të New Yorkut – Mbrëmje fondmbledhëse për Shoqatën “Malësia e Madhe”
  • Edi Rama, Belinda Balluku, SPAK, kur drejtësia troket, pushteti zbulohet!
  • “Strategjia Trump, ShBA më e fortë, Interesat Amerikane mbi gjithçka”
  • Pse leku shqiptar duket i fortë ndërsa ekonomia ndihet e dobët
  • IMAM ISA HOXHA (1918–2001), NJË JETË NË SHËRBIM TË FESË, DIJES, KULTURËS DHE ÇËSHTJES KOMBËTARE SHQIPTARE
  • UGSH ndan çmimet vjetore për gazetarët shqiptarë dhe për fituesit e konkursit “Vangjush Gambeta”
  • Fjala përshëndetëse e kryetarit të Federatës Vatra Dr. Elmi Berisha për Akademinë e Shkencave të Shqipërisë në Seancën Akademike kushtuar 100 vjetorit të lindjes së Peter Priftit

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT