• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Kjo është BE-ja e vërtetë!

May 23, 2024 by s p

Prof. Dr. Sylë Ukshini/

Kjo është BE-ja e vërtetë! Në njërën anë, ajo kërkon koncesione nga Kosova, si dikur të famshmet “Standardet para Statusit”, në anën tjetër, pesë vendet e BE-së poziciohen pro qëndrimit të Rusisë, Kroresë, Kubës Iranit, Venezullës e vendeve të tjera kundër shtetësisë së Kosovës!

Nëse Kosova është shtet evropian, nëse Kosova njihet si shtet edhe nga shtetet afrikane dhe aziatike, por jo nga të gjitha vendet e BE-së, madje as pas vendimit të GJND-së, si ka mundësi që Spanja ta njoh Palestinën, por jo edhe Kosovën.

Kjo nuk është Politikë e Përbashkët e Jashtme e Bashkimit Evropian dhe as nuk paraqet vlerë evropiane, kjo qasje minon vetë kohezionin e BE-së dhe stabilitetin në Ballkan, si dhe i jep shtytje Rusisë për ta minuar etablimin e Perëndimit në Ballkan.

Prandaj, ka ardhur koha që bisedimet e Brukselit ose duhet të udhëhiqen nga vendet e QUINT-it, si procesi politik gjatë bombardimeve të NATO-s, ose fillimisht 5 vendet e BE-së ta njohin shtetësinë Kosovës dhe më pas BE- ja të vazhdoj me rolin fasilitues në dialogun e Brukselit.

Në të kundërtën, Procesi i Brukselit po i shdërrohet në një instrument shërben për ruajtjen e status quo-së dhe intencës serbe për realizimit të parimit të përkohshmërisë.

Duhet të thuhet qartë, çelësi i normalizimit të marrëdhënieve Kosovë- Serbi nuk ndodhet në Beograd, kjo ëshzë gabim, por në Bruksel dhe Washington! Vetëm duke pranuar pa kushte Kosovën në KiE, në NATO dhe BE do të detyrohet Serbia të bëjë marrëveshje me Kosovën. Rruga tjetërr është humbje kohe!

Filed Under: Komente

Kostandin Kristoforidhi…

May 23, 2024 by s p

Ledio Xhoxhi/

Më 22 maj 1827, në Elbasan, lindi Kostandin Kristoforidhi, lëvrues dhe studiues i gjuhës shqipe, veprimtar i Rilindjes Kombëtare në fushën e arsimit dhe të kulturës. Nga viti 1847 ndoqi gjimnazin “Zosimea” të Janinës. Më 1857 shkoi në Stamboll dhe hartoi një “Memorandum për gjuhën shqipe” për të treguar nevojën e një pune të re me përkthimet shqip. Qëndroi në Maltë deri më 1860 në një seminar protestant, ku ndërkohë përfundoi përkthimin e “Dhiatës së Re” toskërisht e gegërisht. Më 1861 deri më 1865 u vendos si mësues në Tunis (Tunizi), ku hyri në marrëdhënie me përfaqësuesin e Shoqërisë Biblike të Londrës, në Stamboll. Më 1866 botoi përkthimin e parë gegërisht “Katër Ungjijtë dhe punët e Apostujve” dhe vijoi për shumë vjet përkthimet nga Shkrimi i Shenjtë: “Psallmet” (toskërisht 1868, gegërisht 1869, “Dhiata e Re” (gegërisht, 1869; toskërisht, 1870), “Të bërët dhe të dalët” (toskërisht 1880), “Fjalët e urta të Solomonit” etj. Që nga vitin 1870 udhëtoi disa herë nëpër Shqipëri për të mbledhur fjalë e shprehje nga goja e popullit, për të përhapur librat e vet dhe për t’u mësuar bashkatdhetarëve shqipen e shkruar. Veprimtaria e Kostandin Kristoforidhit u përqendrua në dy fusha të lidhura ngushtë: në fushën e gjuhës dhe të arsimit shqip. Më 1867 botoi “Abetaren” gegërisht, më 1868 toskërisht dhe libra të vegjël për nxënësit. Ai nxori në dritë vlera të visareve të gjuhës së popullit, dha ndihmesë për pastërtinë e gjuhës dhe dëshmoi se dialektet e shqipes nuk kishin dallime të mëdha. U nda nga jeta në vitin 1895.

Filed Under: ESSE

NFF FILM PRESENTATIONS

May 23, 2024 by s p

Fan Noli’s Dream USA

Director/Producer: Ilir Ikonomi

Duration: 15 min

Documentary based on the book Apostle (Part One) by Ilir Ikonomi, spanning over Noli’s first 14 years in America from 1906 to1920, when he left the US to go to Albania.

Albanian Virgin – Germany Belgium, Albania, Kosova

Duration: 120 minutes Luana, a young girl in the mountains of Albania, contends with the traditional social role and her inner inclination to challenge and rise above it.

Inane – Albania

Duration: 90 minutes – The shadows of the past haunt Sara, a windowed wife, who is visited by her long lost love.

Open Door – Albania

Duration: 78 minutes – Two sisters embark on a husband-finding search in Albania where they must clarify the pregnancy of the younger sister before going back home to their father, a man beholden to tradition.

I Love Tropoja – Albania

Duration: 90 minutes – A bank agent gets a promotion except that means he has to relocate to Tropoja, believed to be one of the most dangerous towns of Northern Albania.

Stars of the Future – Albania

Duration: 90 minutes – In a nursing home, the daily routine is disrupted by a newcomer who is placed there on a re-education charge by the authorities.

Love, Lies, and Newspaper -USA

Duration: 86 minutes -The attempt of two people to find their soulmates in the modern era by going through advertisements and newspapers.

Hive (Zgjoi) – Kosova

Duration: 1 hour 24 minutes

Fahrije’s husband has been missing since the war in Kosovo. She sets up her own small business to raise her kids in a patriarchal society while having to make a crucial decision. Winner of three main Sundance Film Festival Awards 2021

Sofia – Albania

Duration 1 hour 33 minutes – A young Serbian girl visits Albania in search of the roots of an old story about her Grandpa during the war of 1941. She falls in love with an Albanian – starting “an impossible” relation between two nations divided by war.

SHORTS

A Child – Kosova

Duration: 20 minutes – A couple who is trying to conceive bring to surface husband’s hesitation for fertility testing.

Uninvited – USA

Duration: 20 minutes – Fleeing the chaos and unrest, a group of Albanians cross the Southern border with Greece and end up in the (merciless) hands of the Greek patrol unit.

Hospitality – USA

Duration: 15 minutes

Mikpritja explores the theme of forgiveness as a man comes to New York seeking to avenge his family and gets an invite by the very person he intended to take out.

The Shot – USA Albania

Duration: 20 minutes – An Albanian farmer is seeking immortality by a photograph. He is in for a surprise that could cost him his life.

Waves – Albania

Duration: 15 minutes

The sacrifices of immigrant sailors in Albania’s waters

Ismail’s Dilemma – USA

Duration: 30 minutes- In Nazi occupied Albania, Ismail, a poor peasant, who is sheltering two Jewish men at home, is torn between “Besa” the code of honor and protecting his family, as the Nazis come looking for them in the village.

The Feast of the Grave – Kosova

Duration: 15 minutes – A lonely man living on top of a hill finds himself under the ruins of an earthquake – an ominous sign for what is to come.

DOCUMENTARIES

Bekim Fehmiu – Albania Kosova

Duration: 60 minutes – The life and film career of the greatest Albanian actor from Kosova, Bekim Fehmiu, through interviews and clips of his movies.

Doda – North Macedonia

Duration: 85 minutes – The Viennese scholar and groundbreaking scientist, Frantz Baron Nopcsa, who was nearly crowned King of Albania, and whose experience and adventures were intertwined with his partner and secretary, Bayazid Elmas Doda.

The Bride with the Black Veil – Albania

Duration: 52 minutes – Musine Kokalari – the profile with some dramatization of a pioneer of democratic ideals and one of the first women to draft a political manifest. She was deemed a threat by Albania’s communists and received a harsh sentence

Light, Gjon Mili – Albania

Duration: 30 minutes – Albanian born photographer, Gjon Mili, best known for his work published in Life magazine, experimented with strobe light photography and light painting photography. His collaborations with Picasso have produced over thirty iconic images.

The Letters of Independence – Albania

Duration: 52 minutes – The declaration of independence by the brilliant minds who created the first alphabet of the Albanian language in the city of Manastir in 1908.

Our Lady of Shkodra – Great Britain, Albania

Duration: 60 min

Butterflies – Albania

Duration: 90 minutes

The untold story of 21 women in the concentration camps f communist Albania

ANIMATIONS

Ethnophobia – Albania, Greece

Duration: 15 minutes – Survival, clash and symbiosis all accompanied by bursts of joy and pain as a result of man’s internal need to pick out and exaggerate differences even though similarities are obviously greater.

Exit 2 The Game – France

Duration: 13 minutes – Exit follows a Pencil that gains consciousness while in the factory and looks everywhere to find the exit to his freedom. Inadvertently, it makes some terrifying realizations.

The Dream – USA

Duration: 5 minutes – Inspired by Mjaftore Keraj poem “The wave girl”. Through the technique of metamorphosis, a flying bird turns into a boy who falls in love with the girl of the waves. With playful imagination, the boy, now an old man, dreams of her swept away in eternal longing love.

SPARK – USA

*Not in Competition

Duration: 88 minutes

The story of a silent hero’s struggles for justice.

Filed Under: Kulture

Ernest Koliqi…

May 23, 2024 by s p

Ambasador Flamur Gashi/

Në çdo qytet të Dardanisë, Maqedonisë, në Preshevë, Medvegjë, Bujanoc, në Malit të Zi dhe kudo ku ka dhe jetojnë shqiptarë është meritore të ketë shkolla, rrugë, sheshe dhe shtatore me emrin e themeluesit dhe përhapësit të arsimimit kombëtar në këto anë.

Si çdo datë të lindjes së tij, në mirënjohje të thellë kujtojmë atë që mundësoi hapjen e shkollave shqipe në Dardani dhe në trojet e tjera etnike shqiptare, të mbetura jashtë Shqipërisë së vitit 1912, Ministrin e Arsimit Ernest KOLIQI.

Ai që ndërmorri misionin për hapjen e shkollave shqipe në Kosovë dhe trojet tjera shqiptare në Maqedoni të Veriut, Luginë të Preshevës, Mal të Zi dhe Çamëri, ka qenë intelektuali, studiuesi, publicisti dhe shkrimtari i njohur Ernest KOLIQI, i cili në atë kohë (1939 -1942), ishte Ministër i Arsimit të Shqipërisë.

Në vitin shkollor 1941–1942, në Dardani-Kosovë u hapën 173 shkolla fillore, 3 të mesme dhe disa gjimnaze të ulëta. Ndërsa në nëntor të vitit 1941, u hap Shkolla Normale në Prishtinë.

Në fillim, në këtë mision u angazhuan 80 mësues. Në mesin e këtyre mësuesve kishte edhe mjaft të rinj nga Kosova që ishin shkolluar në Shqipëri, por që nuk kishin mundur të ktheheshin më parë në Kosovë. Ky numër më vonë arriti në 264, ndërsa në vitin shkollor 1943 – 1944, ky numër u rrit në 400.

Po në këtë vit shkollor mësimet i vazhdonin mbi 25 mijë nxënës. Këto shkolla u bënë vatra të diturisë dhe atdhedashurisë.

Më këtë mision të jashtëzakonshëm, Kryeministri i Shqipërisë, Mustafa (Merlika) KRUJA dhe Ministri i Arsimit Ernest KOLIQI, kishin ngarkuar intelektualin dhe pedagogun gjirokastrit, Ali HASHORVA. Ishte ky mision arsimor, atdhetar e vizionar që mishëronte programin e madh të “Rilindjes Kombëtare”, për përhapjen e diturisë e përparimit, zgjimin dhe ngritjen e ndërgjegjës kombëtare.

Emrat e Kryeministrit Mustafa KRUJA dhe Ministrit të Arsimit Ernest KOLIQI, janë të skalitur thellë në guret e themelit të arsimit kombëtar!

Pa kontributin e tyre madhor, e vështirë është të imagjinohet se si do të ishte gjendja e arsimit dhe e kombit tonë në përgjithësi jashtë kufijve të Shqipërisë zyrtare…

Filed Under: Politike

MBRESA NGA NJË TAKIM KRIJUESISH

May 23, 2024 by s p

Llazar Vero/

Shoqata Mbarëshqiptare Social-Kulturore “Bijtë e Shqipes” në Filadefia organizon një veprimtari me një grup krijuesish, që jetojnë në këtë qytet dhe në afërsi të tij. Salla në katin e dytë të bibliotekës në 625 Red Lion Rd, Huntigton Valley, PA 19006, kishte shumë kohë që nuk kishte parë një veprimtari ku të ishin bashkë një grup kaq i madh krijuesish dhe dashamirës të librit. Është fjala për një veprimtari të organizuar nga Shoqata Mbarëshqiptare Atdhetare-Kulturore “Bijtë e Shqipes”, me qendër në këtë qytet, me poet prozator dhe historianë, që jetojnë në Filadelfia dhe në afërsi të saj.

Na nderuan me pjesëmarrjen e tyre dhe zotërinjtë Nju Jorku, Konektikat dhe Nju Xhersi.

Kjo shoqatë ka një traditë të pasur në këtë fushë të veprimtarive të saj. Ndër vite janë promovuar autorë dhe krijues të tjerë, jo vetëm nga Filadelfia dhe shteti i Pensilvanisë por edhe nga shtetet të tjera të SHBA-ve. Por pastaj pasoi një “heshtje”, që kishte arsyet e veta të pakundërshtueshme, si pandemia e Koronavirusit, përqëndrimi pastaj i gjithë energjive dhe kohës në përfundimin e punimeve në ndërtesën madhështore për qëndren e re kulturore të kësaj shoqate.

Këto dhe të tjera arësye më të vogla, krijuan një boshllëk, në organizimin e veprimtarive kulturore të këtij lloji. Duket sikur humbi durimi që të pritej deri në përfundimin e këtyre punimeve, që janë në fazën e fundit dhe kryesia e shoqatës vendosi organizimin e një takimi të gjerë me krijues dhe dashamirës të fjalës së shkruar, të letërsisë dhe historisë.

Dhe ja, më 18 Maj 2024, në orën 02.00 PM, në këtë bibliotekë, filloi veprimtaria më e gjerë që ka zhvilluar kjo shoqatë, përsa i përket numrit të krijuesve. Kryetari i shoqatës z. Dritan Matraku, e hapi këtë veprimtari duke theksuar se është e vërtetë që kemi shumë autorë në këtë veprimtari, por qëllimi është që t’i njohim nga afër këta dhe botimet e tyre, për të mbushur sadopak boshllëkun e krijuar në vitet e fundit.

Pastaj fjalën e mori bashkatdhetari ynë z. Lutfi Brami, që prezantoi vëllimin e tij të pare poetic “Erë e dalldisur”. Udhëtimi i penës së tij, vite të shkuara, është një bashkësi proze dhe poezie, gazetarie dhe historie, dhe ja më në fund, vendosi t’i mbledh poezitë në një vëllim që është pritur mirë nga lexuesit. Ai falenderoi bashkëshorten, fëmijët dhe shokët që e nxitën për botimin e këtij vëllimi.

Hatem Dervishaj ka një përvojë më të gjerë në krijimtarinë letrare, ku ndërthuret proza dhe poezia. Edhe në fushën e botimeve ka një përvojë të mirë. Mund të përmëndim nga botimet e tij “Mallkimi i hijeve”, “Eremiti”, etj. që janë pritur mirë nga lexuesit.

Gjithashtu, në këtë aktivitet ishte i pranishëm dhe pershendeti shkrimtari i njohur dhe autori i shumë botimeve për fëmijë, z. Gaqo Bushaka.

Një autore e re afrohet tek mikrofoni dhe mes emocioneve flet për përvojën e parë si nënë e re, që e nxiti, frymëzoi të botoi një vëllim për fëmijë me mendimin dhe dëshirën se si mund t’i edukojmë më mirë fëmijët shqiptarë në Amerikë. Kjo është Ana Kasëmi. Urimet më të mira Ana!

Pastaj e merr fjalën Vlashi Fili që ka botuar këtë një çerek shekulli 26 libra, në gjini të ndryshme, histori, poezi, prozë e shkurtër, roman dhe publicistikë. Është pritur ngrohtë nga lexuesi dhe organet dhe organizmat e specializuara e kanë vlerësuar me disa çmime letrare. Ai nuk ka qenë në krijimtari të lirë në të gjithë këto vite, se për gati 22 vite ka qenë i “punë suar” pranë Shoqatës Atdhetare-Kulturore Shqiptare-Amerikane “Bijtë e Shqipes”. E them të “punësuar” se të rralla kanë qenë ditët kur nuk i ka kushtuar kësaj shoqate 2-3 orë. Për 20 vite ka qenë sekretar i kësaj shoqate. Por ora në jetën e Vlashit ka vlerë të plotë, falë ndërgjegjes, disiplinës, vullnetit dhe talentit të tij. Për këtë, veç të tjerave, dëshmonë krijimtaria letrare e tij. Pra, siç thamë: 26 vepra letrare. E theksojmë këtë, jo vetëm si numër, por edhe për nivelin artistik të tyre. Vulën e vlerësimit të kësaj veprimtarie letrare ia dha “The Mundus Artium Press”, një organizatë jo fitimprurëse që ka si mision evidentimin dhe vlerësimin, e shkrimtarve bashkëkohës ndërkombëtar.Të themi të drejtën ky është një nder dhe vlerësim jo vetëm i Vlashi Filit por edhe për letërsinë shqipe në tërësi dhe shoqatën tonë në veçanti. Është vlerësim për rigjallërimin e letersisë që kemi nevojë, të letërsisë që sjellë jetën në faqet e librit.

Për krah Vlashi Filit për numrin e librave të botuar është autori Hys Hasa që ka botuar 26 libra të karakterit historik, social dhe edukativ. Është një punë shumë e madhe që vetëm një intelektual dhe atdhedashës e këmbëngulës mund ta realizoi. Me mijëra orë pune kërkuese, studiuese dhe realizuese për tema që kryesisht vërtiten në të shkuarën e largët dhe të afërt, në aktualitetin e jetës së një njërzve që i do, që i njeh e që i bashkojnë vlerat njerëzorë, intelektuare dhe atdhetare të Kukësit të tij dhe më gjerë .

Mozaikun e autorëve pjesëmarrës në këtë veprimtari e plotësuan më poshtë autorë si Neil S. Zebib, që vjen në këtë takim me një libër modest për fëmijë (nga 1-100 vjeç) në anglisht me titullin: “Plant a Tree”, por me vlerë mjaft edukuese e kuptimplotë për brezin e ri.

Edhe Haki Ҫollaku, Sami Zaimaj, Sotir Goxhaj erdhën në këtë takim me nga një libër të botuar dhe për të cilët kemi folur në takime të mëparëshme.

Peshën më të madhe në numër në këtë veprimtari kushtuar jetës letrare në Filadelfia zënë një vend nderi zonjat. Mund të përmendim këtu Premisa Kërthin me vëllimin poetik të saj, Mirjana Kina me vëllimin “Jeta në vargje”, Suzana Vangjeli libri me perralla per femije “Aventurat e Lulit”. Midis tyre mund të veçojmë zonjën Majlinda Paja me pesë botime në poezi dhe prozë, Eva Dori me tre botime, Erlinda Pysqyli që ka botuar dy libra dhe ka në përgatitje librin e tretë.

Në fund të paraqitjes së krijuesve kryesia e shoqatës shtroi një koktejl për të gjithë pjesëmarrësit.

Nje pershendetje e vecante shkon per sponsorizuesit dhe kontribuesit, Solly Pizza z. Andi Goxhaj, Sofika’s Bakery, znj. Sofika Sota Dushi, Anila’s Kitchen, znj. Anila Tahiraj, z.Eduart Zeneli (dhurues i buqetave me lule), z. Lutfi Brami per dhurimin e librave, znj. Majlinda Pajaj (embelsira) dhe znj. Manjola Korriku (embelsira & dekori). Falenderojme Kryesine e Shoqates “Bijte e Shqipes” qe e organizuan kete veprimtari!

Filadelfia, 5/20/2024

Llazar Vero anëtar i KD të Shoqatës “Bijtë e Shqipes” dhe ish kryetar i shoqatës.

Filed Under: Opinion

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 954
  • 955
  • 956
  • 957
  • 958
  • …
  • 2774
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • Dashuria që e kemi dhe s’e kemi
  • “Jo ndërhyrje në punët e brendshme”, dorëheqja e Ismail Qemalit, gjest atdhetarie dhe fletë lavdie
  • Arti dhe kultura në Dardani
  • Gjon Gazulli 1400-1465, letërsia e hershme shqipe, gurthemeli mbi të cilin u ndërtua vetëdija gjuhesore dhe kulturore e shqiptarëve
  • “Albanian BookFest”, festivali i librit shqiptar në diasporë si dëshmi e kapitalit kulturor, shpirtëror dhe intelektual
  • VEPRIMTARI PËRKUJTIMORE SHKENCORE “PETER PRIFTI NË 100 – VJETORIN E LINDJES”
  • 18 dhjetori është Dita Ndërkombëtare e Emigrantëve
  • Kontributi shumëdimensional i Klerit Katolik dhe i Elitave Shqiptare në Pavarësinë e Shqipërisë 
  • Takimi i përvitshëm i Malësorëve të New Yorkut – Mbrëmje fondmbledhëse për Shoqatën “Malësia e Madhe”
  • Edi Rama, Belinda Balluku, SPAK, kur drejtësia troket, pushteti zbulohet!
  • “Strategjia Trump, ShBA më e fortë, Interesat Amerikane mbi gjithçka”
  • Pse leku shqiptar duket i fortë ndërsa ekonomia ndihet e dobët
  • IMAM ISA HOXHA (1918–2001), NJË JETË NË SHËRBIM TË FESË, DIJES, KULTURËS DHE ÇËSHTJES KOMBËTARE SHQIPTARE
  • UGSH ndan çmimet vjetore për gazetarët shqiptarë dhe për fituesit e konkursit “Vangjush Gambeta”
  • Fjala përshëndetëse e kryetarit të Federatës Vatra Dr. Elmi Berisha për Akademinë e Shkencave të Shqipërisë në Seancën Akademike kushtuar 100 vjetorit të lindjes së Peter Priftit

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT