dgreca – Page 4325 – Dielli

Poeti i dashurisë njerëzore dhe vetëdijes së humbjes

November 1, 2014 by dgreca

NE sofren Poetike te DIELLIT- Robert SIMONIŠEK (Slloveni)/
Perktheu nga Anglishtja dhe e dergoi per Gazeten DIELLI- Jeton Kelmendi./
Robert Simonišek (1977), poet slloveni, shkrimtar, përkthyes dhe historian arti. Gjatë studimeve të tij, Simonišek punoj si gazetar për gazeta të shquara Sllovene dhe ka qenë në një tur udhëtimesh përrreth Evropës. Pasi mori Master dhe Doktoraten në historinë e artit, ai dha mësim në University of Lubljanës dhe ka kryer puntori në literaturën Sllovene. Deri më tani, ai ka botuar tri koleksione poezike (Katalogu i mbuluar nga uji, 2003; Një Vetë-portret pa një hartë, 2008; Migrimet, 2013), një koleksion tregimetë shkurtër (Shikimi melankolik, 2011), monografia (shkëputja Sllovene, 2012) dhe një roman (Dhoma Poshtë Kalasë, 2013) i cili është nominuar për ‘Kresnik’, »Librin Slloven«. Vëllimi i tij i fundit Migrimet pranon kompleksitetin e dashurisë njerëzore dhe vetëdijes së humbjes. Në vargjet medituese ku vetmia frymëzon, përkohshmërinë, dobësinë, shpresat dhe ndarjet kanë përfaqësuar ndalesat, zëri i autorit është në gjendje të ndjell bukurinë. Shkrimet e tij janë përkthyer në anglisht, Kroatisht, Çekisht, Spanjisht etj dhe janë shfaqur në një numër antologjish. Ai jeton në Celje.
HOUSE
Do të doja të ndalem këtu,
ndoshta vetëm për disa muaj,
ndoshta për disa dimra.

Jeta është më pak e parashikueshme
se kolonat e gazetave, pozicioni
i tyre i pandryshuar që nga dita e djeshme
karikaturat qetësonin me pushtet.
Jeta është më e ndritshme se xhami më i hollë,
e cila fluturon në tokë dhe qiell
Para se të vonojnë vendimet tona.

Nuk çaj kokën nëse qeramikat janë të shurdhra
nëse zëri i vijave të derësvrimave të tyre
dhe dritaret rrjedhjen e ajrit të mprehtë,
brejnë dhomën e gjumit gjatë natës.

Dua të mbledh mendimet nën këto tavane,
dëgjonjehonat e variacioneve,
kthehet përmes një korridori të gjatë
dhe ngulit veten në një peizazh vjeshte.

Të gjitha venitjet e jetës ishin
në mëdyshje për të bërë marrëveshje
ndonjëherë në vende të rrezikshme,
ndonjëherë në procesin e magjistarëve të mira.

Leri muret e bardhë të rritet lartë
dhe gjestet e pjesëve tjeta të tyre
lodhjet e trotuareve,
më lejoni të ulem nga flaka,
duke tërhequr shpirtrat pas shpinës time.

Do të doja të ndalem këtu,
dorëzojë pasaportën time të shqyer të kohës.
Pastaj do të mbyll derën e përparme,
të vazhdoj me të njëjtën arsye,
parase natata kapërcej gardhin.

Grua e re

Përmes qytetit provincial
një muzikë latine shprish flokët e saj
shpërndarë kudo
me korin e pyjeve lartë.
Buzëqeshja e dhëmbëve të bardhë,
një mendje e pa fund me lëvizje të vonuara.
Mbrëmja shtrihet përtej pritjeve.

Qershitë prekin thelbin e majit
dhe nëpërmjet të gjith ajrit të tendosur,
i cili mbeti i shurdhër
në mënyra të ditës së
ajarit midis treguesittë orës
dhe rrugës boshe.

Bakër i errët derdhur nga çatitë,
mbi faqet aromatike dhe sy mbyllur
pas pragut të shtëpisë së Zotit
injoroj profecitë e lashta.

Sonte era endet përmbipemët
varros gjurmë te të njëjtëve emra
që kanë nevojë për zërat tanë.
A guxojmë të pranojmë se vetëm lëkura
na liron nga toka
dhe koha agnotike?

Shtëpia në të cilen hyra ka pesë dhoma.
Të gjitha të bardhët lundrojnë në drejtim të masës portokallike
që nuk ndërhyn me zakonin tim.

Për një kohë unë do të ulem në verandë
dhe të dëgjoj për veten time. Pastaj do të zbres
nëpër kopsht në një tjetër mbrëmje të zakonshme,
me kujdes, që të mos ndërpresë afër
midis meje dhe hënëssë plotë.

AIROPORTET ETJ

Të gjitha këto shifra po bie shi nëpërmjet nesh,
një dritë ngjitet lartë përtej qelqit
dhe thyhet në copa të aluminit me shkëlqim
në hapat e pasazhet ngushëlluese,
të gjitha saktësitë e numrave ndezjet
dhe pastërtia duke u përpjekur të na bindë
se ne janë të rëndësishme dhe qëllimi
për në vendin e duhur.

Edhe pse ngjyra qifte vetëm kohët e fundit
fluturoi larg nga duart tona në pasdites,
duke lëvizur në të gjitha drejtimet e qiellit,
deri sa u bashkua me bar të butë
pëlqen buzët tona.

Ne të gjithë e dimë mirë se ku ishte fillimi
dhe ku fund i ditës,
se si të kthehem nga shtigjet me baltë në dhoma
plot zëra kadifeje.

Tani shikimetmë tëerrëta sigurojë drejtimin
ndërsa ne ulemi në sallat,
pavetëdijshëm për njëri-tjetrin,
imituar gurin egjiptian
me këmbët tona të kaluara, duke pritur
të bëhen të lehta përsëri.

Askush nuk e di se kush do të ulet pranë nesh,
sa lartë duhet të rritet,
kur buzëqeshja detyruesee shoqëruesit e fluturimit
imitonë ndjenjën e sigurisë –
si në një kurs të emocioneve njerëzore.

Ne kemi mësuar të jetojmë pa ankesa,
gjestet tona nuk zbulojnë thelbin.
Retë flok bore komplot pritjeje
si në qoftë se ne ende nuk e dimë
se cili shtet është i shkruar në hartën tonë,
sikur nëse ne kemi harruar
se si e ngurta një pemë është
kur ajo rritet nga toka.

Jashtë mjegullës

Kur sëcili u besonë rrugëve
mes parkut dhe sheshit lojërave
mëngjes rritet në
Mënyrën më faliare.
Diçka është komplotuar nga mjegulla
një jetë që nuk ka filluar ende.
Gjatë mëngjes, i përbërë nga
kuptimi, e shkruar si një reflektim mbi copa letre,
i njëjti lumë është i rrjedhshëm, brenda dhe jashtë
dhe ne të gjithë zhdukemi në hapësira apo mendimet
në lidhje me zgjidhjen e poshtme.
Ne janë lënë për të gjuajtur në mjegull,
diçka po paraqitet prej saj
diçka mbi aftësinë e vizionit,
diçka që nuk ka udhëzime të qarta
se si ta trajtojë atë.
Diçka është komplotuar nga mjegulla
diçka që ne do të dëshironim të lexonim dhe ndjenim,
para se era e mbrëmjes na grumbullon
dhe dridhë fletët e thatra nga ne
në shpatullën më të afërt.
Ne do ta marrim atë në shtëpi
dhe e vendosin në një vend të dukshëm,
ku format do të zgjasin
pavarsuisht nga vullneti ynë.
Ujëvarë

Kullon lagur mëndafshi nga goja e ajrit,
gdhendje tingujsh të qëndrueshëm,
të cilat pajtohen dhe lëvizin larg
gjëra të ndritshme para tyre
ne mund të mbajmë.
Ndoshta në lumenjët e shqetësuar
dikur reflektuar nga romantiket
ose në djemtë lokale duke u hedhur nga shkëmbi
pa kujdes në pishinën e gjelbër,
duke qëndruar njëkohë të gjatë nën sipërfaqen e holluar me ujë,
demonët sllave janë infektues tek frymëmarrja e tyre.
Nuk erdha për t’i thirrur hijet –
por të marrin në konsideratë atë që është përcaktuar tashmë
të jetë shumë e një barre.
Kur distancat thyejnë syrin,
Një jetë e re bën presione supeve.
Nëse shkeli më afër, unë dëgjoj shumë fundimetëČrtomir-it,
netëtbaltaretëfarkëtarëve
dheshkatërrimtarin evrullshëmtëqelqinënyje,
akoma duke kërkuarpërmagjitëqë do tëruajnëgjestin esaj,
humburnëmesin e shtratittëlumenjve.
Ndërpiklatdherritjet e miangaguri
dhedritambiKobaridpobëhetmë e hollë
Unë jam duke ikur me gjunjëduke m’udridhur
shqyerngahirimështyjnëmua
nëverë, me një hark,
derdhje pas meje.

Portret 1981-së

Jashtë – ndoshtanjëpranverë e hershme
osenëvjeshtë e vonë, ështëvështirëpërtëdalluar
detajetdhespërkamanëbuzë
Të një përbërje zi-bardhë
mund të jetë një pemë apo një njeri në lëvizje.
Pa dyshim, unë qëndrojë vetëm në mes,
me një shprehje kënaqësie,
në pantallona fort i përshtatshëm me formatimin e teksteve,
por nëse fotoja nuk e kishte gjetur veten në një album familjar,
Vështirë se do ta kisha njohur veten.
Edhe pse shumë është parashikuar:
lehtësisht ngritje hunde,
Sytë e mbyllur, flokë të gjatë dhe të trashë,
Më të ndritshme se sot,
sikur drita ishte e ndryshme
që pasdite e largët –
kështu që u dakorduam në tryezën e sotme.
Askush tjetër nuk është në foto –
Babai im është ndoshta në fabrikë
ose duke prerë pemët në pyll të thellë,
nëna ime është në një milje larg zyrës,
tek përgatit drekën në mendjen e saj,
dhe motra ime do të vijë më vonë,
kur shtëpia është e përfunduar.
Unë – oseçkamëvonë u bëUnë –
me njëshkopnëdorën time tëdjathtë,
gatipërtëluajtur, përt’ungjitennëprehrin e dikujt –
duke u paraqiturparamotërvogla,
qëpopriturpërdiçka.
Bravo – jehojnësfond,
një veturë ngadalë cirk loj oborrit,
një dorë e tepërt mbulojë ballin tim.

Ushtrimet në shpëtimin e Arteve
Për Milček Komelj

Çfarë duhet tu them,
kur vjeshta mbështetë në pemë?
Mesditëve përgjatë fotografive pëshpëritëse
– Shenjtorët ngulin sytë prej tyre
në hapësirë me duart e tyre dhe zërat
projektuar në motive simbolizuese –
janë zhdukur.
Në derën e liceut studjuan vetëm këta
që besuan vërejtjet nuk përfaqësojnë
thelbi i botëve ne shpjeguam,
ata që e panë në stilin më shumë se kopje
e origjinaleve nuk ekzistojnë, duke respektuar
lojën e qenit dhe pronarit tij.
Kundër karikaturave të errëta,
të cilat krahasohen pikturë të intrigave,
të cilët nuk do të zbulojnë muzikë në pagëzime.
që largohen nga Winckelmann-i
dhe fusin trurin e tyre në leksikun.
Për dispozitat, ecën në buzë
dhe sfidave të largëta,
veson në faqet midis pikturave,
tejmbushur lumenj brendije.
Çfarë duhet tu them,
kur vjeshta mbështillet në pemë,
e cili nga ne do të hedhë gjethet e padobishme
që mbijetuan ndryshimet kozmike?
Faleminderit për erën,
kush më ka penguar për t’u bëhem
përbindësh i pikturave boshe!
Tani ne jemi të dy lëshuar nga
ajo që është e kalbur në departament,
ne jemi në rritje dhe të rradhës
secili nën horizontin e tij,
djegur nga i njëjtë eter.

Nostalgjia për flakë

Ndër burimet në formë shtizë-alpine,
fusha e grurit, që udhëtojnë
në krahët e detit, që shtrihen me vela
në vende të paarritshme për syrin,
në shkrimin e lis-gdhendjes marangozit,
në djersë tulla-thërrmuar mason
dhe qëndrimi i hollë i një poeti mbajtur
herë pas here shpëton jehonën kombit.
Ajo luhat këmbanat e kishës
në lagjet disi të largëta
si qentë endacak gërhas mbeturinat e tyre
si hijet resonate midis bajpaseve,
rrafshim normash, interesat, gënjeshtrat,
dhe për të shkuar në
ritëm të pakontrolluar
derisa duart ndihen në ajër.
Por fjalët dhe ekranet:
nesër ne ende do të besojmë në carrocet,
rreziqet e motit dhe kozmetiket,
fshirje nga të enjturit e kujtesës.
Shqetësuar dhe i fshehur në paraardhësit tanë,
kapur në pergamenë e verës, në kërkim hartash,
si spiunë rri në papafingo,
duke hapur e-maila,
duke shkruar kombinime numrash
dhe kamerat gjithmonë
kthehen në të njëjtin drejtim.
Larg nga ne, nga ne larg,
si ne ndalemi në lëvizje
vetëm gjysmë-përgatitur për të hequr
mbeturinat e krizës, të zhys atë në benzinë
dhe besimin zjarrit tek pritur në mure.
Jo të përgatitur sa duhet.

Zhiçe•
Kur ngrohja e verës është në rritje,
Lugina afrohet si një drenushe, plot re
që syri i saj do të mund të arrijë çdo vend
pamjaftueshëm për pretendimet poetikën
Natyra dhe humorii çuditshëm.
Si shumë, më pelqejnë këto gjurmë
që të ngjisin në drejtim të paqes.
Pa ndonjë hezitim mund të kaloj natën
nën dritaren gotike të thyer
në mesin e vizitorëve të kësaj mbrëmje.
Ashtu si shumë lumturi dhe të qetësi,
për arsye të tyre të pluhurosura
rrethuar me mure të ulëta kartuziane,
Unë mund të pushoni.
Dhe ne mund të flasim për moshat e arta dhe të rënda
për të majtë dhe të djathtë, duke pretenduar se
nuk ka dallim në mes të zjarrit dhe gjarpërinjëve.
Për shkak se vende e shenjta kanë qenë gjithmonë
një mundësi të shijojnë verërat lokale,
për perlat e urtësisë rreth bimëve të ndryshme medicinale
dhe esencat fluturuara mbi vargjet e mendjes
duke akorduar emrat e vjetër.
Mundem, por unë preferoj për të vazhduar
drejt blirit errët kapur për të gjithë
i cili kishte mbijetuar të paktën dy dashuri.
Ka marramendje në praninë e saj, nga rritja e
verës, duke përsëritur
të njëjtat fate.
Kur unë kthehem
të jenë i kujdesshëm për të mos rënë në hithëra
Do dua ta kemë manastirin tim
në mes të turmës.
Kalaja

Kjo nuk është e rëndësishme nëse jam më jugor
ose në anën veriore të Alpeve.

Nuk është gjithmonë një rrugë duke kërkuar myshk
ku retë shpërndajnë majat
dhe askush nuk ndalet më në shpat,
askush nuk më paralajmëron në lidhje me tregimet
se rrugëgjetjet kanë ngrohur lartë.

Kur shkeli në mes dhe muri mbytet
thith erën mbi kulla,
Unë jam i heshtur – e njëjta dhe një tjetër.
Guri kap gurinr që zbehet ngadalë
në themelet, në bodrumet,
ngjeshur me shkopinjë.

Rrezet shpalosin dredhkën ndër hije gri
që lufton hijet e luftëtarit
dhe nëpër shkallët që shekujt
nuk do të jenë në gjendje për të kaluar, e gulçuar
për siluetat e dashuruara.

Nuk është e rëndësishme nëse unë jam lindor
ose në anën perëndimore të Alpeve.

Kur zbehem sërish
shëndoshë përafërt i vetmisë së tij
që mund të bënë dashuri vetëm me ajër
nuk më arrijnë mua.

Para meje, jam duke jehuar luginave të reja
miljet e dritave dhe premton për të përmbushur –
para se unë mund të bie në gjumë.

Lëndina

Hapat Shytë kafshëve ndonjëherë
shkundin shkurre brishta dhe më shtyjnë
në mes të pyllit.
Unë e di se atje nuk është askush
ku jam duke shkuar.

Gjunjët po ikin shpatit, fiershuplakave
dhe supet do të donin të rriten krahëve,
nëse shpina nuk do të shqetësohet nga mendimet
shetitin midis pemëve.

Para se të fokusohen vijës myshkut,
lëndina më mban në litarin e tij të padukshëm
dhe mi riaranzhon ndjenjat e mia.

Kur qielli merr dorezat e tij
I nxjerr me orë të zgjatura,
Unë – gjithmonë e ndryshme ngae pritshmja,
ri-prirur mbi buzë e saj.

U bëra një kalë i trajnuar,
ndjekur herë pas here nga udhëzimet e saj.
I kam përdorur për të toleruar
veten jashtë mureve
dhe zbutur durimin tim jashtë.

Zërat dhe dridhjet janë të pa rëndësishme këtu,
bari pëshpërit është i mësuar për të pritur
në erë duke e kthyer në drejtim të qytetit.

Unë do të ndjeka të dhe për të marrë një shkurtore –
ku të gjithë të tjerët janë tashmë duke pritur.

Kthimet

Ndonjëherë duhet të pres e Atlantikut,
ose ndoshta Paqësorit, në kohë vetëm një lumë.
Ne kthimi nga të gjitha anët,
zgjuar të kaluarën dhe gjatë pushimeve
që të pushoni sytë, të kërkojë për ata që janë të humbur,
ata që pëshpëritje nga përtej afreske.

Flaka është në rritje, era shpërndarë majepemësh
dhe zogjtë dorëzohen në mbrëmje.
Kur një i huaj troket tri herë
gjithë politika, feja, filozofia na lanë të paprekur
edhe pse dikush prapa derës
dyshon një mbledhje pagane.

Apostujt, zërat e tyre iintonojnë të ndryshëm,
një fytyrë, një krah, duke marrë nga tabela e gjatë,
kujdesi i tij në rritje me vite,
në mes të nevrikosjessë porcelanitmavijosur,
zbrazëtia e kapitujve të pakompletuara
dhe atë që po vjen.

Kur hedh në kuptimet
me stuhi e robëri tërhiqen
ata dikur shpërndajnë retë tona,
mori poshtë dielat nga varet e tyre ndryshkur
dhe përshëndetja e padëgjueshme e pantallonave të gjera të një gruaje
valëvitur përmes pranverë,
nxiton drejt përfundimit si një kometë
pa kthim.

Ne jemi të prirur drejt thelbit ndritshëm,
përafrimin e pasarelave, udhëheqës na ndanë
përmes dimrit, mbi ujërat e trazuara.

Tre kuaj

Nuk kam asnjë shpjegim
Kur orbitojë përmes hapësirave
as tëmijave, as tuave

Prania e hijes mbi gotën me njolla,
vibrim i fijes mëndafshët në ajër
dhe rënia e një mane çokollatë
errëson pikëpamjen, hapat
gjithmonë duke zgjedhur të ndryshme, shtigjevemë të vështira …

Nuk kam asnjë fjalë tjera për të përshkruar
kur kam dëgjuar të marrë frymën time
dhe tënden poshtë rrugës.
Kudo që unë shkoj, çdo derë të hapur,
çdo korridori e zhduki përmes,
Dëgjoj tre.

Nëse keni qasje më në dritë të hënës,
ju do të dëgjoni një hingëllimë,
kohuar nga gjuetarët e egra.
Prek qepallat e mia dhe do të ndjeni
etje shkretëtirës, një zjarr Shtypur
se zhvillimii një shëtitje të butë
dhe shpresat pa pretendime, duke pritur për një shenjë.

Nëse ju pikë në retë plumbi
thyer mbi rrokaqiejt
Unë do të vazhdojë t’u pohoj
– Tre po vijnë:
Dy të parët na zvarrisin
në palëte veçanta
dhe i treti, varrosur këtu.

Nata në qytetin

Shumë i ri për tu kujdesur
çdo gjë e vjetër,
shumë të vjetër për të arritur në mëngjes,
ajo ngadalë derdh në si rëra e shkretëtirës.
Heshtje seksione plotë rrugëve dhe linjave,
vë ballin e saj për maje pemëve.

Kur të eci trafikut ngadalësohet,
dyert e pemishteve dhe kopshteve të hapura,
dhe gjuha bëhet audible,
pa gjeste të kontrolluara,
pa betejat e organeve dhe mendjet me kohë.

Dhe mund pothuajse të shoh
se si kratere hënë ulet
si pasqyra humbni pasqyrën mbi ngjarjet
kur gjërat të ngrijnë dhe të bëhet i dëgjueshëm
si objekte muze,
sepse nata erdhi vetëm për të shfaqur
ajo nuk ka asnjë qëllim për të shitur ose të marrë larg.

Ai që mëndaloi e panë se si ajo thyen
përmes dritareve kazermën
dhe të fshehur një dorë në cep të depos.

Gjithnjë vazhdoj si ata që shpresojnë
se natë jeton deri në pritjet
dhe kthen mundësinë e mbërritjes
në vend të jo-ekzistences.

Në qoftë se unë ndaloj, skajet e saj ndezur
gishtat e saj të shkruaj mbi fasadat,
mbushur me errësirë nga të gjitha palët
u bëra më i dendur dhe më e dendur
dhe i prekshëm si tekstile,
kur paketë e ujqërve të hedh mbi ballkone dhe ulërimë,
kështu që ajo bëhet e përulur dhe e pagojë si një grua zbathur
i cili var një mantel të bardhë në karrige.

Nuk bëjë shumë,
E di se njohuria e natës është mbi minierën
dhe hëna është shumë e re për tu kryer shekujt,
ende shumë të vjetër për të arritur në mëngjes,
Vetëm të vazhdojë si dëshmitar i kësaj bukurie.

Translated by the author, Katarina Rakušček and Mary Kathryn Dunn.

25 VJET MË PARË- DY HERONJËT E KODRËS SË DIELLIT

November 1, 2014 by dgreca

AFRIM ZHITIA E FAHRI FAZLIU,DY HERONJ TË KOSOVËS, TË LUFTËS TË 2 NËNTORIT 1989 NË KODËR TË DIELLIT NË PRISHTINË/
Shkruan: Tahir GJONBALAJ/
Njizët e pesë vjet më parë, më 2 nëntor 1989, uturima e mjeteve të blinduara dhe
e makinerisë së luftës bashkë me aradhen e bashkuar të milicisë speciale të shoqëruara edhe me helikopterë, kishin mësy’ e rrethuar në Kodren e Diellit në Prishtinë për t’i kapur ilegalët Fahri Fazliu dhe Afrim Zhitia. Pas një lufte të madhe ranë ashtu si bien trimat në fushën e nderit. Qëndresa e tyre jepte porosinë që kumbonte fuqishëm dhe tregonte qartë, se akti i trimërisë është vepra që ngre peshë zemrat e liridashësve deri në heroizëm të pashoq. E si mund të dorëzoheshin trimat, kur i priste beteja për ta mundur vdekjen, për të fituar lirinë e pavarësinë e Kosovës?
2 nëntori është treguesi më i mirë dhe amaneti që lanë Fahriu dhe Afrimi për të gjallët, për forcat ilegale të cilat vepronin kunder pushtuesit. Afrim Zhitia dhe Fahri Fazliu, mbyllën sytë duke e kryer obligimin kombëtar ashtu siç dinë vetëm pasardhësit e denjë të Oso Kukës , Mic Sokolit , Zhuj Selmanit , Jakup Ferit e Çel Shabanit, Vojo Kushit e Perlat Rexhepit, Isuf e Bardhosh Gërvallës, Kadri Zekës , Rexhep Malës e Nuhi Berishës.
Heroizmi i rënies së Afrimit e Fahriut proklamonte fillimin e një epoke të re, zgjimin e krenarisë , identitetit , shpirtit kryengritës për Çlirim e Bashkim Kombëtar si domosdoshmëri e fuqizimit të përpjekjeve për organizimin cilësor të luftës sonë të pashmangshme çlirimtare, i cila rrënjët dhe forcën do e gjente në mobilizimin dhe organizimin e popullit të shumëvuajtur në luftë të armatosur.
Fahri Fazliu – Fatmiri u lind në vitin 1963 në Llaushë të Besianës (Podujevë). Shkollën fillore e kreu në vendlindje, ndërsa të mesmen në Prishtinë. Ai gjendej aty ku fillonte liria dhe luftohej robëria, aty ku shpërfaqej bindshëm ideja dhe hidhej hapi për ta realizuar atë, aty ku gërshetohej teoria me praktikën për të fituar shpirt veprimi për çlirimin e trojeve të robëruara. Fahriu ishte palca e përpjekjeve për të krijuar dhe rivendosur lidhjet, për të hapur fronte pune për luftën, në aksion, në formën legale dhe ilegale.
Nuk janë të rastësishëm heronjtë tanë. Të tillë i patëm për së gjalli, të pavdekshëm u bënë me rënien e tyre. Të nevojshëm dhe të shquar i patëm për së gjalli, të bujshme dhe të ndritshme e lanë pas për ne veprën E TYRE madhështore. Të shtrenjtë ishin para rënies edhe më të shtrenjtë u bënë me rënien e tyre. Jeta e tyre është patriotizëm i kulluar, prandaj rënia e tyre është humbje e madhe.
Demonstratat e përgjithshme popullore të vitit 1981 Fahriun e gjetën në shkollën e mesme. Ai ishte pjesëmarrës aktiv i tyre ku u shqua për vendosmëri dhe guxim. Këto ngjarje do ta kalisin atë si patriot, atdhetar. Pas kryerjes së shkollës së mesme shkon në shërbim ushtarak ’81-’82. Gjatë kësaj periudhe ai iu nënshtrua presioneve e provokimeve nga më të ndryshmet, por nuk u thye për asnjë moment. Të gjitha këto provokime iu bënë vetëm pse Fahriu s’mund të gjunjëzohej përballë shtypjes dhe padrejtësive që iu bëheshin atij dhe bashkatdhetarëve të vet.
Pas kthimit nga shërbimi ushtarak, Fahriu u lidh më tepër me hallet e popullit duke u bërë shembull i veprimit patriotik, atdhetar. Krahas punës ilegale, pasi u punësua si dispeçer i trenave në Organizatën Hekurudhore “Prishtina”, ai do të jetë i pari që urdhëresat do t’i shkruajë në gjuhën amtare, me çka u thoshte pushtuesve dhe veglave të tyre se gjuhë e këtij vendi është gjuha shqipe. Për qëndrim të këtillë i krijoj vetëvetes shumë problem, të cilat po i rrisnin përditë krenarinë kombëtare.
Fahriu, në vendin ku punonte, pati rast të takoj dhe t’i ndihmojë shumë nga ata që shkonin t’i vizitonin të afërmit e tyre nëpër kazamatet jugosllave. Nga fundi i vitit 1982, me qëllim të informimit të drejtë, të krijimit të lidhjeve dhe të frymëzimit të masave të gjëra popullore, vizitoj çdo krahinë që nga Ulqini e Tivari, Hoti e Gruda, Plavë e Guci, Dukagjin e Rrafsh të Kosovës, Gollak e Karadak, Preshevë e deri në Manastir, për të shkuar edhe ma larg krijojë lidhjet e veta dhe me diasporën e vjetër në Rumuni. Ai ishte student i vitit të dytë në Fakultetin e Ndërtimtarisë, ndërsa kishte dhe tre provime për të diplomuar Shkollën e Lartë të Komunikacionit në Zagreb.
Afrim Zhitia u lind më 14 shkurt 1965 në fshatin Llugë të Besianës. Ai pati një veprimtari kombëtare aktive. Në vitin 1984 u arrestua nga forcat pushtuese dhe u dënua me 4 vite burgim. Dënimi i Afrimit dhe i shumë veprimtarëve të tjerë edhe pse e goditi rëndë veprimtarinë ilegale të kohës, po nuk arriti ta shuaj atë. Përkundrazi, ajo u riorganizua përseri për ta vazhduar dhe me luftën kundër pushtuesit. Vitet në burg nuk e thyen Afrimin. Përkundrazi. ai u kalit dhe u përgadit më shumë që të vazhdoi bashkë me shokët e tijë luftën për clirim dhe bashkim kombëtar. Dalja e tij prej burgu ishte fitore e madhe për lëvizjen ilegale të kohës. Ishte një shtytje e madhe për shokët të cilët punonin pandërprerë në rrugën e lirisë.
Në valën e protestave, grevave, demonstratave ’88-’89, ata, të dy, ishin pjesëmarrës aktiv, ndër organizatorët e tyre. Në këtë kohë kur minatorët gjendeshin në zgafelle ata ishin në sallë, në mesin e studentëve e të profesorëve, të cilëve u jepnin zemër të qëndrojnë të paluhatur e të pathyer në kërkesat jetike, mëse të domosdoshme për popullin shqiptar. Thjeshtësia e tyre, largpamësia e vizionarëve dhe qëndrimi prej atdhetarësh sypatrembur, të gatshëm kurdoherë dhe në çdo kohë e situatë të jenë në ballë të furtunës dhe sakrificës – ishin komponentë që aq bukur gërshetoheshin në personalitetin e Afrimit dhe të Fahriut, duke dhënë efektet e tyre.
Në ngjarjet mars-maj 1989 ata i gjeje kudo: Ishin në Prishtinë, në Ferizaj, në Besianë, etj.
Vrasjet e shumta, plagosjet, arrestimet e keqtrajtimet do t’i pikëllojnë pa masë Afrimin e Fahriun, por nuk do t’i thyejnë asnjëherë ata, sepse ishin të bindur se populli shqiptar mund dhe do t’i detyrojë pushtuesit të tërhiqen përgjithmonë nga këto troje.
Pra, vetëm përpjekjet e lufta e pandërprerë me të gjitha mjetet, pasurimi i kësaj lufte me forma të reja e më të larta organizimi e drejtimi, janë garanci se mund të fitohet liria. Flaka e luftës për çlirim do t’i lidhë ngushtë edhe me Fadil Vatën, lidhje këto që do të këputen vetëm pas vdekjes. Afrimi e Fahriu dhe vdekjen e bënë së bashku, kurse Fadili do të vdesë pas disa muajsh.
Në tetor 1989 Fahriu me Afrimin do të konstatojnë: “Situata është eksplozive, mjafton një xixë që ajo të shpërthejë në tërë Kosovën”.
Veprimtaria e dendur e tyre organizative do të hetohet nga UDB, por edhe ata shumë shpejt e hetojnë përcjelljen që po u bëhej dhe si atdhetarë do të thoshin: “Të gjallë nuk biem në dorë të armikut”.
Më dy nëntor 1989, Afrimin sëbashku me Fahriun, i rrethojnë në banesën e babait të tij, banesa e Fazliajve në Prishtinë jo vetëm priste e përcillte veprimtarë nga të gjitha trojet shqiptare, por edhe ishte shndërruar në një nga bazat kryesore të luftës për liri. Të betuar njëherë se nuk bien të gjallë në dorë të armikut, kërcyen nga dritarja dhe tentuan ta çajnë rrethimin. Afrimi plagoset rëndë, kështu që të dy detyrohen të barrikadohen në Hyrjen e VI-të.
Nga ajo se si ishte përgatitur armiku dukej se bëhej luftë e përmasave të mëdha. Inspektore, milicë, ushtarë me armë më moderne dhe autoblindë luftonin kundër dy të rinjve me vetëm dy armë, por me dy zemra të guximshme trimash, të brumosura me patriotizmin revolucionar të popullit tonë dhe idealin e madh për lirinë e Kosovës. Nga ora 12 e 45 minuta deri në ora 19.00 të mbrëmjes nuk ndalen të shtënat. Shovinistët serbomëdhenj duke parë heroizmin e këtyre dy trimave, nuk mundën t’i pranonin vetes se ata ishin vetëm dy shqiptarë të rrethuar, prandaj me mjetet e informimit në TV e Radio gjatë tërë ditës manipulohej me numrin e të barrikaduarve: Thuhej se janë barrikaduar 6 pastaj 4, etj. Kjo luftë e pabarabartë përfundoi atëherë vetëm kur UDB-ja kriminale vuri në dispozicion të gjitha mjetet, madje përdori edhe helme kimike. Fahri Fazliu me një plumb në ballë edhe një në këmbë dhe Afrim Zhitia me shtatë plumba në trup dhe një në ballë ranë heroikisht në luftën e nderit, ranë që të fitojnë përjetësinë.
Afrimi dhe Fahriu janë simbol i qëndresës së pathyer.Ata e pranuan dialogun me pushtuesit vetëm me pushkë, sepse kjo është gjuha e vetme që e kuptojnë pushtuesit.
Sot, pas 25 vjetësh të rënies së heronjve kombëtarë të Kosovës, Afrim Zhitia e Fahri Fazliu, i kujtojmë e nderojmë për veprën e kontributet e tyre, pasi ata janë në themele e lartësi të shtetit sovran e të pavarur të Kosovës, që po synon antarësime e integrime në OKB, Bashkimin Europian e NATO, lufton të jetë një shtet euro-atlantik i zhvilluar në Ballkan, në Europë, në botën e kohën e sotme.

Armiq të vegjël, tokë e madhe!

November 1, 2014 by dgreca

Nga Ilir Levonja/Florida/
U ngarkova prej bordit katërsh, siç i thonë në punën time, të trajnojë punëtorët e rinj. Kam gati dy javë që e bëj këtë. Veç shumë detajesh, kulturash apo mendësi njerëzish, më ndodhi të zbulojë disa kapërcime mendësish, në lidhje me brezat e emigrantëve. Pra, nga mendësia e babait mërgimtar, tek i biri apo e bija e lindur dhe rritur këtu. Ose nga ata fëmijë të ardhur motak apo disa vitesh. Por që gjithësesi, janë tashmë të natyralizuar për shkak të moshës së re, trurit të freskët dhe shpengimin në të folur e në të sjellur. Thjesht duken sikur kanë lindur këtu. Aq të atashuar janë në efikasitetin e batutave sa prindit të tyre i duhet të kalojë male pengesash për të kapur thelbin kuptimor të komunikimit me sarkazën.
Që ta bëjmë më të thjesht, e kam fjalën në atë që, mbas disa viteve, apo një dekade im bir të tallet me një lektor emigrant të tipit të babait.
Kështu më ndodhi mua. Në këtë periudhë kohe trajnimi, vura re se fëmijët e emigrantëve më të rinj kishin humor për tu tallur me aksentin tim. Madje ndonjëri shkonte diçka më tutje në lidhje me frazologjinë. Hidhej e thoshte se nuk të kuptova. Ose pyeste atë që kishte në krahë, se çfarë thashë etj. Kësi gjërash.
Më duhet të sqarojë që në fillim se ata që trajnojë, janë të moshave të ndryshme. Fillojnë punë me pagë minimale apo diçka mbi ‘të. Ka edhe emigrantë, që kanë ardhur kohët e fundit. Le të themi ndonjë mësues apo mjeke pediatre, shkurt gjithëfarësoj zanatesh e profesionesh. Një grua nga Rumania ndihej në siklet. Ka punuar për 35 vjet si mësuese e ciklit të ulët. I vjen plasja që ndodhet aty, por i duhet të ndihmojë djalin të rrisi fëmijët, ndërkohë që mund të bëj një punë tek ne me kohë të pjesshme. Më afrohet në seancat e pushimit dhe gjysmë e çliruar më thotë për ”përplasjet” e mia pikërisht me fëmijët e emigrantëve. Ndërkohë që moshataret e tjera të saja, qofshin edhe burra, e kanë më të lehtë për shkak të spanjishtes e krios. Gjuhë që flitet kaq me shumicë kohe sa, shpesh në vitrinat e marketeve të kompanisë, klientët na krkojnë llogari se përse nuk mësojmë edhe këto spanjishten e Amerikës së Jugut dhe krion e karaibeve.?
Dy korniza ngjarjesh me kësi plane, kontradiktash.
Një vajzë e re nga Haiti më tha se nuk më kuptoi. Kur unë po sqaroja një proçedurë punë. Midis të tjerave, ajo tha se nuk të kuptova për shkak të aksentit tim të rënd. Unë nuk fola. Përbrenda po mbytesha nga njëmijë e një dallgë. Kur nga mbrapa saj u hodh grua tjetër dhe tha se më kuptoi shumë mirë dhe aksenti nuk ka të bëj fare me të kuptuarit. Kalojë kjo situatë.
Tjetra, një kubaneze më tha gjatë ditës se se dinte shumë për Shqipërinë për shkak të filmit ”Taken”. Unë heshta, me qetësi i thashë se edhe unë di shumë për Kubën, por jo përmes Toni Montanës. Të tjerët qeshën dhe situata kaloi me argëtim. Mirëpo në kokën time vlonte pamja e lodhur e Fidel Kastros, ato ditë të shkurtit të vitit 2008 kur po tërhiqej nga pushteti, duke i treguar parlamentit një tenxhere me presion si sukses të prodhimit vendas.
Nuk po zgjatem me detaje të tjera. Me që përmenda kapërcimet e mendësive, midis brezave, dua të përmbledh në disa pika që na mbushin me stres të përditshmen tonë.
*Përse emigrojmë? Që bijtë tanë të tallen me emigrantët e tjerë?
*Përse pikërisht, emigrantët, apo fëmijët e emigrantëve që vinë nga vendet më të varfra, me ekonomi të rrënuar, pa përmendur epidemitë, luftrat civile etj, janë më cinik, më dembelë, më pretendues se e kundërta e sojit të tyre? Pra e emigrantëve që vinë nga vende shumë herë më të zhvilluar?
*Përse merret e keqja si shembull, për të identifikuar njërin vend nga tjetri?
*Përse …?
______
Përgjigjen e të gjitha këtyre ma dha konsulenti im. Ai më tha, detyra jote është të mos sillesh si ata, por të bashkëpunosh dhe të ecësh përpara edhe me të tillë armate. Kush nuk vlen për në katin e dytë, sigurisht është i dobishëm një kat më poshtë.

Urrejtja serbe dhe identiteti

November 1, 2014 by dgreca

Nga Aurel Dasareti*/
Uh! Evropë, ti kurva e motit – janë gjyshërit e juaj që e copëtuan dhe viktimizuan Shqipërinë tonë, për të afruar Serbinë dhe larguar nga vetvetja Rusinë. E tani, ju nipërit e të mallkuarve, si “demokratë” dhe “luftëtarë për të drejtat e njeriut” që qenkeni, nuk i përmirësoni por vazhdoni mëkatet e tyre. Diskriminoni, ofendoni dhe nënçmoni gjithçka shqiptare, na trajtoni si qytetarë të dorës së dytë, dhe kur na nënçmoni dhe ofendoni thoni “kjo është liria e shprehjes,” dhe kur ne e ngremë zërin e mbrojtjes thoni se ajo ishte “gjuha e urrejtjes”.
Këto janë porosi të hipokrizisë, këto janë standardet e dyfishta, kjo është një përpjekje e përhershme e tyre për robërimin e mëtejshëm tonin. Për ne një standard, për pushtuesit sllavo-ortodoks dhe grek një standard tjetër. Racizmi i tyre i fundit nëpërmjet vendimit skandaloz të UEFA-s kinse shqiptarët ishin fajtorë për terrorizmin serb duhet të na bashkon.
***
Albanophobia:
Tregon armiqësinë shekullore apo urrejtjen patetike të fqinjëve sllavo-ortodoks ndaj Shqiptarëve dhe Shqipërisë; paragjykimet, diskriminimin dhe keqtrajtimin, veçanërisht ndaj shqiptarëve të okupuar. Ajo ka formën e racizmit të egër dhe fashizmit; është e lidhur me besimin se shqiptarët janë një lloj race më e ulët, inferiore. Ndjenjat antishqiptare te serbët dhe “maqedonët” janë reflektuar edhe në përdorimin e emrit “Shiptari” (në vend të “Albanci”), e cila konsiderohet ofenduese për shkak të konotacioneve negative në gjuhët e tyre.
Albanophobia në Serbi filloi të ritet në fillim të shekullit 20 dhe është e lidhur ngushtë me qëllimet e politikës së jashtme të Mbretërisë Serbe që përmes territorit shqiptar (Porti i Durrësit) të dal në detin Adriatik.
Për këtë qëllim, shtypi serb kishte përhapur dezorientime për shqiptarët, si “të egër” të paaftë për jetë shtetërore të pavarur. Edhe shumë shkencëtarë serbë përpara krijimit të Shqipërie së pavarur në 1912, u përpoqën për të treguar paaftësinë e shqiptarëve për të krijuar shtetin e tyre, duke argumentuar se “fiset” shqiptare nuk kanë nevojë për shtet dhe as aftësinë për të ruajtur popullin e tyre dhe për këtë arsye ata kanë nevojë për tutor (mbikëqyrës). Konsideronin se vetëm ndikimet kolonialiste, apo me përfshirjen e shqiptarëve dhe të territoreve të tyre në shtetin serb, do të mundësoheshe trajnimi i tyre për jetën e civilizuar. Gjatë Luftërave Ballkanike, shtypi racist në Serbi me muaj dhe vite përhapi mendime të shtrembëruara ndaj popullit shqiptar, duke nxitur te serbët urrejtjen kundër “Arnautëve të egër”, duke fshehur barbarizmat që ushtria serbe ka kryer kundër tyre…
Pas trazirave në Kosovë në vitin 1981, Serbia filloi një propagandë të organizuar gjoja të gjenocidit ndaj serbëve në Kosovë (Raportet e përdhunimit masiv të femrave serbe, emigrimit serb nga Kosova etj). Fashistët serb, largimin e vullnetshëm të serbëve nga Kosova e shfaqën si rezultat i presionit dhe si konfirmimin e padrejtësive të mëdha që kinse shqiptarët kryejnë ndaj tyre. Në mes të viteve 1980, gjuha e urrejtjes në mediat serbe fokusohet mbi shqiptarët. S`bashku me emrin shqiptar përdorin fjalët plotësuese: “gjenocid”, “shtypja”, “banditizmi”, “përdhunim”, kështu që përmendjes së shqiptarëve në fjalimin privat i jepej një konotacion negativ.
Në vitin 1986 u bë publikimi i Memorandumit të Akademisë Serbe të Arteve dhe Shkencave, e cila demonstratat e shqiptarëve në Kosovë të vitit 1981 i quajtën “agresioni neo fashist” dhe thekson se mbi popullatën serbe në Kosovë zhvillohet gjenocidi “fizik, politik, juridik dhe kulturor.”
Që nga viti 1990, në sajë të propagandës së regjimit të Millosheviqit, shqiptarët bëhen “armiq” të serbëve. Intelektualët serb shkruanin kryesisht kinse “tiparet” dominuese te shqiptarët janë “primitivizmi” dhe “grabitjet-vjedhjet”.
Numri më i madh i mediave të shkruara dhe elektronike në Serbi vazhdon në mënyrë të njëpasnjëshme përhapjen e gjuhës së urrejtës ndaj shqiptarëve. Me kohën, urrejtja e tyre nuk zvogëlohet por shtohet. Dhe, kjo egërsi është ngritur mbi gjuhën e urrejtës e cila është në rritje edhe te organizatat e shumta neo-fashiste dhe grupe tifozësh.
Urrejtja barbare ndaj shqiptarëve (me miratimin e qeverisë) shprehet publikisht në tubimet e organizatave të shumta pro-fashiste në formën e sloganeve: “Vritini, i masakroni që Shqiptari të mos ekzistoj”, “Serbia për Serbët, sëpata për Shqiptarët” etj. Këto kërcënime dhe nxitje për terrorizëm dëgjohen edhe në stadiumet e futbollit, nga të gjithë tifozët, psh Beograd 14-10-2014. Futbollistët e Kombëtares rastësisht i shpëtuan vdekjes në atë natën e tmerrit…
***
Shteti Shqiptar duhet të raporton në OKB për ushtrimin e dhunës, nxitje për terrorizëm dhe kërcënimet e Serbisë zyrtare ndaj jetës së shqiptarëve, ashtu që të ngrihet akuza për veprën penale:
Kërkesë (nxitje), rekrutimi dhe trajnimi për terrorizëm
a) Inkurajimin publikisht për të zbatuar një vepër penale
b) Rekrutimin e dikujt për të kryer një krim
***
Serbët, urrejtjen e tyre ndaj nesh e kanë bërë si pjesë qendrore se kush janë ata, të identitetit të tyre kombëtar.
Urrejtja është një forcë e fuqishme në shumë kontekste, gjithashtu kur është fjala për të formuar dhe për të ruajtur identitetet individuale dhe kolektive. Jo më pak, mundet që përveç identiteteve etnike edhe identitetet fetare të kalojnë në urrejtje.
Nga njëra anë, të urrehen veprat e këqija mund të jetë shembullore, veçanërisht në qoftë se ne mundemi ta duam keqbërësin pavarësisht nga veprat e tij të liga. Nga ana tjetër, urrejtja serbe është drejtuar shpesh drejt qenieve të pafajshme njerëzore. Në kohët e fundit kemi parë sërish se si shqiptarët kanë qenë objekt i urrejtjes, sepse ata në sytë e urrejtësve përfaqësojnë ose edhe personifikojnë vlerat e urrejtjes – apo mëkatin.
Duket qartë se urrejtja e tyre ndaj nesh është qëllimi i orientuar. Kjo nuk është një ndjenjë spontane, por një pasion, një gjendje shpirtërore e çoroditur drejtuar kundër një “objekti”. Ky “objekt” mund të jetë një person, një grup, një institucion apo diçka tjetër, por për serbët, “objekti” i urrejtjes patetike janë të gjithë shqiptarët, gjithçka shqiptare.
***
Urrejtja si e tillë është një vlerësim, një vlerësim i mjedisit dhe e të drejtës dhe të gabuarës. Edhe pse urrejtja është një “ndjenjë” e fortë, ose gjendje shpirtërore, ajo nuk është e paarsyeshme. Në shumë mënyra kjo është e kundërta. Gjendjet tona shpirtërore dhe pasionet janë të përfshira në Toolbox-in e “instrumenteve” që ne kemi për të vlerësuar apo gjykuar rrethinën tonë. Prandaj urrejtja – dhe veçanërisht atë që ne urrejmë – përbëjnë se kush jemi. Ajo na ndihmon për të na dhënë identitetin.
Identiteti është edhe për barazi dhe respekt, sidomos me kalimin e kohës. Ne jemi identik me veten, pjesërisht për shkak se kemi memorie dhe kujtime, dhe për shkak se ne mendojmë për të ardhmen. Por identiteti është gjithashtu në lidhje me dallimin, se ne jemi të ndryshëm nga të tjerët. Identiteti mund të kuptohet si një proces i vazhdueshëm në krijim, por një ndryshim që ende ruan dhe mban lidhje me të kaluarën dhe të ardhmen. Identiteti është diçka që ne e zhvillojmë, individualisht dhe kolektivisht, dhe gjithashtu atribuohet edhe nga të tjerët. Identiteti krijohet dhe ndryshohet me anë të shoqërizimit dhe ndikimit kulturor. Prandaj, edhe feja është një element i rëndësishëm në zhvillimin e identitetit të shumë njerëzve.
Që të mos e humbim identitetin pellazg/ilir/shqiptar duhet të zbehim ndjenjat fetare dhe forcojmë ato kombëtare; për të mos u përçarë sepse në shumë fe jemi të ndarë.
***
Pushtuesit e tokave arbërore që theksojnë urrejtjen kundër “tjetrit” urrejtjen e bëjnë një element kyç të identitetit individual dhe grupor.
Nëpërmjet vëzhgimit të qëndrimeve të urryera, të vrasjeve të tmerrshme dhe shprehjeve groteske, këta egërsira të çmendura padyshim do të ballafaqohen me një kurs mbi-urrejtjeje, urrejtje ndaj padrejtësisë praktike dhe të keqes. Një situatë e tillë urrejtjeje të ndërsjellë është një garanci për konflikt.
***
Urrejtja mund të drejtohet kundër padrejtësive dhe së keqes. Kjo është një urrejtje e ligjshme dhe një vlerësim i duhur etik kundër fëlliqësive moralisht të dënueshme. Ndërkaq, urrejtja kundër njerëzve të “tjerë”, dinjitetit të tyre njerëzor dhe të drejtave themelore, është e tmerrshme.
Unë veprojë si një mjek i cili nuk do të gënjejë pacientin. Doktrina ushtarake konfirmon se asnjë kapitullim nuk ishte vullneti i të mundurit. Pasi identiteti i dikujt është themeluar dhe mirëmbahet mbi bazën e urrejtjes ndaj kombeve apo feve të tjera, siç e kemi parë gjatë gjithë historisë, është e nevojshme për ta luftuar urrejtjen e tillë dhe identitete të tilla. Ndonjëherë me kundër-urrejtje kundër ideve dhe forcës kundër urrejtësve.
* Ekspert i shkencave ushtarake-psikologjike, USA (dasaretiaurel@yahoo.com.au)

EBOLA SHQIPTARE NA KA RRËZUAR TË GJITHËVE

November 1, 2014 by dgreca

KUSH QËLLOI MBI RAMADAN PERHATIN?/
Shkruan: Ing.Ahmet Ҫollaku/ Pensilvania/
Ka kohëqë për naftën Shqiptare nuk shkruhen dy rreshta. Ebola Shqiptare na ka rrëzuar të gjithëve. Serbija e ndeshjes së fundit, ajo e Iҫive-ve, akoma ngrohet me naftën tonëdhuruar nga Sali Berisha. Përbindsha vëndas dhe të huaj nuk ngopen me naftën Shqiptare, pinë naftën dhe shtyjnë për së gjalli në varreza naftëtarët kudo ndodhur, herë me harresë, herë me sensualizëm demokrato-socialisto-LSI-ste. Gjithmonë do krijohen sensacione të eklipsojnë naftën dhe naftëtarët, ca ngjarje të shpikura, ca të dhuruara nga Europa apo fqinjët tanë tinzarë, pervers të klasit të pare.
Vini re, asnjë qeveri dhe qeveritarë nuk kujtohet për ikonën e naftës Shiptare për të urtin Ramadan Perhati. Kur kujtoj qytetin e Shkodrës, më vijnë ndër mënd fizikanti Nikolin Leka, që shpërthente së qeshuri si një ujvarë, asgani Beqir Aliaj, I urti Ramiz Xhabija, I drojturi Eqerem Beci…Tani kujtoj Ramadanin Perhatin dhe bie ne mendime therse… E mbaj mënd të ri, riosh. Atëhere në vitet ’70 të shekullit që shkoi, ai ishte topolak, një meteor rënë nga qielli. Burrë me një trup mezatarë, gjithnjë i ngacmuar nga puna, veshur me kostum të erret, me nur të madh. Atëhër ishte e thënë që njerzit e mirë të ngacmoheshin dhe të qëlloheshi, nga llojë-llojë sejmenësh.Ca thonë kjo ishte sindromëe sistemit, unë them se ishte virusI atyre istruktorëve me sy tinzar si thelpërat, tinzar deri ne mëkaturi. Prof. Ramadani sado që lakmohejnuk harrihej, prandaj ziliqarët I digjënin atij ҫdo vlerë të mire.
Ai burrë serioz, veshur me një kostum të errët, nxitonte në dimër, në verë,herë për në zyrë për në puse. Ramadani ishte drejtor I Drejtorisë për shpimet e puseve të naftës dhe gazit po edhe studjues, ai studionteteknologjinë e shpimeve të puseve dhe lëngjet larse, parametrat që përcaktoheshin nga Institute Teknollogjik i Patosit. Tani këtij institucioni nuk do ti gjeni as muret.Lëngu larës I pusit është gjaku I puseve të naftës.Edhe puset preken nga Diabeti, prandaj janë në kontroll të rrepët.Njohja e veprimit të këtij solucioni (të parametrave fizik dhe kimik) nëbashkëveprimin me ndërtimi litologjik të shtresave të nëntokës,është mjaftë e rëndësishëmë, pamvarsisht se në ballëluftën e bënëdalta me diamant dhe hekuri. Fontanat si përbindësha rrinëepërgjojnë poshtë, ndër kohë qe ҫensura komuniste bënë sofizma apo farsa në shesh të pusit me fjalët partia, klasa punëtore, naftëtarët, flete-rrufe, teknokratë, sabotatorë, e më the e të thashë…
Ai studjonte natën dhe aplikonte ditën, kështu me punë hekurash dhe solucionesh gjeti metoda origjinale per të kapercyer nderlikimet gjeologjike.Ka shkenca që merren me llafe, llallalla dhe shkenca konkrete.Ai ishte pjellë I shkencave konkrete.Problemet e nëntokës tek ne kanë specifika e veta, ndryshe nga bota, arsyeton ai. Kjo meritë I takon Prof. Ramadanit, sepse ai pasururoi teknologjinëe shpimeve shqipatre. Edhe tani, pas shumë vitesh, ai lutet, “Do të isha shumë I lumtur të mëjepej mundësia që këto studime ti vija ne zbatim… Unë mendoj dhe ëndërroj për naftën. Unë dëshiroj që kjo pasuri, të shërbëjë për lumturinëe begatinë tonë…”Po kabashët nuk e dëgjojnë.

Në vitin 1975 partia e shkarkoi nga gjithë detyrat dhe e ҫoi per riedukim (!?), duke I hequr të drejtën e profesionit, titujtë shekncor, atë të botimit, po nuk e divorcoj dotë nga puna dhe nga gruaja e tij e shënjtë, Nezihaja! Prof. Ramadani është një personalitet I kompletuar, simpatik dhe I dhëmbshëm.Feniks.I vetëmi! Ai nuk shtiret, sikurse bëjmë ne të gjithë. Sado që shteti hesht dhe nuk shkruan, aimë shumë shënjëtohet si njeri,si specialist dhe si atdhetar… Cili është atdhetarë më shumë se Prof. Ramadan Perhati?!
Ai shkruan dhe boton libra. Në një letër që më drejton më thotë : “…Po ju shkruaj duke ia diktuar këto rreshta nipit tim Mesed Bajraktarit se ju e dini se unë kam vite nuk shoh për të shkruar…”
Ne jetuam bashkëmjaftë kohë në qytetin e Fierit dhe Patosit të cilët I ruajmë dhe I kujtojmë me dhëmbje, por ne u pamë shumë pak, kalimthi, jo më shumë se tre-katër herë. Unë në sizmik, ai ne shpim, ai shumë larte, unë në oborrin dhe borderone shefave. Jemi këmbyer ne rrugë apo pranë dyerëve të ndërmarrjeve. Prof. Ramadani ka zënë një vend dinjitoz në elitën e naftës shqiptare, ai është një ortek I madh I kompletuar në sajë të pasionit të tij vigan. Ai ka moral të lartë, është I thjeshtë,prandaj kështu magjishëm ka zunë vend në naftën shqiptare, shtyllë mermeri që zorë se e rrëzon dikush. Ramadani pikoi nga një krahinë shqiptare e pastër që kërkon qëndresë, qëka uri per dije,jopër tym duhani, apo hashash rrugësh…
Po cili qëlloi mbi Ramadanin?Cili?Pyesni të gjithë ata që ishin afër me novatorin e madh, specialistin Ramadan Perhatin, a do tu thonë gjë?!Ata rrufjanë-sharmë shtiren të ngrirë. Pa dyshim mbi të qëlloi politika moniste nëpërrmjetë cinizmit tonë shqiptarë. U qëllua urtësia dhe ndershëmëria, u godit një statijë qelqi.Po ainuk uthye! Ai idi cilët eqëlluan po ai hesht, sepse është shënjëtor, ai I njeh të gjithë ata që e qëlluan, ata janë këtu rrotull konvertuar në demokratë, që sot shtiren gjoja se e duan shumë Danen. Si vetë shteti ynë edhe ata janë në kolaps. Skuadra e kukusklanëve nuk mundet të fsheh hipokrizinë, koha i stazhonon më, ata kanë erë të keqe, ata vrasin edhe sot, më qëllojnë mua, ty, atë atje larg… Kishte shumë nga ata që e kishin frikë Ramandanin, seata nuk donin që ai te ngjtej latë, se po të ngjitej lartë, do tu zinte vëndin, prandaj e piketuan dhe e qëlluan me ideologji. Ideologjia është më keq se plumbi! Atëhere njerzit e mirëngacmoheshin dhe qelloheshin me fjalë, cinikët dhe istruktorët bënin kërdinë sepse ishte koha e tyre.Sharmë.Në socializëm karrierizmi patetik dhe partiak digjte vlerat profesionale dhe shoqërore, ishte një lumë nënujor që ujiste shefat.Këtë kod e mbante ne sirtarë edhe ai drejtori im korofillak I cili tani shëtit rrigeve të Athinës me pensionin e majmë Shqiptaro-Grek.
Prof. Ramadaani shkruan libra per naften.Libri tij“Një jetë për arin e zi”, shkruar tani së fundi është një libër original, libër shkencor, ku ndërthuren formulat dhe novatorizmi krijueI një shkencëtari real. Në këtë libër nuk derdhen bojrat per humor, aty vizatohen kollona dhe dalta, jepen koeficienta teknik, libri ne fakt është një patentë që nënkupton vlera të mëdha ekonomik. Ka shumë skolastikë që nuk thonë asgjë për naftën tone.Cinizmi shqipatrë është biologjik, apo diҫka më shumë. Meskinët duan ta ngrijnë dhe ta lënë në heshtur Ramadanin, këtë skofiar të shënjtë. Por nafta dhe puset jane dëshmitarë të përjetshëm tëpunës së tij…
Ramadani ishte aplikativ, ai ndërthurte teorinë me praktikën, punaetij ështënëpër fushat dhe kodrat e naftës, puset e naftës jane pemët e tij. Ai punoi, studjoje, krikoi, ndihmoi, udhezoi, përqafoi, ai I donte njerzit, dikur në rini mendonte të behej shkrimtarë. Ata pseudo shkencëtare që kishte dikur afër,rritur në hijen e tij, tani mezi thone dy fjalëtë vetëme. Janë ata të cilët e qelluan në ato mbledhje partije dhe analizash. Ai u dënua kot, me loje fjalësh, jonga njerëz anonim, por real. Njëri nga ata ishte ai saldatori që u bë ideolog. Nje gomar.Me pasRamadanin eҫuan për riedukim nëpër parcelat e kopshtit te tij të naftës, po dinjiteti iu ndez si një fontanëe larte nafte që përhap dritë. Ai ka dhënë disa intervista, pra, ka pasur rastin të shfryjë kundër armiqëvë të tij, po ai nuk e bënë këtë, ai nuk përmend emëra, nuk kërkon hakmarrje, ai është shënjëtor.
Prof. Ramadani Perhati është dekoruar shtatë herë, ai mban disa Urdhëra dhe Ҫmime Republike.Po kalon të tëtëdhjëtat. Rrudhat nuk I shtohen nga mosha, por kur shikon si gremiset nafta jonë, kjo pasuri shqipatre e pa rinovuesheme. Prof. Ramadan Perhati, nënkupton një fond teorok dhe praktik më vehte, unik në vlera të mëdha monetare kombëtare, po kush do të ia dijë në Shqipëri? Asnjë!Shqiptarët turren të gjykojnë Fullanë, apo një ndeshje fotbolli, po kurrë ҫfarë bëhet me vajgurin shqiptare. Koha nuk ndryshon thote nje I urtë, ndryshojmë ne. Po si I bëhet puna që këto qeveri që ndryshojnë për ditë nuk kujtohen për Prof. Dr. Ramadan Perhatin, për shënjëtorin e fundit të naftës shqiptare atje në qytetin e Shkodrës? Ata të djeshmit e vranë Profesorin,dhe sot fshihen, këta të soҫmit e mbulojnë me heshtje. Po, zakonisht, shënjëtorët flasin me heshtje! Seneka thote, “ Të jetosh do të thotë të jesh I dobishëm për të tjerët”. Kjo I takon Prof Dr. Ramadani Perhatit.
Ne Foto: Prof. Dr. Ramadan Perhati