• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Turpi në radhët e të paturpshëmve

October 6, 2020 by dgreca

Nga Frank Shkreli-

 – “Për 30-vjet , se në Shqipëri nuk ka pasur, nuk ka dhe siç duket as vitin që vjen nuk do të ketë, zgjedhje të lira,  me standarde ndërkombëtare,  e si rrjedhim nuk ka, as nuk do të ketë, as demokraci të mirëfilltë në atë vend…”

– “Në qoftë se ndërkombëtarët nuk mund të ndihmojnë gjendjen, atëherë do i këshilloja që të paktën mos ta ndërlikojnë edhe më keq se ç’është, me deklaratat e tyre ose gjysmë deklarata, të cilat nuk pasqyrojnë realitetin e gjendjes në Shqipëri! Më mirë heshtni fare!…”

 

(kortezi-Panorama)

Ja dhe turpi i radhës në Shqipëri.  Ndodhi prapë “Turpi në radhët e të paturpshëmve”. (Në të vërtetë ky është titulli i një libri anglisht (Shame among the shameless) që jam duke lexuar tani e që mund të jetë subjekt i një shkrimi tjetër më vonë, libër që ka të bëjë me krimet e komunizmit në Shqipëri), por titulli është aq i përshtatshëm edhe për situatën aktuale politike në lidhje me miratimin e ndryshimeve të Kodit Zgjedhor në parlamentin shqiptar. Se, ai turpi i qershorit të vitit të kaluar nuk mjaftonte, as për politikanët shqiptarë as për ndërkombëtarët, siç duket.  Ka të ngjarë që qershorin e vitit të kaluar, nuk e kishte marrë vesh e gjithë bota se si,  në të vërtetë, organizohen dhe si mbahen zgjedhjet në Shqipëri. Por, ja do shikoni tani se si, me ligjin e ri, do të mbahen zgjedhjet e vitit që vjen në atë vend.  Sot, Kuvendi i Shqipërisë me shumicë socialiste miratoi, njëanshëm, ndryshimet e Kodit Zgjedhor për listat dhe koalicionet zgjedhore, ndërsa opozita jashtë parlamentit e quajti këtë një akt antikushtetues, që shkatërroi marrëveshjen e 5 qershorit, ndërkohë që “opozita” brenda parlamentit i dha shumicën e votave mocionit të shumicës socialiste. Nëqoftëse jeni të konfuzuar, prisni se nuk kini parë gjë ende.

“Zgjedhjet e 30-qershorit: Një poshtërsi për qeverinë shqiptare, një dështim për opozitën, një turp për ndërkombëtarët dhe një fatkeqësi për kombin shqiptar! Se, ai turpi i qershorit të vitit të kaluar nuk mjaftonte, as për politikanët shqiptarë as për ndërkombëtarët, siç duket.  Ka të ngjarë që qershorin e vitit të kaluar, nuk e kishte marrë vesh e gjithë bota se si,  në të vërtetë, organizohen dhe si mbahen zgjedhjet në Shqipëri…”

Shoh se po bëhen komente dhe po shfaqen reagime mbi miratimin e këtij ligji në parlamentin shqiptar, nga burime të brendshme dhe të jashtme.  Unë nuk kam ndonjë reagim të ri, pasi nuk ka asgjë të re për të thënë, për diçka që jemi mësuar tanimë për 30-vjet , se në Shqipëri nuk ka pasur, nuk ka dhe siç duket as vitin që vjen nuk do të ketë, zgjedhje të lira,  me standarde ndërkombëtare,  e si rrjedhim nuk ka, as nuk do të ketë, as demokraci të mirëfilltë në atë vend.

Por, po i ofroj lexuesëve, atyre që nuk i kanë lexuar fillimisht, reagimet e mia pas zgjedhjeve vendore të qershorit të vitit 2019  në shkrimin  i cili, kryesisht, përmbledh pak a shumë ndjenjat e mia edhe në lidhje me zhvillimet e sotme në parlamentin shqiptar.  Titulli i shkrimit ishte:  Zgjedhjet e 30-qershorit: Një poshtërsi për qeverinë shqiptare, një dështim për opozitën, një turp për ndërkombëtarët dhe një fatkeqësi për kombin shqiptar!

Natyrisht, se disa të dhëna pasqyrojnë zhvillimet me rastin e zgjedhjeve vendore të vitit 2019 dhe janë jashtë afatit, por parimet dhe përfundimi janë të njëjtë: Shqipëria nuk ka marrëveshje të gjitha forcave politike për “rregullat e lojës”, për të mbajtur zgjedhje të lira të drejta dhe gjithpërfshirëse dhe as të ndershme. Është vështirë të flitet për nder dhe ndershmëri, kur kemi të bëjmë me turpin që gjithnjë pasqyron e gjithmonë shoqëron organizimin dhe zhvillimin e zgjedhjeve në Shqipëri.  Duke u bazuar në zhvillimet e deritanishme për përgatitjen e zgjedhjeve të vitit që vjen, as shqiptarët, as ndërkombëtarët të mos presin një proces të ndershëm, as zgjedhje me  standarde ndërkombëtare !

Filed Under: Politike Tagged With: e të paturpshëmve, Frank shkreli, në radhët, turpi

SOT GJERMANIA PUNON PËR NJË EVROPË TË BASHKUAR E SOLIDARE

October 4, 2020 by dgreca

Nga HEIKO MASS*- Përktheu Eugjen Merlika-

   “Tani mund të rritet së bashku  ajo që ka lindur për të qëndruar së bashku”. Të gjithë në Gjermani e njohin këtë thënie të Willy Brandt-it. Ende sot në Gjermani i a bashkëngjisim këtë frazë automatikisht  ribashkimit të dy pjesëve të Vendit tonë, të shqyera nga muri dhe telat me gjëmba, të kryer 30 vite më parë. Megjithatë , kush vëren me kujdes më të madh  mund të dyshojë që Willy Brandt mendonte me të vërtetë vetëm për Gjermaninë. Në fakt, që të nesërmen e  ditës së rënies së murit ai thonte se po ndodhte “diçka e madhe (…) që pjesët e Evropës do të rriteshin përsëri së bashku”.

            Bashkimi i Gjermanisë është bashkimi i Evropës: të dyja janë e do të mbeten të lidhura pazgjidhshmërisht. Në Laipsig, Berlin, Drezden dhe në shumë vënde të tjera të Gjermanisë lindore qindra mijra vetë kanë manifestuar për lirinë e tyre. Por edhe n’Evropën qëndrore e lindore, burra e gra kanë vërshuar nëpër rrugë kudo, dhe me vullnetin e tyre për lirinë, kanë rrëzuar mure e tela me gjëmba. Nuk do t’a harrojmë. Pa besimin e dhënë në një Gjermani evropiane e paqësore nga partnerët tanë evropianë, nga Shtetet e Bashkuara dhe nga drejtuesit e Bashkimit Sovjetik të atëhershëm, nuk do të kishte qënë i mundur politikisht të sendërtohej ribashkimi. Prandaj mirënjohja jonë për bashkimin gjerman do të jetë gjithmonë e pandarë nga bindja e patundur se e ardhmja e Gjermanisë nuk mund të qëndrojë veçse në një Evropë me të vërtetë të bashkuar. Kjo është e vetmja përgjigje përfundimtare “çështjes gjermane” që ka shqetësuar dhimshëm Evropën në shekullin e shkuar.

            “Më shumë Evropë” nuk ka qënë kurrë  pra çmimi që ne gjermanëve na është dashur të paguajmë për ribashkimin, porse një fitore e mëtejshme historike e jona” Prandaj është e arsyeshme që “sendërtimin e Evropës së bashkuar” t’a futim në të njëjtin nen të Kushtetutës sonë që më parë përmbante synimin e ribashkimit gjerman.

            Etapat e mëdha themelore që kanë pasuar njëra tjetrën që atëherë janë të njohura mirë: krijimi i Bashkimit Evropian nëpërmjet Traktatit të Maastrihtit, Bashkimi Ekonomik e Monetar, Traktati i ynë aktual i Lisbonës e, mbi të gjitha, hyrja e Shteteve të Evropës qëndrore e lindore, vullneti i të cilëve për liri e dinamizmi janë bërë nxitësit vendimtarë për një bashkim evropian të mëtejshëm, jo vetëm si një treg i përbashkët më i madh, por edhe si një bashkësi vlerash.

            Mbas 30 vitesh ribashkimi belegët janë shndërruar: kriza e Coronavirusit nuk i shohet thjesht krizave të tjera, si lindja e kombëtaristëve të djathtë e të populistëve në gjithë Evropën, shemëria në rritje mes SHBA dhe Kinës dhe rreziku i dizinformacionit për demokracitë tona. Pandemia i shton dhe i rëndon këto kriza. Duhet t’i gjejmë një përgjigje të vërtetë evropiane atyre, pikërisht siç kemi bërë 30 vite më parë. Përgjigjia është e njëjta që kemi dhënë në periudhën e mëtejshme të ribashkimit të kontinentit tonë: kemi nevojë për solidaritet në brendësinë tonë, në mënyrë që Evropa të mundë të shpallë në mënyrë sovrane vlerat dhe interesat e saj kundrejt botës së jashtëme. Solidariteti e sovraniteti janë dy faqe të së njëjtës medalje.

            Në muajt e fundit kemi vërtetuar se Evropa mund të veprojë në mënyrë solidare përbrenda saj: së fundi duke miratuar një paketë masash ndihme të panjohur më parë, për të cilin të gjithë bashkëndajmë përgjegjësinë. Duam të bëjmë më shumë hapa përpara gjatë e mbrapa gjashtëmujorit tonë të Kryesisë së Këshilli të BE: të fuqizohet e gjithë Evropa, që duhet të jetë shoqërore dhe përtëritëse. Të ngjizet një ekonomi evropiane e qëndrueshme, me synime të lakmueshme për mbrojtjen e klimës dhe mjedisit. Të përshtatet bilanci i ardhshëm i Bashkimit Evropianme themelet e vlerave të bashkësisë sonë. Kështu lind një Evropë në gjëndje të mbrojë vlerat e saj e të shpallë interesat e saj në botë. Nga blerja e barnave e të vaksinave, tek tejkalimi i krizave në afërsitë e saj deri tek mbarështimi më aktiv i kthesës dixhitale.

            Në të gjithë këto fusha “më shumë Evropë”do të thotë më shumë sovranitet i bashkëndarë, më shumë aftësi veprimi, më shumë ndikim në botën e së nesërmes. Për të sendërtuar gjithë këto kemi nevojë për të njëjtin besim, të njëjtin dinamizëm me të cilët popujt e Evropës qëndrore e lindore kanë fituar bashkimin dhe lirinë 30 vite më parë. Prandaj dëshërojmë që “Konferenca për t’ardhmen e Evropës” të fillojë punimet para fundit të gjashtëmujorit të Kryesisë sonë. Në mënyrë që qytetaret e qytetarët evropianë të mund të diskutojnë së bashku mbi rrugëdaljet nga krizat dhe mbi Evropën e viteve 2025 apo 2030, hapur edhe në mënyrë të kundërt. Sepse për të arritur bashkimin, nuk duhet të jemi të gjithë të një mëndjeje që nga fillimi. Një nga pikat e fuqisë s’Evropës qëndron në ndryshueshmërinë tonë, me kusht që të mos harrojmë atë që na bashkon: vlerat tona. Ne gjermanët e dijmë sa është e vështirë rritja së bashku. Po gjithashtu dijmë se çdo mundim do të ketë shpërblimin e tij. Ja sepse sot zotohemi për bashkimin evropian me të njëjtin gjakim (pasion) me të cilin 30 vite më parë   jemi zotuar për bashkimin gjerman. Në mënyrë që të rritet së bashku ajo që është e lindur për të qëndruar së bashku.

            Corriere della Sera, 2 tetor 2020               Përktheu Eugjen Merlika

Filed Under: Politike Tagged With: Evropa e Bashkuar, gjermania, HEIKO MASS*- Eugjen Merlika

Presidenti Trump dërgohet në qendrën spitalore të ushtrisë amerikane “Walter Reed”

October 2, 2020 by dgreca

Presidenti Trump dërgohet në qendrën spitalore te ushtrisë amerikane Walter Reed pranë Uashingtonit për trajtim mjekësor kundër koronavirusit, njofton Shtëpia e Bardhë.

“Presidenti është me humor të mirë, ka simptoma të lehta dhe ka vazhduar punën gjatë gjithë ditës,” tha në një deklaratë për shtyp zëdhënësja e Shtëpisë së Bardhë Kayleigh McEnany.

“Nisur nga synimi për të qenë mëse të sigurtë dhe të kujdesshëm dhe bazuar në rekomandimet e mjekut të tij personal dhe të ekspertëve të shëndetit, presidenti do të punojë për disa ditë të ardhshme nga zyrat presidenciale në kompleksin Walter Reed. Presidenti Trump është mirënjohës për dashamirësinë dhe mbështetjen që ka marrë ai dhe Zonja e Parë,” përfundon deklarata për shtyp.

Më herët të premten, mjeku i presidentit, Dr. Sean Conley, tha në një deklaratë për shtyp se presidenti mori një dozë intravenoze anti-trupash të dyfishtë të prodhuara nga Regeneron Pharmaceuticals Inc, duke e shoqëruar me zink, vitamin D, famotidinë, melatoninë dhe aspirinë.

Presidenti Donald Trump “vazhdon të jetë i këputur, por (është) me humor të mirë”, pasi u trajtua me një kokteil eksperimental antitrupash ndaj COVID-19, tha mjeku.

REGN-COV2, ilaçi i kompanisë Regeneron, është pjesë e një klase ilaçesh eksperimentale për COVID-19, të njohura si anti-trupa monoklonale – kopje të prodhuara të anti-trupave njerëzore ndaj virusit, të cilat po analizohen si trajtim për pacientët në fazat e hershme.

Kjo teknikë po përdoret gjerësisht për trajtimin e një sërë sëmundjesh. Deri më tani ka vetëm të dhëna të kufizuara për anti-trupat e COVID-19, por kreu i departamentit për sëmundjet infektive Dr. Anthony Fauci është ndër personat që kanë thënë se është premtuese.

Kompania Regeneron njoftoi këtë javë rezultate testimesh që tregojnë se ilaçi i saj me anti-trupa përmirësoi simptomat e pacientëve me COVID-19 që nuk janë shtruar në spital, pa asnjë efekt serioz anësor dhe njoftoi se synon të hyjë në bisedime me Agjensinë e Ushqimit dhe Barnave (FDA) për të marrë autorizim për përdorim emergjence.

Po të premten, paradite, një zyrtar i Shtëpisë së Bardhë tha se Presidenti Donald Trump po kalon simptoma të lehta të COVID-19, pas njoftimit se ai dhe gruaja e tij Melania ishin testuar pozitivë me koronavirus.

Presidenti e bëri njoftimin në Twitter të premten herët dhe tha se të dy do të fillojnë karantinën. Presidenti Trump është 74 vjeç, dhe kjo e vë në rrezik më të lartë për komplikime serioze.

Lajmi vjen vetëm një muaj para zgjedhjeve ku ai përballet me ish-nënpresidentin Joe Biden, i cili kryeson në anketat kombëtare.

Shefi i kabinetit të Shtëpisë së Bardhë Mark Meadows tha se Presidenti Donald Trump ka simptoma të lehta pas testimit pozitiv për COVID-19 por pritet që ai të vazhdojë punën. Zoti Meadows shprehu optimizëm se presidenti do të shërohet shpejt.

Dy persona që kishin dijeni për gjendjen e tij thanë se simptomat ishin të ngjashme me të ftohurin.

Fushata e Presidentit Trump tha të premten se të gjitha aktivitetet e fushatës të njoftuara më parë ku përfshihet presidenti, do të zhvendosen në mjedise virtuale ose do të shtyhen përkohësisht.

Një zyrtar i Shtëpisë së Bardhë tha se tubimet e presidentit do të ndërpriten për të paktën 10 ditë.

Fushata tha gjithashtu në një deklaratë se shtyhen përkohësisht edhe aktivitetet e njoftuara me pjesëmarrjen e anëtarëve të familjes Trump. Ndërkohë, Nënpresidenti Mike Pence, i cili ka testuar negativ për koronavirusin, planifikon të rifillojë programin e tij të aktiviteteve të fushtës, thuhet në deklaratë.

Presidenti shkroi të premten në rrjetin Twitter se “zonja e parë dhe unë dolëm pozitivë në testin për COVID-19. Do të fillojmë karantinën dhe procesin e shërimit menjëherë. Do ta kalojmë sa bashku këtë”.

Pak më vonë Shtëpia e Bardhë lëshoi një memorandum nga mjeku i presidentit 74-vjeçar, Dr. Sean Conley, duke konfirmuar testet pozitive për çiftin Trump.

“Presidenti dhe Zonja e Parë janë mirë aktualisht dhe ata planifikojnë të qëndrojnë në shtëpi brenda Shtëpisë së Bardhë gjatë procesit të kurimit”, tha zoti Conley.

Ai shtoi se ai pret që presidenti “të vazhdojë të kryejë detyrat e tij pa ndërprerje ndërsa shërohet, dhe unë do t’ju mbaj të informuar për çdo zhvillim të ardhshëm”.

Zonja Melania Trump shkroi në twitter se “siç kanë bërë shumë amerikanë këtë vit, presidenti dhe unë jemi në karantinë në shtëpi pasi dolëm pozitiv për COVID-19. Po ndihemi mirë dhe unë i kam shtyrë të gjitha angazhimet e ardhshme. Ju lutemi sigurohuni që po qëndroni të mbrojtur dhe të gjithë do ta kalojmë së bashku”.

Ndërkaq, kandidati demokrat për president Joe Biden dhe gruaja e tij u testuan sot negativë për koronavirusin, ndërsa kandidatja për nënpresidente Kamala Harris u testua negative dje. Presidenti Trump, i cili për muaj me radhë kishte minimizuar seriozitetin e koronavirusit, të enjten në mbrëmje konfirmoi gjatë një interviste telefonike në Fox News se ai dhe zonja e parë ishin testuar pasi një nga ndihmëset e tij, Hope Hicks, u konfirmua të ishte e infektuar.

Filed Under: Politike Tagged With: dergohet, ne “Walter Reed”, Presidenti Trump

TË GJITHË ISHIM VIKTIMA TË REGJIMIT GJAKATAR

October 1, 2020 by dgreca

-Një bisedë me Bashkëvuajtësin Rajmond Sejko-

Nga Dine Dine-DIELLI-

Me djalin e Teme Sejkos më qëllonte të takohesha shpesh. Sa herë që e shihja, edhe nga larg më hidhte një lloj buzëqeshje të tillë që më dukej se e fshihte dhimbjen që ndjente brenda.

S’ishte e lehtë, që brenda një kohe tejet të shkurtë të humbisje babanë, nënën, vëllanë…

Sa herë qëlloja vetëm, e ftoja për kafe, mbasi ai ishte i vetmi ngushëllim brenda mureve të burgut. Kishte ndonjë që më bënte edhe vërejtje, pse shoqërohesha me një “revizionist” mbasi: “Ata na e prunë komunizmin… dhe tani po hanë kokat e njëri tjetrit. Mirë t’iu bëhet, s’më vjen aspak keq!”

Unë nuk pajtohesha me kësi opinionesh, mbasi s’mund ta fajësoja Mondin apo cilindo tjetër, pse baballarët e tyre, si shumë të tjerë, ishin përfshirë në lëvizjen komuniste qysh në moshë të njomë. Ashtu si edhe komunistët që erdhën në pushtet, s’duhet të na fajësonin e të na dënonin ne, pse baballarët tanë u përkisnin një ideali tjetër dhe jo atij komunist.

E thënë në përgjithësi; të gjithë ne pa përjashtim ishim viktima të atij regjimi gjakatar që provoi se për hir të pushtetit, nuk pati aspak mëshirë edhe për më besnikët e tij. Shumë prej tyre që i kisha njohur personalisht e të tjerë ishin djem të mirë e pa paragjykime.

Spartak Ngjela në gjyqin e dytë, kur e ridënuan, të gjithë thonin se kishte mbajtur qëndrim burrëror për t’u admiruar. Pra, ata s’ishin aspak fajtorë pse etërit e tyre përqafuan ideologjinë komuniste. Kjo ishte edhe arsyeja që njerëzit e ndershëm në burg edhe Mondin e konsideronin një shok të mirë, me të cilin mund të flisje pa pasur frikë se fjala mund të shkonte në vesh të komandës. Më kujtohet si tani ishte një ditë e ftohtë tetori, me diell. Po shëtisja në sheshin poshtë, i zhytur në mendimet e mia, mbasi ende s’më ishte shuar jehona e dhimbshme e ikjes së papritur të nënës sime nga kjo botë dhe mendimi se ç’bëhej me Adrianën e Ervisin e vogël, më rrinte mbi kokë si një shpatë, kur dikush nga mbas më fut krahun. Me veglat e kafesë në njerën dorë dhe me buzëqeshjen e tij karakteristike, në çast ma davariti mjegullën që vërtitej në kokën time, si një erë e fortë që i shtyn retë e zeza…

Për çudi, mbas shumë e shumë vitesh, në Amerikë, një ditë marr një telefonatë nga Mondi, ku më ftonte për një kafe. Kishin kaluar shumë kohë, dhe ia kisha harruar edhe zërin. U ulëm jashtë, në Time Square në Ave 4 m’u të 6-të e 47 rrugëve, në ca karrike që majori Bllumberg i kish përshtatur për turistët.

Mbasi u çmallëm një copë herë të mirë, siç thuhet ku dhëmb dhëmbi vete gjuha, filluam të qajmë hallet tona. Mondi e nisi i pari.

“Rrënjët e familjes i kemi nga Çamëria nga qyteti i Filatit. Kur u krijua Filati ishin 6 vëllezër që stabilizuan 6 lagje. Dy nga ato mbajnë emrat Sejko dhe Demi. Gjyshi im Mehmet Sejko lindi në Filat më 1879. Mbaroi gjimnazin Zosimea dhe jetoi në Filat. Mbas Kongresit të Manastirit kur u unifikuan shkronjat shqipe, krijoi klubin kulturor “Çamëria” dhe hapi shkollën e parë shqipe në shtëpinë e tij duke sakrifikuar shumë. Kur filloi lufta Ballkanike dhe Turqia ra, Greqia zaptoi tokat e jugut të Shqipërisë. Ata i konfiskuan një pjesë të madhe të tokave të gjyshit dhe ia bënë të pamundur jetën në Filat.

Më 1920, transferohet, pas shumë peripecish, në Konispol. Të vetmen pasuri që mori që andej ishin librat, dobësia e tij më e madhe.

Në vitin 1924, shkoi në Filat të merrte një sasi librash që i kishin mbetur atje. E arrestuan sapo arriti dhe e futën në bueg. Dikush vuri në dijeni Mit’hat Frashërin, atëherë ambasador në Greqi. Ai protestoi fuqimisht e pas tre ditësh e liruan me kusht që të mos kthehej më në Filat. Fëmijët i shkolloi të gjithë. Babai im, pasi, që kur ishte shumë i ri u lidh me lëvizjen komuniste e vazhdoi gjimnazin në qytete tjera si Gjirokastër, Shkodër, Korçë, Tiranë. Më 1941, babai në moshë të njomë ishte aktiv me lëvizjen guerrilase ilegale. Më 1942, u krijua çeta Çamëria me Rexho Plakun që atëhere ishte i pasur. Në fakt në krye i parë ishte Haki Rushiti, mbasi kish mbaruar Akademinë ushtarake dhe posedonte shumë toka në atë pjesë të Çamërisë që i kish mbetur Shqipërisë. Patën kundërshtime kur u vendos komisar Mustafa Matohiti. Tentuan disa herë ta vrasin dhe ai më 1944, u arratis në Greqi e më pas në Amerikë.

Pra, Rexho Plaku që inisiatori i krijimit të çetës “Çamëria” në 1942 dhe qe martuar me hallën time Merushen.

Që t’i biem shkurt, në 1946 e arrestojnë dhe e dënojnë me 10 vjet për agjitacion e propagandë. Pasi mbaroi dënimin në vitin 1959, tentoi të arratisej. E kapën dhe e dënuan 25 vjet. Sapo mbaroi dënimin jetoi 2-3 muaj e vdiq në spital, shkoi tek i biri.

Sa për babanë tim ai u inkuadrua në çetën Çamëria e më pas në brigadën e parë. Nga që ishte shumë aktiv, në moshën 22 vjeçare u gradua major. Më vonë dihet kundraadmiral. Kur e arrestuan e ngatërruan edhe me vëllezërit.

Duke lexuar për dëshmitarët, tek libri i Kastriot Dervishit, ti mbase i di mirë, edhe tani më rrënqethet mishi kur kujtoj torturat ndaj tij; se si, Nevzad Haznedari e Rexhep Kolli më duket pasi i kanë vënë një litar rreth qafës, njëri e tërhiqte më një anë tjetri në anën tjetër derisa dha shpirt. Nuk u mjaftuan me aq; thuhet se pasi e kanë rrasur në varr i kanë thyer edhe kafkën e kokës me një stap thane.

Sa për akuzat dihen “agjentë të të gjitha shteteve imperialiste revizioniste e sidomos të Rusëve, sepse shumica e tyre kish mbaruar atje”.

Sokolit vëllait tim, 2 vite më i ri se unë i gjetën edhe atij një shkak; “Tentoi të digjte Kombinatin e Tekstileve Stalin?!” Ç’të them hollësitë t’i kam treguar në Spaç. E dënuan me pushkatim! E përfytyron dot! Nëna ime u inkuadrua me lëvizjen komuniste që në moshën 14 vjeç. Janë të panumurta rastet që e kishin kapur duke shkruar trakte. Edhe fustanin, më tregonte gjyshja, e kishte tërë vrima plumbash. Ishte gati të jepte edhe shpirtin për ide(h)alet komuniste. Kjo ishte ironia e fatit; ironia e një fundi tragjik e një drame me të cilën duhej të ballafaqohej por që s’e përballoi dot. Kish filluar të shkruante trakte kundër komunizmit. Siç kam marrë vesh më vonë, kishte përshkruar me hollësi të gjitha akuzat e pabaza e fallco që iu bënë babait e vëllait. Unë s’dija asgjë për to, sepse nëna punonte në fshehtësi të plotë duke ndjerë rrezikun që më kanosej mua. Një ditë nëna shkoi në Fier dhe mua më porositi që nëse pyesin thuaj që ka shkuar në Tiranë të marrë ilaçet. Atë natë kur u err më thirrën në Degën e Punëve të Brendëshme sepse kërkonin mamanë. Më urdhëruan që të shkoj e ta marr që atë natë. Pa iu treguar atyre u nisa për në Fier tek e shoqja e Shaqir Demit. Aty mora vesh që mamaja shkonte vazhdimisht në bibliotekë. Duket kish gjetur ndonjë strehë të sigurt për të shkruar. Unë nuk e gjeta atje. Të nesërmen kur u nisa për në Berat rrugës mora vesh se nëna kish vrarë veten. Përsëri nuk e besoja. Kur kaloja nëpër ato rrugicat e ngushta mes pallateve pata një ndjenjë tmerri, mbasi më dukeshi të pafundme, si tunele të errëta. Kur po afrohesha pashë turma kuriozësh dhe policinë që bënte hetime. Nëna kishte veshur pantallonat e mia dhe ishte hedhur nga kati i katërt. Unë përfundova në Degë. Sapo arrita në 7.30 të mëngjesit më bënë një proces-verbal arrestimi. Ndër shumë gjëra të tjera më akuzonin se kisha shtyrë nënën time të vriste veten e kisha deklaruar se vëllanë e kishin dënuar pa bërë asnjë faj. Ndërkohë vinin korrierë me plot fletore ndër duar, njëri pas tjetrit që të më akuzonin se unë isha nxitësi kryesor i atyre shkrimeve. Në 4.30 të darkës pasi nuk pranova asgjë më liruan.

Kur më arrestuan më mbajtën një kohë të gjatë pa më pyetur.

Merreshin me përpunimin e dosjes sime. Siç ishte e zakonëshme në gjyqet e asaj kohe, edhe mua më bënë akuza nga më qesharaket dhe insistonin që t’i pranoja me kusht që mos të më vrisnin, por të më dënonin me 25 vite burg. Një dëshmitari i kisha thënë se si është e mundur që në Tokio në 1 sekondë kalojnë 20 trena, ndërsa ne kemi vetëm 1 tren.

Kisha edhe një akuzë nga Kiço Treska…

Këta dy dëshmitarë m’i prunë në ballafaqim. Dëshmitë e të tjerëve as që ia vlen të përmenden. Gjyqi m’u bë më 27 Maj në të njëjtën ditë që iu bë edhe babait. Pasi mohova gjithçka u dënova me tetë vite burg. Siç e di edhe ti, punova në minierën e tmerrshme të Spaçit deri më 19 Tetor 1982, ditën që u lirova.

Më kishte mbetur vetëm gjyshi dhe gjyshja, të vetmit njerëz, që, edhe pse të sëmurë e dukeshin si të palosur më dysh vinin të çmalleshin në Spaç. Një herë gjyshi theu gongallën sapo iu afruan burgut pasi shoferi frenoi papritmas. Ai nuk lëvizte dot, por atë ditë bëri të pamundurën erdhi më pa duke mos lënë përshtypjen se po vdiste nga dhimbjet. Unë e mora vesh vonë që gjyshja e kish çuar urgjent në spital gjysëm të mbaruar.

S’mund të lë pa përmendur edhe dy hetuesit e mi Bujar Himçi e Muhamet Ujka që më nxorrën ujët e zi për fletoret e nënës. Bujari pas hetuesisë sime u gradua menjëherë. Po kështu kishtë bërë edhe hetuesi i vëllait, Sokolit, Ali Xhunga.

O Zot i madh, një fytyrë e shëmtuar, i poshtër e kriminel i lindur! Dhe të mendosh se ishte edhe shkodran, për të cilët kam një vlerësim të veçantë.

Më në fund, erdhi edhe çasti i lirimit.

E veçanta e kësaj ditë ishte se për çudi pas shumë peripecishë në minierë kisha shpëtuar gjallë. Por kishte edhe një të veçantë tjetër. Sigurisht për keq. Duhej të më jepnin ca lekë që i kisha fituar me punë në minierë. Ishin aq pak sa s’më hynin në sy fare, por s’mund t’iu thosha. Arka e kampit kish mbetur bosh. Prisnin që paratë të vinin nga Repsi, kështu që duhej të prisja. Mendimi i parë që më vërshoi në tru ishte se do të më ridënonin. Përfytyroja gjyshin e gjyshen që mezi prisnin të më shihnin me sy. Megjithatë në çdo rast Zoti të jep kurajo. Bash kur e kisha mbledhur mëndjen se çka për t’u bërë do të bëhet, më thërrasin aty nga ora 12.00, më japin paratë e më nxjerrin jashtë.

S’më besohej! Për hir të së vërtetës,

duhet të them se ato çaste kisha harruar edhe babanë edhe nënën e vëllanë. Por hijet e sigurimit s’më ndaheshin. Më bëhej se më ndiqnin a do të më arrestonin përsëri. S’më besohej kur i hipa një makine të Spaçit, pasi shoferi kishte frikë të më merrte me rrobat e burgut e më sugjeroi ta prisja diku larg. Kur erdhi pas një ore zbriti nga makina e vështronte me një farë frike sa para, prapa, djathtas, majtas…

Ishin kohë të vështira o Dine! Hijet e sigurimit dukej sikur e ndiqnin edhe atë vetë. Më zbriti në Milot. Vrapova për tek treni, por kishte ikur.

Tek prisja për ndonjë makinë të rastit, duke parë kostumin e pisët bojëkafe të burgut të gjithë më pyesnin dhe unë u tregoja të vërtetën. Sapo erdhi një shofer shkodran më hypi në makinë pa më pyetur. E gjithë karroceria ish mbushur me pasagjerë shkodranë. Ata, si askush e njihnin mirë atë rrobë. Filluan të më pyesnin për të gjithë të burgosurit shkodranë të Spaçit me emra. Unë iu dhashë spjegime të hollësishme për secilin mbasi i njihnja mirë. Në një çast m’u duk sikur e gjithë Shkodra kishte përfunduar në burg. Ata u treguan aq dashamirës, sa për kohën që udhëtuam s’e ndjeva rrugën fare.

Shoferi na ndaloi tek Zogu i Zi. Jo vetëm nuk pranoi të më merrte para, por më ofroi një shuk me para e mi futi në xhep. Unë vrapova e ia hodha në kabinë. Të tjerët pa përjashtim bënë një rrëmujë të paparë. Secili, me forcë, përpiqej të ngecte diçka në xhepa. Bëra çmos dhe së fundi ia dola. Kalimtarët që ishin të shumtë e s’lëviznin, mbase kujtuan se kanë kapur ndonjë hajdut xhepash, sepse e atillë qe skena.

Duke parë atë kostum të pisët e të dalëbojë, që s’ishte i denjë as për një lypës, me të drejtë mendonin se duhej të kisha bërë ndonjë mbrapshti që më ishin turrur me aq agresivitet. Sidoqoftë atmosfera u kthjellua kur u largova si me ngut pasi nuk pranova asnjë qindarkë. Ika duke i falenderuar e përshëndetur me dorë derisa m’u zhdukën nga sytë. Edhe ata bënë të njëjtën gjë duke më uruar shëndet e mbarësi. Të them të drejtën, kur i humba nga sytë u përlota. I jam lutur Zotit gjithmonë që të më japë mundësi e t’i takoj ndonjëherë ata njerëz e t’ua shpreh mirënjohnjen time, për atë xhest aq prekës.

Kur u largova vura re se njëri prej tyre m’i kishte ngecur nja 150 lekë që s’i kisha vënë re fare.

Mbasi s’po më mbanin as këmbët. Kisha kohë pa ngrënë, ndaj u drejtova tek një kushërira ime, e bija e Rexho Plakut. Trokita disa herë, por s’ma hapën derën. Pa e zgjatur vendosa të shkoj te një kushërirë e mamasë, që edhe ajo e kishte djalin në Spaç. Qeshë me fat pasi e gjeta derën të hapur sepse nusja ish turni i dytë. Mund të habitesh… po të të them se ata aq shumë u tronditën nga prania ime sa s’patën guxim të më pyesnin për asgjë!!

Edhe unë mbeta i pagojë! S’dija ç’të bëja. Të ikja, po ku të veja në mes të natës?! Qeshë me fat pasi sapo erdhi nusja nga turni i dytë më pyeti për të shoqin që e kishte në Spaç e më vuri të fle me të birin. Për të ngrënë as që e zunë në gojë.

Të nesërmen pa u përshëndetur me njeri u ngrita herët sepse treni nisej në orën 6.00. Kisha mjaft uri, por s’e mbaja mendjen aty. Po të tregoj edhe një episod të vogël. Sapo zura vend në tren, përballë meje një djalë ezmer. Më pyeti nga vija e unë i tregova të drejtën. Atë çast, pa më thënë asgjë m’u lut t’ia ruaja çantën për një minut. Kur u kthye solli 3 byrekë për mua e 2 për vete. Bëra sikur e refuzova, por ai nguli këmbë. Po s’të pëlqyen – më tha – i hedhim. Unë i bleva për të dy. Në fakt, tek nuhasja aromën e byrekëve të nxehtë, qe një tundim i madh.

Kur ke uri, të shijon gjithçka. Atë ditë kam ngrënë më me oreks se kurrë ndonjëherë.

U furnizova për tërë ditën. Ajo që më bëri më shumë përshtypje qe se ay djalë s’më provokoi për asgjë. Kur u ndamë, pasi e falenderova pafundësisht, tek prisja në Lushnje ndonjë makinë për Berat, u bëra pishman që s’i mora ndonjë të dhënë që, po të më jepej rasti e ta takoja e t’i shprehja mirënjohjen time edhe një herë. Kur arrita, gjyshit dhe gjyshes nuk u besohej.

Jetonim brenda në kala, në një dhomë tre me dy, aty ku në vitet e para kur u “çliruam” jetuan një pjesë e madhe të internuarish nga veriu që më pas i degdisën në kampin çfarosës të Tepelenës, një prej të cilëve është edhe familja e juaj.

Pas disa muaj na transferuan poshtë kalasë në lagjen Mangalem në një dhomë pak më të madhe. Ç’të të them!! Më vonë na internuan në fshatin Kutallì. Pas tre-katër vjetësh më thërrasin në Degën e Brëndëshme e më kërcënojnë të rri urtë, sepse paskan të dhëna që nuk sillesha mirë!

Pas ca kohësh, nja dy tre ditë pasi u vra Çaushesku më thërrasin prapë e më thonë se; “Partia ka vendosur të të lirojë nga internimi sepse ka të dhëna se je sjellur mirë”. Nga vrasja e diktatorit rumun, duket se iu kish hyrë frika në palcë. Harrova të të them se para kësaj ngjarje këshilli i bashkuar më “ftoi” në një mbledhje. Unë nuk shkova, por ata erdhën e më morën në shtëpi. Ishte kohë demaskimesh. Unë sigurisht, i “plotësoja të gjitha kushtet”. Më kishin rezervuar një vend në rresht të parë. Sapo u ula përmendën emrin tim. Kur u çova filluan të më akuzojnë për gjëra qesharake. Materiale të denja për një estradë. As që e vlen t’i kujtosh, gjëra banale, humbje kohe. Ca prej atyre që më akuzonin as i njifja fare. Nuk pranova asgjë nga ato që thanë. Pritej të më dënonin. Njëri thoshte t’i marrim televizorin, një tjetër ta nxjerrim nga shtëpia. Nga fundi dikush tha t’ia heqim kokën. Kthej kokën prapa, por ai ishte ulur dhe nuk e pashë. Thanë e ç’nuk thanë. Njërin desha ta godas me karrike se nuk po duroja më por ai e vuri re sepse e la frazën për gjysëm dhe mbledhjen për atë ditë e quajtën të mbyllur duke më paralajmëruar se për shkeljen më të vogël do merrja dënimin e merituar. Të gjithë e vunë re që u irritova duke dëgjuar ato budallallëqe.

Ç’të bësh o Dine! Turmat kudo janë njësoj. Njëri nga turma bërtet: “Rroftë Mbreti” të gjithë brohorasin, tjetri rropat këmbët, “Poshtë Mbreti” të gjithë e ndjekin pas. Kështu ka qënë e kështu do të jetë sa të jetë bota përse të zgjatemi. Përpiqem boll të harroj por është e vështirë.

U bën vite që jetoj këtu në Amerikë!

Zoti më shpërbleu me dy vajza dhe një djalë. Ndjehem i lumtur, sepse e ringjalla gjyshen, nënën dhe babanë…

Filed Under: Politike Tagged With: Dine Dine, Rajmond Sejko

Një Rrëfim i fuqishëm kundër regjimit komunist

October 1, 2020 by dgreca

Rreth librit “Si mbijetova në ferrin komunist” të Saimir Reshit Malokut–Tiranë 2020-Shkruan Bardhyl SELIMI*-

Bardhyl Selimi(majtas) dhe Saimir Maloku-

Pas vitit 1990, kur u bë e mundur Fjala e Lirë edhe në Shqipëri, u shkruajt pa drojë për të kaluarën komuniste të vendit, që zgjati gati 47 vjet. Sidomos me interes ishin kujtimet e atyre që e vuajtën në kurrizin e vet tmerrin e dhunës së shtetit totalitar enverist. Shumë prej tyre, për fat, ishin me kulturë dhe me mendje të kthjellët, kështu që rrëfimet e tyre ndikonin më fuqishëm në njohjen e të vërtetës së hidhur të së kaluarës komuniste.

Më kanë bërë përshtypje të thellë librat e zotërinjve Zhiti, Tase, Ҫela, Lubonja, Ngjela, Pllumi, etj. Shumë dëshmi të gjalla janë pasqyruar edhe në botimet e Institutit për Studimin e Krimeve të Komunizmit në Shqipëri.

Në këtë varg veprash të tilla vjen edhe libri vëllimor i zotit Saimir Maloku, të cilin, për fat, e kam njohur nga afër, pasi është edhe djalë i hallës sonë, Fatime Maloku (Mezini).

Saimiri është vetëm një vit më i ri se unë. Në shtëpinë e tij shkoja shpesh, pasi ajo ndodhej pranë qendrës së Tiranës, në një rrugicë të zonës, që thirret prej vitesh si “Tregu i Ҫamëve”, Ajo është një shtëpi e vjetër tiranase përdhese, me oborr të vogël, por që dallonte nga pastërtia dhe lulet e shumënumurta brenda saj. Babai i Saimirit, Reshit Maloku, ka qenë shok klase i dajës tonë, Mustafa Halil Gjeraku, te Shkolla Teknike Amerikane në kohën e Mbretërisë Shqiptare, e cila shkollë futi në arsimin shqiptar prakticitetin dhe dobishmërinë dhe e ngriti nivelin shkencor të tij. Mjerisht, shumë nga ata që e kryen atë shkollë të madhe u përndoqën mizorisht nga regjimi komunist.

Saimiri mësoi shumë nga i ati, nga kultura e tij, ndonëse vijoi shkollat ushtarake bashkë të vëllanë më të madh, Agimin dhe u bë oficer radiondërlidhjeje. Por ai studioi me zell dhe u shqua në të gjitha ciklet e edukimit, sidomos në studimet universitare në Fakultetin e Inxhinierisë Elektronike. Aty ai u diplomua si inxhinier elektronik me rezultatet më të larta në mësime në atë kohë. Njohuritë e tij Saimiri, menjëherë, i vinte në jetë, në repartin ushtarak ku shërbente, por edhe në shtëpi. Mbi të gjitha, Saimiri i shpëtoi “indoktrinimit” me ideologjinë komuniste, sepse, falë rrëfimeve të babait për botën dhe atyre që dëgjonte në stacionet radiofonike dhe televizive të huaja perëndimore, u njoh me të vërtetën e madhe e të thjeshtë, sipas të cilës, bota ishte shumë më e madhe, më e larmishme, më interesante se ajo ku i kishte mbyllur shqiptarët regjimi enverist. Ky ishte një guxim i jashtëzakonshëm që i karakterizonte njerëz të tillë me shpirt të lirë si Saimiri!

Që në fëmijëri, Saimiri mblidhte dhe shkëmbente pulla postare. Këto pulla ishin një dritare për të parë botën e jashtëme. Nisi korrespondencën me filatelistë të huaj. Kjo korrespondence, deri në fillim të viteve 60, ishte mjaft e përhapur te të rinjtë. Edhe unë veproja kështu. Madje atëhere, kur Shqipëria ishte ende pjesë e Bllokut Socialist, korrespondenca me bashkëmoshatarët nga ky Bllok Socialist sugjerohej nga vetë zyrat e Komiteteve të Rinisë nëpër qytete. Sigurisht, gjuha që përdorej ishte rusishtja e mësuar në shkollat e Shqipërisë që nga mosha 11 vjeç. Pranë shtëpisë së Saimirit ishte një godinë e madhe katërkatëshe ku më vonë aty u bë selia e Ambasadës së Turqisë. Gjatë viteve 1950-1960 aty banonin shumë familje të këshilltarëve ushtarakë sovjetikë. Kjo gjë e ndihmoi Saimirin ta mësonte shpejt gjuhën ruse nga fëmijtë e vegjël të këtyre familjeve të mësipërme.

Por Saimiri kish mësuar nga i ati edhe anglishten. Kështu që, krejt natyrshëm, ai mund të fliste edhe me anglishtfolës. Në vitet e rinisë së tij, këta të fundit mund të ishin vetëm miq të Partisë dhe shtetit tonë komunist. Me këta Saimiri nisi të flasë dhe të korrespondojë pa i shkuar mendja kurrë të bëhej vegël e ndonjë shërbimi të fshehtë armiqësor. Këta miq të huaj apo turista kryesisht britanikë, e ndihmuan atë për të siguruar ilaçet që mungonin për mjekimin e të atit të paralizuar, në vitin 1968.

Ai nuk e mori vesh, që në fillim, se kishte ngjallur dyshime në punonjësit e Sigurimit të Shtetit, të cilët madje kishin hapur një dosje hetimore me përpunim aktiv 2A si agjenta të mundëshëm të Zbulimit Britanik, për të dhe të atin, sikurse kishin bërë me qindra mijë qytetarë të tjerë. Kjo dosje ishte më e rëndësishme për Sigurimin e Shtetit se bëhej fjalë për një oficer radiondërlidhjeje!

Edukata familiare e Saimirit ishte e shëndoshë, atdhetare, por jo dogmatike. Në shtëpinë e tij dëgjohej vazhdimisht muzikë, popullore dhe e huaj. Kjo për arsye se në vitin 1968 babait të Saimirit iu mundësua që të kish një aparat televizori për ndihmesën e tij të madhe në rindërtimin e Shqipërisë dhe në Sportin e Qitjes. Në atë kohë, shtëpia e Saimir Malokut u bë një qendër e fshehtë e kulturës perëndimore. Sepse aty, pothuaj çdo natë, vinin me dhjetëra qytetarë për të parë emisione italiane dhe jugosllave, si Festivalin Italian të San Remos, ndeshje ndërkombëtare sportive, etj. Në korrik të vitit 1970 Saimiri shpiku një pajisje të vogël elektronike televizive që më vonë u quajt “kanoçe”. Kjo pajisje mundësonte që të shiheshin lirshëm kanalet televizive të huaja. Edhe unë kam dëgjuar atëhere muzikë atje dhe kam parë filma të huaj të bukur që nuk shfaqeshin në ekranet e kinemave dhe televizionit shqiptar. Sepse Saimiri duarartë kishte ndërtuar antena dhe kishte shtuar pajisje të përshtatshme për të marrë dhe përforcuar sinjalet televizive dhe radiofonike. Thjesht për kulturë më të plotë qytetare dhe rinore.

Por si mund të lejonte regjimi i atëhershëm një “herezi” të tillë?! Fakte për veprimtari armiqësore ndaj shtetit dhe Partisë nuk kishin, atëhere o burra t’i sajojmë atij, nëpërmjet kallëzimeve të rreme të informatorëve të fshehtë që hynin e dilnin si “miq” familiarë në shtëpinë e Saimirit. Këtu nisi drama e madhe personale dhe familiare e Saimirit.

Sidoqoftë, Saimiri vijoi të shërbejë aty ku e caktuan, me zell dhe ndershmëri, gjithnjë duke besuar se është i pafajshëm. Por qëlloi edhe një kohë e vështirë, kohë e fushatave spastruese, që përsëriteshin periodikisht, si dikur në ish Bashkimin Sovjetik dhe në Kinë, ashtu edhe në këtë Shqipërinë tonë të vogël por të mbërthyer nga një diktaturë e egër. Qëlloi mesi i vitit 1976! Ishin arrestuar, dënuar, pushkatuar osë burgosur me qindra ushtarakë të lartë dhe të ulët, po ashtu nëpunës të lartë civilë, familjet e të cilëve i internuan në fshatrat më të largëta të vendit tonë. Kishe frikë të shkoje edhe në mbledhjet e përgjithshme të kolektivave, sepse papritur mund të bëheshe viktima e radhës.

Me 3 maj të vitit 1976, Kryeministri kriminel i Shqipërisë, Mehmet Shehu, dha urdhër për arrestimin e Saimir Malokut duke vënë me dorën e tij shënimin: “Të arrestohet! Është armik i poshtër!”

Me 13 maj të po atij viti, para qindra ushtarakëve dhe të tjerëve militantë ekstremistë komunistë, në një sallë shumë të madhe kinemaje dhe mbledhjesh të reapartit ushtarak në Burrel, e arrestuan Saimirin dhe e futën menjëherë në një qeli paraburgimi të nëndheshme të godinës se Policisë. Më mirë të thuash e futën në kështjellën e Ifnit të Marsejës ku mbyllën me pabesi Edmond Dantesin, heroin e njohur nga romani “Konti i Montekristos” i Dumas. Pa dritë, pa ajrim, në lagështi, veshur lehtë, Saimiri përjetoi një tmerr të vërtetë. Shtoi këtu hetuesinë e zgjatur, gjyqin farsë, ku turmat me tru të shpëlarë nga ideologjia sunduese e tregonin me gisht atë si “armik i poshtër, si kriminel i rrezikshëm”, kërkonin varjen apo pushkatimin. Skena të tilla kanë qenë të zakonshme në gjyqet politike që nga 1945 në Shqipërinë komuniste.

Nuk mjaftoi dënimi shumëvjeçar, por me urdhër nga lart, Saimirin nuk e dërguan në burgjet politike sikurse ishte rregulli, por e mbajtën ende edhe për rreth shtatë muaj në atë qeli skëterrë. E trajtuan si një kafshë të egër, në të cilën njeriu u shndërrua nga kushtet e skajshme të vështira (uri, pisllëk, ngricë, veçim i plotë, pa asnjë lidhje me familjen, pa të drejtë ankimi në organet e drejtësisë).

Policia, si ndëshkim, kishte ndaluar ndihmat ushqimore dhe teshat nga familja. Seancat e shumta të hetuesisë fillonin në mes të natës dhe vazhdonin afër gjashtë orë. Ato shoqëroheshin me tortura fizike dhe psikologjike plot fyerje dhe kërcënime.

Një mrekulli ishte që Saimiri nuk vdiq, pasi humbi gjysmën e peshës trupore, shtatë dhembë, shikimin normal, ndjesitë dhe pjesërisht aftësitë mendore.

Kjo bëhej pasi qëllimi kriminal i Sigurimit ishte që Saimirin së bashku me të atin e paralizuar, pasi ta arrestonte këtë të fundit, ta dënonte me vdekje si “agjentë të mundëshëm të Shërbimeve Sekrete Britanike”.

Plani tjetër i fshehtë i Policisë ishte që Saimiri të vdiste në qelinë e nëndheshme për shkak të kushteve çnjerëzore të jetesës. Por Saimiri, falë sinjalizimit të fshehtë nga një punonjës dashamirës i Policisë, e alarmoi tërë personelin aty. Atëhere kur Saimiri ishte në prag të vdekjes mizore, ia lejuan takimin me familjen

Edhe mjekët me qytetari nuk lejuan që Reshiti, që ecte me karrocë invalidi, të arrestohej.

Por, o Zot, e ëma. Fatimja dhe xhaxhai, Shaban Maloku, që e shoqëronte atë, nuk e njohën fare Saimirin. Ai u dukej si njeri i shpellave, por jo i fuqishëm si këta të fundit, përkundrazi i skeletosur, i mbuluar me lesh në fytyrë e krye, pa dhëmbë, mezi qendronte në këmbë, me erë që kundërmonte nga papastërtia. Kjo vërteton më së miri planin famëkeq të Sigurimit të Shtetit, sepse një hetues në dhomën e hetimit i tha Saimirit, pasi u arrestua: “Na trego, o armik i poshtër veprimtarinë tënde agjenturore si spiun i Perëndimit. Ne, fytyrën tënde prej ëngjëlli do ta shndërrojmë në fytyrën e Djallit, që as familja jotr të mos të njohë!”

Me shumë vështirësi u muar vesh e vërteta. Familja kërkoi që i biri të shkonte në burg për të vijuar dënimin atje. O Zot, burgu dukej shumë herë më i mirë se ajo qeli danteske!

Në Burgun e famshëm të Burrelit Saimiri gjeti profesorë, priftërinj, njerëz me kulture, që kishin mbijetuar edhe ata. Mësoi shumë prej tyre. Edhe në Burgun e Ballshit pak më vonë, ndenji disa muaj. Kurse në Burgun- kamp të Spaçit, që është cilësuar si nga më të tmerrshmit në Europë, Saimiri punoi në minierë por edhe ndihmoi me profesionin e vet që jeta e të burgosurve të shijonte pakëz ëmbëlsi, duke dëgjuar këngë që lëshonin altoparlantët e ndrequr nga Saimiri ose filma nga televizorët që mirëmbante inxhinieri ynë.

Punoi Saimiri vite të tëra deri sa, pas më shumë se tetë vitesh, një amnisti e vitit 1985 e përfshiu edhe atë. U kthye në shtëpi, u çmall me të atin i cili kish pritur me kaq shumë shpresë, i plotësoi atij dëshirën për t’u martuar. Pak pas martesës, i ati ndërroi jetë më 6 tetor të vitit 1986. Saimiri punoi në ndërmarrjen e riparim-shërbimeve elektroteknike me kategorinë e parë, dmth me pagën minimale, (atëhere 420 lekë) duke pritur të ndodhte shndërrimi politik edhe në Shqipëri.

Ditën e 20 shkurtit të vitit 1991 atë e gjejmë në Sheshin Skënderbej, në krye të protestuesve që kërkonin rrëzimin e monumentit të diktatorit Hoxha. Në janar të vitit 1991 Saimiri krijoi Shoqatën e parë të të përndjekurve politikë të Rrugës së Kavajës dhe të shumë rrugëve bashkuese me të dhe vijoi të shërbejë në profesionin e vet, pavarësisht se i ofruan poste në aparatin shtetëror.

Përcolli me interesim zhvillimet politike të vendit, ku mjerisht ish përndjekësit, ish komunistët ekstremistë, si dhe pinjollët e tyre vijonin të shijonin një jetë pa u trazuar, pa ndjerë përgjegjësi morale dhe juridike për krimet e kryera nga ata. Zhgënjimi popullor bëri që mbi 1.2 milionë shqiptarë, ndër ta shumica demokratë, ta braktisnin Shqipërinë për një jetë më të mirë jashtë saj. Qeveritë pluraliste nuk arritën ta bëjnë dekomunistizmin e vendit, përkundrazi ato, me aparatin shtetëror dhe median vetëm përhapnin në forma të rafinuara idenë se socializmi ka qenë një rend më i mirë shoqëror, duke ndikuar fuqishëm në rininë, që nuk e ka përjetuar atë regjim fizikisht.

Për të penguar sado pak këtë revansh të ish komunistëve të veshur me tesha të reja socialiste Saimiri mendoi të shkruante këtë liber, ku janë jo vetëm kujtimet e tij personale por edhe ato të bashkëvuajtësve të tij. Duke pasur parasysh personalitetin e Saimirit, si intelektual dhe profesionist me dije të shumta dhe i lirë nga paragjykimet, dogmat, partishmëritë, sigurisht që do prisnim që libri të pasqyronte shumë fakte të jetës në Shqipëri në të kaluarën komuniste, të përcillte shumë kumte (mesaxhe) të rëndësishme për të sotmen dhe të ardhmen.

Në librin e tij Saimiri tregon si arriti të mbijejojë në ferrin komunist për afër 200 ditë në qelinë e nëndheshme të paraburgimit. Ai mbajti lart moralin e tij duke iu lutur Zotit ditë e natë para një kryqi të madh që ai bëri duke gërvishtur murin e qelisë me anën e shtatë dhëmbëve që i ranë nga sëmundja e rëndë e Skorbutit. Gjithashtu ai këndonte apo kërcente muzikën e Legjendave të Rrok end Rollit të viteve 1960-1970.

Më poshtë kam shkëputur disa fragmente nga ky libër.

f.133

Historia gjithmonë do ta kujtojë këtë periudhe dhimbjeje të tmerrshme dhe alarmante që mbolli komunizmi në Shqipëri. Ҫfarë kohe e pabesueshme, tepër tronditëse dhe vëllavrasëse! Kohë kur burri ndahej nga familja dhe pushkatohej edhe pa gjyq….Vëllai spiunonte vëllain, gruaja mohonte burrin dhe komshinjtë denonconin dhe survejonin njëri tjetrin; miku kthehej në armik dhe në informator të Sigurimit të Shtetit. Gjithçka mund të prisje nga kushdo, kudo që të shkoje, në punë, në zyrë, në shkollë, në ushtri etj. Pabesia kishte errësuar sytë dhe mendjet e njerëzve. Të gjithë spiunonin për të mbijetuar.

f. 145

Të shumtë ishin ata qytetarë të cilëve u mohoheshin të drejtat më elementare si e drejta e fjalës, e jetës, e mendimit, e votës, e besimit, e pasurisë, e lëvizjes së lirë dhe e ndërgjegjes etj.

Në mëhallën ku banoja, shkalla e persekutimit komunist ishte mjaft e lartë. Në afro 50 shtëpi pranë shtëpisë sime, kishte 23 të burgosur apo të pushkatuar të tjerë për motive politike si:

Seit Shabani, Profi Ҫoka, Eqerem Mëniku, Muharrem Ferhati, Xhafer Vila, Abdul;a Mëniku, Theodhor Ҫoka, Bujar Bakalli, Kol Sheshi, Ali Bakiu, Qazim Turtulli, Ilia Naçi, Tefik Dashi, Pashko Brahimaj, Muhamet Dashi, Bujar Kokoli, Masar Mëniku, Zyber Naçi, Piro Agohiti, Petro Marqidhi, Adrian Kokoli, Abdyl Selenica e të tjerë.

f. 154

Kushtet e jetesës sime në qelinë e nëndheshme ishin të tmerrshme dhe çnjerëzore, Unë nuk kisha as dyshek, as jorgan, as jastëk, as çarçafë, as peshqir, as rroba, as tesha të tjera për t’u ndërruar, as sapun, as furçe dhëmbësh dhe as shapka këmbësh, as çorape, Brenda qelisë sime unë kisha një gjysmë batanije leshi tepër të vjetër, të hollë e të pistë si dhe një pagur plastik për të pirë ujë apo për të urinuar në të ditën ose natën, sepse derën e qelisë gardianët e policisë nuk e hapnin në të tilla raste të nevojave personale.

f. 157

Një të burgosuri politik hetuesi i tij i kishte thënë: Saimiri, po të mos e pranojë akuzën si agjent i Perëndimit, përveç elektroshokut do t’i fusim korrent në prapanicë dhe do ta çojmë atë në Tiranë në dhomat speciale të torturave me ftohje dhe ngrohje të menjëhershme, duke e zhveshur lakuriq për një kohë të gjatë si dhe pasojat shëndetsore do jenë shkatërruese.

f. 183

Mehmet Shehu ishte kryeministri më ekstremist dhe më i rrezikshëm komunist. Ai gjatë Luftës së Dytë Botërore, si komandant i Brigadës së Parë Partizane urdhëroi pushkatimin e afro 140 robërve italianë, të cilët ishin dorëzuar vetë në njisitet partizane pas kapitullimit të Italisë Fashiste. Këtë urdhër ky njeri i poshtër dhe gjakatar e dha sepse donte që t’u merrte robërve italianë rrobat e tyre të trasha dimërore dhe këpucët. Kjo ka ndodhur, sikurse më kanë treguar disa fshatarë të vjetër të zonës së Martaneshit, pranë vendit të quajtur Guri i Muzhaqit, kur unë punoja në atë zonë gjatë viteve 1967-1969.

Krimineli Shehu urdhëroi që trupat e robërve italianë të vendoseshin në një gropë të madhe dhe të mbuloheshin me gurë dhe me drutë e mbeturinat e gjetheve. Me këtë veprim kriminal, Mehmet Shehu shkeli në mënyrë flagrante Konventën Ndërkombëtare të Robërve të Luftës.

Gjithashtu ai vrau me dorën e tij 70 civilë të pafajshëm të Lushnjës në të njëjtën kohë, duke i akuzuar si bashkëpunëtorë të gjermanëve. Në kujtimet e shumë partizanëve tregohet se Mehmet Shehu ka vrarë dhe ka therrur me dhjetëra robër të tjerë italianë në vende të ndryshme të Shqipërisë gjatë Luftës së Dytë Botërore.

f. 215

Sipas mendimit tim, diktatura komuniste dhe naziste ishin si vëlla e motër me njëri tjetrin për sa u përket krimeve më mizore ndaj njerëzimit.

f. 216

Gjykata ishte një institucion formal që zbatonte vendimet e Partisë Komuniste dhe të diktatorit Hoxha.

f. 221

Hitleri edukoi rininë gjermane me ideologjinë naziste dhe me ndjenjën dhe imazhin e luftës. Po ashtu, dhe diktatori Hoxha bëri të njëjtën gjë duke edukuar popullin dhe rininë shqiptare me ideologjinë komuniste dhe me imazhin e luftës.

f.229

Deri më sot, asnjë persekutor apo oficer i Sigurimit të Shtetit nuk është dënuar në Shqipëri për krime çnjerëzore të kësaj natyre.

f.237

Për mua dhe popullin tone, komunizmi shqiptar ishte një sistem shoqëror tepër i mallkuar dhe i kamufluar i shekullit të kaluar në historinë njerëzore.

f. 239

Nuk e imagjinoja dot në jetë që të lindja i lirë, ndërsa pjesën më kryesore të jetës sime dhe pasuniversitare ta kaloja i lidhur me pranga metalike si i burgosur politik. Kalova çaste tepër të tmerrshme dhe vuajtje të jashtëzakonshme për gati 200 ditë në qelinë time të nëndheshme, sa vdekja për mua do të ishte një çlirim shpirtëror. Isha në kufijtë e fundit të jetës dhe të shëndetit fizik dhe mendor, ashtu si një njeri mjaft i sëmurë në agoninë e vdekjes. Më qante shpirti im i sfilitur dhe mjaft i dërrmuar nga këto vuajtje të panumurta, duke derdhur lotë të shumtë nga sytë e mij të zgurdulluar. Me mjaft vështirësi dhe duke u dridhur, arrija të thosha fjalën e artë dhe tepër hyjnore: Të lutem, o Zot, shpëtomë se po vdes!:

f. 255

Përderisa ish oficerë të Sigurimit të Shtetit kanë kryer krime penale ndaj popullit, ata duhej të ndëshkoheshin penalisht në kohën e demokracisë për krime të pandëshkuara. Ndërsa gratë e këtyre ish oficerëve të mësipërm privatizuan dyqanet shtetërore më të mira të kryeqytetit dhe sot marrin qira dhe fitime të majme.

Për të mbuluar krimet e tyre, persekutorët tanë me anë të pinjollëve dhe nostalgjikëve të komunizmit po shfaqin dhe transmetojnë nëpër shumë stacione televizive me dhjetëra dokumentarë të komunizmit dhe, me leje nga Qeveria Socialiste, këto gjashtë vitet e fundit, në mënyrë të plotë dhe pa i demaskuar apo censuruar ato, ku lavdërohet diktatori dhe regjimi komunist, ku fyhen rëndë SHBA dhe Britania e Madhe, tregohet si kapeshin agjentët anglo-amerikanë dhe si denoheshin ata dhe klerikët e nderuar, si u hoq feja, shfaqet kulti i individit i diktatorit Stalin dhe miqësia sovjeto-shqiptare, vizita e kryeministrit Ҫu En Lai në Shqipëri dhe miqësia e madhe shqiptaro-kineze, kongreset e Partisë Komuniste, si shembeshin kisha e xhamia, sesi populli brohoriste dhe përshëndeste diktatorin Hoxha në manifestimet e 1 Majit apo nëpër stadiume, miqësia shqiptaro-jugosllave dhe takimet e Enver Hoxhës me Titon, edukimi i rinisë në aksione dhe në zbore ushtarake, duke qëlluar nëpër tabela qitjeje ku ishin vendosur portretet e presidentëve të SHBA, BS, etj

f. 257

Vendet perëndimore nuk duhet të heshtin, sepse po dëmtohet rëndë imazhi i demokracisë dhe brezi i ri po infektohet me idetë komuniste. Këto dokumentarë televizivë kanë irrituar dhe zemëruar shumë shtresën e të persekutuarve politikë. Kjo i ka nxitur enveristët e komunizmit të dalin e të thërrasin në rrugë për ish udhëheqësin e tyre Enver Hoxha, duke mbajtur në duar me dhjetëra portrete të tij.

f. 276

Në burgun e Spaçit të burgosurit politikë ishin “skllevër të shtetit komunist”, të cilët detyroheshin të punonin me pagesë tepër të ulët, sa një e dhjeta e punëtorëve të lirë dhe me tre turne. … Burgu – kamp i Spaçit të kujtonte gulagët rusë ose kampet e punës së detyruar në Siberi, gjatë kohës së diktatorit komunist Stalin.

f. 278

Në burgun e Spaçit punonte edhe Sami Dangëllia. Ai kish lindur në vitin 1926, u fut në burg nga Partia Komuniste sapo u çlirua vendi dhe vuajti dënimin deri më 23 prill 1987, pra 43 vjet! Ky është një rast i paprecedent në vendet ish komuniste të Europës Lindorë dhe të Ballkanit.

f. 289

Diktatori Hoxha dhe Partia Komuniste si themel të shtetit të tyre kriminal kishin vënë kufomat dhe eshtrat e mijëra vetëve të pafajshëm, duke e spërkatur me gjakun e tyre. Gjithashtu ata u shkatërruan lumturinë dhe burgosën me mijëra veta, internuan 50 mijë familje në fshatrat më të këqia dhe moçalore. Të gjithë këta u 12

trajtuan sikur të ishin skllevër apo kafshë me pretekstin se do edukoheshin nëpërmjet punës.

f.297

Ishte mjaft e habitshme se në të gjitha qytetet e Shqipërisë qytetarët blinin dhe hanin bukë gruri. Ndërsa familjet e fshatarëve ishin të detyruara të hanin vetëm bukë misri.

Gjatë librit zoti Saimir Maloku shpreh zhgënjimin e vet përse ende nuk është ngritur Memoriali në kujtim të viktimave të komunizmit në Shqipëri dhe përse 20 Shkurti, dita e rrëzimit të monumentit të diktatorit Hoxha, nuk është shpalluar nga asnjë qeveri pluraliste si ditë kombëtare, simbol i rënies së komunizmit.

Ky libër ka vlera të mëdha historike dhe edukative për Njerëzimin dhe kryesisht për brezat e rinj dhe të ardhmen në botë, në mënyrë që fara e Komunizmit të mos rikthehet sërish. Prandaj ky libër duhet të përkthehet në gjuhë të huaja, si diçka e çmuar për Njerëzimin. Ai është mirëpritur nga populli shqiptar dhe Trupi Diplomatik Perëndimor në Tiranë.

Konspektoi Bardhyl Adem Selimi, 29 shtator 2020

Filed Under: Politike Tagged With: Bardhyl Selimi, ferri Komunist, Mbijetesa ne ferrin komunist, Saimir Maloku

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 316
  • 317
  • 318
  • 319
  • 320
  • …
  • 654
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • FOTO – STUDIO VENETIKU dhe fotografja e parë shqiptare që vdiq në burgjet e diktaturës
  • KLINIKA E POEZISË, VISARI NË UNIVERSITETIN ILLINOIS, SHBA…
  • Dialogu dhe politika e jashtme e Kosovës, katër vitet vendimtare për shtetin
  • KRISHTLINDJET…
  • Enedio Metushi: “Për ruajtjen e gjuhës dhe kulturës sonë shqiptare”
  • Shoqata “Rrënjët Shqiptare” festuan festat e fundvitit
  • KOLONJËN E BËJNË EMËRMADHE RILINDASIT E SAJ TË SHQUAR
  • Kosovo Between Political Noise and the Need for Civic Clarity
  • TË FALËSH, TË MOS HARROJSH!
  • PREJARDHJA ILIRE DHE AUTOKTONIA E SHQIPTARËVE
  • Fitoi “Gold Winner” në konkursin ndërkombëtar “New York Photography Awards”, Erion Halilaj: “Promovim i talentit shqiptar në një skenë ndërkombëtare”
  • Kur filozofia dhe psikologjia ndërveprojnë për të shpëtuar njerinë
  • BALFIN REAL ESTATE HAP ZYRËN E PARË NË SHBA, NJË MUNDËSI E RE INVESTIMI PËR DIASPORËN SHQIPTARE
  • Konferenca “Diaspora 2025” organizuar nga Federata Kombëtare Shqiptare në Itali ( FNAI)
  • Koncepti i lumturisë dhe Krishtlindjet sot

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT