Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Media apo Medie?

by

Sevi Lami Agolli/

Si t’i shkruajmë saktë disa fjalë të reja të futura në leksikun e gjuhës shqipe? Çdo sistem gjuhësor, ashtu si çdo sistem tjetër i gjallë, zhvillohet vazhdimisht. Edhe gjuha shqipe është një sistem i gjallë që zhvillohet çdo ditë, duke marrë dhe dhënë me gjuhët e tjera. Kjo bën që fonti leksikor i gjuhëve që ndërveprojnë, të marrin dhe të japin me njëri-tjetrin. Nga ky ndërveprim, sot në leksikun e gjuhës shqipe janë shtuar një mori fjalësh të huaja, sidomos nga gjuha angleze, frënge, italiane, gjermane, gjuhët sllave etj.

Sipas prof. Ragip Gjoshit, “gjuha shqipe është prej gjuhëve të pakta, të cilat terminologjinë gjuhësore e kanë nga vetë brumi i tyre, falë punës madhore të S. Frashërit, K. Kristoforidhit, A. Xhuvanit, L. Gurakuqit, J. Rrotës, M. Domit, Sh. Demirajt etj. Huazimet në gjuhën shqipe nisin që në kohën e veprimtarëve të Rilindjes, të cilët futën në përdorim fjalë të huaja nga terminologjia administrative, juridike, gjuhësore, e edukimit, e teknologjisë së komunikimit, e arsimit etj.”. Faktorët që kanë ndikuar dhe ndikojnë më së shumti në dukurinë e huazimeve në gjuhën shqipe janë faktori gjeografik (pushtimet nga vende të ndryshme dhe afërsia me popujt e tjerë); globalizimi (përhapja e termave shkencorë të papërkthyeshëm në shqip); migrimi, arsimimi jashtë vendit i të rinjve, folësi dygjuhësh, globalizmi, martesat e përziera, mosnjohja si duhet e leksikut të gjuhës shqipe nga përkthyesit dhe jo vetëm, që lë shtigje për futjen e huazimeve, shumë herë të panevojshme në gjuhën tonë etj. Pra, rrugët e futjes së huazimeve në shqipe janë të shumta dhe secila prej tyre ka rëndësinë dhe specifikën e vet.

Një ndër këto fjalë të huazuara dhe me një përdorim të dendur sot është edhe fjala “MEDIE”, që vjen nga fjala latine “medius”, që do të thotë “i mesëm” ose “i ndërmjetëm”. Ky term filloi të përdorej pas vitit 1920, për të emërtuar tërësinë e gazetave të asaj periudhe.

Sipas fjalorit të gjuhës shqipe të vitit 2006, botim i Akademisë së Shkencave të Shqipërisë, médi/e-a është tërësia e mjeteve të informimit masiv (radio, televizion etj.); rrjeti i lajmeve nëpërmjet këtyre mjeteve; masmedie. Duke qenë se në leksikun e gjuhës shqipe nuk ka një fjalë shqipe që shpreh kuptimin e plotë të kësaj fjale të huaj, e cila ka një përdorim aq të dendur në ditët e sotme, atëherë gjuha shqipe e ka bërë “nevojë” të vetën përdorimin e këtij huazimi, si dhe të shumë e shumë termave të tjerë teknikë, shkencorë etj.

Mirëpo në gjuhën shqipe, bashkë me futjen e kësaj fjale për të emërtuar një ose tërësinë e mjeteve të informimit, është futur edhe debati gjuhësor se si të përdoret saktë kjo fjalë sipas rregullave të shqipes. Disa studiues shprehen për format dublete të saj: media/medie; medias/medies; mediet/mediat; mediave/medieve etj., disa të tjerë shprehen për shmangien e këtyre formave dublete, që sjellin edhe çoroditje ndër shqipfolës, edhe pse në rrethe akademike nuk ka një argument bindës për këtë. Dhe për sa kohë nuk kemi një rregull gjuhësore të miratuar për këtë fjalë dhe fjalë të tjera të futura tashmë në leksikun e gjuhës shqipe, le të ecim sipas mendimit të profesionistëve të fushës, të cilët sugjerojnë përdorimin e trajtave të kësaj fjale, sipas tabelës së lakimit më poshtë:

Presidentja Osmani në pritjen e Presidentit Biden: Aleancë që qëndron në themelet e shtetit tonë!

by

President Joe Biden and First Lady Jill Biden participate in a photo line at a reception for United Nations General Assembly leaders, Wednesday, September 25, 2024, at the Metropolitan Museum of Art in New York City (Official White House Photo by Adam Schultz)

Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani së bashku me Zotërinë e Parë, Prindon Sadriu, kanë marrë pjesë në pritjen zyrtare të organizuar nga Presidenti Biden dhe Zonja e Parë Dr. Biden.

“Aleancë që qëndron në themelet e shtetit tonë! Faleminderit Presidentit Biden dhe Zonjës së Parë Dr. Biden për mikpritjen dhe bashkëbisedimin!”, ka shkruar Presidentja Osmani.

Rrëfimi zhbirues i Lazër Stanit si dëshmi i origjinalitetit në prozën e shkurtër shqipe

by

Irena Kuka Dragoti/

(Përsiatje mbi veprën e tij “Kohë për nuse”)

Cila është koha e duhur për nuse?

Në adoleshencën time e dëgjoja shpesh mes të rriturve shprehjen ” Është koha për nuse tani bir ose është koha për nuse për filan djalë, a burrë që i kishte ndodh një fatkeqësi. Dukej sikur kjo kohë ishte e përcaktuar nga disa rregulla të pashkruara e kishte një limit si vijë e kuqe që nuk duhej kaluar sepse quheshe i mbetur dhe gërmohej për “ të metat”. Ky mendim më erdhi i pari, sapo më ra në dorë libri me tregime i Lazër Stanit “ Kohë për nuse”. Me krijimtarinë e Lazër Stanit pata një kontakt të shkurtër ne vitin 2016 e më pas rrjedha e jetës e largimi nga Shqipëria më shkëputi përkohësisht nga letërsia shqip. Më pas një mik i familjes më rekomandon krijimtarinë e tij e nuk ngurova….shqiptarçe me pak fjalë, të lexoj këtë libër , më tepër se të shijoj një krijimtari doja të vërtetoj fjalët e rekomanduesit. Pak kisha gjetur vehten së fundmi në prozën e shkurtër.

Shpesh kur filloj një libër përpiqem ta mbaroj sa më shpejt pasi leximi i së tërës jep një tablo më të plotë mbi autorin apo veprën e tij. Kjo ndodhi me prozën e Lazër Stanit . Intrigues rresht pas rreshti në tetë tregimet e tij aq sa kuptova se ky shkrimtar me sjellje modeste por me penë të magjishme i paska shërbyer letërsisës së vendit tim duke mos kërkuar asgjë mbrapsh prej tij, as minimumin e vëmendjes.

E them shpesh mes miqsh që nëse një vepër më përfshin në atë stad sa të më japë ndjesinë e të qenit personazh real për mua vlen , vlen shumë. A nuk duhet te jetë ky misioni i një vepre? Përpos kësaj a nuk kërkojmë vetbesimin e autorit të tretur në çdo rresht në mënyrë që të bindemi për origjinalitetin e tij.? Herë i drejtpërdrejtë në narrativën e tij dinamike e herë filozofik, herë në kufijtë e monografisë e herë në dimension kombëtar, Lazër Stani vjen i zhveshur me këtë vepër nga përfitimet apo joshja e ngutshme e lexuesit, herë- herë ndoshta i ndjekur dhe nga paragjykimet për të vërtetat e tij..

“Ne vazhduam të ecnim në errësirë nëpër një shteg të panjohur që nuk dihej se ku do na nxirrte shkruan autori në tregimin e tij “Të magjepsurit” duke rrëfyer në vetën e parë e duke aluduar se çdo fillim tregim nisur nga titulli do ishte i tillë një shteg plot të papritura. Titull ngacmues në çdo prozë dhe duket se perdja e syve që çelet tek njeriu pak para vdekjes, në botkuptimin e autorit ishte çelur shumë herët qysh në adoleshencë, për të parë më shumë se ata që e rrethonin , “tmerrin e ekzistencës njerëzore në sy” – thotë autori te tregimi “Përqafim në mort” ku është tejet therës ndaj ligësisë e llogarive të dashurisë dhe sarkastik ndaj injorancës dhe hipokrizisë e të jetuarit me të.

Tregimet e Lazër Stanit anojnë nga e pathëna më shumë, për ta bërë aktiv lexuesin duke shmangur shpjegime të tepërta e pa rënë në nihilizëm . Ndikohet emocionalisht nga realiteti pa u bërë idhujtar. Këte e tregon më së miri” Përqafim në mort” kur personazhin kryesor e sjell mospërfillës e krenar ndaj arrogancës . Ai nuk i jep dot shpjegim lumturisë nga injoranca.

Çdo detaj i natyrës në prozën e tij vjen në funksion të perceptimit të klimës së një shoqërie si një cikël dramatik. Duket sikur dhe vdekja vjen për të plotësuar fatin , duket sikur anarshia e mendimeve , paguximi i veprimeve kanë mbështetjen e fatit. Duket se autori vjen nga një jetë plot eksperienca, duket se narrativa e tij është ajo e një njeriu, që ishte një hap para kohës e vendit ku jetonte. Shpesh në disa tregime ndihet të jetuarit e ngjarjes kurse te “ Pianisti” e të tjera ngre krye fantazia e tij prej shkrimtari.

Shumë nga tregimet e tij përmbajnë dialogë platonianë me vehten, plot nëntekste që përhapin si rrathët në ujë, befasinë. Shpesh autorin e gjen të ngujuar në përmbajtjen e krijimeve të tij, letrarisht të vetëdijshëm për strukture jo të ngurtë e kapërcime të befasishme në to.

Kur Autori në prozën e tij i bindet fatit kjo nuk do të thotë se ai tërhiqet para tij, por eshtë thjesht liria e shpirtit të tij që nuk e mposht. Ndoshta vdekja e babait të Danielës u soll në tregim për të ndaluar një dashuri e cila mund të kishte triumfuar me gjalljen e tij. Ai nuk i jep fuqi demonësh njeriut por ligjeve të natyrës

Autorit i pëlqen të vihet përballë opinionit nëpërmjet heshtjes së tij. Ai mendon se heshtja i ka frutet më të ëmbla se poterja e kundërshtisë.

Në pamje të parë heshtja mund të duket si dorëzim psh te “ Pianisti”ku braktisja e Monikës , pranimi i ofertës së Pepes , martesa me të kundërtën e Monikës, Linën, por gjatë leximit lexuesi e takon heshtjen si vulosje të përbuzjes për vehten apo mëshirimin e epokës kur artistit i duhet të zgjedhë mes pasionit e mbijetesës, ku artisti shpesh mbetet peng i moskuptimit të tij nga ata që e rrethojnë. Një e evërtetë e ndërlikuar sjell dramë në kurriz të artit i cili gjithmonë ndërshkon veten jo ata që e lëndojnë. Shoqëria e para e më pas individi bën spektatorin para vrasjes së ëndrrës dhe artistit në shpirt.

Ajo që më bëri përshtypje në këtë vepër ishte mungesa e kohës së ngjarjeve përjashto tri tregime” Me sy të fiksuar pas një ylli” “ Idioti udhëton për Amerikë” dhe “Daiza Zaharia” duke na lënë të kuptojmë aftësinë gjithëpërfshirëse të shkrimtarit, dhe aftësinë për të evidentuar e psikologjisur në të gjitha kohët që ka jetuar. problemet më tipike…

Në tregimin“ Kohë për nuse” shohim që limiti i martesës dorëzohet mjedisit , dhe mjedisi ushqen gabimet njerëzore ku kënaqësitë seksuale kthehen në tragjedi shpirtërore brenda një familjeje. Në këtë prozë lexuesi kupton qartë problemet që ka familja e cila lundron ende mes patriarkalizmit e modernizimit të keqkuptuar. Familja mbetet gati për tu thërrmuar sa herë bie fjala për instiktin seksual. Pse ndodh kjo? Nënteksti i autorit ne tregim rendit arsyet nërpërmjet dialogëve baba-bir , nënë-bir e djalit me Zinën. Lexuesi kupton sa lehtësisht i thyeshëm eshte morali në një familje që në këmbë e mban absurdi i frikës nga paragjykimi.

Në prozën” Idioti udhëton për Amerikë” sheh të shembet një kështjellë frike mbi forcën e shtetit diktatorial nëpërmjet arratisë larg tij. Një titull metaforik që vërtet simbolizon sesa çmenduri ishte idea e arratisë. Njëjtë me personazhin udhëton një libër në rusisht dhe dëshira për të marrë frymë lirshëm . Ngjarja kalon sërish ne vetën e parë, në kohën e diktaturës ku autori duket se e njeh mirë. Pritja ka fuqi shkatërruese citon fjalët e Alfred Malokut, personazhi ynë teksa e pret të arratisen. Ajo kalon në limitet e vdekjes kurse koha është e pamjaftueshme për të pritur. Dy djem, njëri inxhinjer pyjesh kundra dëshirës e tjetri që mbaron për filozofi marksiste, në kërkim të lirisë, të mbushur me ëndrra e bagazh evropian duket sikur shpërfillin logjikën dhe pasojat e arratisë. Inxhinjeri fatsjellë nga libri” Idioti” arriti në

Amerikë ku fitoi lirinë por humbi përgjithmonë një mik që nga vonesa mbeti i lirë veç në shpirt dhe jetoi përgjithmonë në një vend pa liri.

Në tregimin” Me sy të fiksuar pas një ylli” autori rrëfen në vetën e tretë. Ai nuk mund të marrë përsipër të flasë për një dhembje, që nuk ia di peshën reale . Jep konceptin e lirisë përmes dëshirës së fundit për të parë qiellin. Liria ekzistonte atje ku ishte Zoti i tyre për të cilën pushkatuesit i thanë: “ thuaj psalmin e fundit, dhe pse zotit tënd i ka vdekur nëna”. Autori në këtë rrëfim sjell kohën e ngjarjes nëpërmjet nëntekstit , luftën ndaj fesë dhe mungesën e lirisë së shkrimtarëve . Diktatura e vënë në gojën e një pushkatuesi vjen më e egër se kurrë aq sa i tregon si medalje se është zoti i jetës, zot i lirisë së tyre. Ky rrëfim pa emra konkretë personazhesh mbështjell një regjim të tërë diktatorial ku makthi i saj fillon nga liria e fjalës e ndaj kujtdo. “Ne jemi komunistë jo vrasës”- tha më i madhi i skuadrës së pushkatimit duke i ofruar rrugën e ferrit ( të

Ishte gjallë) përpara shpirtit të lirë( vdekjes) . Askush nuk e shet qiellin për nëntokën.

Në librin e Lazër Stanit” Kohë për nuse” e shohim autorin në shumë role nga mjeku, te pianisti , nga adoleshenti plot ëndrra e dashuri tek studenti nga i arratisuri te shkrimtari. Duket sikur ka kapur hallkat e gjithë shoqerisë Është aftësi që gjithë kapërcimet e tij tematike ruajnë të njëjtën gjuhë të kuptueshme për lexuesin. Me një prozë të “endur” herë nga personazhi herë nga autori ,magjia vjen, si një bashkëlidhje e çasteve reale, me ato imagjinare plot denduri mendimesh, idesh, dhe figurash letrare.

Larmia narrative, të bind për një depërtim të ekuilibruar të autorit në thellësi të mendjes e shpirtit njerëzor. Narrativa në librin” Kohë për nuse” thur realitetin letrar, si dhe zbulon enigmën, na përcjell nga kufijtë e botës së brendshme të autorit, në botën e lexuesit. Nuk bëj dot qasje për stilin e tij, me autorë të tjerë pasi ne të tetë tregimet ai shfaq një stil vetjak origjinal, por them me bindje se proza e tij është prozë aktualitet.

Dialogu me veten në librin” Kohë për nuse” e sjell të plotë autorin në fjalë e artfjale,në strukturë proze dhe shprehitë e artikuluara, me një etikë e filozofi, si shenjë e tërheqjes së tij nga thellësia e vetëdijes dhe e pavetëdijes.

Në prozën” Daiza Zaharia” autori përcjell përpjekjet e diktaturës për të zhburrëruar Pjetrin, për të shkatërruar familjen e tij, besimin në Zot. Betejat absurde të diktatures ndaj fesë nuk kursyen as objekte e as përçues të saj si Antoni . Fati i njerëzve që e mbështetën fenë ishin njëjtë me atë të Pjetrit dhe Daizës por dhe fëmijës së palindur në barkun e saj.

Duke e futur veprën e Lazër Stanit , në rrafshet moderne dhe postmoderne nuk duhet lënë pa thënë se tregimet e librit të tij bartin replika të forta, ritmike dhe metaforike, të endura mjeshtërisht, prej frymëzimit origjinal të tij.

Brendia letrare e Lazër Stanit shoqërohet me karatere të besueshëm, me një rrëfim tërheqës e në shumë raste, me prani personazhesh që hyjnë si silueta e formësohen befasishëm “me penela” prej mjeshtri.

“ Kohë për nuse” do të thotë kohë e pjekurisë e maturisë dhe guximit për të përballur jetën

Mendoj se vepra e Lazër Stanit e ka atë pjekuri, maturi dhe guxim për të hyrë në shijet e çdo lexuesi.

“DRITË E DITURISË”, GJUHË SHQIPE DHE IDENTITET KOMBËTAR TE SHQIPTARËT NË GREQI

by

Leonora Vata Rajta, mësuese në klasën “Dritë e Diturisë” në Eretria, ishulli i Evias në Greqi, rrëfen ekskluzivisht për gazetën “Dielli”, organ i Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës “VATRA”, New York, ruajtjen e identitetit kombëtar, historisë, gjuhës, kulturës dhe traditës shqiptare në Eretria, ishulli i Evias në Greqi, nëpërmjet mësimit të gjuhës shqipe, historisë, traditës e kulturës shqiptare dhe aktiviteteve patriotiko-kulturore. Me mësuesen Leonora Vata Rajta bisedoi editori i “Diellit” Sokol Paja.

HISTORIKU I MËSIMIT SHQIP “DRITË E DITURISË” NË ERETRIA TË GREQISË

“Dritë e diturisë përpara do na shpjerë” tha i madhi Naim Frashëri. Eretria është një provincë në ishullin e dytë më të madh nd Greqi, në ishullin e Evias. Për shumë vite me rradhë zonjat shqiptare organizoheshin për festën e gruas dhe e festonin atë së bashku nën tingujt e muzikës Shqiptare. Kështu mbas disa kohës i lind ideja e zonjës Shpresa Biba për të formuar një Shoqatë. E kështu ajo u bë e ligjshme dhe kërkoj çdo të drejtë që i përket një shoqate. Tashmë prej 4-5 vitesh kemi Shoqatën e Shqipëtareve të Evias në Eretria me kryetare Z. Shpresa Biba. Me vërtetë shumë këmbëngulje e lodhje por me dëshirë të madhe për t’ia arritur u krijua klasa e parë plotësuese e gjuhës Shqipe në Eretria. Që në hapat e para të shoqatës më ishte bërë ftesa që të jem pranë shoqatës si antare po ashtu të jap edhe kontributin tim vullnetar për fëmijët e bashkëatdhetarëve tanë. E mirëprita me shumë dashuri, bindje dhe dëshirë për të investuar për kombin tonë! Zonja Shpresa Biba në bashkëpunim me anetarët e Shoqatës të Evias dhe me një mbështjetje të fortë të Ambasadës Shqiptare ne Athinë arritën të fitojnë besimin dhe bashkëpunimin me organet e Shtetit Grek dhe me Bashkinë e Eretrias të cilët pranuan dhe dhuruan nje klase të veçantë dhe me të gjitha kushtet pranë ambjetit të shkollës publike “2 Dimotiko në Eretria “. Në datën 6 nëntor 2022 u hapën dyert për herë të parë me fëmijë të moshave të ndryshme ! Ishin të ftuar dhe të pranishëm nga Ambasada e Republikës së Shqipërise në Athinë. Nga Lidhja e mësuesve Shqiptarë në Greqi të cilët na kanë mbështetur ndër vite dhe ndihmuar, për çdo gjë kanë qenë pranë nesh. Jemi edhe ne si mësuese tashmë anëtarë të kësaj shoqate. Kishim mbështetjen e bashkisë së Eretrias si dhe të shkollës ku tashmë për të tretin vit rradhazi zhvillojmë mësim. Klasa “DRITË E DITURISË” ka rreth 32 nxënës të cilët janë në grupmosha të ndryshme nga 5 deri ne 15 vjeç. Mësimin dy vitet e para e zhvillonim çdo ditë të diel nga ora 09:00 me 11:00. Për vitin 2024-2025 kemi planifikuar me prindër dhe nxënës çdo të shtunë 17:00 me 19:00. Jam falënderuese shoqatës e veçanërisht Z. Shpresa Biba për ftesën që të jem mësuse e kësaj klase, gjithashtu mirënjohëse të gjithë prindërve për besimin tek unë!

