ESSE – Page 592 – Dielli

Pa Mitrovicën nuk ka kuptim Kosova

March 2, 2014 by dgreca

Politika kombëtare nuk duhet ta heqi nga axhenda ditore për asnjë çast “çështjen Mitrovica”/

Ne Foto:Nga promovimi I organizuar ne Tirana International Hotel/

Shkruan: Dr. Nuri Dragoj/

Libri i Ramadan Kelmendit “Gërshetime faktesh në përplasjet politke”, na tregon se Mitrovica është zona e betejave të mëdha, që kanë hyrë në histori si emblema e saj. Ajo është kapilari që lidh sakrificat mbinjerëzore të shqiptarëve të Kosovës në përpjekjet shekullore për pavarësi nga sundimi serb, është etaloni i besnikërisë dhe patriotizmit, ku çdo banor i asaj zone ndjehet krenar për identitetin e vet. Mitrovica është pjesa e zhuritur dhe e goditur rëndë nga okupatorët, por ajo është njëkohësisht edhe barrikada e rezistencës apo treguesi i qëndresës shqiptare. Ajo është djegur e mitraluar disa herë dhe burrat e pafajshëm të kësaj zone janë vënë me qindra herë para murit të pushkatimit të pushtuesve. Por trimat e kësaj toke, ku shkruheshin gjithmonë qartë vetëm fjalë lirie, mbi pellgjet e gjakut të luftës mbollën pemën e lirisë. Mitrovica nuk është dorëzuar asnjëherë dhe duke shtrënguar në trup një koleksion plagësh, kjo zonë ka rigjeneruar vetveten, duke u kthyer në fortesë të papushtueshme të qëndresës. Në Mitrovicë, ku kanë munguar historianët a shkrimtarët e mëdhenj, nuk kanë munguar komandantët e luftrave çlirimtare, heronjtë dhe dëshmorët, patriotët dhe nacionalistët, të cilët, të gjithë së bashku, zbukurojnë aureolën e Nënës Shqipëri. Vet Mitrovica nëpër shekuj ka mëkuar njerëzit e saj me vlerat e humanizmit dhe respektit, prandaj për këtë arsye secili banor atij qyteti, ndihet me fat që ishte bir i asaj treve të përvuajtur, por të lavdishme.

Duke shfletuar këtë libër, nuk është e vështirë të shohësh që Ramadan Kelmendi na shfaqet si një hero, jo vetëm i Kosovës, por i krejt çështjes shqiptare. Ai ka qënë një politikan i shkëlqyer, diplomat bashkëkohor dhe një gazetar për ta patur zili. Në shkrimet e tij në median e shkruar, si dhe në intervistat e dhëna, na rezulton një publicist skrupuloz, që nuk bënë kompromis me askënd para së vërtetës, para mbrojtjes deri në sakrificë të Mitrovicës në veçanti dhe Kosovës në tërësi, mbrojtës i shqiptarizmës. Një person që di të shkruaj, pa shumë ujëra në frazat e veta, problemor, i qartë në mendime, konkret dhe vizionar, gazetar që di të respektoj etikën, por që nuk i trembet kritikës, analist që u paraprin ngjarjeve dhe jurist mjaft i mirë i së drejtës. Stili i Ramadanit është i qartë, i saktë dhe ai anon nga lakonizmi, gjë që nuk është aspak e lehtë për t’ia universalizuar mendimet dhe idetë e tij. Për të shpërthyer kufijtë e kufizimeve provinciale, ai i ka dhënë rëndësi ndërlidhjeve në rrafshin kombëtar, duke cituar dhe thënie shumë të goditura të autorëve të mëdhenj botërorë që kanë qenë mjeshtra të materies historike. Nga kjo pikëpamje, ai ka konstruktuar një vepër të jetës, duke hedhur tej komplekset, duke u dhënë rëndësi çështjeve në dukje të vogla, prej të cilave strukturohet e madhja.

Si rrallëkush, ai nuk e kërkon të keqen te armiku i jashtëm, siç bëjmë shpesh ne, por te vetvetja, te bashkëatdhetarët e tij, te drejtuesit e pushtetit vendor, te deputetët, ministrat e kryeministrat e vendit të vet, te çdo qytetar shqiptar.

Në kohën kur grupet militare serbe ishin shtuar, militarizuar dhe egërsuar, Ramadan Kelmendi shpreh dhimbjen që ashpërsia e tyre ndihmohej nga spiunë shqiptarë, njerëz të paguar e të vënë në shërbim të Serbisë, për të dëmtuar vëllezërit e vet, çështjen e Kosovës, në shkëmbim të pagesave plot helm. Ai bënë publike në gazetën Rilindja dhe Bota sot, listën me 66 shqiptarë atdhetarë që duhej të vriteshin nga serbët, emrat të cilëve jepeshin po nga shqiptarë, ku bënte pjesë dhe vet Kelmendi. I njëjti fenomen që ka ndodhur edhe në Jug të Shqipërisë, në vitet 1914, kur forcat militare greke vrisnin, burgosnin dhe internonin parinë e fshatrave dhe të gjithë shqiptarët patriot që dëshironin të flisnin e lexonin shqip.

Ramadan Kelmendi kur shkruan nuk merr porosi nga askush. Nuk bënë si të tjerë që udhëzohen nga pronarë të mediave, krerë të institucioneve shtetërore apo edhe më keq akoma nga struktura antishqiptare. Ai shkruan me mendjen e vet, duke mos e shmangur për asnjë çast Mitrovicën dhe Kosovën. Në faqet e gazetave ai na jep të gjalla krimet serbe të vitit 1999, vrasjen e një numri të madh qytetarësh kosovarë, djegien e shtëpive, ndarjen e familjeve më dysh, duke krijuar dhimbje e mjerim për fatin e njëri tjetrit, ikjen e tyre refugjatë, vështirësitë e hasura dhe mbështetjen e gjetur te vellëzërit e tyre në Shqipëri.

Interesante janë takimet me përfaqësues të besimeve fetare dhe mendimet e shprehura prej tij para ndërkombëtarëve, ku kërkonte që Mitrovica të ishte shembull i paqes dhe stabilitetit në Kosovë dhe më gjerë. Duhej të ngrihej vetëdija fetare, morale e njerëzore. Por mbi të gjitha ishte e nevojshme të forcoheshin lidhjet me organizatat ndërkombëtare dhe mbi të gjitha të dënoheshin kriminelët për vrasjet e masakrat e bëra.

Ramadan Kelmendi e di mirë se pa ekonomi të stabilizuar, pa resurse natyrore dhe të ardhurat e nevojshme, një komb nuk mund të qëndrojë në këmbë. Prandaj, më 1 dhjetor 1999 në Kosova Sot, ai botoi artikullin, “Kush fiton betejën për Trepçen, fiton luftën për pushtet në Kosovë dhe Serbi”, të cilin e bazon në resurset e mëdha që rrjedhin prej saj.

Në shtypin e ditës, jo pak vend zënë shkrimet e Ramadanit lidhur me vazhdimin e spastrimit etnik në veri të Mitrovicës, tashmë me një metodë të re, të blerjes së shtëpive të shqiptarëve. Në vitet 2000-2005, ishin shitur rreth 100 shtëpi, gjë e cila e trishtonte Kelmendin. Edhe ai ishte banor i veriut të Mitrovicës, ku kishte një shtëpi 4-katëshe, të cilën ia kishin djegur, por nuk e braktisi. E rikonstruktoi sërish shtëpinë e vet dhe ndonëse serbët i afruan një shifër maramëndëse prej 980 mijë euro, nuk pranoi ta shiste. Ndaj kishte të drejtë të qortonte bashkëatdhetarët e vet, se duke shitur shtëpitë ndihmonin politikën serbe për të shpejtuar ndarjen e Mitrovicës dhe sabotuar politikën e Kosovës, që e donte qytetin shqiptar në veri të pandarë, ashtu siç kishte qënë historikisht. Shtëpitë bliheshin nga Qendra Kordinuese e Serbisë për Kosovën dhe nëse një shtëpi kushtonte 40 mijë euro, ata e 5-6 fishonin çmimin, pasi në to strehoheshin paramilitarë dhe roje të urës. Në kohën e sotme, të turbullt dhe të sodonizuar nga politika, të spekullimeve gjoja globaliste, kur zbehet fare nocioni i kombit dhe për rrjedhim, nocioni i krahinës dhe vendlindjes, Ramadani ndihet i tronditur. Ai e pranon eternitetin njerëzor, me kushtin e një sfide të vërtetë, të afirmimit të vlerave kombëtare, të krahinës dhe vendlindjes së tij, që ai iu përgjërohet. Ai e ka bërë këtë afirmim, sepse vetëm kështu mund të afirmohet vetë përpara lexuesit, i cili është shpesh i vështirë, plot kërkesa, dyshime, si dhe sqimatar, dëbatues dhe kriticist, që kërkon të vërtetën.

Ndërtimet masive serbe në veri të Mitrovicës, që bëheshin për strehimin e forcave esktremiste serbe, e shqetësonin shumë deputetin. Revanshin serb ai e bënte problem të shoqërisë kosovare, të plolitikës, kuvendit dhe organizmave ndërkombëtare, duke protestuar në shtypin e ditës, ndonëse reagimet herë ishin të mefshta dhe herë mungonin fare. Ai nuk mund të pajtohej me një gjendje të tillë, ndaj kritikonte autoritetet lokale dhe ato qëndrore, që nuk kishin bërë sa duhet për të ndalur aktivitetin serb në spastrimin e popullsisë shqiptare. Ndërtimi i pallateve në lagjen e Boshnjakëve vazhdonte pandërprerë, në një kohë kur politika kosovare nuk qe ngritur në nivelin e duhur për të tronditur opinionin ndërkombëtar dhe të detyronin të dërguarit e Europës të mbanin qëndrimin e duhur.

Kelmendi nuk pajtohej me konsiderimin e strukturave serbe të mbrojtjes si diçka e zakonshme, pasi forcimi i tyre synonte trembjen e shqiptarëve dhe detyrimin e tyre të zbraznin territorin, pasi vetëm kështu mund të shpejtohej procesi i spastrimit etnik. Shqiptarët që vazhdonin të jetonin në veri të Kosovës, po shiheshin nga të dy palët si qytetarë të dorës së dytë, në vend që Kosova të përqëndronte vëmendjen te ta dhe të nxiste të tjerët të bënin të njëjtën gjë.

Ramadan Kelmendi rezultonte deputeti që kishte shtruar më tepër probleme për t’u zgjidhur dhe pati dhënë mendime konstruktive. Fakti që Komuna e Mitrovicës nuk kishte riparuar asnjë shtëpi të djegur në veri, tregonte se ajo e kishte lënë atë jashtë dore. Për Kelmendin, kur krerët e Kosovës e shihnin që serbët blinin shtëpi shqiptarësh dhe shtonin ndërtimin e pallateve, duhej të mësonin nga veprimi i tyre dhe të investonin edhe ata në riparimin e shtëpive të djegura, të frenonin shitjen e banesave duke u gjendur në krah të njerëzve të gënjyer apo të frikësuar. Pavarësisht nga shkalla e lartë e varfërisë, nuk mund t’u falej shurdhësia dhe indiferenca e treguar përballë realitetit të bërë prezent nga Kelmendi me shokë. E në rrethana të tilla, Ramadani detyrohej të shpresonte te ndëgjegja qytetare, ndaj u bënte thirrje banorëve të Mitrovicës e krejt Kosovës, të votonin ata persona që nuk donin privilegje, por qëndronin mbi ligjin dhe nuk keqpërdoreshin.

Kemi të bëjmë me një politikan klasi, syrit dhe mendjes së të cilit nuk i shpëton asgjë. Është ndër të paktët që vëren gjithçka me sy analitik. Kritikon publikisht përpjekjet që bëheshin, gjoja pa dashur, për të shuar unitetin midis kombit të ndarë më dysh. Në prill të vitit 2000, në Kosova Sot, me artikullin “Çfarë i mungon ekspozitës 80 vjet paralament në Shqipëri”, ai evidenton mungesën e madhe të asaj ekspozite, që lidhej me trungun amë, mos ekspozenë e rezolutës së Kuvendit të Shqipërisë që e njihte Kosovën si shtet të pavarur, telegramet e personaliteteve politike dhe shkencore të shtetit shqiptar për këtë çështje, qëndrimin e Kuvendit të Shqipërisë ndaj luftës heroike të kosovarëve etj. Mungesa e tyre i shërbente politikës së përçarjes dhe çonte ujë në mullirin e politikës serbe.

Kelmendi si një intelektual i ndjeshëm, tërhiqte vëmendjen për mohimin e të drejtës së pensioneve për shqiptarët e Kosovës, si një veprim antinjerëzor, pasi mijëra njerëz nuk kishin të ardhurat më elementare për mbijetesë. Në shkrimin me titull “Pensionistët të mos i trajtojmë si lypsa”, në një kohë që NATO kishte mbi një vit në Kosovë, i bëhej apel politikës kosovare por dhe asaj ndërkombëtare, që ta vlerësonin këtë çështje si të dorës së parë, pasi kishte të bënte me dinjitetin njerëzor, me mbijetesën ekonomike.

Akti i vetvendosjes së shqiptarëve në Kosovë, në të cilin Ramadan Kelmendi ka qënë ndër aktorët kryesor, kryetar nderi i 2 korrikut 1990, e konsideron hapin e parë drejt pavarësisë, një rezultat historik të vetëdijes së popullit shqiptar. Duke nderuar 7 shtatorin, ditën e miratimit të Kushtetutës së Republikës së Kosovës në Kaçanikun Legjendar, ku ai ishte vet delegat, e konsideronte atë si përvjetorin e pavarësisë juridike, por ai nuk e sheh me vend për të festuar, pasi endërra e tyre ishte pavarësia. Ajo ishte një platformë e kombit kosovar, që shërbeu si bazë organizative e luftarake, për ndërkombëtarizimin e çështjes.

Përpjekjet e tij në hartimin e Statusit të Komunës së Mitrovicës, si kryetar komisioni, ruajtjen e tërësisë territoriale në mënyrë ligjore dhe përplasjet me grupin që shprehej pro heqjes së Zveçanit nga Statuti, tregojnë qartësinë e tij politike. Ai deklaronte në atë kohë se heqja e Zveçanit çonte në ndarjen e Mitrovicës, kur dihet që është territor i atij qyteti shqiptar. Heqja e tij nga statuti do të thoshte pranim nga ana e vet shqiptarëve, juridikisht dhe politikisht, të ndarjes së Mitrovicës.

Kelmendi si një person që i dhimbej Kosova deri në qelizë, nuk mund të pajtohej me punësimin e njerëzve që i kishin shërbyer Serbisë dhe lënien jashtë pune të shqiptarëve me kontribute të njohura për lirinë. Ishte për zhvillimin e konkurseve, ku të fitonte më i miri. Në gazetën Metalisti, 10 maj 2001, ai kritikonte diskriminimin në punësim, duke dhënë një shëmbull nga industria e akumulatorëve, ku nga 11 emra të punësuar, vetëm dy ishin shqiptarë. Në këtë kuadër, më 16 gusht 2001, në gazeta 55, ai botoi artikullin “Kush e fitoi luftën në Kosovë dhe kush e humbi”, ku ironizon veprimet spekulative dhe antikombëtare, pasi ata që nuk dhanë kontribut fituan beneficet, ndërsa ata që bënë sakrifica mbeten të papunë. Në Mitrovicë 93% e punëkërkuesve ishin shqiptarë. Në vitin 2008 Kelmendi pohonte se 63 mijë shqiptarë qenë të papunë. Në këtë kontekst, ai citon Abraham Linkolin, që thoshte: “Të jesh njeri i pandërgjegjshëm në veprimin tuaj, është tragjedi e juaj pesonale dhe e familjes që i përket, por të jesh politikan i papërgjegjshëm, nuk është më tragjedi personale, por tragjedi e popullit dhe shoqërisë që i përket”.

Në gazetën Koha Ditore ai kundështonte marrëveshjen për tjetërsimin e pasurisë së heroit Kombëtar, Isa Boletinit. Në nëntor të vitit 2007, Ramadan Kelmendi u kërkoi institucioneve të Kosovës të merrnin masa që rivarrimi i eshtrave të Isa Boletinit të bëhej në varrezat e fshatit të lindjes, Boletinit. Kërkonte të ristrukturohej kulla e Isës, të hapej rruga e vjetër dhe të asfaltohej ajo ekzistuese nga Mitrovica në kompleksin e kullave të Boletinëve.

Si intelektual dhe deputet ai kundështoi me forcë ndarjen e Mitrovicës mbi baza etnike. Ishte kundër intolerancës, mungesës së disiplinës, papërgjegjshmërisë. Në detyrën e kreut të LDK-së, dega Mitrovicë nuk pranoi që të legjitimohej ndarja e Kosovës me statut. Në mars të vitit 2002, shtypi publikoi apelin që ai u bënte strukturave më të larta të Kosovës për çështjen e integritetit politik, territorial, administrativ e juridik të Mitrovicës, pasi shqiptarët e njihnin Mitrovicën si qytet të lirë e të pandarë. Ai kritikoi në shtyp krerët e Kosovës që u shprehën pro krijimit të komisionit në veri të Mitrovicës. Gazeta Zëri, më 1 korrik 2002, tregonte se Kelmendi ishte kundër pjesëmarrjes së partive serbe në zgjedhjet lokale të Kosovës, të tetorit 2002, duke mos u pajtuar me vendimin e OSBE për pjesëmarrjen e tyre, pasi ishin parti të regjistruara në Serbi. Ai kishte hyrë në debate edhe me kryeadministratorin e Kosovës, Bernard Kushner, lidhur me shkeljen e të drejtave që u bëheshin fshatrave Kelmend, Boletin e Zhazhës të Mitrovicës, që jashtë vullnetit të tyre patën mbetur në varësi të Zveçanit. Fshatarëve shqiptarë u mohoeshin të gjitha të drejtat, edhe pse komuna në fjalë financohej nga Kosova. Madje edhe pasaportat u lëshoheshin me kombësi serbe. Ndaj në emër të LDK për Mitrovicën, në qershor të vitit 2003, ai kërkonte nëpërmjet gazetës Bota Sot, që të sigurohej e drejta e pronës, e ruajtjes së saj dhe trashëgimisë ligjore, e rregullave, transparencës dhe ligjit.

Nëpërmjet shtypit Ramadan Kelmendi ka sqaruar shkencërisht kuptimin gjeografik të Kosovës veriore dhe spastrimin etnik të shqiptarëve nga vitit 1941 deri në vitin 1999. Ai thotë hapur që Serbia nuk e ka fshehur asnjëherë tendencën e spastrimit. Në vitet 1941-1953 nga Mitrovica janë larguar me dhunë 5 135 banorë. Nga treva e Shalës shqiptare, duke u mohuar të drejtën e punës, mbrojtjen shëndetësore, atë sociale, shkollën, pensionin, serbët bënë që të largoheshin 21.783 banorë. Ai jep shkollat e djegura, shtëpitë, bagëtitë e rrëmbyera, mjetet e punës, bibliotekat e zhdukuara. Mbi 3001 shtëpi të djegura dhe 26.836 banorë të larguar në prag të vitit 1999.

Ramadan Kelmendi është shumë i vëmendshëm. Ai sheh dhe analizon çdo veprim të politikanëve kosovarë dhe atyre të huajë, qëndrimin e shoqatave dhe organizatave të ndryshme joqeveritare, të institucioneve apo individëve që angazhoheshin me problemin e Kosovës, duke e parë gjithçka në raport me çështjen kombëtare. E kuptonte që politika serbe gjente njëmijë e një mënyra për të realizuar qëllimin e saj. Kur Instituti Europian për Stabilitet bëri propozimin e ndarjes së qytetit të Mitrovicës, pra pjesa veriore të kalonte me komunën e Zveçanit, ai dha alarmin për një rrezik serioz që e kanoste Mitrovicën. Kjo shoqërohej me masa të tjera shtrënguese nga ana e serbëve, pasi shqiptarët që ishin larguar nuk po i lejonin të ktheheshin sërish në pronat e tyre, duke u mohuar të drejtën e banimit në vendlindje, duke cënuar dukshëm unitetin etnik të rajonit të Mitrovicës.

Mos zgjidhjen e çëshjes së Mitrovicës, ai e shihte si bazë për destabilitet, se pa Mitrovicën nuk mund të kishte Kosovë, nuk do të plotësoheshin standartet e kërkuara. Deputeti Kelmendi nuk kishte qetësi, nuk mund të pushonte në plazhe kur vëllezërit e tij në Mitrovicë përjetonin pasigurinë. Në një nga seancat parlamentare, kur u deklaruan pushimet e sezonit dhe deputetët mendonin të zgjidhnin vende të bukura bregdetare, Ramadani befasoi tërë opinionin publik, duke deklaruar se nuk do të pushonte por do të qëndronte mes qytetarëve të Mitrovicës, në shërbim të tyre. Ngritja e problemeve lidhur me padrejtësitë që u bëheshin shqiptarëve të Mitrovicës shihej si obligim qytetar. Shqiptarët duhet të jetojnë aty ku kanë pronat pa dallime etnike e fetare.

Më 3 dhjetor 2006 ai i kërkoi Kuvendit të Kosovës të miratonte një rrezolutë të veçantë për Mitrovicën. Nuk duhej harruar që para lufte Mitrovica kishte 76% të popullsisë shqiptare, ndaj popullsia e dëbuar nga trojet e veta duhej të kthehej sërish përtej lumit Ibër, ku banonte në shekuj.

Më shtator 2006 Kelmendi u kërcënua për të mos kandiduar si kryetar i LDK por në 3 shkurt 2007, u bënë zgjedhjet dhe ai fitoi sërish.

Sipas tij decentralizmi politik i Kosovës ishte konceptuar vetëm si nevojë etnike serbe, kur duhej parë si proces i lehtësimit ekonomik. Kjo bëri që komunat me shumicë serbe të mos njihnin autoritetet qëndrore të Kosovës, nuk përmbushnin obligimet buxhetore, aplikonin ligjet serbe, vulat dhe simbolet e alfabetit serb. Për këtë, Kelmendi ngarkonte me përgjegjësi Ministrinë e Punëve të Brendshme të Kosovës, Ministrinë e Drejtësisë dhe atë të Pushtetit Lokal. Plani i decentralizmit bazohej në përvojën e demokracive të zhvilluara, por nuk përshtatej me kushtet e Kosovës.

Në kohën kur Kosova shpalli pavarësinë e u bë shtet më vete, Kelmendi trajtonte në shtyp praktikën që duhej ndjekur për shqiptarët e Kosovës që mund të bënin ankim në Gjykatën e Strasburgut, për çështjet e genocidit të ushtruar mbi të, të dëmtimeve, përvetësimeve dhe të drejtës së pronësisë.

Regjistrimi i popullsisë ai kërkonte që të bëhej mbi bazën e kriterit të së vërtetës. Ata shqiptarë që ishin larguar me dhunë nga veriu, duhej të ktheheshin sërish, të regjistroheshin po në veri, pasi ai ishte trualli i tyre. Para vitit 1999 aty ishin 83% e popullsisë shqiptare, ndërsa në vitin 2011 vetëm 20%. Ai shqetësohej pse krimet serbe nuk po i dënonte askush. Kritikonte mefshtësinë e politikës së jashtme për lobim, pasi ata që ngarkoheshin me punë të tilla shihnin vetëm për të pirë ndonjë kafe apo për të zgjidhur probleme të biznesit personal.

Kelmendi është nga të paktët që ka ngritur zërin kundër paraqitjes së Kosovës si një vend me numër të madh etnish, kur në të vërtetë pakicat ishin të papërfillshme. A duhet të quhej Kosova multietnike, kur 93% e popullisë ishte shqiptare? Padyshim që jo. Politika kosovare u ndikua nga presioni i jashtëm, qofshin ata dhe individ të dërguar me mison. Duket se mbi ta ka patur më shumë efekt politika serbe, së cilës i interesonte kjo larmi e paqënë etnish. Edhe këtë veprim Kelmendi e shihte si qëllim dashakeq të serbeve por dhe të ndonjë përfaqësuesi të ndërkombëtarëve, që mendonin se në këtë mënyrë mund të zbutej klima me pakicat etnike.

Të gjithë duhet t’i hedhim sytë te Mitrovica. Pa Mitrovicë nuk ka Kosovë. Politika shqiptare dhe ajo kosovare të mos e ndajë për asnjë moment Mitrovicën nga axhenda e punëve diplomatike. Mitrovica është e shenjtë dhe e shtrenjtë, në radhë të parë sepse është shqiptare, por edhe sepse ka derdhur shumë gjak, edhe sepse ka resurse të mëdha natyrore, ka ujë të bollshëm që i duhet Kosovës. Sot në Europë ka vende që kanë prodhuar shumë kështjella, por pak heroizma. Ka të tjera vende që kanë nxjerrë shumë historianë, por pak histori. Dhe kjo ndodh për disa arsye. Por shkaku i parë ka të bëjë me faktin se në vet zonat e tyre mungojnë epopetë e luftrave legjendare ose për faktin tjetër se nëpër Europë sot kultivohen më shumë biznesmenë se sa heronj. Ndërsa me Mitrovicën ka ndodhur e kundërta. Ajo ka prodhuar gjatë shekujve shumë dëshmorë dhe pak historianë, shumë epope lufte dhe gjaku por pak faqe librash, ku brezat të shikojnë të pasqyruar identitetin e tyre. Dhe sipas një analize të thjeshtë, shkaku është se heronjtë janë trima të çartur në luftë, por tepër të urtë e modestë pas luftës, pra në kohë paqeje.

Kaluan 100 vjet nga momenti i copëtimit të Kosovës prej Fuqive të Mëdha në Konferencën e Ambasadorëve të Londrës 1913. Po ato fuqi që firmosën copëtimin, duket se u bindën për veprmin e gabuar. U ndërgjegjësuan se pa zgjidhur çështjen shqiptare nuk mund të ketë qetësi në Ballkan. Kjo duhet vlerësuar. Të bashkohemi dhe të punojmë për bashkimin, pasi këtë mund ta bëjnë vetëm shqiptarët. Të tjerët janë gati të bëjnë sehir dhe punojnë që t’u thonë të mëdhenjëve: “E kini gabim, ai komb nuk bëhet”.

Të mësojmë nga jeta dhe veprae Ramadan Kelmendit. Libri i tij është një kontribut i madh për historiografinë shqiptare. Ai duhet të studiohet nga politikanët dhe t’u shërbej si udhërrëfyes për mbrojtjen e çështjes kombëtare. Të analizohet nga historianë, psikologë, sociologë e të tjerë dhe të shërbejë për hartime planesh e platformash në dobi të kombit. Në rikonceptimin e historisë duhet patur me të drejtë një shërim nga dogmat. Ka ardhur koha që të shohim faktet historike në autonominë e tyre, të mos politizohet historia. Gjërat duhen thënë ashtu siç kanë qenë. Historia nuk mund të jetë shërbëtore e politikës. Mund të ketë ndonjë diskutim, por nga diskutimi nuk vjen asgjë e keqe. Janë burimet historike që hulumtohen, që hedhin dritë mbi ngjarjet, të cilat nuk ka askush të drejtë t’i kanunizojë. Dhe më kryesorja duhet parë thelbi, që lidhet me pikënisjen dhe përfundimin e historisë. Ka rëndësi kriticizmi pozitiv. Duket se kjo provë është përballuar nga Ramadani.

Të jetë e qartë për këdo se nuk është Ramadan Kelmendi ai që ka nevojë për Shqipërinë, por është shoqëria shqiptare, kombi shqiptar, që ka nevojë për jetën dhe veprën e tij. Kemi nevojë për të patur sa më shumë Ramadan, pasi shprehja e Sami Frashërit, gati një shekull e gjysmë më parë, është aktuale edhe sot: “Shqipëria do të bëhet kur shumica e shqiptarëve të bëhen shqiptarë”.

Ramadan Behram Kelmendi-atdhetari i shquar kosovar dhe Çamëria

March 2, 2014 by dgreca

Ne Foto:Nga promovimi I organizuar ne Tirana International Hotel-Paneli drejtues/

Nga Arben KONDI/

Dëshiroj të them qysh në fillim, se kur kam mbaruar së lexuari librin “Gërshetime faktesh në përplasjet politike”, jo vetëm jam befasur me kontributin atdhetar të zotit Ramadan Kelmendi, por sinqerisht më ka ardhur keq që nuk kam pasur rastin ta njohë nga afër këtë figurë të ndritur të lëvizjes sonë kombëtare. Pra, faleminderit familjarëve të tij, motrës Emine, të shoqit të saj, zotit Behxhet, si dhe mikut tim të vyer, legjendës së Radios “Kosova e Lirë”, profesor Nusret Pllanës që bënë të mundur të njoh me rrënjë këtë figurë të shquar të popullit tonë. Theksoj me bindje të plotë se Ramadan Behram Kelmendi e shkriu jetën jo vetëm për Mitrovicën, jo vetëm për Kosovën, por për mbarë Shqipërinë etnike, duke përfshirë këtu edhe vendin e origjinës sime, Çamërinë që për dhimbje edhe sot e kësaj dite mbetet vërtet në robëri, veçse jo pa shpresë. Për Ramadanin këtu u fol gjerë e gjatë. Parafolësit e mi të nderuar e krijuan të plotë portretin e tij politiko-atdhetar. U tha këtu se ai u rrit në Mitrovicë dhe shpejt u bë një ndër veprimtarët më të rëndësishëm të saj. U tha se Ramadani ishte një ndër deputetët kryesor që më 2 korrik të vitit 1990, mes një shtetërrethimi të egër serb shpallën deklaratë kushtetuese të Kosovës. U tha gjithashtu se ai ka qënë përsëri ndër ata deputet pararojë, që megjithëse të ndjekur hap pas hapi nga policia sërbe, më 7 shtator po të 1990 u mblodhën në Kaçanik dhe miratuan një zëri Kushtetuta e Republikës së Kosovës që në thelbin e saj simbolizonte vetë Pavarësinë. U theksua po ashtu se Ramadani u zgjodh nënkryetar i këtij forumi të lartë e të nderuar. Më pas i detyruar prej ndjekjes e përsekutimit të pandërprerë të UDB-së hidhet për të vepruar në Perëndim e në Shqipëri. Me fillimin e luftës së UÇK-së rikthehet sërish në vendlindje. Shpejt bëhet përkrahës dhe mbështetës i saj. Madje Ramadani ka qënë me fat pasi ka pasur rastin të takoj në Prekaz vetë komandanitn legjendar të UÇK-së, Adem Jasharin, që për mua është figura e dytë e shqiptarëve pas heroit tone kombëtar Gjergj Kastriot Skëndërbeut. Pas luftës, Ramadan Kelmendi zgjidhet sërish deputet i Mitrovicës për disa legjislatura rrjesht në kuvendin e Kosovës. Si rrallë kush, në Kuvendin e Kosovës së lirë, ai do vazhdojë të luftojë me mish e me shpirt për bashkimin e qytetit të ndarë. Mbetja e ndarë e Mitrovicës sikur coptoi, sikur e ndau në dysh vetë zemrën e tij. Pra, me pak fjalë e për të mos u zgjatur më shumë, parafolësit e mi të nderuar e skicuan të plotë figurën e atdhetari të spikatur. Por, diçka mbeti këtu pa u theksuar mirë, pa u zënë ashtu siç duhej me gojë. Lidhja e Ramadan Kelmendit me Çamërinë martire. Sinqerisht jam emocionuar kur mësova se në vitin 1993, Ramadani e ka vizituar ilegalisht të gjithë Çamërinë që nga Filati e deri në Prevezë. Dhe me siguri atij i ka rënkuar shpirti thellë, i është ngjethur mishi keq kur ka parë ato qindra e mijra shtëpi gërmadha që edhe sot e kësaj dite, pas plotë 70 vitesh mbeten dëshmitarë tipikë të genocidit grek ndaj popullit shqiptar të Çamërisë. Theksoj me bindje të plotë, se ky genocid as më shumë e as më pak është identik me genocidin e kryer nga Sllobodan Millosheviçi në Kosovën e vitit 1999. Ramadanit, me siguri kur ka ecur nëpër kalldrëmet e qyteteve të Camërisë, si në Pargë, në Paramithi, në Margëlliç, në Gumenicë apo në Filat, i janë bërë të gjalla krimet e Napolon Zervës që krejt ndryshe nga Sllobodan Millosheviçi ende mbetet i pa dënuar për krime lufte ndaj njerëzimit. Në Çamëri, Ramadani ka ndjerë ulurimat e nënave apo grave çame të vrara apo të përdhunuara pa mëshirë prej andartëve grekë. Ka dëgjuar të qarat e fëmijve të mbetur jetim. Ka parë foshnje majë bajonetava që kullonin qumësht e gjak bashkë. Ka parë pleq e të rinjë përmbys përmbi trotuarë. Ka parë tymë e flakë. Ka parë porta të shqyera. Ka parë ullinjtë shekullorë që rrëzonin tokës së përgjakur kokrrat e tyre si pikëza të mëdha loti. Ka parë bisha, vampirë dhe jo njerëz që endeshin udhëve e rrugicave të qyteteve apo fshatrave çame të etur për të pirë gjakun e shqiptarëve. Dhe pikërisht kjo vizitë në Çamëri do e bënte Ramadanin të lidhej edhe me fort me këtë pjesë të pushtuar të kombit tonë. Ky fakt, kjo e vërtetë do të bjerë menjëherë në sy në intervistat apo shkrimet e tij nëpër gazetat apo mediat e Shqipërisë dhe të Kosovës. Kështu në një intervistë me gazetarin e mirënjohur çam Hiqmet Zane, në 2 maj të 1999, në gazetën “Albania”, Ramadani duke folur rreth genocidit serb në Kosovë do të heqë një vijë paralele mes tij dhe genocide grek të kryer nga Zerva në Çamëri në verën e 1944. Kurse një ditë më vonë në Radio Televizionin Shqiptar, ai do të theksojë se “Kjo që po ndodh me shqiptarët e Kosovës është vazhdim i pastrimit etnik i filluar qysh në vitet 1876-77 që nis në Toplicë, i vazhduar më tej në vitet e Lidhjes Shqiptare të Prizërenit, më tutje me shpërnguljet e dhunshme e të një pas njëshme të shqiptarëve nga mbarë hapësira e tyre etnike në vitet 1912, 13, 52, 53, 68, pa harruar këtu kurrsesi genocidin ndaj Çamërisë në vitet 44-45”. Ndërsa më 12 maj, në gazetën 55, në një artikull të fortë të titulluar “Përse Kosova mund të jetë një shtet i pavarur”, i cili ribotohet pak ditë më vonë edhe në gazetën Albania, Ramadani sërish nuk ka për ta harruar as Shqipërinë etnike e as plagën e saj më të dhimbshur Çamërinë martire. Ndërkohë që me 19 qershor 1999, në gazetën, “Çamëria- vatra jonë amtare”, organ i shoqatës atdhetare patriotike Çamëria, Ramadan Kelmendi do të botojë një shkrim interesant me titull ‘Genocidi grek ndaj Çamërisë, simetri e shëmtuar e shovinizmit serb në Kosovë”. Në këtë artikull tronditës, Ramadani jo vetëm që i sheh si të njëjta këto dy genocide, por hedh idenë se është çasti më i përshtatshëm për një bashkim të mundshëm kombëtar. Edhe në këtë rast, Ramadani nuk gabon në parashikimin e tij. Dy luftrat e më vonshme të shqiptarëve në luginën e Preshevës dhe në Iliridë e vërtetetuan si të drejtë idenë e tij. Por shprehja e dashurisë së pakufishme e Ramadanit Kelmendit ndaj Çamërisë arrin pikën e saj më të lartë më 29 maj 1999, kur ai mes një letre të hapur në gazetën “55” do të kërkojë të bëhet anëtar i komunitetit çam. Kërkesa e tij plotësohet menjëherë dhe kështu me 11 qershor 1999, nëpërmjet një mbledhje solemne, drejtuesit e organizatës atdhetare patriotike Çamëria e pranojnë Ramadanin anëtarë të saj. Pra, që nga moment, Ramadani Kelmendi është sa shqiptarë i Kosovës e po aq edhe i Çamërisë. Ndërkohë që Çamëria, të cilën Ramadani e deshi aq shumë mbeti dhe mbetet edhe sot e kësaj ditë plaga që rrjedh gjak prej trupit të kombit shqiptar. Kjo jo thjesht për faktin e njohur e tragjik të mbi 200 000 çamërve mysliman që jetojnë të përzënë me dhunë larg vatrës së tyre amtare, por edhe të mijëra e mijëra çamëve të krishterë, sivëllezërve tanë të një gjuhe e të një gajku, të cilët edhe sot e kësaj dite që prej Filatit e deri në Prevezë kanë frikë të shprehen në gjuhën e nënës, në gjuhën amtare pasi grushti i egër i shtetit diktatorial nacinalist grek do të binte mbi ta pa mëshirë. Lëre më pastaj të mendohej për hapjen e ndonjë shkolle shqipe apo ndonjë gazeta në gjuhën kombëtare. Sidoqoftë, populli ynë i vuajtur, por tejet fisnik ka një shprehje të vyer kur thotë se guri i rëndë rrokulliset e rrokulliset, por një ditë patjetër do ta zërë vendin e vet. Dhe për këto Kosova është treguesi me i qartë. Faleminderit Ramadan Kelmendi! I përjetshëm i qoftë kujtimi atdhetar! Faleminderit edhe ju të pranishëm të nderuar!

Kuvendi i Lezhës, monument i kujtesës historike të shqiptarëve

March 1, 2014 by dgreca

Koment nga Kryetari i Bashkisë Lezhë, Viktor Tushaj/

Lezha, megjithëse, një qytet i njohur që në lashtësi, si qender administrative, me vazhdimësi të jetes urbane, nyje e rendesishme tregëtare e ushtarake në kryqëzim të rrugëve të principatave, gjithmone është njohur dhe identifikuar si qytet i Kuvendit dhe Beslidhjes së parë të Shqiptarëve .Në këtë qytet, 570 vjet më parë, në mars të vitit 1444, u zhvillua Kuvendi i Kombëtar, ku lindi Besëlidhja e Lezhës, një lidhje politiko-ushtarake, si aleance e princerve shqiptare kunder pushtimit otoman. Ne kulm të mesjetës, kur retë e zeza të pushtimit otoman kërcënonin me luftë shkatërrimin dhe asimilimin e qytetërimit shqiptar dhe europian, u shfaq në skenen historike si protagonist, kalores, komandant legjendar dhe politikan i spikatur Gjergj Kastrioti – Skenderbeu.

Shfaqja e Skendebeut ne historine e Arberise dhe Europes u realizua ne rrethana te favorshme te krijuara ne fund te vitit 1443 ne juglindje te kontinentit, ku rezistenca e armatosur e popujve kunder perandorise otomane kishte arritur suksese historike.Kur Huniadi në fund te vitit 1443, kapërceu Moraven dhe sulmoi në befasi ushtrinë turke, një grup prej 300 kallorësish shqiptarë me në krye Gjergj Kastriotin iu shmangen luftes për të marrë rrugen drejt perendimit në vijen e vjeter Egnatia duke kaluar në grykë të Vardarit, në Dibër dhe Mat për të ndaluar në Krujë kryeqendren e Kastrioteve. Atë dite, Huniadi pat thënë: E fitova betejen në çastin që Gjergj Kastrioti kthente kalin e tij drejt Arbërise”.

Me të hyrë në Krujë Gjergj Kastrioti, hoqi rrobat e komandantit turk dhe veshi rrobat e princit të Krujes, ndërroi fenë për të marrë mbeshtetjen e Europes dhe Papatit, futi nën sundim kështjellat që i paten lënë të parët, duke vene ne vend autoritetin dhe influencen e familjes së Kastriotëve në trojet e Arbërit.

I rritur e arsimuar në oborrin e Sulltanit, njohës i forces dhe dredhive të perandorisë, ishte i bindur se pa aleatë të brendshem dhe të jashtëm nuk mund të ndalohej superfuqia ushtarake e kohes. Në rradhë të parë mendoi të organizonte bashkimin politik e ushtarak te shqiptareve për t’i bërë ballë invazionit otoman.

Ai thirri në Lezhë Kuvendin e krerëve shqiptarë të principatave.

Prijësit shqiptarë, deri atëhere të përçarë dhe në luftë në mes tyre më shumë se sa kunder pushtuesit otoman, e pranuan thirrjen e Skendërbeut, të bindur tashmë se kishte ardhur koha dhe ishte shfaqur njeriu që mund të udhëhiqte popullin dhe mund të drejtonte kryengritjen e armatosur kunder perandorise osmane me sukses të padëgjuar deri atëherë.

Në katedralen e Shënkollit në Lezhë, për herë të parë në histori u ulen bashkë, Nikoll Dukagjini e Lek Zaharia, Gjergj Araniti e Theodhor Muzaka, Gjergj Balsha e Pjeter Spani, Lek Dushmani e Stefan Cernojeviç, të cilët moren vendime me vlera historike për popullin dhe trojet shqiptare.

Në Lezhë u hodhen themelet e shtetit te bashkuar arbëror, u vendos ngritja e ushtrisë së bashkuar të principatave dhe u bë bashkimi i financave. Në vend u krijua një konfederatë principatash të pavarura. Kuvendi pati rol transformues në jetën e arbërve të mesjetes, ndikim evident ne zhvillimet historike te mëvonshme, dhe kontribut të pa zevendesueshem nëe formesimin e identitetit tonë kombëtar.

Kuvendi i mbledhur në Lezhën shqiptare, dikur Kryeqendra e Dukagjinëve tani nën Venedikun, ishte edhe garanci per Republikën për paqe e miqësi nga ana e Skenderbeut, principatave shqiptare dhe ushtrise se bashkuar te Arberise. Nga ana tjetër kënaqte Dukagjinët të cilët kishin qenë zotëruesit e mëparshëm të ketij qyteti.

Barleti thotë se Gjergj Kastrioti iu drejtua krerëve te principatave: “ Ejani, pra, kryetrima, merrni harkun dhe mbroni me lavdinë më të madhe atdheun, gratë, femijët dhe të mirat tuaja, silluni atyre qetësine e vertetë të lirisë”.

Gjergj Kastrioti – Skënderbeu, doli nga Kuvendi i Lezhes prijës i ushtrisë së përbashkët dhe udheheqes i Lidhjes me nje ushtri nga i gjithe vendi i gatshem për betejat e ardhshme, pasi prijësit e arbërit tashme i kishte venë në besë.Ai realizoi Beslidhjen e Lezhes, beslidhjen e pare shqiptare, i dha jete shtetit të njohur e të Arbërit, organizoi dhe udhehoqi kryengritjen e armatosur, ku u farketua shpirti dhe krenaria e tyre, filloj të shkruhej epopeja historike e popullit shqiptar.Gjon Muzaka, nje nder bashkëpunëtorët e bashkëluftëtarët e Skenderbeut thote : “Pak kohe pasi u bë kryegjeneral i princave të Shqipërisë, pati ndër mend të bëhët zot i tërë vendit”.

Deri në Kuvendin e Lezhës Skendërbeu ka qenë vetem një ushtarak. Fjalimi i tij apologjik i politikes se luftes dhe organizimit të kryengritjes së armatosur, , vendimet qe mori ky kuvend, dhe ngjarjet që e pasuan, treguan se Ai tashmë ishte edhe një politikan e dorës së parë dhe strateg ushtarak i klasit të lartë.

Në Lezhë Gjergj Kastrioti vuri themelet e pushtetit të tij jo vetem ushtarak por edhe politik e më gjerë. Këtu ai u bë kryegjeneral e ushtrive të bashkuara dhe u hodhen themelet dhe hapi i pare i lidhjes kombëtare.

Pas kuvendit, Lezha u kthye në qendren diplomatike te Arbërise mesjetare. Pas lidhjes së Lezhës, Skendërbeu dhe Arbërit do të luftonin tani e mbrapa jo vetëm për të mbrojtur pavarësinë e atdheut të tyre por për të shpëtuar nga kërcënimi islam qyteterimin e europian. Arberia e projektuar prej Gjergj Kastriotit do te ishte pjese e Europes.

“Gjergj Kastrioti me luften e tij per nje çerek shekulli me rradhe mbajti në balancë fatin e sinisisë ballkanike” – thekson Noli.

Shqiperia nën udheheqjen e Skenderbeut u bë kryeqendra dhe fusha e veprimeve ushtarake të krishtërimit europian kunder kryefuqise turke. Europa kishte shpresa të mbaronte me shpaten e Skendërbeut atë që nuk mundi ta bëjë me armët e saj në Marice me 1362, në Kosovë me 1389, në Nikopoli me 1396 dhe në Varnë me 1444. Në betejat historike që zhvilloi e fitoret e mëdha që korri në fushëbeteje në të katër anët e tokës së Arbërit që nga Torviolli në Berat e Moglicë, në Krujë , Danjë e Sfetigrad, në Albulenë, Vajkal e Preze, Skendërbeu mori nderimet më të mëdha tëe Papatit dhe Europes si kryegjeneral i perendimit kunder Turqise.

Beslidhja e Lezhes ishte veç te tjerash nje akt emancipimi i princerve shqiptarë, tregues i ndikimit te ideve te rilindjes në shoqërinë dhe realitetin shqiptar të mesjetës. Kuvendi i Lezhës, hodhi themelet e bashkimit kombëtar dhe çoi përpara zhvillimin ekonomiko-shoqëror të vendit drejt nje shteti të njësuar feudal shqiptar, te cilin e impononin kushtet historike. Kuvendi i Lezhës, ka mbetur perjetë një pike referimi e model organizimi ië rendit juridik dhe shoqërise shqiptare në histori. Ajo përbën një kapitull të lavdishëm të historisë sonë dhe asaj europiane.

Ky kuvend ka frymëzuar në shekuj luftrat për liri, perpjekjet për progres dhe kuvendet për bashkim të popullit tonë. Ai frymëzoi Kuvendet e Besëlidhjet e Shën Mërisë në Mat (1594), Kuçit (1614),Te Arberit, me 1703, Janinës (1820), Beratit (1828), të Prizrenit (1878), të Pejës (1899), të Ferizajt (1908, Kongresin e Manastirit 1908, të Greçës (1911), të Junikut (1912), të Sinjës (1912), të Ferizajt (1912), Kuvendin e Vlores 1912, Kongresin e Lushnjes 1920, të Bujanit (1943-1944), Pezes, 1942, e deri tek kuvendet e pajtimit te gjaqeve te cilet kane patur per baze Kuvendin e Lezhes. Kuvendi i Lezhës mbetet modeli i bashkimit të shqiptarëve i bashkëpunimit në mes tyre për zhvillimin e vendit drejt progresit.

Mesimet e ketij Kuvendi jane te rendesishme edhe sot, veçanarisht kur vendi ynë përballet me sfida të reja drejt integrimit në strukturat evropiane.

Kontributi i Ushtrive te Bashkuara te Lidhjes se Lezhes nen udheheqjen e Gjergj Kastriotit, ne shekullin e 15 dhe kontributi i pamohueshem i tyre ne mbrojtje te qytetërimit europian është një këmbanë që bie edhe në kohe paqeje dhe që vjen si mesim nga historia.

Në kohën që Shqipëria është në një proces të pakthyeshem integrimi në BE dhe pret marrjen e statusit të vendi kandidat, duhet marrë në konsideratë edhe kontributi i vyer i popullit shqiptar gjate historisë, i cili në një periudhë të errët të Europes, vuri në rrezik të gjithë ekzistencen e tij në mbrojtje të këtij qytetërimi.

Mësimet e Kuvendit të Lezhës e vendimeve të tij, modeli i bashkimit dhe mënyra e bashkëpunimit, janë kurdohere si pike referimi për ndërtimin e së tashmes dhe së ardhmes sonë të përbashkët.

GJAKU I TYRE SHENJTËROI THEMELET E LIRISË

March 1, 2014 by dgreca

Shkruan: Shaban Cakolli/Në jetë nuk ka vepër më madhështore se ajo e çlirimit të atdheut.Kjo ishte ëndrra shekullore e shqiptarëve,ëndërr të cilën nëpër shekuj nuk e përjetuan shumë shqiptarë,edhe pse dhanë gjitha veprat gjeniale të qëndueshmërisë dhe sakrificave.Shqiptarët u pushtuan nëpër shekuj nga pushtues të ndryshëm,por kurrë nuk rreshtën së vepruari për të dalur nga kthetrat e robërisë.Ata u organizuan në forma të ndryshme,u bashkuan rreth lëvizjeve dhe grupeve patriotike.Lëvizja e tyre ishte lëvizje Revolucionare për Bashkimin e Shqiptarëve. Kjo Lëvizje nuk kishte qëllim vetëm çlirimin e Kosovës,por bashkimin e gjitha copave të shkëputura të atdheut në një shtet të vetëm me të gjithë shqiptarët,në shtetin natyral,shtet ky të vetmin që e njohin epokat dhe historia.Dihet sot se 17 shkurti për ne shqiptarët ka vlerën e vet,por çlirimi i Kosovës nuk e përmbushë vizionin e plotë të lirisë shqiptare,shumë shqiptarë ende të shkëputur nga trojet e tyre lëngojnë nën thundrat e sllavëve,kurse patriotët shqiptarë edhe sot ëndrrojnë të jenë aty ku ishim dikur në një trung,aty duhet sërish të jemi,deshi apo s´deshi dikush tjetër,synimi ynë ishte dhe mbetet bashkimi i trungut shqiptarë,aty ku e njohin kohët e lashtësisë.Për të arritur deri te ky 17 shkurt i pavarësisë së Kosovës,u deshën njëqind vjet përpjekje ,sakrifica,burgosje,luftëra,dëshmorë.Gjenerata të tëra u flijuan e u sakrifikuan për çlirimin e Kosovës.Vendosmëria dhe dashuria për lirinë ishte e madhe për shqiptarët,ate nuk mundi të e ligështoj as dhuna e terrori serb,as arrestimet,burgosjet e vrasjet.Megjithatë në këtë kështjellë lirie qysh para një shekulli veprimtarë të devotshëm kanë vu gurë në bazën e themeleve të kësaj kështjelle.Kosova nuk do të ishte ajo e cila është sot,sikur të mos kishte simbole të qëndresës si Fazli Greiçevci,simbol i qëndresës dhe flijimit për flamurin kombëtar.Si simboli i rezistencës Metush Krasniqi i cili vdiq në burgjet serbo-sllave nga torturat e sigurimit shtetëror sllav,si Jusuf e Bardhosh Gërvalla dhe Kadri Zeka,Adem Demaçi,demostratat e vitit 1968,pranverat studentore të vitit 1981,greva e minatorëve të Trepçës,në mbrojtëje të pozitës kushtetuese të Kosovës,etj….Nga këto frymëzime atdhedashurie,qëndresa e sakrifica në gjirin e popullit shqiptarë lindi Ushtria Çlirimtare e Kosovës,e cila ishte kryevepër e përpunimit të idesë së lirisë,mekanizmi më i fuqishëm për të iu kundërvënë makinerisë administrative,politike,diplomatike,policore dhe ushtarake të Beogradit.UÇK-ja,doli nga thellësia e vullnetit të popullit,u bë ushtri moderne dhe e pamposhtur,nga se me mish e shpirt qytetarët u përcaktuan për të i dhënë fund shtypjes,djegieve,reprezaljeve dhe jetës nën robëri.Legjendë shquhen Jasharajt të cilët çmimin e lirisë e paguan me jetë të tëra,duke u flijuar me heroizëm të pashoq në themelet e lirisë së Kosovës.UÇK-ja, bashkoi të gjithë shqiptarët për lirinë e Kosovës,përhapi zjarrin e lirisë kudo,por jo vetëm kaq,ajo bashkoi gjithë botën demokratike në mbështetjen tonë,nga ky bashkim lindi kjo liri që po e gëzojmë sot Liria e shtrenjët e Kosovës.Çlirimtarët janë ata para të cilëve duhet të përkulemi burrërisht,si Adem dhe Hamzë Jasharaj,Hajredinajt,Salih Çeku,Agim Ramadani,Basri Canolli,Fehmi e Xhevë Lladrofci,Mujë Krasniqi,Beqir Gashi,e një vig i gjatë dëshmorësh,të cilët ranë me heroizëm të pashoq,të cilët janë të pavdekshëm si dhe energji e fuqi për të ardhmen.Ky 17 shkurt i vitit 2008,ndërroi historinë e këtij vendi,Kosova e përvuajtur u bë shtet i pavarur dhe sovran.kjo ëndërr e jona e madhe,u realizua nga sakrificat e mëdha të popullit,të luftës së lavdishme të UÇK-së,bijët e së cilës i kujtojmë me krenari dhe epitet.Kësaj radhe do të kujtojmë një strateg të madh e të fuqishëm i cili me guximin,trimërinë dhe gjakun e vet hyri në historinë kombëtare të atdheut shqiptarë Basri Canollin. Basri Canolli,i lindur e rritur në fshatin Marec,në lagjen Canaj,fshat ky më i madhi i komunës së Prishtinës,rrjedh nga një familje bujare me tradita atdhetare,familje kjo që shumë kohë më herët ishin përcaktuar në rrugën e lirisë për çlirim nga okupatori.E kam njohur kur isha si fëmijë babain e Basriut,Halil Canollin,një burrë në sytë e të cilit lexohej krenaria,i cili atë botë kur ishte e ndaluar nga uzurpuesit që të flisnin shqiptarët vesh më vesh,ai Halili haptas dhe guximshëm në ndeja dhe oda propagandonte çështjen kombëtare.Këto gjëra shkojnë me traditë atdhedashurie,të cilët i mbanë ndjenja e lirisë.Këta njerëz kanë frymuar,jetuar e punuar që atdheu të rroj i lirë.I tillë ishte Shyt Mareci(Bislim Zeqiri)ky stërgjysh i Halil e Basri Canollit,një strateg i shquar i këtyre anëve,i cili me guximin dhe mençurinë e tij i bëri nderë këtyre trojeve kurse sllavo çetnikëve ua pat shtirë frikën në palcë,sapo vetëm emrin e tij kur e dëgjonin copëtoheshin me këmbë e kokë duke ikur.Po,Marevci ka nxjerrur nga gjiri i vet burra të guximshëm e të mençur,që zemra dhe shpirti gjithnjë u kanë punuar vetëm për atdheun.Basri Canolli,po rritej në kohën kur kombi ynë po shkatërrohej përditë e më shumë,po ndahej e coptohej,shqiptarët po ndiqeshin,vriteshin e burgoseshin,po i shpërngulnin sllavët me dhunë nga tokat e të parëve tanë,andaj duke u rritur Basriu po e kuptonte se nuk ka gjë më e ndershme dhe më demokratike se çlirimi i atdheut nga pushtuesi sllav.

Basri Canolli-Shpendi. “ Basriu u angazhuar në luftën e UÇK-së që nga ditët e para të saj, e në veçanti prej themelimit të Brigadës 153 (ZOLL-i), e cila me veprimtarinë e saj luftarake mbulonte edhe Gallapin e Prishtinës, pra vendlindjen e Basriut. Basriu ishte njëri nga ushtarët e brigadës i cili shkëlqeu në të gjitha drejtimet. Aftësitë e tija ushtarake ishin të veçanta dhe thuase kishte edhe diçka të natyrshme. Ai drejtoi Njësitin për Intervenime të Shpejta në shumë beteja, ndër më të ashprat që i zhvilloi jo vetëm Brigada 153, por edhe në gjithë hapësirën gjeografike të Zonës Operativetë Llapit. Në të gjitha këto beteja, në ball të sulmeve si një zog shqiponje kush tjetër pos Basriut-Shpendit. Basriu kreu detyra me përgjegjësi të lartë dhe gjithmonë doli fitimtar. Jo vetëm ushtarët por edhe ne komandantët, ndjeheshim shumë më të sigurtë, kur në vijat e frontit e kishim pranë.Guximi dhe bujaria e Basriut ishte diçka e veçantë,ai ishte fjalë pak,ishte me karakteristika të veçanta,siguronte armë për luftëtarët,donte të ishte në frontin e parë të luftës,nuk kursehej,donte të ishte gjithmonë në vijën e zjarrit,ishte plot përkushtim dhe i disciplinuar.Basriu ka shkëlqyar kudo në veprimtarinë e tij,kishte vyrtyte,si atdhedashurinë, ndershmërinë,besën,guximin,ajo që e bënte të fortë ishte urrejtja e pakufishme ndaj armikut dhe tradhëtorëve,Kështu ai u gjend në shërbim të fuqizimit të kombit,u bë i dashur për miqët dhe shqiptarët kudo.Basriu qëndroj gjithmonë ballëhapur,krenar dhe i zdërvjellshëm para detyrave të atdheut,ashtu e mbaroi edhe luftën.Basriu kishte rënë në altarin e lirisë pas mbarimit të luftës.Dihet mirëfilli se në Komunën e Dardanës(ish-Kamenicë)ka pasur gjithnjë banda çetnike të cilat asnjëherë nuk kanë pasur guximin të na luftonin përballë,por gjithnjë na kanë vrarë tinëzisht e prapa shpine.Këto banda çetnike sërbe,pas nënshkrimit të kapitullimit,u përhapën nëpër fshatrat e Dardanës dhe prapa shpine po vrisnin shqiptarë intelektual,madje edhe barinjë,të cilët pasi i vrisnin prapa shpinës ua grabisnin bagëtinë e pasurinë duke shfrytëzuar kufirin e afërt me Sërbinë plaqkat i fusnin në Sërbi.Basriu kishte urdhërin nga komanda të spastroj këto fshatra nga bandat çetnike,të cilën Basriu e kryante me nderë dhe përpikmëri.Në fshatin Leshtar,afër Strezovcit,fshat ky i banuar kryesisht me çetnik sërb kishin zënë pritat të armatosur deri në dhëmbë,tinëzisht prapa shpine kishin zënë pritat dhe mizorisht e goditën Basriun,i cili qëndroi heroikisht dhe i pa thyar i goditur në ballë e krahëror,bie heroikisht më 18 qershor 199 në fshatin Leshtar,të Dardanës.Kjo do të ishte dita e përjetësisë të Basri Canollit,luftëtarit shembëlltyrë të UÇK-së.Rënja heroike me armë në dorë e Basri Canollit,nderoi Kosovën dhe mbarë trojeve shqiptare.Humbja e Basriut ishte një humbje e madhe jo vetëm për babë Halilin e nënë Selveten,por edhe një humbje e mbarë kombit,por edhe krenaria për prindërit,vëllezërit dhe miqët,krenaria e atdheut dhe kombit për një trim të atdheut,si ishte trimi i madh Basri Canolli.Lufta që filloj ai me shokët e vet,kërkonte flijime të shumta,ishte një luftë e cila bëhej me armiqët më të mëdhenj të kombit shqiptar,një luftë për jetë a vdekje,,një luftë vendimtare për fatin e kombit dhe atdheut.Kombi kurrë nuk do të e harroj veprën e lavdishme të atdhetarit tanë Basri Canollit,i cili me guxim e mençuri hyri në historinë kombëtare ushtari ynë besnik i atdheut.E nderuar do të jetë për jetë të jetëve familja Canolli,i nderuar dhe i kujtuar do të jetë emri dhe heroizmi i dëshmorit të kombit Basri Canolli.Lavdi i qoftë….(Ne Foto:LAPIDARI I DËSHMORIT BASRI CANOLLI-SHPENDI;NË STREZOVC)

PARADOKSET NUK KANË TË SOSUR…

March 1, 2014 by dgreca

Apologji për vete dhe për të tjerët/

NGA KRISTAQ TURTULLI/

‘Në qoftë se Hamleti kishte të drejtë, e vetmja përgjigje e Horacit ishte: të vazhdonte të zgjeronte limitin e mendimeve të Hamletit, pas goditjes prej shpatës së helmuar dhe vdekjes së tij, me fjalë të tjera të vazhdonte të ëndërronte…’Seç mu kujtua sot për shumë arsye një ngjarje në vitet e para të demokracisë… Mora shkas prej gjetjes së shtatores të përçudnuar të heroit tonë kombëtar Gjergj Kastriotit Skënderbeut. Prej indinjatës së thellë, të rrëzimit të bustit në Mitrovicë, të shenjtores botërore, të Nënë Terezës. Ndoshta dhe nga gjetja krejt rastësisht, në një parking, skeleti i mbretit të humbur të Anglisë, Rikardi i tretë.Në vitet nëntëdhjetë isha zëvendës president i shoqatës mbarë korçare: ‘Korça, Tradita dhe Progresi.’ Prej kryesisë së shoqatës u ngarkova të mbaja një kumtesë për traditën dhe familjet e mëdha korçare. Historiku, roli i tyre i rëndësishëm në themelimin e zhvillimin ekonomiko-kulturor të qytetit të Korçës si dhe nacionalizmi i spikatur e kësaj shtrese fisnike. Kumtesën e ilustrova dhe me foto të ndryshme të asaj kohe. Takimi u bë në sallën kryesore të bibliotekës së qytetit ‘Thimi Mitko’ dhe pjesëmarrja ishte mjaft e gjerë.

Kur dolëm jashtë prej sallës, në korridorin e bibliotekës, më afrohet një i njohur, e hiqte veten si historian, si shkrimtar dhe si demokrat i flaktë dhe gjasme me sinqeritet më thotë: ‘Më fal, por dua të them diçka, mu duk sikur folët pak si gjatë për familjet e mëdha.’ U ktheva dhe e vështrova me habi. ‘Kumtesa ime zgjati dhjetë minuta dhe shumë gjëra vetëm sa u preka përciptas!’ i thashë.‘Prapë, sidoqoftë…nuk është vetëm mendimi im,’ ngulmoi ai. Por unë nuk e lashë të vazhdonte: ‘E ata të tjerë, janë njëlloj si ty,’ i thashë dhe shtova: ‘Zotrote u lodhe! Ju keni dyzetepesë vjet që i keni bërë të njëmijë e një të zeza shtresës fisnike korçare. I keni shpronësuar, i keni flakur në kullat e hirit, burgosur, internuan, fyer. Propagandën më të poshtër keni bërë kundër familjeve të mëdha shqiptare, deri në asgjësim të plotë. Dhe pa pikë turpi më thua se fola gjatë vetëm për dhjetë minuta! Apo mos doje të dëgjoje të flisja për komunizmin dhe diktaturën e proletarit?’

Por ato që thashë atëherë për fisnikërinë Korçare dhe Shqiptare ishte vetëm një shkëndijë në errësirë…

Nostalgjitë dhe patologjitë të kësaj natyre vazhdojnë dhe sot e kësaj dite, ndoshta dhe më tepër, paçka e kemi 24 vjet demokraci… Tani kanë filluar të dëgjohen të tjera zëra rreth ‘nacionalizmit’ të E. Hoxhës, Çfarë paradoksi! Ndoshta nuk është paradoks, por kalë Troje. Kur ishte ai që shfarosi me zjarr dhe me hekur klasën fisnike dhe nacionalizmin shqiptar, punoi e bashkëpunoi kundër popullit kosovar. Ishte ai që mbolli tek ne internacionalizmin proletar dhe diktaturën e proletariatit, eksperiment alaenverist. Por kjo është temë që do trajtohet më vete.

E kështu, media angleze, amerikane dhe kanadeze trumbetoi me të madhe, se u gjend krejt rastësisht, në një parking, në një cep të harruar, të një qyteti po harruar, skeleti i mbretit të humbur të Anglisë, Rikardi i tretë. Ky mbret për fat të keq të tijin dhe të mirën e Anglisë, mbretëroi vetëm dy vjet 1483-1485. Ai u vra në betejën e Bosworth Fieldit. Mbreti Rikardi i tretë është ndër përfaqësuesit të historinë së errët të mbretërimit shumë shekullor të Anglisë. Ai ishte një tiran i pashpirt. Për qëllim dhe frikë theri dy nipërit e tij të vegjël, vetëm që të mos i kish halë në sy dhe pengesë për pushtet.

Ishte ky mbret, Rikardi i tretë, që zhvilloi betejën e ashpër për rivalitet, për fron, me kundërshtarët e tij. Terreni ku u bë beteja ishte i keq me shi dhe baltë. Atje u derdh shumë gjak dhe pati shumë viktima. Ai i gjendur në këmbë, shkalafitur, me plagë në trup, i rrethuar nga kundërshtarët, të cilët duke vringëlluar shpatat dhe shqytet, po i ngushtoni rrethimin. Mbreti Rikard i tretë pa që nuk kishte shpresë shpëtimi ti a mbathur, në këmbë. Bërtiti me sa kishte në kokë: ‘Më jepni një kalë. Dëgjuat. Mbretërinë jap për një kalë.’

I madhi Shekspir e ka pasqyruar me art në tragjedinë e tij këtë mbret katil, çastet e betejës dhe kërkesën e çmendur për të falur mbretërinë për një kalë. Sidoqoftë, më në fund u gjend. Eshtrat u çuan në laborator. Pas disa studimesh dhe analizash, u sqarua, me ADN. U vërtetua, që skeleti i gjetur në parkingun harruar, nuk ish e një dosido por i një mbreti. Paçka ishte gjakpirës dhe mizor dhe mbretëroi vetëm dy vjet. Tashmë do ti gjendet vendi i merituar, të prehet i qetë në katedralen e Leicesterit…Të një mbreti të humbur, gjakatar, Rikardi i tretë, bukur fort..!

Ndërsa tek ne paradokset dhe maskarallëqet nuk kanë të sosur:

Ne mesin e natës së 19 Janarit të vitit 2014, në Mitrovicë, u rrëzua përdhe busti i simbolit të veçantë në botë të mirësisë dhe dhembshurisë: NËNË TEREZA. Shenjtorja e gjithë njerëzimit. Kjo është një vepër jashtëzakonisht barbare me një prapavijë shumë të rrezikshme. Bota e do, e nderon, e adhuron, këtë Nobeliste të madhe. Ndërsa disave u vret sytë përmendorja e një NËNE! Disa miq indianë kur më pyetën prej nga je, u thashë jam nga Shqipëria. Ata tundën kryet me respekt dhe më thanë, je nga vendi ku ka lindur Nënë Tereza. Presidenti i Amerikës Bill Klinton ka thënë për nënë Terezën: ‘Nënë Tereza ishte para që më dha dashuri për Shqipërinë dhe Shqiptarët dhe jam krenar për ndihmën që u dhashë në luftën e Kosovës, për mbrojtjen e lirisë dhe të drejtave njerëzore.’ Asgjë nuk është rastësore.

Një muaj pas rrëzimit të simbolit të mirësisë Nënë Terezës, ndodhi një hata tjetër, u shfaq një shtatore e përçudnuar:

Kush duhet të mbajë përgjegjësi për një akt të pakonceptueshëm, tmerrësisht të poshtër. Kush?! U përfol se në Qafë Kashar, befas u hap spondi e një makine dhe prej saj nxorën dhe e flakën përdhe një shtatore. Kush ishin ata djaj të ndyrë që e sollën dhe për çfarë qëllimi e prunë në mes të ditës me diell!? Sepse kuptohet nuk mund të jetë kurrë një rastësi. Mos janë kapuçonë të zinj, të shkulur me përdhunë prej mesjetës së errët? Gjetësit e parë të kësaj gjëje shtangën prej çuditë se kjo lloj shtatore nuk ishte parë asnjëherë më parë dhe ishte diçka të ngjashme, por që ishte tmerrësisht përçudnuese, me figurën më të madhe që ka kombi shqiptar dhe që do ta kishte për nder çdo komb ta kish të vetin, në mbarë globin tokësor: Gjergj Kastrioti Skënderbeun.

Në këtë gjë përçudnuese heroi ynë, nderi dhe lavdia e mbarë kombit Shqiptar, shfaqet gjysmë njeri e gjysme cjap dhe ka habitur shumë njerëz. Ndërsa specialistët thonë që kjo shtatore është një përdhosje e imazhit te heroit tonë kombëtar Skënderbeut. Pra kjo shtatore është një provokim, për shkak te hibridizimit gjysmë njeri dhe gjysmë cjap bërë me qëllim të mbrapshtë për të reflektuar publikisht një urrejtje të verbër ndaj figurës madhështore të Gjegj Kastriotit Skënderbeut. Ky është një turp. Mbasi një nga shpifjet më shoviniste deri në fillim të shekullit XX në publicistikën ballkanase antishqiptare ishte ajo që thuhej që gjoja shqiptarët janë qenie gjysmë njerëz dhe gjysmë kafshë me bisht cjapi ose kali. Prandaj kjo shtatore është shumë fish e shëmtuar ne çdo pikëpamje.

Sipas të dhënave të mëtejshme shtatoren e përçudnuar e sekuestroi policia dhe priten hetime të mëtejshme. Se çfarë bën policia është detyra dhe puna e saj. Por çfarë duhet të bëjë media dhe inteligjencia shqiptare është përgjegjësia dhe detyra e tyre. Rrufetë në qiell të kthjellët kanë flakën dhe përvëlimin pas…

Dhe kështu dinastia e Tydorëve të Anglisë vazhdoi dhe vazhdon me shekuj dhe shekuj. Ia vlen ti heqësh kapelën. Sidoqoftë mbreti Rikard i tretë është pjesë e historisë së Anglisë paçka se mbretëroi vetëm dy vjet… Çdo tullë që vendoset në godinën hijerëndë mbretërore, ka një të vërtetë dhe domethënie…

Dhe menjëherë të shkon mendja, ashtu siç vete gjuha aty ku dhemb dhëmbi, në të shkuarën dhe të tashmen e mëmëdheun tonë të dashur, të shumëvuajturës Shqipëri. Rrebeshet e pandërprera të kohërave, tymtajat e mjegullat e mëdha, përplasjet, luftërat, shkatërrimet, lëvizjet, mohimet dhe shpërnguljet e pafundme…

Sa shumë heronj, luftëtarë të paepur, figura të shquara, personalitete, kanë dalë nga gjiri i popullit shqiptar përgjatë rrjedhës së harbuar të shekujve, me mijëra dhe dhjetëra mijëra. Aq sa është e pamundur ti numërosh. Po ta shohësh me kujdes, në bazë të frymës së popullsisë, hapësirës territoriale. Shqipëria ka nxjerre më shumë trima, personalitete, figura të shquara se sa ka shkëmbinj dhe gurë. Shumë prej këtyre heronjve dhe njerëzve te thjeshte që situata i bëri të pamposhtur, që kanë bërë histori dhe qëndresë stoike. Shumë prej tyre qëllimisht janë përpjekur për ti nëpërkëmbur, mohuar, fshirë nga memoria e bashkëkohësve dhe brezave të ardhshëm. Shumë prej pakujdesisë kohë. Të tjerët nga indiferentizmi, xhelozisë, kushte të vështira të përballimit, të pushtimeve të njëpasnjëshme. Për fat të keq ata janë lënë në haresë, shumë nuk dihen dhe nuk përmenden. Por shumë prej tyre dhe nga neglizhenca dhe mohimi brenda qerthullit të vetvetes.

