• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Heronjtë e mi…

March 4, 2018 by dgreca

1 Leonora Laçi

Nga Leonora Laçi/

Disa të kërrusur e të lodhur nga jeta, të zbardhur flokësh por jo nga mendja, pasi bardhësia e flokëve i bënë dhe më të mençur, vitet mbi supe i rëndojnë,  e qeskat poshtë syve po ashtu, ecin, ecin në heshtje, thjeshtësisht.Disa ende aktiv në profesion, pasioni besoj se vazhdon si dje, në një kohë tjetër tashmë, më me eksperiencë.Ndonjë punon edhe më me pasion se dje, rrezaton në auditor, me buzëqeshjen në cep të buzës…, do të doja që t‘i jepte mësim dhe fëmijëve të mijë… por vlerën a thua kush ja di? Askush, ndoshta. Unë po, ndjehem mirënjohëse pafundësisht.

Këta heronj, janë disa mësues të mi, termi mësues ashtu si shoqëria jonë ka kaluar në tranzicion, por pasioni është po ai, do të shkruaj për ta…, kur maturohesh kupton se sa shumë kanë rëndësi, aq më tepër kur pretendon të jesh një mësues i ri.

Mësuesi duket një term i vjetër përballë kohës, e deri diku i ka humbur shkëlqimi, apo ne jemi bërë avokat të djallit ?!

7 mars-e kanë kaluar pafundësisht, e shumë të tjerë do vijnë më pas, e ngjanë sikur nga atëherë kemi bërë regres…

Por, do të flas për progresin, dhe mësuesit, profesorët që e kuptuan drejt poezinë e Naimit e Naimëve të tjerë pas tij, u mishëruan e vazhdojnë ta bëjnë, pa kërkuar asgjë në shkëmbim.

Mësuesit, murgjërit tanë të përditshëm,  misionarët e diturisë, sakrifikuan vetën edhe pse rrudhat mbi ballë ia shtuam.

Mësuesit edukonjësit e heshtur, nuk kërkojnë asgjë, vetëm japin, dijet e tyre, kulturën, etikën, informacionin, modelin që ne të ndjekim.

Mësuesit, janë ata që reflektojnë buzëqeshje, zgjasin dorën për të të larguar nga rruga e gabuar, të përgatisin për padrejtësitë e botës. Modelet e mësuesve dhe profesorëve të mi janë disa si;  Ardita e gjuhë-letërsisë, Fahrija e gjeografisë në shkollën e mesme, deri tek profesorët si; Enriketa e Kujtesës historike dhe Majlinda e lëndës së Etikës, në auditorët e ftohta të universiteteve, Shkodër a Tiranë. Të gjithë bashkë kanë formuar si në një puzzle atë çfarë unë jam. Duke lënë gjurmë të thella, për të cilët ndjejë mirënjohje edhe pse kurrë nuk ia kam shprehur. Personaliteti im nuk do ishte i plotë pa këta modele që shkrihen me njëri-tjetrin, dhe plotësojnë njëri-tjetrin.

Pas një studenti të suksesshëm fshihet një edukator i mirë. Mësuesi a profesori ka qenë psikologu, krijuesi, artisti, improvizuesi, avokati, toleruesi, shoku, prindi, këshilluesi për studentin e tij. Nuk ka, mësues të mirë dhe të këqinj, mësim mund të jap çdo kush, por edukim jo.

Mësuesi mund të shuaj shpresat e nxënësit, por dhe mund t’ia nxis ato, mësuesi mund të zbuloj talentin ashtu dhe ta ndrydh atë, kjo varet se çfarë misioni ka ky mësues, a do të jetë edukues apo ç’edukues.

Mësuesi i jep gojë lëndës, përmes historisë e gjeografisë na mëson identitetin dhe se kush jemi e ku shkojmë, përmes gjuhës e letërsisë na mëson se si të luajmë me fjalët, të komunikojmë të jemi përfaqësues të denjë të këtij vendi, përmes shkencës, artit e muzikës na mëson të duam të vërtetën, të bukurën, të jemi human, e të gjitha sëbashku na përgatisin për një të ardhme të ndritur që ti shërbejmë vendit tonë si qoftë më mirë, një popull i mirë arsimuar i përgjigjet më mirë detyrave të shoqërisë.

Andaj, gëzuar edhe këtë 7 Mars, durimi iu është kalitur, por mos keni droje jeni heronj të së tashmes që po përgatisni të ardhmen. Misionin tuaj nuk e bën dot askush më mirë. Misionarë mos u dëshpëroni, ata që hoqën dorë nuk ia ditën vlerën asaj çfarë bënë, por ju do ngeleni pjesë e memories sonë.

 

Filed Under: ESSE Tagged With: Heronjtë e mi..., Leonora Laci

KAZANOVA, SHQIPËRIA DHE SHËN KOZMAI

March 2, 2018 by dgreca

Pjesë nga eseja VENECIA DHE MAESTRO KODRA (Libri ‘MAESTRO KODRA’)/

1-xhevair-lleshi-zyre

Nga Xhevair Lleshi/

Totem për mua u bë edhe një tjetër figurë e njohur që lindi në Venecia: Xhakomo Kazanova. Më gjeni një burrë të madh a një grua të bukur që nuk e njeh atë njeri, atë xhind, kryesisht për bëmat e tij si «mik i grave», kur në të vërtetë ai ishte një intelektual i rrallë që shkroi mbi dyzet libra gjatë jetës së tij.

Kazanova! Atë (edhe atë!) e ndiqte pas një shpurë e larushitur gazmore, kështu e përfytyroj dhe më trondit thellë kjo fuqi e përbindshme, një sprovë që mezi ia kapërcej vetes, dhe më vjen ndërmend një çast që mund ta thyente përfundimisht jetën time. Ai çast e ka emrin grua. Vajza qe asaj mbrëmjeje ishte me mua, të cilën e doja me shpirt, më thotë: Ibra, më shtrëngo! Më shumë! Po, më shumë! Më shtrëngo, pra! Dhe unë i mjeri e shtrëngoja derisa krisi i gjithë trupi i saj në duart e mia si panxha ariu. Dhe më mbeti në dorë. E mekur. Si e vdekur. Një vdekje prej seksit, prej dashurisë, si për shumë vajza e djem, që më vinin pas, më dëgjonin kur flisja dhe deheshin me idhujt e mi.

Kazanovën kurdoherë e rrethonin të rinjtë, aq sa e mësova nga shkrimet e shumta për të, ta përfytyroj gjithmonë ashtu, në moshën e rinisë së përjetshme, edhe kur të nisej për rrugë t’i tundte shaminë e bardhë të mjegullës e të dritës, Venecias së tij jo të zakonshme.

Në të vërtetë kur është fjala për Kazanovën, nuk kemi të bëjmë vetëm me femra, ngase ai njihej të ishte edhe biseksual… Kazanova vdiq në Dux të Mbretërisë së Bohemisë, qytezë kjo në Çekinë e sotme ku ai kishte punuar si librar…  Jo, nuk kam dashur të hyj në hulli të tilla. S’ka si të ndodhë ndryshe, sepse kjo është thjesht një dalldi, sepse malli është shpikës imagjinar, një trillim tragjik, si e gjithë jeta e tij…. 

Prej disa kohësh bluaj në mendje një trill të ri, të përmend një detaj që e kam gjetur në botimet arkivore të Venecias, i kërshëruar për Shqipërinë time e që lidhej pikërisht me Kazanovën. Misionari Kozma, i cili më vonë u shpall shenjtor nga grekët, propagandonte për kishën dhe politikën greke në Shqipërinë e jugut dhe në Epir. Ai qe parë me dyshim nga shërbimi informativ i Venecias i quajtur «Këshilli i të dhjetëve», ndaj për këtë arsye Shën Kozmait ia vunë prapa një agjent për të përcjellë veprimet e tij. Ky agjent qëllonte të ishte vetë Kazanova. Domethënë, megjithëse ka pak gjasa, mund të jetë e mundur se ai paskësh shëtitur edhe ndër viset shqiptare. Sido që të jetë, shpresoj që ai të mos ketë pasur rast të shpërndante sifilisin e tij andejpari (përveç, ndoshta t’ia ketë dhënë Kozmait, që lehtësisht edhe mund të ketë ngjarë, sepse Kazanova vërtet nuk zgjidhte ç’vrimë kishte viktima e tij!)… 

Tiranë, më 26.02.2018

Filed Under: ESSE Tagged With: DHE SHËN KOZMAI, Kazanova, shqiperia, Xhevair Lleshi

LIRIA

March 2, 2018 by dgreca

1 astrit LULUSHI

Nga Astrit Lulushi/

Njerëzit kundërshtojnë atë që e kanë menduar ose kanë dashur ta bëjnë vetë, ose anasjelltas, “kurrë mos bëni atë që kundërshtari dëshiron, vetëm nga që ai e dëshiron”, u thoshte Bonoparti ushtarëve. Por taktikat kanë ndryshuar. Liria varet sa i guximshëm tregohesh, ose sa frikacak. Çlirimi i rastësishëm, që po rastësisht u sjell njerëzve vetëm fryrje, mburrje a krenari, me kalimin e kohës i bën ata të bien përsëri në skllavëri; liria e falur nuk zgjat shumë pasi nuk është liri e fituar. Prangat pak nga pak shtrëngohen dhe pa pritur kupton se lirinë e ke humbur, ua ke dorëzuat atë të tjetëve, je bërë skllav i tyre. Kjo të jep ty të drejtën vetëm të ankohesh dhe tjetrit të sillet si të dojë me ty.
Gjergj Kastrioti – Skënderbeu, e bëri një paralajmërim të tillë kur u kthye në Krujë pas shumë vitesh mbajtjeje peng nga perandoria osmane. Sipas Barletit, ai i tha popullit: “lirinë nuk ua solla unë…”…por përpiquni ta fitoni, sikur donte të thoshte. Kur Skënderbeu vdiq më 1468, pas 25 luftrash pandërprerje, arbnorët u tronditën e u pikëlluan. Vdekja e tij hapte udhën për robëri të dyfishtë; nga pushtuesi dhe nga vetja. Atyre tani do t’u duhej jo vetëm t’i shtroheshin turkut por edhe t’i bashkoheshin atij. Skënderbeu i kishte mbajtur të organizuar e me disiplinë të fortë. Edhe kjo kishte qenë barrë e rëndë. Pa ‘të tani, ata ndjeheshin të çliruar. Por, kjo disiplinë i kishte mbajtur ata të lirë edhe nga pushtimi i huaj.

Filed Under: ESSE Tagged With: Astrit Lulushi, liria

ELEGJI PËR MIKUN GEZIM QENDRO

February 27, 2018 by dgreca

1 gezim Qendr

Miku ynë i shtrenjtê, i ditur, studiues i nivelit Europian, autor librash me vlerë, aq sa të veçantë, po aq dhe me kumte të gjithëkohshëm, kritik i shkëlqyer arti, estet, zbulues, kurator ekspozitash brenda dhe jashtë vendit dhe albumeve të cilësisë siperane, por dhe përkthyes skrupuloz, mjeshtër aq sa i ngjyrës, edhe i fjalës, i neologjizmave të saj, profesor universitar në Tirane dhe në Prishtinë, i palodhur, me master në Hollande, i doktoruar në France, në Paris VIII, ku dhe ka botuar libra të shkruar drejt e në frengjisht, i pasionuar pas punës dhe serioz si rrallëkush, larg së rëndontës, kërkues dhe krijues i së bukurës, i së mençurës, me miq të shumtë, takimet me Gëzimin ishin siç ka dhe emrin, e takonim me Artēn e Tij, bashkēshort të devotshmëm, me Gean e tyre, prind të dashur, magjepsës Gëzimi për ato që tregonte… burrë i hijshëm, i gjatë, me leshrat që po i zbardheshin si me fije drite, artist sapo ta shikoje, ashtu dhe mbetet kudo, në rruge, në auditore, studio, në shtëpi, mes miqve, besnik i rrallë, klasik, modern, i natyrshëm, i vertetë, të tjerat janë të pavërteta, ai s’iken dot, shkoi sot në Qiell, e di ai pse, se kë do të takonte a që të shplodhej pak, se kjo jetë shpesh të dërrmon me mosmëshirshmërinë e saj, me të rëndomtën si sëmundja që t’u vërsul, por që ti, Gëzim, me punën dhe veten, për këdo që të njihte e të lexonte, jetës i jepje kuptim, arsye, çmoje kohën dhe koha të ka thesar të paçmuar…
Me dashuri, Visar dhe Eda Zhiti

Filed Under: ESSE Tagged With: ELEGJI PËR MIKUN, GEZIM QENDRO, Visar & Eda Zhiti

“Ndërtim paqe, do të thotë të ndërtosh gjatë”

February 27, 2018 by dgreca

1 Lunacek copyUlrike Lunacek, Esse,  “Ndërtim paqe, do të thotë të ndërtosh gjatë”/

Ulrike Lunacek   “Frieden Bauen heißt weit bauen“/

Nga Hazir MEHMETI, Vjenë/

Promovimi u shoqërua me podium diskutimin me temë: Nga Brukseli në Kosovë dhe anasjelltas: Rruga e Kosovës drejt BE, bisedë rreth strategjisë së re për Ballkanin Perëndimor: Wolfgang Petritsch, ish-emisar i BE-së për Kosovën dhe Vedran Dzihic, ekspert për Ballkanin, autorja e librit Ulrike Lunacek, deputete në Parlamentin Evropian. Diskutimi u drejtua nga Karin Strobl, gazetare e njohur austriake dhe përfaqësuese për media e Partisë së të Gjelbërve në Parlament.
Në rrethanat festive të 10-të vjetorit të shpalljes së pavarësisë së Kosovës, në Shtëpinë e Bashkimit Europian  në Vjenë, u bë promovimi i librit nga ish zëvendësja e Parlamentit Europian, Ulrike Lunacek. Organizuar nga Parlamenti Europian dhe Komisariati Europian. Deputetja  Ulrike Lunacek është nga radhët e të gjelbërve në Austri, deputete në Parlamentin Evropian e caktuar si raportuese për Kosovën për tetë vjet radhazi. Ajo nga gjithë puna e saj rreth Kosovës nga detyra e raportueses, shkruan ese e ndërtuar mbi brumin e përpjekjeve programore të BE, Bruksel-Kosovë dhe anasjelltas.

Salla e njohur për publikun vendor ishte e mbushur si rrallë më parë nga diplomat, shkrimtarë, veprimtarë, studentë nga shumë kombe, mes tyre shumë shqiptarë. Ishin dhe  përfaqësuesit e ambasadave të Shqipërisë she Kosovës.
Ulrke Lunacek në fjalën e saj uroj për dhjetëvjetorin e pavarësisë së Kosovës duke vazhduar me prezantimin e librit i përgatitur nga Wolfgang Machreich. Libri ndahet në 11 kapituj që nga viti 2010 me kapitullin “Vera Schatzi 2010” dhe duke përfunduar me “Tetë vjet raportuese në Parlamentin Europian për Kosovë”. “Më 17 shkurt të këtij muaji festohet 10-të vjetori i Republikës së Kosovës. Një rast për mua si raportuese shumëvjeçare e Parlamentit Europian për Kosovën të bëjë një bilance ngase dhjetë vjet nga deklarimi i pavarësisë përparimi në vet vendin dhe në rrugë drejtë anëtarësimit në Unionin Europian nuk janë zhvilluar sa u prit dhe u dëshirua në vitin 2008. Ky libër flet shkoqur për gabimet, dështimet dhe gafat trashanike të politikës kosovare të shkaktuara nga shumë faktorë të brendshëm e të jashtëm… Ky libër tenton që në çdo kapitull të bëjë një hark prej politikës deri te qytetarët, gratë, burrat, fëmijët, për hir dhe në dobi të të cilave u munduan të gjitha programet, marrëveshjet, nismat, raportet, rezolutat etj.  që përmblidhen me termin “politika gjeruese e Unionit Europian” Mes tjerash  Lunacek shkruan: Jam plot besim se ky libër ofron argumente të mira  për një vazhdim të intensivuar të rrugës së anëtarësimit të këtij shteti më të ri europian.  Strategjia më e re e UE e paraqitur në shkurt të këtij viti është e nevojshme për të sinjalizuar: Kosova dhe shtete të Ballkanit Perëndimor janë një pjesë e rëndësishme e këtij kontinenti tonë.. Vetëm me zgjerimin e Unioonit Europian me të gjitha shtetet pasardhëse të Jugosllavisë dhe Shqipërinë koncepti europian për paqe do të jetë i plotësuar edhe për këtë pjesë të kontinentit”
Veçojmë njërën nga pyetjet në diskutim rreth deklaratës së zv.kancelarit Streche nga partia djathtiste, Partia e Lirisë së Austrisë (FPÖ)

Karin Strobl: Z. Petritsch, Si e vlerësoni ju deklaratat e fundi të Zëvendëskancelarit Strache? E shihni ju si qëndrim austriak në marrëdhënie të jashtme apo rreth Ballkanit Perëndimor, respektivisht zmbrapsje nga Strategjia për Ballkanin?

 

W.Petritsch: Unë me të vërtetë nuk mund të mendoj diçka të tillë. Natyrisht, kjo deklaratë është turp për Austrinë si njëri nga anëtarët më të lartë në qeveri bën deklarata të tilla.  Kjo shkatërron, ju e dini këtë dhe unë nisur nga kjo kam reaguar në forma të ndryshme, dje kam telefonuar në Bruksel: Po, në rregull,  ata dhe duhet të jenë ndonjëherë pjesë e regjimit, aty ne shohim një parti e cila tani është në qeveri, dhe këtë Republikë të Austrisë e vë në pikëpyetje. Gjithashtu Unionin Europian e vë në pikëpyetje. Ne jemi, sigurisht, pjesë përbërëse e përbashkët e Unionit Europian.

Në diskutime u tha se Unioni Europian aty ku lenë zbrazësi po rritet ndikimi nga jashtë Unionit, këtu është i shprehur ndikimi rus, kinez dhe ai arab. Investimet ruse, kineze e arabe në Serbi dhe disa vende nga Ballkani Perëndimor kanë qëllime në ndikimet strategjikë, veçanërisht të Rusisë e cila vendosmërisht e kundërshton forcimin e Unionin Europian me vende tjera, tenton ta pengon anëtarësimin në NATO të vendeve të Ballkant Perëndimor, ku si shembull ishte Mali i Zi, anëtarësimi i tij u tentua të pengohet nga çarqet ruso-serbe. Në diskutim u tha, se  strategjia rreth Ballkanit Perendimor duhet të jetë e qartë, e përgatitur mirë dhe me vendosmëri në formën e barabartë për të gjitha shtetet e rajonit. Ballkani Perëndimor e plotëson Unionin Europian, si pjesë natyrore e tij.
Ulrike Lunacek, U lind në Krems/Donau, Austri e Ulët. Zëvendëskryetare në Parlamentin Europian,  ku është tani e nëntë vjet deputete e të gjelbërve dhe raportuese për Kosovën. Flet disa gjuhë, kreu shumë detyra me rëndësi shoqërore duke filluar nga mësuese në Vjenë, zhurnalistë, deputete, kandidate kryesore e Partisë së Gjelbërve në Austri në zgjedhjet e vitit të kaluar deri në Autore e lirë.
Është i njohur qëndrimi i saj parimor rreth problemeve rreth Kosovës, kjo e ka ngritur imazhin e saj tek të gjithë shqiptarët kudo dhe tani flitet për njërin nga personalitet mike e Kosovës. Respekti për te do jeton gjeneratave.

Filed Under: ESSE Tagged With: esse, Hazir Mehmeti, Ulrike Lunacek

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 291
  • 292
  • 293
  • 294
  • 295
  • …
  • 607
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • Bahamas njeh Kosovën!
  • Legjenda e portës shkodrane, Paulin Ndoja (19 dhjetor 1945 – 16 prill 2025) do të mbushte sot 80 vjeç
  • “Roli dhe kontributi i diplomacisë shqiptare në Maqedoninë e Veriut nga pavarësia deri sot”
  • Marie Shllaku, kur një jetë e re u shndërrua në përjetësi kombëtare
  • Në sinoret e Epirit…
  • Mbrëmë hyri në fuqi Ligji i SHBA për autorizimin e mbrojtjes kombëtare
  • Skënderbeu “grek”, ose si të bëhesh grek pa e ditur
  • A historic moment of pride for the New Jersey Albanian-American community
  • U zhvillua veprimtaria përkujtimore shkencore për studiuesin shqiptaro-amerikan Peter Prifti
  • Dashuria që e kemi dhe s’e kemi
  • “Jo ndërhyrje në punët e brendshme”, dorëheqja e Ismail Qemalit, gjest atdhetarie dhe fletë lavdie
  • Arti dhe kultura në Dardani
  • Gjon Gazulli 1400-1465, letërsia e hershme shqipe, gurthemeli mbi të cilin u ndërtua vetëdija gjuhesore dhe kulturore e shqiptarëve
  • “Albanian BookFest”, festivali i librit shqiptar në diasporë si dëshmi e kapitalit kulturor, shpirtëror dhe intelektual
  • VEPRIMTARI PËRKUJTIMORE SHKENCORE “PETER PRIFTI NË 100 – VJETORIN E LINDJES”

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT