Nga Reshat Kripa/
Kryetar i Shoqatës Antikomuniste të të Përndjekurve Politikë Demokratë të Tiranës/
Ndoqëm me vëmendje kremtimet me rastin e ditës së rinisë, 8 dhjetorit 1990, nga të dy anët e politikës shqiptare.. Secila anë përpiqej t’ia ngarkonte vetes së saj meritat e kësaj dite të shënuar. Për sa i përket krahut të majtë unë sot nuk dua të merrem, pasi ne e kemi bërë të qartë qëndrimin tonë karshi kësaj force politike. E kemi të qartë pasi shohim se çdo ditë kjo forcë përpiqet të ringjallë figurat e kompromentuara të regjimit totalitar komunist. Nuk janë të rastit të ashtuquajturat kremtime të “70 vjetorit të çlirimit” me shallet e kuq të komunizmit në qafë të udhëheqësve të kësaj force. Nuk janë të rastit shfaqja e portreteve të diktatorit përkrah figurave udhëheqëse të kësaj force. Nuk janë të rastit dekorimet e figurave të tilla kriminale si Fiçor Shehu dhe tani së fundi Vito Kapo nga organizma apo individë të kësaj force. Ato tregojnë më së miri se çfarë përfaqëson në të vërtetë kjo forcë e errët politike që, për fat të keq, ndodhet në krye të shtetit shqiptar.
Shkrimi im ka si qëllim kremtimin e kësaj dite përkujtimore nga forcat e djathta shqiptare. Ndoqëm me vëmendje ceremoninë e zhvilluar nga kjo forcë politike në qytetin e studentëve. Mendonim se në këtë ceremoni duhej të ishin edhe përfaqësuesit e shtresës së të përndjekurve politikë nga regjimi komunist, gjë që nuk ndodhi. Asnjë ftesë për Shoqatën Antikomuniste të të Përndjekurve Politikë Demokratë të Shqipërisë që përfaqëson pjesën dërmuese të kësaj shtrese, me degë në të gjitha rrethet e vendit, ku dega e Tiranës, që unë përfaqësoj, ka mbi 9000 anëtarë, një shoqatë që është e vetmja përfaqësuese e vendit në Shoqatën Ndërkombëtare të të Burgosurve Politikë dhe Viktimave të Komunizmit në Europën Lindore me qendër në Berlin. Përse? Harresë apo mosdashje? Le të përgjigjen, po mundën, kush ta ndiejë.
Edhe diçka tjetër, madje kjo është edhe më e rëndësishmja. Në të gjitha fjalimet e mbajtura në këtë ceremoni nuk dëgjuam gjë tjetër veçse elozhet e ngritura në drejtim të kësaj dite. Të kuptohemi. Nuk duam të errësojmë rëndësinë e kësaj ngjarje që ka hyrë në historinë e vendit tonë. Por, si nuk u kujtua ndonjeri nga ligjëruesit të përmendte edhe rezistencën 46 vjeçare që është zhvilluar në vendin tonë? Mos vallë nuk paska patur asnjë rezistencë? Mos vallë përmbysjen e sistemit totalitar e sollën vetëm ato katër ditë të revoltës studentore të vitit 1990. Një interpretim në këtë mënyrë i historisë shqiptare më duket i ngjashëm me atë që kemi dëgjuar për vite të tëra gjatë periudhës obskurantiste komuniste. Kemi parë edhe atëherë fshirjen e figurave qëndrore të historisë shqiptare dhe zëvendësimin e tyre me figura të reja sipas oreksit të sundimtarëve. Edhe sot po shohim të ngrihen në qiell figurat e reja, të pasviteve 90-të dhe të lihen në heshtje ato të rezistencës së vërtetët. A duhet vazhduar kështu?
Po e konkretizoj me shembuj konkret. Si nuk u tha gjysëm fjale për Patër Anton Harapin që në gjyqin special të komunizmit, në vitin 1945, do të deklaronte:
“Më rrenë mendja se nuk ka zog shqiptari, qi të mendojë se unë e mora ketë barrë për kulltuk, për interesë a për ndonji intrigë. Mundet veç me drashtë ndokush mos qe ndonji maní e emja qi më shtyni deri këtu. Edhe un po u a vërtetoj fjalën dhe po u thom se po: manija e Shqipnís, po, qe ajo qi më vuni dilemën : a me anarkista për të ba gjak, ase me hjekun dorë prej çashtjes kombtare. Dhe mbassi shpirti nuk m’a tha të baj as njenën, as tjetrën, qeshë i shtërnguem të zgjedhi njenën dysh: a të baj nji marrí tue e pranue ketë zyrë, ase të tregoj nji dobsí tue u largue. Vendova ma mirë të baj nji marrí: ase sikurse thonë ata shqiptarë qi duen të ruhen të pastër – desha të komprometohem”.
Ja pra ky ishte ai që etiketa shqiptare i ka vendosur epitetitn “kolaboracionist”.
Si u harrua grupi i deputetëve që guxuan të ngrihenm kundër pushtetit totalitar. Dëgjoni se ç’farë shkruhet në internet për këtë grup”
Pas shumë orë diskutimesh dhe sugjerimesh, në fund ka folur dhe njeriu me më shumë ndikim i grupit, Shefqet Beja, i cili, si edhe parafolësit e tij, është shprehur: “Zgjerimin e veprimtarisë së çetave dhe udhëzimet që morëm nga anglo-amerikanët për një zbarkim, me të shkuar nëpër qarqe do t’ua thoni shokëve dhe të fillojë një propagandë e gjerë, duke filluar me parrulla të ndryshme”. Pas tij ka ndërhyrë deputeti Selaudin Toto, i cili duket se ka pasur një besim të padiskutueshëm te aleatët e tyre antikomunistë të Perëndimit, pasi është shprehur: “Duhet të kemi besim në premtimet që na kanë dhënë anglo-amerikanët, sepse patjetër së shpejti do të kemi një zbarkim dhe do të ndryshojë situata këtu”.
Ja dhe dialogu me prokurorin:
Prokurori: – Çfarë pushteti predikonit ju?
Shefqet Beja: – Ne donim një pushtet me parimet demokratike të Perëndimit.
A e dëgjoni? Qysh në vitet e para kishte zëra që kërkonin dhe u sakrifikuan për një demokraci perëndimore që mundi të arrihet vetëm ne ditët tona.
Si mundet të harrohet grupi i ashtuquajtor i bombës në Ambasadën Sovjetike, një masakër e pa shembullt me 22 viktima të pafajshme, ku krimineli Mehmet Shehu do të deklaronte në mbledhjen e Byrosë Politike:
Duke marrë parasysh se ky nuk është një aksion i thjeshtë, po një ngjarje politike e kalibrit të madh, bile më e madhe se një atentat që mund të bëhej kundër ndonjërit nga ne, është e nevojshme politikisht që ne të marrim masa represive të jashtëzakonshme pa marrë parasysh ligjet në fuqi. Një masë të tillë ne e kemi marrë edhe kur u vra Bardhok Biba dhe kemi pushkatuar edhe jashtë ligjeve në fuqi. Unë mendoj se kjo masë që do të marrim duhet të jetë në një shkallë të tillë, te elementi që përpunohet, elementi reaksionar i tipit Kasaruho etj, sonte ti arrestojmë. Të arrestojmë rreth 100 ose 150 veta nga këta të cilët nja 10 ose 15 prej tyre ti pushkatojmë duke zgjedhur sigurisht nga ata më kryesorët mbasi kanë dashur të organizojnë atentate të tjera. Kjo masë do të proçedohet edhe me një masë tjetër spastrimi nga Tirana, të familjeve reaksionare brenda një muaji.
Si nuk foli asnjeri për revoltën e paharruar të Spaçit ku u sakrifikuan katër martirë dhe u ridënuan shumë të tjere, revoltën që nisi më 21 maj 1973 si një kundërshtim i thjeshtë i rregullave, dhe kjo ishte vetëm një shkas për kundërshtim të thellë e kuptimplotë të regjimit nga kundërshtarët e tij me parrullat “Ja vdekje ja liri!”, “Rroftë Shqipëria e lirë!”, “Ju jeni katila!”, “Populli është me ne!”, “Rroftë Europa e lirë!”, që vazhduan për mbi 3 ditë në taracën e burgut nga 100 të burgosur, që u rrethuan me shpejtësi nga mbi 4500 trupa ushtarake nga Shkodra e Tirana, të cilët hapnin zjarr nga të gjitha anët. Revolta e Spaçit i tregoi Shqipërisë dhe botës së rezistenca e popullit shqiptar vazhdoi të mbijetonte, megjithë dhunën dhe presionin e diktaturës. Revolta e Spaçit zgjati 3 ditë; të burgosurit valvitën në tarracën e burgut famëkeq një flamur të Skënderbeut pa yllin komunist, me zhgabën dykrenore të vizatuar nga i paharruari Mersin Vlashi, duke kënduar dhe hedhur parrulla kundër diktaturës, derisa u shtyp me gjak; Me dhjetra u gjymtuan. Oraganizatorët u izoluan forcërisht dhe u ridënuan rreptë. Katër syresh Hajri Pasha, Skënder Daja, Dervish Bejko dhe Pal Zefi u pushkatuan me vendim të rrufeshëm. Plotë 18 të tjerë, Bedri Çoku, Luan Koka, Luan Burimi, Kostandin Papaj, Sali Çuni, Shefqet Gjana, Hulusi Pashollari, Fatmir Llagami, Nuri Stepa, Bashkim Fishta, Agron Xhelili, Njazi Bylykbashi, Sherif Allamani, Mirash Gjoka, Refik Beqo, Gëzim Çela, Rexhep Lazri e Bebi Konomi, u ridënuan me masa ekstreme.
Si nuk u kujtua asnjë të fliste për revoltën e Qafës së Barit, ku u pushkatuan dy martirë
Sokol Sokoli dhe Tom Ndoja, ku u masakrua deri në vdekje Sandër Sokoli dhe u ridënuan Sokol Progri, Lush Bushgjoka, Haxhi Baçinovski, Vllasi Koçiu, Kostandin Gjordeni, Barjam Vuthi, Martin Leka, Lazër Shkëmbi, Hysen Tabaku dhe Ndue Pisha.
Përmenda vetëm këto raste të reszistencës antikomuniste por ato janë të shumta. Duhen faqe dhe faqe të tëra për t’i përshkruar. Unë mora ato më sinjifikativet. Është pikërisht kjo rezistencë e pakrahasuesjhme së bashku me revoltën e fundit të studentëve që solli përmbysjen e regjimit komunist në Shqipëri. Ndaj mos i ndani. Mos bini pre e grackës së mentalitetit komunist që gjysmën e shqiptarve i deklaronte “bashkëpuntorë dhe kolaboracionistë” dhe gjysmën tjetër patriot dhe revolucionarë. Mos harroni se ishin pikërisht ata që kishin si parullë kryesore “Për Liri, Për Shqipëri, Për Flamurin Kuq e Zi” nismëtarët e luftës për përmbysjen e sistemit komunist. Secili ka pjesën e tij në këtë luftë.
Ndaj ju themi:
– Jemi edhe ne që sakrifikuam jetët tona, ndaj duam të përfaqësohemi në çdo aktivitet
që një e djathtë e vërtetë zhvillon në vendin tonë. Ne do të na keni përkrah për çdo aktivitet në mbrojtje të një shteti ligjor, të së drejtës së mendimit të lirë, të një demokracie të vërtetë, pasi për atë jemi sakrifikuar. Por nuk duam të jemi një fasadë për vota në raste zgjedhjesh. Duam të jemi një faktor vendimtar, të barabartë midis të barabartëve.
Këtë mos e harroni
Lost Life
By Ejëll Çoba/
(Excerpt from the book Lost Life)/
Virtyt Gjylbega, a young man from Shkodra, arrived at the labor camp with the rest of the Elbasan prisoners. He was the son of Hamid Gjylbega, a published writer and a philosopher who was also credited by Fulvio Cordignano, as having created a new religion in his works. Hamid’s long life full of suffering had confirmed him to be a man of strong character.
Virtyt was assigned by the prison command to be squad commander, but in a few days he was demoted for refusing to report his fellow prisoners like other commanders did. He ended up being assigned to work with a shovel. One day the guards lined up all the prisoners and marched them to stand in front of a young man tied to a post on the center of the prison camp grounds. His face was covered in honey. All of us, 1,500 men, were ordered to spit on him. Approaching the man, I recognized the captive to be Virtyt. The commanders and guards strictly enforced the command. I had to eventually spit on the prisoner too. I realized that many of the prisoners before me had fully partaken in the spitting order leaving their marks on the face of poor Virtyt.
The rest of the prisoners and I went to work and left Virtyt bound in the burning sun. Later, I learned Virtyt and his sister’s fiancé, a Kolonjar, always ate their food together. One day, Virtyt was ordered not to work for the day by the labour camp doctor. Virtyt ate lunch from their shared food including honey sent from the home of the sister’s fiancé. That same evening, the sister’s fiancé accused Virtyt of stealing his honey to the camp guard. Two or three occasions I worked closed to Virtyt. We both were not allowed to work with other prisoners for fear we would exploit their efforts. I often tried to lift his spirits because I could see he was getting depressed, but in each conversation, he spoke very little. Each time the conservation ended this way:
– Oh, Mr. Çoba, I can’t…
– I am 40 years old, – I told him – and I am trying to endure all of this, you are just 28, – but I knew my words were not enough to convince the man because he kept saying:
– It cannot be tolerated, it cannot be endured!
Not long after the ordeal, during the night, while we were asleep, we heard gunshots. I found out the next day that, after returning from work, Virtyt cleaned himself and dressed in his finest clothes. Watching the well-dressed man, one of the guards scornfully asked him:
– “Why are you dressed like a groom Virtyt, are you going to be released?”
– “Yes, I will soon be free”, Virtyt replied full of confidence.
When everyone was asleep, Virtyt still dressed in his fine clothes, emerged from the barracks. He walked towards the barbwires and floodlights surrounding the outskirts of the labor camp. The guard called two or three times: “ Halt, halt!”
Virtyt did not stop walking. As he approached the guard, he yelled: “fire!”
The guard executed the order, and he fell dead instantly.
In the morning, on the way to work, the entire 1,500 prisoners were dead silent!
AAFH Translation
Edited by Rebekah Roberts
HIMARA, CAMERIA DHE …Provokimet antishqiptare te Vangjel Dules
Provokimet antishqiptare nga Vangjel Dule pjesëtar i pakicës greke në Shqipëri dhe zoti Edi Rama që i tregoj dhëmbët për interesat ton kombëtare!/
Nga Asllan Dibrani/
Vangjel Dules (kryetar i PBDNJ-së dhe nënkryetar i Kuvendit të Shqipërisë) një njeri i pakicës greke në Shqipëri, një ultra nacionalist . Shpesh provokon integritetin e Shqipërisë përmes një minoriteti fantazmë grek në Shqipëri!?.Toleranca dhe nëpërkëmbja që bëjnë institucionet shqiptare vetvetes pa u penguar ky antishqiptar mbërrini deri nënkryetar i Parlamentit të Shqipërisë të jetë. Një minoritar që të mohon shtetin dhe sovranitetin e tij , te jetë nënkryetar në Kuvendin e Shqipërisë, është si pasojë e vet lidershipit dhe shqiptarëve në Shqipëri!
Ne Shqiptarët ishim shumë me të mire se sa duhet ,shumë ma tolerant se sa duhet, shumë ma paqësor se sa duhet? . Sepse minoritarëve jo vetëm qe u kemi dhënë të drejta të barabarta, por sipas traditave, zakoneve e kulturës shqiptare i kemi respektuar si miq me shumë se veten, i privilegjuam me shumë se sa duhet si serbët, po ashtu edhe grekët. Nuk e kuptoj se dikush në emër të drejtave të minoritareve po kriminalizojne kushtetutën e Shqipërisë, kombin shqiptar duke zhvilluar një politike antishqiptare, me një politikë të korruptuar duke kërkuar qe me paranë e Evropës , po përpiqen të konvertojnë sa me shumë shtetësi greke në jug të Shqipërisë , pa i marrë në konsideratë shkeljet e të drejtave të emigrantëve shqiptarë në Greqi, po edhe te vet popullit çam . Nga kjo rrjedh se si arriti një minoritar si Vangjel Dule të jete në një post aq me peshë në Shqipëri, kur atje cenohen të drejtat e shqiptareve. Le të kujtojmë gjenocidin grek ndaj Çamërisë. I njëjti nxit konflikte në Himarë duke kërkuar të drejta, liri dhe përfaqësim më të lartë për minoritetet (sidomos për minoritetin grek në Shqipëri), kur ai si pjesëtar i minoritetit grek ka arritur të jetë, edhe Nënkryetar i Kuvendit të Republikës së Shqipërisë. Ky avaz politik u ndoq edhe në qeverisjen e Salih Berishes që një numër të madh shqiptarësh të komunitetit ortodoks i përvetësuan si grekë Athina zyrtare duke ju ndërruar emra e mbiemra. Siç duket kjo politikë dal nga dal po troket në dyert e zyrtarëve dhe qeveritarëve të Shqipërisë si përballje reale me synimet dhe provokimet serbo -greke të herëpashershme kundër sovranitetit tonë kombëtar me të cilin rast zoti Edi Rama , kryeministër i Shqipërisë ka filluar për se mbari që ta ngreh zërin kundër këtyre hordhive si ne rastin e Beogradit po ashtu edhe për rastin Himara . Ai u shpreh se nuk është problem Himara dhe jemi shembull konkret de fakto dhe de jure që flet se, liritë dhe të drejtat e minoritetit grek në Shqipëri po respektohen me konsekuencë, në shkallën më të lartë dhe në frymën e reformave, të axhenadës, të ligjeve dhe të standardeve të BE-së, si dhe të së drejtës ndërkombëtare? Zoti Edi Rama Himarën e konsideron si pjese të Shqipërisë sikurse Tropojen, Kukësi, Dibrën Gjirokastrën etj u shpreh ai ne një interpelancës diskutimi kundër … Dule , që po kërkon qiqra në hell, që nuk ekzistojnë…Himara është shqiptare… u shpreh ndër të tjera zoti Rama . Për ta ngrit zërin është për Çamërinë qe konsiderohet në një të ardhme të shkurtër të jetë një problem ballkanik dhe ndërkombëtar.
Intelektuali dhe Mallkimi i Vegjetimit-Harresa e Imponuar
*Leksion publik i Dr Gëzim Alpion në Londër/
*‘Intelektuali dhe Mallkimi i Vegjetimit-Harresa e Imponuar në Veprën Letrare të Fatmir Terziut’/
*Letërsia, tha Dr Alpion, është art që e ka kryer misionin kur të shqetëson, dhe jo argëtim. Ai shtoi se lexuesi, që është i përgaditur të sëkëlldiset nga mesazhet që përcjell letërsia pa kompromise, duhet të lexojë Fatmir Terziun./
…Leksioni Publik me temë ‘Intelektuali dhe Mallkimi i Vegjetimit – Harresa e Imponuar në Veprën Letrare të Fatmir Terziut’, i njoftuar nge mediat në Shqipëri, Kosovë dhe diasporë që në tetor, u mbajt të shtunën, më 6 dhjetor në Ambasadën e Shqipërisë në Londër, nga Dr Gëzim Alpion, sociolog i mirënjohur i Universitetit të Birminghamit.
Leksioni u ndoq me interes nga një numër i madh intelektualësh, krijuesish dhe drejtues shoqatash shqiptare me banim në Londër dhe qytete të tjera në Mbretërinë e Bashkuar. Para se të fillonte ligjërata 90 minutëshe e Dr Alpion, të pranshmit u përshëndetën nga Ambasadorët e Republikës së Shqipërisë dhe Republikës së Kosovës në Londër, Mal Berisha, dhe Lirim Greiçevci, si dhe organizatori i aktivitetit Lutfi Vata, drejtues i Shoqatës ‘Ardhmëria’ dhe i Forumit të Bashkimit të Shoqatave në Londër.
Leksioni i Dr Alpion u vlerësua lart nga të pranishmit për tematikën, perceptimin, analizën dhe sugjerimet e bëra në lidhje me letërsinë dhe kritikën letrare të traditës dhe atë bashkëkohore në përgjithësi, ashtu edhe për vlerësimin e tij objektiv për krijimtarinë e larmishme të Fatmir Terziut në veçanti.
Në diskutimin interesant që u zhvillua pas leksionit të Dr Alpion, përveç ambasadorëve Berisha dhe Greiçevci, e morën fjalën edhe një numër intelektualësh dhe krijuesish si Xhavit Gasa, Xhemail Peci, Lutfi Vata dhe Burim Turjaka.
Letërsia, intelektuali dhe shkrimtari
Në këtë leksion Dr Alpion u përqëndrua kryesisht në tre tema. Në fillim ai u ndal në ‘traditën’ dhe mënyrën se si ky koncept është perceptuar dhe trajtuar në faza të caktuara në letërsinë shqiptare. Shembujt në këtë pjesë të leksionit ishin përzgjedhur nga krijimtaria e klasikëve si Jeronim De Rada, Pashko Vasa, Naim Frashëri, Andon Z. Çajupi, Gjergj Fishta, Fan S. Noli, Faik Konica, Lasgush Poradeci dhe Ismail Kadare. Në këtë pjesë të leksionit Dr Alpion theksoi se tradita është një nga temat kryesore dhe më interesantet në krijimtarinë e shkrimtarit Fatmir Terziu.
Në pjesën e dytë të ligjeratës Dr Alpion u ndal në veçantitë në jetën e disa autorëve të lartpërmendur për të shpjeguar motivet e tyre për përzgjedhjen e ‘traditës’ si leitmotiv thelbësor në krijimtarinë e tyre. Po në këtë pjesë, Dr Alpion pastaj theksoi se Terziu është një ndër autorët bashkëkohorë që e trajton traditën me origjinalitet. Disa herë gjatë leksionit Dr Alpion aplikoi analizën disksursive duke iu referuar veprave të ndryshme të Terziut.
Në pjesën e tretë Dr Alpion u përqëndrua kryesisht në tre romanet e para të Terziut: ‘Grykës’ (2010), ‘Bunari’ (2012) dhe ‘Kojrillat’ (2013). Krijimtaria shumë planëshe e Terziut u trajtua në aspektin biografik, dhe rolin e intelektualit në mërgim në faza të ndryshme të letërsisë shqiptare që nga Rilindja dhe deri në kohën e sotme.
Dr Alpion, i cili ka studiuar letërsinë anglo-amerikane në Universitetin e Kajros nga 1985-93 dhe pastaj në Universitetin e mirënjohur të Durhamit në Angli, ku në vitin 1997 përfundoi doktoratën, theksoi ndër të tjera në leksion se ndërsa po rritet numri i botimeve në lëmin e krijimtarisë artistike, kritika shqiptare është në një gjendje kryesisht amatoreske dhe për pasojë nuk po luan rolin që duhet.
Megjithë angazhimet e tij të shumta akademike, Dr Alpion herë pas here ka botuar shkrime për romanet e disa autorëve bashkëkohorë si Visar Zhiti dhe Thanas Jorgji, të cilat kanë gjetur jehonë të gjerë në media. Në këto shkrime si edhe në leksionin në Londër kushtuar veprës së Terziut, Dr Alpion theksoi se është e rëndësishme të jemi më zemërgjerë kur është puna për të promovuar talentet dhe vlerat e kulturës tonë si në Shqipëri dhe Kosovë ashtu edhe në disaporë.
Profesori i Universitetit të Birmingamit e quajti leksionin e tij një ‘gjest modest për të promovuar vlerat shqiptare në përgjithësi në Londër’ dhe vlerat njerëzore dhe krijuese të Terziut në veçanti. Ai theksoi se shpreson që leksioni publik për Terziun të pasohet nga aktivitete të tilla të ngjashme ku ekspertë të letërsisë të promovojnë veprat e shkrimtarëve, veçanërisht të autorëve të rinj, të cilët shpesh injorohen.
Nuk duhet të gënjejmë veten, tha ndër të tjera Alpion, se po i ndihmojmë dhe vlerësojmë krijuesit duke organizuar promovime të pafund librash; qëllimi kryesor i promovimeve të tilla të bujshme, tha ai, duket sikur është të mbulojmë autorët me lëvdata, shpesh të pamerituara.
Romani ‘Bunari’ si pikë kulmore
Një vend të veçantë në leksion iu kushtua romanit ‘Bunari’ që, sipas studiuesit Alpion, përbën një pikë kulmore dhe një premtim në krijimtarinë e Terziut, si dhe një arritje për letërsinë bashkëkohore shqiptare. Kjo vepër, u argumentua në leksion, dëshmon aftësinë krijuese, kurajon intelektuale, dhe integritetin e autorit për tu ballafaquar me tabu.
‘Bunari’, theksoi Alpion, është një hymn i vonuar për një nga zonat më të shquara dhe tragjikisht më të harruara jo vetëm në Dibër por në të gjithë Shqipërinë, si dhe një vlerësim i merituar i përkushtimit të banorëve të saj fjalëpak ndaj atdheut. Harresa që ka përjetuar dhe po përjeton Dibra, vazhdoi Dr Alpion, është një paralajmërim që të mos lëjojmë as tani as kurrë që pjesë të tjera të truallit kombëtar dhe komunitete bashkëatdhetarësh të kthehen në të ‘huaj’ në atdheun e tyre.
Dr Alpion e cilësoi Terziun si nje intelektual dhe shkrimtar ‘i njerëzishëm’ që nuk ka rreshtur, që kur erdhi në Angli, për të studiuar, për tu specializuar dhe për të përfituar nga eksperienca e pasur britanike si në fushën akademike, letrare, dhe publicistike, ashtu edhe në industrinë e filmit, etj.
Konkluzione
Dr Alpion, i cili është cilësuar nga kritika perëndimore si studiuesi më autoritar i Nënë Terezës në gjuhën angleze dhe është vlerësuar për dramat e tij që janë shfaqur me sukses në disa skena britanike, e përfundoi ligjëratën e tij publike duke theksuar se ‘tradita’ dhe ‘harresa’ në veprën e Terziut kanë gjetur një krijues të përkushtuar që shpërfill korrektësinë politike dhe që është gjithmonë në gjurmim të së harruarës, ri-zbulimi i të cilës njëherazi na fajëson kolektivisht dhe tregon se çfarë duhet bërë që të mos përsëriten gabimet.
Po ashtu, Dr Alpion theksoi se shteti, si në Shqipëri ashtu edhe në Kosovë, duhet të bëjë më shumë për të promovuar vlerat intelektuale dhe krijuese në diasporë. Alpion u ndal gjithashtu edhe në kujdesin që shteti duhet të tregojë për personalitetet e shquara të artit dhe kulturës të cilët tani në pleqëri ndihen të braktisur.
Letërsia, tha në fund Dr Alpion, është art që e ka kryer misionin kur të shqetëson, dhe jo argëtim. Ai shtoi se lexuesi, që është i përgaditur të sëkëlldiset nga mesazhet që përcjell letërsia pa kompromise, duhet të lexojë Fatmir Terziun.
“Iniciativat Virtuale për Diasporën”
U zhvillua me sukses forumi i parë në Gogle hangout “Iniciativat Virtuale për Diasporën”/
Nga Valon Xoxa/
Me 20 nëntor 2014 u zhvillua forumi i parë digjital Google Hangout: “Iniciativat Virtuale për Diasporën: Nga Koncepti në Sukses. Idetë, Sfidat dhe Mundësitë.” Ky forum u zhvillua me rastin e Javës Globale të Sipërmarrjes në Kosovë 2014 nga Kosovo Diaspora. Ky ishte takimi i parë virtual i diasporës nga Kosova me përfaqësues të Qeverisë të Kosovës. Në këtë forum u diskutuan disa nisma inovative për të lidhur Kosovën me diasporën.
Panelistët e ftuar ishin: Lorik Pustina, Udhëheqës i Divizionit për Komunikim me Publikun në Ministrinë e Diasporës, Prishtinë, Kosovë; Ermira Babamusta, PhD, Eksperte për Marrëdhënie Ndërkombetare, London/New York; Flamur Mavraj, Creative Designer/web-developer, Oslo, Norvegji; Alban Nevzati, Partner Menaxhues i Oda Lab, Zurich, Zvicër; Kosovare Krasniqi, Projekt Menaxhere në BalkanSpring, Norvergji; Mark Kosmo, Ph.D. Drejtor Bordi i MAASBEA (Massachusetts Albanian American Society), Boston dhe Behar Xharra, themelues i KosovoDiaspora.org, Dhaka, Bangladesh.
Forumi u organizua nga Liza Gashi, Qëndresa Krasniqi, Albion Curri dhe Behar Xharra. Ana teknike e forumit u realizua nga Albion Curri. Paneli u moderua nga Qëndresa Krasniqi, Projekt Menaxhere e platformës KosovoDiaspora.org.
“Kjo iniciativë e parë virtuale e këtij lloji me Diasporën Kosovare kishte për qëllim t’i vë në pah idetë dhe nismat e Diasporës tonë, dhe të identifikonte mënyra të promovimit të këtyre ideve. Një mesazh që Kosovo Diaspora ka dërguar përmes këtij Google Hangout është që takimet e tilla mund të jenë efektive me shpresën që të krijohen një kulturë e re e komunikimit me Diasporën, qoftë me biznese Kosovare apo me Qeverinë Kosovare,” tha Qëndresa Krasniqi, moderatorja e forumit.
Lorik Pustina foli për iniciativën e re të Ministrisë së Diasporës së Kosovës “Diaspora Registry”, për përpilimin e një regjistri të strukturave demografike, numrit të personave me prejardhje nga Kosova dhe lindur në Kosovë; numri që ka emigruar nga Kosova dhe numri i bizneseve, për të krijuar një database të plotë. Ky projekt mbaron në 2016, por që do vazhdojë të jetë i hapur, për të vazhduar regjistrimet në vitet në vijim. Të gjithë shqiptarët lindur ose me prejardhje nga Kosova mund të bëjnë regjistrimin nëpërmjet faqes zyrtare http://rdks.info. Këtë nismë e ka përkrahur dhe sportisti Lorik Cana, me një video promovuese. Për të promovuar këtë regjistrim Ministria e Diasporës ka lidhur partneritet me Kosovo Diaspora dhe Përfshirja e Diasporës në Zhvillim Ekonomik.
“Zëri i diasporës sonë do të ishte shumë më i fuqishëm nësë dihet numëri i saktë në vendet ku ata jetojnë,” tha Lorik Pustina, Udhëheqës i Divizionit për Komunikim me Publikun në Ministrinë e Diasporës.
Alban Nevzati foli për Aplikacionin e parë interaktiv “Hirushja” në gjuhën shqipe për të ndihmuar fëmijët shqiptarë të diasporës të mësojnë shqipen. Ky është aplikacioni i parë interaktiv më përralla në shqip ku fëmija (grupmoshat 3-8 vjeç) mund të mësojë shkronjat e alfabetit. Aplikacoini është projekt i Oda Lab dhe Lepuroshi Learning Center, që do jetë gati në iOS dhe Android me 15 shkurt 2015. Për më shumë vizitoni www.Oda-Lab.com.
“Hirushja” dhe është një vegël arsimore për fëmijët shqiptarë, sidomos për fëmijët që jetojnë jashtë trojeve shqiptare, e që dëshirojnë të mësojnë gjuhën shqipe. Hirushja do të jetë njëra nga përrallat që do të lansohet nën Qendrën Edukative “Lepuroshi”, i cili është një koleksion i aktiviteteve interaktive që u mundëson fëmijëve të mësojnë tregime dhe njëkohësisht të argëtohen duke luajtur me po të njëjtin tregim të transformuar në video-lojë,” tha Alban Nevzati, Partner Menaxhues i Oda Lab, Zurich, Zvicër.
Kosovare Krasniqi foli për projektin e qendrës ICK (Bussiness Development in Kosovo) dhe për bashkëpunimin me Ministrinë e Jashtme të Norvegjisë për inciativën e re “Balkan Spring” (www.balkanspring.com). Kjo nismë mundëson prodhimet vendore nga Kosova të shiteten kudo në botë. Deri tani ka mbi 50 prodhues vendor, duke përfshirë edhe minoritete, dhe mbi 2,000 produkete vendase shqiptare nga Kosova.
“Përveç bizneseve egzistuese BalkanSpring ka arritur të regjistrojë edhe 19 biznese te reja që do kontribuojnë në ekonominë e Kosovës,” tha Kosovare Krasniqi, Projekt Manaxhere në Balkan Spring, Norvegji.
“Përvec bizneseve ekzistuese Balkanspring ka arritur ti regjistroj edhe 19 biznese të reja që do të kontribuojnë në ekonominë e Kosovës.” – Kosovare Krasniqi, Projekt Menaxhere ne BalkanSpring, Norvergji. Përvec bizneseve ekzistuese Balkanspring ka arritur ti regjistroj edhe 19 biznese
Mark Kozmo i MAASBESA (www.maasbesa.org) foli për propozimin për të promovuar bashkëpunimin profesional midis anëtarëve të diasporës me kolegët e tyre në Shqipëri dhe Kosovë. Ai është në kontakt me Universitetin e Harvardit për projektin “Albania Project” për të promovuar rolin e diasporës shqiptare në rritjen e zhvillimit ekonomik në Shqipëri. Projekti i Harvardit është mbështetur dhe nga Fondacioni Soros (Open Society Foundation of Albania). Për më shumë vizitoni http://projects.iq.harvard.edu/albaniagrowthlab/overview.
Behar Xharra foli për platformën digjitale që ai themeloi, Kosovo Diaspora (www.Kosovodiaspora.org), e cila ka për qëllim promovimin e diasporës, dhe tërthorazi Kosovës, si brand shteteror. KD prezanton storiet e suksesit të diasporës shqiptare dhe nëpërmjet tyre mundohet të popullojë internetin me material që prezanton Kosovën në mënyrë pozitive në gjuhën angleze. KD përdor internetin si mjet kryesor për përmirësim branding të Kosovës.
“Kosovo Diaspora konsideron antarët e diasporës si ambasadorë te vendit. Rita Ora, Xherdan Shaqiri, Toni Dovolani, Richard Lukaj janë disa nga ata persona që me sukseset e tyre krijojnë edhe një imazh pozitiv për Kosovën. Nëpërmjet storieve pozitive të diasporës, KD po ashtu në mënyrë indirekte mundohet të kontribuojë në neutralizimin e imazheve negative që i mbështillen Kosovës në internetit. Interneti është bërë arena kryesore për brend të shtetit dhe diplomaci publike,” tha Behar Xharra, themelues i Kosovo Diaspora.
Ermira Babamusta foli për kontributin dhënë në forcimin e lidhjeve diplomatike dhe miqësore midis Sh.B.A.së, Shqipërisë, Kosovës dhe Anglisë, duke folur për disa histori suksesi të bashkëpunimit më diasporën shqiptare. Përmendi bashkëpunimet me Rjënjët Shqiptare në përkrahje të peticionit për të mbrojtur të drejtat e shqiptarëve në Ballkan dhe Amerikë; takimet me zyrtarët e lartë amerikanë në promovimin e pavarësisë së Kosovës; pjesëmarrjen në organizimet me Konsullatën e Kosovës në NewYork dhe Vatra; si dhe projekte të tjera.
“Diaspora është gjithmonë e gatshme të përkrahë çështjet shqiptare dhe ka dhënë një kontribut të jashtëzakonshëm për zhvillimin e vendlindjes. I jam mirënjohëse Amerikës dhe Anglisë që janë në mbrojtje të shqiptarëve në arenën ndërkombëtare dhe për miqësinë e fortë me vendet tona,” tha Ermira Babamusta, bashkëthemeluese e Democracy and Unity Foundation (www.DemocracyandUnity.org).
Flamur Mavraj në fund dha sygjerimet e tij mbi projektet e lartpërmendura nga pikëpamja e tij si zhvillues/programues dhe njohës i teknologjisë. Duke u fokusuar kryesisht tek regjistri i diasporës, ku propozoi për një bashkëpunim midis Open Data Kosovo dhe Agjencinë e Statistikave të Kosovës në përdorjen e statistikave sipas planeve të përcaktuara. Diskutoi dhe për mundësinë e “outsourcing” që kompanitë e ndryshme të përballojnë vështirësitë e tyre në mungesë të personave të duhur, si në programim apo dizajn në Kosovë.