Shumë nga kështjellat e lashta angleze akoma qëndrojnë më këmbë edhe pse janë ndërtuar në thellësi të shekujve. Për fat të keq kështjellat tona, me shumë histori sakrifice dhe qëndrese janë të rrënuara. Shumë prej tyre të rrafshuara për tokë, të humbura pa gjurmë. Kreshnikët, trimat dhe heronjtë e zhdukur arbërorë, të cilët u bënë një qëndresë të jashtëzakonshme të huajve dhe më pas hordhive turke. Të gjithëve nuk u gjendet as nami dhe nishani duke filluar që nga më të hershmit: Pirro i Epirit, Bato, Teuta, Genci, deri tek Gjergj Kastrioti Skënderbeu e Lekë Dukagjini etj!

Mund ti shkrepet dikujt e flet: Na more, ç’thotë ky, a mund të krahasohemi ne me Anglinë dhe mbretërimin e lashtë anglez! Po çfarë ka Anglia, komb ai, komb dhe ne. Pastaj miku im, shosharja kur e ka shoshën në dorë, lëvdon shoshën e vet dhe jo të botës. Përse ne gjithnjë lëvdojmë gjënë e botës dhe nënvleftësojmë gjënë tonë?! Pikërisht këtu fillon lëkundja dhe gabimi

Nuk mund të harrohet Muri i famshëm i perandorit Adrian, që shtrihej midis Anglisë dhe Skocisë. Ky Mur i gjatë përbënte vetëm një pjesë të një programi të gjerë fortifikimesh. Kanë kaluar afro dymijë vjet qysh atëherë, por shumë gjurmë të këtij muri gjendet ende atje.

Edhe pse nuk mund të jenë kurrë njëlloj; ta nënvleftësosh, nënçmosh një çështje, një problem, një kauzë, dhe ti neglizhosh ato, të mos u kushtosh rëndësi. Të dyja janë të dëmshme dhe vrastare.

‘Lumturia e jetës suaj varet nga cilësia e mendimeve tuaja.’ Ka thënë dikur Markus Aurelius, perandori romak, në librin: ‘Meditime dhe shkrime për veten’.

Nuk ka përse të na mundojë inferioriteti dhe kompleksiteti. Ne kemi shumë data, ngjarje dhe histori, si dhe shumë heronj. Në betejën e Fushë Kosovës ish shqiptari Millosh që vrau sulltan Muratin. Më pas ne nuk e ndërpremë përpjekjet. Bëmë një luftë të madhe, u vramë u premë për flamur dhe identitet. Të tjerët kacafyteshin vrisnin njëri tjetrin për fron dhe fqinjët tanë pranuan kompromisin,vasalitetin, zgjatën kokën me bindje përpara satërit dhe lakut turk.

Koha na ndëshkoi me patë drejtë, por dhe ne më vonë për efekt të incidenteve, rastësore kohore, në vorbullën e rrëmbyeshme ndëshkuam veten. I lidhjes zinxhir të pasgjidhshmësisë, destinimit, rrëmujës edhe paradoksit. Paradokset vazhduan në rrjedhën e turbull të viteve, e vazhdojnë sot e kësaj dite, ngrehim, lartësojmë, rrëzojmë, shkatërrojmë, heronj, figura dhe mite. U japim botës me zemërgjerësi të marri, qeshim pa ditur përse dhe hamë veten pa ditur se çfarë kërkojmë.

Të tjerët nuk kanë të shkuar dhe histori, se janë të rinj. Logjikisht mundohen ta krijojnë, ta ngrenë prej hiçit dhe të mburren me të, duke vënë kudo shënime në pllaka përkujtimore dhe përmendore. Ne shkulëm pllakat përkujtimore dhe rrëzuam përmendoret. I injoruam ato, i përbuzëm, i rrëzuam. Shkatërruam gjithçka që ngriti dhe ndërtoi mbreti Zog. Ai nuk ish i pikuar prej qiellit, por qe rezultati dhe mesatarja e kohës në të cilën jetoi, punoi dhe mbretëroi. Figurat e ndritura si Gjegj Fishta, Thoma Orogollaj, Mustafa Kruja, e shumë të tjerë. I pështymë, i mohuam, i burgosën, i pushkatuam, i flakëm nëpër lumenj dhe humnera të mos u gjendej asnjë eshtër, as nami dhe nishani. Ngritën kulte të tjera i bëmë Zota. I rrëzuam dhe këta, i burgosën,i torturuam, i pushkatuam.

‘Sikur kuajt të dinin të vizatonin, ata me siguri perënditë e tyre do ti bënin që tu ngjisnin kuajve.’Ka thënë filozofi i lashtë, Ksenofani i Kolohonit.

‘Çfarë bëni, e paskeni lartësuar shumë këtë Napoleon? Ky pushtoi botën, ky vrau, preu, shkuleni, flakeni tutje, i tha dikur një vizitor i huaj, shoqëruesit francez. Shoqëruesi francez nënqeshi dhe u përgjigj, Napoleoni punoi për Francën, por i ndryshoi dhe faqen Evropës. Pastaj dhe sikur të përpiqemi ta shkulim ne, nuk mundet ta shkulë historia.’

Por historia, jo marrëzia. A mund ti ngrihet një turbe dhe të bëhet shenjtor pushtuesi, sulltani Murat që u vra prej shqiptarit Millosh. Sulltan Murati punoi për Turqinë, le ta vlerësoje Turqia. Ky gjakatar ish pushtues jo shenjtor, solli errësirën që ngriti male me koka të pafajshëm? Sulltanët e tjerë shkatërruan gjurmët e civilizimit, dogjën kështjellat, mburojat e maleve tona, morën jeniçerë dhe nëpër hareme fëmijët dhe lulen e kombit. Zhytën Shqipërinë në errësirën më të madhe të pushtimit, vrasjes, shkatërrimit, nxirosjes dhe të zhvleftësimit! Që të bësh shenjtor pushtuesin për shkak servilizmi, budallëku, maskarallëku dhe mungesë identiteti, duket të mohosh historinë, të përmbysësh qëndresën, të ngresh nga balta të vrarët dhe ti rivrasësh martirët e heronjtë e kombit.

Turqia na mbajti 500 vjet të pushtuar. Një periudhë tmerrësisht e gjatë pushtimi. Turqia shfrytëzoi pa mëshirë, thithi, palcën e vlerave dhe bijve më të mirë të vendit. Më thoni ju lutem çfarë vepër, a ndryshim bëri, apo ngriti në Shqipëri? Veç terr obskurantizëm dhe mjerim. Turqia që të mbahet mënd, përveç se ngriti xhami dhe turbe. Të mohosh gjakun e derdhur, nderin dhe dinjitetin, luftën, martirët që vranë dhe ju rrjepën lëkurët në Anadoll, shumë bukur mund të nëpërkëmbësh heroin kombëtar Gjergj Kastriotin Skënderbeun, kalorësin, mbrojtësin e Evropës dhe luftën e tij heroike 25 vjeçare…

Gjithnjë kanë qenë në përgjim dhe dashakeqësi fqinjët tanë serbë a grekë. Ata ngrihen e shfrytëzojnë rastin dhe “pohojnë” se kreshnikët e maleve shqiptare: Muji e Halili, Gjergj Elez Alia, si e shumë të tjerë kreshnikë të gurës dhe traditës Shqiptare dhe mbi të gjitha; Gjergj Kastrioti-Skënderbeu (alias Jorgjo Kastriotis) na qenka një “hero i madh grek”, një “feudal grek i helenizuar mesjetar”. Ata duan të bëjnë të njëjtën gjë siç morën i greqizuan heronjtë suljotë të revolucionit grek. Të cilët i dhanë lirinë Greqisë si; Marko Boçari, Bubulina, Xhavellat. Kundriotët e shumë e shumë të tjerë. Siç morën dhe greqizuan të gjitha veshjet e mrekullueshme, këpucët me xhufka të kuqe, doket dhe zakonet tona. Dhe ne nuk kemi zë të flasim të themi këtë të vërtetë me zë lartë, edhe pse tani është ‘demokraci.’

Për fat të keq dhe për marrinë tonë, Shqipërisë, mëmëdheut tonë të dashur që i ka rezistuar shekujve dhe rrebesheve si rrallë popull tjetër, i kanë vjedhur dhe po i vjedhin përditë historinë dhe vërtetësinë e pa mohueshme, atë para Krishtit dhe atë pas Krishtit. E përvetësuan grekët Aleksandrin e Madh të Maqedonisë. U turrën dhe përvetësuan heroikën, madhështinë, mendjemprehtësinë e Pirron e Epirit, sepse nëpërmjet tij duan të përvetësojnë dhe ta quajnë troje greke gjithë Epirin.

Tani ata dëgjojnë dhe shohim se çfarë po ndodh në trojet shqiptare. Na nervozon dhe indinjon pafytyrësia e politikanëve, mefshtësinë e pseudointelektualeve dhe marrëzia e fanatikëve dhe injorantëve. E shohin me trishtim pafuqinë dhe indiferencën e historianëve, intelektualëve, prandaj të tjerët kërkojnë të përvetësojnë historinë e lavdishme, Skënderbeun luftën e pashoqe dhe sakrificat sublime…

Dhe kur nuk mundin ta bëjnë të tyrin NËNË Tetezën dhe as të madhërishmin Skënderbe. Prandaj rrëzojnë dhe krijojnë përçudnime të ndyra…