Sofra Poetike – Page 48 – Dielli

FASLLI HALITI NE SOFREN E DIELLIT ME”TROKITJE” & “KOKA, PA KOKA”

August 4, 2017 by dgreca

Portret i poetit Faslli HALITI- Viz. S.kamberi «Artist i Popullit»/

NGA FASLLI HALITI/
TROKITJE

Tak,
Tak. tak,
Trokitje…
Po trokasin.
Le të trokasin…,
Le të trokasin atje pas derës,
Mes breshrit, llohës, indiferencës,
Mes borës, stuhisë, shkretëtirave, shkurreve, erës.

II.

Lehje.
Po lehin.
Leri
Të lehin!
Po nuhasin.
Lëri të nuhasin.
Plehrat do nuhasin, bajgat,
Hajdutët, grapësit, hajnat, killerët,
Hajdutët,
Hajnat
Po vjedhin.
Lëri të vjedhin…
Tek ti
Tek unë
S’kanë ç’të vjedhin,
S’kanë ç’të marrin nga ne ata?
S’kanë ç’të klepsin klepsokratët
S’kanë ç’të vjedhin ku nuk ka.

III.

Krisma.
Dëgjohen
Krisma.
Dëgjohen të shtëna.
Ç’i dëgjon krismat, të shtënat;
Kundër njëri-tjetrin shtien,
Me njëri -tjetrin e kanë;
Me Kallash
Pistoleta
«TT»
Vriten
Mes tyre.
Për një copëz tokë vriten,
Për një dekolte, për një minifund zyre.

Britma.
Sharje,
Grushte, kacafytje si qentë
Kafeneneve , trotuareve,
Në parlament.

VI.

Lëri
Të bërtasin,
Lëri të grinden,
Lëri të hahen tepistët,
Leri të shahen mes tyre,
T’i thyejnë turinjtë, nofullat njeri-tjetrit,
Sidomos atyre që kanë vjedhur me trena, furgona:
Që kanë grabitur fusha, kodra, troje, toka bregdetare.
Leri të shahen mes tyre deputetët, partiakët,
T’i thyejnë turinjtë njeri-tjetrit
Hundët prej pinoku që zgjaten
Që shkurtohen
Sipas
Gënjeshtrave të tyre
Kilometrike
Imcake
Milimetrike,
Hundët
E përpjeta,
Sidomos atyre
Që kanë ndërtuar vila
Bregdeteve, botës anembanë:
Në Londër, Paris,
Amerikë,
Spanjë,
Në bregdetin limitrof italian…!

VII.

Të vjedhurit, pronarët,
Të grabiturit keq.
Po bëjnë
Padira me nerv pronari, fermeri
Në prokurori, në gjykatë,
Po bëjnë kallëzime
Po pajtojnë
Avokatë.
Po apelojnë gjer në Hagë…

***

Po vijnë paditësit plot bindje, nerv, besim.
Le të vijnë paditësit e grabitur,
Le të vinë,
Le të padisin
Prokurorët,
Hetuesit,
Gjyqtarët,
Thonjgjatët e gjyqësorit,
Avokatët, qeveritarët.

VIII.

Paditës!
Paditini kriptohajdutët,
Hajnat mes të ditës me diell,
Bëni kundër hajdutërisë
Kallëzime
Penale
Gjithë nerv.

Bëni
Padira
Të ashpra,
Besojuni gjyqtarëve
Me duar të pastra.

Besojuni prokurorëve
Gjyqtarëve
Që japin drejtësi

Edhe pse sot ata kërkohen me qiri…

Shtator 2015

***

KOKA, PA KOKA

…. Ai

Zbulon kafka

Edhe në fund të dheut

Po të jenë,

Poshtë nё thellësi.

Në fund të dheut gropos kokat

Kokat plot tru, plot mençuri.

Kafkat i nderon si gjenesha

Edhe kafkën pa tru,

Kafkën mbushur me dhè,

Baltë

Ai e zbulon,

Edhe në fund të dheut e gjen,

Kurse kokat me tru s’i sheh dot me sy,

Edhe kokën e një gjeniu e përҫmon, e urren.

Para kafkave kockëkalbura

Përulet,

Bije

Në gjunj,

Sidomos para kafkave

Pa sy,

Pa gjuhë;

Sidomos para kafkave

Të mbushura me baltë, pa tru.

Koka prej arkeologu e tij

Është

Plot

Kokalla,

Plot brinjë,

Plot vertebra, skelete;

Koka e tij është fare pa koka,

Mbushur plot kafka, listela brinjësh,

Plot kokalle, klavikula , nofulla, plot kocka…

Koka e tij

Plot tjegulla,

Poçe.

Tjegullat,

Dhe poçet i ruan

Me delikatesë në qelqnajë,

Porcelanet,

Fajancat, qelqurinat

I nxjerr jashtë nga vitrinat,

I hedh në një qoshe bashkë me plehurinat…

Banor

I mbitokёs,

Njëherësh i nëndheut

Edhe një palo poçe, të zbuluar rastësisht,

E çmon mbi kokën suprbe tё Deas, Skënderbeut.

17 nëntor, 2008

Lamtumirë….

August 4, 2017 by dgreca

Poezi nga Arshi Pipa/

(Përgatiti për botim Anton Çefa)

Lamtumirë/

Delni e m’thoni udhembarë,/

mbanje veten t’forta,/

dridhnje n’erë shaminë me ojna/

prej mbi prak, o motra!/

Me shaminë fshini prej syshë

lotët tuej te votra,

hidhnje n’erë . . . nji dallëndyshë

ka me u ba, o motra!

Do ta shquej ndër mija tjera

te ku m’hodhi shorta

përtej detit n’dhena t’hueja

ku po shkoj, o motra!

Neli

Asnji sa Nelin s’deshta

ndër gjith’ shokët e burgut.

Kishte hijen e murgut,

kishte fjalët e thjeshta

qi n’buzë si lule çelin,

lule vjeshte të rralla,

e kundërmojnë të gjalla

te kujtesa ku ngelin.

Nji katundar ai ishte

prej Durrësi, nga rrethet.

E shtypshin keqas ethet,

me reuma ndër kërbishte,

përveç plagës mbi gju

qi mori n’arrati,

kur vëlleznit e ti

u vranë, ai vetë u zu.

E hiqte edhe ma keq

për ushqim, kishte lanë

tre kalamaj pa nanë

te votra me dy pleq,

por kurr s’e pata rrokë

n’aq ngushticë e nevojë

me namë e me shpërgojë,

nji herë me u grindë me shokë.

Shok, shpesh të kam kujtue.

Nji provë dojsha dhe e gjeta.

Prej asaj dite jeta

Pat kuptim me u jetue.

Mbramje katundare

Gjallnohet mbarë katundi

kur dita vjen tue shmangë.

Bariu me dhent përpara i la fushoret

tue fishkullue nji kangë.

Ndër ara punët sosën.

Lëshoi kostari kosën,

djersën nga balli fshinë qi rrjedh mbi gushë.

E vasha e nuse me shtambat mbi krye

te kroni i lanë me u mbushë.

Blegërojnë e dhen e dhi mbledhun ndër vathë,

lodrojnë kingjat rreth nanash

tek hyjnë e dalin tbanash

kalamaj përmbas grashë me kambë zbathë.

Nji derë mbyllet e çilet,

përgjegjet pallja e lopës qi po milet.

E dyndet nata tue përzanë kuqloshe

dritën përtej kodrinash

qi shkojnë zhdërvjelltas tue value kah deti.

Nji grue i këndon foshnjes

tue e lëkundun te djepi.

Përgjumet nana foshnjen tue lëvitun,

dridhet nji maje plepi,

e mandat qi pikojnë erna përdarin

e shejin rrotull barin.

Navigare necesse

« N’oqeanin e pamasë,

lundërtarë mbi zgavrra lisi,

çka kërkoni ju me hasë

ku ndër gjire joshë avisi ?

Para jush e mbrapa mjegull,

valë qi ndiqen rretheqark

ndër bunaca e shqota shrregull,

e nji qiell qi u mbyllet çark ! »

« Qielli i çamë rrezitë ylbera,

fundi i detit ka visare,

na përcjellë me vringull era

anash botës kufitare.

Ndiej! Kërset me u thye anija,

vjen nji frymë, na jemi gati,

velat ndenë për ne dashnia

e lundrojmë me busull fati.”

Agim

Andrrat bahen të shkurta,

flurojnë të shpejta

n’ajrin e rralluem,

u ndihet murmurimi.

Te hyjzit vezullimi

Asht i shqetë,

e fryjnë era t’ imta.

Fërgullon tash e cikun

gjethnaja.

Agim te maja.

Legjenda e Drenicës

Uluron murrani i çmendun,

fshan si bishë me zhgjetën n’bri.

Davaritet mjeglla e dendun

mbi katundin shkrumb e hi.

E mbi buzën e nji rrmorje

duket tash nji kullë mënjanë.

Nji djalosh përmbas dritorje

rrin mendueshëm e nuk bzan.

Asht për rrugë e n’armë shtërngue:

bomba dore me gjerdanë.

“Loke, s’mundem me mungue;

lamtumirë kam ardhë me t’thanë.”

Qan e ama e duert i mbeten

tu’i përdredhë n’idhnim e fshan:

“Dy qi pata shkuen e mbeten…

bir o bir, ku don me m’lanë?

Mbushë s’i ke ti pesëmbdhetat,

kush at gja s’ta ven ty barrë…”

“Nanë, do t’shkoj me u ba me çetat,

gjakun vllezënve me u marrë!”

“Kanë me t’vra: si tu vëllezën,

si tët at, i pushkatue!

Ku na len, ah, mue fatzezën,

tande motër fatshkretue?”

“Lene, nanë! Ma keq me e mbyllë:

ktu me e gjetë si berr e presin.

Shqe veç janë, me hyll pa hyll.

Qymen kanë ndërrue, jo vesin!

Lene t’shkojë, e mbarë ju dhashtë.

Ktheftë me nder. Por n’qoftë, o vlla…

(Perendija mos e thashtë!)

gjakun vetë kam me ta la!”

Fishkullon murrani rrmores,

me frullizë tue uturi,

hyn ndër hekrat e dritores

nalt te kulla shkrumb e hi.

Faslli Haliti sjll ne Sofren e Diellit FRANCESCO GUCCINI me Komedine Cirano di Bergerac

July 25, 2017 by dgreca

FRANCESCO GUCCINI/

Coquelin_ainé

Francesco Guccini (Modena, 14 qershor 1940) është poet muzikant, shkrimtar, kantautor italian./ CYRANO, Komedi me 5 akte e Cirano di Bergerac/

Cyrano de Bergerac (e njohur në Itali edhe si Cirano di Bergerac) është një komedi e famshme me pesë akte e publikuar në vitin 1897 nga dramaturgu francez Edmond Rostand (1868 –1918) e inspiruar nga figura historike e Savinien Cyrano de Bergerac, një nga shkrimtarët e ҫuditshëm të gjashtëqindshit francese, pararendës i letërsisë fantashencë.

CYRANO

Ejani pra,përpara, ju me hundën e shkurtër,

zotërinj të lyer e të ngjyrë, unë nuk ju duroj!

Do ta fus mirë penën brenda kryelartësisë suaj

sepse me këtë shpatë

kur të dua mund t’ju vras

Ejani pra, përpara poetë të shkallmuar,

këngëtarë të panevojshëm të ditëve fatkeqe,

bufonë që jetoni me vargje pa forcë

ju do të keni para, dhe lavdi, por s’keni lëkurë;

ju gëzojeni suksesin, gëzojeni ndërsa zgjat

publiku është mësuar

s’ju frikëson

shkoni kushedi ku, që të mos paguani taksat

me ngërdheshjen dhe injorancën e të parëve të klasës.

Unë jam vetëm një kadet i mjerë i Guaskonjës

por unë nuk mund t’i duroj njerëzit

që s’ëndërrojnë.

Xhinglat? Arrivizmin? Unë s’e ha grepin

në në fund të liçensës, s’fal, prek…

Le t’i japim fund, ejani të gjithë përpara

Protagonistë të rinj, politikanë kacavjerrës;

ejani, sekretarë, rufianë dhe mediokër,

përçues të ashpër emisionesh të rreme

që e keni bërë art shpesht

me art të rëndomtë;

guxim kontrabandistë, hidhini kartat poshtë

do të jetë përherë dikush që do të paguajë shpenzimet

në këtë vend të bekuar, të bukur, absurd.

Nuk shqetësohem aspak

nëse edhe unë jam gabuar,

të zgjoj pakënaqësi është kënaqësia ime,

mua më pëlqen të jem i urryer;

me dinakët dhe prepotentët

unë luaj gjithmonë

dhe në fund të liçensës

nuk fal por prek.

Por kur unë jam vetëm

me këtë hundë të pamasë

që së paku gjysmë ore

më paraprin përherë

shuhet zemërimin im

dhe kujtoj me dhimbje

që më ndalohet, pothuaj, ëndrra e një dashurie ;

nuk e di sa kam dashuruar, nuk e di sa gra kam pasur,

qëllimisht ose nga fati i kam humbur

dhe kur ndjej peshën e të qenit gjithmonë vetëm

kyçem në shtëpi dhe shkruaj dhe duke shkruar ngushëlloj veten,

por brenda vetes ndjej se dashuria e madhe mbetet,

dashuroj pa mëkat, dashuroj por jam i trishtuar

sepse Rosana është e bukur, jemi kaq të ndryshëm;

unë s’arrij t’ia them këtë, por me vargje do t’i flas.

Ejani njerëz bosh, t’i japim fund kësaj:

ju priftërinj që shisni për të tjerët një jete tjetër;

nëse ka, siç thoni ju një Perëndi në pafundësi

shikoni në zemrat tuaja e keni tradhtuar tashmë

dhe ju materialistë, me temën tuaj të preferuar

Perëndia ka vdekur dhe njeriu është vetëm në humnerë,

të vërtetat kërkojini në tokë, si derrat,

mbajini lendet, më lini krahët;

kthehuni në shtëpi spurdhjakë, hiqmuni qafe,

për tërbimin tim të madh më duhen gjigandë.

Unë gjithmonë s’e ha grepin e dogmave

dhe paragjykimeve

dhe në fund liçencës unë nuk e fal dhe prek.

Unë i prek armiqtë e mi me hundë dhe me shpatë

por në këtë jetë sot nuk e gjej më rrugën,

s’dua të pranoj të jem i keq,

ti vetëm mund të më shpëtosh, ti vetëm dhe ta shkruaj;

unë e ndjej, duhet të jetë atje, në tokë a në qiell një vend,

ku nuk do të vuajmë dhe gjithëçka do të jetë e arsyeshme.

Mos qesh, të lutem, me këto fjalë të miat

unë jam vetëm një hije dhe ti, Rossana, dielli;

por ti, e di, nuk qesh fort,e ëmbla zonjë

dhe unë nuk fshihem nën shtëpinë tënde

sepse tani e ndjej, nuk kam vuajtur më kot,

nëse më do siç jam, përgjithmonë Sirano…

***

CYRANO

Komedi me 5 akte e Cirano di Bergerac

përktheu:Faslli Halit

Alfons GRISHAJ në Sofrën e Dielli-t:Mitomani, Kapacitete të rreme…

July 24, 2017 by dgreca

Alfons Grishaj/

Mitomanit…/

O Rrenë që vjell hijen e lisit ,/

Mantel m’u mbulu me madhshtin’ e tij,/

Dhe nëse gjak sojniku prej fisit/

Nuk do me thanë se bahesh njeri./

Atje ke mbetë n’ranë pa torfë,

N’ rreshkinën e thatësinës pa ujë,

Si nji imazh shkretine amorf,

Si avulli ke me u tret pa bujë…

Kapacitete të Rreme

Lektisun mbi krijime shkarravina…

Kokat e ushqyeme me dije të cungueme

Vyshken shpejt si fidane të mbjelluna cekët.

Maratona e krijimeve mbesin si pllaka t’ ftofta

Që kur i hap ndjen lagshtinën..

Rrajza dhe brumbuj pagojcë të gjuhës njerëzore .

Koha jonë mikluese e sfidave për buk dhe jo për dije

Ka thirrë nën armë parazitët e shekullit të ri,

Ku me “bujarinë” e sajimeve habisin dhe njorancën vetë.

Institucionet “akademike” derë e hapun për mediokrit piratë

Që si sorrat shijojnë viktimën duke këndu refrenin e vdekjes .

Një Pyetje Për Gjergj Kastrioti-n :

Kastriot, lart në paqe pranë Perëndisë ,

Një fjalë për gjakprishurit që lehin si zagarë…

Që për t’huajt çallmuan turpin e tradhëtisë…

Çfarë ti thërrasim , armiq a shqiptarë?!

Maskaradë Patriotike

Qeleshet dhe qylafët i gjymtuan barsolinat.

Reverancë Markezësh , Kontësh , Dukësh…

Ballo maskash si në Venecia.

Në lupën e vëzhguesit, mozaiku i këmbëve

Qorrohet prej freskoreve që

Emetojnë parfumet… rikosheta flirti .

Nuk ka Tango , As valle Napoleoni.

Valle shpatash …?! Jo se jo !

Lahuta qan tjetërsimin e tingujve të çiftelisë,

Zumaret dhe mandolinat mjergullën e buzuqeve ,

E flamuri rënkon … shqiponja rrallon puplat me sqep të hekurt,

Koka e Deas, vajton trupin e grabitur si trojet e mëmëdheut.

Heshtje …!

Patriotizmi një ekuacion i pazgjidhur

Në shekuj , midis tradicionit dhe tundimit të metalikut robërues…

Ksenomania kjo sëmundje patetike që moleps popujt në udhëkryq,

Më bën ta dua më fort rrjellën e Drinit,

Që lëmon gurët si jehona e fyellit lëmon malet.

Atje ku pulëbardhat dhe dallëndyshet fillërojnë

Melodinë e dudukut që ndjell shtojzovallet.

Echo…!

Sado madhështore Statuja e Lirisë ,

Bash në kryqëzimin e qytetërimeve…

Kurrë nuk e ka hijen e Rozafës!

Kërcejnë maskat…Reverancë Markezësh…,

Kontësh, Dukësh e Princër …burra zakoni.

Por , sa bije perdja dhe hiqen maskat,

Makjazhet e grimierëve tradhëtojnë …

Ka ardhë Koha

Ehtin helmi vjetër, shazam !

Adet mbeturinash nizam,

Pak grurë e shumë hashash

Muzikë ciganësh e kallash.

Habitet i mirë e shejtan

Si e përçudnuan vatanë,

Ca “Rilindas” plot shyret,

Disa të kuq e ca Gajret .

Quajnë veten matrakçinjë…?!

Delirantë e batakçinjë

Vezë të prishura në gen

Shqipërinë e bënë verem .

Ka ardhë koha për ca trima

Me u thur vargje vetëtima ,

Qe këndohen brez pas brezit,

Kush i pret rrug’n edepsizit !

DY POEZI PËR KOSOVËN NGA ARSHI PIPA DHE ISMAIL KADARE

July 20, 2017 by dgreca

GAZETA”DIELLI”- DY POEZI PËR KOSOVËN NGA ARSHI PIPA DHE ISMAIL KADARE/

Gazeta”Dielli” në SHBA e ka ndjekur gjendjen e Kosovës hap pas hapi dhe e ka denocuar dhunën e pushtuesëve serbë me artikuj, me kronika, me reportazhe nga protestat për Kosovën në Washington, Nju Jork, Ohio, Michigan etj., me editoriale, komente, por dhe me poezi. Duke shfletuar koleksionin e gazetës për vitin 1982, që tashmë është i plotë dhe i lidhur prej meje, zgjodha dy poezi, të shkruara në kohë të ndryshme, me autorë dy pena të fuqishme, njëri në mërgim, Arshi Pipa( megjithëse poezia u shkrua në burgun e Burrelit dhe u botua në SHBA), tjetri në Shqipëri, Ismail Kadare. Poezia e Pipes titullohet “KOSOVËS” ndersa e Kadares titullohet “TERRORI NË KOSOVË”. Të dyja janë fokusuar në gjendjen e rëndë të Kosovës, kanë të përbashkët denoncimin e dhunës, por ndryshimi është i ndjeshëm, jo vetëm në stil, as në gjuhë. Lexojini dhe shiheni se ku qëndron ndryshimi?

ARSHI PIPA((Botoi Dielli-16 mars 1982)

u1_Arshi-Pipa

KOSOVËS

Vllezën shqiptarë, Kosova s’asht Jona.

Kush me e përmendë guxon ai ban tadhti!

O kob qi s’do t’harrohet kurr tevona!

Kosova e ngratë dergjet e vdes n’robni!

Prej bastardësh tradhtue qi i zhgulën zemrën

e n’pre ua hodhën klyshëve qi Moskova

për gjak ndërsen, me parzmën shkelë nën themrën

mizore sllave po jep shpirt Kosova.

Deri kur, vllezën, do ta ndjejmë na veten

fajtorë pse vendin ku Shqipnija leu

guxojmë ta duem, tue pasun frigë fatshkretën

Kosovën tonë ta quejmë gjymtyrë atdheu?

O toke e bukur ku fjala burrneshë

Ilire ushton qysh me mjegull gojdhane!

gjoks Shqipnis, ku e ndryme si luaneshë

ndër hekura gjëmon zemra Dardane.

A mundet ajo, vall, me u zhgulën dejsh

pa ba kufomë llogoren e krahanorit?

Lumninë tande, Kosovë, at’herë ta rrfejsh

ku gjak i lirë t’vadis hullin e plorit.

Sot tjetërkush ta gzon frutin e punës,

mbi tokën tande, Kosovë, je skllav!

Ta shof përgakun,, heu, vulën e dhunës,

qi t’la mbi vetulla kamxhiku sllav!

Qoftë e mallkueme fara qi aty hidhet

me djersën e njomun pleqsh, me lot kërthijsh!

Bukën e turpit e t’poshtnimit t’idhët,

o vend martir, deri kur ta kapërdijsh?

Qenka pra faj me lypun të drejtën tande?

Dorën për lëmoshë duhet me i shtri kusarit?

O gjuhë, ti bamu rrfe e tmerrin trande!

Do t’vijë, do t’vijë një ditë ora e shqiptarit.

Pas nesh tjerë kanë me ardhë.S’fiket Shqipnia

pse disa qinda nesh rrzohen nën plumbin

Se për çdo dhjetë prej nesh qi amshon liria

dhjetë mijë do t’lindin e dhjetë mijë do t’humbin!

Do t’humbin shqim ata qi sot na shtypën!

Kulshedra e re me lakminat e vjetra

at’herë do t’shembet kur ta shofim shqypen

prej majesh tu’e sulmue me sqep e kthetra.

Andej na priret shpirti i fortë me hove

t’dalldisuna ngadhnjimi, ushton jehona:

O vllezën, nalt ju ballin! prej Kosove

deri n’Çamëri Shqipnija asht gjithë jona!

***

kadare

ISMAIL KADARE(Botoi Dielli, 16 prill 1982)

TERRORI NË KOSOVË

E hidhur Vjeshtë e këtij viti

Kosovën gjeti nën terror.

Korba të zes mbi të ia mbërritën

Hetues, gjykatës e prokurorë.

Me dhjetë vjet burg,me tetë, me shtatë,

Me dymbëdhjetë dënojnë diku

Kështu mes jush shekullin ndani

Dhe mijëvjeçarin ndani ju.

Kështu e prekni historinë,

Mbi supe e mbartni ju sërish.

Prangat në shkollë që i mësonit

Në duar ndjetë befasisht.

Dhe patë se koha e Mesjetës

S’qe larg dhe veç në libra s’qe

Dhe u kthye nata e Prishtinës

Në natë Shën Bartholomeu.

Por koha kurrë s’vjen përgjysëm,

Natë e masakrës vetëm s’mbërrin,

Se pas Dushanit Car të frikshëm

Rrufeshëm Skënderbeu arrin.

S’kish dëshmitarë, TV nuk pati

Zinxhiri i tankut kur iu griu,

Por retë e globit veç ju panë,

Ndërgjegje e Botës te ju mbërriu.

Kështu në vorbull të epokës

U ngritët Ju si monument;

Ju që e prekët historinë

Dhe në Histori u kthyet vetë.

Ismail Kadare, Dhjetor 1981