Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Liria dhe kapadait e vendit

by

Në gjithë tonet e kapadaive politik ndaj Lubonjës u vërejt se është instaluar “makineria e ndalimit, të mendimit dhe të shkrimit të lirë shqip”./

Nga Bekim Rexhepi/

Është mbase e vërtetë se thjeshtëzimet nuk lënë shqyrtimin të pathemel – po supozojmë se në këtë debatin që është ngritur nga Lubonja, ka dy lloje simpatizantësh  të kapadaive, ato të fushës së politikës dhe ato të fushës së shkrimit. Po e marrë për vështrim kategorinë e dytë. Nëse është e thënë se duhet të ekzistoi edhe shkrimtaret, aherë pse të mos ekzistojnë. Jo më sa për sy e faqe të ekzistojnë, ata duhet të ekzistojnë edhe për faktin se duhet të shkruajnë më shumë se të tjerët për të vërtetën. Në të shumtën e rasteve e vërteta duket pa gjasa e shpresa, por kur ekzistojnë shkrimtaret ajo duket më fatlume në vetvete. Ambienti shqiptar për dekada të tëra ka pak vend për të vërteta, madje për të vërteta sublime nuk mund as të flitet. Pse? Garda e shkelmimit duket se gjithnjë ia ka dalë ta zotërojë pozitën e të vërtetës dhe atë e ka kthyer në gëzof. Prandaj nuk duhet të na çudisë fakti se të vërtetat tona janë prej gëzofi. E vërteta prej gëzofi, tek ne duket se ka edhe histori, historia e saj rrokulliset mbi dhimbje dhe fate tragjike e kombëtare. Megjithëkëtë më mirë të ketë disa të vërteta prej gëzofi se sa të mos ketë fare hiq. Përpjekjet për të pasur të vërteta nuk duhet të ndalen kurrë, edhe përkundër sakrificës dhe rezistencës. Më mirë një pikë uji në det, se sa deti një pikë uji. Më mirë një e vërtetë në shumësin e gënjeshtrave, se sa shumë gënjeshtra brenda një të vërtete.

Për këtë – të vërtetën, nuk duhet vetëm një luftë e shkrimtarëve, e artistëve, të tjerëve, por edhe e politikanëve. Por kur politikanët të thonë të vërteten ne do të jemi në “fundin e botës”!. Dikush do të thoshte më mirë të mos e thonë politikanët kurrë të vërtetën, se sa të vije “fundi i botës”. E në fakt nuk vije fundi i botës nëse të vërtetën e thonë edhe politikanët. Shkrimtaret tanë për të vërtetën kanë bërë përpjekje më të mëdha dhe ndofta për këtë ata janë më të rrallët qe kanë bërë përpjekje ta dëmtojnë atë. E kanë dëmtuar të tjerët më shumë se shkrimtaret ndaj unë mbetem një adhurues i shkrimtarëve dhe jo i politikanëve.

A është edhe shkrimtari një kapadai ashtu siç është edhe një politikan? Në parim duket se ka edhe shkrimtar “kapadai”. I tillë është edhe Fatos Lubonja, shkrimtar (gazetar, analistë, publicistë, e etj). Jo më pa të drejtë ai ka marrë një itinerar të vështirë dhe ndofta më të vështirin të, vështroi objektin nga këndi i suficitit. Pse e them kështu, sepse vet Lubonja di të shpenzoi këtë materie të shqetësimeve tona pa pasur atë frikën e reagimit të nacionit egoist qe mbase e kanë edhe popujt e tjerë po edhe ne shqiptaret nuk i shpëtojmë.

Shqetësimeve që ka opinioni shqiptar me rastin e letrës që Lubonja publikoi në mediat e huaja dhe reagimet me tone militantësh, mbase do të bëhej edhe për mua një shqetësim dhe s’ka se si të mos reagoi dhe unë. Në gjithë tonet e kapadaive politik ndaj Lubonjës u vërejt se është instaluar “makineria e ndalimit, të mendimit dhe të shkrimit të lirë shqip”.

Është e Lubonja është padyshim një intelektual dhe një mekanikë i vërtetë, i ndërtimit të mendimit të lirë në demokracinë shqiptare. Në zgjidhjen racionale të këtyre shqetësimeve, unë do të mbishtesa gjithsesi një shkrimtar para një kapadaiu politik.

Po ta shikosh gjendjen e rëndë në Kosovë, të vije mbase jo për të sharë politikan, e kapadai të shumtë që ka vendi. Disa prej tyre ne emër të luftës kanë përvetësuar pasuri të paimagjinueshme. Pasuritë e tyre s’iu bëjnë dot ballë atyre që japin si ndihmë për shtetin-klient. Shkaqet e veprimeve të dyshimta nuk mund të qojnë akoma më shumë pezmatimin e artereve historike. Sepse del kuptueshëm që bartësit e pushtetit në një politikë të tillë kanë fare pak interes për nxitje të “zhvillimit”.  Përfitimet e tyre varen nga pushteti nga rezistenca e tyre mbi shtetin-klient, monopoli i tyre brenda shoqërisë dhe jo nga produktiviteti i shoqërisë si tërësi.

Le ta kuptojmë jo më ndryshe se kaq se shkrimi i Lubonjës, është një shtytës i jashtëzakontë qe mbase përpiqet të heq vëmendjen nga pasuria, nga ajo pasuri që u bë ne emër të luftës dhe të heroizmit. Të ndihmohet populli dhe të shtohen vlerat e shtetit mbi shoqërinë. Kështu ditë më parë u sulmua edhe një veprimtar tjetër Veton Surroi, po ashtu nga një kapadai qe udhëheq me neveritshëm më shtetin.

Ky kapadai i shtetit, ndërton autostrada dhe populli i “tij” ikën rrugëve të botës – azil. Kështu është kur edhe turpi flet moral, apo kur morali flet vetëm turp! Të ndërtosh autostrada kur brenda pak muajsh pjesa më vitale e popullit merr rrugët e huaja, sepse rrugët “tona” si gjithnjë janë bosh.

Në shtetin-klient edhe vëllazëria e kapadaiut numër 1, majmën me pasuri dhe ligji nuk guxon as ti shoh me sy.

 

21-07-13

Kush i vrau Aristidh Kolën dhe Luka Çiçipin?

by

Ne Foto: Aristidh Kola/

Biri i Arbrit i njihte thellë dëshirat e heshtura të saja që flinin me shekuj në ëndrrat e dëshirës për një të vërtetë; sepse vuajtjet, vdekjet dhe zhdukjet na e kishin rënduar gjithmonë shpirtin. Biri i Arbrit shpresonte në lindjet e bardha mbi errësirën verbuese, të lagura me gjakun e nxehtë të vrasjes së të vërtetës. Edhe pse ishim të pafjetur, në netët e gjata të ankthit, në pritje të llahtarisë, vullkani i përvëluar i brendisë shpirtërore së Birit të Arbrit e prishte heshtjen e së paarritshmes. E njihte Kosovën edhe në valët e Drinit dhe kërcimet e tija mbi ujin e pafajshëm, jepnin shenjën e dallëndyshes në kërkim të lirisë; lirinë që aq guximshëm e kërkonte me vargjet e tija të mbushura me thjeshtësi, me të rima e padukshme dhe simbolet e papritura. Poeti nuk vdes sepse Drini ushton nga dhembja që ia dha vlerën valëve të tij nuk është më Poeti nuk vdes, sepse Biri i Arbrit, në qiellin tonë i ka skalitur vargjet që i bëjnë dritë po atij Drini edhe në netët më të errëta të vërtetësisë sonë. Do ta lëmë të prehet i qetë shtatë pash lart në qiellin arbëror

“Vritmëni, po gjakun ma mblidhni… se do t’u duhet nipave e mbesave për të shkruar gjuhën shqipe”- Petro Nini Luarasi

Kush i vrau Aristidh Kolën dhe Luka Çiçipin?/

Fahri Xharra/

Por, edhe bijtë e mëdhenj të kombit, Aristidh Kolën dhe Luka Çiçipin, do t`i lëmë të qetë të prehen diku lart në qiellin arbëror, të prehen të qetë për punën e tyre të madhe se edhe këta shpresonin në lindjet e bardha mbi errësirën verbuese të mohimit dhe stërmohimit të një pjese të madhe të Arbërisë dhe arvanitasve mu nga ata, nga të cilët e panë dritën dhe kulturën aty ku e vodhën me themel.

Vdekje nga sëmundja e përgatitur në laborator

Që të dytë, si Aristidhi ashtu edhe Luka, vdiqën në mënyrë të njëjtë, nga e njëjta ”sëmundje” e përgatitur në laboratorët antishqiptare, nga një ”sëmundje”, e cila e sjell heshtjen e të tjerëve për të mos u dëgjuar zëri i së vërtetës së mbyllur me shekuj në shtatë pashët e thellësisë së harresës; duhej patjetër të harrohej se: “Ka pak njerëz në Greqi që nuk e kanë gjyshen apo gjyshin arvanitas” dhe duhej që të mos përmendej se ”Greqia sot i ka 695 fshatra shqiptare ku jetohet shqip, frymohet shqip”, duhet që të mos përmendur kurrë që:”Çamët dhe arvanitasit që jetojnë në Greqi përbëjnë një komunitet prej afro 3 milionë banorësh, ndonëse sot jo të gjithë flasin shqip”.

Duhej që të vdisnin, sepse e kthjellonin ujin e turbullt të historisë; duhej të vdisnin se pastaj në ujin e pastër do të rriteshin troftat të cilat do ta ndërronin emrin e habitatit dhe në atë ujë të pastër të gjithë do ta shihni valën e së vërtetës. Aristidhi dhe Luka e dinin se kur shkruanin nëpër gazeta dhe dilnin në TV shkonin në shtigje me rreziqe të mëdha, por i kishin marrë parasysh të gjitha si edhe dhe gjënë më të keqe…! E ajo i gjeti, se u munduan dhe patën sukses në rrugëtimin e tyre.

Plot akuza dhe “shigjeta me helm” do të hidheshin kundër tij. Më 24 maj 2000, një ditë përpara prezantimit të librit të tij, kushtuar arbëreshit të njohur uratë Antonio Belushit, me titull “Antonio Belushi dhe magjia e traditës popullore”, Aristidh Kola do të shtrohet urgjentisht në një spital të Athinës i sëmurë rëndë. Më 11 tetor të vitit 2000, në spitalin Evangjelizmos në Athinë, vdiq arvanitasi i shquar Aristidh Kola, i cili rënkonte prej një muaj.

Mos-heshtja ndaj së vërtetës

Aristidh Kola ishte studiues, shkrimtar, publicist dhe ka botuar disa libra për çështjen e arvanitasve dhe të Kosovës. Ai gjatë viteve 1995-2000 ishte njëri nga zërat më të fuqishëm në Greqi që mbronte çështjen e Kosovës duke denoncuar masakrat serbe në shtypin grek. Shërbimet dhe kujdestarët e heshtjes ia arritën qëllimit.

E njëjta ”sëmundje” do ta ”gjejë” edhe Luka Çiçipin, i cili po ashtu nuk deshi të heshtë ndaj në të vërtete të madhe; dhe në mënyrë shkencore e shpërndante polenin e kulturës së lashtë arvanite në mënyrë që bletët e së ardhmes të dinë saktë për emrin e luleve polendhënëse.

Luka Çiçipi, profesor i Antropologjisë dhe i Gjuhësisë në Universitetin Aristoteli të Selanikut (Greqi) vdiq të dielën, 14 shtator 2008. I lindur në Athinë në vitin 1946, ai u doktorua në antropologji nga Universiteti i Uiskonsinit, pas përfundimit të dy magjistraturave, një në antropologji dhe një në gjuhësi, në të njëjtin universitet (1981). Ka shkruar librin “Antropologjia gjuhësore e praktikës dhe ndryshimit (dyndjes) gjuhësor: arbërishtja (shqipja) dhe greqishtja në kontakt’ ‘A Linguistic Anthropology of Praxis and Language Shift: Arvanitika (Albanian) and Greek in Contact’ (Clarendon Press, Oxford 1998) dhe dy libra në greqisht: “Hyrje në antropologjinë e gjuhës: Gjuha ideologjisë dhe performansa’ (Gutenberg, Athens 1995) dhe “Nga gjuha si objekt në gjuhën si veprim ‘(Nissos, Athinë 2005), ndërsa një libër nën titullin “Gjuha, praktika, dhe ideologjia: Një qasje dinamike e proceseve sociolinguistike’ ishte në punë e sipër në kohën e vdekjes së tij sipas kontratës me Palgrave Macmillanin. Ka publikuar gjerësisht në revista të tilla si, Word, Language in Society, Journal of Pragmatics, Semiotica, International Journal of the Sociology of Language, Anthropological Linguistics, Journal of Sociolinguistics, Journal of Linguistic Anthropology, Pragmatics etj., mbi çështje të tilla si ideologjitë gjuhësore, teoria politike dhe gjuha, aspektet performuese të gjuhës, teoritë e veprimit shoqëror dhe gjuhësia antropologjike. Ishte anëtar i shoqatave të ndryshme të Greqisë dhe ndërkombëtare (duke përfshirë edhe Shoqatën Antropologjike Amerikane, Shoqatën Ndërkombëtare Pragmatike dhe LSA).

Ai ishte pionier në studimin e gjuhëve të pakicave në greqishte, në kontaktin gjuhësor. Si e gjeti vdekjen, që nuk e deshi, por ia sollën? Sot në Greqi, ata që flasin në publik në lidhje me marrëdhënieve të hegjemonisë, rreth arbërishtes apo cilësdo gjuhë tjetër të pakicave është në shënjestër nga kërcënimet e stilit të Agut të Artë, i cili veçohet dhe në fund të eliminohet fizikisht kudo ku është e mundur. Për fat të keq, kjo është Greqia e sotme dhe e gjithhershme kur janë në pyetje Arvanitasit. Ç`bëri Luka Çiçipi? Në një prej teksteve të tij të fundit mbi gjuhën si një ‘praktikë’, Luka huazon nocionin e’ nënshtrimit të mbarështuar nga shkencëtarët politikë (Laclauja, Mouffeja) për të përcaktuar hapësirën e mjegullt (të paqartë) në të cilin një subjekt është në vartësi nga vendimet hegjemonike të ‘tjetrit’. Vendimet hegjemonike të tjetrit: Harroje!

“Luka, me punën e tij, na tregoi se si mekanizmat e hegjemonisë arrijnë të mbajnë larg nga arena politike debatin e një çështjeje që nuk artikulohet fare: Cila është ajo çështje? Mos fol shqip. Mos e trego se nga lindi shqipja. Mos e përmend të kaluarën tënde se me te e merr vesh bota se unë jam i ardhur pas teje. Mos…mos…mos.

“Ne këtu flasim vetëm greqisht” thuhet në Greqi e referencat e tij të shfaqen në kontekstin komunikativ ku ironia është mbizotëruese – ku arbërishtja po i humb folësit e saj amtarë të fundit, aktivë dhe pasivë. Lluka Çiçipi vdiq me kancer, mundet me të njëjtit lloj si Aristidh Kolias, dhe vdiq në kulmin shkencor.

Ecja kundër rrymës

Pse duhej te vdiste Aristidh Kola në Greqi? Sepse “Arvanitet të këndomi/ Gluhenë të mos harromi” – nuk lejohet. Nuk guxon të jesh arbëror dhe nëse je autor i veprave “Arvanitasit dhe prejardhja e grekëve”, “Gjuha e perëndive”, “Deklarata e Bashkimit Arvanitas”, “Fjalori korrigjues i fjalëve arvanite”, “Fjalori krahasues i gjuhës shqipe”, “Greqia në kurthin e serbëve të Milosheviqit”, “Kënga e mercenarëve, prejardhja e grekëve”, “Mithi dhe e vërteta”, “Varrimi i tretë i Marko Boçarit”, atëherë të pret vdekja.

“Pse ia sharrojmë vetes degët që kemi nën këmbë. Me fustanellën tonë krenohen fqinjët duke e quajtur pjesë të etnografisë së tyre kombëtare. Pasi na zvogëluan gjeografikisht të tjerët, pse për fajin tonë, vazhdojmë të zvogëlohemi shpirtërisht. E kryepseja: pse pra ne e kemi humbur shansin historik për t`u bërë qendra e mbarë botës arbërore-arvanite-shqiptare?” – pyetet Kolec Tromboini dhe vazhdon: ”Parë në këtë sy, mund të them se diku përtej gardhit tonë, në Greqi, patëm fatin të njohim Aristidh Kolën, personalitetin më të madh arvanitas të shekullit XX dhe një nga njerëzit më të ndritur të kombit tonë.” Vetëm pse mbronte shqiptarët e Kosovës në të drejtën e tyre për liri, u kërcënua publikisht në një emision televiziv nga një gazetare. Për këtë ngjarje skandaloze në median greke, shkruante:

“Shumë miq më telefonuan për të shprehur indinjatën për baltën që hodhi mbi mua zonja Liana Kaneli gjatë emisionit televiziv në “Skaj”, 5 maj 1999, dhe më pyetën përse e përballova me qetësi, kur duhej të kundërsulmoja… Miqtë e mi, mos u mërzisni e mos u hidhëroni për këtë, sepse “e drejta del, vjen kur t`i vijë ora …(Nga rrënjët tona janë në Arbëri).

Aristidh Kola me krenari, me guxim dhe me vetëdije të plotë thoshte:“Kam preferuar gjithmonë të shkoj kundra rrymës e jo të shkoj nga shkon rryma dhe fryjnë erërat. Nuk jam lëpirë e nuk kam puthur kurrë këmbët e përmjerra dhe për këtë e paguaj shtrenjtë dhe në mënyrë të përditshme me nderin, dinjitetin dhe lirinë time…”

Studiuesi arbëresh, Antonio Belushi, në një akademi, u shpreh: “I madhi Aristidh Kola është i pavdekshëm. Ai ndodhet shumë lart në pavdekësi.

DILEMA SHQIPTARE

by

Politikanet tanë qëndrojnë larg nënshtetasve të tyre, larg nga problemet e tyre, dhe kur është nevoja për taksa nuk përtojnë ti rrjepin fare sepse tashmë natyra e tyre është akomoduar në pushtetin e instinkteve dhe të pasioneve të tyre të liga duke shkatërruar kështu çdo lidhje shoqërore dhe politike./

Nga Bekim Rexhepi/

E dimë se problemi kryesorë në Shqipëri pas Shpalljes së Pavarësisë ishte ngritja e administratës shtetërore me njerëz të aftë dhe të zot. Problemi ishte i vështirë; gjuha shqipe nuk ishte lejuar të mësohej në shkollat e vendit nga administrata osmane; vendi ishte i varfër dhe analfabetizmi mbulonte gati 90% të gjithë popullsisë. Ndërsa sot goxha në koincidencë është edhe Kosova, pas shpalljes se pavarësisë duket se e ka të vështirë të gjejë politikan të pastër.

Si asnjëherë më parë në historinë shqiptare nuk ka pasur më shumë zyrtar të korruptuar, të kriminalizuar, e ne procese hetimore, e gjyqësore. Madje, madje secili qytetar i Kosovës ka një boshllëk dyshimesh, se zyrtaret e shtetit janë të angazhuar për të mirën e tyre e, të shtetit. Kot provon ta bindesh sot atë pas kaq vitesh se ka mbet ndonjëri politikan qe s’është i krimbtë. Po ta shikosh pak këtë histori të pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës, krahu i luftës pas ardhjes në pushtet duket se goxha e ka degraduar luftën e vet, e ka bërë të duket e zbehtë edhe para popullit, e edhe para faktorit ndërkombëtar. Një varg akuzash, një varg hetimesh gjyqësore, një varg vrasjesh të dala në shesh, një varg i gjatë me zyrtar të korruptuar, me haraçe e linçime politike e ka bërë qe vendi të ketë një imazh akoma më të rënd.

Krizat konjukturale, me plot rreziqe që peshojnë mbi institucionet si rrjedhojë e dobësisë së pushtetit qeverisës, perceptimi me shqetësim nga ana e opinionit publik dhe intelektualëve të shumtë po alarmojnë shenjat e anarkisë. Dilema shqiptare për pushtet rezonus thellohen sepse në anën tjetër kemi një pushtet autokratik, i cili po zgjerohet pa kuptuar së paku edhe fabulën e vet.

Ngjashëm si Sevarius-i gënjejnë popullin e tyre. Pra, politikanet tanë qëndrojnë larg nënshtetasve të tyre, larg nga problemet e tyre, dhe kur është nevoja për taksa nuk përtojnë ti rrjepin fare sepse tashmë natyra e tyre është akomoduar në pushtetin e instinkteve dhe të pasioneve të tyre të liga duke shkatërruar kështu çdo lidhje shoqërore dhe politike.

Paqja më pak po duket përjashtim sepse të gjitha rregullat shkelen dhe shkatërrohen në favorin e interesit të ngushtë të tyre. Për pak vite ata kanë shitur të gjitha pasurit e shtetit, madje pasurit e tyre janë më te larta se pasurit e disa zyrtarëve ne shtetet industriale. Ligji shtetëror është kthyer në vizion të kapadaillëkut të tyre, po s’je me ta je mish për ta.

Komandanti kosovar paraqitet në gjyq

by

Nga Pellumb KULLA/

Në të vërtetë ky është një shkrim i hartuar në 2006, një javë pasi komandanti i Dukagjinit Ramush Haradinaj, la postin e kryeministrit të Kosovës dhe u paraqit përpara Gjykatës Ndërkombëtare të Hagës, e cila pat qenë ngritur enkas për të gjykuar krimet në luftën komplekse që serbët e Millosheviçit nuk lanë qoshe të ish-Jugosllavisë pa i vënë flakën. Është i pabotuar më parë dhe iu riktheva tani që rreth figurës së Haradinajt u pa një re pluhuri që m’u duk pa vend që u ngrit. Ky opinion është dhënë në një klub diskutimesh në internet. Dhe bash si tani ne që përshëndetëm udhëtimin drejt Hagës së komandantit kosovar, duruam ironira për tiparet folklorike të gëzimit tonë. Kush mendonte atëherë që lirimi i komandantit të UCK-së nga gjykata ndërkombëtare do të zgjaste mbi gjashtë vjet! Dhe nuk qënka liruar ende, se ja vazhdon gjykimi tek ajo më e vështira, kombëtarja!… Ja shkrimi:

Atë ditë që kryeministri i Kosovës, zoti Ramush Haradinaj, dha dorëheqjen dhe deklaroi ndërmendjen e paraqitjes aty ku e akuzonin, e përshëndeta edhe unë si shumë e shumë të tjerë. Përshëndetja ime ishte e pa menduar, si të thuash, e vetvetishme. Instinkti më pengoi të bëja llogari politike, apo gërmime mbi listën e akuzave që i faturohen kryeministrit të Kosovës. Nëse akuzat janë të rënda, nëse veprat mizore janë të tmerrshme dhe, sidomos, nëse ato vërtetohen, natyrisht, i tërë dënimi dhe përbuzja do të bjerë mbi Haradinajn. E jo mbi Rugovën, Klarkun, Eliot Engellin, apo politikanët e mbarë Shqipërisë që e përshëndetën gjestin e tij. Dhe, vetkuptohet, nuk do të bjerë as mbi mua që në fund të fundit nuk bëra ndonjë deklaratë publike kushediçë, përveç asaj ngritje të zërit deri në “nivelet e larta” të këtij klubi të gjërë diskutantësh.

E përshëndeta dhe rikthehem në të, pak edhe për inat të atyre që prisnin zotin Haradinaj të merrte malet, tani që e thirri Gjyqi i Hagës. Dorëzimi i tij ishte i bukur, sepse qe shfajësimi i parë i Komandantit të Zonës së Dukagjinit para nesh. Shfajësimin njerëzit e bëjnë me llafe, por ai lloj shfajësimi nuk është kurrë si ky i veprave. Nuk dua të hyj nëpër tërë hamendjet mbi kurthet dhe intrigat, mbi dorën e fshehtë të miqve të fuqishëm të serbëve, “që e shtynë Presidentin Rugova të caktonte për kryeministër një “kriminel”, e blla-blla-blla, që pastaj, kur të vinte akuza nga Haga, ky parvëny në postin kryeministror, t’ia mbathte maleve me gjithë pasonjësit e tij” e pallavra të këtij lloji. Edhe ata që mendonin se Haradinaj nuk do të paraqitej në thirrjen nga Gjykata, nuk kanë shumë faj kur shohin Bin Ladenin të rrijë guvave, kur Sadami ndënji muaj me rradhë i fshehur në një pusbodrum, kur doktor Karaxhiçi dhe gjenerali Mlladiç fshihen ende, që prej 10 vjetësh nëpër xhunglat e nacionalizmit serb, dhe kur mjafton të shkelësh pultin në TV dhe do të shohësh pa tjetër filma me gjeneralë kriminelë nazistë, të maskuar që mbijetojnë nëpër Argjentinë e gjetiu. Sill po të duash ndërmend dhe faktin që Haradinaj është bashkëkombas i mijëra narkotrafikantëve, kriminelëve, hajdutëve mbarëshqiptarë, që gjallojnë mbi këtë rruzull, nën identitete të dubluara e tripluara!

Në fakt, unë përgjigjem disi i prekur që na i cilësuan si folklorike, patetike e dithirambike, përshëndetjet që i bëmë gjestit të Haradinaj, epitete me të cilat ishin të mbushura replikat kundër nesh. Ne, një dorë anëtarësh të këtij klubi, “përfaqësojmë folklorin shqiptaromadh”, prandaj një e dy edhe fshikullohemi nga “lartësitë e kësaj qasje të ftohtë, moderne, mbiatdhetare perëndimore”…

Së pari, nxitoj t’ju them, që vihet re fort qartë  se të gjithë ju që nënqeshni me folklorin tonë, jeni katërcipërisht të bindur se kur fjala është për zotin Haradinaj, do të keni të bëni me një kriminel të kallëpit të Karaxhiçit. Dhe ky është një paragjykim edhe më i poshtër, se paragjykimi dhe urimi ynë që të mos jetë ashtu. Së dyti, unë nuk di se si mundet një njeri, i racës “vështirësisht të zhillueshme të shqiptarëve”, pra ky Haradinaj, të jetë kaq i dyzuar dhe të vuajë dyzimin në një shkallë aq të lartë, sa para ca vitesh të ketë qenë kriminel, përdhunues, të ketë arritur deri aty sa të ketë shpuar me bajonetë barqe grash shtatzëna, dhe tani të bëjë gjestin fisnik të respektimit pa lëkundje të institucioneve ndërkombëtare?! Ta vesh në dukje këtë, nuk të bën aspak folklorik dhe patetik, më duket!

Si mundet që të ketë shqiptarë që të jenë kaq fare të paanshëm, sa ta shohin konfliktin në truallin e Kosovës si një ndeshje palësh të barabarta?! Si ndodhka që argumenti i përjetshëm në situatën “pushtues-liberatorë” nuk hyka fare në punë në këtë rast?! Unë e kuptoj që komandanti vendas ka përgjegjësi për bëmat e ushtarëve të tij, por, a nuk paska dhe nja pesë pikë shfajësimi më shumë një komandant, që ndryshe nga armiku, e zhvillon betejën para oborrit të gjyshes së vet dhe i ka që të gjithë ushtarët të traumatizuar nga që kanë parë motra të lebetitura nën shalët e pushtuesve, të cilët më shumë se sa shfrynin epshet, zbraznin poshtërimin mbi to?!

Në këtë botë shohim ende mijëra përmendore komandantësh, strategësh e perandorësh, të cilëve nuk u përmenden mëkatet e ashtuquajtura të “dorës së dytë”. Stalini fitoi luftën mbi nazizmin, por ama para dhe pas saj, pushkatoi me dhjetra mijëra oficerë të vetët, mes të cilëve shumë e shumë gjeneralë dhe mareshallë. Napoleoni ia shfarosi Francës lulen e rinisë dhe pa vrarë shumë mendjen braktisi pesëqindmijë ushtarë në mes të dimrit të Rusisë. E të mos hyjmë, pastaj, në parcelat e mëkateve që i atribuohen presidentëve amerikanë që nga Hiroshima e deri në qërrimin e hesapeve me diktatorë dhe terroristë. Fati i atyre që komandojnë do te jetë gjithmonë i tillë, kompleks. Këto të “dorës së dytë” të tyre përbëjnë një mal me mëkate! Përse nuk duhet ta shohim me këtë dritë dhe Komandantin e rajonit të Dukagjinit dhe kryeministrin e Kosovës, që shkon të përgjigjet për veten dhe ushtarët e tij deri aty në majat e majave të drejtësisë?!

Ai ka shkuar në Hagë i sigurtë dhe i vendosur dhe unë,
përsëri, e përshëndes dhe uroj që të dalë i nderuar!(Publikohet me lejen e autorit)

 

Historia shqiptare, Histori qe ”vret” ?!- Ajo çka është e jona ,le të mbetet e jona!

by

“Historia jonë e përmbysur , e përvetsuar dhe e mëshefur qëndron ende krenare nën dhe e mbi dhe. Vetëm prej nesh duhet që ta duam dhe ta kërkojmë, Ajo është aty dhe këtu ,por asaj duhet t`ia japim gjuhën që të flet shqip.” (F.Xh.)/

SHKRUAN FAHRI XHARRA/GJAKOVE/

“Grekët mbas vitit1912 e shkatruan komplet Selanikun ,ndertesat dhe trashegimninë e shekullit 17 -18,ne bashkpunim me te huajt ,,per te ndertuar nje Selanik te ri me kishat dhe objektet qe ju interesonin ,,,keta pra ishin dhe vazhdojne te jenë ,”,,,nga Mark Mazower  (prof in Columbia University) ne librin Salonica City of Ghosts”. Pse?  Ata janë shumë të ndjeshëm në të” vërtetën” e tyre. Çdo gjë duhet të jetë sipas tyre.Po ,nëse nuk është atëherë duhet shkatërruar ,humbur gjurmët dhe shkruar e ndërtuar sipas shijës dhe të”vërtetës “ së  tyre.Dhe bota fillonte gjithmonë me ata.Të pamëshirëshëm në zhbërjen fakteve dhe të pamëshirëshëm në “ puzell-in” e tyre të sajimeve , të shtrembërimeve dhe të përvetësimeve .

Johan Tunman, (1774, Leipzig) shkruante: ” Asnjë popull tjetër i botës në të cilën ne jetojmë, nuk është aq i panjohur për evropianët e perëndimit për sa i përket prejardhjes, historisë dhe gjuhës, sa shqiptarët. E megjithatë, ata janë popull kryesorë, të lashtë e të rëndësishëm, që çdo historian do të dëshironte t’i njihte: historia e tyre do të plotësonte zbrazëti të mëdha në historinë e vjetër e të re të Evropës. Por… ata sot nuk luajnë më ndonjë rol të veçantë. Ata janë të nënshtruar, ata janë fatkeq dhe historiani shpesh është po aq i padrejtë, sa dhe njeriu i zakonshëm; ai nuk i përfill ata që nuk i ka prirë fati. “    (Johan Tunman, 1774, Leipzig, “Kërkime në historinë e popujve të Evropës Lindore”.)

“Kur një popull nuk i mbronë më lirinë dhe drejtat e tij ai bëhet i pjekur për riskallavërim”,thuhej këto ditë në një shoqatë të rinjsh në Francë.  E na sot , a po e çmojmë dha  a po e ruajmë lirinë tonë? a po lejojmë që të na ndërhyhet në rrjedhat tona? Nëse i huaji na shkruan historinë ,sado pak  që e ndërron . dhe sa do pak na e futë vetëm majën ; a pat suvereniteti arsimor . Të tjerat vijnë më vonë, heshtas dhe sigurtë.“Sikur druri që i ka rrënjët në tokë, e njëjtë është edhe me shpirtin e njeriut. Rrënjët e forta na mbajnë për tokë  kurse njohuria për  origjinën tonë na jep një mbështetje të forte, nëpërmjet së cilës ne mund të shkojmë shumë larg në jetë tonë të kaluar dhe përgatitjen tonë për të ardhmën.Profesori Pott-i mendon se shqiptarët janë ilirët, dhe se kjo është përgjigjja më e mirë për emrin e Pellazg. Ai thotë se ilirët nuk ishin as gotikë, as sllavë, finik apo turq, e asgjë tjetër, në fakt, veçse autoktonë.

Ku ishim te Selaniku i vitit 1912, ajo ishte vetëm një vazhdimësi greke e asaj që e kanë bëre jo me vite por me shekuj e mileniume.Pausanias (Παυσανίας ) ishte një udhëpërshkrues dhe gjeograf  “grek” i shek.të II-të prK  , që ishte bashkëkohanik i  Hadrianit , Antonius Pius-it dhe Marcus Aurelius-it. Mbeti historikisht i pavdekshëm me “Përshkrimin  e Greqisë (Ἑλλάδος περιήγησις) një punë e mirë që mbeti kruciale bë mes të literatures klasike dhe arkelogjisë moderne.( (Akujärvi, Johanna 2005, Researcher, Traveller, Narrator: Studies in Pausanias’ Periegesis Stockholm). Pausanias shkruante: “Burri i parë që ka lindur në botë ka qënë Pellazgu, një burrë i dalluar për përmasat dhe bukurinë e figurës së tij që i kalonte të gjithë të vdekshmit e tjerë për kualitetet e shpirtit. Pellazgu ishte i pari që u mësoi njerëzve që të ndërtonin shtëpi dhe të mbroheshin nga të ftohtit, ai u mësoi njerëzve që të bënin rroba nga lëkura e deles. Pellazgu ka lindur nga dheu për të qënë filluesi i gjenit të vdekshëm”. (Pausania lib.VIII. 1.4). Sa kohë na është mëshefur kjo? Sa kohë nuk kemi guxuar ta themi këte?

Historia jonë e përmbysur , e përvetsuar dhe e mëshefur qëndron ende krenare nën dhe e mbi dhe. Vetëm prej nesh duhet që ta duam dhe ta kërkojmë, Ajo është aty dhe këtu ,por asaj duhet t`ia japim gjuhën që të flet shqip.; “…Si një dhuratë të bukur, toka krijoi së pari njeriun, dhe Arkadia krijoi “ Pellasgët Hyjnorë ”, shumë ma përpara se të krijohej Hana.” Pindari, “Carmina Selecta”. E tepruar . Jo aspak edhe  shumë e vërtetë. Por, historisë duhet dhënë gjuhën që ajo të flet shqip.

Ne ishim të nënshtruar, ne ishim  fatkeq  ne ishim të pa fuqishëm ,dhe historianët ( serbët ,grekët  e tani edhe turqit dhe dashamirët e tyre; dashamirët e falsifikimit të qëëllimshëm) shpesh ishin  dhe ende po janë aq të  padrejtë, sa  terësia e jonë historike  po copëtohet në copëza të pa përfillëshme. Po sot ,ku jemi sot? A i bindemi fakteve historike për ne ,apo prap i nënshtrohemi diktatit të të tjerëve  për shkruerjen e historisë sonë ?

Është për t`u vajtuar guximi i pafytyrë i historiogarfisë  së huaj në këmbëngulësinë e saj në një përvetësim të një historijeje të gjatë mijëra vjeqare; e vaji duhet të jetë edhe më i madh që historiografia shqiptare heshtë dhe nuk gjen mjete as materiale e as morale  që me fakte e dhe dokumnete t‘i kundërvihet asaj. Bota i beson vetëm librit ; e ne atë nuk e kemi se jemi zhytur në thellësinë e një vetngulfatjeje  nga e cila po e kemi vështirë të dalim. Është i pafytyrë guximi i ndërhyerjeve “estetike” dhe “etike” në historinë tonë.

Çështja shqiptare është një çështje kombëtare. Për ta shikuar në raport me të kaluarën, të tashmen dhe ardhmen duhet të mbledhësh të dhënat aktuale të shtrirjes së tij.

Nuk do mend se populli shqiptar është një nga popujt më të vjetër të botës dhe të ballkanit. Ne e njohim atë si pellazgë, si etruskë, si ilir dhe si shqiptarë. Bartësit e këtij substrati identifikohen shumë herët, me popullsinë parailire, që në burimet historike njihet me popullsinë pellazge . Rrënja e jonë e vjetër është pellazge.

Ne e kemi bërë shprehi ti konsiderojmë pellazgët si pjellë „të mbirë nga dheu, hyjnorë, pjellëbardhë, rrënjës në trevat e Mesdheut dhe më gjërë“. Pellazgët, në periudhat më të vjetra të historisë dhe të parahistorisë, si stërgjyshërit e shqiptarëve të sotëm, kanë jetuar në pjesën më të madhe të botës, duke zhvilluar një qytetërim shumë të rëndësishëm. Edhe popullsia parahelene, autoktone e Greqisë, ishin pellazgët. Ku sundonte raca e bardhë pellazge, flitej pellazgishtja. „Studius të pellazgëve, mbështetur në shkrimet e autorëve të antikitetit, theksojnë, se emërtimi “pellazg”del nga fjala “pjellarg” domethënë “pjellë-bardhë”. Shqiptari ka plotësisht të drejtë të ndihet kryelartë që është trashëgimtar i denjë i genit dhe i gjuhës së pellazgëve pjellëbardhë, i stërgjyshërve të tij më të lashtë“. Ata janë stërnipërit më autentikë të pellazgëve, të dardanëve dhe ilirëve të vjetër. Pellazgët-iliro-shqiptarët e ruajtën me mija vjet të papërlyer gjenin e vet me bukuri të virtytshme.

“ Nuk është për t’u çuditur që pushtuesi otoman ndalonte çfarëdolloj gërmimesh në tokën shqiptare, që mund t’i kujtonin popullit lavdinë e tij të dikurshme” thoshte George Fred Williams më 1914(“Shqiptarët”) A jemi të lehtë? Jemi në qendër të vrojtimit ; lëvizjet tona të mira apo të pamira shenohen dhe mbesin në bllokun e shënimeve të shënuesve ; shënime këto që shërbejnë për cilësimin e kombit tonë. Në sirtarët e kombeve e kemi vendin tonë;më e rëndësishme është se çka të tjerët mendojnë për ne dhe se ku  ata na rendisin neve se sa që na i këndojmë hymne vetës pa e dijtur se ku jemi për të tjerët. Prap po e ceku që jemi në qendër të vrojtimit dhe se çdo heshtje e jona shkon në të mirë të trekëndëshit të njohur.Por edhe mohimi i vetvetës , mohimi i historisë ,kacafyetjet mohuese ,shtrembërimet që ia bëjmë vetës  shkojnë shumë mirë dhe qetas palosen në “defteret” e  trekëndëshit dhe  pasojat janë tejet të rrezikshme për ne.

“Shqipja ka qenë gjuha e vërtetë e Homerit, se grekët e kanë huazuar nga rapsodet Pellazge eposin e tyre të shquar… Shqipja ka qenë gjuha amtare e Aleksandrit të pushtimeve të mëdha dhe e Pirros së Epirit, një prej gjeneralëve më të mëdhenj të historisë…Është tragjedi tej çdo përfytyrimi, që kjo racë e madhe dhe shumë e lashtë të katandiset në këtë gjendje, e cila meriton të quhet skandali i qytetërimit Europian. …Është e kotë të kërkohet për perënditë e Greqisë në etimologjinë e gjuhës së saj. Në gjuhën Shqipe këto janë shumë të qarta dhe domethëniet e tyre shumë të drejta.” –

Përderisa ne ia dham Romës ata që ia dhamë; përderisa Bizanti u udhëhoqë nga ne, e  Turqia e sundoi kohën me ndihmën e njerzëve tanë;  ne prap mbetëm “kjo racë e madhe dhe shumë e lashtë që katandiset në këtë gjendje, e cila meriton të quhet skandali i qytetërimit Europian”. Ne nuk jemi apatikë, koatikë ,difuzë;ne nuk jemi të zbritur nga drunjtë por botës i dhamë civilizimin më të herëshëm; ditëm të udhëheqim me Perandoritë e kohës, ditëm të udhëheqim me Papatin e kohës; ditëm të ndertojmë Taxh-Mahallin e kohës, ditëm të kemi Karl Gëgën , Gjon Gazullin , Mehmet Ali Pashën e Egjyptit, Hoxha Tahsinin; e shumë e shumë të tjerë të cilët rrezatuan për vendet e huaja  e kurrsesi në vendin e tyre.Kjo më jep mundësinë të bëjë një lidhje të ngjajshmërisë natyrore me Luleshtrydhën( Dredhëzen) . E dini pse ? Luleshtrydhja është  e vetmja pemë që farën e ka jashtë trupit të saj ,kurse na i vetmi komb që njerzit e vyejshëm i kemi pasur gjithmon jashtë  trungut t` tonë kombëtar.

Derisa me shekuj kanë shkruar se ne jemi askushi ,barinj të zbritur nga malet e pa emëruara ; dhe se  gjurmët tona arkeologjike janë të pagjetëshme posi ato të arinjve apo të ujqërve  të ngordhur nëpër male;tani nuk guxohet të harrohet dhe të mohohet që na kemi qenë kërthinëza e civilizimit të herëshëm europian.. Librat shkruhen , ato lexohen ,letra i duron edhe rrenat  më të pakuptimta që të shkruhet mbi te. Librat përkthehen në gjuhët e Europës dhe i lënë gjurmët e saja në kujtësën e Europianit ; ato e bëjnë historinë

Ajo çka është e jona ,le të mbetet e jona.