GAZETA PANORAMA/

Gjashtë organizata ndërkombëtare që mbrojnë të drejtat e gazetarëve kanë reaguar me anë të nje letre drejtuar kryeministrit Edi Rama, dhe për dijeni përfaqësuesve për mbrojtjen e të drejtave dhe lirinë e mediave, OSBE, BE dhe ambasadave pas vendimit të kreut të qeverisë shqiptare për të dënuar me riedukim përfaqësuesit e medias që i bëjnë pyetje të cilat nuk i pëlqejnë.

Në letrën e organizatave shprehet shqetësim për vendimet e kryeministrit shqiptar, i cili ka dënuar në mënyrë arbitrare një gazetar që ngriti dyshime mbi zbatimin e kodit të ri të etikës së minsitrave dhe konfliktin e mundshëm të interesit për rastin e Olta Xhacckës dhe bashkëshortit të saj, i cili ka marrë statusin e Investitorit Strategjik.

“Në këndvështrimin tonë, në Shqipëri nuk ekziston asnjë sanksion administrativ zyrtar që lejon që gazetarët të ndalohen në mënyrë të njëanshme të marrin pjesë në konferencat e shtypit të qeverisë nga politikanë individualisht, apo edhe ata që mbajnë poste ekzekutive. Prandaj mendojmë se masat e vendosura si ndaj Klevin Mukës ashtu edhe ndaj Ambrioza Metës ishin arbitrare dhe të pajustifikuara.

Në një shoqëri demokratike, nuk është roli i zyrtarëve të zgjedhur që të vendosin personalisht masa disiplinore ndaj gazetarëve si individ mbi ato që ata konsiderojnë – me të drejtë ose jo – si shkelje të pretenduara të etikës. Ndaj ju bëjmë thirrje që të hiqni menjëherë kufizimin ndaj Klevin Mukës dhe të përmbaheni nga vendosja e masave të tilla ndaj të gjithë anëtarëve të shtypit në të ardhmen.

Organizatat tona besojnë fort në profesionalizmin dhe integritetin e profesionit të gazetarit, për të cilin janë duke u zhvilluar nisma të rëndësishme në Shqipëri. Megjithatë, respektimi i etikës dhe standardeve gazetareske duhet të respektohet dhe trajtohet nga brenda vetë komunitetit gazetaresk, në vend që të imponohet nga forcat politike”, theksohet në letrën e organizatave ndërkombëtare.

Per dijeni:

Endri Fuga Drejtor i Përgjithshëm i Agjencisë së Medias dhe Informacionit

Teresa Ribeiro Përfaqësues i OSBE-së për Lirinë e Medias

Olivér Várhelyi Komisioner i BE-së për Fqinjësinë dhe Zgjerimin

Alexis Hupin i Ngarkuari me Punë në Delegacionin e BE-së në Shqipëri,

Dunja Mijatovic Komisionere e Këshillit të Evropës për të Drejtat e Njeriut

Yuri Kim Ambasadore e SHBA-së në Republikën e Shqipërisë

Lënda: Letër e hapur, Kryeministrit Edi Rama nga grupet ndërkombëtare për lirinë e shtypit për vendimin mbi ndalimin e gazetarëve nga konferencat për shtyp

**

I nderuar  Kryeministër Rama,

Organizatat e nënshkruara për lirinë e medias dhe lirinë e shprehjes po ju shkruajnë për të shprehur shqetësimin tonë për vendimin tuaj të fundit për të ndaluar në mënyrë të njëanshme pjesëmarrjen e gazetarëve në konferencat e shtypit të qeverisë dhe për të kërkuar që ata t’i nënshtrohen “riedukimit” pasi ata drejtuan pyetje sfiduese për çështje me interes publik.

Organizatat tona janë të shqetësuara se këto kufizime arbitrare ndikojnë seriozisht në aftësinë e shtypit për të kryer rolin e tyre mbikëqyrës dhe për të kërkuar përgjigje për çështje sfiduese. Ato janë gjithashtu emblematike e problemeve më të thella në lidhje me aksesin në informacion për gazetarët dhe pengimin e gazetarisë së lirë dhe të pavarur në Shqipëri, e cila renditet e 103-ta në Indeksin Botëror të Lirisë së Shtypit të RSF-së, duke rënë çdo vit me 20 vende.

Kemi vëmë re se gjatë një konference të përbashkët për shtyp me ministren e Jashtme Olta Xhaçka, më 1 korrik 2022, ju iu përgjigjët pyetjeve të gazetarit Klevin Muka të stacionit A2 degë CNN, duke i thënë se kishte shkelur kodin e etikës gazetareske dhe se ai duhej t’i nënshtrohej tre muajsh “riedukimit” përpara se të ishte i mirëpritur në konferencat e rradhës për shtyp.

Në vlerësimin tonë, pyetjet e zotit Muka përfshinin një çështje legjitime me interes publik mbi Kodin e Etikës të Këshillit të Ministrave të sapokrijuar dhe konflikte të mundshme interesi që përfshijnë ministren në fjalë, dhe për këtë arsye justifikonin një përgjigje. Në vend të kësaj, ai tani përballet me një ndalim arbitrar prej tre muajsh nga konferencat për shtyp, gjë që do të ndikojë seriozisht në aftësinë e tij për të kryer siç duhet detyrat e tij profesionale.

Me shqetësim, theksojmë se kjo nuk është hera e parë që një gazetar përballet me një kufizim të tillë. Gjatë një konference për shtyp jashtë selisë së Partisë Socialiste në mars 2022, ju i keni thënë gazetares së TV Syri.net, Ambrioza Meta se ajo kishte nevojë për “riedukim” dhe u ndalua nga konferencat për shtyp për 60 ditë, pasi ajo bëri pyetje me interes publik për arrestimin e një deputeti të Partisë Socialiste dhe një rast korrupsioni të lidhur me inceneratorët.

Në këndvështrimin tonë, në Shqipëri nuk ekziston asnjë sanksion administrativ zyrtar që lejon që gazetarët të ndalohen në mënyrë të njëanshme të marrin pjesë në konferencat e shtypit të qeverisë nga politikanë individualisht, apo edhe ata që mbajnë poste ekzekutive. Prandaj mendojmë se masat e vendosura si ndaj Klevin Mukës ashtu edhe ndaj Ambrioza Metës ishin arbitrare dhe të pajustifikuara.

Në një shoqëri demokratike, nuk është roli i zyrtarëve të zgjedhur që të vendosin personalisht masa disiplinore ndaj gazetarëve si individ mbi ato që ata konsiderojnë – me të drejtë ose jo – si shkelje të pretenduara të etikës. Ndaj ju bëjmë thirrje që të hiqni menjëherë kufizimin ndaj Klevin Mukës dhe të përmbaheni nga vendosja e masave të tilla ndaj të gjithë anëtarëve të shtypit në të ardhmen.

Organizatat tona besojnë fort në profesionalizmin dhe integritetin e profesionit të gazetarit, për të cilin janë duke u zhvilluar nisma të rëndësishme në Shqipëri. Megjithatë, respektimi i etikës dhe standardeve gazetareske duhet të respektohet dhe trajtohet nga brenda vetë komunitetit gazetaresk, në vend që të imponohet nga forcat politike.

Për më tepër, ne i shohim këto kufizime si ilustruese të problemeve më të gjera në lidhje me aksesin në informacion për gazetarët dhe lirinë e medias në Shqipëri, çështje për të cilat organizatat tona kanë ngritur vazhdimisht shqetësime. Vëmë re gjithashtu protestën e organizuar nga gazetarët në Tiranë më 4 korrik 2022, e cila kritikoi kufizimin  emblematik të përpjekjeve më të gjera të forcave politike për të diktuar se çfarë pyetjesh mund dhe nuk mund të bëhen nga gazetarët në konferencat për shtyp.

Shpresojmë që kjo situatë të përmirësohet sa më shpejt që të jetë e mundur. Duke ecur përpara, organizatat tona do të vazhdojnë gjithashtu të monitorojnë situatën për lirinë e medias në Shqipëri dhe të nxisin masat që mbështesin një klimë më të mirë për mediat e pavarura dhe vëzhguese.

Ne mbetemi në pritje të përgjigjes tuaj dhe mirëpresim çdo mundësi për diskutim të mëtejshëm.

*Nënshkruar:

Qendra Evropiane për Lirinë e Shtypit dhe Medias (ECPMF)

Federata Evropiane e Gazetarëve (EFJ)

Instituti Ndërkombëtar i Shtypit (IPI)

OBC Transeuropa (OBCT)

Reporterët pa Kufij (RSF)

Rrjeti i Gazetarëve të Sigurt (SJN)*

Thank you, USG DiCarlo, for this update, again a troubling one on this issue.

Dear Colleagues,

A senseless war of aggression that could and must have been avoided, has entered its fifth month.

125 days of outspread destruction, mounting civilian casualties and continued pain inflicted on millions of people in Ukraine.

Other millions across the world find themselves victims, as collateral damage of a war that has nothing to do with them, that is weaponizing everything, energy, trade, communication, including primarily food.

Dear colleagues,

Let us remind ourselves: on 29 March, 5 weeks after the start of its war of choice in Ukraine, Russia announced it was withdrawing its forces from the Kyiv area. The reason provided then was that it was a goodwill gesture to favor negotiations between the parties.

The truth proved very different: the attempt to take Kyiv failed spectacularly. Negotiations went nowhere; war intensified instead.

Russia continues its massive assault on Ukraine, threatening Europe, running against every human effort invested since World War II to build global peace through the international rule of law.

As war has shifted ferociously to the East, life returned to some sort of normalcy in Kiev until missiles started falling from the sky with an unmistaken message: Russia can hit you, at will, anywhere, anytime. Just because they can. Last Sunday, nearly one thousand people found themselves under a Russian airstrike which hit a shopping mall in the city of Kremenchuk in central Ukraine. Reportedly, tens of people lost their lives and several dozens were injured.

What possible justification can be provided to missiles thrown over a commercial Centre in the very heart of an urban area? What can possibly explain such blatant indiscriminate brutality against civilians?

Russia has continuously denied targeting civilians but overwhelming evidence like this one, proves, again and again, the contrary. Have we forgotten that Kiev was deliberately targeted last April as the UN SG Guterres was visiting the city? Reports speak now of deliberate attacks in protest to the G7 meeting. If it were so, why should civilians, including children, pay the price of such despicable symbolism?

Indiscriminate attacks on civilian infrastructure and innocent civilians constitute war crimes. Those who decide to attack shopping centers, shelters, schools, hospitals, kindergarten, apartment buildings are well aware of possible civilian casualties. They know they are committing war crimes when their responsibility is to protect civilians! They must pay for their actions.

Colleagues,

This aggression is not limited to Ukraine only. Zealous commentators of the state propaganda but also senior Kremlin officials fill the air with worst-case scenarios of deploying weapons of mass destruction, including nuclear saber-rattling. We notice a dramatical increase of cyber warfare and advanced disinformation attacks.

Further, the current food insecurity crisis continues to spread around the world. Global food prices are now at an all-time high. This is a parallel war that Russia is waging against the world.

It has transformed the war in Ukraine from a local act of aggression to an acute international challenge.

We know that million tons of grain are piled in Ukraine. Out of it, 8 million tons are said to be in the occupied areas and Russia is reportedly stealing it from Ukraine. A meticulous and professional investigation from the BBC shows how this is carried out in Dombas, and not only for grain but also other Ukrainian assets. Russia has already occupied 20% of Ukrainian territory, but its appetite has increased.

Colleagues,

This war is paralyzing Ukraine; it is destroying its industry, its roads, and schools and its health system along the way. It is killing civilians, it is punishing its youth and is destroying the fabric of the society. It is testing the resolve of those who truly believe in the rules-based international order, in the respect of the UN Charter.

This is no time to stay aside.

International support for Ukraine and its people is a moral and solidarity issue; it is to choose to stand on the right side, that of the law, of rights, of life, of dignity.

One day, this war will be over and the way it ends matter for all of us.

If we want to preserve the rule of law, we must make sure that everyone knows the cost of aggression against another country.

We welcome the recent commitments of G7 for a new package of coordinated actions aimed at increasing pressure on Russia over its war in Ukraine. We also welcome the latest decisions of the European Union.

Colleagues,

This war must stop, with full and immediate withdrawal of the Russian forces and military equipment from the entire territory of Ukraine.

The sooner the better, for all, Ukraine, Russia and the entire world.

Thank you.