Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

EQEREM MUJO NE VATER

by

– Dorëzon në librarinë e Vatrës tri kopje të librit “Thinjat e Atdheut” të publicistit të njohur Eugjen Merlika, mik dhe bashkëvuajtës me Eqeremin/

Miku im, Eqerem Mujo, është një emër i njohur që ka kaluar kalvarin e diktaturës komuniste duke përshkuar ferrin e burgjeve dhe të internimeve. Ai ishte sot në Vatër. Nuk është hera e parë, madje ai është edhe anëtar i Federatës Vatra dhe abonent i gazetës Dielli. Bashkë me vëllanë Fatmirin, që po ashtu ka kaluar përmes burgjeve dhe internimeve si e gjithë familja Mujo, kanë qenë pjesmarrës në disa veprimtari përkujtimore që janë organizuar në Vatër me të përndjekurit politik si për revoltata e Spacit dhe Qafë Barit, për Mid’hat Frashërin e të tjera ngjarje. Sot ai erdhi për të dorëzuar në bibliotekën e Vatrës tri kopje të librit “Thinjat e Atdheut” të publicistit Eugjen Merlika, miku dhe bashkëvuajtësi i tij.

Biseduam me Eqermin edhe për kalvarin e vuajtjeve të tij, për Dosjen që i pat hapë atij Sigurimi i Shtetit Komunist, një dosje voluminoze, e cila qe hapë për të me 25 Korrik 1958 dhe u mbyll me 10 tetor 1991. Përmes dosjes shfaqen agjentë, bashkëpunëtorë,rezidentë, dëshmitarë, shumë prej të cilëve Eqeremi i ka ckodifikuar, por ai është tolerant dhe nuk nxiton që të dalë e të bëjë shpallje publike nëpër gazeta, TV apo rrjetet sociale. Me lejen e Eqeremit tjetër herë do ta shfletojmë dosjen që dëshmon tragjedinë dhe dramën e tij, familjes dhe mbarë shoqërisë shqiptarë në kohën e diktaturës.

Faleminderit Eugjen Merlikes, nje bashkepunetor i kualitativ dhe i palodhur me gazeten Dielli(por edhe me gazeten Illyria, kur une punoja atje), nje vazhdues i denje i gjyshit te tij, vatran e korrespondent i Diellit, Sotir Gjika).Kur editori e falenderoi me shkrim per dhurimin e librave per Vatren, sic ka bere per te gjithe librat e publikuar deri me tani, perfshi edhe ato te Mustafa Krujes, ai I shkroi editorit: “Jam shume i gezuar qe libri im i fundit do te jete ne dispozicion te lexuesve te Vatres. ndjehem dhe un nje pjese e vogel e asaj organizate te lashte ne te cilen ka dhene ndihmesen e vet edhe Gjyshi im, Sotir Gjika, rreth 110 vite me pare. Faleminderit shokut tim te ngushte te feminise e rinise, qe e plotesoi porosine. Falenderime edhe ty, Dalip, per bashkepunimin e gjate ne rreth 20 vite, gjithmone me respekt e konsiderate te ndersjellte, marredhenie shembullore edhe se nuk kemi patur fatin te takohemi fizikisht, edhe se, ne mos gabofsha,jemi njohur ne Lushnje kur ti punoje per Republiken. Shpresoj se Zoti do te na ndihmoje te shihemi perseri.Pershendetjet me te perzemerta.”

Eugjeni

KAFE- Studentë nga Shqipëria dhe Kosova në Amerikë

by

Nga Ilir IKONOMI*/ Në Uashington, u zhvillua të mërkurën mbrëma me ceremoni festive një program që sjell studentë nga Kosova dhe Shqipëria në Shtetet e Bashkuara.

Janë me dhjetëra studentë, të cilët pasi mbarojnë studimet këtu kthehen në vendet e tyre për të ndihmuar në zhvillimin e shoqërive ku jetojnë.

KAEF quhet Fondacioni Amerikan i Edukimit për Kosovën, të cilit kohët e fundit i është shtuar edhe një program i ri për të sjellë studentë nga Shqipëria.

Siç njofton kolegu ynë Ilir Ikonomi, synimi është që numri i bursave të rritet për të kontribuar drejtpërdrejt në të ardhmen e të dy vendeve.

Fondacioni amerikan i Edukimit për Kosovën, ka sjellë deri më sot mbi 100 studentë, të cilët sot punojnë në Kosovë, në fushat më të nevojshme dhe në disa prej institucioneve të saj më të rëndësishme.

Liridona Osmanaj e cila po mbaron masterin në Universitetin Duke në Durham të Karolinës së Veriut, shpreson që së shpejti të kontribuojë për ndërtimin e vendit të saj.

“Unë besoj se është një ndër profesionet më të rëndësishme, sepse ne jemi një shtet në tranzicion, një shtet në zhvillim“, thotë Liridona.

Ambasadorja e Kosovës në SHBA Vlora Çitaku thotë se gjatë tre dekadave të fundit Kosova ka kaluar nëpër ndryshime mjaft të mëdha dhe në shumë aspekte.

“Ndërtimi i një shteti dhe i një shoqërie është mjaft i komplikuar dhe duhen njerëz të kualifikuar për të patur ndryshim të qëndrueshëm. Jemi me fat që kemi patur kaq shumë kosovarë të rinj që kanë studiuar në universitetet më të mira amerikane. Përmes KAEF-it ne kemi patur mbi 100 studentë, të cilët janë kthyer në Kosovë jo vetëm me njohuritë e tyre por edhe me një etikë shumë të lartë. Ata të gjithë janë bërë përfaqësues të ndryshimit,” thotë ambasadorja.

Studentët përzgjidhen nga më të mirët, në bazë të standardeve më të larta. Ata studiojnë në mbi 40 universitete amerikane, duke përfshirë Harvardin, Columbia, Johns Hopkins, Duke dhe Yale.

Shumica studiojnë administrim biznesi dhe ekonomi por ka edhe një numër gjithnjë e më të madh që po studiojnë drejtësi, marrëdhënie ndërkombëtare dhe gazetari.

Këto bursa janë një investim i drejtpërdrejtë në të ardhmen e Shqipërisë dhe Kosovës.

Nuk është çështja thjesht për të shkolluar një individ. Financuesit shpresojnë se studentët që vijnë këtu do të sjellin një mendim ndryshe kur të kthehen, do të mund të luftojnë korrupsionin dhe të nxisin zhvillimin e ekonomive në Shqipëri dhe Kosovë.

Në SHBA vijnë shumë nxënës nga Shqipëria me programe të ndryshme, thotë ambasadorja e Shqipërinë në Uashington Floreta Faber. Dëshira e tyre e madhe është t’i shërbejnë vendit amë:

“Nëse jo të gjithë, shumica e tyre janë kthyer në Shqipëri. Ata kanë vazhduar studimet në universitetet shqiptare. Gjithmonë i kam bërë pyetjen vetes: A do të rrinë apo do të kthehen? Shumica e tyre kanë vendosur të kthehen.”

Ambasadorja e Kosovës në Nju Jork, Teuta Sahatçija, pati një falenderim për partnerët amerikanë që siç u shpreh ajo, i dhanë Kosovës shansin të jetojë e lirë:

“Janë shumë të rinj që kanë përfituar bursa nga Fondacioni Amerikan i Edukimit për Kosovën apo bursa të tjera. Sot ata po ndërtojnë Kosovën moderne.”

Gaz Gjonbalaj është anëtar i bordit të drejtorëve të fondacionit KAEF. Në fillim ai ka qenë donator dhe përkrahës.

“Çdo vit nga Kosova sjellim 8 studentë. Këtë vit filluam me Shqipërinë, filluam me 10 bursa, duke iu falënderuar Fondacionit të Familjes Biberaj si dhe American Albanian Development Fund,” tha zoti Gjonbalaj për Zërin e Amerikës.

Paula Shehu, njëra ndër aplikantet dhe fitueset thotë se dëshiron që të kthehet dhe të kontribuojë për zhvillimin e Shqipërisë. “Dua të bëj të mundur që të rinjtë të mos largohen nga Shqipëria,” tha ajo për Zërin e Amerikës.

Fondacioni i Familjes Biberaj ka kontribuar me 2.5 milion dollarë për të sjellë në Amerikë studentë nga Shqipëria me bursa masteri.

“Shpresoj që edhe ky fondacion do të zgjasë ashtu si edhe Fondi i Kosovës me vite të tëra. Këta studentë studiojnë magjistratura të ndryshme. E kanë të paguar çdo gjë. Qëllimi është të bëjnë ndryshimin kur të kthehen,” thotë zoti Gjonbalaj.

Vetë zoti Gjonbalaj është një biznesmen i suksesshëm, i cili beson se vjen një moment në jetë kur njeriu duhet t’i kthejë shoqërisë dhe vendit të tij një pjesë të asaj që ka arritur:

“Jam i sigurt se forca është brenda nesh. Nuk është veç edukimi që studentët marrin në Amerikë. Është besimi se gjithçka është e mundur”.(Shihe kroniken te plote ne Zerin e Amerikes www.zeriamerikes.com)

VJENË – PËRMBYLLET ME SUKSES TURNEU I SHAHUT “ARBËRIA OPEN 2019”

by

VJENË – PËRMBYLLET ME SUKSES TURNEU I SHAHUT “ARBËRIA OPEN 2019”

Shkruan: Besim Xhelili, Vjenë/

Përgjatë javës nga 21-27 tetor 2019, nën organizimin e Klubit të Shahut “Arbëria” nga Vjena dhe në bashkëpunim me Federatën e Shahut të Vjenës u mbajt turneu ndërkombëtar i shahut “Arbëria Open 2019 – Edicioni I”. Klubi ka për synim që ky aktivitet të bëhet tradicional, duke pasur parasysh interesimin dhe pjesëmarrjen e madhe të dashamirëve të shahut qysh në këtë turneun e parë.

57 lojtarë të shahut nga 14 nacionalitete të ndryshme u grumbulluan në turneun e shahut “Arbëria Open 2019 – Edicioni I”, nga të cilët 12 ishin lojtarë të vetë klubit. Në një atmosferë të qetë dhe të këndshme shoqërore, garuesit në shah kaluan javën sportive, duke bërë 7 raunde lojërash, të cilat sipas gjyqtarit nga Federata e Shahut të Vjenës, Gregor Neff, kaluan pa ndonjë ngatërresë apo incident. Ai tha se është i kënaqur nga mbarëvajtja e turneut, lojëtarët ishin shumë të përgatitur dhe pjesëmarrësit e tjerë që shoqëruan lojërat gjetën gjithashtu një argëtim të mirë përgjatë turneut.

Mirëpo, si në çdo garë tjetër, më të mirët marrin vendet e para dhe shpërblimet më të shtrenjta. Kështu, vendi i parë i takoi mjeshtrit Nikolaus Stanec me 6 pikë, i dyti Konstantin Peyrer me 5,5 pikë, i treti Johannes Steindl me 5,5 pikë, i katërti Ekaterina Nikanova me 5 pikë dhe i pesti Franziskus Leopold Wagner gjithashtu me 5 pikë. Pastaj u dha çmimi më i mirë për zonjat, i cili i takoi znj. Irina Ivanyuk, çmimi seniori më i mirë i takoi Werner Reif dhe çmimi më i mirë për të rinjtë U 18 i takoi Nathan Cabala. Gjithashtu u ndanë edhe dy kategori çmimesh, për treshen e parë nën 2000 pikë (elo), vendi i parë për Adrian Pirvulescu, i dyti Agron Çika dhe i treti Faruk Mohamed Sayadi, si dhe treshja e parë nën 1800 pikë (elo), vendi i parë Tobias Englisch, i dyti Robert Ernst dhe i treti Peter Meixner. Për të gjithë pjesëmarrësit e tjerë u ndanë mirënjohje dhe çmime të tjera në gjësende si: libra, ëmbëlsira, fruta, shishe të verës etj.

Në fund të këtij aktiviteti u realizua një turne i shpejtë në shah, ku për 5 vendet e para gjithashtu u ndanë çmimet e parapara. Të pranishmit u ndanë të gëzuar, me shpresën që vitin e ardhshëm takohen përsëri në edicionin e dytë të turneut ndërkombëtar që do të realizojë Klubi i Shahut ”Arbëria” nga Vjena. Klubi uron lojtarët për suksese në turne të tjera dhe falënderon përzemërsisht mbështetësit dhe financuesit e këtij tunreut si Rrjetin e Bizneseve të Diasporës Shqiptare për Austri, në krye me z. Yll Blakaj, pastaj ndërrmarjet “Albakopie”, “Blakaj Fenster & Türen, “Timi Trans”, “Alushaj”, “Gashi Fenster & Türen”,  Këshillin Koordinues të Shoqatave Shqiptare në Austri, si dhe të gjithë anëtarët, që me punën e tyre dhe angazhimin vullnetar e bënë të mundshme mbarëvajtjen e shkëlqyer të këtij aktiviteti kulturor dhe sportiv.

Piktori që“lidh” me tel me gjemba gishtat e këputur nga retorika e Miloshevicit….

by

  • Bisedë e Editores së Diellit për gjuhën angleze, Rafaela Prifti me piktorin Njazi Llonqari, autor I ekspozitës “Kosova dje dhe sot” në Konsullatën e Kosovës në Nju Jork-/

Hapja e ekspozitës së piktorit Nijazi Llonqari – Naka në Konsullatën e Kosovës në Nju Jork i dha rastin vizitorëve të shumtë të shohin jo vetëm punimet e tij të reja por edhe të takohen me të personalisht. I lindur e rritur në Kosovë, i arsimuar në Universitetin e Prishtinës dhe ‘dëshmitar” i periudhës së shkeljes së lirive të shqiptarëve, Nijaziu me familjen e tij emigroi në Amerikë në fund të 1999. Ai ka qenë pjesëmarrës në disa ekspozita ndërkombëtare, dhe vitin e kaluar, me mbështetje të Shoqatës Peja, disa punime të tij u paraqitën në një galeri në Bruklin. Madje ‘pikënisja’ për ekspozitën e re në Konsullatën e Republikës së Kosovës filloi me vizitën e Ambasadoreshës Teuta Sahatqija tek shoqata Peja ku u konfirmuan edhe datat e hapjes, thotë piktori Nijazi Llonqari. Midis të pranishmëve të premten më 25 tetor kishte diplomatë shqiptarë, veprimtarë e miq, drejtuesë të shoqatave të komunitetit si edhe përfaqësues të misioneve të Italisë, Malit të Zi, Turqisë, Estonisë etj.

Ai ka qenë pjesëmarrës në disa ekspozita ndërkombëtare, dhe vitin e kaluar, me mbështetje të Shoqatës Peja, disa punime të tij u paraqitën në një galeri në Bruklin. Madje ‘pikënisja’ për ekspozitën e re në Konsullatën e Republikës së Kosovës filloi me vizitën e Ambasadoreshës Teuta Sahatqija tek shoqata Peja ku u konfirmuan edhe datat e hapjes, thotë piktori Nijazi Llonqari. Midis të pranishmëve të premten më 25 tetor kishte diplomatë shqiptarë, veprimtarë e miq, drejtuesë të shoqatave të komunitetit si edhe përfaqësues të misioneve të Italisë, Malit të Zi, Turqisë, Estonisë etj. 

Në fjalën e hapjes së ceremonisë, Konsullja e Kosovës zonja Sahatqija falenderoi personelin dhe diplomaten Albana Bylykbashi për organizimin e paraqitjes së punimeve. Në cilësinë e ‘zonjës së shtëpisë’ Ambasadoresha prezantoi piktorin Njazi Llonqari dhe përshkroi kontekstin e punimeve të paraqitura që krijojnë tablonë e madhe të ekspozitës “Kosova Dje dhe Sot”.  

Periudhën e errët të fundit të viteve 1980 ajo e lidhi me gravurat bardhë e zi të ekspozitës. 

“1989 ishte fillimi i një epoke të errët për shqiptarët, dehumanizim deri në arsyetim të përzënjes e fëmijëve nga shkollat, largim të prindërve nga puna, dhunimit, vrasjes, djegje. Ishte kohë kur mjaftonte ngritja e dy gishtave ne symbol të Lirisë e paqes, të denohesh me burg,” tha ajo, duke bërë lidhjen me serialin kushtuar rezistencës paqësore të “Kosovës Dje” ku Llonqari “lidh me tel me gjemba gishtat e këputur nga retorika e Miloshevicit.” 

Akuarelet ku frymon liria e “Kosovës Sot” piktori thotë se i ka krijuar në gjashtë muajt e fundit për t’i paraqitur në këtë ekspozitë. Të vendosura krahas me gravurat, ato krijojnë kontrastin fizik dhe shpirtëror të dy peridhave të historisë së re të Kosovës. 

Kur Dielli e pyeti për përshtypjet nga ceremonia e hapjes së ekspozitës, Nijazi Llonqari tha se u emocionua aq shumë nga fjalët e Ambasadoreshës Teuta Sahaiqiaj sa nuk mundi t’i lexonte shënimet e tij në ceremoni. Duke shprehur mirënjohje për interesimin, piktori 65-vjecar tha se, si emigrant në Amerikë, Dielli ishte ‘gazeta e parë që pat blerë pranë furrës së bukës në Bronks dhe nëpërmjet faqeve të sai i dukej se takohej me nismëtarët e saj, me Nolin e Konicën.” Nga ana e vet, Dielli i uroi piktorit Nijazi Llonqari punë të mbarë e sukses edhe në të ardhmen.        

Galeria do të jetë e hapur deri në muajin shkurt 2020.

FOR ITS SEXUAL CRIMES, SERBIA’S BETTING ON SILENCE

by

BY Rafaela PRIFTI/

For twenty years and counting, there has been no accountability with regards to sexual violence crimes perpetrated by Serbian regime forces in Kosovo. Despite UN resolutions, reports and substantial evidence, the International Courts have not prosecuted a single case. Without accountability, rape crimes still go unpunished while the condemnations of such acts on paper make no difference to victims and perpetrators.

Adopted unanimously in June of 2008, the UN Security Council Resolution 1820 noted that “rape and other forms of sexual violence can constitute a war crime, a crime against humanity, or a constitutive act with respect to genocide, stresses the need for the exclusion of sexual violence crimes from amnesty provisions in the context of conflict resolution processes, and calls upon Member States to comply with their obligations for prosecuting persons responsible for such acts, to ensure that all victims of sexual violence, particularly women and girls, have equal protection under the law and equal access to justice, and stresses the importance of ending impunity for such acts as part of a comprehensive approach to seeking sustainable peace, justice, truth, and national reconciliation.”


In April 2019, under the Presidency of Germany, the Members of the Security Council passed Resolution 2467 by thirteen votes in favor as China and Russian Federation abstained. The “landmark’ document was commended for calling to significantly strengthening prevention through justice and accountability. In her address, the Ambassador of Albania’s Mission to the UN, Besiana Kadare, said that ‘Conflict-related sexual violence is a grave human rights violation and a security challenge that is certainly as destructive as any weapon.” With regard to the Resolution, she noted that in the case of Kosovo, rape was deliberately and repeatedly used as a weapon during the war of the late 1990s. More than 20,000 survivors are still suffering the consequences in silence, isolated by stigma, discrimination and fear. Despite substantial evidence, not a single case of war-related sexual violence has been prosecuted.” The statement released by UN Office of the Special Representative on Sexual Violence in Conflict drew attention to the severe consequences of such crimes. “Resolution 2467 calls for a more holistic understanding of justice and accountability which includes the provision of reparations for survivors as well as livelihood support to enable them to rebuild

their lives and support their families, including the children born of sexual violence in conflict who are also stigmatized and suffer in silence and shame, often stateless, and acutely vulnerable to recruitment and radicalization by armed groups.”

In late April, a US Congressional Hearing heard the testimony of a few speakers. One of them, Vasfije Krasniqi Goodman is a survivor of rape crime committed by Serbian military. She has reported the crime with UNMIK and EULEX and there have been no steps to prosecute the perpetrator. Her testimony served as a reminder of someone who for twenty years lives with the absence of justice. Dielli reported extensively on the Hearing and provided full coverage on line and in print.

The silence of justice and negligence have indicated the lack of will by the Serbian regime while officially it has expressed cooperation with the International Court of Former Yugoslavia. To address the issues, the Albanian American Women’s Organization Motrat Qiriazi is calling a rally on October 29 from 11 am to 2 pm at the Consulate General of Serbia at 62 West 45 Street.  

Dielli’s Brief Interview with the AAWO organizers:

What are the expectations for the October 29th rally from the community? 

The expectation is to bring attention to an issue that has been ignored for far too long. While Albanians, Bosnians, and Croats are well aware of this tragic piece of history, the unfortunate reality is that the world has largely forgotten what took place. Over the last twenty years the villains have become the victims while the victims have become the villains. This rally is about starting a conversation and reversing that trend. It is about searching for justice for the survivors of the war crime of sexual violence and helping them find the strength and courage to come forward and tell their stories.      

Is this the first time that Albanian American Women’s Organization Motrat Qiriazi rallies jointly with Bosnian and Croatian women? How are the coordination efforts with their organizations going? 

We intend to outreach with communities at large. As we say in the flyer ‘Bosnian-American community’  ‘Croatian American and Albanian American community. It is important that all our communities join forces together and stand for human rights. We plan on working together more closely to build coalitions and focusing on the future, thus advancing our interests and bringing light to our common issues.

We invite all members of our community to attend the peaceful rally and show solidarity by acknowledging the pain and suffering that happened in the past and to build bridges for the future. Together we heal!

This is an ongoing story. Dielli will post updates online