dgreca – Page 4311 – Dielli

Dhelprës iu kallke bishti, e thoshte – ”ishalla jam në ëndërr”

November 8, 2014 by dgreca

Opinion nga Faik KRASNIQI/Prishtinë/
Pavarësisht se koalicioni LVAN është shumicë parlamentare në Kuvendin e Kosovës, ata reflektuan duke hequr dorë nga posti i kryeparlamentarit, për t’i hapë rrugë krijimit të institucioneve të Kosovës.
Por PDK-ja dhe lideri i saj Hashim Thaçi, s’po munden kurrsesi të pajtohen, që përfundimisht do të shkojnë në opozitë. Ata (PDK-ja) duke e parë që pashmangshëm do të shkojnë në opozitë, në pamundësi që ta formojnë Qeverinë, po kërcënojnë edhe me zgjedhje të jashtëzakonshme. Përveç se janë bërë të bezdisshëm për qytetarët e Kosovës dhe Bashkësinë Ndërkombëtare, po kërcënojnë dhe janë bërë qesharak me deklaratat dhe arsyetimet e tyre boshe. Por këto janë shqelmat e fundit të një Qeverie kriminale, korruptive dhe një Qeverie që e ka ngulfatur shtetin.

Presidentja duhet të reflektojë!

Pas reflektimit të koalicionit LVAN, në bazë të kompetencave kushtetuese që i ka, Presidentja Jahjaga duhet të reflektojë, për krijimin e institucioneve. Ajo duhet ta dëshmojë para qytetarëve të Kosovës, se është në shërbim të interesave të tyre dhe shtetit të Kosovës, e jo në shërbim të PDK-së dhe Hashim Thaçit. Çfarë duhet të bëj ajo? Nëse zonja Flora Brovina javën tjetër nuk e thërret seancën për konstituimin e Kuvendit, Presidentja Jahjaga mund ta thërras vetë. Pas konstituimit të Kuvendit, edhe pse koalicioni i PDK-së ka vetëm 36 deputetë, shansin e parë për formimin e Qeverisë t’ua japë atyre, dhe pasi ata të dështojnë ta bëjnë një gjë të tillë, herën e dytë mundësinë t’i jap koalicionit të shumicës LVAN që ka shumicën parlamentare me 63 deputetë, ta mandatoj dhe Qeveria nga koalicioni i shumicës LVAN, të krijohet sa më parë. Presidente, vepro sa më shpejt, ose vepron sovrani, sepse është lodhur nga kryeneqësia e PDK-së dhe neglizhenca jote!

Na shkruajne nga Gjirokastra-KERKOJME TE AFERMIT TANE NE AMERIKE!

November 8, 2014 by dgreca

Jam Bashkim Çani nga qyteti i Gjirokastres nga Shqiperia. Ne nje artikull te gazetes lexuam se midis kontribuesve te tjere per Kontributet e Çeshtjes Kombetare ne vitin 1917 jane edhe Azis Roqi dhe Bilal Roqi.
Azis Roqi dhe Bilal Roqi jane te afermit tane, por per arsye te sistemit komunist ne jemi shkeputur dhe nuk kemi mundur dot te lidhemi me pasardhesit e tyre.
Ne duam te lidhim kontakte me trashegimtaret e Bilal Roqit. Femijet e Bilal Roqit jane Nebahet Roqi, Ali Roqi, Shevqet Roqi.
Dime qe Nebahet Roqi eshte martuar dhe mban mbiemrin Kazimi.
Nese mundeni, ju lutemi te na ndihmoni me nje adrese te trashegimtareve te Bilal Roqit, per arsye familjare qe jane ne interes te tyre.
Adresa jone eshte: Bashkim Çani
Lagjja: “Dunavat i pare”
Gjirokaster
Albania
Numer telefoni: +355684282993
E-mail: valtercani357@yahoo.com
Me respekt

Bashkim Çani

Çipa- NJË FAMILJE KOMBËTARE, NJË FAMILJE ARTISTIKE

November 8, 2014 by dgreca

nga MSc. Albert R. HABAZAJ/
Lefter Çipa (gjyshi), Aleksandër Çipa (biri) dhe Akri Çipa (nipi) e zbukuruan Vlorën. E veshën Vlorën me kostumin e Flamurit Kombëtar dhe me kostumin e Diellit të Ngrohtë të Krijimit. Përurimi i trilogjisë “ETËR E BIJ – AUTORË” është një festë letrare për botën kulturore të qytetit dhe një spaletë morale e artit në Vlorë. Fakti që kjo sallë e madhe e teatrit “Petro Marko” është e mbushur plotë e për plotë, ka mjaft njerëz në këmbë, të tjerë janë në holl e dashamirës të shumtë mbetën jashtë për mungesë hapësire, tregon interesim deri në adhurim ndaj veprës sa letrare e kulturore, po aq atdhetare e qytetare të krijuesve të kombit, bij të palcës kombëtare pilurjote, me bërthamë nga Bregu i Himarës.
Të gjithë e pëlqejmë dhe e këndojmë Këngën e Madhe Shqiptare: “Kush është lule e vilajetit?/ Bota ia kanë sevdanë,/ Himara në breg të detit/ Shtatë fshatëra që janë,/ Të penës dhe të difekut,/ Aman, trima kapedanë!…”. Do t’ju pyesja, ju të nderuar miq, poetë, artistë, dashamirës të artit tonë, se ku më bukur, se në familjen e Lefter Andrea Çipës, këto vargje brilantine të këngës hyjnore labe himariote janë më kuptimplotë?
Lefter Çipa përbën një familje fisnike, sa tradicionale, aq dhe model qytetarie. Ata, si familje janë familje atdhetare; po aq sa janë edhe familje artistike: “të penës dhe të difekut…”, jo thjesht në kuptimin metaforik, por lartësisht të drejtpërdrejtë.
Lefteri është djali i madh i babë Andreas dhe mëmë Lelos, dy prindërve me uratë, që me shpirt e zemër ua lanë fëmijve Bekimin e Madh. Por edhe 4 vëllezërit, që vijojnë pas tij, Lefteri i ka artistë, të mirë, punëtorë, veprimtarë të dalluar shoqërorë e të ditur: Aristidhi vlerësohet si poet i thellë, ka qenë drejtor i Drejtorisë Arsimore Rajonale në Vlorë, sot është pedagog letërsie në Universitetin “Ismail Qemali”, Vlorë; Jorgua është piktor dhe ndërtues me emër; Llambros, aq të mirë nuk i ecën dhe aq shëndeti, ndërsa më i vogli, Kristua, duket, por në fakt, nuk po zë vendin e Lefterit, veçse ecën nën shembullin e tij, me edukimin e prindërve dhe moralin qytetar, po krijon individualitetin e vet’ të nderuar, po bën një emër të madh, me grupin polifonik të Bregdetit të Himarës, qysh nga viti 2004, me Eleni Mërkurin (marrëse dhe hedhëse), Eleni Joshin (marrëse), Dhimitraq Balën (kthyes) e ata bilbila kënge që konkurojnë bilbilat e qiellit. Kristo Çipa është poet dhe rrëfenjëtor i talentuar; ka botuar 3 libra deri më sot, (çdo 2 vjet, si duket, e ka si hobi): “Guri i rëndë në vend të vet”, poezi, 2008, “Ruzana: mite dhe legjenda të Pilurit”, 2010, “Këmbana e dashurisë”, poezi, 2012, së shpejti presim botimin e radhës me krijime me burim nga gurra e pashtershme e prozës popullore. Kristo Çipa është edhe nënkryetar i Shoqatës Atdhetare – Kulurore “Labëria”, për Vlorën; ai është vlerësuar me dekoratën më të lartë që jep Shoqata Atdhetare – Kulurore “Labëria”, “Personalitet i Shquar i Labërisë”. Vlen të përmendim me nderim se Kristua është dhëndër në Bolenë, të Kurveleshit të Poshtëm, në krahinën e Lumit të Vlorës, sepse Leta është bijë e Maze Hysit të Bolenës, se djemtë e vajza e Kiços janë nipër të Hyse, në Labër, pra. Në fakt, Himara dhe Labëria janë sinonime të njëra – tjetrës, plotësojnë njëra – tjetrën, si pjesë e së tërës etnografike. Kur themi Himarë kemi thënë Labëri, kur themi Labëri kemi nënkuptuar Himarën. Lefteri ka tre motra: Rina, Vathia, Janulla, të tria artiste, shembullore në familjete tyre, që e kanë ndezur zjarrin, nuk e kanë shuar. Fap ia bëjnë degët e tyre, se i kanë të forta e të thella rrënjët! Lefteri me Qeranën, grua e zonjë grua, nga dera me emër e Lape të Pilurit lindën fëmijë e buruan si fieri. Një djalë u iku herët, Akroqerani; fat i hidhur që u pre ferishte. Lefteri me Qeranën i dolën zot jetës, që u vinte herë si det me lule, herë si det me furtunë. 4 djem dhe 1 vajzë janë fëmijët e tyre, të pesë të martuar. Djemtë me nuse shumë të mira dhe me familje të mrekullueshme, me fëmijë të shkëlqyer. Edhe vajza e vetme, Parashqevia ka mbaruar shkollën artistike dhe është nuse në Vranisht të Mesaplikut, në krahinën labe të Lumit të Vlorës. Jeton e punon në Tiranë. Është bashkëshorte e publicistit të njohur Pano Hallko, nuse e Azis Hallkos, burrë zakonlli nga fisi i njohur i intelektualit të shquar të viteve ’20- 30 – të të shekullit XX, Sali Hallkokondi. Në festën e Kulturës, që na nderoi “Dinastia Çipa” në Vlorë” Parashqevia erdhi me një suprizë për Babain, (pas 25 vjetësh) interpretoi në flaut meloditë e vjershërimeve të këngëve të Babait të saj, Kapedanit të Këngës Kombëtare Shqiptare, Lefter Çipa, të cilin, bujari i kulturës mbarëshqiptare, Bujar Leskaj e “emëroi” Mbret të Polifonisë, të Folklorit dhe të Kulturës Kombëtare Shqiptare. Djemtë e Lefterit e të Qeranës, e cila me tërë mend mund të cilësohet Presidente e Nënave Heroina të Shqipërisë, janë të katër të shkëlqyer, njëri më i mirë se tjetri. Po t’i veshim petkun tradicional modernitetit që jetojmë, mund të shprehemi se, djali i tyre, i madhi, Sandri, është për ta, Babëzoti i sotëm i Çipajve të Bregut. Andrea është piktor, Ardiani është artist, por bota shqiptare e njeh si një figurë të rëndësishme të policisë së shtetit. I vogli, Arbeni, është baletmaestër, kërcimtar i shquar i nivelit europian, ndërkohë edhe admistrator i agjencisë “Sipa Tours”, ideator e adhurues i turizmit alpin.
Lefter Andrea Çipa është shtiza e Flamurit Kombëtar në Poezinë e Lartë të Shqiptarisë. Përveçse, këngët e tij kanë një përhapje e popullaritet respektor në të gjitha trevat shqiptare, në të gjitha gjinitë e muzikës, në atë polifonike, folkorike, popullore, të lehtë e klasike, ai ka edhe botime të cilësuara për nivel të lartë artistik, sepse është mjeshtër i kalibrit për artin e fjalës së kënduar e sidomos për vargun e gdhendur, siç di Lefter Flamuri! Janë 11 libra të botuar me poezi, poema e balada dhe përkatësisht: e famshmja “Bejkë e bardhë”, 1976, “Shqipëri moj ballëhapur”, 1980, “Për Kosovën prapë do ngrihem”,1999, “Këngët e Akroqeranit”, 2002, “Kënga që tret lotin”, 2002, “Këngët e Ruzanës, 2004, “Flet princi i polifonisë”, 2007, “Engjëj të polifonisë: artikuj, esse, letra, refleksione dhe një poezi”, 2009, librat “Princi i dashurisë”, 2010 dhe “Vij nga drita”, 2014, me poezi, si dhe librin antologjik “Këngët e atdheut tim: vjershërimi i këngës këngëtare”, kolana”Traditë” vëll.1, 2014.
Miq të nderuar! Unë që kam nderin e flas sot para jush, në këtë festim letrar solemn të merituar, Lefter Çipën e kam të shtrenjtë familjarisht, sepse e kam mikun e babait tim (ndjesë pastë e bëftë dritë atje ku prehet!). E kam mikun e babait, qysh në vitet 1967- 1970, ku bulëzoi e lulëzoi artistikisht cilësor folklori lab i Vlorës së asaj kohe e bëri emër flamurtari në rang kombëtar. Nga viti 1983, kur unë fillova punë në Pilur e në vijim, deri sa të kem frymë personalisht dhe familjarisht, Lefter Çipa është e do të jetë mik i familjes sime, brez pas brezi, NDERI I MIQËSISË SË FAMILJES HABAZAJ! Takimi i sotëm është i veçantë, simbolik, gati i papërsëritshëm: Etër dhe bij – poetë. Tre brezat i transmentojnë njeri – tjetrit Stafetën Yjore të Krijimit. Tradita rezonon me modernen bukurisht si një dritë e ngrohtë diellore. Lefter Andrea Çipa është këngëtar i madhërishëm dhe poet kombëtar i folklorit të vërtetë shqiptar me palcë rilindasi në shtyllën vertebrale dhe në kockën e fortë të krijimit. Ai vjershëron këngët e madhëruara dhe krijon melodi të shkëlqyeshme epiko- lirike labohimariote për kombin. Vetë firma e tij (kush ka fatin ta ketë kujtim) është e shkruar përherë në një pentagram, sa herë ai lëshon autografe apo hedh në letër krijimet e tij. Djali i madh i Lefterit, Aleksandër Lefter Çipa është emblemë e gazetarisë së guximshme, qytetare dhe profesionale shqiptare, i krahasueshëm me gazetarët me emër europianë. Por Sandri është ndërkohë një poet elitar, jo vetëm i brezit të tij elitar, por edhe i letërsisë së sotme shqiptare, ku dallon për vargun lakonik, të zgjedhur, social – fiilozofik. Tre libra me poezi ka botuar Sandri: “Ikanakë të mbetur”, 2002, “Zhurma e qetësisë”, 2005 dhe “Mbi re s’ka stacione”, 2014. Poezia e tij nuk matet me sasi, me vëllim; poezia e Sandrit ka peshë specifike, sepse është një zë i dalluar në poezinë bashkëkohore shqipe. Sandri, që shquan për gjakftohtësinë e tij, natyrshëm sot po ndihet i emocionuar bukur, që na falënderon me zemër e më vijim shprehet “Sot provova diçka substanciale: Pa Bregdetin, pa Himarën, Vlora nuk do të ishte e plotë, kjo që është. Po kur flasim për kulturën, unë jam shumë krenar, që viset e mia janë kontribuese për kulturën” dhe më tej rrëfen apostulatin e gjyshit Andrea që ja pat treguar stërnipit Akri: “Të parët nuk na lanë emër për mbiemër. Kështu që ne e patëm të vështirë ecjen përpara. Jetuam, punuam, luftuam dhe u lamë emër për mbiemër. Ju e keni më të lehtë. Punoni për emrin tuaj, se mbiemrin e keni!”. “Etër dhe bij – autorë” është trilogjia e dinastisë letrare – kulturore Çipa, e Çipajve të Bregut, ku tre brezat, gjyshi, ati dhe biri paraqiten denjësisht në botën e letrave, të tre bashkë e secili me individualitetin e vet krijues. Lefteri thotë: “Në Vlorë duhet folur me zë të fortë, se vlonjatët janë polifonët e Europës”. Akri krenohet “Gjyshi është zanafilla”. Sandri citon: “Zanafillat nuk përsëriten”. Ja kështu ecën sfafeta e kulturës nga bërthama në kopështin me pemë të shëndetshme. Stafetën e vijon në sotshmëri Akri Aleksandër Lefter Andrea Çipa, i cili prezantohet me dinjitet letrar, duke bërë sfidë në botën e poezisë bashkëkohore shqipe, qysh me këtë vëllim poetik, të parin që boton, “Në modernitet humbëm”, 2014; njëkohësisht me gjyshin dhe babain, botuar nga shtëpia botuese serioze “Ombra GVG”, e cila meriton vlerësime për ndershmërinë profesionale të botimit.
Lefter Çipa funksionon me logjikën e floririt. Edhe floriri i vogël është, por ka vlerë të çmuar. Flori, kur thonë! Edhe Lefter Çipa trupvogël është, por flori i tëri, flori në trajtë njeriu! Kryestrofa Lefteriane: “Nga kjo balt’ e kësaj toke/ Merr një grusht e shtrydhe fort,/ Pika gjaku do kullojë,/ Luftën e Madhe tregon…”, sot merr kuptimin: Nga qenia, trupi e shpirti i Lefter Çipës, po ta shtrydhësh, kullon art, poezi, komb, qytetari. Vetë Lefteri, me vëllezërit, me motrat, me djemtë e nuset, me vajzën e dhëndrrin, me nipër e me mbesa gurgullon si gurrë kënge kombëtare, ku shndrit pastërtia si bora e malit të Çikës në vargmalin e Vetëtimave, në Arkokeraune. Gjyshi, Biri, Nipi. Dhe kështu vijon stafeta në plus infinit vija e krijimit Lefterçipjane.

Në kampin e Tepelenës,komunistët lanë të vdisnin nga uria më shumë 300 fëmijë

November 8, 2014 by dgreca

Bisedoi : Nebil CIKA
Agim Musta rrëfen për shfarosjet në kampet e internimit në diktaturën komuniste
Në emisionin “Rrno për me tregue” këtë javë ka qenë i ftuar studiuesi dhe ish-i përndjekuri i regjimit komunist Agim Musta. “Ngjarja që do të trajtojmë është shumë e dhimbshme për historinë e vendit. Bëhet fjalë për një nga krimet më të rënda që ka kryer diktatura komuniste në Shqipëri, madje mund të jetë e vetmja diktaturë komuniste në Europën Lindore që ka kryer të tilla krime: internimi, vrasja e fëmijëve dhe moshave të vjetra. Unë do ta përkufizoja si “holokausti shqiptar”. Krimet që ka kryer diktatura komuniste në Shqipëri mund të quhen të barasvlershme me krimet që ka kryer nazizmi në Gjermani. Në kampet e internimit si ai i Tepelenës dhe i Porto-Palermos kanë ndodhur vrasje makabre. Treqind fëmijë të vrarë, shumë djem të moshës së re të verbuar dhe varrosje e kufomave të të dënuarve politikë. Për të trajtuar këtë ngjarje tragjike që i ka ndodhur kombit, kam të ftuar zotin Agim Musta, një studiues i krimeve të komunizmit dhe një ish-i burgosur politik”, – tha në hyrjen e emisionit gazetari Çika.
– Zoti Musta, ç’mund të na thoni për këtë ngjarje të rëndë që i ka ndodhur vendit?
– Internimet e diktaturës në Shqipëri filluan në 22 dhjetorin e vitit 1944, sidomos në pjesën veriore të Shqipërisë. Me qindra familje nga Veriu i vendit u dhunuan dhe u plaçkitën. Komunistët u vodhën atyre çdo gjë, deri te pulat që kishin në kotec. Mundën të shpëtonin vetëm disa para që kishin fshehur në pjesët intime të trupit. Këtë gjë e pohon edhe ish-oficeri i Sigurimit Lekë Mëlyshi, vëllai i Pal Mëlyshit, Heroi i Popullit në diktaturën komuniste. Familja e Abaz Kupit ka bërë 51 vjet internim. Këto familje meritojnë të futen në librin “Gines”. Vajza e tij, Lirie Kupi, ka vuajtur 51 vjet internim: 4 vjet gjatë kohës së pushtimi fashist dhe 47 vjet gjatë kohës së diktaturës komuniste në Porto-Palermo.
– Nuk është vetëm familja Kupi, ka edhe shumë familje të tjera që janë internuar në këto kampe përqendrimi, të cilat i kanë përjetuar të dyja llojet e internimit: ato të fashizmit dhe të komunizmit. Në librin tuaj ju keni trajtuar disa lloje internimesh që janë bërë në Shqipëri. Flisni për Perandorinë Otomane, kohën e Zogut, pushtimin e Italisë dhe komunizmin. Cili është ndryshimi ndërmjet këtyre?
– Kampet italiane dhe komuniste ndryshojnë si nata me ditën. Ali Kelmendi, ish-kapter, agjent i KOMINTERN-it, që nisej me shërbim. Ai kishte ardhur në Shqipëri për misionet e tij dhe u diktua nga forcat e Sigurimit. Atë e çuan në internim në Gjirokastër. Po çfarë internimi ishte ai i Ali Kelmendit? Atë e caktuan nga prefektura e Gjirokastrës që të ushqehej në një restorant të klasit të mirë dhe të rrinte në një dhomë komode, të flinte aty. I vetmi kusht që i vunë ishte të paraqitej një herë në dit në komandën ushtarake të Gjirokastrës. Kjo gjë i bën shumë historianë dhe studiues të çuditen nga toleranca që kishte regjimi i Zogut. Në kohën e Zogut ishte me rregull që personat internoheshin vetëm me vendim të Këshillit të Ministrave, duke bërë një analizë shumë të thellë. Dhe jo si në kohën e diktaturës, që edhe një kapter i thjesht i policisë kishte të drejtë të internonte njerëz. I tillë ka qenë përfaqësuesi i minoritetit grek Vasil Shahini, që e vranë komunistët në Gjirokastër më 1943. As në sasi nuk mund të krahasohet periudha e Zogut me atë komuniste. Në kohë e mbretërisë të internuarit numëroheshin më gishta, ndërsa në periudhën komuniste ishin me shumicë njerëzit e internuar. Gjithashtu kishte ndryshim rrënjësor edhe në trajtimin që u bëhej të internuarve. Trajtimi komunist ishte për shfarosje, gjë që e pohon Kadri Hazbiu në gjyqin që iu bë më 1983-shin. “Në mënyrë të paligjshme ne sekuestruam dhe përvetësuam së bashku me pushtetin lokal pasurinë e personave”, -thotë ai
– Zoti Agim, të qëndrojmë në kampet e përqendrimit. Sipas librit tuaj, por dhe sipas dokumenteve të arkivave të komunizmit, në shumë fshatra të thella të Shqipërisë kishte njerëz të internuar, por ju keni veçuar disa kampe, që mund të quhen “kampe të shfarosjes”. Bëhet fjalë për kampin e Tepelenës dhe kampin e Porto-Palermos. Më kanë bërë përshtypje një shifër që ju keni publikuar: 400 persona të vdekur, 300 prej tyre ishin fëmijë. Cilat ishin arsyet që kanë ndodhur këto vdekje? Cilat ishin shkaqet?
– Unë do t’ju tregoj një fakt, të cilin ma kanë thënë në burg. Vetë djali i Qazim Mulletit, të cilit i bëhej parodi, më ka thënë se brenda një periudhe 6-mujore ka varrosur dhe shfarosur rreth 350 fëmijë. Shumica e fëmijëve kanë vdekur nga uria. Gratë që ishin të internuara i çonin në malin e Luzatit për të prerë dru ose për të mbledhur gurë dhe i linin fëmijët pa ngrënë. Edhe ndërkombëtarët habiten tej mase kur dëgjojnë këto gjëra. As në Rusinë staliniste, që është pjella e komunizmit botëror, nuk kanë ndodhur të tilla krime makabre.
– Në libër thuhet se kampi ishte i ndërtuar në një fushë të minuar he shumë fëmijë kanë vdekur duke luajtur në fushat e minuara. Ishte e qëllimshme ngritja kampit në këtë fushë të minuar?
– Gjatë luftës italo-greke, që filloi në tetor të vitit 1940 dhe përfundoi në maj të vitit 1941, këto fusha u minuan ngaqë aty ishte një repart i madh ushtarak. Kazermat e repartit u përdorën për internimin e njerëzve nga komunistët. Pikërisht me tërheqjen italiane kishin mbetur shumë municione ushtarake të paplasura.
– Një nga detajet për kampin e Tepelenës ishte dhe zhvarrosja e kufomave të fëmijëve, të cilët i varrosën në breg të lumit. A gjenden sot gjurmë të këtyre krimeve?
– Kjo ishte metodë e komunistëve. Këtë në burg ma ka thënë vetë gjenerali i sigurimit. Në fillim kufomat i varrosnim me gëlqere të pashuar, më pas i varrosnin buzë lumenjve dhe përrenjve, me qëllim që, kur ata të vërshonin, t’i merrnin kufomat dhe t’i çonin në det. Nga këto metoda nuk janë gjetur as 20% e kufomave, pasi pjesa tjetër ka përfunduar në det.

DITET E LETERSISE, 13 VITE NE MICHIGAN

November 7, 2014 by dgreca

Ditëve të Letërsisë – 2014 u bashkangjitet edhe “Dita e Librit, piktures dhe fotografisë”/
Nga Pjeter Jaku/
Ditëve te Letersisë Shqipe në Michigan për vitin 2014, iu shtua edhe një ditë me tepër, “ Dita e librit, piktures dhe fotografisë”, e cila u realizua për herë të parë në Diasporen Shqiptare të Amerikës. Ishin promovuar libra, por jo panaire si ky, ishin ekspozuar tek-tuk piktura, por jo ekspozita si ajo e Muamer Malos , Bora Balaj, Mark Gjokaj, Vasel Ujkaj e Engjell Mene. Edhe më parë ishin shitur libra, por jo ekpsozuar,dhe vec për t’u dhuruar siç bëri aktivistja e njohur Rita Saliu, Iliriana Sulkuqi, Qendresa Halili e ndonje tjeter.
Fillimi ka filluar para 13 vjetesh
Ditëtë e Letersise Shqipe ne Michigan u festuan këtë vit për të trembëdhjetin vit radhazi, duke u rikthyer në një Institucion letrar ne emigrim. Organizimet e ketyre diteve fillojne , së paku 6 muaj më parë dhe pothuajse çdo vit bëhën në javen e fundit të tetorit,çka përkon me Ditëlindjen e Fsihtës dhe disa autorëve të tjerë shqiptarë, që linden ne këtë muaj. Çdo vit sillet diçka e re, diçka ndryshe për ta ndryshuar sado pak formatin e kësaj feste, e prapë se prapë mbeten për t’u bërë disa ndryshime, sidomos në drejtim të cilësisë së aktivitetit, vlerësimit të punimeve vjetore të publikuara në Revisten Kuvendi, të printuar ose online. Të gjitha publikimet e një viti, si dhe ato të dërguara enkas për konkurs i dorzohen një jurie, e cila duhet ta përmirësoj shumë punën e saj në vlerësimet objektive dhe dallimin e gjinive, që janë të përafërta, për të mos renë pre e vlerësimeve, në ndonjë rast të pamenduar mirë.
E gjithë kjo veprimtari kulmon me mbrëmjen finale të këtyre ditëve, e cila lihet për në fund të aktivitetit, por këtë vit fundi qe ndryshe. Dita e librit, piktures dhe fotografisë, qe një gjetje vërtet e bukur për të mbyllur këtë vit me dhurimin e librave si dhe ekspozimin e shumë punimeve artistike ; si piktura, fotografi dhe veshje popullore, çka në vitet në vijim mendohet të jetë shumë më efikase edhe me paraqitjen e punimeve të dorës, si veshje popullore, qendistari të ndryshme, punime në dru dhe mjete të tjera, që do ta kthej në të verëtë në një festival të këndshëm të punës së secilit që e ka dhunti artin. Poashtu mendohet t’u bëhët thirrje dhe botuesve shqiptar, kudo që janë, në Shqipëri, Kosovë, Maqedoni e diasporë të paraqiten në këtë panair, i cili është edhe në ndihmë të shqiptarëve, duke u ofruar libra dhe punime arti, të cilat u duhte kohë ti sigurojnë nga atdheu.
Diskutimet cilësore në takimin e parë të këti viti
Që në mbrëmjën e parë të takimit pritës, me 31 Tetor 2014, në një ambient të këndshëm dhe poetik u diskuatua për ndryshimin e formatit të këtij aktiviteti. Të ardhurit, Naum Prifti, Rita Saliu, Rafaela Kondi, Bora Balaj, Qendrese Halili, Piere- Pandeli Simsia e të tjerë e drejtuan diskutimin, të cilin e filloi Pjetër Jaku drejtë përmirësimit, sidomos të vlerave krijuese, por edhe duke parë me objektivitet punën e secilit që paraqitet në publik, dmth publikohet. Subjektiviteti në disa raste e dëmton krijuesin, por edhe fikson shije jo të mira të letërsisë tek të rinjët. Nëse nuk kemi krijimtari për vlerësim, pse duhet të japim cmime,- vijoj në diskutimin e tij, Jaku.
Poetja Rita Saliu, e cila merrte pjesë për herë të parë në këtë aktivitet, vlerësoj punën e bërë më parë duke thëksuar se, edhe pse s’kishte pasë mundësi të ishte e pranishme në vitet e shkuara, ajo e kishte ndjekur dhe vlerësuar këtë veprimtari që në fillimin e saj.
Poetja dhe etnologja Bora Balaj, e ardhur për këtë aktivitet nga Kosova, pas falenderimit për këtë organizim, tregoi edhe eksperiencen e saj në lidhje me festën e poezisë, që për prej vitesh bëhët në Gajkovë. Prozatorja e re Qendrese Halili, veç falenderimit theksoi edhe nevojen e bashkëpunimit dhe shkëmbimit të eksperiencave krijuese në të mirë të letërsisë. Naum Prifti, Alfons Grishaj, Piere-Pandeli Simsia, Nexhip Ejupi dhe Kujtim Qafa u ndalen tek nevoja e të menduarit për aktivitetin në fillim të çdo viti, pasi interesi për të sa vjen e rritet. Një nga ndihmuesit e vazhduesehm të këti aktiviteti, i riu Mondi Rakaj, theksoi se projekti i këtij aktiviteti duhet bërë që në Janar, për të ardhur me njëfarë buxheti në Tetor, pasi shpenzimet janë të kosniderueshme.
E shtuna e vlerësimeve dhe përgaditjeve për të nesërmen
E shtuna e datës 01 Nendor 2014 startoi me mengjesin në “L’Gorges”, resorant i aktivitstit të njohur në komunitetin shqiptar të Amerikes Kujtim Qafa, dashamirës i letërsisë dhe sportit, i artit në përgjithësi, i cili si përherë bujar, nuk u kursye as në këtë rast. Pas mengjesit, me Boren dhe Qendresen shkuam të interesohemi për të nesërmen, edhe pse ende s’kishte përfunduar mbrëmja finalizuese. Bora do konkretizonte mundësinë e ekspozimit të albumit të saj, titulluar “ Veshje tradicionale shqiptare në Kosovë” , një punim luksoz i përgaditur nga puna e saj disavjecare dhe ndihmesa botuese e redaktorit Engjell I. Berishaj, koordinatorit të projektit Binak Balaj dhe entit botues Klubi letrar “ Gjon Nikolle Kazazi” në Gjakovë.
Veç kësaj, në një mjedis krejt të ngushtë, në apartamentin e tij, piktori i talentuar Muamer Malo po përgaditej për ekspoziten e nesërme, ashtu siç po bënte edhe Mark Prelë Gjokaj e Vasel Ujkaj.
Në pritje të mbrëmjes, do saktësonte pjesëmarrjen e tij edhe aktori i talentuar Agim Agalliu, i cili jetonte disi larg qendres ku bëhëj aktiviteti, ndërsa Kryetari Komisionit të Festës, poeti Gëzim Basha, edhe pse u nis nuk mundi të mbërrinte për arsye defekti të paparashikuar në makinën e tij. Ne kete aktivitet qe e pranishme edhe intelektualja Diana Gellci, e cila eshte edhe autore. Veçojmë librin me tregime “ E hene ne Detroit”, nje nder librat me te bukur shkruar ne proze – shqip ne Michigan. Moderatorët, aktori i njohur Arben Dervishi dhe të rejat e talentuara Alba Xifaj dhe Enita Hajdari po bënin përgaditjet e fundit me improvizimet e tyre. Aktori Ndue Gjekaj, i njohur ne komunitetin kulturor të Detroitit, i kishte marrë pjesët një javë më parë. Muzijkanti Gentjan Cakorja po zgjidhte pjeset me të cilat do shoqëronte poezitë e përgaditura për këtë natë.
Mbrëmja fillon si përherë , aty rreth orës 8:00 pm. Një hyrje e shkurtër prezantuese e krijuesve pjesëmarrës dhe të ftuarve nga moderatorët, ngjitur një historik i shkurtër dhe fjala përshendëtëse, në emër të Komisionit Organizativ e poetës Elinda Marku. Para se të shkohej të çmimet, përshendesin Don Fran Kola, duke vlerësuar aktivitetin, Konsulli i Nderit të Republikës së Shqipërisë, Ekrem Bardha, shkrimtari i njohur Naum Prifti, Bora Balaj, Rita Saliu, Qendrese Saliu, Kujtim Qafa dhe Asqeri Guri. Fjala poetike kishte pushtetin suprem të kësaj nate!
Pas punës vlerësuese të jurisë, ne emër të saj dhe i autorizuar nga kryetari Nexhip Ejupi, shkrimtari Pierre-Pandeli Simsia njoftoi fituesit dhe çmimet përkatëse, të cilat u priten me duartrokitje nga të pranishmit:
POEZI
Çmimi i parë: Reshida Çoba
Çmimi “Gjergj Fishta”: Rafael Floqi
Çmimi “Migjeni”: Bora Balaj

PUBLISTIKë
Çmimi i parë: Nevrus P. Nazarko
Çmimi “Anton Pashku” Valentin Lumaj
Çmime “Petro Marko”: Brunilda Liço

PROZË
Çmimi i parë: Dr. Ermira Ymeraj
Çmimi “Faik Konica” Agim Dëshnica
Pas dorëzimit të çmimevem atyre që ishin të pranishëm dhe falenderimeve të rastit, Botuesi i Kuvendit, Pjetër Jaku, në emër të Këshillit Botues njoftoi tri mirënjohje për; Shkrimtarin e njohur Naum Prifti, i cili prej vitesh ndihmonte me pjesëmarrjen e tij dhe keshillat për organizimin, Konsullit të nderit, Ekrem Bardha, që vazhdimisht e ka ndihmuar këtë aktivitet dhe projekte të tjera kulturore të Kuvendit dhe Dom Anton Kçires, i cili ka dhënë ndihmesën e tij për revisten Kuvendi si dhe Ditet e Letersisë.

Dita librit, pikturës dhe fotografisë

Siç ishin njoftuar më parë, të dielën me 02 Nendor 2014, në Sallën “ Gjergj Fishta” të Qendres së Shën Palit, nga ora 9:00am deri në 5:00 pm u realizua ekspozita e librit, piktures dhe fotografisë, ku moren pjesë piktori i njohur Muamer Malo, etnologia Bora Balaj, artistet e fotografise, dhe modelimit Mark Prelë Gjokaj dhe Engjell Mene, shkrimtaret Rita Saliu, Iliriana Sulkuqi, Qendrese Halili, Elinda Marku, Pjeter Jaku, Vasel Ujkaj, Lulash Palushaj, Mensur Spahiu, Gjon Kaçaj dhe Pal Rakaj. Naum Prifti dhe Pierre Simsia u larguan drejt New Yorkut, në mëngjes, për arsyet e tyre familjare, Gjatë gjithë ditës, edhe pse ishin njoftuar në mediat e komunitetit dhe në të gjitha rrjetet sociale, si përherë interesimi për librin, pikturen dhe artin në përgjithësi, nuk qe në nivelin e pritur, edhe pse kaluan plotë vizitorë.
Nga ora 2:30 deri në 5:00 u bënë promovimet e librave të autorëve Qendrese Halili, Pal Rakaj dhe Gjon Kaçaj si dhe ekspozita e etnologes nga Gjakova, Bora Balaj dhe piktorit Muamer Malo.
Në diskutimet e tyre Lulash Palushaj, Dr. Gjeke Gejlaj dhe Rita Gjelaj, Valentin Lumaj, Bora Balaj, Qendrese Halili dhe Muamer Malo, vlerësuan punimet e paraqitura dhe, tërësi Diten e Librit, piktures dhe fotografisë e cila bëhëj për të parën herë në Diasporë.
Autorët që u promovuan treguan për të parnishmit për punën e tyre në realizimin e veprave dhe vështirësitë e paraqitura deri në finalizimin e tyre.
Me këto promovime përfunduan Ditët e Letërsisë Shqipe për vitin 2014, duke menduar realizimin më të mirë në vitin që vjen.
Rita Saliu do më shkruante nga Bosotni përshtypjet e saj nga mbërritja deri në përcjelljen nga krijuesja e Michiganit, Vera Vuçaj!

Detroit,05 Nendor 2014
***
Pershendetje ne Mbremjen finalizuese te Diteve te Letersise Shqipe ne Michigan
Nga Elinda Marku
Une, Elinda Marku, anetare e Komisionit te kesaj fetse, po u pershendes edhe si redaktore e Kuvendit por, ne radhe te pare edhe ne emer te kryetarit te ketij konisioni, poetit dhe krijuesit te njohur Gezim Basha, i cili edhe pse kishte deshiren nuk mundi te vinte ne kohe per arsye defekti ne makinen e tij.
Revista “Kuvendi” u publikua per here te pare na Maj 2001 dhe u nderpre perkohesisht ne janar 2013.
Se shpejti, ne mos keto dite, pasi eshte ne shtyp, Kuvendi do te vij me nje rrregullsi tjeter
ndoshta njehere ne tre muaj, pasi publikohet edhe ne ëebin e saj cdo dite.

Vec botimit te saj, Kuvendi me stafin jane te njohur edhe per aktivitete te tjera ne dndihme t e komunitetit, sidomos te komunitetit krijues ne Amerike.
Me te kane bashkepunuar personalitet te letersise dhe historise shqiptare. t’i permendesh gjithe emrat eshte teper e veshtire.
Fill pas botimit te revistes u realizuan edhe Ditet e Letersise Shqipe ne Michigan, ku qe ne fillim e deri me sot ka qene aktivitet i hapur per te gjithe krijuesit dhe dashamiresit e librit.
Ne kete aktivitet kane marre pjese krijues te njohur, si Naum Prifti, pothuajse cdo vit, Fatos Kongoli disa vite, Poeti i njohur Agim Shehu etj.
Aritstet e fjales dhe kenges: Justina Aliaj, Aleksander Ruci, Pandi Syku, Agim Agalliu, poete e prozator te njohur te komunitetit shqiptar ne Amerike, personalitete diplomatike te Kosoves e Shqiperise etj etj
Ditet e Letersise Shqipe vit pas viti krijuan portretin e tyre, duke u kthye ne nje Institucion tashme te njohur jo vetem ne Diaspore, por edhe ne gjitha trojet shqiptare.
Per te gjitha keto Revista Kuvendi u eshte mirenjohes te gjithe krijuesve dhe miqeve te tyre dhe vecanerisht atyre qe e ndihmuan ne vite kete veprimtari, te cilet edhe jane nderuar por edhe do te nderohen.
Por, a kemi ne krijues per te bere festa letersie? Edhe brenda kesaj salle edhe jashte saj ( ata qe nuk erdhen, per arsyet qe vetem ata i dine) nuk shkojne as te gishtat e njeres dore!
Edhe pse keshtu, ata qe na ndihmonje ne jane njerez te nderuar e Revista Kuvendi do i nderoi vazhdimisht.