ÇFARË KURRIKULA MËSIMORE DHE BASHKËPUNIMI ME PRINDËRIT

Nxënësit na u ofruan me shumë dëshirë. Ata u bënë protagonistë që në orën e parë, bashkëpunuam dhe krijuam një mini koncert ditën e inagurimit të shkollës! Kishim ndihmën edhe të një mësueseje e cila prej 16 vitesh kontribuonte për bashkëatdetarët tanë. Mësuese Lira anëtare po ashtu e Lidhjes së mësuesve Shqiptarë në Greqi. Me nxënësit mësojmë shkronjat dhe më shumë rëndësi mundohemi ti japim bukurshkrimit, pasi ai cdo ditë e më shumë e ka humbur atë bukurshkronjën që ne kemi mësuar dikur. Shpesh herë përvec gramatikës dhe sistematikës mësimore kemi ndërthurur edhe këndim e recitim, vjershë, gjëegjëzë, si dhe hitori e gojëdhëna që tu krijojnë kureshtje fëmijëve. Ndër të gjitha duke folur dhe shpjeguar shumë nga historia e vëndit nënë! Nga gjuha e ngjyrës së gjakut tonë. Kemi realizuar edhe orë të lira e ndër to edhe argëtime për festat e nënës, të mësuesit, të clirimit, festat fetare e shumë të tjera. Duke qenë mirënjohëse e prindërve që kanë besuar tek ne fëmijët do doja të Ju bëja thirrje edhe nëpërmjet gazetës tuaj që të jenë sa më shumë afër ketyre klasave që japin vetëm fryte pozitive. Sa më shumë dituri të kontribuojmë tek fëmijët e tyre aq më të pasur i bëjmë ata.

MËSIMI I GJUHËS SHQIPE SI FORMË E RUAJTJES SË IDENTITETIT KOMBËTAR TË SHQIPTARËVE NË GREQI

Në Greqi tashmë kemi arritur të jemi deri në 3 breza. Fëmijët e fëmijëve të atyre prind që hodhën hapat e para këtu që në vitet 90′ tashmë rriten shkollohen e bëjnë jetën ashtu siç e bën edhe një fëmijë i dy prindërve grek. Jeta na ka lidhur dhe na ka dhënë mundësi të ndryshme. Tashmë kemi plot fëmijë që njërin nga prindërit e kanë grek dhe tjetrin shqiptarë. Shkollat e Gjuhës Shqipe janë zgjedhja më e duhur dhe më e mirë që të ju japi njohje, dituri, dhe që të flasin bukur gjuhën e prindërve të tyre. Që të mësojë dhe të edukohet me prejardhjen e prindërve të tyre. Të dijë të flasi bukur për një vend me histori kaq të vjetër të ka populli jonë.

NDIHMA NGA SHOQATA SHQIPTARE E EMIGRANTEVE TË EVIAS

Në Greqi tashmë ka shumë vite, mbi 25 vite që me shumë mund dhe sakrificë kanë arritur mësusët tanë të parë të hapin jlasat e para të gjuhës shqipe. Unë jam e re në pofesion. Siç e thashë më lart është viti im i tretë që kontribuoj për bashkëatdhetarët tanë për brezin tonë të ri. Sa herë që mblidhemi në Seminare të oganizuara nga Ambasada e Republikes së Shqipërise apo në raste e festa të ndryshme të organizuara nga Lidhja e mësuesve Shqipëtarë në Greqi flasim mësuesit e vjetër në profesion dhe tregojnë përpjekjet e tyre me sakrifica se si ia kanë arritur ndër vite të vazhdojnë e të mbjellin dituri për fëmijët tanë. Tashmë janë shumë më të lehta shumë më të pranuara nga organet shtetërore greke. Shoqatat Shqiptare në Greqi kamë bërë përpjekje dhe ia kanë arritur dhe në mënyrë të ligjshme kanë hapur plot klasa të tilla. Të mirëkuptueshëm kanë qenë po ashtu edhe bashkitë përkatëse në bashkëpunim me drejtoritë e shkollave. Në ishullin e Evias i cili është i dyti më i madhi në Greqi në pozicion gjeografik tashmë janë tre klasa. Klasa e tretë do të inagurohet së shpejti. Kjo është meritë e përpjekjeve të shumta që ka bërë Shoqata Shqiptare e emigranteve të Evias. Kjo shoqatë në bashkëpunim me Ambasadën e Republikës së Shqipërisë ka ofruar për të gjithë nxënësit librat e gjuhës shqipe falas.

MËSIMDHËNIE PËRMES TEKNOLOGJISË, VËSHTIRËSITË NË MËSIMDHËNIE ME FËMIJËT ME DY GJUHËSI

Qendra e Botimeve për Diasporën ka qenë gjithmonë pranë nesh. Përmes teknologjisë na kanë dhënë edhe shpjegimet e duhura po ashtu na kanë ofruar edhe disa libra fjalorë të vegjël e me figura për fëmijët. Nxënësit herë pas here kanë vështirësi të shumta dhe të ndryshme. Kemi përveç se mosha të ndryshme siç e theksova më lart, edhe kategori të ndryshme. Disa fëmije dinë të flasin pak. Disa dinë të kuptojnë por jo të flasin. Dinë dinë të lexojnë pak e disa të tjerë nuk kuptojnë asnjë fjalë. Këto janë vështirësi që i hasin të gjithë mësuesit e diasporës me fëmijët me dy gjuhësi. E unë këtu do të analizoja edhe diçka më shumë. Fëmijët tanë tashmë nuk do ti quaja më fëmijë me dy gjuhësi. Duke ditur të gjithë Ata një gjuhë bazë e kanë, atë Greke. Një gjuhë në shtëpi e kanë, atë që disa prindër e flasin akoma dhe që bëjmë punën më të mire do thoja , gjuhën e gjakut tonë. E përveç këtyre direkt në fillore fillojnë gjuhë të dytë Anglishten, dhe ndër vitet e para të shkollës së detyruar ata fillojnë gjuhën me zgjedhje gjermanisht ose frëngjisht. Gjë që ne paragraf dp doja të shtoja do ishte dëshirë e madhe që së shpejti pse jo gjuhë me zgjedhje të jetë edhe gjuha shqipe. Jemi vëndi që ka popullsi të madhe shqiptare dhe dëshirë do ishte që kjo ëndërr e shumë mësuesve që prej vitesh kanë dhënë kontributin e tyre falas ëndrra t’u realizohet.

EFEKTI QË KA PASUR TE FËMIJËT NË RRITJEN E NDJENJËS PATRIOTIKE MËSIMI I GJUHËS SHQIPE

Përmes shumë leximeve dhe historive ata kanë kuptuar që ne si popull kemi shumë të përbashkëta. Nuk duhet vetëm mësuesi të jetë frymëzuesi i fëmijëve për ndjenjën dhe dëshirën e patriotizmit. Prindërit duhet herë pas here të bisedojnë, të komunikojnë e ashtu do thoja në një mënyrë të bukur sikur tregon një histori të tijën të fëmijërisë ashtu të tregojë shumë rreth Shqipërisë tonë të bukur. “DRITË E DITURISË PËRPARA DO NA SHPJERË” e ne sa më shumë mësime të mbjellim tek fëmijët tanë aq më shumë fryte do korrim. Aq më shumë pasuri do ju lëmë.

KUSH ËSHTË MËSUESE LEONORA VATA RAJTA?

Leonora Ded Vata (Rajta) vendlindja Shkodër! E rritur që foshnje në një vend të bukur bregdetar Tale e Lezhës. E lindur në një familje të madhe e të bashkuar malësore. Familja Rrok Nikoll Vata. Në vitin 2002 fitova bursën e shkollës Pedagogjike. Në ato vite ishte shumë vështirë e shumë larg të shkolloheshe nga Lezha në Elbasan kisha shprehur që në klasë të oarë dëshirën time të bëhesha mësuese. Familja ma plotësoi dëahirën e kështu në vitin 2002 fillova studimet në shkollën Normale Luigj Gurakuqi Elbasan. Dëshira e madhe për shkollë dola e suksesshme me rezultate dhe përfitova bursën në konvikt 75 %. Isha anëtare e grupeve të ndryshme sportive volej e basket në skuadrën që përfaqësonte herë pas here shkollën Pedagogjike me profesore Natale Xhufka dhe me rezultate të mira vlerësoheshim me kupa të cilat edhe sot ndodhen në historkun e shkollës. Anëtare gjithashtu e një grupi të paharruar muzikor e organizuar nga profesor Qazim Dosti. Një grup fantastik në të cilin unë i bie Mandolinës e të tjerë Firzamonikës e Kitarës. Të organizuar edhe me zëra të bukur pjesëmarrës në shkolla të Ndryshme si në Shkollën e parë të gjuhës Shqipe në Korçë, në Vlorë, në teatrin e qytetit të bukur të Elbasanit. E më mbresëlënëset në Radio Televizionin Shqiptarë RTSh në vitin 2006 si dhe në emisionin e mëngjesit në Televizionin Shqiptare TVSh. Në 2006 mbarova studimet e jeta më solli në Greqi bashkë me bashkëshortin tim të cilin kemi tre fëmijë. Punojmë dhe jetojmë këtu prej vitesh. Në momentin kur Shoqata e emigrantëve Shqiptarë në Evias të Greqisë arriti të bëjë ëndrrën e tyre realitet e të hapi klasat e gjuhës Shqipe unë edhe pse kisha tre fëmijë e më të voglin atëhere 5 muajsh edhe e punësuar PO, e pranova me dëshirë të madhe të kontribuoj falas për fëmijët tanë, për vendin tonë dhe për të ardhmen e gjuhës tonë mëmë që ajo ti ketë gjurmët sa më të thella edhe këtu ku ne jetojmë. Dhe në këtë moment nëpërmjet gazetës tuaj do doja të ribëja thirrje të gjithë prindërve shqiptarë të dërgojnë fëmijët e tyre në keto klasa sepse kontribojnë në formimin a fëmijëve të tyre …DRITË E DITURISË PLRPARA DO NA SHPJERË…

Pranga në duart e Opozitës!

by

Prof. Agron Gjekmarkaj/

Dënimi i Nënkryetarit të Grupit Parlamentar të PD-së, Drejtuesit politik të Qarkut të Elbasanit, politikanit të spikatur, deputetit Ervin Salianji është akti i fundit politik i gatuar në kuzhinën e rilindjes dhe formalizuar nga gjykata sot. Dënimi, vjen në një kohë kur rilindja ka marrë revansh ndaj fjalës së lirë dhe frikës së humbjes së pushtetit. Kjo është një ditë e zezë për drejtësinë dhe për demokracinë!

PD nuk do të dorëzohet përballë këtij vendimi absurd.

Demokratët dhe qytetarët e këtij vendi duhet ta ndalin zhbërjen, ndalimin, asgjësimin e Opozitës! Pas politikanëve të Opozitës prangat tunden për ta. Duhet të bashkohemi fuqishëm, të ngrihemi fuqishëm, ti shtrijmë dorën njeri-tjetrit dhe ta ndalim revanshin e neodikaturës!