• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Dokumenti, eksodi i 2 korrikut, shteti komunist akuzon shqiptarët e larguar, si kriminelë dhe huliganë

July 6, 2021 by dgreca

Përgatiti: Eneida Jaçaj/

   Diktaturat mund të mbretërojnë, por jo në përjetësi! 

Sa më i paditur, i paarsimuar, i varfër të jetë një popull, aq më të lehtë do ta ketë diktatori të ushtrojë kultin e individit, të mbajë shoqërinë nën tutel, duke zbatuar propagandën e shtypjes dhe mjerimit! Kjo është motoja e sistemeve diktatoriale, e cila u zbatua për 45 vite edhe në Shqipërinë komuniste. 

    Gjendjes së mjerimit, varfërisë së tejskajshme, shtypjes të të gjitha të drejtave dhe lirive, pushtetit të padiskutueshëm të diktatorit, i kishte ardhur fundi edhe në Shqipëri. Populli, i revoltuar, nga skamja dhe propaganda e kalbur komuniste, guxoi të ngrihej për të rrëzuar sistemin dhe për t’u drejtuar drejt “Portës së Lirisë”. Ky popull i nënshtruar pati kurajën të hidhte tej “lëvozhgën” e kalbur të një mentaliteti të cunguar, të prapambetur, që e la Shqipërinë të “verbër” për shumë vite, pasojat e së cilës ndihen edhe sot.  

Nga një diktaturë e egër, ishte shdërruar tashmë në një diktaturë të brishtë që dita-ditës po shembej nga themelet. Revolta apo kryengritja e popullit arriti kulmin kur qeveria i pakësoi ushqimin dhe i ndërpreu ujin në ditët e nxehta.

    Më 2 korrik 1990, shqiptarët mësynë drejt ambasadave të huaja, duke mbartur mbi vete “çelësin e fitores” kundër regjimit, me dëshirën e madhe se do të sillnin shpresën, mirëqënien, rritjen ekonomike, begatinë për Shqipërië në çdo aspekt të jetës. 

Kjo datë historike është quajtur eksodi i shqiptarëve, si pikënisja e rrëzimit të regjimit komunist, e cila u pasua me Lëvizjen e Dhjetorit 1990, që i dha goditjen e fundit. Të huajt e cilësonin Shqipërinë si një “Kubë e Vogël” në Ballkan, por shqiptarët me aktin e tyre treguan se ishin të aftë të merrnin në dorë fatet e tyre.

   Burra, gra dhe fëmijë lanë familjet për t’u drejtuar kryesisht në vendet e Europës Perëndimore, për arsye ekonomike, për të gjetur një punë që do t’u siguronte të ardhura, me të cilat do të ndihmonin edhe familjet në Shqipëri. 2 korriku 1990 është një ditë po aq e gëzueshme, por e dhimbshme për familjet shqiptare. Në dyert me kangjella të ambasadave, gra, burra, e të moshuar, me lot në sy nuk e pranonin ndarjen me familjarët e tyre, të cilët do të ndërmerrin rrugën e së panjohurës, rrugën e kurbetit. Ato kangjella dukeshin aq të frikshme, të ftohta; si kangjellat e burgut të dhimbjes, ku loti nuk do të thahej dhe brenga e shpirtit nuk do të shuhej derisa të larguarit do të bashkoheshin sërish me pjesën tjetër të familjes. 

Largimi

  Pas lajmit të largimit të 4795 shqiptarëve, shteti komunist i cilësoi këta shqiptarë të thjeshtë dhe të varfër, kriminelë, huliganë dhe njerëz të çoroditur. Mendësia komuniste vijonte përpjekjet e saj për shtypjen e popullit, duke orvatur të përndiqte këta shqiptarë. Nëse sistemi komunist do të vijonte të mbretëronte, shqiptarët e ambasadave do të përndiqeshin nga spiunët dhe së bashku me familjet e tyre do të internoheshin apo pushkatoheshin. 

   Autoriteti i Dosjeve ka zbuluar dosjen e datës 19 korrik 1990, ku shihet qartë plani i qeverisë për të kthyer mbrapsht të larguarit. “Largimi i menjëhershëm i 4795 qytetarëve shqiptarë, të futur në ambasada në Tiranë, në vende të ndryshme të botës, është një akt shumë i rëndë dhe i dënueshëm. Duke parë kurdoherë parasysh faktorët që çuan në një situatë të tillë, zhvillimet politike ndërkombëtare jo të favorshme dhe qëndrimet e reagimet e shteteve të ndryshme ndaj vendit tonë, del e domosdoshme të përcaktohet një qëdrim i qartë që do të mbahet ndaj tyre në vendet ku do të ndodhen”, thuhet në dosje. 

   Për të gënjyer opinionin publik, shteti komunist i cilëson të larguarit njerëz të degjeneruar, pa integritet. “Ministria e Punëve të Brendshme dhe Komiteti i Partisë së Tiranës, do të nxjerrin të dhëna të sakta, por nga një shqyrtim paraprak i kontigjentit të personave të larguar, duke u mbështetur në formularët individualë dhe nga disa të dhëna që u morën në kontaktet e pakta të shokëve tanë që patë rast të futen në ambasadë, të larguarit mund të ndahen në këto grupime:

  Njerëz të degjeneruar, vjedhës e aventurierë, huliganë e vagabondë, që janë dënuar apo burgosur disa herë. Njerëz të papunë e me mendimin për t’u punësuar jashtë shtetit;

njerëz me pakënaqësi politike e me pikëpamje kundër pushtetit popullor; njerëz të pakënaqur nga të ardhurat ekonomike dhe të prirur nga mendimi se do të fitojnë më shumë jashtë shtetit”, thuhet në dosje.

  Shumë shqiptarë që u larguan jashtë kufirit në korrik të 1990, të cilën morën me vete vetëm rrobat e trupit, sot kanë arritur majat në vendet ku kanë ndërtuar jetët e tyre. Në çdo cep të botës gjenden ata shqiptarë të ambasadave të korrikut, që kanë triumfuar jo vetëm kundër regjimit, por kanë triumfuar edhe me sukseset e tyre. 

Filed Under: Analiza Tagged With: Eksodi i 2 Korrikut, Eneida Jaçaj, shteti komunist

Në kampin e Tepelenës,komunistët lanë të vdisnin nga uria më shumë 300 fëmijë

November 8, 2014 by dgreca

Bisedoi : Nebil CIKA
Agim Musta rrëfen për shfarosjet në kampet e internimit në diktaturën komuniste
Në emisionin “Rrno për me tregue” këtë javë ka qenë i ftuar studiuesi dhe ish-i përndjekuri i regjimit komunist Agim Musta. “Ngjarja që do të trajtojmë është shumë e dhimbshme për historinë e vendit. Bëhet fjalë për një nga krimet më të rënda që ka kryer diktatura komuniste në Shqipëri, madje mund të jetë e vetmja diktaturë komuniste në Europën Lindore që ka kryer të tilla krime: internimi, vrasja e fëmijëve dhe moshave të vjetra. Unë do ta përkufizoja si “holokausti shqiptar”. Krimet që ka kryer diktatura komuniste në Shqipëri mund të quhen të barasvlershme me krimet që ka kryer nazizmi në Gjermani. Në kampet e internimit si ai i Tepelenës dhe i Porto-Palermos kanë ndodhur vrasje makabre. Treqind fëmijë të vrarë, shumë djem të moshës së re të verbuar dhe varrosje e kufomave të të dënuarve politikë. Për të trajtuar këtë ngjarje tragjike që i ka ndodhur kombit, kam të ftuar zotin Agim Musta, një studiues i krimeve të komunizmit dhe një ish-i burgosur politik”, – tha në hyrjen e emisionit gazetari Çika.
– Zoti Musta, ç’mund të na thoni për këtë ngjarje të rëndë që i ka ndodhur vendit?
– Internimet e diktaturës në Shqipëri filluan në 22 dhjetorin e vitit 1944, sidomos në pjesën veriore të Shqipërisë. Me qindra familje nga Veriu i vendit u dhunuan dhe u plaçkitën. Komunistët u vodhën atyre çdo gjë, deri te pulat që kishin në kotec. Mundën të shpëtonin vetëm disa para që kishin fshehur në pjesët intime të trupit. Këtë gjë e pohon edhe ish-oficeri i Sigurimit Lekë Mëlyshi, vëllai i Pal Mëlyshit, Heroi i Popullit në diktaturën komuniste. Familja e Abaz Kupit ka bërë 51 vjet internim. Këto familje meritojnë të futen në librin “Gines”. Vajza e tij, Lirie Kupi, ka vuajtur 51 vjet internim: 4 vjet gjatë kohës së pushtimi fashist dhe 47 vjet gjatë kohës së diktaturës komuniste në Porto-Palermo.
– Nuk është vetëm familja Kupi, ka edhe shumë familje të tjera që janë internuar në këto kampe përqendrimi, të cilat i kanë përjetuar të dyja llojet e internimit: ato të fashizmit dhe të komunizmit. Në librin tuaj ju keni trajtuar disa lloje internimesh që janë bërë në Shqipëri. Flisni për Perandorinë Otomane, kohën e Zogut, pushtimin e Italisë dhe komunizmin. Cili është ndryshimi ndërmjet këtyre?
– Kampet italiane dhe komuniste ndryshojnë si nata me ditën. Ali Kelmendi, ish-kapter, agjent i KOMINTERN-it, që nisej me shërbim. Ai kishte ardhur në Shqipëri për misionet e tij dhe u diktua nga forcat e Sigurimit. Atë e çuan në internim në Gjirokastër. Po çfarë internimi ishte ai i Ali Kelmendit? Atë e caktuan nga prefektura e Gjirokastrës që të ushqehej në një restorant të klasit të mirë dhe të rrinte në një dhomë komode, të flinte aty. I vetmi kusht që i vunë ishte të paraqitej një herë në dit në komandën ushtarake të Gjirokastrës. Kjo gjë i bën shumë historianë dhe studiues të çuditen nga toleranca që kishte regjimi i Zogut. Në kohën e Zogut ishte me rregull që personat internoheshin vetëm me vendim të Këshillit të Ministrave, duke bërë një analizë shumë të thellë. Dhe jo si në kohën e diktaturës, që edhe një kapter i thjesht i policisë kishte të drejtë të internonte njerëz. I tillë ka qenë përfaqësuesi i minoritetit grek Vasil Shahini, që e vranë komunistët në Gjirokastër më 1943. As në sasi nuk mund të krahasohet periudha e Zogut me atë komuniste. Në kohë e mbretërisë të internuarit numëroheshin më gishta, ndërsa në periudhën komuniste ishin me shumicë njerëzit e internuar. Gjithashtu kishte ndryshim rrënjësor edhe në trajtimin që u bëhej të internuarve. Trajtimi komunist ishte për shfarosje, gjë që e pohon Kadri Hazbiu në gjyqin që iu bë më 1983-shin. “Në mënyrë të paligjshme ne sekuestruam dhe përvetësuam së bashku me pushtetin lokal pasurinë e personave”, -thotë ai
– Zoti Agim, të qëndrojmë në kampet e përqendrimit. Sipas librit tuaj, por dhe sipas dokumenteve të arkivave të komunizmit, në shumë fshatra të thella të Shqipërisë kishte njerëz të internuar, por ju keni veçuar disa kampe, që mund të quhen “kampe të shfarosjes”. Bëhet fjalë për kampin e Tepelenës dhe kampin e Porto-Palermos. Më kanë bërë përshtypje një shifër që ju keni publikuar: 400 persona të vdekur, 300 prej tyre ishin fëmijë. Cilat ishin arsyet që kanë ndodhur këto vdekje? Cilat ishin shkaqet?
– Unë do t’ju tregoj një fakt, të cilin ma kanë thënë në burg. Vetë djali i Qazim Mulletit, të cilit i bëhej parodi, më ka thënë se brenda një periudhe 6-mujore ka varrosur dhe shfarosur rreth 350 fëmijë. Shumica e fëmijëve kanë vdekur nga uria. Gratë që ishin të internuara i çonin në malin e Luzatit për të prerë dru ose për të mbledhur gurë dhe i linin fëmijët pa ngrënë. Edhe ndërkombëtarët habiten tej mase kur dëgjojnë këto gjëra. As në Rusinë staliniste, që është pjella e komunizmit botëror, nuk kanë ndodhur të tilla krime makabre.
– Në libër thuhet se kampi ishte i ndërtuar në një fushë të minuar he shumë fëmijë kanë vdekur duke luajtur në fushat e minuara. Ishte e qëllimshme ngritja kampit në këtë fushë të minuar?
– Gjatë luftës italo-greke, që filloi në tetor të vitit 1940 dhe përfundoi në maj të vitit 1941, këto fusha u minuan ngaqë aty ishte një repart i madh ushtarak. Kazermat e repartit u përdorën për internimin e njerëzve nga komunistët. Pikërisht me tërheqjen italiane kishin mbetur shumë municione ushtarake të paplasura.
– Një nga detajet për kampin e Tepelenës ishte dhe zhvarrosja e kufomave të fëmijëve, të cilët i varrosën në breg të lumit. A gjenden sot gjurmë të këtyre krimeve?
– Kjo ishte metodë e komunistëve. Këtë në burg ma ka thënë vetë gjenerali i sigurimit. Në fillim kufomat i varrosnim me gëlqere të pashuar, më pas i varrosnin buzë lumenjve dhe përrenjve, me qëllim që, kur ata të vërshonin, t’i merrnin kufomat dhe t’i çonin në det. Nga këto metoda nuk janë gjetur as 20% e kufomave, pasi pjesa tjetër ka përfunduar në det.

Filed Under: Interviste Tagged With: 300 femije te vdekur, Agim Musta, Bisede, Kampi i Tepelenes, Nebil Cika, shteti komunist

Artikujt e fundit

  • FAIK KONICA, SHKRIMTARIT GUILLAUME APOLLINAIRE : “KAM VETËM KËTË GJË TË PËRBASHKËT ME STENDALIN…” (LETRA ORIGJINALE E 20 NËNTORIT 1904)
  • “Lübecker Volksbote”: SHQIPËRIA
  • PORTRETI I HARRUAR I YMER ELSHANIT, APO PAQJA TRAGJIKE E TIJ
  • NGA DEBATI REPUBLIKAN- DEMOKRAT NË FOX NEWS
  • Kalendar: 79 vjetori i lindjes së Presidentit historik të Kosovës Ibrahim Rugova
  • Epoka e artë
  • Festa e Flamurit 2023 – Washington DC
  • Baza gjeopolitike e aleancës strategjike mes Shqipërisë dhe Turqisë – Libri i ri i Shaban Muratit
  • “THE INTERNATIONAL BEST POETSAND TRANSLATORS PRIZES 2023…”
  • Shqipëria, disa muaj pas pavarësisë, sipas një gazetari italian të kohës
  • MËSIMI I GJUHËS SHQIPE NË ATHINË, RUAJTJA E GJUHËS DHE IDENTITETIT KOMBËTAR NË MËRGATËN SHQIPTARE NË GREQI
  • Me ceremoni solemne shqiptarët e ngritën flamurin kuqezi në Bashkinë e Filadelfia
  • “Kosova në dokumentet amerikane 1945-1999”
  • PORTUGALIA SHTET MIK I KOSOVËS DHE SHQIPTARËVE, SHËN NËNË TEREZA  “NJË URË QË NA LIDHË”
  • GËZUAR 111- VJETORIN E PAVARËSISË, SHQIPËRIA E MADHE ETNIKE

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT