Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

FYTYRA E TË VDEKURIT

by

Rrëfim i një grimiori-Fragment nga Romani i autorit Pellumb KULLA*/
I shtrova mbi fytyrë një ton të zbehtë, i errësova disi faqet dhe tëmthat, duke ndritur më shumë mollëzat dhe çipat e ballit. Duke punuar kisha parasysh fytyrën e të vdekurit që kishim në dhomën tjetër dhe nisa të udhëhiqesha më shumë nga përfytyrimi i freskët i saj. Pata kërkuar të dija se si do të ishte ndriçimi në tribunën portative: më thanë që aty nuk do të kishte pothuajse aspak dritë. Teloja më pat thënë, se për çdo të papritur, nuk bëja keq, që edhe unë, të endesha aty rreth tribunës dhe pata rast ta vërtetoj atë që ndriçimi ishte mbajtur vërtet afër zeros.
Po prisnim në heshtje, që atë të vinin ta merrnin për t’u nisur në krye të vargut të veturave, që do të zbarkonin udhëheqjen në sheshin e koncertit. Burri i makiuar, si dukej, po ndjente që ndryshe nga gjithë të tjerët, që merreshin me të, isha i mirësjellshëm dhe dashamirës. Kjo e çliroi, aq sa, në një vazhdë të gjatë heshtjeje, teksa prisnim, guxoi të më pyesë:
“Përse ishte nevoja të më përgatisje aq të zbehtë dhe të tretur?”
Nuk desha të shtyhesha në atë udhishte të dialogut dhe i thashë se kështu e pata porosinë.
Dukej sikur nuk po merrte frymë.
“Çfarë? Mos Komandanti, …nuk është mirë me shëndet?
Pyetja e tij këtë radhë nuk m’u duk si ato pyetjet shtirake dhe interesimet me preokupime të tepruara, që i dëgjoja rëndom pas çdo shfaqje zyrtare të prijësit të vendit. Preokupimi që tingëllonte në pyetjen e tij ishte i sinqertë, i brengosur. Ishte një pyetje plot dramaticitet. Mua më erdhi keq ta gënjeja dhe zgjodha veprimin më të lejueshëm që më takonte: mblodha supet pa nxjerrë asnjë psherëtimë.
Tani edhe ai ra në një heshtje të gjatë. Shihte nga dritarja e priste të vinin ta merrnin, pa e ditur që ai do të ish shërbimi i fundit që po i kërkonin. Në një çast vështroi me frikë rreth e rrotull dhe pastaj më shfaqi një brengë edhe më të thellë, edhe më të guximshme.
“Vajza më tha një ditë, se njerëzit si puna ime, mbarojnë keq. Në
vend që të dekorohen, flaken tej si lecka. Është për t’u trembur shumë, në ditët që njerëzit, që ne dublojmë, vdesin dhe ne nuk nevojitemi më.”
Erdhën dhe e hoqën nga dhoma ime, se do të niseshin veturat. Po afronte ora e koncertit.
Për mua skenari i mëtejshëm ishte i njohur dhe asnjë habi nuk më shkaktoi kur u zbatua pikë për pikë. Veturat e kishin të hapur rrugën nga policët e shërbimit. Të rinjtë, që më së shumti mbushnin sheshin, me të parë figurën e shokut Komandant të shfaqej bri veturës, shpërthyen në rroftëthirrje entuziaste dhe në duartrokitje të parreshtura. Njeriu i lartë, që zbriti nga makina, u tundi dorën me atë lëvizjen monumentale e karakteristike dhe u ngjit në tribunë, i ndjekur nga e shoqja dhe tërë antarët e Byrosë Politike. Thirrjet nuk kishin të sosur dhe Komandanti, që ç’është e vërteta, dukej pak si i lodhur, nuk desh të shuante entuziazmin e njohur që shkaktonte prania e tij në popull. U detyrua, pra, të rrinte edhe ca kohë në këmbë, i mbështetur në parmakun e parë të tribunës. E shoqja, e tërhoqi në thellësi dhe gati e uli me zor. Ai zuri vend në një kulltuk mes gruas dhe Kryetarit të Parlamentit. Të gjithë personalitetet partiake dhe shtetërore pas tij, u ulën menjëherë me të zënë vend i pari i tyre. Unë e pashë që ai ngriti dorën në një shënjë të njohur dhe Teloja nxitoi t’i vinte pranë dhe t’i merrte me përulësi porositë e tij duke tundur kokën e duke përsëritur shumë herë: “Si urdhëron, si urdhëron!”.
Kështu filloi koncerti. Programi kishte një pjesëmarrje masive artistësh profesionistë dhe amatorë dhe një përzierje të repertorit popullor dhe atij të përpunuar.
Në një valle të gëzueshme, që kërcehej në shesh, dorë për dorë, amatorët i mbanin sytë nga tribuna dhe shquanin, se si Komandanti mbante ritmin duke tundur pëllëmbën e dorës sikur tundëte shaminë. Kjo u jepte një buzëqeshje të lumtur uniforme të gjitha fytyrave të atyre që ishin ulur prapa dublantit. Pastaj, me një rrotullim tjetër të avashtë e monumental, ai kërkoi me sy Telon, i cili vrapoi gjysmë i përkulur edhe njëherë pranë njeriut që luante Komandantin, më mirë seç e luante Teloja respektin për të. Eprori dukej se i shfaqi një dëshirë dhe Teloja, me të marrë porosinë, shkoi një për një, te të gjithë anëtarët e Byrosë Politike. Ne pamë që ata, me të marrë urdhërin, u ngritën tok me gratë e tyre, zbritën në shesh, hynë në mes të vallëtarëve dhe vallëzuan tok me ta.
Më tej, në mes të programit, e shoqja e Komandantit e thirri edhe një herë Telon. Këtë radhë dukej se ishte diçka serioze, që nuk kish të bënte me asnjë valle. Ajo i shprehu njeriut me mustaqe të hijshme një shqetësim. Ne e pamë se si, ai, i alarmuar, foli me dikë në radio. Disa trupruajtës erdhën me një frymë, e rrethuan udhëheqësin dhe e morën atë për krahësh, duke i bërë me shënjë veturës kryesore të afrohej deri afër tribunës. Gruaja u ngjit me të shoqin në veturë, ndërsa Kryetari i Parlamentit i u drejtua zyrtarëve të lartë, që qenë ngritur në këmbë të shqetësuar. Ai i bëri ata me dije, se nuk ish gjë për t’u alarmuar dhe i siguroi se shoku Komandant do ta merrte veten menjëherë. Ata nuk kishin shkak të krijonin panik të panevojshëm e të turbullonin me rrjedha të pakëndëshme atë koncert të bukur rinor. Bile ata duhet të vazhdonin të vallëzonin tok me artistët. Këtë porosi pat lënë dhe shoku Komandant, ndërsa po i drejtohej veturës së tij.
Pas kësaj, Kryetari i Parlamentit u largua me ngut, në kundërshtim me atë që u la porosi të tjerëve. Sidoqoftë, ata, të tjerët, ia dëgjuan porosinë dhe qëndruan. U ngritën herë tok e herë veç dhe e hoqën vallen në shesh mes të rinjve.
Dhe ja, ishte një herë, – qëlloi që të ishte hera e fundit, – kur ata qenë ngritur të gjithë dhe po kërcenin duke fshirë djersët që u zbrisnin çurk nga balli. Tamam kur vallja qe ndezur mirë, dikush erdhi nga jashtë dhe e ndali vallen mu në mes të saj. Në shesh ra një heshtje ogurzezë. Tërë funksionarët e lartë, ashtu të djersitur e braktisën vallen dhe rrethuan lajmëtarin. Gati hapur po flitej se diçka e rëndë kish ndodhur, apo po ndodhte ndërkohë, në lagjen qeveritare. Me të marrë njoftimin tërë elita partiake dhe shtetërore la me ngut sheshin dhe iu drejtua veturave, të cilat pa vonesë ishin afruar e po prisnin të ndezura për rrugë.
Unë i dhashë shënjë Skënderit dhe ai nga ana e tij urdhëroi të vinte makina jonë. Pa nxjerrë asnjë fjalë nga goja, grupi shoqërues më mori dhe u nisëm për në shtëpi.
Dimri sapo kish dalë dhe ende nuk ish koha për të ndjerë atë zagushi të padurueshme. Por një duhmë e nxehtë e gati e neveritshme vinte nga jugu, që tej nga shkretëtirat e Afrikës dhe ne kishim vënë re, se si djersinin në shesh vallëtarët dhe anëtarët e Byrosë Politike, që kërcyen me ta. Dukej sikur, me urdhër, kryeqyteti i pat hapur dritaret kat më kat, dhe që andej, vinin njësoj zhaurimat e stadiumeve të Kupës së Kampioneve që atë mbrëmje zhvillonte një nga turet e radhës.
Prilli sapo mbyllte ditën e tij të dhjetë.
Papritur kalldrëmet e Bulevardit të Madh zunë të dridheshin dhe një uturimë e thellë dukej sikur vinte nga fundi i dheut. Në një çast ne frenuam dhe pritëm. Një varg i gjatë tankesh kaloi përpara nesh dhe vazhdoi rrugën drejt bllokut të banesave qeveritare. Mund të ishin dyqind a treqind tanke që kalonin me tërsëllëmë para syve tanë. Kur ktheva edhe një herë kokën nga banesat e qeveritarëve, pashë që tanket e parë ishin vendosur atje. U kishin kthyer kurrizin godinave dhe tytat e tyre, si sqepa të çeliktë vigjëlues, i mbanin nga sheshi i Universitetit dhe nga e tërë hapësira e bulevardit.
Kur kaluan dhe tanket e fundit që nguteshin të siguronin dhe pjesën e padukshme të rezidencave të udhëheqjes së shtetit, makina jonë vazhdoi rrugën.
Këtë herë, çuditërisht, pa nevojën e urdhrit tim, automjeti me xhama të errët më la m’u përpara hyrjes së godinës ku banoja.
Çdo gjë tani dukej e çtensionuar.Ish marrë vendimi që të njoftohej vdekja më e hidhur që po godiste vendin tonë të vogël. Do jepej si i papritur lajmi për atë vdekje që unë, as tani, nuk jam i sigurtë, se sa ditë më parë pat ndodhur.
*Ishte një copëz nga kreu i parë i romanit
Libri gjendet në www.amazon.com

Përfundon viti shkollor në Austri

by

Nga Hazir MEHMETI,Vjenë/
Deri në mesin e muajit korrik mësimi përfundon në tërë Austrinë. . Sipas shënimeve janë 13.560 nxënës shqiptarë, prej të cilëve shqip mësojnë në tërë vendin vetëm 2500 nxënës në klasat e 23 mësuesve, apo diku rreth 19% i tyre. Ata që vijuan mësimin në gjuhën shqipe e përfunduan me sukses do jenë pjesë e projekteve të Ministrisë së Diasporës dhe do bëjnë falas shëtitje në Kosovë, Shqipëri dhe në Austri. Pajisja me tekste më e mirë se asnjëherë. 
 Në Austri jetojnë diku rreth 60 mijë shqiptarë nga të gjitha trevat shqiptare, çereku i tyre janë fëmijë shkollor. Sipas shënimeve janë 13.560 nxënës shqiptarë, prej të cilëve shqip mësojnë në tërë vendin vetëm 2500 nxënës në klasat e 23 mësuesve, apo diku rreth 19% i tyre. Kur dihet se Austria është njëra nga vendet ku mësimi i gjuhës amtare është i garantuar si pjesë e sistemit publik arsimor në kuadër të Ministrisë së Mësimit në Austri, kjo është shumë pak dhe paraqet shqetësim. Krahasuar me kombet tjera është e pa kuptim refuzimi i prindërve mësimin shqip. Kjo është diçka befasuese edhe për zyrtarët përgjegjës, kur dihet se çdo gjë është e siguruar nga Ministria e Mësimit të Austrisë. Kryesia e Shoqatës së Mësuesve Shqiptarë “Naim Frashëri” në Austri në Kuvendin e saj e ka ngritur këtë shqetësim dhe apelon tek Ministria e Diasporës, Ministria e Arsimit, shoqatat shqiptare në Austri në aktivizimin e tyre në formë aksioni për regjistrimin e nxënësve në mësimin shqip nga mosha 6 vjeçare deri në moshën 19 vjeçare. Veçanërisht i ulët është vijimi në Vjenë, Graz, Salzburg si qendra ku graviton një mërgatë shqiptare numerikisht e theksuar. Në Vjenë si rezultat i pasivitetit tonë u shua një vend pune mësuesi në vend që të hapej një i ri, pas shkuarjes në pension të njërit prej tyre. Në Vjenë jetojnë mbi 20 mijë shqiptarë me mbi 3 mijë nxënës nga klasat e para deri në klasat e nënta, prej tyre mësojnë shqip vetëm 370 prej tyre. Afër 2 mijë janë nxënës të rritur 11 deri 19 vjeç, prej tyre mësojnë shqip diku rreth 30 nxënës. 
 Mjerisht, edhe pse shoqatat kulturore e kanë në programet e tyre të ndihmojnë ruajtjen e gjuhës shqipe dhe bashkëpunimin me rrethet kulturore e mësimore, aktiviteti i tyre karshi mësimit shqip ësht shumë larg mundësive e nevojave. Duhet të niset që nga kryesitë e shoqatave kulturore, veprimtarë regjistrimi i fëmijëve në mësimin shqip. Edhe pse ka deklarime se do ndihmohet integrimi me identitet kombëtar e jo të asimiluar, në fakt është e kundërta, me pasivitetin tonë po e mundësojmë asimilimin e fëmijëve tanë. Përshtypja është se në familje punohet pak me fëmijët e rritur duke e humbur atë nga kontrolli i domosdoshëm. Arsyetimet e atyre të cilët nuk i regjistrojnë fëmijët e tyre janë gjithfarë dhe nga më qesharaket e naivet: “Fëmija im di shqip”, “Unë e mësoj në shpi”, “…aiii, atij i duhet gjermanishtja se sa për shqip ai është perfekt”, “…këtu nuk kemi nevojë për shqip”, “ … nuk ka kohë, ai është në gjimnaz”, “ ..nuk po do shqip, veç m’e myt”, “…nashta vitin tjetër”, “ … jo more hiqmu shqipes”, “… u regjistrue në fusboll, nuk ka kohë” etj.
Në të gjitha shkollat prindërit mund të kërkojnë formularin për gjuhën shqipe. Kjo është e drejtë e garantuar me ligj dhe duhet shfrytëzuar nga prindërit që t’i mundëson fëmijës së tij vijueshmërinë… Nuk mund të jesh shqiptar e të mos flasësh gjuhën shqipe.
Në Austri mësimi i gjuhës amtare është i siguruar brenda sistemit shkollor publik dhe nën përkujdesjen e organeve zyrtare përkatëse. Pak vende në Europë e kanë të rregulluar kaq mirë mësimin amtar sikurse është Austria e përcjell nga Suedia, Finlanda. Në vendet tjera mësimi në gjuhën amtare është kryesisht i organizuar dhe financuar nga shoqatat e prindërve
shfrytëzoni mundësitë
Nisur nga rrethanat e volitshme prindërit do duhej t’i shfrytëzojnë mundësitë e ofruara. -Ata duhet më këmbëngulje të kërkojnë që fëmija i tyre të ketë mundësi të mësoj shqip i garantuar sipas ligjit dhe t’i nënshkruajnë fletëparaqitjet (Anmeldung) me kohë, javën e parë.
-Të jenë të organizuar, të komunikojnë mes veti edhe me prindër të shkollave afër deri në formimin e grupit prej 12 nxënësve shqiptarë të cilëve u sigurohet mësimi sipas ligjit për gjuhë amtare. Të gjitha kërkesat pastaj janë në varësi të drejtorive, inspektorit. Mësimdhënësi do sigurohet nga këto organe përgjegjëse, tekstet dhe materiali përcjellës.
Tekstet
Tani janë të siguruara tekstet e reja (19 tekste) nga Ministria e Arsimit dhe Diasporës për të gjitha nivelet mësimore falas. Ato porositen nga mësuesi në Ministrinë e Mësimit të Austrisë të cilit i dërgohen në shkollë. Në Austri për herë të parë është botuar Abetarja në shqip dhe mësuesi e porositë nga katalogu i teksteve mësimore sipas numrit të nxënësve në shkollë. Të gjitha janë falas. Abetarja dhe Tekst Ushtirimi-1 mund të porositen nga prindërit privatisht, por duhet paguar. Adresa: E.Weber Verlag, Eisenstatdt, përmes internetit direkt (O-line). Kjo abetare është e përshtatshme për nxënësit në diasporë dhe e standardeve bashkëkohore për alfabetiizmin paralel me gjuhën e shkollës dhe është porositur nga shumë vend D,S,B,GBr etj. Info: Ph-Zürich Datenbank Mehrsprachigkeit Zvicër; E.Weber Verlag -Austri etj.
Tekstet janë të hartuara sipas kurrikulës së re mësimore për diasporë nga Ministria e Arsimit të Kosovës dhe tani e bashkuar edhe Ministria përkatëse e Shqipërisë.
Për informata shtesë prindërit mund të kontaktojnë me mësuesit shqiptarë. Adresat e tyre janë të shënuara në Ambasadën e Kosovës.
Formimi i personalitetit me identitet dhe i kompletuar nuk mund të jetë i plotë pa e mësuar gjuhën e nënës. Nuk mund të jesh shqiptar e të mos flasësh gjuhën shqipe. Gjuha shqipe nuk e pengon integrimin dhe mësimin e gjuhës së shkollës, përkundrazi e ndihmon atë. Shpresojmë se gjatë këtyre dy muajve do kemi aktivitete në dobi të formimit të grupeve mësimore deri në javën e parë të shtatorit, kur fillon mësimi.

ARBERESHET- HORA MIREPRET DHESPOTIN E RI

by

SHUGURIMI PER PESHKOP I SH. T. MONS. GJERGJ DHIMITER GALLARO DHESPOT  I HORES SE ARBERESHEVET/

Shkruan:Zef Chiaramonte -Palermo/

Pas dy vitesh me seli te zbrazet,  Eparkia e Hores se Arbereshevet po pergatitet te mireprese Dhespotin e ri, Imz.GJERGJIN  DHIMITER GALLARO, i emeruar nga Shenjteria e Tij Papa Françesku fill nga prilli i ketj viti.Ai merr vendin si  pasardhes i Mons. Sotir Ferrara-s, i cili pati dhene doreheqje me 2012 per shkak te moshes, sipas te Drejtes Kanonike.Mungesa e Bariut shpirteror i mundoi shume besimtaret e te pese vendbanimeve te Eperkise, deri sa here pas here grupe besimtaresh  iu kane drejtuar Kongregates per Kishat Lindore, zyra e Kurise Romane e ngarkuar per çeshtjet e Kishave Lindore katolike, dhe lutje publike jane bere ne mbarim te Sherbeses se  Shenjte ne te gjtha famullite e Eparkise, per te spejtuar emerimin e Dhespotit te ri.

Eparkia (Dioqeze me tradite bizantine) e Hores se Arbereshevet, Piana degli Albanesi, pati qene themeluar me 1937 dhe permbledh pese Bashkite me origjine shqiptare ne provincen e Palermos:  Hora e Arbereshevet-Piana degli Albanesi,  Sendahstina-Santa Cristina Gela,  Kuntisa-Contessa Entellina,  Munzifsi-Mezzojuso dhe Pallaci-Palazzo Adriano, perveç nje numeri te madhe besimtareshe arbereshe me banese ne kryeqitetin e Sicilise, te cilet i referohen kishes antike (sh.XII) te Shen Merise se Admiralit, sot selia e famullise arbereshe e Sh. Kollit ndaj Martoranes, kishe kjo kokatedrale e Eparkise.

Mu ne kete kishe monumentale e zbukuruar me mozaike bizantine nga sh.XII, Bariu i ri me ngrohtesi ka shprehur deshiren te shqiptoje Formulat e Besimit, brenda sherbeses se Mbremesores , diten e Shtune, me 27 Qershor, ora 19.00. Kurse Hjrotonia, Dorezimi si peshkop, do te mbahet te Katedralja e Shen Mitrit te Madhit Deshmor, ne Hore te Arbereshevet, te Diellen, me 28 Qershor, ora 10.30.

Qe te dya keto ceremoni do te jene te kryesuara nga Eminenca e Tij Kardinali Paolo Romeo, Kryeipeshkev Mitropolit i Palermos, i cili pergjate kohes me seli te zbrazet ka ushtruar detyren e Administratorit Apostollik te Eparkise

Peshkopet Shugurues, tre nga numeri sipas kanonit bizantin, do te jene:  Sh.T. Imz. Donato Oliviero, Dhespot i Ungres per Arbereshet e Gadishullit Italian;  Sh. T. Imz. Nikolas Samra, Peshkop i Newton (SH.B.A) per Greko-Katoliket Melkite, dhe Sh. T. Imz. Dhimiter Salahas, Eksark Apostollik ne Athine per Greko-Katoliket e Greqise.

Me padurim kleri dhe populli presen omiline, pretkun, qe Dhespoti i ri do te mbaje fill mbas shugurimit, ngase Mons. Gallaro, me origjine nga Sicilia, nuk eshte arberesh.  Ai vjen nga Shtetet e Bashkuara te Amerikes ku pati perqafuar traditen kishtare bizantine, baras me te Arberesheve, ne Komunitetin Melkit i atjeshem.  Ka ligjiruar te Drejten Kanonike tek Universiteti i Newton-it, ndersa ishte Protosynqellos, Vikar i Pergjithshem, i Eparkise se vete dhe Konsultues i Kongregates per Kishat Lindore.

Pritet te jene te pranishme personalitete te larta nga Amerika, Shqiperia, Kosova dhe vet Italia.

Ceremonite mund t’i shikoni ne striming  http://sandemetriopiana.blogstop.T/  te shtunen nga ora 19.00, te Dielen ora 10.00.

Palermo,26 qershor 2015

Zef Chiaramonte

Atdhetarizmi fillon nga gjuha

by

DY (5) VJET NGA GJYQI I GJUHËS SHQIPE NË ATHINË…/

Rreth harresës së 22 janarit 2010 të “Gjyqit të Gjuhës Shqipe” në Athinë /

Nuk e ndryshova titullin, e lash ashtu siç e kisha përcjellë në media në janar të vitit 2012 në përvjetorin e dytë të procesit gjyqësor për “Gjuhën shqipe”, proces i cili duke shpallur të pafajshme drejtoreshën e shkollës së Gravës Protonotarjo dhe mësuesen shqiptare Karkallo, legalizoi Gjuhën Shqipe.
Kanë kaluar tashmë pesë vjet e gjysmë dhe Gjuha Shqipe në Greqi vazhdon të rritet e përhapet nga mësues vullnetarë, mësues që Dritëro Agolli i madh i letrave i ka quajtur “Rilindës të kohës sonë” dhe asgjë nuk ka ndryshuar në qëndrimin e shtetit dhe në reagimin e shoqërisë civile në përkrahje të mësuesve dhe të Gjuhës shqipe në mërgatë. Shteti shqiptar, Ministria e Arsimit dhe e Sporteve noton në të njëjtat ujëra të turbullta që kanë notuar Ministria e Arsimit dhe e Shkencës…
Me shpresën se shteti dhe shoqëria civile do të zgjohet mora nismën e një projektligji që i bërë LIGJ nga ana e Kuvendit do të krijojë hapësirën e hapjes së shkollave në të gjitha vendet ku kanë emigruar shqiptarët dhe brezi i dytë i mërgimtarëve do të ketë hapësirën të mësojë të shkruajë, lexojë e këndojë shqip…
Po e përcjell shkrimin ashtu siç e shkrova më se tre vjet të shkuara…

Abdurahim Ashiku
Athinë, 23 qershor 2015

* * *

Një “debat” në faqet e facebook, një letër e mbyllur në adresë të Avokatit të Popullit, këto lidhur me “thyerjen” e “kyçit” të shkollave greke për tu krijuar mundësi fëmijëve shqiptarë për mësimin plotësues të Gjuhës Shqipe në Athinë dhe në të gjithë hapësirën gjeografike greke, këto dhe të tjera më kthyen përsëri “tetë orë në këmbë” në një nga sallat e korpusit “Evelpidhon” ku janë tubuar gjykatat dhe gjyqet e Athinës.
Më kthyen me pyetjen: “Çfarë është bërë dhe si është shfrytëzuar nga ne vendimi i gjykatës që shpalli të pafajshme drejtoreshën e Shkollës së Gravës Protonotario dhe mësuesen shqiptare Karkallo, çka do të thotë hapësirë ligjore për zhvillimin e mësimit plotësues të Gjuhës Shqipe në klasat e shkollave greke” ?
Thashë “si është shfrytëzuar nga ne” duke futur brenda edhe vetën time si gazetar, edhe kolegët e mi gazetarë në Greqi, edhe median e shkruar dhe pamore në Shqipëri që pak (për mos me thënë aspak) i kanë mëshuar problemit të legalizimit të mësimit të Gjuhës Shqipe në Greqi e më gjerë.
Thashë “si është shfrytëzuar nga ne” duke nënkuptuar shoqatat, shoqëritë, lidhjet e zgjidhjet, partitë politike në emigracionin shqiptarë në Greqi, sa folën dhe sa hapa bënë rrugës, tashmë ligjore, rrjedhojë e një vendimi gjykate(!)
Thashë “si është shfrytëzuar nga ne” duke nënkuptuar shtetin dhe pushtetin në Shqipëri, Kuvendin dhe Qeverinë, Ministrinë e Arsimit, Ministrinë e Punëve të Jashtme, partitë politike dhe organizatat jo qeveritare. Sa ata folën, përdorën gojën për të artikuluar mësimin legal të Gjuhës Shqipe, përdorën “kartonin e gjelbër” lart për të votuar një ligj të veçantë për mësimin e gjuhës shqipe në të gjithë hapësirën emigratore ku jeton e punon një e treta e popullsisë së Shqipërisë, një detyrim ky kushtetues (neni 8 dhe 57 i Kushtetutës).
Thashë “si është shfrytëzuar nga ne” duke pas parasysh një fakt (më mirë të them ngjarje) të pazakontë, prezencën në gjyq dhe daljen si dëshmitar të Avokatit të Popullit Grek në mbrojtje të drejtoreshës së Gravës Protonotario dhe të mësueses shqiptare Karkallo, domethënë të Gjuhës Shqipe. E ndërsa Avokati i Popullit Grek foli me forcën e mbrojtjes së ligjit Avokati i Popullit Shqiptar heshti, nuk mori as mundimin modest për ta falënderuar kolegun e tij në shtetit fqinjë(!)
Thasë “si është shfrytëzuar nga ne” duke nënkuptuar deklarimet në mbrojtje të drejtoreshës dhe mësueses nga opinioni përparimtar grek, personalitete greke dhe nga opinioni dhe personalitete nga bota mbarë, deklarata të cilat i gjen edhe sot në adresën elektronike www.132grava.com. E ndjej veten të zhgënjyer kur midis asaj përkrahje që po të përmblidhej do të formonte një libër 1000 faqesh, nuk gjeta (me përjashtim të një individi) asnjë reagim nga shoqatat dhe tubimet shqiptare në Greqi, në Shqipëri dhe më gjerë. Një heshtje që vret(!)
Thashë “si është shfrytëzuar nga ne” duke pas parasysh deklarimin e Ministres së Arsimit dhe Besimeve të Greqisë Dhiamantopulo botuar në www.132 grava.com : “Unë jam shumë e kënaqur. Kjo është një çështje e rëndësishme, çështje që e kam pasur nga fillimi të qartë dhe kam shprehur mbështetjen time. Kthimi i Stella Protonotarios, një MËSUESE me germa kapitale, është më aktuale se kurrë, kjo e lidhur edhe me debatin mbi integrimin e fëmijëve të emigrantëve në shoqërinë greke si një nga prioritetet e qeverisë. Roli i mësuesit në këtë proces është katalitik dhe shteti është tani pranë tij.”(!)
Thashë “si është shfrytëzuar nga ne” në reflektim të pyetjes që i bëra në një seminar ministres Dhiamantopulo se a do të hapen në shtator (të vitit 2010) klasat në shkollat greke për mësimin plotësues të Gjuhës Shqipe, përgjigje që ishte PO.(!)
Thashë “si është shfrytëzuar nga ne” në hapësirën që krijon ligji shqiptar për tubimet e ndryshme edhe në emigracion që të marrin nismën shoqërore e shpirtërore që të propozonin që drejtoresha e shkollës së Gravës Stela Protonotario dhe mësuesja shqiptare Denada Karkallo të dekoroheshin nga Presidenti i Republikës për kontributin e tyre për mësimin e Gjuhës Shqipe(!)
Thashë “si është shfrytëzuar nga ne” kjo ngjarje e madhe për Gjuhën Shqipe që në dy seminaret mbarëkombëtare për mësimin plotësues të Gjuhës Shqipe në Diasporë zhvilluar në Vlorë dhe në Prishtinë dhe në dy tubimet e mësuesve emigrantë në Korinth dhe në Athinë, në krye të vendit të ishin këto dy gra që u pushuan nga puna dhe rrezikuan burgun për Gjuhën Shqipe (!)
Më tej dua të pyes: Sa është shfrytëzuar gjyqi dhe deklarimet e Ministres së Arsimit dhe Besimeve për legalizimin zyrtar të Gjuhës Shqipe në shkollat greke? A është bërë ndonjë hap, sado i vogël, nga Ministria e Arsimit dhe e Shkencës e Republikës së Shqipërisë që kjo gjë të futet në binarë të një marrëveshje të plotë midis dy ministrive e më gjerë midis dy qeverive e dy shteteve? A janë hapur klasat e shkollave greke për mësimin plotësues të Gjuhës Shqipe në Athinë dhe në Greqi?
Nga studimet që i kam bërë problemeve të shkollimit shqip në Greqi ndër të tjera në dy libra: Rilindësit e kohës sonë dhe Shkolla shqiptare e Athinës-Rilindësit e kohës sonë-2 dhe një sërë shkrimesh përveç dritës që ka ardhur dhe vjen nga dëshira individuale e marrëveshjesh shoqërore, dritë e cila duhet vlerësuar në shkallë të lartë të mundësisë dhe pamundësisë, hapa konkretë, biseda e marrëveshje, nuk janë bërë. Shkollimi shqip i fëmijëve aktualisht bëhet në mjedise private, mjediset e Shkollës Shqiptare të Athinës (aktualisht mësojnë rreth 150 fëmijë), mjediseve të qendrës kulturore të çiftit amerikan “PORTA” dhe ndonjë zyre private në Athinë. Në Selanik shoqata “Nënë Tereza” ka shfrytëzuar njohjet dhe respektin e Universitetit Aristotelos që auditorët e tij të kthehen në auditorë edhe për mësimin plotësues të Gjuhës Shqipe. Në Kallabaka dhe në Volos gjithashtu për këtë qëllim shfrytëzohen hapësirat shoqërore.
Në Saranti, e vetmja shkollë e mësimit plotësues të gjuhës shqipe në fshatin grek, pas një viti mësimi në bar-restorantin buzë detit marrë me qira nga një emigrant shqiptar, mësimi, me nismë personale të kryetarit të bashkisë së Thisvit filloi në një klasë të shkollës fillore të fshatit Ostje. Në tetor të vitit që shkoi kryetari i bashkisë ndërroi pozicion ( ia ndërruan) dhe i dëboi nxënësit dhe mësuesin nga shkolla.
Në Korinth para disa ditësh u dha lajmi se nxënësit do të marrin mësimet plotësuese të Gjuhës Shqipe në klasat e një shkolle greke, mundësi kjo e krijuar me nismë të kryetarit të bashkisë të Korinthit.
Në Virona të Athinës, sipas një njoftimi të Albnow, me nismën e kryetarit të bashkisë së lagjes është hapur një klasë për mësimin plotësues të Gjuhës Shqipe…
Pamje e varfër, do të thosha, e mësimit plotësues të Gjuhës Shqipe në Greqi, pamje lypëse, lëmoshe zyrtare.
Them “lypëse , lëmoshe zyrtare”, duke përjashtuar nismat “private” që kanë ditur të gjejnë rrugën “Të mos presim lëmoshë…t’ua rrëmbejmë atë-kjo është detyra jonë” hapi dhe ëndrra për zhvillimin legal ligjor të mësimit të Gjuhës Shqipe në Greqi është ende një ëndërr që në çdo sekondë mund të pritet në mes.
Nuk dua të bëj orakullin e të keqes por nisur nga rasti i Sarantit, nga mbyllja e dyerve të shkollës për mësimin plotësues të Gjuhës Shqipe, (hapja e së cilës, më 7 mars 2011, u bë në praninë dhe fjalën e kryebashkiakut të zonës, në praninë e sekretarit të Ambasadës së Republikës së Shqipërisë në Athinë, me një përshëndetje të ngrohtë nga Ambasadori Minarolli, në prani të medies), nisur nga ky rast druaj se një gjë e tillë mund të ndodhë edhe në Korinth e Virona. Le të gabohem!
Pse e them këtë? E them thjesht se shkollim i shqip i fëmijëve në Greqi nuk është i mbështetur mbi baza ligjore, mbi baza marrëveshjesh zyrtare ministrash apo kryeministrash, mbi përgjegjësi të drejtpërdrejtë për shkollimin shqip të fëmijëve nga shteti ynë, posaçërisht nga Ministria e Arsimit dhe e Shkencës, ministri e cila de jure, me ligj, nuk e njeh shkollimin shqip të fëmijëve në të gjithë hapësirën ku punojnë e jetojnë emigrantët shqiptarë, ku lindin e rriten fëmijët e tyre të detyruar të ngjishen në mengenenë e humbjes dhe mohimit të identitetit.
Gjyqi i 22 janarit 2010 ku nën akuzë ishte një drejtoreshë shkolle greke dhe një mësuese shqiptare, pafajësia që u dha, vuri piketat për hapjen e trasesë për legalizim të mësimit të Gjuhës Shqipe në Greqi.
Mjerisht kjo trase mbeti vetëm në piketa, u harrua…(!)
Megjithatë unë shpresoj…

Abdurahim Ashiku

Athinë, 18 janar 2012

Ndriçim i veprimtarisë së pa kursyeshme të shqiptarëve në Suedi

by

Këtë përmbajtje e ka numri i katërt i librit ” Thesari kombëtar i mërgatës shqiptare në Suedi” i cili është përgatitur nga SHSHASH ” Papa Klementi i XI Albani”, që me sukses zhvillon veprimtarin e saj në këtë shtet të largët skandinav. Të katër numrat e botuar  deri me tash janë të çmuar dhe kanë vlera shkencore, thotë Prof. Fetah Bahtiri, kryetar i Këshillit Redaktues/

Shruan: Xhavit Çitaku/

Mërgata shqiptare është një thesar i çmuar i qytetërimit ilir, e cila me mençuri, me shkathtësi të mendjes dhe me një freski të shpirtit diti aq mirë që të lartësoj aq bukur kulturën, historinë e traditat shqiptare edhe në dhe të huaj. Komuniteti shqiptar në Suedi ishte jashtëzakonisht mirë i organizuar dhe dha kontribut të madh në sensibilizimin e situatës së rëndë në kohën e okupimit klasik nga Serbia, në grumbullimin e mjeteve në Fondin e Trepërqindshit, mbajtjen e familjeve në Kosovë, në shërimin e të sëmurëve dhe zgjidhjes së shumë vështirësive në të cilat gjendej populli i Kosovës dhe së fundi edhe me pushkë në dorë luftoi për çlirimin definitiv të Dardanisë.

I gjithë ky sukses i mërgatës shqiptare këto ditë u kurorëzua  me veprën voluminoze, përkatësisht të numrit të katërt i librit të SHSHASH “ Papa Klementi i XI Albani” me titull “ Thesari Kombëtar i mërgatës shqiptare në Suedi”, që doli këto ditë nga shtypi. Lidhur me këtë punë të madhe e të rëndësishme që është bërë nga kjo shoqatë e vyeshme në biseduam me prof. Fetah Bahtirin, kryetar i Këshillit redaktues, të këtij asosoacioni shqiptar. Ai me këtë rast  na tha: “ SHSHASH ”Papa Klementi XI Albani”, Suedi, e themeluar në vitin 2011, gjer më sot me një punë të përbashkët dhe me përkushtim kolektiv ka nxjerrur në dritë tre libra me rreth 2000 faqe. Librat mbajnë titullin ”Thesar kombëtar i mërgatës shqiptare në Suedi” dhe kanë numrat 1, 2 e 3. Këto ditë u botua edhe numri 4 i Thesarit kombëtar të kësaj mërgate i cili ka më shumë se 800 faqe.

Librat ”Thesar kombëtar i mërgatës shqiptare në Suedi” kanë për synim pikërisht ndriçimin e veprimtarisë së pakursyeshme të shqiptarëve të cilët në trollin e Suedisë u angazhuan me mish e me shpirt për të vënë gurë në themelin e shtetit që quhet Kosovë. Është planifikuar që ky ndriçim të bëhet me botimin e diku rreth 10 librave të këtillë me gjithsej 8000 – 10 000 faqe. Kjo do të arrihet leht për arsye se ka pasur shumë veprimtari, ka shumë angazhime dhe ka shumë materiale.

Shkrimet mbështeten në dokumentacionin orogjinal

Por, që çdo gjë të jetë në vendin e vet, shkrimet mbështeten në hulumtimin e dokumentacionit origjinal i cili si i tillë, i pandriçuar dhe i pabotuar gjer më tani– është burim, material shkencor dhe thesar i çmuar. Kështu, Thesarët kombëtar kryesisht u kushtohen kontributeve dhe sakrificave të bashkatdhetarëve tanë në shërbim të misionit për realizimin e pavarësisë së Kosovës. Duke realizuar këtë synim, gjer më tani në Thesarin kombëtar 1, 2 dhe 3 janë përfshirë shumë mjedise, shumë qytete e aktivitete, veprimtarë e aktivistë, me qindra dokumente, gazeta, artikuj, lista, intervista, etj. nga qytetet dhe komunat si: Borås, Båstad, Falun, Göteborg, Hyltebruk, Hässleholm, Laholm, Landskrona, Lundegård, Lättarp, Smedjebacken, Uddevalla, Ängelholm, Vetlanda, Jönköping-Råslätt, Överum, Gulspång, Norrköping, Svenshögen, Stockholm, Malmö, Jokkmokk, Marks, Dals-Ed, Falkenberg, Perstorp, Hultsfred etj.

Ndërkaq, nga territoret jashtë Suedisë që janë përfshirë në librat tanë “Thesar kombëtar” me tema janë prezentuar: Gjermania, Zvicra, Shqipëria, Kosova, SHBA, Ilirida, Rumania, Kroacia, Serbia etj. Pritet që lista të zgjerohet edhe me vende të tjera të Evropës e më gjerë. E tërë kjo punë do të realizohet me shkrimet të cilat gjërat i paraqesin e i sqarojnë vetëm me gjuhën e argumenteve. Zaten, edhe thesarët kombëtar të botuar gjer më tani i kanë këto karakteristika: janë thesar të vërtetë e të çmueshëm dhe kanë vlera shkencore.

Të përkujtoj se ky nuk është konstatim i imi, por këtë e kanë pohuar qartazi edhe të gjithë ata që i kanë pasur në dorë Thesarët tanë. Që mos të parafrazoj dhe mos të komentoj pa nevojë, për të parë se Thesarët tanë janë thesarë vërtetë të çmuar, do t´i citoj disa nga referuesit me rastin e promovimeve të Thesarëve tanë kombëtar që janë bërë në vende të ndryshme.

Vlerësime interesante e të çmueshme nga kritika

Për librat ”Thesar kombëtar i mërgatës shqiptare në Suedi” vlerësime interesante e të çmueshme kanë dhënë edhe shumë kritikë, institucione, politikanë, dijetarë, individë. I nderuari Daut Demaku u drejtohet me një ”LETËR E HAPUR TË GJITHË MËRGIMTARËVE”, për arsye se ai paska fituar një ”Frymëzim nga veprimtaria e Shoqatës së shkrimtarëve, artistëve dhe krijuesve shqiptarë “PAPA KLEMENTI XI ALBANI” në Suedi”. Ai ndër të tjera thekson me entuziazëm:

”Ky zjarr i mallit për atdhe krijon atdhe – dashurinë e madhe. Në atë shtet, që ka një numër të madh të mërgimtarëve, aty është edhe atdhedashuria e vërtetë. Prandaj, më dëgjoni mirë: mërgimtarët dhe vetëm mërgimtarët kanë dashuri dhe fuqi që ta bëjnë atdheun shtet me prestigj të lartë, ku edhe të tjerët do TË DËSHIRONIN TË JENË SHQIPTARË.

Pikë për pikë sikur mërgata suedeze që e bëri Suedinë – Suedi!”

Në kontekst me këtë, Daut Demaku na drejtohet:

”… lus të gjithë mërgimtarët që të na ndihmojnë t’i shkëpusim prangat e robërisë shpirtërore!…

Të gjithëve, prandaj, ju lus të merrni shembull Shoqatën e shkrimtarëve, artistëve dhe krijuesve shqiptarë “Papa Klementi XI Albani” në Suedi. Sepse, prej të gjitha veprimeve të mrekullueshme, që i ka bërë kjo Shoqatë e mbarë dhe e mençur, brenda saj është edhe një segment, që meriton jo vetëm nderimin, por edhe përkuljen deri në tokë, sepse nxori në dritë përvojën e mërgatës suedeze – atyre njerëzve të mençur që jetonin në Amerikë – dhe – marrëveshja e atyre mërgimtarëve e bëri Suedinë – Suedi, shtetin më të respektuar në kontinentin e vjetër, por edhe në botë. Atdheu juaj ka nevojë për vetëdijësim, për mbjellje të dijes së mirë në tokën tuaj, për një vetarsimim që garanton ndërtimin e individit dhe të shtetit me prestigj…” – është porosia e të urtit Daut Demaku.

E pse edhe mërgimtarët shqiptarë që jetojnë e veprojnë në Suedi, mos ta bëjnë Kosovën shtet!?

Prof. Dr. Shefkije Islamaj: Ju sot nuk shikoheni vetëm si potencial ekonomik, por edhe si potencial politik dhe intelektual. Veprimtaria juaj në të mirë të gjuhës e të shkollës shqipe, në të mirë të përgatitjes së brezit të ri, të fëmijëve tanë, përmes aktiviteteve të shumta njohëse, edukuese, letrare, muzikore, sportive, ka jehonën edhe në Kosovë. Përmes medieve elektronike, teknologjive të reja informatike, gjithë kjo veprimtari e juaja bëhet shumë frymëzuese për të gjithë ata që ia duan të mirën Shqipërisë e Kosovës, që ia duan të mirën shqiptarëve kudo janë ata…

Çka përmban libri?

Ky libër, ashtu si edhe i pari, për nga përmbajtja është tejet i pasur dhe i larmishëm. Më tepër se një përmbledhje shkrimesh tematikash të ndryshme dhe dokumentesh e shkresash të shumta, libri është një paraqitje shumëplanëshe e veprimtarisë shumë të gjerë që ka zhvilluar kjo Shoqatë në harkun njëvjeçar në fushën e artit letrar, në veprimtaritë krijuese në përgjithësi, në veprimtaritë arsimore e kulturore, në veprimtaritë shënuese e kremtuese, në veprimtaritë shkencore, në aktivitetet sportive, përfshirë këtu edhe vizitat e bëra jashtë atdheut nga anëtarë të kësaj shoqate dhe vizitat e autoriteteve shqiptare në qytetet ku jetojnë shqiptarët në Suedi…

Ç’është në të vërtetë ky libër?

Shkurt: ky libër është shprehje e ndërkomunikimit shqiptar, është shprehje e përpjekjes dhe e përvojës së pasur të komunitetit tonë në Suedi, është shprehje e frymëzimit, është shprehje e një vetëdijeje të lartë kolektive për përkatësinë.

Çka na zbulon tjetër ky libër?

Ky libër zbulon edhe raportin e shqiptarëve me suedezët me shtetin suedez, zbulon pozitën e tyre, interesat e këtij komuniteti, shfrytëzimin e potencialit vetjak dhe shfrytëzimin e mundësive që ofron një shtet demokratik si Suedia…

…Libri Thesar kombëtar i mërgatës shqiptare në Suedi 2, pra është një tregim i veçantë, një tregim që do të vazhdojë për shqiptarët e Suedisë, sepse ata vazhdojnë të jenë transmetues të vlerave njerëzore, qytetëruese, kulturore e letrare në vendin ku jetojnë, sepse ata do të vazhdojnë të shpalosin pasuritë shpirtërore, mendore, intelektuale në një hapësirë humane, në një shoqëri shumëkulturore, të hapur e demokratike, për të gjithë pa dallim, sepse ata do të vazhdojnë të na flasin shqip përmes librave si ky.

Prof. Dr. Adem Zejnullahu: Shoqata e Shkrimtarëve Artistëve dhe Krijuesve Shqiptarë në Suedi: Papa Klementi XI Albani, me angazhimin e saj, në të mirë të zhvillimit të gjuhës, të shkollës shqipe, të kultivimit dhe të ruajtjes së traditës sonë

etnokulturore, të transmetimit të saj nëpër media e aktivitete të ndryshme kulturore e artistike, si dhe të botimit të shumë veprave, të autorëve të ndryshëm, që ngërthejnë krijimtarinë shpirtërore, ka luajtur dhe po luan një rol shumë të rëndësishëm për popullin tonë në përgjithësi e në veçanti për këtë mërgatë.

Thesari Kombëtar 2, të cilin po e promovojmë sot ngjason me Visaret e Kombit, Kalendarin Kombëtar etj., të cilat botoheshin dikur, e që luajtën një rol të rëndësishëm, në pasqyrimin e traditës sonë kulturore, me botimin e materialeve të ndryshme nga fusha e gjuhës, historisë, folklorit etj.

Në fund duhet thënë edhe këtë se Shoqata e Shkrimtarëve, Artistëve dhe Krijuesve Shqiptarë në Suedi Papa Klementi XI Albani, sipas veprës 2 është duke bërë një punë të jashtëzakonshme në pasqyrimin e hollësishëm të jetës dhe të veprimtarisë së kësaj mërgate, por kërkon edhe një sistemim e vlerësim më kritik në përgatitjen më cilësore me kritere të caktuara botuese e shkencore. Pa dyshim, ky botim i punuar me përkushtim e vullnet të madh të udhëheqjes së saj, e cila zhvillon një veprimtari kaq të dendur e të rëndësishme për popullin dhe atdheun tonë të mahnit, andaj e falënderojmë nga zemra duke i dëshiruar suksese të reja edhe në të ardhmen!

Prof. Salih Zogiani: Me qëllim të ruajtjes së gjuhës dhe traditës, në mungesë të përkrahjes institucionale të diplomacisë së shtetit shqiptar, mërgimtarët tonë në Suedi, të bashkuar, u angazhuan në organizimin e jetës shoqërore. Formuan Shoqatën “Papa Klementi XI Albani”, e cila tani e konsoliduar, veprimtarinë e vet e ka shtrirë në shumë fusha të jetës shoqërore në diasporë, përmes aktiviteteve kulturo-arsimore. E filluan me sensibilizimin e opinionit suedez e më gjerë, me mbledhjen e ndihmave, të cilat vazhdojnë ende, ndihma këto që bënë të mundur që populli i Kosovës të mos gjunjëzohej asnjëherë.

Prof. Hysni Syla: Libri “Thesar kombëtar i mërgatës shqiptare në Suedi” 3, dëshmon se shqiptarët që jetojnë sot në Suedi dhe në vendet e ndryshme të Evropës dhe të botës, numri i të cilëve, siç dihet, është shumë i madh, janë të organizuar në forma të ndryshme dhe po përpiqen për të ruajtur gjuhën shqipe, e cila, sipas Ismail Kadaresë, është njëra ndër më të rëndësishmet në Evropë.

Padyshim se mërgata shqiptare në Amerikë ka qenë dhe është më e fuqishmja. Por rrugës së saj dhe me sukses është duke shkuar edhe mërgata shqiptare në Suedi, e cila është shumë aktive dhe po arrin suksese të lakmueshme.

Ramadan Haxhijaj: Republika e Kosovës tani shtet i njohur nga shumë shtete të botës, ka dërguar ambasadorë dhe do të dërgojë edhe të tjerë. Por ju them se, Ju ishit, Ju jeni dhe Ju do të jeni ambasadorë jo të politikës, por ambasadorë shpirtëror të denjë që e keni përfaqësuar Kosovën me lot, me djersë dhe gjak.

Te mërgata shqiptare rreh fort zemra për atdheun

Bedri Tahiri, shkrimtar: E veҫanta e kёsaj Shoqate ёshtё se i ka vu vetes pёr obligim qё pёr ҫdo vit tё nxjerr nё dritё edhe njё libёr voluminoz tё quajtur Thesar Kombёtar. Njё titull mjaft i qёlluar e domethёnё: thes+ari= thesari. Kjo shoqatë ka për qëllim që ta kultivojë e ruaj gjuhën dhe kulturën shqiptare në mërgim. Përmes aktiviteteve të ndryshme ajo synon që të nxisë të gjithë ata që janë të prirë të merren me shkrime që ta gjejnë veten në vendin ku jetojnë dhe të veprojnë në formë të organizuar në mënyrë që të krijojnë vlera e vepra më të mira letrare, artistike dhe kombëtare. Shqiptarёt qё jetojnё nё Suedi dje kanё qenё pёrkrahёsit e tё gjitha ndihmave pёr Kosovёn e sidomos tё luftёs sё lavdishme tё UҪK-sё dhe sot paraqesin potencial tё pazёvendёsueshёm ekonomik, politik e intelektual… Ne sot po e pёrurojmё vёllimin e tretё tё librit ”Thesar Kombëtar i Mёrgatёs Shqiptare nё Suedi 3”. Libri ngërthen në vete në mënyrë të dokumentuar aktivitetet e zhvilluara nga komuniteti shqiptar në Suedi në dobi të çështjes kombëtare. Lёnda aq e pasur dhe e larmishme, me njё pёrkushtim tё pashoq tё redaksisё sё zgjeruar, individёve e grupeve punuese, ёshtё mbarёshtruar mirё e mbarё brenda 750 faqesh, duke u konceptuar nё tetё kapituj tematik e pёrmbajtёsor.

Mr. Fadil Gecaj: Edhe përurimi i sotëm i librit “ Thesari Kombëtar 3” është një promovim i vlerave, që është fryt i punës së palodhshme të SHSHASH “ Papa Klementi i XI Albani” në Suedi. Vërtetë veprat e tyre janë një thesar i çmuar, të cilat shumëkush do të dëshironte t’i këtë në bibliotekat e tyre. Këtë libër, sikur edhe dy të mëparshmit, e karakterizon puna kolektive, apo më mirë me thënë puna ekipore, e cila kërkon shumë përkushtim, disiplinë e respektim të mendimit të njeri- tjetrit.

Prof. Dr. Mehmet Rukiqi: Vepra “ Thesari Kombëtar i Mërgatës Shqiptare 1 “, në Suedi, është një ndër dhuratat më të çmuara, për 100 vjetorin e Shpalljes së Pavarësisë së Shqipërisë dhe të ngritjes së Flamurit Kombëtar, për herë të dytë, në Vlorë, më 28 nëntor 1912…

… Shoqëria “Papa Klementi XI Albani” është besnikërisht duke e ndjekur traditën tonë historike të mërgatës shqiptare që fillon me “Besa Besën” në Boston, në krye me Fan Nolin në vitin1907 deri te shoqëria “Vatra” në Amerikë dhe pa fije dyshimi që do ta vazhdojë rrugën e vet besnikërisht në të ardhmen sikurse shoqatat simotra të lartëpërmendura.

Prof. Zekë Murseli: Na gëzon fakti se në këto ditë vere tubohemi për vlera, për krijime që vërtetë janë një thesar i kombit tonë.

Gazmend Boletini, stërnip i Isa Boletinit: Ajo që më së shumti me pëlqen në librat “ Thesari Kombëtar” është se aty nuk ka shkrime me ngjyra politike, por në to hidhet dritë për humanitetin, aktivitetin në fushën e pjesëmarrjes së drejtpërdrejtë të shumë e shumë mërgimtarëve tanë në luftën çlirimtare.

Mursel Ibrahimi, ish kryetar i Komunës së Mitrovicës: … Kontribut në paqë, kontributë në luftë, kontribut financiar, kontribut shkencor dhe kontribut solidar. Ndaj këta njerëz tanë që gjithnjë ishin e janë të lidhur për atdheun meritojnë një lëvdatë shumë të madhe.

Viron Kona nga Shqipëria: “Te ju kam parë zemra, që rrahin fort për atdheun”.

FESTË ATDHËTARIZMI…

… 1. Kur përurohen vepra, me vlera të çmuara…

Më 30 tetor 2013, Shoqata e Shkrimtarëve dhe Artistëve Shqiptarë të Suedisë, “Papa Klementi XI-Albani”, përuroi në sallën e Muzeut Historik Kombëtar të kryeqytetit Tiranë, dy vepra voluminoze, “Thesar Kombëtar”1 dhe 2.

Ishte një manifestim entuziast, emocionues dhe mbresëlënës. Salla ishte e mbushur me njerëz të letërsisë, artit dhe kulturës, me gazetarë e studiues, mësues e nxënës, të rinj dhe të moshuar, plot e për-plot.

… 3. – Dy margaritarë më shumë, në gjerdanin e artë të kulturës…

… Ashtu si Tirana dhe Durrësi, i priti “Thesarë Kombëtarë” 1 e 2, Prishtina, disa muaj më parë. Kështu do të vepronte çdo qytet dhe krahinë, kështu do të vepronte e tërë Shqipëria, e tërë Kosova, mbarë trojet shqiptare dhe Diaspora, sepse ajo ishte festë e atdhetarizmit shqiptar.

Agim Bahtiri, kryetar i Mitrovicës: Ndjehem i nderuar që marrë pjesë në promovimin e një libri, që është fryt i punës të bashkatdhetarëve tanë në Suedi, të cilët me veprimtarinë e tyre të palodhshme po lënë gjurmë në kulturën tonë të përgjithshme kombëtare, por edhe në kulturën e shtetit ku jetojnë dhe veprojnë. Për kontributin dhe sakrificën e mërgatës shqiptare dhe veçanërisht për kontributin dhe sakrificën e shqiptarëve në Suedi, ne mitrovicasit jemi të njoftuar shumë mirë dhe për këtë arsye ju jemi mirënjohës përgjithmonë.

Halit Barani: Ky libër voluminoz, i ndarë në kapituj, pasqyron punën dhe veprimtarinë e palodhshme të intelektualëve shqiptarë në Suedi dhe kontributin e mërgatës shqiptare në të gjitha segmentet e jetës. Libri është i pasuruar me shumë faktografi nga puna e anëtarëve të Shoqatës “Papa Klementi XI-Albani” dhe takimi i tyre me miq nga të gjitha trevat shqiptare, ku kanë shkëmbyer përvojat e tyre, për të vazhduar më pas me poezi e prozë, anekdota dhe artikuj gazetash, nga autorë të ndryshëm. Në faqet e këtij libri një vend të rëndësishëm zënë personalitetet dhe familjet kontribuese…

Në këtë rast dua ta përmend kontributin dhe veprimtarinë e palodhshme të Shoqatës së Shkrimtarëve, Artistëve dhe Krijuesve Shqiptarë “Papa Klementi XI-Albani” në Suedi. Kjo shoqatë nxori në dritë përvojën e mërgatës suedeze dhe që nga themelimi e deri më sot e ndau fatin dhe veprimin me popullin e vet në Kosovë dhe më gjerë.

Ish-Ministri i Diasporës, Ibrahim Makolli: I përgëzoj të gjithë anëtarët e Shoqatës së Shkrimtarëve dhe Artistëve Shqiptarë “Papa Klementi XI Albani” në Suedi,… të cilët për asnjë moment nuk kanë pushuar së angazhuari dhe nuk pushojnë së angazhuari në drejtim të krijimit të krijimtarisë së tyre, jo vetëm para opinionit ku ata jetojnë, por mbi të gjitha para opinionit në Kosovë.

Prof. Dr. Jusuf Osmani: Duke ditur se ”thesari kombetar ” është një vepër e një rëndësie të veçantë, vlera e saj është e shumëfishtë. Vlera e saj rritet edhe më shumë me kalimin e kohës, sepse kujtesa njerëzore – të predikuarit e tyre të cilat barten nga brezi në brez kanë rëndësi të madhe shoqërore dhe vlerë historike .

Prof. Ymer Berbati: Thesari 3 prej 757 faqesh ngërthen në vete një mal veprimtarish e aktivitetesh të shumanshme. Njeriu nuk do të ishte njeri po të mos ishte zbukurimi e fisnikërimi i ambientit dhe jetës së tij. Këtë veçanti krijuse e njerëzore, e prekim dhe e ndjejmë më shpirt gjatë leximit të këtij Thesari të mrekullushëm. Këtë material shoqata e krijuesve e ka mbledhur posi bleta nektarin dhe e ka vënë ne Kosheren e mjaltit të kulturës kombëtare.

Engjëll Berisha, Drejtori i Bibliotekës „Dr. Ibrahim Rugova“ në Gjakovë: Një përmbledhje e veprimtarisë së diasporës, nga një grup veprimtarësh në Suedi, në një libër me emërtimin ”Thesari Kombëtar”, me një gamë redaksie, dhe Kryesi e Shoqatës e udhëhequr nga veprimtari Hysen Ibrahimi, dhe grupi punues secili me punë specifike dhe voluminoze, paraqet një vepër e cila për mua më shumë i kontribuon kujtesës së një kombi, prej së cilës bëhet historia, kur dihet se truri i kombit shqiptar është i shpërndarë, ashtu siç është e shkapërderdhur qenësia e jonë në shumë shtete, në shumë kufij, në shumë kontinete dhe në shumë mënyra… Ky grup mërgimtarësh, kjo diasporë në Suedi, ashtu siç e thotë ky libër, ashtu siç mësohet nga shumë shkrime, ashtu siç e thonë të tjerët nga vende tjera të diasporës, është shumë i organizuar. Edhe pse, Kosova është e çliruar, shpirtin e tyre e okupon dashuria për vendin. Veprojnë njësoj, duke sjellur ndihma humanitare, duke u takuar për ta përshkruar jetën politike e ekonomike të vendit të lindjes, e për t´ia përkushtuar ndonjë tregim, poezi apo referim tjetër e që i shërben edhe letërsisë.

Prof. Halil Haxhosaj: Për veprën e Shoqatës së Shkrimtarëve dhe Artistëve Shqiptarë “Papa Klementi XI Albani” me titull “Thesar kombëtar i mërgatës shqiptare në Suedi, 3” mund të flitet, shkruhet e studiohet edhe më tepër dhe më shumë, sepse kjo përveç se thesar kombëtar shqiptar, është edhe një monografi historike e të gjitha veprimtarive të shqiptarëve atje. Andaj këta shqiptarë të kësaj mërgate me siguri e duan mëmëdheun e tyre, Kosovën martire, tash “edhe më mirë”, edhe më shumë, edhe më ngrohtë! E kanë dashur, e duan dhe do ta duan! Edhe përgjithmonë, edhe përherë, edhe deri në pakufi…!!!

Besa Gaxherri: Kjo vepër flet për historinë kombëtare, për veprimtarinë e shumë atdhetarëve, artin, kulturën, ekonominë, poezinë por edhe për të ardhmen.

Azem Gashi nga Peja: Fjalët janë të varfëra për ta shprehur gjithë madhështinë e kësaj vepre, të këtij margaritari të çmuar që bëni ju atje në mërgim.

Nëse njeriu thellohet sado pak në këto vlerësime që u jepen Thesarëve tanë kombëtar, nuk mund të ngelë më anësh pa u emocionuar kur fare qartazi sheh se me të vërtetë janë krijuar thesare të çmuara shkencore të cilat do të lënë gjurmë shqiptare e atdhetare në Suedi me vlera të cilat do t´u shërbejnë edhe gjeneratave të ardhme.

Por, këtu duhet të theksohet edhe një çështje, edhe një fakt: përveç ndjenjës dhe dashurisë për atdheun e kombin, mundësinë për krijimin e Thesarëve kombëtar na e ka krijuar edhe shteti suedez, edhe populli mik suedez. Suedia neve na na ka ndihmuar, na ndihmon edhe sot dhe neve na sheh si ambasadorë të mirë të Shqiptarisë – të vendit të prejardhjes. Shi për këtë ne e falenderojm shumë këtë shtet”, përfundoi Prof. Fetah Bahtiri.